Спіс рэкамендаванай літаратуры
1. Абдулаев М.И. Учение Канта о праве и государстве// Правоведение.– 1998.– № 2.
2. Аристотель. Политика. Соч.: В 4 т. Т. 4. – М.: Мысль, 1983.
3. Вишневский А.Ф., Горбаток Н.А., Кучинский В.А. Общая теория государства и права. – Минск: «ТЕСЕЙ», 1999.
4. Гумплович Л. Общее учение о государстве. – СПб., 1910.
5. Дробязко С.Г., Козлов В.С. Общая теория права. – Минск: НО ООО «БИП –С», 2003.
6. Дювернуа Н. Значение римского права для русских юристов. – Ярославль, 1872.
7. Дюринг Е. Ценность жизни. – СПб., 1894.
8. Кашанина Т.В. Происхождение государства и права. Современные трактовки и новые подходы: Учебное пособие. – М.: Юрист, 1999.
9. Каутский К. Материалистическое понимание истории. Т. 2. – М., 1931.
10. Козлихин И.Ю. Политико-правовое учение Томаса Гоббса // Правоведение. – 1998. – № 2.
11. Ленин В.И. Государство и революция // Полн. собр. соч. – Т. 33.
12. Малышева Н.И. Политико-правовое наследие Самуила Пуффендорфа // Правоведение. – 1999. – № 4.
13. Мамут Л.С. Проблемы теории государства и права в современной идеологической борьбе. – М.: Юридическая литература, 1976.
14. Менглер А. Новое учение о государстве. – СПб., 1909.
15. Новгородцев П.И. Историческая школа права. – М., 1896.
16. Новгородцев П.И. Кризис современного правосознания. – М., 1909.
17. Ортега-и-Гассет Х. Спортивное происхождение государства // Философская и социологическая мысль. – Киев, 1990. – № 6.
18. Папаян Р.А. Христианские корни современного права. – М.: Норма, 2002.
|
|
|
19. Платон. Государство: Соч.: В 4 т. Т. 3. – М.: Мысль, 1994.
20. Ромашов Р.А. Античный полис как форма социального устройства и государственного правления // Правоведение. – 1999. – № 5.
21. Спенсер Г. Позитивная политика. – СПб., 1894.
22. Тимонин А.Н. Об историческом соотношении классов и государства // Правоведение. – 1987. – № 3.
23. Тихомиров Ю.А. Государство: развитие теории и общественная практика // Правоведение. – 1999. – № 3.
24. Тихомиров Л.А. Монархическая государственность. – М., 1992.
25. Тойнби А. Постижение истории. – М., 1990.
26. Фагэ Эмиль. Политические мыслители и моралисты первой трети ХІХ ст. – М., 1900.
27. Честнов И.Л. Природа и этапы развития гусударственности // Правоведение. – 1998. – № 4.
28. Шершеневич Г.Ф. История философии права. – СПб., 1907.
29. Энгельс Ф. Происхождение семьи, частной собственности и государства // Маркс К., Энгельс Ф. – Соч. 2-е изд. – Т. 21.
ТЭСТАВЫЯ ЗАДАННІ
Да главы 1
Пытанне 1: Якія формы ўласнаці існавалі ў першабытным грамадстве?
Індывідуальная
Калектыўная
Дзяржаўная
Агульнанародная
Сямейная
Пытанне 2: Якія фактары вызначалі прыналежнасць сродкаў вытворчасці і матэрыяльных каштоўнасцяў да калектыўнай («агульнай») уласнасці?
|
|
|
Яны ствараліся агульнымі намаганнямі супольнасці
Яны былі вельмі каштоўнымі
Выкарыстоўваліся агульнымі намаганнямі супольнасці
Былі вельмі значнымі для людзей
Служылі інтарэсам усяго калектыву
Пытанне 3: Якія з адзначаных матэрыяльных каштоўнасцяў і сродкаў вытворчасці знаходзіліся ў калектыўнай уласнасці?
Прамысловая тэрыторыя
Кап’ё
Жыллё
Вогнішча
Тапор
Пытанне 4: Чым была абумоўлена наяўнасць у першабытным грамадстве індывідуальнай («прыватнай») уласнасці на сродкі вытворчасці і матэрыяльныя каштоўнасці?
Было абумоўлена патрэбамі вытворчасці
Гэта адпавядала інтарэсам супольнасці
Сродкі вытворчасці адпавядалі асаблівасцям уладальніка
Гэта выцякала з жаданняў уладальніка
Гэта адбывалася стыхійна
Пытанне 5: Якія з адзначаных матэрыяльных каштоўнасцяў і сродкаў вытворчасці знаходзіліся ў індывідуальнай («прыватнай») уласнасці?
Лук
Лодка
Вогнішча
Жыллё
Кап’ё
Пытанне 6: Які з адзначаных шляхоў ва ўзаемаадносінах формаў уласнасці ў першабытным грамадстве быў асноўным?
Пераход сродкаў вытворчасці і матэрыяльных каштоўнасцяў з індывідуальнай у калектыўную ўласнасць
|
|
|
Пераход сродкаў вытворчасці і матэрыяльных каштоўнасцяў з калектыўнай у індывідуальную ўласнасць
Пераход сродкаў вытворчасці і матэрыяльных каштоўнасцяў з калектыўнай у дзяржаўную ўласнасць
Пераход сродкаў вытворчасці і матэрыяльных каштоўнасцяў з індывідуальнай у дзяржаўную ўласнасць
Пераход сродкаў вытворчасці і матэрыяльных каштоўнасцяў з сямейнай у дзяржаўную ўласнасць
Пытанне 7: Якія прычыны ляжалі ў падмурку пераходу сродкаў вытворчасці і матэрыяльных каштоўнасцяў з калектыўнай у індывідуальную ўласнасць?
Выпадак
Эканамічныя прычыны
Гвалтоўны захоп
Маральныя перакананні
Палітычная мэтазгоднасць
Пытанне 8: Пры якіх умовах калектыў мог пагадзіцца на пераход сродкаў вытворчасці і матэрыяльных каштоўнасцяў з калектыўнай у індывідуальную ўласнасць?
Калі гэта садзейнічала павышэнню вытворчых вынікаў працы
Калі гэта ішло на карысць калектыву
Калі гэта ішло на карысць асобе
Калі гэта адбывалася пад прымусам
Калі гэта адбывалася стыхійна
Пытанне 9: Чым характарызавалася сістэма размеркавання матэрыяльных каштоўнасцяў, якая была заснавана на дамінаванні?
Яна залежала ад працоўнага ўклада асобы
Яна вызначалася сацыяльным станам асобы
|
|
|
Мела роўназабяспечваючы характар
Перавагу ў размеркаванні мелі самыя дужыя асобы
Размеркаванне адбывалася па прынцыпу разборкі
Пытанне 10: Ад чаго залежаў характар размеркавання і спажывання ў першабытным грамадстве?
Залежаў ад працоўнага ўклада асобы
Вызначаўся сацыяльным станам асобы
Быў роўназабяспечваючым
Перавагу ў размеркаванні мелі самыя дужыя асобы
Адбываўся па прынцыпу разборкі
Пытанне 11: Як Вы разумееце «роўназабяспечваючы» характар размеркавання ў першабытным грамадстве?
Пры размеркаванні ўлічвалася розніца ў патрэбах
Пры размеркаванні ўлічвалася розніца ва ўзросце
Пры размеркаванні ўлічваліся вышэйшыя інтарэсы калектыву
Пры размеркаванні ўлічваліся найперш асабістыя інтарэсы
Пры размеркаванні перавагу мелі самыя дужыя асобы
Пытанне 12: Якой была паслядоўнасць асноўных стадый развіцця сацыяльнага ладу першабытнага грамадства?
Праабшчына – родавая абшчына – першабытная суседская абшчына
Першабытная суседская абшчына – родавая абшчына – праабшчына
Родавая абшчына – першабытная суседская абшчына – праабшчына
Праабшчына – першабытная суседская абшчына – родавая абшчына
Першабытная суседская абшчына – прааабшчына – родавая абшчына
Пытанне 13: Якія рысы найбольш адметна характарызуюць першабытную праабшчыну?
Невялікая група людзей (20-30 дарослых асоб)
Яна вяла адносна адасоблены лад жыцця
Трымалася на прыгоднай для палявання і збіральніцтва тэрыторыі
На чале праабшчыны стаяў важак
Жыццё праабшчыны было пераважна аседлым
Пытанне 14: Якія рысы найбольш адметна характарызуюць родавую абшчыну?
Гэта аб’яднанне людзей, якія вядуць сумесную гаспадарку
Гэта аб’яднанне людзей, якое заснавана на роднасных сувязях
Роднасныя сувязі ляжаць у падмурку сумеснай гаспадаркі
На чале родавай абшчыны стаяў важак
У родавай абшчыне былі неўладкаваныя палавыя адносіны
Пытанне 15: Якія фактар аказаў рашаючы ўплыў на пераход (развіццё) ад праабшчыны да родавай абшчыны?
Развіццё вытворчых сіл
Біялагічны фактар
Развіццё вытворчых адносінаў
Працэс адбыўся стыхійна
Кліматычны фактар
Пытанне 16: Якія фактары (ці фактар) аказалі рашаючы ўплыў на пераход ад мацярынскай да бацькоўскай родавай абшчыны, а затым і да першабытнай суседскай абшчыны?
Развіццё вытворчых сіл
Біялагічны фактар
Развіццё вытворчых адносінаў
Працэс адбываўся стыхійна
Прыродны фактар
Пытанне 17: Якія прыметы характэрныя для арганізацыі ўлады і кіравання ў першабытным грамадстве?
Адсутнасць асобнай групы людзей для кіравання
Супадзенне ўлады з усім насельніцтвам
Наяўнасць спецыяльнага апарата кіравання
Улада арганічна ўплецена ў іншыя праявы жыцця грамадства
Улада ажыццяўляецца на грамадскіх пачатках
Пытанне 18: На якой стадыі развіцця сацыяльнага ладу грамадства ўзнікаюць ўлада і кіраванне?
У родавай абшчыне
У першабытнай суседскай абшчыне
Пры матрыярхаце
У праабшчыне
Пры патрыярхаце
Пытанне 19: Якія адметныя рысы былі ўласцівы ўладзе і кіраванню ў праабшчыне?
Прымітыўнасць улады
Спалучэнне ўсіх паўнамоцтваў у руках адной асобы
Ажыццяўленне ўлады на грамадскіх пачатках
Улада і кіраванне былі заснаваны на «фізічнай перавазе»
Наяўнасць спецыяльных сродкаў прымусу.
Пытанне 20: Які шлях змены ўлады важака ў праабшчыне быў найбольш пашыраны і адпавядаў яе характару і зместу?
Пераабранне важака
Адстаўка важака
Гібель важака
Перадача важаком улады нашчадкам
Перадача важаком улады іншаму суродзічу
Пытанне 21: Якія прычыны ляжалі ў падмурку трансфармацыі ўлады і кіравання ў першабытным грамадстве?
Прыродныя сілы
Развіццё эканамічнай сістэмы грамадства
Змены ў сацыяльным ладзе грамадства
Перамены ў светапоглядзе першабытных людзей
З’яўленне новых правілаў паводзінаў
Пытанне 22: Якімі з адзначаных рысаў характарызуюцца ўлада і кіраванне ў родавай абшчыне?
Існаваў «падзел працы» паміж органамі ўлады і кіравання
Найбольш важныя пытанні роду вырашаліся на агульным сходзе
Аператыўнае кіраванне ажыццяўляў старэйшына
Ваенныя функцыі ажыццяўляў военачальнік
Рэлігійныя функцыі ажыццяўляў шаман
Пытанне 23: Якія з органаў улады і кіравання былі ў першабытным грамадстве на родавай стадыі развіцця?
Агульны сход суродзічаў
Старэйшына
Военачальнік
Суд
Шаман
Пытанне 24: Які з органаў улады і кіравання родавай абшчыны вырашаў усе найбольш важныя пытанні жыццядзейнасці грамадства?
Старэйшына
Агульны сход суродзічаў
Военачальнік
Суд
Шаман
Пытанне 25: Якія з пытанняў жыццядзейнасці родавай абшчыны вырашаліся на агульным сходзе суродзічаў?
Пачатак вайны і заключэнне міра
Выбары старэйшыны і военачальніка
Перамена месца стойбішча
Асуджэнне суродзіча
Выбары шамана
Пытанне 26: У якім парадку звычайна замяшчалася пасада старэйшыны ў родавай абшчыне?
У парадку прызначэння на пасаду
Гвалтоўным шляхам
Шляхам абрання на агульным сходзе
Пераходзіла ў парадку спадчыны
У выніку ваенных дзеянняў
Пытанне 27: Якімі якасцямі валодаў чалавек, які звычайна выбіраўся ў родавай абшчыне на пасаду старэйшыны рода?
