Негізгі микросхема дегеніміз не? 19 страница
Autoexec.bat- тұтынушыға арналған баптау. ОЖ-ні баптайтын командалар жазылған және ОЖ-ні жүктеу кезінде іздейтін командалық файл, ол жұмыс жасауға ыңғайлы орта.
Қҧрылғылар драйверлері –бұл құрылғылар жұмысын басқаруды, басқа құрылғылармен ақпарат алмасуды және құрылғылардың кейбір параметрін баптауды қамтамасыз ететін арнайы құрылғылар.
Утилиттер –дискілерге қызмет кӛрсетуге, файлдармен жұмыс жасауға мүмкіндік беретін сервистік программа. Мысалға: fdisk.com, format.com, scandisk.com, defrag.com
...
ОЖ құрамына кіретін программалар қатты дискіде орналасады. Компьютер іске қосылғанда программалар жедел жадқа жүктеліп, жұмыс аяқталғанша сонда сақталады.
IBM фирмасы жабдықтаған жүйелердің ішінде үш жүйені ерекше атауға болады, олар: МS DOS, OS/2, АІХ. Бұл операциялық жүйелер қолданушының талабына сәйкестендірілген.Дербес компьютерлер үшін кең тараған операциялық жүйелерге MS DOS, Альфа-DOSWindowsХР, WindowsNT, LINUX, OS/2, UNIX т.б. жатады.
МS DOS операциялық жҥйесі
MS DOS операциялық жүйесін 1980 жылдардың басында IBM компьютерлері үшін Microsoft компаниясы құрды.MS DOS операциялық жүйесі екі командалар тобына бӛлінеді:
· Резиденттік (ішкі) командалар тобы;
· Транзиттік (сыртқы)командалар тобы.
|
|
|
Резиденттік командалар тобыжедел жадыға пернетақтадан түсісімен бірден орындалады, алтранзиттік командалардыңорындалуы екі кезеңнен тұрады: пернетақтадан енгізіліп, қатты дискіге жазылады, тек содан кейін орындалады.
Резиденттік команда ӛз кезегінде екіге бӛлінеді: каталогпен жұмыс істеу командалары және файлдармен жұмыс істеу командалары.
Каталогпен жҧмыс істеу командалары:
MD <каталог аты> - жаңа каталог ашу; RD < каталог аты > - бос каталогты жою;
RD /S< каталог аты >- каталогты мазмұнымен қоса жоятын команда DIR <каталог аты> - каталогтар тізімін қарап шығу;
DIR/P – экрандық бетті парақтап қарау, тізбектегі файлдың барлық атрибуттарын кӛрсетеді.
DIR/W - терезе түрінде тығыз форматты түрде файлдың тек қана аттары тізбектеліп кӛрсетіледі. Файл атрибуттары кӛрсетілмейді.
TREE/F- экранға каталогтар мен файлдар тізімін бұтақ тәрізді каталогтар түрінде шығарады
CD - командасының атқаратын екі түрлі қызметі бар:
а) CD\ -бір каталогтан басқа (жоғары деңгейдегіден келесі тӛменгі деңгейдегі) ішкі каталогқа ауысу;
б) CD.. -кез келген тӛменгі деңгейдегі каталогтан түпкі каталогқа қайту.
|
|
|
Файлдармен жҧмыс істеу командалары:
REN <файлдың ескі аты><файлдың жаңа аты> - файлдың атын ӛзгерту командасы;
DEL<файл аты> - файлды жою командасы; TIME - уақытты ӛзгерту командасы;
DATE - мерзімді экранға шығару командасы;
DATE_MM-DD-YY-жаңа мерзімді енгізу,мұндағыMM ай (нӛмері 1-12), DD-күн саны (1-31), YY-жылы. Бұл белгілер мынадай таңбалармен "-", "/" бӛлініп жазылады.
