Восстановление жизненно важных функций – симптоматические и патогенетические средства 4 страница



4. М-холинергиялық заттардың негізгі фармакологиялық әсерлері. Қолданылуы және жанама әсерлері.

5. Холинергияға қарсы заттардың жіктелуі, әсер ету механизмі.

6. Препараттардың салыстырмалы сипаттамасы. Қолдануға көрсетулері мен жанама әсерлері.

7. Н-холинергиялық заттардың жіктелуі. Препараттардың салыстырмалы сипаттамасы.

8. Н-холинергиялық заттардың негізгі жанама әсерлері. Қолдануға көрсетулері мен жанама әсерлері.

5. Білім беру және оқыту әдістері: тақырыптың негізгі сұрақтары бойынша ауызша сұрау, тесттік тапсырмаларды және жағдайлық есептерді шешу, кіші топтарда жұмыс істеу, кестелерді, суреттерді және сызбаларды сараптау, қорытынды жасау, рецепттерді жазу және талдау, бір реттік мөлшерін есептеу.

6. Әдебиеттер:

Негізгі:

 1.Харкевич Д.А. Фармакология. Жоғары оқу орындарына арналған оқулық.. Мемлекеттік тілдегі аудармасы. – Алматы, 2004.- 608б

2. Д.А. Фармакология. Издание восьмое –М.: Медицина ГЭОТАР, 2008. –. Б. 529-558.

3. Харкевич Д.А. Фармакология. Издание восьмое –М.: Медицина ГЭОТАР, 2005. – Б. 241-247.

4. Руководство к лабораторным занятиям / Под ред. Д.А.Харкевича. Медицина, С. 2005. Б. 129-136, 331-334.

Қосымша :

1. Крылов Ю.Ф., Бобырев В.М. Фармакология: Учебник для студентов стоматологического факультета. –М., 1999 ж.

2. Машковский М.Д. Лекарственные средства. Издание пятнадцатое - М.: Медицина, 2007.– 1200 б.

3. Лекции по фармакологии для врачей и провизоров /Венгеровский А.И. – 3-е издание, переработанное и даполненное: учебное пособие – М.: ИФ «Физико-математическая литература», 2006. – 704 б.

4. В.Р. Вебер, Б.Т. Мороз. Клиническая фармакология для стоматологов.-С-П.:2003.-б.351

5. Клиническая фармакология./Под ред. В.Г. Кукеса. –ГЭОТАР.: Медицина, 2004.– 517 б.

6. Деримедведь Л.В., Перцев И.М., Шуванова Е.В., Зупанец И.А., Хоменко В.Н. «Взаимодействие лекарств и эффективность фармакотерапии» - Издательство «Мегаполис» Харьков 2002.- 782 б.

7. Лоуренс Д.Р., Бенитт П.Н. – Клиническая фармакология. - М.: Медицина, 2002, т.1-2.- 669. б.

8. Оксфордский справочник по клинической фармакологии и фармакотерапии. – М.:Медицина, 2000-740 б.

9. Базисная и клиническая фармакология. /Под ред. Бертрам Г. Катцунг. – М.: С-П.: Невский диалект, 1998.-т. 1 – 669. б.

10. Комендантова М.В., Зорян Е.В. Фармакология. Учебное пособие.-М.: 1988. б-206.

                                                                                                        

Бағдарламалық препараттар:  Ацетилхолин, карбахолин, прозерин, галантамин гидробромид, физостигмин салицилаты, армин, холинэстераза реактиваторлары (дипироксим, изонитрозин), эдрофоний, циклодол, пилокарпин гидрохлориді, ацеклидин, такрин, атропин сульфаты, белладонн сығындысы, платифиллин гидротартраты, цититон, лобелин гидрохлориді, метацин, скополамин гидробромиді, пирензепин, ипратропиум бромид, тропикамид, бензогексоний, пентамин, гигроний, пирилен, тубокурарин хлориді, пипекуроний бромиді, атракурий, дитилин, мелликтин, панкуроний бромиді.

Рецепт жазуға арналған препараттар: прозерин, пилокарпин гидрохлориді, атропин сульфаты, платифиллин гидротартраты, цититон, метацин, скополамин гидробромиді, бензогексоний.

7. Бақылау:

1.Тақырыптың негізгі сұрақтары бойынша ауызша сұрау.

