Тынысты рефлекторлы ынталандыратын заттар - цититон, лобелин гидрохлориді.

3. Аралас типті әсерлі заттар (1+2) - кордиамин, көмір қышқылы.

Тыныс орталығына тікелей қоздырғыш әсер ететін дәрілік заттарға психостимуляторлық зат және аналептик кофеин, аналептик бемегрид және этимизол препараты жатады. Соңғысы орталыққа әсер ететін тынысты ынталандыратындар ішінде ерекше орын алады. Ол бас миының қыртыс асты құрылымдарын және сопақша мидың орталықтарын белсендіреді. Бірақ этимизол ұқсас аналептиктерден бас миы қыртысына тежегіш етуімен ажыратылады, сондықтан. практикалық медицинада оны тек тынысты ынталандырушы ғана емес, психиатриялық күйзеліс жағдайларында тыныштандыратын зат ретінде де қолданады. Препаратты ішке және парентералды енгізеді.

Тынысты рефлекторлы ынталандыратындарға Н-холиномиметиктер цититон және лобелин гидрохлориді жатады. Олардың әсер ету мехакизмі синокаротидті шумақтың н-холинорецепторларының қозуына байланысты, осы жерден афферентті импульстер сопақша миға түседі жэне тыныс орталығынаң белсенділігі жоғарылайды. Көрсетілген н-холиномиметиктер қысқа уақыт әсер етеді(бірнеше мпн ішінді). Оларды тек көк тамырға енгізген жөн.

Аралас типті әсер ететін заттардың орталық әсері каротидті шумақтың хеморецепторларына ынталандыргыш әсерімен толықтырылады. Осындай препараттарға аналептик кордамин және көмір қышқылы жатады. Соңғысы тыныстың физиологиялық ынталандырғышы екені белгілі.

Медициналық практикада 5-7% СО₂ және 93-95% О₂ қоспасы қолданылады. Осындай қоспа карбоген деген атқа ие болды. Карбогенмен дені сау адамдарды тыныс алдырғанда тыныстың көлемі 5-8 есе артады. Тыныстың қозуы негізінен тыныс орталыгында рН деңгейінің төмендеуіне және Н⁺ионының жиналуына байланысты. Сутегі ионы тыныс орталығының жасүшаларының тікелей ынталандырмайды. сопақша мида тыныс орталығына жақын орналасқан арнайы хеморецепторлық қурылымдар арқылы әсер етеді деп есептейді. СО₂-ның әсерінде синокаротидті шумақтың рефлектері де белгілі орын алады. СО₂-ның тынысты ынталандыратын әсері алғашқы 5-6 мин ішінде дамиды. Бұл кезде жалпы қан айналымы да жақсарады. СО₂ мидың да қан айналымын арттырады деген мәлімет бар.

Тынысты ынталандыратындарды опиоидты анальгетиктермен, көмір тотығымен жеңіл уланғанда, жаңа туған нәрестелердің тұншығуында, наркоздаң кейінгі кезеңде өкпе вентиляциясының қажет деңгейін қамтамасыз ету үшін т.с.с. қоладанады. Жалпы тынысты ынталандыратындарды сирек тағайындайды Гипоксиялық жагдайларда әдетте қосымша немесе жасанды тыныс алдыруды қолданады.

Этимизол - 0,1 г түймедақ түрінде және ампуласы 1 % ерітіндісі - 3 мл; 1,5% ерітіндісі - 5 мл егуге пайданылады. Наркотиктермен және анальгетиктермен уланғанда, содан соң нәрестенің асфиксиясында тыныс орталығын қоздыру үшін қолданылады. Адренокортикотроптық гормон арқылы қабынуға қарсы әсері болғандықтан артриттер, бронхылық демікпеде, өкпе ателектазында және аллергиялық ауруларында пайданылады.

Біраз қолданғаннан кейін жанама әсерлері де байқалады: құсу, диспепсиялық көрініс, бас айналу, ұйқының бұзылуы және т.б. өзгерістер пайда болады.

Этимизолды қолдануға болмайды: қимыл және психикалық белсенділігі жоғары ауруларда, ұйқы қашқанда, артериялық гипертензияда, жүрек-тамыр жүйесінің органикалық ауруларында.

Rp.: Sol. Aethimizoli 1,5% - 5ml

D.t.d. № 10 in amp.

S. 3-5 мл тері астына егу.

Бемегридпенкофеин алдыңғы тақырыпта талданды.Бұлар бірінші топтағы дәрілер анальгетиктермен және ұйықтататын (барбитураттар) дәрілермен уланғанда қолданылады.

Рефлекторлы түрде қуаттаушы дәрілер.

Бұл топқа жататын дәрілер синокаротидтік аймағының Н-холинорецепторларын қоздырып, ол жерден афференттік импульстер сопақша миға келіп, тыныс алу орталығы белсенділігінің жоғарылауын қамтамасыз етеді. Оның әсері қысқа бірнеше минут қана. Цититонменлобелинді морфинмен, барбитураттармен, көмір қышқыл газымен уланғанда, жарақаттанғанда, операцияларда, шокта, коллапста қолданады. Бұларды Н-холиномиметик тақырыбында анықтадық (бұл дәрілер холинергиялық тақырыпта берілген).

Аралас түрде қуаттаушы дәрілер.

Бұл топқа жататын дәрілер каротидтік түйіршіктік хеморецепторына әсер етеді. Медициналық тәжірибеде қолданатын 5-7 % көмір қышқылы және 93-95% оттегі екеуінің қосындысын карбоген деп атайды. Бұны ингаляция дем алдыру арқылы береді. Бұл кезде тыныс алу орталығында көмір қышқылының жиналуынан тыныс алуды қоздырады.

Кордиамин алдыңғы тақырыптарда берілді.

7.5 Оқыту мен сабақ беру әдістері (аз топтар, дискуссия, ситуациялық есептер, жұппен жұмыс, презентациялар, кейс-стади және басқалар.).

- семинар;

- аз топтармен жұмыс;

- жұмыстың орындалуы;

- анализ нәтижелерінің есептелінулері.

7.6 Әдебиеттер тізімі

Негізгі әдебиеттер:

1. Фармакология с общей рецептурой: учебник.Харкевич Д.А. – М., Гэотар – Медиа, 2010. – 350с.

2. Лекарственные средства.Машковский.-М.,2010.

Қосымша әдебиеттер:

1. Клиническая фармакология:учебник + CD.- 2-е изд., перераб. И доп. – М., 2009.-272с.

2. Фармакология с рецептурой. Гаевый М.Д., Петрова В.И. – Ростов-на-Дону, «Март»,2009.

3. Фармакология: конспект лекций Малевская В.Н. – Ростов-на-Дону, «Феникс», 2008.

4. Фармакология с общей рецептурой.-3-е изд., испр.Майский В.В., Аляутдин Р.Н. – М.,2010.-240с.

5. Практикум по фармакологии: учебное пособие для мед.училищ и колледжей. Созонова И.В.-Ростов-на-Дону,2005.

6. Фармакология:учебное пособие для мед.училищ и колледжей.Федюкевич Н.И.-Ростов на Дону.2004.

7.7 Бақылау (сұрақтар, тестілер. тапсырмалыр, т.б.)

Тыныс алу стимуляторлары (бемегрид, кофеин - бензоат натрий, этимизол, кордиамин, цититон)
Тыныс алуды стимуляция жасайтын дәрілердің әсер ету механизмдері.
Салыстырмалы сипаттамасы.
Этимизолдың әсер ету ерекшеліктері.
Жагымсыз әсерлері.
Қолдану көрсетімдері.

7.5 Тақырып №33. Өкпенің ісінуі кезінде қолданылатын дәрілер

7.2 Мақсаты:Өкпенің ісінуі кезінде қолданылатын дәрілер туралы мағлұмат беру.

7.3.Оқытудың міндеті

Өкпенің ісінуі кезінде қолданылатын дәрілердің фармакокинетикалық және фармакодинамикалық жалпы заңдылықтарына арналған білімдерін біріктіру, оларды қолдануға арналған негізгі көрсеткіштерді және олардың жанама әсерлерін меңгеру, әр түрлі дәрілік қалыптарда рецепт жаза білу, оларды сараптау және реттеу туралы мәлімет беру.

7.4.Тақырыптың негізгі сұрақтары

1. Өкпенің ісінуі кезінде қолданылатын дәрілер (этил спирті, фуросемид, маннит, пентамин)

2. Өкпенің ісінуі кезінде колданылатын дәрілердің эсер ету принциптері.

3. Этил спиртінің көбікгенуге қарсы касиеті.

4. Манниттің дегидратациялаушы әсері.

5. Жылдам әсер ететін диуретиктердің колданылуы.

6. Өкпенің ісінуі кезінде жүрек гликозидтерінің гемодинамиканы қалыпты жағдайға келтірудегі рөлі.

7. Перифериялык (шеткерлік) вазодилататорлардың (натрий нитропруссиді, нитроглицерин жэне т.б.), ганглиоблокаторлардың, альфа-адрсноблокаторлардын, сонымен катар наркотикалык анальгетиктердін қолданылуы.

8. Оксигенотерапия.

9. Препараттардың кұрама түрін колдану.

- семинар;

- аз топтармен жұмыс;

- жұмыстың орындалуы;

- анализ нәтижелерінің есептелінулері.

Ақпараттық-дидактикалық блок.

Өкпе ісінуінде қолданатын дәрілер

Өкпе ісінуі жүрек-тамыр жүйесінің ауруларында, химиялық заттармен өкпенің зақымдануында, бірқатар инфекциялық ауруларда, бүйрек, бауыр патологияларында, ми ісінуінде дамуы мүмкін.

Өкпе ісінуінің негізгі патогенетикалық терапиясы

1. Артериялық қысым жоғары жағдайында өкпе ісінуін төмендеті үшін артериялық қысымын түсіру негізгі мақсат болып табылады. Осы мақсатпен ганглиоблокаторлар (пентамин, бензогексоний, гигроний), миотропты әсерлі тамыркеңейткіш дәрілер (натрий нитропруссиді, нитроглицерин), α – адреноблокаторлар (фенотоламин) қолданады.

2. Қысым қалыпты болғанда өкпе ісінуін азайту үшін дегидратациялық (маннит) және несеп айдайтын (фуросемид, этакрин қышқылы) қолданады.