Самы паважаны суродзіч
Самы мудры суродзіч
Чалавек з вялікім жыццёвым вопытам
Суродзіч, які валодаў арганізацыйнымі здольнасцямі
Чалавек, які валодаў моцнай воляй
Пытанне 28: Якія асабістыя перавагі (правы) меў старэйшына ў родавай абшчыне?
Вызваляўся ад выканання працоўных функцый
Карыстаўся перавагамі ў размеркаванні ежы
Не меў ніякіх пераваг перад суродзічамі
Вызваляўся ад вайсковых абавязкаў
Не ўдзельнічаў у культавых мерапрыемствах
Пытанне 29: Якія з пытанняў жыццядзейнасці родавай абшчыны вырашаў старэйшына?
Арганізоўваў жыццё роду
Кіраваў паўсядзённымі справамі
Распальваў вогнішча
Разглядаў спрэчкі паміж суродзічамі
Ажыццяўляў рэлігійныя культы
Пытанне 30: Каго ў родавай абшчыне выбіралі падчас вядзення ваенных дзеянняў?
Шамана
Старэйшыну
Военачальніка
Агульны сход
Суд
Пытанне 31: Якімі якасцямі звычайна валодаў чалавек, што абіраўся суродзічамі на пасаду военачальніка?
Быў дасведчаны ў вайсковых пытаннях
Мог арганізаваць суродзічаў для нападу на ворага
Быў здатны на арганізацыю абароны ад ворагаў
Адрозніваўся фізічнымі якасцямі, сілай і адвагай
Меў моцную волю
Пытанне 32: На які тэрмін выбіраўся военачальнік у родавай абшчыне?
Пасада военачальніка была пажыццёвай
На тэрмін паўнамоцтваў старэйшыны
На час вядзення ваенных дзеянняў
На час палявання
На час перамены стойбішча
Пытанне 33: Хто ажыццяўляў культавую функцыю ў родавай абшчыне?
Агульны сход суродзічаў
Старэйшына родавай абшчыны
Шаман
Военачальнік
Суд
Пытанне 34: Чаму агульны сход суродзічаў быў вышэйшым органам улады ў родавай абшчыне?
Ён вырашаў самыя істотныя і самыя значныя пытанні
Ён выбіраў са складу родавай абшчыны старэйшыну
Ён прызначаў на пасаду военачальніка
Ён выбіраў шамана
Ён вызваляў ад пасады старэйшыну, военачальніка, шамана
Да главы 2
Пытанне 1 : Што ў сучаснай навуцы абазначаецца тэрмінам «неалітычная рэвалюцыя», які ўпершыню ўвёў у навуковы зварот англійскі вучоны Г.Чайлд?
Барацьба паміж беднымі і багатымі
Перамены ў жыцці грамадства, якія адбыліся пасля і ў ходзе пераходу ад прысвойваючай да вытворчай эканомікі
Перамены ў жыцці грамадства, якія адбыліся пасля ўзнікнення палявання і рыбалоўства
Перамену месца стойбішча родавай абшчыны пад уздзеяннем кліматычных фактараў
Барацьбу паміж рознымі родавамі абшчынамі за лепшае стойбішча
Пытанне 2: Якое месца ў звязцы «першабытнае грамадства – дзяржава» займаюць тыя сацыяльна-эканамічныя працэсы, якія адбываліся падчас «неалітычнай рэвалюцыі»?
Папярэднічаюць першабытнаму грамадству
Адбываюцца пасля ўзнікнення дзяржавы
Праходзяць на заключнай фазе першабытнага грамадства
Стваралі неабходныя перадумовы для ўзнікнення дзяржавы
Яны не мела з імі ніякай сувязі
Пытанне 3: Якія віды вытворчай дзейнасці чалавека былі найбольш характэрнымі для прысвойваючай эканомікі?
Жывёлагадоўля
Земляробства
Паляванне
Збіральніцтва
Рыбалоўства
Пытанне 4: Якія віды вытворчай дзейнасці чалавека найбольш адметна характарызуюць вытворчую эканоміку?
Жывёлагадоўля
Земляробства
Паляванне
Збіральніцтва
Рыбалоўства
Пытанне 5: Якія з адзначаных працэсаў найбольш адметна характарызуюць пераход ад прысвойваючай да вытворчай эканомікі, што адбыўся ў ходзе «неалітычнай рэвалюцыі»?
Чалавек скіраваў сваю дзейнасць на пераўтварэнне прыроды
Чалавек перайшоў да сапраўднай працоўнай дзейнасці і вытворчасці ежы
Чалавек стаў займацца рамяством
Чалавек стаў утвараць новыя раслінныя формы
Чалавек стаў ствараць новыя жывёльныя формы
Пытанне 6: Да якіх вынікаў у вытворчай дзейнасці чалавека прывёў пераход ад прысвайваючай да вытворчай эканомікі?
Узніклі больш дасканалыя сродкі вытворчасці
Вырасла вытворчасць працы
З'явіўся лішкавы прадукт
З'явіліся новыя прылады працы
Адбылося пераразмеркаванне сродкаў вытворчасці
Пытанне 7: Да якіх зменаў у сацыяльным жыцці грамадства прывёў пераход ад прысвойваючай да вытворчай эканомікі?
Узніклі першыя з вядомых нам цывілізацый
З'явіліся паляўнічыя
Адбыліся карэнныя змены ў сацыяльным жыцці грамадства
Памянялася і ўскладнілася сацыяльная структура грамадства
З'явіліся шаманы
Пытанне 8: Да якіх вынікаў у сферы кіравання і ажыццяўлення ўлады ў грамадстве прывёў пераход ад прысвайваючай да вытворчай эканомікі?
Ускладнілася арганізацыя вытворчасці і грамадскай працы
З'явіліся новыя, невядомыя раней кіраўнічыя функцыі
Сфармаваўся асобны (дзяржаўны) апарат кіравання і прымусу
З'явіўся суд
Была створана паліцыя
Пытанне 9: Што па сваёй сутнасці ўяўляюць тры буйныя падзелы грамадскай працы?
Падзел сродкаў вытворчасці і прыладаў працы
Спецыялізацыю ў сродках вытворчасці і прыладах працы
Уяўляюць спецыялізацыю ў вытворчай дзейнасці
Зводзяцца да росту вытворчасці грамадскай працы
Зводзяцца да пераразмеркавання вынікаў вытворчасці
Пытанне 10: Што ўяўляе першы буйны падзел грамадскай працы?
Аддзяленне рамяства ад земляробства
З'яўленне гандлю і гандлярства
Аддзяленне жывёлагадоўлі ад земляробства (п)
З'яўленне рабства
З'яўленне вайсковай справы
Пытанне 11: Што ўяўляе другі буйны падзел грамадскай працы?
Аддзяленне рамяства ад земляробства (п)
З'яўленне гандляроў і гандлярства
Аддзяленне жывёлагадоўлі ад земляробства
З'яўленне рабства
З'яўленне вайсковай справы
Пытанне 12: Што уяўляе сабой трэці буйны падзел грамадскай працы?
Аддзяленне рамяства ад земляробства
З'яўленне гандляроў і гандлярства
Аддзяленне жывёлагадоўлі ад земляробства
З'яўленне рабства
З'яўленне вайсковай справы
Пытанне 13: Якія непасрэдныя следствы наступілі пасля і ў выніку трох буйных падзелаў грамадскай працы?
Узнікла якасная маёмасная няроўнасць сярод насельніцтва
Вырасла вытворчасць працы і сфармаваўся тавараабмен
Сфармавалася колькасная маёмасная няроўнасць
З'явіўся лішкавы прадукт
Адбылося перамешванне насельніцтва
Пытанне 14: Якімі прыметамі адрозніваецца дзяржаўна-арганізаванае грамадства (дзяржава) ад першабытнага грамадства?
Яно з'яўляецца сацыяльна-неаднародным грамадствам
Людзі ў ім падзяляюцца па тэрыторыі пражывання
У грамадстве фармуецца якасна новая сістэма ўлады і кіравання
Кіраванне ў гэтым грамадстве ажыццяўляецца за плату
У гэтым грамадстве з'яўляецца рэлігія
Пытанне 15: Чым характарызуецца сацыяльна-неаднароднае грамадства?
Розныя групы людзей займаюцца разнастайнымі відамі чалавечай дзейнасці
Розныя групы людзей маюць непаўторныя і супрацьлеглыя інтарэсы
У гэтым грамадстве пануюць мір і згода
Галоўнымі інтарэсамі ў гэтым грамадстве з'яўляюцца матэрыяльныя інтарэсы
У гэтым грамадстве існуе аднастайнае міраўспрыманне
Пытанне 16: Што азначае падзел людзей па тэрыторыі пражывання, які характарызуе дзяржаўна-арганізаванае грамадства?
Падзел людзей па родавай прымеце ў гэтым грамадстве захоўвае сваё ранейшае значэнне
Падзел людзей па родавай прымеце адсоўваецца ў гэтым грамадстве на другое і трэцяе па значнасці месцы
Родавыя сувязі ў гэтым грамадстве не маюць свайго ранейшага значэння ў вытворчым працэсе
Родавыя сувязі ў гэтым грамадстве не маюць ранейшага значэння ў размеркаванні прадуктаў вытворчасці
Сацыяльнае становішча асобы не вызначаецца болей яе родавымі сувязямі
Пытанне 17: Якія з адзначаных прымет найбольш дакладна характарызуюць новую сістэму ўлады і кіравання, якая сфармавалася ў дзяржаўна-арганізаваным грамадстве?
Улада і кіраванне выдзеліліся ў гэтым грамадстве ў самастойную функцыю, самастойны від чалавечай дзейнасці
У гэтым грамадстве ўлада і кіраванне адпавядаюць інтарэсам усіх індывідаў і іх груп
Улада і кіраванне ў гэтым грамадстве выконваюцца асобнай групай людзей
Улада і кіраванне не ў стане выражаць і задавальняць інтарэсы ўсіх індывідаў і іх груп
Для ажыццяўлення ўлады і кіравання ў гэтым грамадстве ствараецца асобны апарат кіравання
Пытанне 18: Чаму ў дзяржаўна-арганізаваным грамадстве патрабуецца матэрыяльна-фінансавае забеспячэнне органаў улады і кіравання?
Таму што гэтага жадаюць прафесійныя кіраўнікі
Гэта заканамерна выцякае з патрэбаў усяго грамадства
Таму што дзяржаўны апарат ніякай вытворчай дзейнасцю не займаецца
Таму што насельніцтва жадае гэтага
Матэрыяльна-фінансавае забеспячэнне органаў улады і кіравання садзейнічае росту вытворчасці працы
Пытанне 19: Якімі прыметамі характарызуецца шлях узнікнення «дзяржавы-ўласнасці»?
Яна фармуецца пераважна ў Заходняй Еўропе
Дзяржаўнымі служачымі становяцца, як правіла, самыя багатыя людзі ці іх прадстаўнікі
Дзяржава выступае рэгулюючай і каардынуючай сілай ва ўмовах узаемнага абмену матэрыяльнымі каштоўнасцямі
Яна фармуецца пераважна ў рэгіёнах Азіі і Афрыкі
Дзяржава ўзнікае праз прыватызацыю функцыі кіравання
Пытанне 20: Якімі прыметамі характарызуецца узнікненне «дзяржавы-ўлады»?
Яна фармуецца пераважна ў Заходняй Еўропе
Яна фармуецца пераважна ў рэгіёнах Азіі і Афрыкі
Дзяржаўнымі служачымі станавіліся, як правіла, самыя багатыя людзі ці іх прадстаўнікі
Дзяржава выступае рэгулюючай і каардынуючай сілай ва ўмовах узаемнага абмену матэрыяльнымі каштоўнасцямі
Дзяржава ўзнікае праз прыватызацыю функцыі кіравання
Пытанне 21: Якія з адзначаных стадый у фармаванні дзяржаўна-арганізаванага грамадства (дзяржавы) складаюць агульныя заканамернасці паходжання дзяржавы?
Буйныя падзелы грамадскай працы і фармаванне якаснай маёмаснай няроўнасці
З'яўленне лішкавага прадукту і рэгулярнага тавараабмену
Узнікненне колькаснай маёмаснай няроўнасці
Фармаванне тэрытарыяльнай суседскай абшчыны
Фармаванне асобнай сістэмы кіравання, ажыццяўлення ўлады
Пытанне 22: Якія фактары аказалі ўплыў на тое, што агульныя заканамернасці паходжання дзяржавы праяўляліся ў разнастайных формах?
Час фармавання дзяржаўна-арганізаванага грамадства
Непаўторныя сацыяльна-эканамічныя ўмовы
Своеасаблівасць геаграфічных і кліматычных умоў
Вопыт развіцця іншых цывілізацый і народаў
З'яўленне рэгулярнага тавараабмену
Пытанне 23: Якія адметныя рысы ўласцівы паходжанню дзяржавы на Усходзе?