2.Негізгі холинергиялық заттарға рецепт жазу және талдау жасау. Талдауда тобын, негізгі фармакологиялық әсерлерін, қолдануға көрсеткіштерін, жанама әсерлерін жазу.

3.Тесттік түрде тапсырмаларды орындау.

 

Тесттік тапсырмалар

Тест № 1.

Холинэстеразаға қарсы заттар қолданылады:

1. Бронх демікпесінде

2. Атриовентрикулярлы бөгемеде

3. Брадикардияларда

4. Асқазанның және 12 елі ішектің ойық жара ауруында

5. Глаукомада

Тест №2

М-холиноблокаторлардың жанама әсерлері:

1. гиперсаливация

2. брадикардия

3. миоз

4. обстипация

5. диарея

Тест №3

Толықтырыңыз

Ацеклидин __________________жатады және  _____________________қолданылады

 

Тест №4

Ганглиоблокаторлардың қолдануға қарсы көрсеткіштері:

1. жоғарлаған артериялық қысымның фонында өкпе ісінуі

2. тамырлық коллапс

3. эндоартериит кезіндегі тамырлардың спастикалық жиырылуы

4. гипертониялық кризах

5. Рейно ауруы

Тест №5

Әсері қысқа кураретәрізді заттар:

1.тубокурарин

2.пипекуроний

3.дитилин

4.бензогексоний

5.гигроний   

Тест №6.

М- және Н-холиномиметиктер:

1. Платифиллин

2. Карбахолин

3. Ацеклидин

4. Циклодол

5. Пилокарпин

Тест №7

Препаратты анықтау: көлденең-жолақты бұлшықеттерді босаңсыту үшін қолданылады. Жүйке-бұлшықеттік берілуді тежейді, апноэні тез шақырады, әсер ету ұзақтығы 20-40 минут. Жанама әсерлері: артериялық қысымның төмендеуі, бронхоспазм. Антагонисті холинэстеразаға қарсы заттар болып табылады.

1. мелликтин

2. тубокурарин

3. дитилин

4. диоксоний

5. бензогексоний

Тест №8

Вегетативті ганглийлердің Н-холинорецепторларын талғамды тежейтін зат:

1. бензогексоний

2. ацеклидин

3. цититон

4. пилокарпин

5. лобелин

Тест №9

Толықтырыңыз

Прозерин __________________жатады және _____________________қолданылады.

 

Тест №10

Заттың тобын анықтау: глаукомада, полиомиелиттен кейінгі қалдық неврологиялық бұзылыстарда, миастенияда, ішектің және қуықтың атониясында және деполяризацияға қарсы миорелаксанттардың антагонисті ретінде қолданылады.

1. М-холиномиметиктер

2. Н-холиномиметиктер

3. М-холиноблокаторлар

4. Холинэстеразаға қарсы заттар

5. М, Н-холиномиметиктер

Ескерту: Тесттік тапсырмалардың жауаптары оқытушыда.

 

№7 сабақ.

1. Тақырыбы: «Эфферентті иннервацияға әсер ететін заттар: адреномиметиктер және адреноблокаторлар».

2. Сабақтың мақсаты: белгілі патологиялық жағдайларда препараттар таңдауын қамтамасыз ету үшін, соның ішінде стоматология практикасында да, адренергиялық заттардың фармакокинетика және фармакодинамикасының жалпы заңдылықтар білімін қалыптастыру, рецепт жазуды білу.

3. Оқыту міндеттері:

1.Адренергиялық заттардың жіктелуімен танысу. 

2.Адренергиялық заттардың фармакокинетика мен фармакодинамикасының жалпы заңдылықтарын оқу.

3.Клиникалық практикада, соның ішінде стоматолог дәрігердің тәжірибесінде адренергиялық заттардың негізгі қолдануға көрсеткіштерін оқу.

4.Адренергиялық заттардың рецептте жазылуын, бір реттік және тәуліктік мөлшерлерді санауды үйрену, соның ішінде стоматологияда.

5.Препараттың жеке ерекшеліктерін және қасиеттерін ескере отырып, адренергиялық заттардың енгізу жолдарын, мөлшерлеу режимінің принциптерін оқып білу.

6.Адренергиялық заттардың комбинирлеу мүмкіншіліктерін оқып білу.