3. Альвеоланың ісінуінде оның қуысында пайда болатын көбік – гипоксияны пайда етеді. Бұл жағдайда көбікті басатын дәрілер қолданады. Этил спирті ингаляциялық жолмен енгізілгенде ол көпіршіктерді сұйықтыққа айналдырады. Кемшілігі - тыныс алу жолдарына тітіркендіргіш әсер көрсету мүмкін.

4. Өкпе ісінуін емдеуде қабынуға қарсы және иммунодепрессивті әсерлері бар глюкокортикоидтар (преднизолон гемисукцинаты) қолданылады.

5. Өкпе ісінуінің барлық жағдайларында оксигенотерапия емдеу әдісі қолданылады (оттегімен).

6. Өкпе ісінуінде кейбір жағдайларда, мысалы жүректің жетіспеушілігінде жүрек гликозидтері (коргликон, строфантин К) қолданылуы мүмкін.

7. Жедел өкпе ісінуінде наркотикалық анальгетиктер де (морфин, фентанил) қолданылуы мүмкін. Олар шеткерлік артериялармен веналардың кеңеюін пайда етіп, қан айналымның кіші шеңберіндегі қысымның төмендеуіне әкеледі.

Дәрілердің бір-бірімен әсерлесуі: антацидтер абсорбцияның шамасына әсер етпей, теофиллининнің сіңірілу жылдамдығын азайтады. Бұл слофиллин және теодур дәрілеріне жатпайды. Теофиллин дәрілерін бета_{2 –}адреномиметиктермен бірге бергенде олардың бронходилатациялық әсерлерінің синергизмі байқалады. М-холиноблокаторларды бета_{2 –}адреномиметиктермен және ксантиндермен бірге бір уақытта бергенде олардың бронхолитикалық әсерлері потенцирленеді. Кетотифен ұйықтататын, седативті, антигистаминді дәрілердің және этанолдың әсерлерін күшейту мүмкін, диабетке қарсы дәрілермен қиыстырғанда тромбоцитопения қаупі жоғарылайды. Кромогликат натрий бромгексин және амброксолмен сыйымсыз (ингаляция түрінде). Ұзақ әсерлі бета₂ – адреномиметиктер (салметерол, формотерол) және ингаляциялық глюкокортикоидтар комплементарлы әсерге және синергизмге ие.

Бронхөкпе жүйесі ауруларының фармакотерапиясы үшін дәрілердің қолдануының тиімділігімен қауіпсіздігін науқас жағдайының динамикасын және препаратқа жағымсыз реакцияларын ескеру арқылы бағалайды.

- семинар;

- аз топтармен жұмыс;

- жұмыстың орындалуы;

- анализ нәтижелерінің есептелінулері.

7.6 Әдебиеттер тізімі

Негізгі әдебиеттер:

1. Фармакология с общей рецептурой: учебник.Харкевич Д.А. – М., Гэотар – Медиа, 2010. – 350с.

2. Лекарственные средства.Машковский.-М.,2010.

Қосымша әдебиеттер:

1. Клиническая фармакология:учебник + CD.- 2-е изд., перераб. И доп. – М., 2009.-272с.

2. Фармакология с рецептурой. Гаевый М.Д., Петрова В.И. – Ростов-на-Дону, «Март»,2009.

3. Фармакология: конспект лекций Малевская В.Н. – Ростов-на-Дону, «Феникс», 2008.

4. Фармакология с общей рецептурой.-3-е изд., испр.Майский В.В., Аляутдин Р.Н. – М.,2010.-240с.

5. Практикум по фармакологии: учебное пособие для мед.училищ и колледжей. Созонова И.В.-Ростов-на-Дону,2005.

6. Фармакология:учебное пособие для мед.училищ и колледжей.Федюкевич Н.И.-Ростов на Дону.2004.

7.7 Бақылау (сұрақтар, тестілер. тапсырмалыр, т.б.)

1. Өкпенің ісінуі кезінде қолданылатын дәрілер (этил спирті, фуросемид, маннит, пентамин)

2. Өкпенің ісінуі кезінде колданылатын дәрілердің эсер ету принциптері.

3. Этил спиртінің көбікгенуге қарсы касиеті.

4. Манниттің дегидратациялаушы әсері.

5. Жылдам әсер ететін диуретиктердің колданылуы.

6. Өкпенің ісінуі кезінде жүрек гликозидтерінің гемодинамиканы қалыпты жағдайға келтірудегі рөлі.

8. Оксигенотерапия.

9. Препараттардың кұрама түрін колдану.

7.1 Тақырып №34 Аралық бақылау №5

7.2 Мақсаты:Өткен тақырыптар бойынша студенттердің білімін сынау.

7.3 Оқытудың міндеті

- есептерді шығара білу;

- берілген сұрақтарға дұрыс және нақты жауап беру;

7.4.Тақырыптың негізгі сұрақтары

1. Жөтелге қарсы дәрілер (кодеин, глауцин гидрохлориді, либексин)

Орталық (наркотикалық және наркотикалык емес) және перифериялык (шеткерлік) әсері бар дэрілік заттар.
Жөтелге қарсы дәрілерді колдану.
Дәріге тәуелділіктің даму мүмкіншілігі.
Қақырык тусіретін дәрілер (термопсис шөптерінің тұндырмасы, калий йодиді, кристалдык трипсин, бромгексин, амброксол)
Жіктелуі.
Рефлекторлы және резорбтивті әсері бар какырыкты түсіретін дәрілердің механизмі Муколитикалык дәрілер.
Әсер ету ерекшеліктері.
Енгізу жолдары.
Жағымсыз әсерлері.
Қолданылуы.

12. Демікпеде қолданылатын дәрілер (салбутамол, фенотерол, тербуталин, изадрин, адреналин гидрохлориді, эфедрин гидрохлориді, ипратропия бромиді, метацин, эу- филлин, теофиллин, беклометазон дипропионаты)

13. Бронхолитикалық дэрілер.

14. Адреномиметиктер, М-холиноблокаторлар және миотропты әсердегі спазмолитиктер топтарынан бронхолитикалык дэрілер эсерлерінің механизміндегі айырмашылықтары. Құрама бронхолитиктер (беродуал).

15. Диметилксантиндердің эсер ету механизмі.

16. Теофиллин препараттары.

17. Бронх демікпесінде аллергияға карсы жэне кабынуға карсы дәрілерді (глюкокортикоидтар, кромолин - натрий, кетотифен) колдану.

18. Лейкотриен жүйесіне әсер ететін препараггар (зилеутон).

19. Лейкотриен рецепторларының блокаторлары (зафирлукаст, монтелукаст).

20. Әсерлері мен колданылуының ерекшеліктері.

21. Құрама препараттар (дитек).

22. Бронх демікпесінде колданылатын дәрілерді колдану көрсетімдері жэне енгізу жолдары. Жағымсыз әсерлері.

Тыныс алу стимуляторлары (бемегрид, кофеин - бензоат натрий, этимизол, кордиамин, цититон)
Тыныс алуды стимуляция жасайтын дәрілердің әсер ету механизмдері.
Салыстырмалы сипаттамасы.
Этимизолдың әсер ету ерекшеліктері.
Жагымсыз әсерлері.
Қолдану көрсетімдері.
Өкпенің ісінуі кезінде қолданылатын дәрілер (этил спирті, фуросемид, маннит, пентамин)
Өкпенің ісінуі кезінде колданылатын дәрілердің эсер ету принциптері.
Этил спиртінің көбікгенуге қарсы касиеті.
Манниттің дегидратациялаушы әсері.
Жылдам әсер ететін диуретиктердің колданылуы.
Өкпенің ісінуі кезінде жүрек гликозидтерінің гемодинамиканы қалыпты жағдайға келтірудегі рөлі.
Перифериялык (шеткерлік) вазодилататорлардың (натрий нитропруссиді, нитроглицерин жэне т.б.), ганглиоблокаторлардың, альфа-адрсноблокаторлардын, сонымен катар наркотикалык анальгетиктердін қолданылуы.
Оксигенотерапия.
Препараттардың кұрама түрін колдану.

- семинар;

- аз топтармен жұмыс;

- жұмыстың орындалуы;

- анализ нәтижелерінің есептелінулері.

7.6 Әдебиеттер тізімі

Негізгі әдебиеттер:

3. Фармакология с общей рецептурой: учебник.Харкевич Д.А. – М., Гэотар – Медиа, 2010. – 350с.

4. Лекарственные средства.Машковский.-М.,2010.

Қосымша әдебиеттер:

7. Клиническая фармакология:учебник + CD.- 2-е изд., перераб. И доп. – М., 2009.-272с.

8. Фармакология с рецептурой. Гаевый М.Д., Петрова В.И. – Ростов-на-Дону, «Март»,2009.

9. Фармакология: конспект лекций Малевская В.Н. – Ростов-на-Дону, «Феникс», 2008.

10. Фармакология с общей рецептурой.-3-е изд., испр.Майский В.В., Аляутдин Р.Н. – М.,2010.-240с.

11. Практикум по фармакологии: учебное пособие для мед.училищ и колледжей. Созонова И.В.-Ростов-на-Дону,2005.

12. Фармакология:учебное пособие для мед.училищ и колледжей.Федюкевич Н.И.-Ростов на Дону.2004.

7.7 Бақылау (сұрақтар, тестілер. тапсырмалыр, т.б.)