На яе ўзнікненне значны ўплыў аказалі прыродныя (геаграфічны і кліматычны) фактары
Яна ўзнікае за межамі адасобленых абшчын у якасці асобнай функцыі па кіраванню супольнасцю і ажыццяўленню ўлады
Манапалізацыя функцыі па кіраванню і ажыццяўленню ўлады пэўнай групай насельніцтва
Рашаючы ўплыў на фармаванне дзяржавы на Усходзе аказаў свабодны тавараабмен
Колькасная маёмасная няроўнасць спачатку ўзнікае паміж кіраўнікамі і абшчыннікамі
Пытанне 24: Якія з адзначаных тут дзяржаўных утварэнняў адносяцца да дзяржаў, якія ўзніклі на Усходзе?
Узнікненне дзяржавы ў Егіпце
Узнікненне дзяржавы ў шумерыйцаў
Паходжанне дзяржавы ў Індыі
Паходжанне дзяржавы ў Кітаі
Узнікненне дзяржавы ў Карфагене
Пытанне 25: Якія адметныя рысы ўласцівы паходжанню дзяржавы ў Афінах?
Дзяржава арганічна вырастала з патрэбаў асобных абшчын
Рашаючы ўплыў на фармаванне дзяржавы аказаў свабодны тавараабмен
Каланізацыя грэкамі пабярэжжа Міжземнага мора
Перамешванне паміж сабой прадстаўнікоў розных родаў і плямёнаў
Фармаванне якасна новых органаў улады і кіравання
Пытанне 26: Хто з адзначаных ніжэй гістарычных асоб правёў рэформы і завяршыў працэс фармавання дзяржавы ў Афінах?
Сервій Тулій
Плутарх
Салон
Платон
Клісфен
Пытанне 27: Хто з адзначаных ніжэй гістарычных асоб правёў рэформы і завяршыў працэс фармавання дзяржавы ў Рыме?
Сервій Тулій
Плутарх
Салон
Платон
Клісфен
Пытанне 28: Якімі адметнымі рысамі характарызуецца працэс фармавання дзяржаўна-арганізаванага грамадства ў Рыме?
Дзяржава вырастае пад вызначальным уздзеяннем працэсаў, што праходзілі ўнутры рымскай абшчыны
Рашаючы ўплыў на фармаванне дзяржавы аказаў свабодны тавараабмен
На працэс фармавання дзяржавы значны ўплыў аказала барацьба прышлага насельніцтва з уласна рымскім народам
Перамешванне паміж сабой прадстаўнікоў розных родаў і плямёнаў
Фармаванне якасна новых органаў улады і кіравання
Пытанне 29: Якімі прыметамі характарызавалася прышлае насельніцтва – plebs?
У яго склад уваходзілі асабіста вольныя людзі
Plebs валодаў прамысловым і гандлёвым багаццем, зямельнай уласнасцю
Plebs прымаў удзел у вырашэнні пытанняў кіравання супольнасцю, удзельнічаў у сходах і займаў службовыя пасады
Plebs выплочваў падаткі і адбываў вайсковую павіннасць
Удзельнічаў у падзеле заваяваных зямель і нарабаванага падчас ваенных дзеянняў багацця
Пытанне 30: Што з адзначанага ніжэй зрабіў Сервій Тулій у Рыме дзеля заснавання дзяржавы?
Усталяваў цэнз і размеркаваў падаткі ў залежнасці ад маёмаснага становішча асобы
Падзяліў насельніцтва па маёмаснай прыкмеце на пяць разрадаў
Падзяліў тэрыторыю Рыма на чатыры новыя «тэрытарыяльныя племені»
Стварыў новую супольнасць з уласна рымскага народа і прышлага насельніцтва
Стварыў новыя органы ўлады і кіравання
Пытанне 31: Якія з адзначаных ніжэй прыметаў найбольш адметна характарызуць працэс узнікнення дзяржавы ў франкаў (германскага народа)?
Захоп франкамі Паўночна-Усходняй Галіі
Падзел заваяванай зямлі і нарабаванай маёмасці на карысць родавай знаці, военачальнікаў і дружыны
Франкі знаходзіліся на момант заваявання на стадыі «ваеннай дэмакратыі»
Захоп франкамі часткі тэрыторыі Заходняй Рымскай імперыі прывёў да перамешвання насельніцтва
Дзяржава ў франкаў сфармавалася ў якасці раннефеадальнай дзяржавы
Пытанне 32: Чым характарызуецца працэс узнікнення дзяржавы шляхам «запрашэння на княжэнне»?
Дзяржава ўзнікае выключна пад уздзеяннем унутраных абставін жыццядзейнасці грамадства
Вялікае пашырэнне такі шлях узнікнення дзяржавы меў ва ўсходніх славян
На момант «запрашэння на княжэнне» ў усходніх славянаў была пашырана колькасная маёмасная дыферэнцыяцыя
«Запрашэнне на княжэнне» ёсць асобны інстытут, які «тэхналагічна» завяршае працэс стварэння дзяржавы
Запрошаныя на княжэнне варагі выконвалі ў стварэнні дзяржавы ролю трэцяй, нейтральнай сілы
Пытанне 33: Якая з формаў паходжання дзяржаў найбліжэй па асноўных параметрах да паходжання дзяржавы ў Рыме?
Паходжанне дзяржавы ў франкаў (германскага народа)
Узнікненне дзяржавы ў Афінах
Паходжанне дзяржавы на Усходзе
Узнікненне дзяржавы шляхам «запрашэння на княжэнне»
Паходжанне дзяржавы ў Егіпце
Пытанне 34: Якая з адзначаных ніжэй фазаў у фармаванні дзяржаўна-арганізаванага грамадства з'яўляецца вузлавой у разуменні працэсаў фармавання дзяржавы?
Узнікненне якаснай маёмаснай няроўнасці сярод насельніцтва
Рост вытворчасці працы і фармаванне тавараабмену
Фармаванне колькаснай маёмаснай няроўнасці
З'яўленне лішкавага прадукт
Перамешванне насельніцтва
Да главы 3
Пытанне 1: Якія з адзначаных правілаў паводзінаў былі ўласцівы першабытнаму грамадству?
Навука
Табу
Міф
Права
Календары
Пытанне 2: Які з указаных відаў правілаў паводзінаў першабытнага грамадства можна лічыць першапачатковым?
Навука
Табу
Міф
Права
Календары
Пытанне 3: У якой паслядоўнасці ўзнікалі асноўныя віды правілаў паводзінаў першабытнага грамадства?
Табу – календары – міфы
Міф – каляндар – табу
Табу – міф – каляндар
Каляндар – табу – міф
Міф – табу – каляндар
Пытанне 4: Што абазначалі тэрмінам «табу» стражытныя людзі?
Забароны ажыццяўляць нейкія дзеянні
Забароненыя дзеянні
Нейкія рэчы
Асобных людзей
Стан, у якім знаходзіліся людзі і рэчы
Пытанне 5: У чым Вам бачыцца сутнасць «табу»?
У дазволах на пэўныя дзеянні
У вызначэнні асобных дзеянняў
У забароне пэўных дзеянняў
У пакаранні асобных дзеянняў
У стымуляванні нейкіх дзеянняў
Пытанне 6: Якія з адзначаных прымет найбольш адметна характарызуюць «табу»?
Яны складваліся стыхійна, нічым не матываваліся і нічым не абгрунтоўваліся
Узнікалі ў ходзе практычнай дзейнасці людзей
Устанаўліваліся важаком па яго меркаванню
Яны навязваліся чалавечаму калектыву звонку, складваліся пад уздзеяннем навакольнага прыроднага асяроддзя
Табу захоўваліся з-за страху перад невядомай небяспекай, якая пагражала калектыву і чалавеку ў выпадку парушэння забароны
Пытанне 7: Якія з адзначаных прымет найбольш адметна характарызуюць «маральныя табу»?
Прычынай гэтых табу былі самыя першасныя сацыяльныя патрэбы чалавека
З дапамогай гэтых табу абмяжоўвалі жывёльны інстынкт і жывёльны індывідуалізм
Першаснымі маральнымі табу былі палавыя табу – забароны на палавыя адносіны падчас практычнай дзейнасці людзей
Устанаўліваліся важаком па яго меркаванню
Яны навязваліся чалавечаму калектыву звонку, складваліся пад уздзеяннем навакольнага прыроднага асяроддзя
Пытанне 8: Якія з адзначаных прымет найбольш адметна характарызуюць такі від правілаў паводзінаў, як міф?
Міфы былі прымітыўнай формай грамадскай свядомасці, сродкам мыслення першабытнага чалавека і пазнання рэчаіснасці
У міфах захоўваліся веды чалавека аб навакольным асяроддзі, аб яго месцы ў прыродзе і грамадстве
З дапамогай міфаў абмяжоўваўся жывёльны інстынкт і жывёльны індывідуалізм першабытнага чалавека
Міфы замацоўвалі звесткі аб шляхах вандравання, аб месцах стаянак, аб спосабах вырабу сродкаў вытворчасці
У міфах захоўваліся правілы аб шлюбна-сямейных адносінах, аб класах сваяцкіх адносінаў, татэмічныя правілы
Пытанне 9: Якія моманты (складальныя часткі) выдзяляе ў міфе сучасная навука?
У міфе прысутнічае пазнавальна-ідэалагічны момант
Галоўная частка міфа – гэта разнастайныя забароны
Нарматыўна-рэгулятыўны момант міфа – галоўная яго частка
У міфе абавязкова прысутнічае выхаваўчы момант
Міф захоўваецца і перадаецца з дапамогай абрадаў
Пытанне 10: Якімі прыметамі характарызуецца нарматыўна-рэгулятыўная частка міфа?
Яна змяшчае набор станоўчых і адмоўных прыкладаў, правілаў паводзінаў
У ёй фармулююцца спосабы паводзінаў, якімі павінен кіравацца чалавек
У гэтай частцы міфа змяшчаюцца разнастайныя забароны
Правілы паводзінаў, якія змяшчаюцца ў міфе, суправаджаюцца, як правіла, пэўнымі абрадамі, рытуаламі
У міфах утрымліваюцца не толькі забароны, але і стымулы для станоўчых паводзінаў
Пытанне 11: Якімі адметнымі рысамі характарызуецца каляндар?
Каляндар уяўляе якасна новы від правілаў паводзінаў у параўнанні з табу і міфамі
Каляндар узнікае ва ўмовах вытворчай эканомікі
Ён рэгламентуе жыццядзейнасць першабытных абшчын збіральнікаў, паляўнічых, рыбаловаў і кожнага чалавека ў гэтых абшчынах
Каляндар рэгламентуе жыццядзейнасць абшчын земляробаў і жывёлаводаў і кожнага чалавека ў гэтых абшчынах
Ён уяўляе звод норм права
Пытанне 12: Што здарылася ва ўмовах вытворчай эканомікі пасля з'яўлення каляндара, з такімі правіламі паводзінаў, як табу і міф?
Гэтыя віды правілаў паводзінаў увогуле зніклі
Табу зніклі, а міфы захаваліся ў нязменным выглядзе
Ранейшыя табу і міфы ў змененым выглядзе працягваюць існаваць і ва ўмовах вытворчай эканомікі
Міфы зніклі, а табу захаваліся ў нязменным выглядзе
Ва ўмовах вытворчай эканомікі ўзнікаюць новыя міфы і табу
Пытанне 13: Якія адметныя рысы характарызуюць сістэму нарматыўнага рэгулявання ва ўмовах вытворчай эканомікі?
Табу і міфы перамяшчаюцца на «перыферыю» сістэмы нарматыўнага рэгулявання
Розныя віды правілаў паводзінаў рэгулявалі розныя бакі і розныя «пласты» грамадскіх адносінаў
Дамінуючае становішча ў сістэме нарматыўнага рэгулявання займае календар
Табу, міфы і каляндары рэгламентуюць адначасова ўсю сістэму грамадскіх адносінаў і займаюць пры гэтым аднолькавае месца
Розныя віды правілаў паводзінаў ва ўмовах вытворчай эканомікі па сваёй значнасці нагадваюць своеасаблівую піраміду
Пытанне 14: У чым праяўляецца прыродны характар правілаў паводзінаў першабытнага грамадства?
Яны фармуляваліся падчас прыстасавання чалавека да навакольнага прыроднага асяроддзя
Правілы паводзінаў першабытнага чалавека адпавядалі прыродзе чалавека
Яны былі вельмі жорсткімі па свайму зместу
Гэтыя правілы паводзінаў адпавядалі прыродзе таго жывёльнага свету, які акружаў першабытнага чалавека
Першабытны чалавек не прыдумваў гэтыя правілы паводзінаў, а браў іх у гатовым выглядзе з прыроднага асяроддзя
Пытанне 15: У чым праяўляецца звычаёвы характар правілаў паводзінаў першабытнага грамадства?