COPY командасы - файлдарды бір орынан екінші орынға кӛшіруге, мәліметтерді пернетақтадан файлға енгізуге, мәліметтерді пернетақтадан бірден баспаға шығаруға және т.б мүмкіндіктерді туғызатын команда;
COPY CON < файл аты > - мәтіндік файл құру командасы;
CTRL+Z, немесе F6 пернесі - файлды дискіге сақтау (жазу) командасы; TYPE -файл мазмұнын оқу командасы;
MOVE - файлдың орнын ауыстыру командасы; EDIT- файлды ӛңдеу командасы;
MORE- үлкен кӛлемді файлды оқу командасы;
FC- бірнеше файлдар мазмұнын салыстыру командасы; COMP- ӛлшемі бойынша файлдарды салыстыру командасы;
FIND- файлдағы мәтін фрагментін іздеу командасы;
PATH(жол) командасы қажетті файлдар автоматты түрде ізделетін каталогтар тізімін алдын ала кӛрсетуге арналған.
|
|
|
CLS (Clear Screen-экран тазарту) экранды тазартады Бұл команда параметрсіз орындалады.
Транзиттік командалар:
FORMAT - қатты дискіні немесе иілгіш дискеттерді жаңа жұмыс аудандарына бӛлу, яғни форматтау; С:\ > FORMAT А:/ S
DISСCOPY - бір дискідегі барлық мәліметтерді басқа дискіге толығымен кӛшіру;
TREE - бұтақ тәріздес орналасқан каталогтардың тізімін қарап шығу мүмкіндігі; ASSIGN - логикалық диск адрестерін тағайындау;
ATTRIB - файлды жазудан қорғау (тіркеп жазған ―+R‖ символы ® READ –файлды тек қана оқуға болады деген мағына береді, ―-R‖ арқылы жазудан қорғауды алып тастауға болады).
Файл маскасы.Файлдармен жұмыс істеген уақытта ―*‖ (жұлдызша) және ―?‖ (сұрақ) белгілері пайдаланылады.Кейбір командаларды орындау барысында файлдардың атын толық кӛрсетпеуге болады, бұл жағдайда ОЖ файлдар тобын іздейді. Жұмыс жасау барысында файлдардың біреуін ғана емес, бірнеше файлдарды топтауға тура келеді. Осы жағдайда файлдың атына шаблондарды, яғни «*», «?» белгілерін қою арқылы жасауға болады. * - файлдың атындағы кезкелген сӛз тіркестерін білдіреді; *.* - кезкелген (барлық файлдар тобы) белгіні білдіреді; ? - бір белгіні білдіреді. Мысалға:
|
|
|
*.exe - кеңейтуі .EXE болып келетін барлық файлдар тобы.???.bas -кеңейтуі .BAS болып келетін файл аты белгісіз 3 белгіден аспайтын файлдар тобы; А?.* - файл аты А әрпінен басталып 2 белгіден тұратын, кеңейтуі кез келгенфайлдар тобы. Кол*.* - файл аты Кол әрпінен басталатын барлық файлдар тобы.
MS DOS операциялық жҥйесін іске қосу және аяқтау
1. ―Пуск‖-―Программы‖-―Стандартные‖- ―Командная строка‖ (WindowsХР);
2. Жұмыс үстелінен MSDOSпрограммасының таңбашасы арқылы;
3. ―Пуск‖ – ―Выполнить‖-cmd командасын енгізу;
4. MSDOSпрограммасынан шығу – Exit.
Тапсырмалар
1) Оқытушыдан тапсырма вариантын алу, мысалды орындау.
2) Ӛзінің варианты бойынша бұтақ тәрізді каталог құру.
3) Ерекшеленген каталогты ағымды жасап, MS DOS командасының кӛмегімен тапсырманы орындау.
4) Бақылау сұрақтарына жауап беру.