Тест №1. Тынысты ынталандырғыштар:

1. Кетотифен, линкомицин, метацин

2. Беродуал, теофиллин, атропин сульфаты

3. Этимизол, бимегрид, кофеин

4. Ипратропий бромиді, преднизолон, метацин

5. Либексин, глауцин гидрохлориді, тусупрекс

Тест №2. Рефлекторлы әсер ететін тынысты ынталандырғыштардың әсер механизмі Н – холинорецепторларды қоздырумен байланысты:

1. симпатикалық ганглийлердің

2. парасимпатикалық ганглийлердің

3. қаңқа бұлшық еттерінің

4. каротидті шумақтың

5. жүректің өткізгіштік жүйесінің

Тест №3. Орталыққа әсер ететін жөтелге қарсы заттар:

1. Бромгексин гидрохлориді, амброксол

2. Глауцин гидрохлориді, кодеин

3. Термопсис шөбінің тұндырмасы, калий йодиді

4. Бемегрид, этимизол

5. Ацетилцистеин, либексин

Тест №4. Глауцин гидрохлориді артериялық қысымды төмендетеді, себебі, көрсетеді:

1. Аллергияға қарсы әсер

2. Қабынуға қарсы әсер

3. Альфа адреноблокаторлық әсер

4. Бета адреноблокаторлық әсере

5. Альфа және бета адреноблокаторлық әсер

Тест №5. Муколитикалық заттар:

1. Кетотифен, цефазолин

2. Ацетилцистеин, уназин

3. Аугментин, эуфиллин

4. Амброксол, бромгексин

5. Сальбутамол, экзосурф

Тест №6. Тікелей әсер ететін қақырық түсіретін заттарға жатады:

1. Фуросемид, бензогексоний, маннит

2. Термопсис шөбінің тұндырмасы, либексин

3. Калий йодиді, глауцин гидрохлориді

4. Бромгексин гидрохлориді, амброксол

5. Этимизол, гентамицин сульфаты

Тест №7. Термопсис препараттарының қақырық түсіруші механизмі байланысты:

1. Бронх бездеріне тікелей ынталандырғыш әсеріне

2. Қақырық мукополисахаридтерінің деполимеризациясына

3. Бронхтың кірпекшелік эпителийі қызметінің күшеюіне

4. Асқазан рецепторларын тітіркендіру және бронх бездері секрециясын рефлекторлы күшейтеді

5. Каротидті шумақтың Н – холинорецепторларды қоздыру және бронх бездері секрециясын күшейтеді

Тест №8. Өкпенің сурфактанттық жүйесін ынталандырады:

1. Бромгексин, амброксол, этимизол

2. Теофиллин, этил спирті, фуросемид

3. Беродуал, маннит, натрий нитропруссиді

4. Метацин, бромгексин, пентамин

5. Кромолин натрий, амброксол, экзосурф

Тест №9. Экзосурфтың қолданылуға көрсетілуі:

1. Бронхоспазмды жою

2. Бронхоспазмның алдын алу

3. Өкпе ісінуі

4. Ауруханадан тыс пневмония

5. Респираторлы дистресс-синдром

Тест №10. Респираторлы дистресс синдром фармакотерапиясында қолданылады:

1. Фуросемид, аугментин

2. Пентамин, калий иодиді

3. Нитроглицерин, морфин

4. Бромгексин, экзосурф

5. Этил спирті, уназин

Тест №11. Гипертониялық криз негізінде дамыған өкпе ісінуінде қолданылады:

1. Фентанил, беродуал

2. Натрий нитропруссиді, фуросемид

3. Бензогексоний, аугментин

4. Бромгексин гидрохлориді, изадрин

5. Тиотропий бромиді, амброксол

Тест №12. Өкпе ісінуінде фуросемид:

1. Қабынуға қарсы әсер көрсетеді

2. Көбікке қарсы әсер көрсетеді

3. Айналымдағы қанның көлемін жоғарылатады

4. Айналымдағы қанның көлемін төмендетеді

5. Кардиотоникалық әсер көрсетеді

Тест №13. Өкпе ісінуінде этил спиртінің ингаляциясы қолданылады, себебі препарат, көрсетеді:

1. Наркотикалық әсер

2. Диуретикалық әсер

3. Бронхолитикалық әсер

4. Көбікке қарсы әсер

5. Кардиотоникалық әсер

Тест №14. Өкпе ісінуінің фармакотерапиясында қолданылады:

1. Зәр айдайтын заттар, альфа — адреноблокаторлар

2. Лейкотриендік рецепторлардың блокаторлары, ганглиоблокаторлар

3. М-холиноблокаторлар, сульфаниламидтік препараттар

4. Альфа адреноблокаторлар, фторхинолондар

5. Бета адреноблокаторлар, сурфактант препараттары

Тест №15. Өкпе ісінуінде қолданылатын азот тотығының донаторы:

1. Экзосурф

2. Натрий нитропруссиді

3. Нитроглицерин

4. Пентамин

5. Морфин

Тест №16. Өкпе ісінуінде қолданылатын ганглиоблокаторлар тобының препараттары:

1. Натрий нитропруссиді, морфин,

2. Бензогексоний, пентамин

3. Монтелукаст, зилеутон

4. Нитроглицерин, таламонал

5. Фентанил, сальметерол

Тест №17. Сальбутамолдың бронхолитикалық әсері байланысты, қоздырумен:

1. Бета 2 адренорецепторларды

2. Бета 1 адренорецепторларды

3. Гистаминорецепторларды

4. Дофаминорецепторларды

5. М-холинорецепторларды

Тест №18. Бронхиалды демікпе ұстамасының алдын алу үшін қолданылатын препараттар:

1. Эуфиллин, адреналин гидрохлориді

2. Кетотифен, монтелукаст

3. Кромолин натрий, ампициллин

4. Ипратропий бромиді, гентамицин

5. Изадрин, пропраналол

Тест №19. Бронхиалды демікпеде қолданылатын талғамсыз М-холиноблокаторлар:

1. Изадрин, сальметерол, кетотифен

2. Тиотропий бромиді, эуфиллин, фентанил

3. Ипратропий бромиді, атропин, метацин

4. Этил спирті, фуросемид, сальметерол

5. Беродуал, монтелукаст, пентамин

Тест №20. Фосфодиэстеразаны тежей отырып бронхоспазмды жояды:

1. Тиотропий бромиді

2. Беродуал

3. Фентанил

4. Метацин

5. Теофиллин

Тест №21. Мес жасушалардан бронхоконстрикторлы заттардың босап шығуын азайтады:

1. Преднизолон, гентамицин, метацин

2. Сальбутамол, преднизолон, кромолин натрий

3. Бромгексин гидрохлориді, зафирлукаст, изадрин

4. Кромолин натрий, азитромицин, монтелукаст

5. Ацетилцистеин, кларитромицин, зилеутон

Тест №22. Бронхиалды демікпе ұстамасының алдын алу үшін қолданылатын әсері ұзартылған М-холиноблокаторлар:

1. Эуфиллин, амброксол

2. Зафирлукаст, формотерол

3. Кромолин-натрий, изадрин

4. Фуросемид, тиотропий бромиді

5. Ипратропий бромиді, тиотропий бромиді

Тест №23. Бронхиалды демікпеде қабынуға қарсы ем ретінде қолданылады:

1. Изадрин, кромолин-натрий

2. Сальбутамол, кетотифен

3. Беклометазон, триамцинолон

4. Преднизолон, метацин

5. Зафирлукаст, эуфиллин

Тест №24. Препаратты анықтау: лейкотриендік рецепторларды тежейді, бронхиалды демікпе ұстамасының алдын алу үшін қолданылады, бауырдың микросомалды ферменттерін тежейді:

1. Ипратропий бромиді

2. Зилеутон

3. Кромолин-натрий

4. Зафирлукаст

5. Монтелукаст

Тест №25. Ингаляциялық кортикостероидтарды қолданғанда жиі дамитын жанама әсер:

1. Ауыздың, жұтқыншақтың кандидозы

2. Дене салмағының жоғарылауы

3. Остеопороздың дамуы

4. Асқазан ойық жарасының дамуы

5. Артериялық гипертония

7.1.Тақырып №35. Асказан безіиіц секрециясын төмендететін дәрілер

7.2 Мақсаты:Асказан безіиіц секрециясын төмендететін дәрілер туралы мағлұмат беру.

7.3.Оқытудың міндеті

Асказан безіиіц секрециясын төмендететін дәрілердің фармакокинетикалық және фармакодинамикалық жалпы заңдылықтарына арналған білімдерін біріктіру, оларды қолдануға арналған негізгі көрсеткіштерді және олардың жанама әсерлерін меңгеру, әр түрлі дәрілік қалыптарда рецепт жаза білу, оларды сараптау және реттеу туралы мәлімет беру.

7.4.Тақырыптың негізгі сұрақтары

1. Асказан безіиіц секрециясын төмендететін дәрілер

2. Н2-гистаминоблокаторлар, М-холиноблокаторлар, протонды насостың ингибиторлары, простагландиндердің (мизоиростол) синтетикалық аналогтары.

3. Әсер ету принциптері, колданылуы.

- семинар;

- аз топтармен жұмыс;

- жұмыстың орындалуы;

- анализ нәтижелерінің есептелінулері.

Ақпараттық-дидактикалық блок.

Асқазан безі секрециясының темендеуінде қолданылатын цурілөр.

Диагностикалық мақсатта гастрин, гистамин, экстракты заттар тағайындалады. Егер асқазанның секрециясының төмендеуінің себебі асказан қызметінің бузылыстарынан пайда болса, онда аталған заттар асқазан сөлінің бөлінуін жоғарылатады. Асқазанның шырышты қабығы органикалық зақымдалса онда өзгерістер болмайды. Аталған жағдайда ұтымды диагностикалық дәрі ~ гастрин болып табылады. Ол асқазанның антральды бөлігінде құралады. Содан соң қанға сіңеді де, асқазанның фундальды бөлігінің бездеріне әсер етіп, олардың секрециясын күшейтеді. Ол түз қышқылы мен пепсиногеннің бөлініп шығуын ұлғайтады. Медициналық тәжірибеде 5 аминқышқылдардың қалдығынан түратын гастриннің синтетикалық препараты пентагастрин қолданылады. Гистамин асқазан бездерінің гистаминдік Н_г-рецептторларын қуаттандыра отырып, асқазан сөлінің мөлшері мен оның қышқылдығын жоғарылатады. Әсер ету спектрі кең. Жанама әсері жағынан АҚ төмендетіп, капилярлардың өткізгіштігін, бронхтардың, ішектің бұлшық еттерінің тонусын жоғарылатады. Ол Н1 рецепторларын қоздыруымен байланысты, сондықтан осы аталган әсерлерді басу үшін гистаминдік Н1 рецепторлардың блокаторлары (димедрол, дипразин және т.б.) тағайындалады.

Асқазан сөлінің секрециясын жоғарылататын емдік дәрілерге көмір қышқылды сулар жатады. Асқазан бездерінің жеткіліксіздік жағдайларында орынбасу терапиясының дәрілері қолданылады. Бұл мақсатпен табиғи немесе жасанды асқазан сөлі, пепсин және сұйьлтылған тұз қышқылы тағайындалады,

Succus gastricus naturalis - табиғи асқазан шырыны: 100 мл фл. – 1-2 ас қасықтан тамақ үстінде қабылдау қажет.