Яны з'яўляюцца звычаямі па форме існавання і захавання
Гэта старыя, вядомыя ўсім правілы паводзінаў, якімі людзі кіруюцца ў паўсядзённым жыцці
Гэта прывычка, якая фармавалася на працягу доўгага часу, не парушаць вядомыя чалавеку правілы паводзінаў – табу, міфы, календары
Звычаёвы характар праяўляецца ў тым, што яны былі правіламі-сродкамі для захавання і выканання іншых правілаў паводзінаў
Гэта былі асобныя, «працэсуальныя правілы» паводзінаў
Пытанне 16: У чым праяўляецца «монанарматыўны характар» правілаў паводзінаў першабытнага грамадства?
Яны былі адзінымі і непадзельнымі ў залежнасці ад характару рэгулюемых грамадскіх адносінаў
Гэтыя правілы паводзінаў мелі аднолькавыя механізмы ўздзеяння на грамадскія адносіны
Гэтыя правілы паводзінаў мелі аднолькавыя сродкі абароны ў выпадку іх парушэння
Яны былі адзінымі для ўсіх членаў першабытнага грамадства
Яны знаходзіліся ў арганічнай сувязі з эканомікай і ідэалогіяй прысвойваючай і вытворчай эканомікі
Пытанне 17: У чым Вы бачыце рэлігійны характар правілаў паводзінаў першабытнага грамадства?
Яны заўсёды асвяшчаліся нейкай звышсілай
Яны суправаджаліся ахвярапрынашэннямі ідалам
Яны фармуляваліся шаманамі
У іх падмурку ляжалі патрабаванні шматлікіх багоў, а затым і Адзінага Бога
Рэлігійны характар праяўляецца ў тым, што яны захоўваліся выконваліся пад уздзеяннем рэлігіі
Пытанне 18: Якія з адзначаных прымет характарызуць працэс выканання правілаў паводзінаў у першабытным грамадстве?
Правілы паводзінаў у першабытным грамадстве выконваліся добраахвотна, бо яны зыходзілі ад усёй супольнасці
Іх захаванне забяспечвалася аўтарытэтам усёй супольнасці
Існавалі спецыяльныя органы, якія прымянялі меры прымусу
У першабытным грамадстве не існавала спецыяльных органаў, якія б сачылі за іх выкананнем
Правілы паводзінаў першабытнага грамадства выконваліся пад пагрозай прымянення прымусу
Пытанне 19: Чаму правілы паводзінаў першабытнага грамадства не мелі прадстаўніча-абавязваючага характару?
Таму што ў той час не існавала розніцы паміж правамі і абавязкамі
Першабытныя людзі былі фізічна і псіхалагічна тоеснымі паміж сабой
Не існавала супярэчнасцяў у грамадстве і паміж асобнымі людзьмі, якія былі абумоўлены якаснай і колькаснай маёмаснай няроўнасцю
Таму што людзі не разумелі розніцы паміж правамі і абавязкамі
Таму што ў той час панавалі роднасныя сувязі, якія нівеліравалі розніцу паміж правамі і абавязкамі
Пытанне 20: Чым характарызуецца перыяд так званай «прэстыжнай эканомікі»?
На гэтай стадыі развіцця эканомікі адбываецца «абмен дарамі» паміж людзьмі розных суседскіх абшчын
Пры абмене дарамі дзейнічаў прынцып эквівалентнасці
Абмен дарамі ажыццяўлялі кіраўнікі родаў і плямёнаў
Дарыцель набываў грамадскі прэстыж
Людзі набывалі навыкі абмену таварамі на прынцыпу эквівалентнасці
Пытанне 21: Якія з грамадскіх адносінаў з'яўляюцца «родавай пупавінай» права?
Усе грамадскія адносіны
Грамадскія адносіны маральнага характару
Таварна-грашовыя адносіны
Рэлігійныя адносіны
Адносіны паміж рознымі родамі і плямёнамі
Пытанне 22: Што з'яўляецца «стрыжнем» права?
«Стрыжнем» права з'яўляецца норма права
Эквівалент, г.зн. суразмернасць, і ёсць «стрыжань» права
Маральныя патрабаванні з'яўляюцца «стрыжнем» права
«Стрыжнем» права з'яўляюцца рэлігійныя адносіны і нормы
Адносіны паміж родамі і плямёнамі з'яўляюцца «стрыжнем» права
Пытанне 23: Дзеля чаго патрабуецца знешняя фіксацыя права, «матэрыялізацыя» норм права?
Каб у свядомасці людзей аднастайна зафіксаваць «раз і назаўсёды» прававыя эквіваленты
Каб надаць прававым эквівалентам, суразмернасцям агульнаабавязковае значэнне
Знешняя фіксацыя права адбывалася выпадкова
З дапамогай знешняй фіксацыі падкрэслівалася непарушнасць норм права
Знешняя фіксацыя норм права спатрэбілася для таго, каб узвысіць таго, хто ствараў нормы права
Пытанне 24: Чаму права патрабуе абавязковай знешняй абароны з боку грамадства і яго афіцыйнага прадстаўніка – дзяржавы?
Таму што ў грамадстве пастаянна ідзе барацьба інтарэсаў адносна эквівалентнасці (суразмернасці)
Для захавання выпрацаванага прававога эквівалента патрабуецца знешняя прымусовая сіла
Для права гэта непатрэбна, а для дзяржавы ўмяшанне ў прававыя працэсы неабходна
Толькі з дапамогай знешняй прымусовай сілы з боку грамадства і дзяржавы можна стварыць права
Гэтага патрабуюць маральныя перакананні грамадства
Пытанне 25: У чым выражаецца прадстаўніча–абавязваючы характар права?
У тым, што нормы права надзяляюць нейкіх сацыяльных суб'ектаў правамі і адначасова ўскладваюць на іншых суб'ектаў абавязкі
У тым, што ў грамадстве пастаянна ідзе барацьба інтарэсаў за правы і абавязкі
У тым, што дзяржава імкнецца так размеркаваць правы і абавязкі сярод людзей
У прымусовай сіле з боку грамадства і дзяржавы
У маральных перакананнях
Пытанне 26: Якія з адзначаных фактараў аказвалі істотнае ўздзеянне на развіццё права?
Новыя грамадскія адносіны, якія складваліся пад уздзеяннем тавараабмену (п)
Прыродны фактар
Узнікаючая дзяржава
Існуючыя ў грамадстве правілы паводзінаў
Рэлігійныя перакананні
Пытанне 27: Які з адзначаных фактараў быў асноватворчым для «еўрапейскага шляху» фармавання права?
Таварна-грашовыя адносіны
Дзяржава
Рэлігія
Прыродны фактар
Навука
Пытанне 28: Які з адзначаных фактараў быў асноватворчым для «азіяцкага шляху» фармавання права?
Таварна-грашовыя адносіны
Дзяржава
Рэлігія
Прыродны фактар
Навука
Пытанне 29: Чым характарызуецца «еўрапейскі шлях» фармавання права?
Большая частка норм права складваецца ў жыцці грамадства паступова, а дзяржава бярэ іх пад сваю ахову і абарону
Значную ролю ў фармаванні права адыгрывае мараль
Большая частка норм права выдаецца дзяржавай
Рэлігійныя нормы аказвалі рашаючы ўплыў на фармаванне нормаў права
Значную ролю ў фармаванні права адыгрывае звычай
Пытанне 30: Чым характарызуецца «азіяцкі шлях» фармавання права?
Большая частка нормаў права складваецца ў жыцці грамадства паступова, а дзяржава бярэ іх пад сваю ахову і абарону
Значную ролю ў фармаванні права адыгрывае мараль
Большая частка нормаў права выдаецца дзяржавай
Рэлігійныя нормы аказвалі рашаючы ўплыў на фармаванне нормаў права
Значную ролю ў фармаванні права адыгрывае звычай
Пытанне 31: У якой гістарычнай паслядоўнасці ўзнікаюць дзяржава і права?
Найперш узнікае права, а затым дзяржава
І дзяржава, і права ўзнікаюць адначасова
Найперш узнікае дзяржава, а затым права
Дакладна невядома, а тэарэтычна не даказана
Гэта нельга даказаць
Пытанне 32: Якія змены адбыліся ў нарматыўнай сістэме грамадства пасля ўзнікнення права?
Старая нарматыўная сістэма грамадства разбурылася
Права вылучылася ў нарматыўнай сістэме на першае месца
Права стала рэгламентаваць самыя значныя грамадскія адносіны
Адбыліся якасныя перамены ў іншых правілах паводзінаў
Сфера дзеяння адных правілаў паводзінаў павялічылася, а другіх – зменшылася
Пытанне 33: Якім чынам выкарыстоўваліся старыя правілы паводзінаў, уласцівыя першабытнаму грамадству, пры стварэнні права?
У асобных правілаў паводзінаў мяняўся змест толькі часткі старога правіла
Частцы правілаў паводзінаў надавалася новае гучанне, г.зн. пры захаванні формы яны напаўняліся новым зместам
Актыўна выкарыстоўваліся правілы-сродкі, якія былі характэрнымі для першабытнага грамадства
Пры стварэнні норм права старыя правілы паводзінаў практычна не выкарыстоўваліся
Пры стварэнні норм права старыя правілы паводзінаў выкарыстоўваліся толькі ў якасці «будаўнічага матэрыялу»
Пытанне 34: Які з адзначаных шляхоў у фармаванні норм права быў галоўным?
Захаванне старых правілаў паводзінаў і наданне ім прававога зместу
Змена старых правілаў паводзінаў і наданне ім прававога характару
Фармаванне норм права, якія мелі выключна прававыя карані
Захаванне асноўнай масы старых правілаў паводзінаў і наданне іх частцы прававога зместу
Захаванне часткі старых правілаў паводзінаў і наданне асноўнай іх масе прававога зместу
Да главы 4
Пытанне 1: Адзначце тыя фактары, якія выступаюць прычынамі існавання мноства канцэпцый (тэорый) паходжання дзяржавы і права.
Разнастайнасць і супярэчлівасць інтарэсаў розных сацыяльных груп
«Вузкарэгіянальны падыход» да фармулявання канцэпцый аб паходжанні дзяржавы і права
Накапленне новых ведаў аб умовах і заканамернасцях паходжання і развіцця дзяржавы і права
Перамены ў метадалогіі даследавання грамадства, дзяржавы і права
Множнасць фактараў, якія ўплываюць на ўзнікненне і развіццё дзяржавы і права
Пытанне 2: Якія з адзначаных фактараў адносяцца да ліку гнасеалагічных (пазнавальных) прычын, што ўплываюць на існаванне мноства канцэпцый аб паходжанні дзяржавы і права?
Разнастайнасць і супярэчлівасць інтарэсаў розных сацыяльных груп
«Вузкарэгіянальны падыход» да фармулявання канцэпцый аб паходжанні дзяржавы і права
Накапленне ўсё новых і новых ведаў аб умовах і заканамернасцях развіцця дзяржавы і права
Перамены ў метадалогіі даследавання грамадства, дзяржавы і права
Множнасць фактараў, якія ўплываюць на ўзнікненне і развіццё дзяржавы і права
Пытанне 3: Якія з адзначаных фактараў адносяцца да ліку сацыяльна- палітычных прычын, што ўплываюць на існаванне мноства канцэпцый аб паходжанні дзяржавы і права?
Разнастайнасць і супярэчлівасць інтарэсаў розных сацыяльных груп
«Вузкарэгіянальны падыход» да фармулявання канцэпцый аб паходжанні дзяржавы і права
Накапленне ўсё новых і новых ведаў аб умовах і заканамернасцях развіцця дзяржавы і права
Перамены ў метадалогіі даследавання грамадства, дзяржавы і права
Множнасць фактараў, якія ўплываюць на ўзнікненне і развіццё дзяржавы і права
Пытанне 4: На якія групы ўмоўна падзяляюцца ўсе канцэпцыі (тэорыі) аб паходжанні дзяржавы і права?
Тэорыі аб паходжанні як дзяржавы, так і права
Канцэпцыі аб паходжанні дзяржавы
Тэорыі аб паходжанні грамадства, права і дзяржавы
Вучэнні аб паходжанні права
Тэорыі аб паходжанні грамадства, дзяржавы і права
Пытанне 5: У якіх з адзначаных тэорый разглядаюцца пытанні паходжання як дзяржавы, так і права?
Тэалагічная дактрына
Ірыгацыйная тэорыя
Гістарычная школа права
Марксісцкая тэорыя
Тэорыя гвалту
Пытанне 6: У якіх з адзначаных тэорый разглядаюцца пераважна пытанні паходжання дзяржавы?
Тэалагічная дактрына
Ірыгацыйная тэорыя
Гістарычная школа права
Марксісцкая тэорыя
Тэорыя гвалту
Пытанне 5: У якіх з адзначаных тэорый разглядаюцца пераважна пытанні паходжання права?
Тэалагічная дактрына
Ірыгацыйная тэорыя
Гістарычная школа права
Марксісцкая тэорыя
Тэорыя гвалту
Пытанне 6: Якую з адзначаных тэорый аб паходжанні дзяржавы і права можна лічыць гістарычнай першай тэорыяй?