7.Жанама әсерлерін және оларды алдын алу жолдарын оқып білу.

4. Өткізу түрі: барлық қойылған сұрықтар бойынша консультация өткізу, тақырыпты өз бетінше меңгеру, жағдайлық есептерді шешу, кестелермен, оқулықтармен жұмыс істеу, тесттік тапсырмаларды орындау, рецепттерді жазу, электронды тасымалдаушылардағы материалмен жұмыс жасау, кіші топтарда жұмыс істеу.

5. Білім беру және оқыту әдістері: тақырыптың негізгі сұрақтары бойынша ауызша сұрау, тесттік тапсырмалар мен жағдайлық есептерді шешу, кіші топтарда жұмыс істеу, кестелерді, суреттерді, сызбаларды сараптау, қорытынды жасау, рецепттерді жазу және талдау, бір реттік мөлшерді есептеу.

6. Әдебиеттер:

Негізгі:

1. Харкевич Д.А. Фармакология. Жоғары оқу орындарына арналған оқулық.. Мемлекеттік тілдегі аудармасы. – Алматы, 2004.- 608б

2.Харкевич Д.А. Фармакология. Издание восьмое –М.: Медицина ГЭОТАР, 2008. –. Б. 529-558.

3. Харкевич Д.А. Фармакология. Издание восьмое –М.: Медицина ГЭОТАР, 2005. – Б. 4. Руководство к лабораторным занятиям / Под ред. Д.А.Харкевича. Медицина, С-П. 2005. Б. 129-136, 331-334.

Қосымша :

1. Крылов Ю.Ф., Бобырев В.М. Фармакология: Учебник для студентов стоматологического факультета. –М., 1999 ж.

2. Машковский М.Д. Лекарственные средства. Издание пятнадцатое - М.: Медицина, 2007.– 1200 б.

3. Лекции по фармакологии для врачей и провизоров /Венгеровский А.И. – 3-е издание, переработанное и даполненное: учебное пособие – М.: ИФ «Физико-математическая литература», 2006. – 704 б.

4. В.Р. Вебер, Б.Т. Мороз. Клиническая фармакология для стоматологов.-С-П.:2003.-б.351

5. Клиническая фармакология./Под ред. В.Г. Кукеса. –ГЭОТАР.: Медицина, 2004.– 517 

6. Деримедведь Л.В., Перцев И.М., Шуванова Е.В., Зупанец И.А., Хоменко В.Н. «Взаимодействие лекарств и эффективность фармакотерапии» - Издательство «Мегаполис» Харьков 2002.- 782 б.

7. Лоуренс Д.Р., Бенитт П.Н. – Клиническая фармакология. - М.: Медицина, 2002, т.1-2.- 669. б.

8. Оксфордский справочник по клинической фармакологии и фармакотерапии. – М.:Медицина, 2000-740 б.

9. Базисная и клиническая фармакология. /Под ред. Бертрам Г. Катцунг. – М.: С-П.: Невский диалект, 1998.-т. 1 – 669. б.

10. Комендантова М.В., Зорян Е.В. Фармакология. Учебное пособие.-М.: 1988. б-206.

Бағдарламалық препараттар: Адреналин гидрохлориді, норадреналин гидротартраты, мезатон, нафтизин, галазолин, клонидин (клофелин), изадрин, салбутамол, сальметерол, фенотерол, эфедрин гидрохлориді, добутамин, фентоламин гидрохлориді, празозин, пропранолол, атенолол, метопролол, окспренолол, лабеталол, карведилол, тимолол, доксазазин, октадин, резерпин

Рецепт жазуға арналған препараттар: Адреналин гидрохлориді, мезатон, изадрин, эфедрин гидрохлориді, пропранолол, резерпин

7. Бақылау:

1. Тақырыптың негізгі сұрақтары бойынша ауызша сұрау.

2. Негізгі адренергиялық заттарға рецепт жазу және талдау жасау.

3. Талдауда тобын, негізгі фармакологиялық әсерлерін, қолдануға көрсеткіштерін, жанама әсерлерін жазу.

4. Тесттік түрде тапсырмаларды орындау.          

 

Тесттік тапсырмалар

Тест № 1.