Pepsinum - пепсин (шошқа асқазанының шырышты қабатынан алынғаи фермент): ұнтақ; 0,2-0,5 ұнтақ түрінде қолданылады; ацидин-пепсин (Acidin-реpsinum) таблеткасымен алмастыруға болады. 0,025 және 0,5 таб.тамақ үстінде 1 немесе 2 стакан суда ерітіп қабылдау қажет.

Acidum hydrochloricum dilutum - сұйытылған тұз қышқылы (Б); 10 - 15 тамшыдан 1-2 стакан сумен қабылдау қажет,

Сонымен қатар орынбасу терапия ретінде пепсидин (450 мл флаконда шошқа асқазакының шырышты қабықшасынан алынған препарат) және абомин (0,2 таб. ~ бүзау мен қозының асқазанының шырышты қабықшасынан алынған) қолданылады.

Асқазандағы НСІ секрециясын төмендететін дәрілер

Н2-гистаминоблокаторлар (Н₂-гистаминді рецепторлардың блокаторлары): циметидин (гистодил, нейтронорм, примамет, ійіамет), рзнитидин (зантак, зоран,ранисан), фамотидин (гастросидин, ульфамид, фамосак, квамател), низатидин(аксид,низакс), роксагидин (алтат). Әсер етумеханизмі: асқазанның шырышты қабатының Н₂-гистаминді рецепторларын тежеп, негізгі (базальды) түнгі секрецияларды басып, асқазан сөлінің бөлінуін төмендетеді. Күндізгі және түнгі ауырсынуларды баса отырып, антацидтерге қажеттілікті төмендетіп, гастропротекторлы әсер көрсетеді, асқазан мен үлтабардың ойық жараларының жазылуын тездетеді. Таблетка мен ерітінді түрінде асқазан мон ұлтабардың жараларында, гиперацидті гастритте, эзофагитте және дуоденитте қолданылады. Жанама асері: диспепсия, тері бөртпелері, бас пен бүлшық ет аурулары, бас айналу, бауыр қызметінің бұзылуы, лейкопения, ал циметидинде - депрессиялық жағдайлар байқалуы мүмкін. Н2гистаминоблокаторларды қабылдауды бірден доғарғанда „ауытқу белгісі’ байқалады, ол кезде асқазан секрециясы бірден жоғарылап, ауру асқынуы мүмкін. Низатидин және роксатидинде бұл белгі байқалмайды, ал фамотидиннен әсері күштірек. Н₂-гистамииоблокаторларды бауыр және бүйрек қызметінің бұзылуында, 14 жасқа дейінгі балаларға, жүктілік пен лактацияда қолдануға болмайды.

Cimetidinum - циметидии (Б): 0,2 таб. түрінде шығарылып, 1 таб, тамақлен бірге және ұйықтар алдында тәулігіне 3 рет; 10% 2 мл еріт. амп. тәулігіне 4 - 6 рет к/т енгізіледі.

Ranitidinum - ранитидин: 0,15 және 0,3 таб. түрінде шығарылып, тәулігіне 2 рет; 2 % 2 мл еріт. амп. шығарылып, тәулігіне 3-4 рет к/т енгізіледі.

Famotidinum - фамотидин: 0,02 және 0,04 таб. турінде шығарылып, тәулігіне 2 рет белгіленеді.

6} М - холиноблокаторлар

Таңдамалы емес: атропин, метацин, платифиллин, итжидек препараттары («Холинергиялық синапсқа әсер ететін дәрілер» тақырыбына қараңыз). Емдеу курсында жанама әсері өте көп байқалады, оларға үйренгіштік (емдік әсерінің төмендеуіне алып келеді) тез қалыптасады, сонымен бірге антацидтермен (әсерін ұзартады) және Н₂ гистаминоблокаторлармен қосып беруге болады.

Таңдамалы: пирензепин (гастроцепин) - тек асқазанның парасимпатикалық ганглийлерінің М, холинорецепторларын таңдамалы тежеп, туз қышқылының және пелсиногеннің секрециясын төмендегеді. Жіті жөнө созылмалы асқазан мен ултабардың ойық жараларында, гиперацидті гастритте және т.б. фііданылады. Жаиаме әсері: таңдамалы емес М-холиноблокаторларга қарағанда жанама әсері аз байқалып, гематоэнцефальды кедергіден өтлейді. Глаукомада, қуық асты безінің гипертрофиясында, жүктілікте жэне лактацияда қолдануға болмайды.

Piranzepin - пирензепин: 0,025 және 0,05 таб. шығарылып, 2 таб. таңертең және кешке тамақтан 30 мин. бүрын; 0,5% 2 мл еріт. амп. шығарылып, тәулігіне 2 рет тамшылатып, б/е, к/т енгізіледі.

в) Протонды помпа Н‘, К'-АТФ>аза ингибиторлары: омепразол (лосек, омез, омизак, омепрол, осид, гастрозол), пантопразол (контролок), ланзопразол (ланзап, лансобел, ланзоптол), рабепразол (париет). Әсер ету механизмі: асқазанның іргелі (париетальды) жасушаларының протонды сорғыш (тұз қышқылының өндірілуіне жауапты Н⁺, К'-АТФ-азә ферментінің белсенділігін тежейді) қызметін басып, ион алмасуларын (Н⁺ К‘) бұзады. Сонымен тұз қышқылы секрецияның соңғы кезеңін тоқтатады. Негізгі, түнгі және күшейткіш секрецияларын тиімді төмендетеді. Тез сіңіп, париетальды жасушаларының қышқылды ортасында қанығады. Цитопротекторлық әсері бар. Сонымен қатар Helicobacter pylori ға бастериостатикалық әсер көрсетеді. Жараларга қарсы басқа дәрілер әсер етпей жатқанда ойық жараларда қрлданылады. Жанама әсері: диспепсия, бас ауыру, бас айналу, ұйқы келуі, кей жағдайларда аллергиялық реакциялар байқалуы мүмкін. Жүктілікте және лактацияда қолдануға болмайды.

Omeprazol - омепразол (Б): 0,02 капс. шығарылады. 1 капс. таңғы аспен бірге тәулігіне 1 рет белгіленеді.

- семинар;

- аз топтармен жұмыс;

- жұмыстың орындалуы;

- анализ нәтижелерінің есептелінулері.

7.6 Әдебиеттер тізімі

Негізгі әдебиеттер:

1. Фармакология с общей рецептурой: учебник.Харкевич Д.А. – М., Гэотар – Медиа, 2010. – 350с.

2. Лекарственные средства.Машковский.-М.,2010.

Қосымша әдебиеттер:

1. Клиническая фармакология:учебник + CD.- 2-е изд., перераб. И доп. – М., 2009.-272с.

2. Фармакология с рецептурой. Гаевый М.Д., Петрова В.И. – Ростов-на-Дону, «Март»,2009.

3. Фармакология: конспект лекций Малевская В.Н. – Ростов-на-Дону, «Феникс», 2008.

4. Фармакология с общей рецептурой.-3-е изд., испр.Майский В.В., Аляутдин Р.Н. – М.,2010.-240с.

5. Практикум по фармакологии: учебное пособие для мед.училищ и колледжей. Созонова И.В.-Ростов-на-Дону,2005.

6. Фармакология:учебное пособие для мед.училищ и колледжей.Федюкевич Н.И.-Ростов на Дону.2004.

7.7 Бақылау (сұрақтар, тестілер. тапсырмалыр, т.б.)

Асказан безіиіц секрециясын төмендететін дәрілер
Н2-гистаминоблокаторлар, М-холиноблокаторлар, протонды насостың ингибиторлары, простагландиндердің (мизоиростол) синтетикалық аналогтары.
Әсер ету принциптері, колданылуы.

7.1.Тақырып №36. Антацидті дәрілер

7.2 Мақсаты:Антацидті дәрілер туралы мағлұмат беру.

7.3.Оқытудың міндеті

Антацидті дәрілердің фармакокинетикалық және фармакодинамикалық жалпы заңдылықтарына арналған білімдерін біріктіру, оларды қолдануға арналған негізгі көрсеткіштерді және олардың жанама әсерлерін меңгеру, әр түрлі дәрілік қалыптарда рецепт жаза білу, оларды сараптау және реттеу туралы мәлімет беру.

7.4.Тақырыптың негізгі сұрақтары

1.Антацидті дәрілер (натрий гидрокарбонаты, магний тотығы, алюминий гидрототығы)

2. Препараттардың салыстырмалы сипаттамасы.

3. Қолданылуы, тағайындау ерекшеліктері.

4. Жағымсыз эсерлері.

- семинар;

- аз топтармен жұмыс;

- жұмыстың орындалуы;

- анализ нәтижелерінің есептелінулері.

Ақпараттық-дидактикалық блок.

1. Антацидті дәрілер (аnti - қарсы, acidus- қышқыл)

Бул топ препараттары асқазан сөлінің артық қышқылдығын төмендету үшін қолданылады. Олар асқазан сөлінің туз қышқылымен химиялық реакцияға түсіп оны бейтараптайды. Тез әсерлі антацидті дәрілерге натрий гидрокарбонаты, магний тотығы, магний трисиликаты, алюминий гидрототығы мен тундырылған кальций карбонаты жатады,

Ал қиыстырылған препараттарына: Альмагель (алюминий гидрототығы+магний тотығы); Алмагель А (алмагель+анестезин), Фосфалюгель; Маалокс, Мегалак, Гелюсиллак; «Викалин» және «Викаир» таб; «Протаб», «Тальцид», «Тисацид», «Ренни», «Гастал», «Гастралюгель« жатады,

Асқазан және ултабәрдың ойық жараларында, гиперацидті гастритте, рефлюкс - эзофагитте қрлданылады, Көбінесе оларды тамақтан 1-2 сағат бурын немесе уйықтар алдында қабылдау қажет.

Magnesii oxydum– магний тотығы:0,5 унтақ түрінде шығарылады, Асқазандатуз қышқылының әсерінен пайда болған магний хлориді Ішекте сіңірілмей, жеңіл әлсіздендіргіш әсер көрсетеді, Натрий гидрокарбонатынан белсенділігі 3-4 есе жоғары, Бүйрек патологиясында гипермагниемияға (неврологиялық және жүрек қан тамыр бузылыстар байқапады) алып келуі мүмкін, сондықтан бүйрек жеткіліксіздігінде қрлдануғаболмайды.