Ірыгацыйная тэорыя
Тэалагічная дактрына
Гістарычная школа права
Марксісцкая тэорыя
Тэорыя гвалту
Пытанне 7: Якія з адзначаных адметных рысаў уласцівы тэалагічнай тэорыі паходжання дзяржавы і права?
Дзяржава і права залежаць ад волі Усявышняга
Дзяржава і права ствараюцца Богам
Дзяржава і права – з'явы вечныя і нязменныя
Дзяржава і права ўзнікаюць натуральным шляхам
Напачатку ўзнікае права, а пасля фармуецца дзяржава
Пытанне 8: Назавіце распрацоўшчыкаў тэалагічнай тэорыі паходжання дзяржавы і права.
Птахатэп
Платон
Аўгусцін Блажэнны
Фама Аквінскі
Жазэф дэ Мэстр
Пытанне 9: Якія з адзначаных элементаў тэалагічнай тэорыі паходжання дзяржавы і права былі сфармуляваны Птахатэпам?
Грамадства з'яўляецца пірамідай
Вяршыняй піраміды з'яўляюцца Богі і іх абраннік фараон
Падножжам піраміды з'яўляецца просты народ
Паміж богамі і народам размяшчаюцца жрацы, а ўся піраміда аб'ядноўваецца правасуддзем і багіняй Маат
Царская ўлада (дзяржаўнасць) зышла з неба, а першым месцам дзяржаўнасці быў горад Эрэду
Пытанне 10: Якія з адзначаных элементаў тэалагічнай тэорыі паходжання права былі сфармуляваны ў Бібліі?
Спачатку Бог даруе абранаму Богам народу маральны закон
Праз прарока Маісея і яго 10 запаветаў абраны Богам народ атрымлівае асновы сацыяльнага ладу
Народ сам захацеў мець законы і права
Народ атрымаў законы і права на каменных скрыжалях, якія прынёс прарок Маісей з гары Сінай
Закон і права абраны народ Ізраіля атрымаў ад прарока Самуіла
Пытанне 11: Якія з адзначаных элементаў тэалагічнай тэорыі паходжання дзяржавы сфармуляваны ў Бібліі?
Дзяржава не навязваецца людзям, яна «даруецца» Богам па просьбе народа
Народ не выбірае сабе цара, а прымае прызначанага Богам памазаніка
Дзяржаўная ўлада атрымлівае ад Бога абавязак выконваць не сваю волю, а волю Усявышняга
Народ абавязваецца падпарадкоўвацца цару, ўлада якога над народам абмежавана тым, што ён падпарадкоўваецца Богу
Дзяржава стварае ўмовы для таго, каб людзі маглі захаваць вобраз Божы
Пытанне 12: Якія з адзначаных элементаў тэалагічнай тэорыі паходжанн я дзяржавы і права былі сфармуляваны Аўгусцінам Блажэнным?
На зямлі заўсёды існавалі «два грады» (=дзве дзяржавы): град зямны і град нябесны
Град зямны і град Божы суседнічаюць на адной Зямлі, існуюць адзін каля другога
Зямная дзяржава забяспечвае ўнутраны мір, якім карыстаецца дзяржава Божая
Царкоўная ўлада мае прыярытэт над дзяржаўнай улад
Грэх ёсць першая прычына рабства
Пытанне 13: Якія з адзначаных элементаў тэалагічнай тэорыі паходжання дзяржавы і права былі сфармуляваны Фамой Аквінскім?
Гасудар з'яўляецца не толькі кіраўніком дзяржавы, але і яе стваральнікам
Гасудар у дзяржаве займае такое ж становішча, якое Бог займае ў Сусвеце
Царкоўная ўлада мае перавагу перад дзяржаўнай уладай, а царква мае права на звяржэнне манарха
Найлепшая форма дзяржавы спалучае ў сабе манархічныя, арыстакратычныя і дэмакратычныя элементы
Умяшанне царквы ў палітычныя справы цалкам правамерна
Пытанне 14: Якую з адзначаных тэорый паходжання дзяржавы і права Жазэф дэ Мэстр лічыў «ідэалогіяй» французскай рэвалюцыі і разбурэння каралеўскай улады?
Маркісісцкую
Тэорыю гвалту
Гістарычную школу права
Дагаворную тэорыю
Ірыгацыйную дактрыну
Пытанне 15: Якія з адзначаных элементаў тэалагічнай тэорыі паходжання дзяржавы і права былі сфармуляваны Жазэфам дэ Мэстрам?
Грамадства ніколі не ўзнікае ў выніку дагавора паміж людзьмі
Дагавор можа быць парушаны, таму развіццё дзяржаўнасці можа перарвацца
Дзяржава ёсць арганізм, які жыве невядомай яму сілай
Сімвал адзінства дзяржавы ёсць кароль
Бог з'яўляецца творцай улады і адначасова суддзёй улады
Пытанне 16: Якія з адзначаных аўтараў распрацоўвалі патрыярхальную тэорыю паходжання дзяржавы і права?
Арыстоцель
Платон
Птахатэп
Філмэр
Цыцэрон
Пытанне 17: Якія з адзначаных палажэнняў уласцівы патрыярхальнай тэорыі паходжання дзяржавы і права?
Дзяржава вырастае з супольнага пражывання людзей
Дзяржаўная ўлада вырастае з разросшайся сям'і
Першая сям'я ёсць адначасова і першай дзяржавай
Дзяржаўная ўлада ёсць заканамерны працяг бацькоўскай улады
Кароль валодае ўладай як патрыярх і нашчадак патрыярха Адама
Пытанне 18: Якія з адзначаных рысаў патрыярхальнай тэорыі аб паходжанні дзяржавы і права былі сфармуляваны Р.Філмэрам?
Кароль з'яўляецца бацькам сваіх падданых
Дзяржава ўзнікае з сумеснага пасялення людзей
Бацькоўская ўлада з'яўляецца манархічнай уладай
Права бацькоўства працягвалася натуральным шляхам
Дзяржава ўзнікае натуральным шляхам
Пытанне 19: Хто з адзначаных аўтараў распрацоўваў дагаворную тэорыю паходжання дзяржавы і права?
Гроцый Гуга
Гобс Томас
Лок Джон
Русо Ж-Ж.
Кант І.
Пытанне 20: Якія з адзначаных палажэнняў уласцівы дагаворнай тэорыі аб паходжанні дзяржавы і права?
Дзяржава – справа рук чалавека
Дзяржава ўзнікае па волі Усявышняга
Першапачаткова чалавечая супольнасць існуе без дзяржавы
Натуральны стан чалавека папярэднічае дзяржаве
Дзяржава ўзнікае ў выніку дагавора паміж людзьмі (п)
Пытанне 21: Хто з адзначаных аўтараў зыходзіў з таго, што натуральны стан чалавечай супольнасці ўяўляе «вайну усіх супраць усіх»?
Гроцый Гуга
Гобс Томас
Лок Джон
Русо Ж-Ж.
Кант І.
Пытанне 22: Хто з адзначаных аўтараў сцвярджаў, што натуральны стан чалавечай супольнасці з'яўляецца «першабытным царствам свабоды»?
Пуфендорф Самуіл
Гобс Томас
Лок Джон
Русо Ж-Ж.
Кант І.
Пытанне 23: Хто з адзначаных аўтараў вучыў, што натуральны стан чалавечай супольнасці быў «залатым векам чалавецтва»?
Пуфендорф Самуіл
Гобс Томас
Лок Джон
Русо Ж-Ж.
Кант І.
Пытанне 24: Хто з адзначаных аўтараў вучыў, што, зыходзячы з характару дагавора аб стварэнні дзяржавы, яна павінна быць абсалютнай манархіяй?
Пуфендорф Самуіл
Гобс Томас
Лок Джон
Русо Ж-Ж.
Кант І.
Пытанне 25: Хто з адзначаных аўтараў вучыў, што, зыходзячы з характару дагавора аб стварэнні дзяржавы, яна павінна быць абмежаванай (канстытуцыйнай) манархіяй?
Гроцый Гуга
Пуфендорф Самуіл
Гобс Томас
Лок Джон
Русо Ж-Ж.
Пытанне 26: Хто з адзначаных аўтараў вучыў аб тым, што дзяржава ўзнікае ў выніку двух дагавораў аб стварэнні дзяржавы?
Гроцый Гуга
Пуфендорф Самуіл
Гобс Томас
Лок Джон
Русо Ж-Ж.
Пытанне 27: Якія з адзначаных палажэнняў дагаворнай тэорыі паходжання дзяржавы былі сфармуляваны Самуілам Пуфендорфам?
Дзяржава ўзнікае ў выніку дагавора паміж людзьмі
Дзяржава ўзнікае ў выніку двух дагавораў
Дзяржава ўзнікае ў форме абсалютнай манархіі, у якой манарх з'яўляецца інструментам дзяржаўнай улады
Заключаючы дагавор аб утварэнні дзяржавы, людзі не адмаўляюцца ад большай часткі натуральных правоў
Манарх, які звязаны ўмовамі дагавора з падданымі, абараняе дагавор аб стварэнні дзяржавы
Пытанне 28: Якія з адзначаных адметных рысаў уласцівы арганічнай тэорыі паходжання дзяржавы і права?
Грамадства з'яўляецца жывым арганізмам, які развіваецца натуральным шляхам
Дзяржава з'яўляецца арганізмам у арганізме ці жыццёва важным яго органам
Дзяржаўная ўлада па сваёй сутнасці ёсць натуральнае панаванне цэлага над часткамі
Дзяржава існуе вечна і з'яўляецца вынікам натуральнага развіцця
У выніку падзелу працы ў першабытным грамадстве з'явіліся «ніжэйшы клас» і «вышэйшы клас»
Пытанне 29: Хто з адзначаных аўтараў распрацоўваў арганічную тэорыю паходжання дзяржавы і права?
Спенсер Г.
Блюнчлі І.-К.
Русо Ж.-Ж.
Прэйс Г.
Вормс Ж.
Пытанне 30: Якія з адзначаных адметных рысаў уласцівы тэорыі гвалту?
Асноўная прычына ўзнікнення дзяржавы – гэта заваяванне аднаго племені другім
Асноўная прычына ўзнікнення дзяржавы – гэта гвалт адной часткі грамадства над другой
Дзяржава ўзнікае ў той момант, калі пераможцы ў барацьбе пачынаюць шкадаваць жыццё скароных
Дзяржава і права ўзнікаюць натуральным шляхам з дадзяржаўных утварэнняў
Дзяржава ўзнікае з факта заваявання адной арды другой ардой
Пытанне 31: Хто з адзначаных аўтараў распрацоўваў тэорыю гвалту?
Дзюрынг Я.
Энгельс Ф.
Кауцкі К.
Апенгеймер Ф.
Гумпловіч Л.
Пытанне 32: Якія з адзначаных адметных рысаў уласцівы марксісцкай тэорыі паходжання дзяржавы і права?
Прычыны ўзнікнення дзяржавы і права крыюцца ў развіцці вытворчых адносінаў грамадства
Дзяржава і права маюць класавы характар, таму што выражаюць і абараняюць інтарэсы эканамічна і палітычна пануючых класаў
Дзяржаве і праву папярэднічае першабытнае грамадства
Барацьба паміж класамі ёсць рухаючая сіла гісторыі
Дзяржава і права ёсць асноўныя сродкі прымірэння класаў
Пытанне 33: Хто з адзначаных аўтараў распрацоўваў марксісцкую тэорыю паходжання дзяржавы і права?
Дзюрынг Я.
Энгельс Ф.
Кауцкі К.
Маркс К.
Ленін У.
Пытанне 34: У якой з тэорый паходжання дзяржавы і права найперш узнікае права, а дзяржава ствараецца для захавання і абароны права?
У тэалагічнай тэорыі
У патрыярхальнай
У марксісцкай
У тэорыі гвалту
У арганічнай тэорыі
ТЭМАТЫКА КАНТРОЛЬНЫХ РАБОТ І РЭФЕРАТАЎ
ТЭМА 1: Эканамічная сістэма першабытнага грамадства
1. Паняцце і азначэнне эканамічнай сістэмы грамадства.
2. Асноўныя рысы эканамічнай сістэмы першабытнага грамадства.
3. Эвалюцыя эканамічнай сістэмы першабытнага грамадства.
Літаратура
1. Алексеев В.П., Першиц А.Н. История первобытного общества. – М., 1990.
2. Вишневский А.Ф., Горбаток Н.А., Кучинский В.А. Общая теория государства и права.– Минск: «ТЕСЕЙ», 1999.
3. Герасимов Н.В. Экономическая система. Генезис, структура, развитие.– Минск: «Навука і тэхніка», 1991.
4. Кашанина Т.В. Происхождение государства и права. Современные трактовки и новые подходы. – М.: Юрист, 1999.
5. Ковалевский М.М. Очерк происхождения и развития семьи и собственности. – СПб, 1896.
6. Липс Ю. История древних цивилизаций. – Санкт-Петербург-Москва: ПОЛИГОН-АСТ, 1998.
7. Семёнов Ю.Н. На заре человеческой история. – М.: Мысль, 1989.
