Зерттеу хаттамасына мысал келтірейік. 8 страница
Неотложная помощь: -меры физического ограничения с помощью табельных средств. (фиксация); — купирование возбуждения, обычно используют внутримышечное или внутривенное введение нейролептиков (аминазин, тизерцин, галоперидол, ифтазин); — транквилизаторов (реланиум, диазепам, феназепам, седуксен). Отказ от еды (нервная анорексия, кататонический синдром, бред отравления) – о длительном голодании свидетельствует запах ацетона изо рта, снижение тургора кожи, гипотония, гипогликемия, отсутствие стула, нарастающее истощение. При этом больные могут открыто выражать, свое нежелание есть (сжимать зубы, отворачивать голову, выплевывать пищу) либо скрывать сои истинные намерения, то есть принимать пищу, а позже вызывать рвоту. Неотложная помощь: — следует объяснить пациенту, в чем состоит необходимость срочных лечебных мероприятий проводимые врачами; — для повышения аппетита назначают инсулин, нейролептики; — назначают анаболические гормоны (ретаболил); — парентеральное питание. При кататоническом синдроме эффективна процедура растормаживания. В последние годы для растормаживания используют диазепам (седуксен, реланиум) иногда с подкожным введением кофеина. При этом постоянно вступают с больным в речевой контакт, предлагая ему пищу. Суицидальное поведение. Самой частой причиной самоубийств в психиатрической практике считают тяжелые депрессивные состояния. Практически все больные с депрессией выражают уверенность в бессмысленности жизни, ждут приближения её конца, однако активные действия по осуществлению суицида предпринимают лишь некоторые из них. Наличие в анамнезе суицидальных попыток – очень тревожный знак, поскольку в большинстве случаев такие попытки повторяются. При шизофрении суицидальное поведение может быть обусловлено императивными голосами, ипохондрическим бредом. У подростков и лиц с истерическими чертами характера отмечаются демонстративные суицидальные попытки. В любом случае суицидальные попытки считаются «неотложным состоянием» и требуют неотложной помощи и немедленной госпитализации. Неотложная помощь: — сильные успокаивающие средства: левомепрамазин– 25-75 мг, диазепам – 15-30 мг, кветиапин – 200-400 мг, карбонат лития 900-1200 мг в сутки; — антидепрессанты: амитриптилин – 50-100 мг внутримышечно, мелипрпомин 100 мгвнутримышечно; — нейролептики – тизерцин 50-100 мг внутримышечно. При «неотложных состояниях» в психиатрической и наркологической практике мы имеем дело с сочетаниями психических и соматических заболеваний, травматизмом, отравлениями. Вышеописанные клинические типы «неотложных состояний» привели к выводу, что при систематизации этих состояний – состояния, представляющие угрозу для жизни больного и состояния, опасные в социальном отношении, необходимо рассматривать вместе. Исход«неотложных состояний» в психиатрической и наркологической практике зависит от объема, качества, своевременности и очередности неотложной помощи. Первоначально при этих состояниях необходимо купирование психоза, который обусловлен остротой психоза и дезорганизацией поведения, в последующем необходимо устранение нарушенных функций жизнеобеспечения организма. 2.1.24. Тақырыптық науқастарды микрокурациялау және психикалық жағдайларын жазу. Науқастың шағымын анамнездік мәліметтерін жинап, сол сәттегі жалпы жағдайын бағалай отырып микрокурациялаймыз. Жалпы жағдайын бағалауда психикалық статусты сипаттау маңызды. Ол үшін психикалық іс – әрекеттерге көңіл аударылады, сүреттеу тәсілі қолданылады. Психиатриялық терминдерді метафор сөздерді қолдануға болмайды.Психикалық статусты сипаттауда жеке жоспар құрылады клиникалық көрінісін сипаттаудың жүйелілігі сақталынады.Науқастың сыртқы келбетін және мінез – құлқын анықтайтын жетекші синдром немесе бұзылыстардан бастау дұрыс. Науқастың есінің айқындығы, Науқастың дәрігермен қарым – қатынас жасау дәрежесі ( жақсы қарым-қатынас н/е формальды қарым – қатынас – ия н/е жоқ деп жауап береді. Таным сферасына бағалау, Қабылдау бұзылыстары, Ес бұзылыстары, Ойлау бұзылыстары, Эмоция бұзылыстары, Эффекторлы ерік сферасы бұзылыстырына назар аударамыз және баға береміз. 2.1.25. Тақырыптық науқастардан анамнез жинау. Науқастың шағымын анамнездік мәліметтерін жинап, сол сәттегі жалпы жағдайын бағалай отырып микрокурациялаймыз. Жалпы жағдайын бағалауда психикалық статусты сипаттау маңызды. Ол үшін психикалық іс – әрекеттерге көңіл аударылады, сүреттеу тәсілі қолданылады. Психиатриялық терминдерді метафор сөздерді қолдануға болмайды.