Aluminii hydroxydum - алюминий гидроготығы: унтақ; 4%суспензия түрінде 1 - 2 шай қасықтән ішке қолданылады. Антацидті қасиетінен басқа әдсорбциялық (сіңіргіш) және бүркеуші қасиетке ие. Фосфаттардың сіңірілуін бузып, іш қатуын шақыруы мүмкін.

Almagel- алмагель:170 мл флаконда. Алмагель А– қурамында анестезині бар, қышқылдық жогарылауында, құсу, лоқсу, кушті ауырсынулармен өтетін жағдайларда қолданылады.

NAtrii hydrocarbonas - натрий гндрокарбонаты; әсері күшті және тез, бірақ антәцидті әсері қысқа. Асқазан НСІ әсерлесіп көмір қышқыл газының түзілуінен асқазан керілуін, жайсыз сезіну және жараларда асқазанның перфорациясын (тесілуін) шақыруы мүмкін. Натрий гидрокарбонаты асқазан-ішек жолында жақсы сіңіріліп, алкалоз тудырады.

Тундырылған кальций карбонаты көмір қышқылдың түзілуіне алып келеді. Әсері тез басталады. Артық мөлшерде қолданғанда гиперкальциемия және жуйелі алкалоз шақыруы мүмкін. Кейде іш қатуы байқалады.

Қиыстырылған препараттары - тиімді және асқынулары аз байқалады, Антацидтер асқазан мен ішекте көптеген препараттардың сіңірілуін өзгертеді, тетрациклиңді, дигитоксинді, ацетилсалицил қышқылынөзіне байланыстырады, сондықтан барлық дәрілерді антацидті дәрілерден 2-3 сағаттан кейін қабылдаған жөн.

- семинар;

- аз топтармен жұмыс;

- жұмыстың орындалуы;

- анализ нәтижелерінің есептелінулері.

7.6 Әдебиеттер тізімі

Негізгі әдебиеттер:

3. Фармакология с общей рецептурой: учебник.Харкевич Д.А. – М., Гэотар – Медиа, 2010. – 350с.

4. Лекарственные средства.Машковский.-М.,2010.

Қосымша әдебиеттер:

1. Клиническая фармакология:учебник + CD.- 2-е изд., перераб. И доп. – М., 2009.-272с.

2. Фармакология с рецептурой. Гаевый М.Д., Петрова В.И. – Ростов-на-Дону, «Март»,2009.

3. Фармакология: конспект лекций Малевская В.Н. – Ростов-на-Дону, «Феникс», 2008.

4. Фармакология с общей рецептурой.-3-е изд., испр.Майский В.В., Аляутдин Р.Н. – М.,2010.-240с.

5. Практикум по фармакологии: учебное пособие для мед.училищ и колледжей. Созонова И.В.-Ростов-на-Дону,2005.

6. Фармакология:учебное пособие для мед.училищ и колледжей.Федюкевич Н.И.-Ростов на Дону.2004.

7.7 Бақылау (сұрақтар, тестілер. тапсырмалыр, т.б.)

1.Антацидті дәрілер (натрий гидрокарбонаты, магний тотығы, алюминий гидрототығы)

2. Препараттардың салыстырмалы сипаттамасы.

3. Қолданылуы, тағайындау ерекшеліктері.

4. Жағымсыз эсерлері.

7.1.Тақырып №37. Гастропротекторлар

7.2 Мақсаты:Гастропротекторлар туралы мағлұмат беру.

7.3.Оқытудың міндеті

Гастропротекторлардың фармакокинетикалық және фармакодинамикалық жалпы заңдылықтарына арналған білімдерін біріктіру, оларды қолдануға арналған негізгі көрсеткіштерді және олардың жанама әсерлерін меңгеру, әр түрлі дәрілік қалыптарда рецепт жаза білу, оларды сараптау және реттеу туралы мәлімет беру.

7.4.Тақырыптың негізгі сұрақтары

1. Гастропротекторлар (сукралфат, мизопростол, висмут трикалий дицитраты)

2. Сілемей қабыкты механикалық корғайтын жэне оның қорғаныш қызметін арттыратын препараттар.

3. Мия (карбеноксолон) препараттарының қолданылуы.

4. Коллоидты висмуд негіздік нитратының цитопротекторлы касиеті, оның бактерияға қарсы әсері.

5. Асқазан ойыкжарасы ауруында метронидазолды жэне баска бактерияга қарсы дәрілерді колдану.

- семинар;

- аз топтармен жұмыс;

- жұмыстың орындалуы;

- анализ нәтижелерінің есептелінулері.

Ақпараттық-дидактикалық блок.

Гастропротекторлар.Бұл препараттар асқазанның шырышты қабықшасын химиялық және физикалық факторлардан (қышқылдардың, сілтілердің, ферменттердің), оған тигізетін зақымдаулардан қорғап, кемістігін жазуға жағдай жасайды. Олар: висмут препараттары:Де-нол, «Викалин», «Викаир>».Ішіндегі ең тиімдісі Де-нол(коллоидты висмут убцитраты), антацидті және бүркеуіш әсер керсетеді. Шырышты қабатты тітіркенуден сақтау үшін, зақымдалған жара бетінде төзімді қабық альбуминаттар түзіп, НеІісоЬасІег руіогі қоздырғышына бактерицидті әсер көрсетеді. 0,12 таб. күніне 4 рет тамақтан 30 мин. бүрын және үйықтар алдында, ойық жара ауруларын кешенді емдеу үшін 4-8 апта бойына белгіленеді.

Алюминий сукральфаты («Вентер»таб.) цитопротекторлық әсері бар.

Простагландиндер: мизопростол (цитотек,сайтотек) - простогландин Е1-ң синтетикалық аналогы, стероидты емес қабынуға қарсы дәрілердің ульцерогенді әсерін алдын алу үшін тиімді.

Карбеноксолон (биогастрон, дуогастрон)- мия тамырының препараты, қабынуға қарсы және минералокортикоидты белсенділігі бар.

Асқазан шырышының зақымдаушы факторларға тұтқырлығын жоғарылатып және оның қорғаныш қызметін күшейтеді, шырышты қабатты қанмен қамтамасыз етілуін күшейтіп. көбінесе дәрілік заттардың әсерінен пайда болған, ойық жараларды емдеу мақсатында қолданылады.

- семинар;

- аз топтармен жұмыс;

- жұмыстың орындалуы;

- анализ нәтижелерінің есептелінулері.

7.6 Әдебиеттер тізімі

Негізгі әдебиеттер:

1. Фармакология с общей рецептурой: учебник.Харкевич Д.А. – М., Гэотар – Медиа, 2010. – 350с.

2. Лекарственные средства.Машковский.-М.,2010.

Қосымша әдебиеттер:

1. Клиническая фармакология:учебник + CD.- 2-е изд., перераб. И доп. – М., 2009.-272с.

2. Фармакология с рецептурой. Гаевый М.Д., Петрова В.И. – Ростов-на-Дону, «Март»,2009.

3. Фармакология: конспект лекций Малевская В.Н. – Ростов-на-Дону, «Феникс», 2008.

4. Фармакология с общей рецептурой.-3-е изд., испр.Майский В.В., Аляутдин Р.Н. – М.,2010.-240с.

5. Практикум по фармакологии: учебное пособие для мед.училищ и колледжей. Созонова И.В.-Ростов-на-Дону,2005.

6. Фармакология:учебное пособие для мед.училищ и колледжей.Федюкевич Н.И.-Ростов на Дону.2004.

7.7 Бақылау (сұрақтар, тестілер. тапсырмалыр, т.б.)

1. Өт айдайтын дәрілер (аллохол таблеткасы, холензим, оксафенамид, атропин сульфаты, папаверин гидрохлориді, магний сульфаты)

2. Жіктелуі.

3. Өт түзілуін күшейтетін жэне оның бөлінуін арттыратын дәрілік заттардың эсер ету принциптері.

4. Қолдану көрсетімдері.

5. Өсімдік тектес препараттарды (құмсалаубас гүлдері, жүгері шашақтары, түймешетен жэне т.б) қолданылуы.

6. Өт қабындагы (өткалта) холестериндік тастарды ерітетін (хенодиол, урсодезоксихол қышқылы) дәрілер.

7.1.Тақырып №38. Өт айдайтын дәрілер

7.2 Мақсаты:Өт айдайтын дәрілер туралы мағлұмат беру.

7.3.Оқытудың міндеті

Өт айдайтын дәрілердің фармакокинетикалық және фармакодинамикалық жалпы заңдылықтарына арналған білімдерін біріктіру, оларды қолдануға арналған негізгі көрсеткіштерді және олардың жанама әсерлерін меңгеру, әр түрлі дәрілік қалыптарда рецепт жаза білу, оларды сараптау және реттеу туралы мәлімет беру.

7.4.Тақырыптың негізгі сұрақтары

2. Жіктелуі.

3. Өт түзілуін күшейтетін жэне оның бөлінуін арттыратын дәрілік заттардың эсер ету принциптері.

4. Қолдану көрсетімдері.

5. Өсімдік тектес препараттарды (құмсалаубас гүлдері, жүгері шашақтары, түймешетен жэне т.б) қолданылуы.

6. Өт қабындагы (өткалта) холестериндік тастарды ерітетін (хенодиол, урсодезоксихол қышқылы) дәрілер.

- семинар;

- аз топтармен жұмыс;

- жұмыстың орындалуы;

- анализ нәтижелерінің есептелінулері.

Ақпараттық-дидактикалық блок.

Өт айдайтын дәрілер — өт түзілуін және оның ұлтабарға құйылуын үдететін дәрі-дәрмектер.

Өт айдайтын дәрілер екі негізгі топқа бөлінеді:

· холеретиктер, немесе холеретикалық дәрі-дәрмектер — өттегі өт қышқылдарының концентрациясын үлкейтеді,

· холекинетиктер, немесе холекинетикалық дәрі-дәрмектер — өттің ішекке шығуына себептеседі.

Кейбір дәрі-дәрмектердің холеретикалық та холекинетикалық та қасиеттері болады.

Бұл дәрілер өсімдіктен және синтез жолымен алынады. Өт түзілуіне өт айдайтын дәрілер тікелей зат алмасуы процесі арқылы әсер етеді. Бауырда өт түзілуін күшейтетін дәрілерге өт қышқылы тұздарын алынатын хологон, дехолин құрамында өт бар аллохол сілтілі сулар және кейбір өсімдіктерден (шай-шөп, итмұрын) алынатын дәрілер жатады. Өт айдайтын дәрілерді дәрігердің рұқсатымен созылмалы бауыр ауруларына, өтте тас байланғанда, сондай-ақ антисептикалық заттар есебінде қолданылады.