8. Уайт Э., Браун Д.М. Первые люди. – М., 1978.
9. Энгельс Ф. Происхождение семьи, частной собственности и государства //Маркс К., Энгельс Ф. Соч. – 2-е изд. – Т. 21.
ТЭМА 2 : Сацыяльны лад першабытнага грамадства
1. Паняцце і азначэнне сацыяльнага ладу (сістэмы).
2. Характарыстыка першабытнай праабшчыны.
3. Характарыстыка першабытнай родавай абшчыны.
4. Асаблівасці тэрытарыяльнай суседскай абшчыны.
Літаратура
1. Алексеев В.П., Першиц А.Н. История первобытного общества. – М., 1990.
2. Вишневский А.Ф., Горбаток Н.А., Кучинский В.А. Общая теория государства
и права.– Минск: «ТЕСЕЙ», 1999.
3. Кашанина Т.В. Происхождение государства и права. Современные трактовки и новые подходы. – М.: Юрист, 1999.
4. Морган. История древнего общества. – М.: Госполитиздат, 1934.
5. Семёнов Ю.И. Как возникло человечество? – М.: Наука, 1966.
6. Семёнов Ю.Н. На заре человеческой истории. – М.: Мысль, 1989.
7. Семёнов И.И. Происхождение брака и семьи. – М.: Мысль, 1974.
8. Толстов С.П. По древним дельтам Окса и Яксарта. – М., 1962.
9. Уайт Э., Браун Д.М. Первые люди. – М., 1978.
10. Энгельс Ф. Происхождение семьи, частной собственности и государства//Маркс К., Энгельс Ф. Соч. – 2-е изд. – Т. 21.
ТЭМА 3: Улада і кіраванне ў першабытным грамадстве
1. Паняцце, сутнасць і віды сацыяльнай улады.
2. Характар улады ў першабытнай праабшчыне.
3. Органы ўлады і кіравання ў родавай абшчыне.
Літаратура
1. Алексеев В.П., Першиц А.Н. История первобытного общества. – М., 1990.
2. Виппер Р.Ю. История древнего мира. – М., 1994.
3. Вишневский А.Ф., Горбаток Н.А., Кучинский В.А. Общая теория государства и права.– Минск: «ТЕСЕЙ», 1999.
4. Кашанина Т.В. Происхождение государства и права. Современные трактовки и новые подходы. – М.: Юрист, 1999.
5. Липс Ю. История древних цивилизаций. – Санкт-Петербург-Москва: ПОЛИГОН-АСТ, 1998.
6. Морган. История древнего общества. – М.: Госполитиздат, 1934.
7. Семёнов Ю.Н. На заре человеческой истории. – М.: Мысль, 1989.
8. Энгельс Ф. Происхождение семьи, частной собственности и государства//Маркс К., Энгельс Ф. Соч. – 2-е изд. – Т. 21.
ТЭМА 4: Паходжанне дзяржавы
1. Неалітычная рэвалюцыя – перадумова дзяржаўна-арганізаванага
2. грамадства.
3. Прыметы дзяржавы, якія адрозніваюць яе ад улады і кіравання ў
4. першабытным грамадстве.
5. Асноўныя шляхі і агульныя заканамернасці паходжання дзяржавы.
Літаратура
1. Аристотель. Афинская полития. – М.-Л., 1936.
2. Бутенко А.П. Государство: его вчерашние и сегодняшние трактовки // Государство и право. – 1993. – № 7.
3. Васильев Л. Становление политической администрации // Народы Азии и Африки. – 1980. – № 1.
4. Вишневский А.Ф., Горбаток Н.А., Кучинский В.А. Общая теория государства и права. – Минск: «ТЕСЕЙ», 1999.
5. Дробышевский С.А. Политическая организация, право и доклассовоеобщество // Правоведение. – 1988. – № 5.
6. Кашанина Т.В. Происхождение государства и права. Современные трактовки и новые подходы: Учебное пособие. – М.: Юрист, 1999.
7. Ленин В.И. Государство и революция // Полн. собр. соч. – Т. 33.
8. Нагих С.И. Происхождение властных структур предгосударственного общества в свете исследований политической антропологии // МГУ. – Сер. 11. – Право. – 1999. – № 2.
9. Честнов И.Л. Природа и этапы развития государственности // Правоведение. – 1998. – № 3.
10. Общая марксистско-ленинская теория государства и права. – Т. 2. – М.: Юридическая литература, 1971.
ТЭМА 5: Паходжанне дзяржавы на Усходзе
1. Асаблівасці паходжання дзяржавы на Усходзе.
2. Паходжанне дзяржавы ў Месапатаміі.
3. Паходжанне дзяржавы ў Індыі.
Літаратура
1. Бутенко А.П. Государство: его вчерашние и сегодняшние трактовки // Государство и право. – 1993. – № 7.
2. Кашанина Т.В. Происхождение государства и права. Современные трактовки и новые подходы: Учебное пособие. – М.: Юрист, 1999.
3. Крашенинникова Н.А. О некоторых теоретико - методологических вопросах истории государства зарубежного Востока. // Методологические и теоретические проблемы юридической науки. – М.: Изд-во МГУ, 1986.
4. Ленин В.И. Государство и революция // Полн. собр. соч. – Т. 33.
5. Общая марксистско-ленинская теория государства и права. – Т. 2. – М.: Юридическая литература, 1971.
6. Толстов С.П. По древним дельтам Окса и Яксарта. – М., 1962.
7. Чайлд Г. Древнейший Восток в свете новых раскопок. – М., 1956.
ТЭМА 6. Паходжанне дзяржавы ў Афінах.
1. Асаблівасці паходжання дзяржаўнасці ў Афінах.
2. Змест рэформы Салона.
3. Рэформа Клісфена.
Літаратура
1. Аристотель. Афинская полития. – М.-Л., 1936.
2. Бутенко А.П. Государство: его вчерашние и сегодняшние трактовки // Государство и право. – 1993. – № 7.
3. Виппер Р.Ю. Греция. – Ростов-на -Дону: «Феникс», 1995.
4. Кашанина Т.В. Происхождение государства и права. Современные трактовки и новые подходы: Учебное пособие. – М.: Юрист, 1999.
5. Ленин В.И. Государство и революция // Полн. собр. соч. – Т. 33.
6. Общая марксистско-ленинская теория государства и права. – Т. 2. – М.: Юридическая литература, 1971.
7. Ромашов Р.А. Античный полис как форма социального устройства и государственного управления // Правоведение. – 1999. – № 4.
8. Энгельс Ф. Происхождение семьи, частной собственности и государства//Маркс К., Энгельс Ф. Соч. – 2-е изд. – Т. 21.
ТЭМА 7: Паходжанне дзяржавы ў Рыме.
1. Перадумовы паходжання дзяржавы ў Рыме.
2. Рэформа Сервія Тулія.
3. Параўнаўчы аналіз паходжання дзяржавы ў Рыме з паходжаннем
4. дзяржавы ў Афінах.
Літаратура
1. Бутенко А.П. Государство: его вчерашние и сегодняшние трактовки // Государство и право. – 1993. – № 7.
2. Виппер Р.Ю. Греция. – Ростов-на -Дону: «Феникс», 1995.
3. Виппер Р.Ю. Рим. – Ростов-на -Дону: «Феникс», 1995.
4. Кашанина Т.В.Происхождение государства и права. Современные трактовки и новые подходы: Учебное пособие. – М.: Юрист, 1999.
5. Ленин В.И. Государство и революция // Полн. собр. соч. – Т. 33.
6. Ливий Тит. История Рима от основания города. – Т. 1. –М.: «Наука», 1989.
7. Нечай Ф.М. Образование Римского государства. – Минск: Изд-во БГУ, 1972.
8. Общая марксистско-ленинская теория государства и права. – Т. 2. – М.: Юридическая литература, 1971.
9. Утченко С.Л. Древний Рим: события, люди, идеи. – М.: «Наука», 1969.
10. Утченко С.Л. Цицерон и его время. – М.: «Мысль», 1974.
11. Энгельс Ф. Происхождение семьи, частной собственности и государства //Маркс К., Энгельс Ф. Соч. – 2-е изд. – Т. 21.
ТЭМА 8: Паходжанне дзяржавы ў франкаў (германскага народа).
1. Характарыстыка грамадскага ладу франкаў напярэдадні заваявання Галіі.
2. Асаблівасці паходжання дзяржавы ў франкаў (германскага народа).
Літаратура
1. Бутенко А.П. Государство: его вчерашние и сегодняшние трактовки // Государство и право. – 1993. – № 7.
2. История древнего мира.– М., 1989.
3. Кашанина Т.В. Происхождение государства и права. Современные трактовки и новые подходы: Учебное пособие. – М.: Юрист, 1999.
4. Колесницкий Н.Ф. Феодальное государство. – М.: Просвещение, 1967.
5. Практикум по истории средних веков. – Вып. 1. /Составители: М.Л. Абрамсон, С.А.Сливко, М.М. Фрейденберг.–М.: Просвещение, 1981.
6. Ленин В.И. Государство и революция // Полн. собр. соч. – Т. 33.
7. Общая марксистско-ленинская теория государства и права. – Т. 2. – М.: Юридическая литература, 1971.
8. Энгельс Ф. Происхождение семьи, частной собственности и государства//Маркс К., Энгельс Ф. Соч. – 2-е изд. – Т. 21.
ТЭМА 9:Паходжанне дзяржавы «шляхам запрашэння на княжэнне»
1. Асаблівасці паходжання дзяржавы «шляхам запрашэння на княжэнне».
2. Параўнайце паходжанне дзяржавы ў франкаў і ўсходніх славян.
Літаратура
1. Беляев И.Д. История русского законодательства.–Санкт-Петербург, 1999.
2. Бутенко А.П. Государство: его вчерашние и сегодняшние трактовки // Государство и право. – 1993. – № 7.
3. Ермаловіч Мікола. Беларуская дзяржава Вялікае княства Літоўскае. – Мінск: «Беллітфонд», 2000.
4. Кашанина Т.В. Происхождение государства и права. Современные трактовки и новые подходы: Учебное пособие. – М.: Юрист, 1999.
5. Ленин В.И. Государство и революция // Полн. собр. соч. – Т. 33.
6. Ловмяньский Х. Русь и норманы. – М.: Прогресс, 1985.
7. Общая марксистско-ленинская теория государства и права. – Т. 2. – М.: Юридическая литература, 1971.
8. Сільчанка М.У., Басюк І.А. Беларуская дзяржаўнасць. – Гродна, 1997.
9. Юхо Я.А. Гісторыя дзяржавы і права Беларусі. – Частка 1. – Мінск: РІВШ БДУ, 2000.
ТЭМА 10: Віды і агульныя рысы нарматыўных рэгулятараў (правілаў паводзінаў) першабытнага грамадства
1. Характарыстыка першасных правілаў паводзінаў першабытнага грамадства.
2. Неалітычная рэвалюцыя і змены ў сістэме нарматыўнага рэгулявання.
3. Агульныя рысы нарматыўных рэгулятараў першабытнага грамадства.
Літаратура
1. Венгеров В.Б., Барабашева Н.С. Нормативная система и эффективность общественного производства. – М.: Издательство МГУ, 1985.
2. Кашанина Т.В. Происхождение государства и права. Современные трактовки и новые подходы. – М.: Юрист, 1999.
3. Общая марксистско-ленинская теория государства и права. – Т. 2. – М.: Юридическая литература, 1971.
4. От доклассовых обществ к раннеклассовым. – М.: Наука, 1987.
5. Першиц А.Н., Монгайт А.Л., Алексеев В.П. История первобытного общества. – М.: Высшая школа, 1982. – С. 143–162.
6. Сільчанка М.У. Агульная тэорыя права.– Гродна, 1997.
7. Семёнов Ю.Н. На заре человеческой истории. – М.: Мысль, 1989.
8. Энгельс Ф. Происхождение семьи, частной собственности и государства //Маркс К., Энгельс Ф. Соч. – 2-е изд. – Т. 21.
ТЭМА 11: Паходжанне права, яго прыметы
1. Прычыны паходжання права, яго прыметы.
2. Асноўныя шляхі і формы паходжання права.
Літаратура
1. Валеев Д.Ж. Обычное право и его генезис // Правоведение. – 1974. – № 6.
2. Кашанина Т.В. Происхождение государства и права. Современные трактовки и новые подходы. – М.: Юрист, 1999.
3. Коркунов Н.М. Лекции по общей теории права. – СПб., 1914. – С. 8–30.
4. Мэн Г.С. Древнее право, его связь с древней историей общества и его отношение к новейшим идеям. – СПб., 1873.
5. Общая марксистско-ленинская теория государства и права. – Т. 2. – М.: Юридическая литература, 1971.
6. Першиц А.Н., Монгайт А.Л., Алексеев В.П. История первобытного общества. – М.: Высшая школа, 1982. – С. 143–162.
7. Пост Г.А. Зачатки государственных и правовых отношений. – М., 1901.