Альфа-адренорецепторларды ынталандыратын заттар:

1. Норадреналин, мезатон

2. Изадрин, галазолин

3. Мезатон, нафтизин

4. Нафтизин, сальбутамол

5. Галазолин, адреналин

Тест №2

Изадриннің қолдануға көрсеткіштері:

1.Гипотония, коллапс

2.Жүректің ишемиялық ауруы, тахиаритмиялар

3.Бронхоспазм, атрио-вентрикулярлы бөгеме

4.Ринит

5.Артериальды гипертензия

Тест №3

Тікелей емес адреномиметик (симпатомиметик):

1.Фенотерол

2.Нафтизин

3.Эфедрин

4.Добутамин

5.Изадрин

Тест №4

Селективті емес бета-адреноблокатор:

1.Метапролол

2.Пропранолол

3.Лабеталол

4.Талинолол

5.Атенолол

Тест №5

Стенокардия кезінде пропранолол:

1.Тәждік артерияларды кеңейтеді

2.Жүректің жұмысын күшейтеді

3.Миокардтың оттегіге қажеттілігін арттырады

4.Миокардта метаболизмді жоғарлатады

5.Миокардтың оттегіге қажеттілігін төмендетеді

Тест №6.

Пропранололдың жанама әсерлері:                       

1. Атриовентрикулярлы өткізгіштіктің бұзылуы, жүрек жетіспеушілігі

2. Тахикардия, мазасыздық, тремор

3. Депрессия, мұрынның шырышты қабатының ісінуі, асқазан бездерінің секрециясының жоғарлауы

4. Ортостатикалық коллапс, тахикардия

5. Енгізген жерде тіннің некрозы, бронхоспазм

Тест №7

Адреналинді жергілікті анестетиктермен бірге тағайындайды:

1.Аллергиялық реакцияларды алдын алу үшін

2.Жергілікті анестетиктердің әсерін ұзарту үшін

3.Жергілікті анестетиктердің әсерін күшейту үшін

4.Қан қысымын жоғарлату үшін

5.Жүректің жұмысын жоғарлату үшін

Тест №8

Фентоламин қан қысымын төмендетеді:

1.Жүректе альфа-рецепторларды тежеу арқылы

2.Тамыр қозғалтқыш орталықты тежеу арқылы

3.Тамырларда альфа-рецепторларды тежеу арқылы

4.Адренергиялық синапстың пресинапстық мембранасына әсер ету арқылы

5.Адреналиннің синтезін төмендету арқылы

Тест №9

Симпатолитиктер:

1. Қан қысымын жоғарлатады

2. Қан қысымын төмендетеді

3. Постсинапстық рецепторларға әсер етеді

4. Альфа-адренорецепторларды тежейді

5. Бета-адренорецепторларды тежейді

Тест №10

Альфа-адреноблокаторлардың әсер ету фонында адреналиннің әсері:

1.Өзгермейді

2.Бұрмаланады

3.Күшейеді

4.Төмендейді

5.Мөлшерге байланысты

Ескерту: Тесттік тапсырмалардың жауаптары оқытушыда.

№ 8 сабақ.

1.Тақырыбы: «Шеткі жүйке жүйесіне әсер ететін заттар» бөлімі бойынша аралық бақылау.

2.Сабақтың мақсаты. Шеткі жүйке жүйесіне әсер ететін заттардың фармакологиялық қасиеттерін оқу кезінде білімді қорытындылау, препараттарға рецепт жазуды тексеру.

3.Оқыту міндеттері:

1.ШЖЖ-не әсер ететін заттардың жіктелуін білу. 

2.ШЖЖ-не әсер ететін заттардың фармакокинетика мен фармакодинамика заңдылықтарын білу.

3.Клиникалық практикада, соның ішінде стоматолог дәрігердің тәжірибесінде ШЖЖ-не әсер ететін заттардың негізгі қолдануға көрсеткіштерін білу.

4.ШЖЖ-не әсер ететін заттардың рецептте жазылуын, бір реттік және тәуліктік мөлшерлерді санауды білу, соның ішінде стоматологияда.

5.Препараттың жеке ерекшеліктерін және қасиеттерін ескере отырып, ШЖЖ-не әсер ететін заттардың енгізу жолдарын, мөлшерлеу режимінің принциптерін оқып білу.

6.ШЖЖ-не әсер ететін заттардың комбинирлеу мүмкіншіліктерін оқып білу.