Өт айдайтын дәрілер

Өттің құрамында ішектегі майлардың, майда ерігіш дәрумендерді эмульгирлеп және сіңірілуін қамтамасыз ететін өт қышқылдары бар. Оның бауыр жасушаларының түзілуінің бұзылуымен немесе өт түтіктерінен ұлтабарга шығуыньың қиыңдауымен байланысты. Осыған орай медициналық тәжірибеде өт айдаушы дәрілерді екі топқа жіктейміз.

а) өт түзілуін кушейтетін дәрілер (Холесекретиктер - холеретиастер);

■ жануарлардан алынған: «Аллохол», «Холензим», «Лиобил» таб. - құрамыңда жануарлардың құрғақ өті бар.

синтетикалық: оксафенамид, никодин, циквалон, гимекромон(одестон):

осімдіктен алынған: құмдық салаубас гүлі (қайнатпа, құрғақсығындысы, фламин препараты), жүгері шашағы (қайнатпа, сұйық сығынды), танацехол (түймешетен гүлінің препаратгары), холосас (раушан ч омісінің шырыны), берберин биосульфаты (барбарис прегараттары), холагол (құрамында куркума тамырының бояғыш заттары және т.б. бар), Холагогум капс. (қүрамы; куркума сығындысы, бұрыш жапбыз майы, тсг.пнциальды фосфолипидтер жөне т.б.).

Холесекретиктер өт секрециясын күшейтуден басқа, оларды сұйылтуына және айдауына алып келеді, нәтижесінде иифекцияның дамуын және тастардың түзілуін жойып, өтгің айдалуын жақсартып, қабыну процесін төмендетеді Олар созылмалы гепатитте, холециститте және холангитте қолданылады. Кейбір препараттар холеретикалық әсерінен басқа спазмолитикалық әсер: оксафенамид, көптеген өсімдік препараттары, циквалон-қабынуға қарсы; никодин - микробқа қарсы әсер көрсетеді. Холесекретиктерді жіті қабынуы мен бауырдың айқын дистрофиялық процестерінде жене өт жолдарының тығындалуымен жүретін өт тас ауруларында қолдануға болмайды.

«Аllocholum» - «Аллохол»;1 таб. тамақтан көйін төулігіне 3 рет бөлгілөнеді, |

Охарhenamidum - оксафенамид:0,25 таб. шыгарыяып, 1 таб. тамақ алдында гәулігіне 3 рет тағайындалады.

Nicodinum - никодин:0,5 таб. шығарылып, 1 таб. тамақтан апдын таулігіне 3 рбт белгіленеді.

Cholosasum - холосас:300 мл флаконда шай қасықтан 30 мин. тамақ алдында тәулігіне 2 - 3 рет белгіленеді.

«Cholagogum» -«Холагогум»: 1 - 2 капс. тамақпек бірге немесе тамақтан кейін бөлгіт зкеді.

б)Өт бөлінуін женілдететін дөрілор(холектетиктер) - өттің ағуын жеңілдетеді:

өт бөліну жолдарының диекинезиясыиыңгипотониялық түріндеөттің ұлтабарға өтуін жақсартатын, өт қабының тонусын жоғарылататын, Олди сфинктерін босаңсытатын препараттар; магнийсульфаты, ксилит, сорбит, маннит, зәйтүн немесе күнбағыс майықолданыладьі. Әсер ету механизміұлтабардың рецепторларының тітіркенуімен байланысты, Магний сульфаты өт түтігіне спазмолитикалық әсер көрсетеді, Осы топ препараттары өт қалтасының атониясында, өттүтігінің дискинезияларында, созылмалы холециститте және созылмалы гепатитге қолданылады. Бұларды бауыр мен асқазанның жедел қабыну ауруларында, ет-тас ауруларында колдануға болмайдьі.

MAgnesii sulfas - магний сульфаты:үнтақ түрінде шығарылып, 1 ас қасықтан 20 - 25% еріт. тәулігіне 3 рет; 25% 50 мл жылытылған ерітіндіні дуоденалты шолғылау үшін тағайындалады,

өт бөліну жолдарының дискинезинсыиын гипертониялық туріндеәт жолдарының біріңғай бүлшық еттерін босаңсытатын препараттар: М холиноблокаторлар (атропин, платифиллин), миотропты спазмолитиктер (Папаверин, но-шпа), өсімдіктерденалынған препараттар (холагол, олиметин)қолданылады. Бұл препараттар өт-тас ауруларында, ауырсыну түйілуін басу үшін белгіленеді.

Холелитолитикалық дарілөр- өт қалтасындағы тастарды ерітеді: хенодезоксиКол қышқылы (хенодиол, хөнофальк), урсодезоксихол қышқылы (урсофальк, урсосан)- 0,25 капс. тек қана түнде қабылдау қажет, себебі өт холестеринмен түнде қанығады, ал бул препараттар бауырда колестерин синтезін бүзып, холестеринді тастардын біртіндеп еруіне алып келеді. Препаратгарды үзақ 6 айдан 3 жылға дейін қабылдау қажет.

- семинар;

- аз топтармен жұмыс;

- жұмыстың орындалуы;

- анализ нәтижелерінің есептелінулері.

7.6 Әдебиеттер тізімі

Негізгі әдебиеттер:

1. Фармакология с общей рецептурой: учебник.Харкевич Д.А. – М., Гэотар – Медиа, 2010. – 350с.

2. Лекарственные средства.Машковский.-М.,2010.

Қосымша әдебиеттер:

1. Клиническая фармакология:учебник + CD.- 2-е изд., перераб. И доп. – М., 2009.-272с.

2. Фармакология с рецептурой. Гаевый М.Д., Петрова В.И. – Ростов-на-Дону, «Март»,2009.

3. Фармакология: конспект лекций Малевская В.Н. – Ростов-на-Дону, «Феникс», 2008.

4. Фармакология с общей рецептурой.-3-е изд., испр.Майский В.В., Аляутдин Р.Н. – М.,2010.-240с.

5. Практикум по фармакологии: учебное пособие для мед.училищ и колледжей. Созонова И.В.-Ростов-на-Дону,2005.

6. Фармакология:учебное пособие для мед.училищ и колледжей.Федюкевич Н.И.-Ростов на Дону.2004.

7.7 Бақылау (сұрақтар, тестілер. тапсырмалыр, т.б.)

2. Жіктелуі.

3. Өт түзілуін күшейтетін жэне оның бөлінуін арттыратын дәрілік заттардың эсер ету принциптері.

4. Қолдану көрсетімдері.

5. Өсімдік тектес препараттарды (құмсалаубас гүлдері, жүгері шашақтары, түймешетен жэне т.б) қолданылуы.

6. Өт қабындагы (өткалта) холестериндік тастарды ерітетін (хенодиол, урсодезоксихол қышқылы) дәрілер.

7.1.Тақырып №39. Асқазан моторнкасына әсер ететін дәрілер. Прокинетиктер. Асқазан моторикасын күшейтетін дэрілер. Асқазан тонусын әлсірететін дәрілер.

7.2 Мақсаты:Асқазан моторнкасына әсер ететін дәрілер. Прокинетиктер. Асқазан моторикасын күшейтетін және асқазан тонусын әлсірететіндэрілер туралы мағлұмат беру.

7.3.Оқытудың міндеті

Асқазан моторнкасына әсер ететін дәрілер. Прокинетиктер. Асқазан моторикасын күшейтетін және асқазан тонусын әлсірететіндәрілердің фармакокинетикалық және фармакодинамикалық жалпы заңдылықтарына арналған білімдерін біріктіру, оларды қолдануға арналған негізгі көрсеткіштерді және олардың жанама әсерлерін меңгеру, әр түрлі дәрілік қалыптарда рецепт жаза білу, оларды сараптау және реттеу туралы мәлімет беру.

7.4.Тақырыптың негізгі сұрақтары

1. Асқазан моторнкасына әсер ететін дәрілер.

2. Прокинетиктер (ацеклидин, прозерин, атропин сульфат, но-шпа, метоклопрамид)

3. Асқазан моторикасын күшейтетін дэрілер (тікелей жэне тікелей емес эсердегі холиномиметиктер). Қолданылуы.

4. Асқазан тонусын элсірететін дәрілер.

5. Миотропты эсердегі спазмолитиктер жэне М-холиноблокаторлардың қолданылуы.

- семинар;

- аз топтармен жұмыс;

- жұмыстың орындалуы;

- анализ нәтижелерінің есептелінулері.

Ақпараттық-дидактикалық блок.

Асқазан моторикасына әсер ететін дәрілік заттар.

Асқазан моторикасын күшейтетін дәрілік заттарға (прокинетикалық заттар), метоклопромид –шеткері және орталықтық дофаминдік D2- рецепторлардың антогонисті, серотониндік 5-HT-рецепторлардың агонисті, цизаприд-( шеткері холинергиялық нейрондардың тонусын жоғарылатады; серотониндік 5-HT-рецепторлардың агонисті), домперидон –(мотилиум; шеткері дофаминдік D2- рецепторларды тежейді) және тағы басқа да препараттар жатады. Оларды асқазанның эвакуацияланудың кедергісінде және де гастроэзофагеальды рефлюкс кезінде қолданады.

Асқазан моторикасы жоғарылағанда холиноблокаторларды (атропин тәрізді және ганглиоблокторларлық дәрілік заттарды, яғни екі түріне де әсер ететін, мысалы бускопан, пробантин) және миотроптық әсер көрсетуші спазмолитиктерді қолданады (папаверин, но-шпа және т.б препараттар).

- семинар;

- аз топтармен жұмыс;

- жұмыстың орындалуы;

- анализ нәтижелерінің есептелінулері.

7.6 Әдебиеттер тізімі

Негізгі әдебиеттер:

1. Фармакология с общей рецептурой: учебник.Харкевич Д.А. – М., Гэотар – Медиа, 2010. – 350с.

2. Лекарственные средства.Машковский.-М.,2010.

Қосымша әдебиеттер:

1. Клиническая фармакология:учебник + CD.- 2-е изд., перераб. И доп. – М., 2009.-272с.

2. Фармакология с рецептурой. Гаевый М.Д., Петрова В.И. – Ростов-на-Дону, «Март»,2009.