Тапсырманың орындалуына әдістемелік нұсқау C:\student
108
1. MSDOS программасын жүктеңіз:
a) ―Пуск‖-―Программы‖-―Стандартные‖- ―Командная строка‖ (WindowsХР)
b) Жұмыс үстелінен MSDOSпрограммасының таңбашасы арқылы
c) ―Пуск‖ – ―Выполнить‖- cmd командасын енгізу
2. Түпкі каталогты ағымды жасаңыз: CD\Ã Бұтақ тәрізді каталогты құру:
C:\>md student\D1à –түпкі каталогқа D1 ішкі каталогын құру; C:\>md student\D5à – түпкі каталогқа D5 ішкі каталогын құру; C:\>md student\D1\D2à – D1 каталогына D2 ішкі каталогын құру; C:\>md student\D1\D3Ö D1 каталогына D3 ішкі каталогын құру; C:\>md student\D5\D6à – D5 каталогына D6 ішкі каталогын құру; C:\>md student\D5\D8à – D5 каталогына D8 ішкі каталогын құру; C:\>md student\D5\D6\D7à – D6 каталогына D7 ішкі каталогын құру; C:\>md student\D5\D8\D4à – D8 каталогына D4 ішкі каталогын құру; C:\>tree studentÃбұтақ тәрізді каталогты экранға шығарады;
C:\>copy con student\\D1\d1.txtà – D1 каталогына d1.txt файлын құру; Мәтін енгізу CTRL+Z à d1.txt файлын сақтау;
C:\>copy con student\D5\d5.txtà – D5 каталогына d5.txt файлын құру;
Мәтін енгізу CTRL+Zà C:\>copy con student\D1\D2\d2.txtÖ D2 каталогына d2.txt файлын құру;
Мәтін енгізу CTRL+ZÃ
C:\>copy con student\D1\D3\d3.txtà – D3 каталогына d3.txt файлын құру; Мәтін енгізу CTRL+ZÃ
C:\>copy con student\D5\D6\d6.txtà – D6 каталогына d6.txt файлын құру; Мәтін енгізу CTRL+ZÃ
C:\>copy con student\D5\D8\d8.txtà – D8 каталогына d8.txt файлын құру; C:\>copy con student\D5\D6\D7\d7.txtà – D7 каталогына d8.txt файлын құру; Мәтін енгізу CTRL+ZÃ
C:\>copy con student\D5\D8\D4\d4.txtà – D8 каталогына d8.txt файлын құру; Мәтін енгізу CTRL+ZÃ
C:\>tree student /f Ãбұтақ тәрізді каталогты экранға файлдармен қоса шығарылады;
| Бұтақ тәрізді каталогы | Бұтақ тәрізді каталогы | ||
| 1. C:\Student | 2. C:\ Student | ||
 |
11. C:\Student 12. C:\Student
13. C:\Student 14. C:\Student
15.C:\Student 16. C:\Student
Тәжірибелік сабақ-10.Әр түрлі санау жүйесіндегі арифметикалық амалдар. Санау жҥйесі
Санау жүйесі – сандарды жазуға арналған ережелер мен арифметикалық операцияларды орындау мүмкіндігін беретін арнайы сандар жиыны. Санау жүйесі - санды атау және жазу әдістерінің жиынтығы. Санау жүйесі позициялық және позициялық емес болып, екіге бӛлінеді.
Позициялық емес жүйеде сандардың мәні (салмағы) оның тұрған орнына (позициясына) байланысты болмайды, мысал ретінде латын алфавитін пайдаланып жазылатын римсандарын айтуға болады: ССLХVII (100+100+50+10+7),қай жерде тұрса да С– жүз, L –елу, т.с.с.
Позициялық санау жүйесінде әр санның мәні оның тұрған орнына сәйкес, мысалы 777,7 санындағы алғашқы 7 саны – 7 жүздікті, екіншісі – 7 ондықты, үшіншісі
– 7 бірлікті, соңғысы – бірдің 7/10 бӛлігін кӛрсетеді.
Кез келген позициялық жҥйе ӛз негізі арқылы ерекшеленеді, олар екілік, сегіздік, ондық, он алтылық санау жҥйелері. Әр санау жҥйесінде негізі q сандардың жазылуын келесі ӛрнек арқылы кӛрсетуге болады:
аn-1
qn-1 + а
n-2
qn-2
+ ... + а1
q1 + а q0
+ а-1
q-1 + ... + а-
q-m
|
|
– санау жүйесіндегі сандар, п мен т санның бүтін және бӛлшек бӛліктері.