8. Сільчанка М.У. Агульная тэорыя права. –Гродна, 1997.
9. Трубецкой Е.Н. Лекции по энциклопедии права. – М., 1917.
ТЭМА 12: Прычыны існавання мноства канцэпцый (тэорый) паходжання дзяржавы і права
1. Характарыстыка сацыяльных прычын існавання мноства канцэпцый (тэорый) паходжання дзяржавы і права.
2. Характарыстыка гнасеалагічных прычын існавання мноства канцэпцый (тэорый) паходжання дзяржавы і права.
Літаратура
1. Кашанина Т.В. Происхождение государства и права. Современные трактовки и новые подходы: Учебное пособие. – М.: Юрист, 1999.
2. Каутский К. Материалистическое понимание истории. – Т. 2. – М., 1931.
3. Ленин В.И. Государство и революция // Полн. собр. соч. – Т. 33.
4. Мамут Л.С. Проблемы теории государства и права в современной идеологической борьбе. – М.: Юридическая литература, 1976.
5. Шершеневич Г.Ф. История философии права. – СПб., 1907.
6. Энгельс Ф. Происхождение семьи, частной собственности и государства //Маркс К., Энгельс Ф. – Соч. 2-е изд. – Т. 21.
ТЭМА 13: Тэалагічная тэорыя паходжання дзяржавы і права
1. Змест тэалагічнай тэорыі паходжання дзяржавы і права.
2. Тэалагічная дактрына паходжання дзяржавы і права ў сучасных умовах
Літаратура
1. Баргош Ю. Фома Аквинский. – М.: Мысль, 1975.
2. Кашанина Т.В. Происхождение государства и права. Современные трактовки и новые подходы: Учебное пособие. – М.: Юрист, 1999.
3. Нерсесянц В.С. История политических и правовых учений.– М., 2002.
4. Новгородцев П.И. Кризис современного правосознания.– М., 1909.
5. Папаян Р.А. Христианские корни современного права. – М.: Норма, 2002.
6. Тихомиров Л.А. Монархическая государственность. – М., 1992.
7. Шершеневич Г.Ф. История философии права. – СПб., 1907.
8. Энгельс Ф. Происхождение семьи, частной собственности и государства // Маркс К., Энгельс Ф. – Соч. 2-е изд. – Т. 21.
ТЭМА 14. Дагаворная тэорыя паходжання дзяржавы
1. Змест дагаворнай тэорыі паходжання дзяржавы.
2. Дагаворная тэорыя ў сучасным свеце.
Літаратура
1. Гоббс Т. Левиафан, или материя, форма и власть государства церковного и гражданского // Гоббс Т. Соч.: В 2 т. Т. 2.– М.: Мысль, 1991.
2. Гроций Г. О праве войны и мира. – М., 1956.
3. Кашанина Т.В. Происхождение государства и права. Современные трактовки и новые подходы: Учебное пособие. – М.: Юрист, 1999.
4. Козлихин И.Ю. Политико-правовое учение Томаса Гоббса // Правоведение. – 1998. – № 2.
5. Локк Дж. Два трактата о правлении // Локк Дж. Соч.: В 2 т. Т. 2. – М.: Мысль, 1988.
6. Малышева Н.И. Политико-правовое наследие Самуила Пуффендорфа // Правоведение. – 1999. – № 4.
7. Нерсесянц В.С. История политических и правовых учений.– М., 2002.
8. Руссо Ж.-Ж. Трактаты. – М., 1969.
9. Шершеневич Г.Ф. История философии права. – СПб., 1907.
ТЭМА 15: Тэорыя натуральнага права
1. Змест тэорыі натуральнага права.
2. Тэорыя натуральнага права ў сучасным свеце.
Літаратура
1. Гоббс Т. Левиафан, или материя, форма и власть государства церковного и гражданского // Гоббс Т. Соч.: В 2 т. Т. 2. М.: Мысль, 1991.
2. Гроций Г. О праве войны и мира. – М., 1956.
3. Кашанина Т.В. Происхождение государства и права. Современные трактовки и новые подходы: Учебное пособие. – М.: Юрист, 1999.
4. Козлихин И.Ю. Политико-правовое учение Томаса Гоббса // Правоведение. – 1998. – № 2.
5. Локк Дж. Два трактата о правлении // Локк Дж. Соч.: В 2 т. Т. 2. – М.: Мысль, 1988.
6. Малышева Н.И. Политико-правовое наследие Самуила Пуффендорфа // Правоведение. – 1999. – № 4.
7. Нерсесянц В.С. История политических и правовых учений.– М. 2002.
8. Руссо Ж.-Ж. Трактаты. – М., 1969.
9. Шершеневич Г.Ф. История философии права. – СПб., 1907.
ТЭМА 16. Марксісцкая (матэрыялістычная, «класавая») тэорыя паходжання дзяржавы і права
1. Змест марксісцкай тэорыі паходжання дзяржавы.
2. Марксісзм-ленінізм аб паходжанні права.
Літаратура
1. Кашанина Т.В. Происхождение государства и права. Современные трактовки и новые подходы: Учебное пособие. – М.: Юрист, 1999.
2. Каутский К. Материалистическое понимание истории. – Т. 2. – М., 1931.
3. Ленин В.И. Государство и революция // Полн. собр. соч. – Т. 33.
4. Мамут Л.С. Проблемы теории государства и права в современной идеологической борьбе. – М.: Юридическая литература, 1976.
5. Нерсесянц В.С. История политических и правовых учений. М. 2002.
6. Энгельс Ф. Происхождение семьи, частной собственности и государства // Маркс К., Энгельс Ф. – Соч. 2-е изд. – Т. 21.
ТЭМА 17. Патрыярхальная тэорыя паходжання дзяржавы і права.
1. Патрыярхальная дактрына паходжання дзяржавы і права паводле Платона і Арыстоцеля.
2. Патрыярхальная тэорыя ў распрацоўцы Р.Філмера.
Літаратура
1. Аристотель. Политика // Соч.: В 4 т. Т. 4. – М.: Мысль, 1983.
2. Кашанина Т.В. Происхождение государства и права. Современные трактовки и новые подходы: Учебное пособие. – М.: Юрист, 1999.
3. Нерсесянц В.С. История политических и правовых учений. – М., 2002.
4. Папаян Р.А. Христианские корни современного права. – М.: Норма, 2002.
5. Платон. Государство / Соч.: В 4 т. – Т. 3. – М.: Мысль, 1994.
6. Тихомиров Л.А. Монархическая государственность. – М., 1992.
7. Шершеневич Г.Ф. История философии права. – СПб., 1907.
8. Энгельс Ф. Происхождение семьи, частной собственности и государства // Маркс К., Энгельс Ф. – Соч. 2-е изд. – Т. 21.
ТЭМА 18: Гістарычная школа права
1. Змест гістарычнай школы права.
2. Параўнанне гістарычнай школы права і тэорыі натуральнага права.
Літаратура
1. Кашанина Т.В. Происхождение государства и права. Современные трактовки и новые подходы: Учебное пособие. – М.: Юрист, 1999.
2. Нерсесянц В.С. История политических и правовых учений.– М., 2002.
3. Новгородцев П.И. Историческая школа права. – М., 1896.
4. Шершеневич Г.Ф. История философии права. – СПб., 1907.
ТЭМА 19. Арганічная тэорыя паходжання дзяржавы і права
1. Змест арганічнай тэорыі паходжання дзяржавы і права.
2. Арганічная тэорыя ў параўнанні з тэорыяй натуральнага права.
Літаратура
1. Блюнчли И. Антропологические очерки учений о праве и государстве. – СПб., 1867.
2. Кашанина Т.В. Происхождение государства и права. Современные трактовки и новые подходы: Учебное пособие. – М.: Юрист, 1999.
3. Менглер А. Новое учение о государстве. – СПб., 1909.
4. Спенсер Г. Основания социологии: В 3 т. Т. 2. – СПб.,1898.
ТЭМА 20. Тэорыя гвалтоўнага паходжання дзяржавы і права.
1. Змест тэорыі гвалту.
2. Тэорыя гвалту ў параўнанні з марксісцкай тэорыяй паходжання дзяржавы і права.
Літаратура
1. Гумплович Л. Общее учение о государстве. – СПб., 1910.
2. Дюринг Е. Ценность жизни. – СПб., 1894.
3. Кашанина Т.В. Происхождение государства и права. Современные трактовки и новые подходы: Учебное пособие. – М.: Юрист, 1999.
4. Каутский К. Материалистическое понимание истории. – Т. 2. – М., 1931.
5. Ленин В.И. Государство и революция // Полн. собр. соч. – Т. 33.
6. Общая марксистско-ленинская теория государства и права. – Т. 2. – М.: Юридическая литература, 1971.
7. Фагэ Эмиль. Политические мыслители и моралисты первой трети ХІХ ст. – М., 1900.
8. Шершеневич Г.Ф. История философии права. – СПб., 1907.
9. Энгельс Ф. Происхождение семьи, частной собственности и государства // Маркс К., Энгельс Ф. – Соч. 2-е изд. – Т. 21.
ЗМЕСТ
ПРАДМОВА........................................................................................................................4
ГЛАВА 1. АГУЛЬНЫЯ РЫСЫ ПЕРШАБЫТНАГА ГРАМАДСТВА....................7
1. Эканамічны лад першабытнага грамадства........................................................7
2. Сацыяльны лад першабытнага грамадства.........................................................9
3. Кіраванне, улада ў першабытным грамадстве..................................................12
ГЛАВА 2. ПАХОДЖАННЕ ДЗЯРЖАВЫ....................................................................17
1. Неалітычная рэвалюцыя – перадумова ўзнікнення дзяржавы.......................17
2. Паходжанне дзяржавы; прыметы дзяржавы, якія адрозніваюць
яе ад першабытнага грамадства........................................................................................19
3. Асноўныя шляхі, агульныя заканамернасці і формы
паходжання дзяржавы…………………………………………………………………....22
4. Паходжанне дзяржавы на Усходзе...................................................................25
5. Паходжанне дзяржавы ў Афінах......................................................................28
6. Узнікненне дзяржавы ў Рыме...........................................................................33
7. 7.Узнікненне дзяржавы ў франкаў (германскага народа)..............................37
8. Узнікненне дзяржавы шляхам «запрашэння на княжэнне»...........................40
ГЛАВА 3. ПАХОДЖАННЕ ПРАВА..............................................................................47
1. Асноўныя віды нарматыўных рэгулятараў (правілаў
паводзінаў) першабытнага грамадства.............................................................................47
2. Неалітычная рэвалюцыя і змены ў сістэме нарматыўнага рэгулявання
першабытнага грамадства.................................................................................................49
3. Агульныя рысы нарматыўных рэгулятараў першабытнага грамадства.......51
4. Паходжанне права, яго прыметы......................................................................56
5. Асноўныя шляхі і формы паходжання права..................................................60
ГЛАВА 4. АСНОЎНЫЯ КАНЦЭПЦЫІ (ТЭОРЫІ)
ПАХОДЖАННЯ ДЗЯРЖАВЫ І ПРАВА.....................................................................67
1. Прычыны існавання мноства канцэпцый (тэорый) паходжання
дзяржавы і права..........................................................................67
2. Тэалагічная тэорыя паходжання дзяржавы і права.........................................70
3. Патрыярхальная тэорыя паходжання дзяржавы і права.................................77
4. Дагаворная тэорыя паходжання дзяржавы і права.........................................80
5. Арганічная тэорыя паходжання дзяржавы і права..........................................82
6. Тэорыя гвалту.....................................................................................................85
7. Марксісцкая (матэрыялістычная, «класавая») тэорыя паходжання
дзяржавы і права.................................................................................................................87
ТЭСТАВЫЯ ЗАДАННІ...................................................................................................91
ТЭМАТЫКА КАНТРОЛЬНЫХ РАБОТ І РЭФЕРАТАЎ......................................123
Вучэбнае выданне
СільчанкаМікалай Уладзіміравіч
ПАХОДЖАННЕ ДЗЯРЖАВЫ І ПРАВА
Вучэбны дапаможнік
Галоўны рэдактар Я.К. Кукушкін
Рэдактар Н.П. Дудко
Карэктар Н.В. Ларына
Тэхнічны рэдактар В.У. Кузьміна
Камп’ютарная вёрстка Н.В. Снытко
Падпісана ў друк 26.07.2005. .Фармат 60х84/16. Папера афсетная.
Гарнітура Пецярбург. Друк афсетны. Ум. друк. арк 8,37. Ул. – выд. арк 8,29.
Тыраж 1000 экз. Заказ 681
Выдыветства “Тэсей” ААА. ЛІ № 02330/0056993 от 01.04.2004. 220002,
Мінск, вул. В. Харужей, 31а, п.510, тел. 237-72-08, 284-88-63,
e-mail: tesey@belsonet.net
Надрукавана на ПУВП “Інпрінт”. ЛП № 02330/0056892 от 30.04.04 г.
225320, Баранавічы, вул. Кірава, 68.