3. Фармакология: конспект лекций Малевская В.Н. – Ростов-на-Дону, «Феникс», 2008.

4. Фармакология с общей рецептурой.-3-е изд., испр.Майский В.В., Аляутдин Р.Н. – М.,2010.-240с.

5. Практикум по фармакологии: учебное пособие для мед.училищ и колледжей. Созонова И.В.-Ростов-на-Дону,2005.

6. Фармакология:учебное пособие для мед.училищ и колледжей.Федюкевич Н.И.-Ростов на Дону.2004.

7.7 Бақылау (сұрақтар, тестілер. тапсырмалыр, т.б.)

1. Асқазан моторнкасына әсер ететін дәрілер.

2. Прокинетиктер (ацеклидин, прозерин, атропин сульфат, но-шпа, метоклопрамид)

3. Асқазан моторикасын күшейтетін дэрілер (тікелей жэне тікелей емес эсердегі холиномиметиктер). Қолданылуы.

4. Асқазан тонусын элсірететін дәрілер.

5. Миотропты эсердегі спазмолитиктер жэне М-холиноблокаторлардың қолданылуы.

7.1.Тақырып №40. Құстыратын және кұсуға карсы дәрі-дәрмектер

7.2 Мақсаты:Құстыратын және кұсуға карсы дәрі-дәрмектер туралы мағлұмат беру.

7.3.Оқытудың міндеті

Құстыратын және кұсуға карсы дәрі-дәрмектердің фармакокинетикалық және фармакодинамикалық жалпы заңдылықтарына арналған білімдерін біріктіру, оларды қолдануға арналған негізгі көрсеткіштерді және олардың жанама әсерлерін меңгеру, әр түрлі дәрілік қалыптарда рецепт жаза білу, оларды сараптау және реттеу туралы мәлімет беру.

7.4.Тақырыптың негізгі сұрақтары

1. Құстыратын және кұсуга карсы дэрі-дәрмектер (апоморфин гидрохлориді, эта- перазин, диэтилпиразин, метоклопрамид, ондансетрон, «Аэрон» таблеткасы)

2. Жіктелуі. Қүстыратын дэрілердің әсер ету' механизмі.

3. Препараттардың салыстырмалы сипаттамасы, олардьщ қолданылуы.

4. Алкоголизмді емдеу үшін апоморфинді колдану принциптері.

- семинар;

- аз топтармен жұмыс;

- жұмыстың орындалуы;

- анализ нәтижелерінің есептелінулері.

Ақпараттық-дидактикалық блок.

Кұстыратын жене құсыққа қарсы дәрілер

Құсық бүл - курделі рефлекторлы акт, оның жүзеге асуына бұлшық еттер (асқазанның, аш ішектің, кеуде, құрсақ қуысы) қатысады. Сопақша мидың торлы қүрылымында қүсу орталығы болады.

1. Құстыратык дәрілердің қолданылуы шектеулі. Асқазанды улы заттардан тазалау үшін адсорбенттермен, іш жүргізетін түзды ерітінділермен шаю тиімді жене қауіпсіз болып табьшады. Сонда да құстыратын дәрілердің кең ауқымы бар: Тікелей өсер ететін дерілерге (қүсу орталығын қоздырады); апоморфин, морфин, оймақгүл препараттары, ісікке қарсы дәрілер жатады. Құсу орталығын рефлекторлы қоздыратын (асқазанның шырышты қабықшасының рецепторын қоздыратын) дәрілерге; термопсис жәке ипекакуана препараттары, мыс сульфаты жене мырыш сульфаты жатады.

Тәжірибеде қүстыратын дәрі ретінде тек апоморфинқолданылады. Бұдан басқа маскүнемдікті емдеу кезінде этил спиртіне теріс шартты рефлекс тудыру үшін қолданылады.

Арomorphini hydrochloridum - апоморфии гидрохлориді (А); 1% - 1 мл еріт. амп. шығарылады, 0,2 - 0.5 мл т/а енгізіледі. Апоморфин і иді юулориді қүсу орталығының триггерлі зонасын қоздырады Апоморфиңді күшті қышқылдар және сілтілермен күю кезінде, асқазан мен үілтабардың ойық жарасында, өкпе, жүрек ауруларында, жүрек ауруларының ауыр түрінде қолдануға болмайды, Рефлекторлы әсерлі құстыратын дәрілерге сонымен қатар ауыр металл түздары; мырыш сульфаты және мыс сульфаты жатады.

Кұсыкқа қарсы дәрілергеқусудың шығу тегіне байланыстьі әр түрлі фармакологиялық топтағы дәрілер қолданылады. Көптеген ауруларда (асқазанның және үлтабардың ойық жарасында, гастритге, токсикозда, вестибулярды аппараттың бүзылуында) қүстыру арқылы науқастын жағдайын жақсартуға болады. Оларға: нейролептиктер(этаперазин, трифтазин, галоперидол жәие т.б.) - бүлар қүсу орталыгының триггерлі зонасының рецепторын тежеп, сәулемен емдеу, қатерлі ісіктердің химиотеоапиясында, хирургиялық операцияларда және жүктіліктің токсикозында қолданылады.

Метоклопрамид {церукал, реглаи)- әсөр ету механизмі нейролептиктерге үқсас, сонымен қатар асқазан мен ұлтабардың ойық жарасында, метеоризмде белгіленеді. Қолданғанда үйқышылдық, қүлақ шуылдауы, ауыз қуысының құрғауы және паркинсонизм байкалуы мүмкін, әсері жағынан метоклопрамидке бромопридүқсас келеді

Меtoclopramidum - метоклопрамид:0,01 таб. турінде шығарылып, 1 таб. күніне 3-4 рет үстінде; 1% - 2 мл еріт. амп. шмғарылып, тәулігіне 1-3 рет б/е, к/т енгізіледі.

Тизтилперазин {торөкан)- триггерлі зонаның рецепторынан басқа қүсу орталығын тежеп, этиологиясы әртүрлі қүсуда, еонымен қатар вестибулярлы және координация бүзылыстарында қодданылады.Нейролептиктерден айырмашылығы жанама әсеріаз байқалып, ауыз қуысының қүрғауы, үйқышылдық, гипотензия, үзақ қолдакғанда паркинсонизм байқапуы мүмкін.

Тһіеthtlperazinum - тиэтилперазин(Б): 0,0065 таб. (драже) • 1 габ. (дражеден) тәулігіне 2-3 рет; 0,0065 супп. түрінде; 0,65% - 1 мл еріт. амп. б/е енгізіледі.

М-холиноблокаторлар {«Аэрон»)жәнэ антигистаммиді дарілер (димедролі, дипразин)- қүсу орталығын тежеп, теңіз және әуе ауруларында қолданылады.

Жергілікті анестетиктер (энестезин, новокаин)- гастрит пен жара ауруларындағы асқазан шырышының тітіркендіруіке қозуымен байланысты қүсықта әсері күшті,

Трописетрон (навобан)және ондансетрон (зофран) - химиотерапиялық ісіктен туатын қүсықта қолданылады.

- семинар;

- аз топтармен жұмыс;

- жұмыстың орындалуы;

- анализ нәтижелерінің есептелінулері.

7.6 Әдебиеттер тізімі

Негізгі әдебиеттер:

1. Фармакология с общей рецептурой: учебник.Харкевич Д.А. – М., Гэотар – Медиа, 2010. – 350с.

2. Лекарственные средства.Машковский.-М.,2010.

Қосымша әдебиеттер:

1. Клиническая фармакология:учебник + CD.- 2-е изд., перераб. И доп. – М., 2009.-272с.

2. Фармакология с рецептурой. Гаевый М.Д., Петрова В.И. – Ростов-на-Дону, «Март»,2009.

3. Фармакология: конспект лекций Малевская В.Н. – Ростов-на-Дону, «Феникс», 2008.

4. Фармакология с общей рецептурой.-3-е изд., испр.Майский В.В., Аляутдин Р.Н. – М.,2010.-240с.

5. Практикум по фармакологии: учебное пособие для мед.училищ и колледжей. Созонова И.В.-Ростов-на-Дону,2005.

6. Фармакология:учебное пособие для мед.училищ и колледжей.Федюкевич Н.И.-Ростов на Дону.2004.

7.7 Бақылау (сұрақтар, тестілер. тапсырмалыр, т.б.)

1. Құстыратын және кұсуга карсы дәрі-дәрмектер (апоморфин гидрохлориді, эта- перазин, диэтилпиразин, метоклопрамид, ондансетрон, «Аэрон» таблеткасы)

2. Жіктелуі. Қүстыратын дэрілердің әсер ету' механизмі.

3. Препараттардың салыстырмалы сипаттамасы, олардьщ қолданылуы.

4. Алкоголизмді емдеу үшін апоморфинді колдану принциптері.

7.1.Тақырып №41.Құсуға қарсы дәрілер, олардын әсер ету принципітері.

7.2 Мақсаты:Құстыратын және кұсуға карсы дәрі-дәрмектер туралы мағлұмат беру.

7.3.Оқытудың міндеті

7.4.Тақырыптың негізгі сұрақтары

1. Құсуға қарсы дәрілер, олардын әсер ету принципітері.

2. Нейролептиіаердің, М-холиноблокаторлардын, гистаминге карсы дэрілердің дофаминдік рецепторларды таңдамалы тежейтін құсуға карсы әсері.

3. Метоклопрамидтің эсер ету ерекшеліктері.

4. Қолдану көрсетімдері.

5. Жагымсыз эсерлері.

- семинар;

- аз топтармен жұмыс;

- жұмыстың орындалуы;

- анализ нәтижелерінің есептелінулері.

Ақпараттық-дидактикалық блок.

Кұстыратын жене құсыққа қарсы дәрілер

Трописетрон (навобан)және ондансетрон (зофран) - химиотерапиялық ісіктен туатын қүсықта қолданылады.

- семинар;

- аз топтармен жұмыс;

- жұмыстың орындалуы;

- анализ нәтижелерінің есептелінулері.

7.6 Әдебиеттер тізімі

Негізгі әдебиеттер:

1. Фармакология с общей рецептурой: учебник.Харкевич Д.А. – М., Гэотар – Медиа, 2010. – 350с.

2. Лекарственные средства.Машковский.-М.,2010.

Қосымша әдебиеттер:

1. Клиническая фармакология:учебник + CD.- 2-е изд., перераб. И доп. – М., 2009.-272с.