Мысалы, 125,4 санын
0
1×102 + 2 ×101 + 5×10
-1
+ 4 ×10
түрінде жазуға болады. Жалпы
полиномретінде келесі формуланы(1) пайдалану қажет:
n
|
|
|
|
|
pn + a
n-1
pn-1 + ... + a
p2 + a p1 + a
p0 + a-
p-1 + ... + a-
p-m ...
Ap = åak
k =-m
pk , (1)
мұндағы A – сан, p – санау жүйесінің негізі, n – жоғарғы разряд нӛмірі, m – тӛменгі разряд нӛмірі, k – ағымдағы разряд нӛмірі. ЭЕМ-мен жұмыс істеген кезде
екілік, сегіздік, он алтылықсанау жҥйелеріқолданылатыны белгілі.
Кез келген ондық сан белгілі бір ереже арқылы екілік санға айналады және екілік санды қайтадан ондық санға айналдыру қиын емес. Ал әріптер мен символдарға келетін болсақ, олар ретті түрде жазылып, әрқайсысы тұрған нӛміріне сәйкес екілік кодқа ие болады. Екілік сандарды ондық сандар тәрізді қосуға, азайтуға, кӛбейтуге және бӛлуге болады.
Екілік сандарды ондық сандарға айналдыру ережесі қиын емес, ол үшін мына жолдарды қарастырайық:
Ондық сан: 010 110 210 310 410 510 610 ... 1010 1110
Екілік сан: 02 12102 112 1002 1012 1102 ... 10102 10112
Мұнда жоғарғы жолда 1-ден 11-ге дейінгі ондық сандар, ал тӛменгі жолда соларға сәйкес екілік сандар жазылған.
Сандарды ондық санау жҥйесіне аудару. Екілік сандардыондық сандарға айналдыру олардың әрбір разрядын (1 немесе 0 санын) тұрған орнына байланысты екінің дәрежелеріне - 1, 2, 4, 8, 16, т.с.с. кӛбейтіп, шыққан сандарды қосу арқылы жүргізіледі.
Мысалы, 10112 болып жазылатын екілік сан ондық санға былай түрлендіріледі: 10112 = 1*23+0*22+1*21+1*20 = 8 + 0 + 2 + 1 =1110
Сегіздік, он алтылық санау жүйелеріндегісандарды ондықсанау жүйесіне аудару үшін – санның разрядтарын оның тұрған орнына байланысты дәрежелері арқылы кӛрсетілген негізіне кӛбейтіп, шыққан сандарға арифметикалық қосу амалын қолдану арқылы жүргізіледі:
|
Ондық жҥйедегі сандарды басқа жҥйеге аудару.Ол үшін – берілген ондық санның бүтін бӛлігін аударылатын жүйенің негізіне 0 қалдық қалғанша сатылап бӛліп, ал бӛлшек бӛлігін осы негізге кӛбейтіп, әрбір кӛбейтіндіден кейін оның бүтін бӛлігін айырып отыру керек – кӛрсетілген дәлдікке дейін. Мысалы: ондық сан - 125,62510, екілік санғаайналдыру үшін осы санды екіге бӛлеміз, шыққан бӛліндіні тағы екіге бӛлеміз, одан шыққан санды да, осылайша бӛлінді бірге тең болғанша, біртіндеп екіге бӛле береміз. Ең соңғы бӛліндіден басталып жазылатын қалдық сандар тізбегі ізделініп отырған екілік санның таңбаларын құрайды, ал бӛлшекті екілік санау жүйесіне ауыстыру үшін бӛлшекті 2-ге кӛбейту керек. Кӛбейтіндінің бүтін бӛлігін екілік бӛлшектің үтірден кейінгі бірінші цифры ретінде алып, бӛлшек бӛлігін қайтадан 2-ге кӛбейту керек. Енді бұл кӛбейтіндінің бүтін бӛлігін екілік бӛлшектің келесі цифры ретінде алып, бӛлшек бӛлігін тағы 2-ге кӛбейту керек. т.с.с:
Мысалы: 125,62510= 1111101, 1012
| 125 | 2 | ||
| 124 | 62 | 2 | |
| 1 | 62 | 31 | 2 |
| 0 | 30 | 15 | |
2
Дата добавления: 2018-02-15; просмотров: 632; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!