[1] Венгеров А.Б., Барабашева Н.С. Нормативная система и эффективность общественного производства. М., 1985. С. 253.
[2] Гл.: Венгеров В.Б., Барабашева Н.С. Указ. твор. С. 254.
[3] Гл.: Семенов Ю.И. Происхождение брака и семьи. – М.: Мысль, 1974. С. 107-109.
[4] Гл.: Першиц А.И., Монгайт А.Л., Алексеев В.П. История первобытного общества. – М.: Высшая школа, 1962.
[5] Гл.: Семенов Ю.И. Указ. твор. С. 109-110.
[6] Д’эрвильи. Приключения доисторического мальчика. – М.: Детская литература, 1979. С. 41-42.
[7] Гл.: Всемирная история: учебное пособие: в 3 ч. Ч. 1. – Мн.,2002. С. 10.
[8] Гл.: Першиц А.И., Монгайт А.Л., Алексеев В.П. Указ. Твор. С. 60-63.
[9] Кашанина Т.В. Происхождение государства и права: современные трактовки и новые подходы: учебное пособие. М., 1999. С.14.
[10] Липс Ю. История древних цивилизаций. СПб.; М., 1998. С. 14.
[11] Таксама. С. 17.
[12] Гл.: Вишневский А.Ф., Горбаток Н.А, Кучинский В.А. Общая теория государства и права. Мн., 1999. С. 39-41.
[13] Гл.: Бутенко А.П. Государство: его вчерашние и сегодняшние трактовки // Государство и право. 1993. № 7. С.16.
[14] Энгельс Ф. Происхождение семьи, частной собственности и государства // Маркс К., Энгельс Ф. Соч. Т. 21. С. 347.
[15] Тихомиров Л.А. Монархическая государственность. М., 1992. С. 14.
[16] Энгельс Ф. указ. твор. С. 350.
[17] Гл.: Вишневский А.Ф.,Горбаток Н.А.,Кучинский В.А. Указ. твор. С. 42.
[18] Гл.: Кашанина Т.В. Указ. твор. С. 25-26.
[19] Плутарх. Избранные жизнеописания: В 2 т. Т.1. М., 1987. С. 97-98.
[20] Кашаніна Т.В. Указ. твор. С. 24.
[21] Гл.: Кашанина Т.В. Указ. твор. С. 24.
[22] Таксама. С. 27.
[23] Гл.: Кашаніна Т.В. Указ. твор. С. 13.
[24] Гл.: Чайлд Г. Древнейший Восток в свете новых раскопок. М., 1956.
[25] Венгеров В.Б., Барабашева Н.С. Указ. соч. С. 225.
[26] Гл.: История древних цивилизаций. – СПб., 1998. С. 128-131.
[27]Аристотель. Афинская полития. М.: Л., 1936. С. 153.
[28] Карамзин Н.М. История государства Российского. Т. 1. М.,1991. С. 117-118.
[29] Артхашастра. – М., 1959. С. 271.
[30] Гл.: Плутарх. Указ. твор. С. 91-156.
[31] Таксама.
[32] Кашанина Т.В. Указ. твор. С. 46-50.
[33] Гл.: Кашанина Т.В. Указ. твор. С. 46-50.
[34] Цветов В. Пятнадцатый камень сада Рёанди. – М., 1986. С. 36.
[35] Хрестоматия по истории Древнего Востока: В 2 ч. Ч. 2. М., 1980. С. 165-166.
[36] Крашенинникова Н.А. О некоторых теоретико-методологических вопросах истории государства и права зарубежного Востока (в свете изучения средневековой истории Индии и Китая) // Методологические и теоретические проблемы юридической науки. – М., 1986. С. 226.
[37] Гл.: Плутарх. Указ. твор. С. 27-53.
[38] Виппер Р.Ю. Греция. – Ростовна / Д, 1995. С. 79.
[39] Таксама. С. 84.
[40] Таксама. С. 47.
[41] Плутарх. Указ. твор. С. 168-169.
[42] Аристотель. Указ. твор. С. 125.
[43] Таксама. С. 126.
[44] Таксама. С. 35.
[45] Аристотель. Указ. твор. С. 38.
[46] Аристотель. Указ. твор. С. 50.
[47] Гл.: Виппер Р.Ю. Указ твор. С. 132.
[48] Гл.: Плутарх. Указ. твор. С. 65.
[49] Гл.: Плутарх. Указ. твор. С. 69.
[50] Ливий Тит. История Рима от основания города: В 3 т. Т. 1. М., 1989. С. 48.
[51] Таксама. С. 48-49.
[52] Ливий Тит. Указ. твор. С. 49.
[53] Утченко С.Л. Цицерон и его время. М., 1973. С. 29-34.
[54] Гл.: Плутарх. Указ. твор. С. 54-56.
[55] Колесницкий Н.Ф. Феодальное государство. – М., 1967. С. 30-31.
[56] Практикум по истории средних веков. – Вып. 1. / Составители: М.Л. Абрамсон, С.А. Сливко, М.М. Фрейденберг. – М., 1981. С. 9-13.
[57] Практикум по истории средних веков. – Вып. 1. / Составители: М.Л. Абрамсон, С.А. Сливко, М.М. Фрейденберг. – М., 1981. С. 16-29.
[58] Энгельс Ф. Указ твор. С 151.
[59] История древнего мира. М., 1989. С. 359.
[60] Ловмянский Х. Русь и норманны. М., 1985. С. 205.
[61] Карамзін Н.М. Указ. твор. С. 94.
[62] Ермаловіч Мікола. Беларуская дзяржава Вялікае княства Літоўскае. Мн., 2000. С. 66.
[63] Беляев И.Д. История русского законодательства. СПб., 1999. С. 27.
[64] Сільчанка М.У. Ад князя і веча да Вялікага князя, Сейма і магдэбургскага права // Проблемы законности и правопорядка в Республике Беларусь. Новополоцк, 2000. С. 3-4.
[65] Сільчанка М.У., Басюк І.А. Беларуская дзяржаўнасць. Гродна, 1997. С. 48.
[66] Ловмяньский Х. Указ. твор. С. 206.
[67] Ловмяньский Х. Указ. твор. С. 207.
[68] Юхо Я.А. Гісторыя дзяржавы і права Беларусі. Ч. 1. Мн., 2000. С. 65.
[69] Семёнов Ю.И. Как возникло человечество. М., 1966. С. 278.
[70] Семёнов Ю.И. Указ. твор. С. 276.
[71] Таксама. С. 275.
[72] Таксама. С. 275.
[73] Липс Ю. Указ. твор. С. 400.
[74] Венгеров В.Б., Барабашева Н.С. Указ. твор. С. 34.
[75] Венгеров А.Б. Значение археологии и этнографии для юридической науки // Государство и право. 1993. № 3.
[76] Кашанина Т.В. Указ. твор. С. 195.
[77] Венгеров В.Б., Барабашева Н.С. Указ. твор. С. 258.
[78] Теория государства и права / Под ред. С.С. Алексеева. М., 1975. С. 22.
[79] Соловьев С.М. История России с древнейших времен. Т. 1. М., Мысль, 1988. С. 91.
[80] Дробязко С.Г., Козлов В.С. Общая теория права. Мн., 2003. С. 112-113.
[81] Богданов А.А. Вопросы социализма. М., 1990. С. 47-52.
[82] Кашанина Т.В. Указ. твор. С. 188.
[83] Таксама. С. 215.
[84] Першиц А.И., Монгайт А.Л., Алексеев В.П. Указ. твор. С. 143.
[85] Богданова А.А. указ. твор. С. 47.
[86] Кумф Ф., Оруджев З. Диалектическая логика. М., 1979. С. 88.
[87] Аристотель. Политика. // Аристотель. Сочинения: в 4 т. Т. 4. М., 1983. С. 391.
[88] Прост А.Г. Зачатки государственных и правовых отношений. М., 1901. С. 34.
[89] Теория государства и права / Под ред. С.С. Алексеева.С.23.
[90] Гл.: Плутарх. Указ. твор. С. 104-105.
[91] Лукашова Е.А. Право. Мораль. Личность. – М: Наука, 1986.
[92] Мальцев Г.В. Социальная справедливость и право. М., 1977. С. 229-236.
[93] Бутенко А.П. Государство: его вчерашние и сегодняшние трактовки // Государство и право. 1993. № 7. С. 19.
[94] Общая теория права и государства / Под ред. В.В. Лазарева. М., 1994. С. 54-55.
[95] Мэн Г.С. Древнее право, его связь с древней историей общества и его отношение к новейшим идеям. – СПб., 1873. С. 5-6.
[96] Ковалевский М.М. Очерк происхождения и развития семьи и собственности. СПб., 1896. С. 50.
[97] Прост А.Г. Зачатки государственных и правовых отношений. М., 1901. С. 32.
[98] Гаспаров М.Л. Занимательная Греция. М., 1995. С. 67-69.
[99] Мамут Л.С. Проблемы теории государства и права в современной идеологической борьбе. М., 1976. С. 4.
[100] Кашанина Т.В. Указ. твор. С. 95–104, 330–332.
[101] История политических и правовых учений. Древний мир / Под ред. В.С. Нерсесянца. М., 1985. . 78-79.
[102] Таксама. С. 84-85.
[103] Папаян Р.А. Христианские корни современного права. М., 2002. С. 3.
[104] Папаян Р.А. Указ.твор. С. 174-175.
[105] Маеров Г.Г. Формирование средневековой философии. М., 1979. С. 333.
[106] Антология мировой философии: В 4 т. Т. 1. Ч. 2. М., 1969. С. 603.
[107] Барг М.А. Эпохи и идеи. М., 1987. С. 31.
[108] Антология мировой философии: в 4 т. Т. 1. Ч. 2. М., 1969.С. 603.
[109] Таксама.
[110] Таксама. С. 603-604.
[111] Боргош Ю. Фома Аквинский. М., 1975. С. 124-125.
[112] Боргош Ю. Указ. твор. С. 127-128.
[113] 21. Политология / Под ред. профессора В.Н. Лавриненко. М., 1999. С.38.
[114] Боргош Ю. Указ. твор. С. 43.
[115] 23. Фагэ Эмиль. Политические мыслители и моралисты первой трети ХІХ ст. М., 1900. С. 6.
[116] Таксама. С. 7.
[117] Таксама. С. 15.
[118] 26. Нерсесянц В.С. Политические учения Древней Греции. М., 1979. С. 46-147.
[119] 27. Платон. Государство // Платон. Соч.: в 4 т. Т. 4. М., 1993. С. 130.
[120] 28. Аристотель. Политика // Аристотель. Сочинения: в 4 т. Т. 4. М., 1983. С. 398.
[121] Гл.: Папаян Р.А. Указ. твор.
[122] 34. Гоббс Т. Левиафан, или материя, форма и власть государства церковного и гражданского // Гоббс Т. Сочинения: в 2 т. Т. 2. М., 1991. С. 95.
[123] Локк Дж. Два трактата о правлении // Локк Дж. Сочинения: в 2 т. Т. 2. М., 1988. С. 78.
[124] Руссо Ж.-Ж. Трактаты. М., 1969. С. 78.
[125] 32. Гроций Г. О праве войны и мира. М., 1956. С. 74.
[126] Таксама. С. 133.
[127] Гоббс Т. Указ. твор. С. 129-131.
[128] Гоббс Т. Указ. твор. С. 129-133.
[129] Таксама.
[130] Таксама. С. 162.
[131] Локк Дж. Указ. твор. С. 334.
[132] 39. Пуффендорф С. О должности человека и гражданина по закону естественному. Кн. 1. СПб., 1726. С.43-46.
[133] Аристотель. Политика. Т. 4. С. 379.
[134] Коркунов Н.М. Лекции по общей теории права. СПб., 1894. С.183-190.
[135] Ливий Тит. Указ. твор. Т. 1. С. 88-90.
[136] Честнов И.Л. Природа и этапы развития государственности // Правоведение. 1998. № 4.
[137] Блюнчли И. Антропологические очерки учений о праве и государстве. СПб., 1867. С. 32.
[138] Спенсер Г. Основания социологии: в 3 т. Т. 2. СПб., 1898. С. 430-431.
[139] Каутский К. Материалистическое понимание истории. Т. 2. М., 1931. С. 77.
[140] Гумплович Л. Общее учение о государстве. СПб., 1910. С. 47.
[141] Таксама. С. 49.
[142] Гумплович Л. Указ. твор. С. 52.
[143] 50. Маркс К., Энгельс Ф. Немецкая идеология / Маркс К., Энгельс Ф. Сочинения. 2-е изд. Т. 3. С. 63.
[144] 51. Ленин В.И. Государство и революция / Ленин В.И. Полн. собр. соч. Т. 33. С. 7, 75.
[145] 52. Маркс К., Энгельс Ф. Манифест Коммунистической партии / Маркс К., Энгельс Ф. Сочинения. 2-е ізд. Т. 4. С. 443.
Дата добавления: 2018-08-06; просмотров: 321; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!