2. Фармакология с рецептурой. Гаевый М.Д., Петрова В.И. – Ростов-на-Дону, «Март»,2009.

3. Фармакология: конспект лекций Малевская В.Н. – Ростов-на-Дону, «Феникс», 2008.

4. Фармакология с общей рецептурой.-3-е изд., испр.Майский В.В., Аляутдин Р.Н. – М.,2010.-240с.

5. Практикум по фармакологии: учебное пособие для мед.училищ и колледжей. Созонова И.В.-Ростов-на-Дону,2005.

6. Фармакология:учебное пособие для мед.училищ и колледжей.Федюкевич Н.И.-Ростов на Дону.2004.

7.7 Бақылау (сұрақтар, тестілер. тапсырмалыр, т.б.)

1. Құсуға қарсы дәрілер, олардын әсер ету принципітері.

3. Метоклопрамидтің эсер ету ерекшеліктері.

4. Қолдану көрсетімдері.

5. Жагымсыз эсерлері.

7.1.Тақырып №42. ¥йкы безінің экскреторлы кызметі бұзылған кезде колданылатын дәрілер

7.2 Мақсаты:¥йкы безінің экскреторлы кызметі бұзылған кезде колданылатын дәрілер туралы мағлұмат беру.

7.3.Оқытудың міндеті

¥йкы безінің экскреторлы кызметі бұзылған кезде колданылатын дәрілердің фармакокинетикалық және фармакодинамикалық жалпы заңдылықтарына арналған білімдерін біріктіру, оларды қолдануға арналған негізгі көрсеткіштерді және олардың жанама әсерлерін меңгеру, әр түрлі дәрілік қалыптарда рецепт жаза білу, оларды сараптау және реттеу туралы мәлімет беру.

7.4.Тақырыптың негізгі сұрақтары

1. ¥йкы безінің экскреторлы кызметі бұзылған кезде колданылатын дәрілер (панкреатин, контрикал).

2. ¥йкы безі кызметінің жегкіліксіздігі кезінде колданылатын, орын басушы терапиянындэрілері.

3. Құрамапрепараттар(панзинорм,фестал).Қолдану көрсетімдері.

4. Ұйқы безінің секреторлы кызметін элсірететін дэрілер.

5. Жіті панкреатитте протеолиз ингибиторларын жэне атропин тэрізді дәрілерді колдану.

- семинар;

- аз топтармен жұмыс;

- жұмыстың орындалуы;

- анализ нәтижелерінің есептелінулері.

Ақпараттық-дидактикалық блок.

Ұйкы безі қызметінің бұзылуында қолданылатын дәрілер

Созылмалы панкреатитте ұйқы безі секрециясының жеткіліксіздігі, байқалады. Бундай жағдайда құрамында кешенді ас қорыту жолының ферменттері бар: протеаза, амилаза, липаза және әртүрлі қоспалар: ет компоненттері, гемицеллюлоза, пепсин, аминқышкіылы және т,б. орынбасушы терапиядағы дәрілер қолданылады.

Жоғары ферментр белсенділігі бар препараттар: панкреатин(трипсин + амилаза), солизимжәнө нигедаза(құрамында төк липаза бар), Мезим - форте, Трйферме»|г, Панзинорм-форте, ,Дигестал, Энзистал, Фестал(қурамындаі протеаза, липаза жәкә змилаза бар), Креон, Ликреаза, Панцитрат.Осы препараттар (ас қорыту ферменттері) ақуыздардың, майлардың, көмірсулардың қорытылуын жеңілдетіп, аш ішекте неғурлым толық сіңірілуін жақсартады. Сонымен бірге ұйқы безі, асқазан, аш ішектің өз ферменттерінің, сондай-ақ өттің бөлінуін күшейтеді. Өт сығындасы холеретикадық әсер етіп, майлардың эмульгирленуіне жәрдемдеседі, липазаның белсеңцілігін күшейтөді, майпар мэн май еріткіш витаминдердің сіңірілуін жақсартадіі. Гемицеллюлоза фермонті есімдік жасушасының ыдырауына ықпал етеді. Қолданылуы:уйқы безінің, асқазанның, ішектің, бауырдың, өт қабының сыртқы секреторлық жеткіліксіздігінде орын басу терапиясы үшін; метеоризмде; дурыс тамақтанбауда (майлы тамақ жеу, тоя тамақ ішу, уақытылы тамақтакбау), аз қозғалыстық немесе қозғалыстың шектелуінде, жүктілікте; іш қуысы мүшелерін рентгендік және ультрадыбысгық зерттеулерге дайындауда. Дражелерді тамақпен бірге, тамақтан бурын немесе кейін, шайнамай қабылдау қажет, Жіті панқреатитте қолдануға болмайды.Емдеу узақтығы бірнеше күннен бірнеше айға және жылға созылады.

Раnсгеаtinum - гіанкреатин:0,5 таб. (драже) шығарылып, тамақпен бірге немәсө тамақта(н кейін белгіленеді.

Сгеоn - креок;0,3 капс. шығарылып, тамақ үстінде қабылданады.

Ғеstal- фестал:рфицин. дражетамақ үетіндо немесе тамақтан кейін белгілейді. |

Жіті панқреатиттеұйқы безінің фершнперінің белсенділігі қалыпты жағдайдағыдай ұлтабарда емөс, бездің өз ұлпасында етеді; мысалы, белсенді эм0с трипсиноген^белсенді трипсикге айналып, бездің өздігінен сіңірілуі жүрёді, Ол кезде келесі препараттзр қрядаиылады:

а) ұйқы безінің секрециясын төмендететін дарілер: М-холиноблокаторлар, антацидті дәрілер(ұйқы безі секрециясының табиғи стимуляторы болып табылып, асқазан сөліндегі тұз қышқылын бейтараптайды);

6) протеолитикалық ферментгердің ингибиторлары (антиферментті препараттар): пантрипин, ингитрил, контрикал (трасидап), гордокс, антагозан- бул дәрілер протеолитикалық ферменттердің, сонымен қатар уйқы безінің ферменттерінін белсенділігін төмендетеді. Барлық препараттар тек күре тамырга тамшылатып немесе баяу ағынмен енгізіледі. Аллергиялық реакциялар тудыруы мүмкін.

Соntrycal - контрикал:10 000; 30 000 және 50000 ӘБ құрғақ зат флаконда (амп.); берілген еріткіште ерітіп, 500 мл 0,9% NаСІ еріт. бірге к/т гамшылатып енгізіледі.

- семинар;

- аз топтармен жұмыс;

- жұмыстың орындалуы;

- анализ нәтижелерінің есептелінулері.

7.6 Әдебиеттер тізімі

Негізгі әдебиеттер:

3. Фармакология с общей рецептурой: учебник.Харкевич Д.А. – М., Гэотар – Медиа, 2010. – 350с.

4. Лекарственные средства.Машковский.-М.,2010.

Қосымша әдебиеттер:

7. Клиническая фармакология:учебник + CD.- 2-е изд., перераб. И доп. – М., 2009.-272с.

8. Фармакология с рецептурой. Гаевый М.Д., Петрова В.И. – Ростов-на-Дону, «Март»,2009.

9. Фармакология: конспект лекций Малевская В.Н. – Ростов-на-Дону, «Феникс», 2008.

10. Фармакология с общей рецептурой.-3-е изд., испр.Майский В.В., Аляутдин Р.Н. – М.,2010.-240с.

11. Практикум по фармакологии: учебное пособие для мед.училищ и колледжей. Созонова И.В.-Ростов-на-Дону,2005.

12. Фармакология:учебное пособие для мед.училищ и колледжей.Федюкевич Н.И.-Ростов на Дону.2004.

7.7 Бақылау (сұрақтар, тестілер. тапсырмалыр, т.б.)

1. ¥йкы безінің экскреторлы кызметі бұзылған кезде колданылатын дәрілер (панкреатин, контрикал).

2. ¥йкы безі кызметінің жегкіліксіздігі кезінде колданылатын, орын басушы терапиянындэрілері.

3. Құрамапрепараттар(панзинорм,фестал).Қолдану көрсетімдері.

4. Ұйқы безінің секреторлы кызметін элсірететін дэрілер.

5. Жіті панкреатитте протеолиз ингибиторларын жэне атропин тэрізді дәрілерді колдану.

7.1.Тақырып №43. Ішек моторикасына әсер ететін дәрілер. Ішек моторикасын әлсірететін дәрілер. Ішек моторикасын күшейтетін дәрілер.

7.2 Мақсаты:Ішек моторикасына эсер ететін дәрілер. Ішек моторикасын әлсірететін дәрілер. Ішек моторикасын күшейтетін дәрілер. туралы мағлұмат беру.

7.3.Оқытудың міндеті

Ішек моторикасына эсер ететін дәрілер. Ішек моторикасын әлсірететін дәрілер. Ішек моторикасын күшейтетін дәрілердің фармакокинетикалық және фармакодинамикалық жалпы заңдылықтарына арналған білімдерін біріктіру, оларды қолдануға арналған негізгі көрсеткіштерді және олардың жанама әсерлерін меңгеру, әр түрлі дәрілік қалыптарда рецепт жаза білу, оларды сараптау және реттеу туралы мәлімет беру.

7.4.Тақырыптың негізгі сұрақтары

1. Ішек моторикасына әсер ететін дәрілер (атропин сульфаты, папавсрин гидрохлориді, ацеклидин, прозерин, магний сульфаты, майкене майы, рауғаш таблеткасы, итшомырт сыгындысы, сана жапырактарының тұндырмасы, фенолфталеин).

2. Ішек моторикасын әлсірететін дәрілер, олардың әсер ету механизміндегі айырмашылыктары.

3. Қолданьтлуы, жағымсыз әсерлері.

4. Ішек моторикасын күшейтетін дәрілер.

5. М-холиномиметикалык жэне антихолинэстеразалык дәрілердің ішек мот рикасын күшейту үшін колданылуы.

- семинар;

- аз топтармен жұмыс;

- жұмыстың орындалуы;

- анализ нәтижелерінің есептелінулері.

Ақпараттық-дидактикалық блок.

Дата добавления: 2018-06-01; просмотров: 2071; Мы поможем в написании вашей работы!

Поделиться с друзьями:

⇐ Предыдущая 42 43 44 45 464748 49 50 51 Следующая ⇒

Мы поможем в написании ваших работ!