7.Жанама әсерлерін және оларды алдын алу жолдарын оқып білу.

4. Өткізу түрі: ауызша сұрау, тесттік тапсырмаларды орындау, рецепттерді талдаумен жазу.

5. Білім беру және оқыту әдістері: тақырыптың негізгі сұрақтары бойынша сұрау, тесттік тапсырмалар мен жағдайлық есептерді шешу, рецепттерді талдаумен жазу.

6. Әдебиеттер:

Негізгі:

1. Харкевич Д.А. Фармакология. Жоғары оқу орындарына арналған оқулық.. Мемлекеттік тілдегі аудармасы. – Алматы, 2004.- 608б

2.Харкевич Д.А. Фармакология. Издание восьмое –М.: Медицина ГЭОТАР, 2008. –. Б. 529-558.

3. Харкевич Д.А. Фармакология. Издание восьмое –М.: Медицина ГЭОТАР, 2005. – Б. 241-247.

4. Руководство к лабораторным занятиям / Под ред. Д.А.Харкевича. Медицина, С. 2005. Б. 129-136, 331-334.

Қосымша:

1. Крылов Ю.Ф., Бобырев В.М. Фармакология: Учебник для студентов стоматологического факультета. –М., 1999 ж.

2. Машковский М.Д. Лекарственные средства. Издание пятнадцатое - М.: Медицина, 2007.– 1200 б.

3. Лекции по фармакологии для врачей и провизоров /Венгеровский А.И. – 3-е издание, переработанное и даполненное: учебное пособие – М.: ИФ «Физико-математическая литература», 2006. – 704 б.

4. В.Р. Вебер, Б.Т. Мороз. Клиническая фармакология для стоматологов.-С-П.:2003.-с.351

5. Клиническая фармакология./Под ред. В.Г. Кукеса. –ГЭОТАР: Медицина, 2004– 517 .

6. Деримедведь Л.В., Перцев И.М., Шуванова Е.В., Зупанец И.А., Хоменко В.Н. «Взаимодействие лекарств и эффективность фармакотерапии» - Издательство «Мегаполис» Харьков 2002.- 782 б.

7. Лоуренс Д.Р., Бенитт П.Н. – Клиническая фармакология. - М.: Медицина, 2002, т.1-2.- 669. б.

8. Оксфордский справочник по клинической фармакологии и фармакотерапии. – М.:Медицина, 2000-740 б.

9. Базисная и клиническая фармакология. /Под ред. Бертрам Г. Катцунг. – М.: С-П.: Невский диалект, 1998.-т. 1 – 669. б.

10. Комендантова М.В., Зорян Е.В. Фармакология. Учебное пособие.-М.: 1988. б-206.

 

Бағдарламалық препараттар: Ацетилхолин, карбахолин, прозерин, галантамин гидробромиді, физостигмин салицилаты, армин, холинэстераза реактиваторлары (дипироксим, изонитрозин), эдрофоний, циклодол, пилокарпин гидрохлориді, ацеклидин, такрин, атропин сульфаты, белладонна сығындысы, платифиллин гидротартраты, цититон, лобелин гидрохлориді, метацин, скополамин гидробромиді, пирензепин, ипратропиум бромиді, тропикамид, бензогексоний, пентамин, гигроний, пирилен, тубокурарин хлориді, пипекуроний бромиді, атракурий, дитилин, мелликтин, панкуроний бромиді, адреналин гидрохлориді, норадреналин гидротартраты, мезатон, нафтизин, галазолин, клонидин (клофелин), изадрин, салбутамол, сальметерол, фенотерол, эфедрин гидрохлориді, добутамин, фентоламин гидрохлориді, празозин, пропранолол, атенолол, метопролол, окспренолол, лабеталол, карведилол, тимолол, доксазазин, октадин, резерпин, дикаин, анестезин, новокаин, лидокаин, тримекаин, бупивакаин гидрохлориді, артикаин гидрохлориді (ультракаин), пиромекаин, танин, кора дуба, висмут негізгі нитраты, қарақат жемістері, крахмал шырышы, магний трисиликаты, алюминий гидрототығы, зығыр дәндері, белсендірілген көмір, ақ саз


Дата добавления: 2021-04-23; просмотров: 98; Мы поможем в написании вашей работы!

Поделиться с друзьями:






Мы поможем в написании ваших работ!