Психикалық статусты сипаттауда жеке жоспар құрылады клиникалық көрінісін сипаттаудың жүйелілігі сақталынады.Науқастың сыртқы келбетін және мінез – құлқын анықтайтын жетекші синдром немесе бұзылыстардан бастау дұрыс. Науқастың есінің айқындығы, Науқастың дәрігермен қарым – қатынас жасау дәрежесі ( жақсы қарым-қатынас н/е формальды қарым – қатынас – ия н/е жоқ деп жауап береді. Таным сферасына бағалау, Қабылдау бұзылыстары, Ес бұзылыстары, Ойлау бұзылыстары, Эмоция бұзылыстары, Эффекторлы ерік сферасы бұзылыстырына назар аударамыз және баға береміз. 2.1.26. Психотерапияның негізгі әдістері. Психотерапия(псих жан,терапия емдеу) –науқасқа емдік мақсатта психикалық әсер ету әдісі. Ең алғаш 19 ғ бұл терминді ағылшын ғалымыДениел Хак енгізді.Тура психотерапия сөзбен әсер ету және науқасқа тікелей , науқас ояу не гипноздық ұйқыда болуы мүмкін.Оған жатады: рационалды психотерапия – науқасты өз ауруына деген көз қарасын өзгерту.Функционалды терапия – дертті жүріс тұрыс стериотипін сау стрериотипке ауыстыру.Позитивті терапия- күш жігерді жоғарлату. Гипноздық терапия.Аналитикалық психотерапия- аурудың негізінде жатқан,санадан тыс комплекстерді анықтау. 2.1.27. Психобелсенді заттардың жіктелуі. Нашақорлық синдромы. Психоактивті зат — психикалық жағдайды өзгеріске әкелетін, ОЖЖ-нің қызметіне әсер ететін, жасанды және табиғи кез келген зат. Бір рет қолданғаннан кейін эйфория немесе басқа психотропты эффективті (галлюцинация, қозу) және жүйелі түрде қолданғанда психикалық және физикалық тәуелділікті шақыратын химиялық зат. Психотроптар: жоғары психикалық функцияларға әсер ететін психоактивті зат , жиі медицинада психикалық ауруларды емдеуге қолданады. Наркотиктер (есірткілер): заң бойынша рұқсат етілмеген немесе тәуелділікті шақыратын психоактивті затттар. психоактивті заттар. Паз Психоактивті заттардың жіктелуі: Жасалу жолына қарай: Өсімдік текті Жартылай синтетикалық Синтетикалық Өсімдік текті: Заңсыз: Дельта-9-тетрагидроканнабинол(канапля) ДМТ (диметилтриптамин) Кодеин (мак) Кокаин (кокки) Мескалин (кактус) Морфин (мак) Псилоцибин (саңырауқұлақ) Сальвинорин (шалфей) Эфедрин (хвойник) Заңды: Атропин (дурман красавки) Кофеин (шай, кофе, мате, кола жапырақтары) Миристицин (мускатты жаңғақ) Мусцимол (мухомор) Никотин (табак, махорка) Теофиллин (шай, мате, какао) Туйон (туе, кипарис) Эвгенол ( корица) ОЖЖ әсер ету типіне қарай A.Ми функциясын төмендететін заттар (ОЖЖ супрессорлары) Алкоголь Опиоид Седативті ұйыктататын дз. Ұшатын органикалық заттар Б. Ми функциясын стимулдайтын заттар Кокаин Амфитамин қатарындағы психостимуляторлар Кофеин және ксантин туындылары В. Галлюциногендер (психомиметиктер, психодизлептиктер) Диэтиламид лизергин қышқылы Мескалин Псилоцибин Фенциклидин Г. Каннабиодтар Тетрагидроканнабинол Каннабигерол Каннабидиол Д. Никотин Наркогенділік дәрежесіне қарай: Жоғары (героин, метадон, кокаин) Орташа (алкоголь, тетрагидроканнабинол, кодеин, алпразолам) Төмен (оксазепам, никотин, кофеин) Наркомания (нашақорлық) синдромы Наркомания дегеніміз адамдардың психикасына әсер ететін заттарға тәуелділігі. Наркомания (грек тілінен- меңіреу, естен айырылу, құштарлық)- белгілі наркотикалық заттарды қабылдау нәтижесінде туындайтын созылмалы ауру . Наркоманияда (нашақорлық) комплексті психикалық, неврологиялық, вегето-соматикалық бұзылыстар және жеке тұлғаның терең өзгерістері болады. 2.1.28. Наркологиялык статусты жаза отырып науқасты микрокурациялау. Науқастың шағымын анамнездік мәліметтерін жинап, сол сәттегі жалпы жағдайын бағалай отырып микрокурациялаймыз. Жалпы жағдайын бағалауда психикалық статусты сипаттау маңызды. Ол үшін психикалық іс – әрекеттерге көңіл аударылады, сүреттеу тәсілі қолданылады. Психиатриялық терминдерді метафор сөздерді қолдануға болмайды.Психикалық статусты сипаттауда жеке жоспар құрылады клиникалық көрінісін сипаттаудың жүйелілігі сақталынады.Науқастың сыртқы келбетін және мінез – құлқын анықтайтын жетекші синдром немесе бұзылыстардан бастау дұрыс. Науқастың есінің айқындығы, Науқастың дәрігермен қарым – қатынас жасау дәрежесі ( жақсы қарым-қатынас н/е формальды қарым – қатынас – ия н/е жоқ деп жауап береді. Таным сферасына бағалау, Қабылдау бұзылыстары, Ес бұзылыстары, Ойлау бұзылыстары, Эмоция бұзылыстары, Эффекторлы ерік сферасы бұзылыстырына назар аударамыз және баға береміз. 2.1.29. Ойлау деген не? Ойлаудың бұзылыстары. Ойлау-қозғалыстың, бағыттылықтың, темптің өзгерісімен жүретін ойлау қабілетінің бұзылуының көрінісі. Оның келесі клиникалық феномендарын ажыратады: ойлаудың жылдамдауы(науқастың сөздері ретті емес, әңгіменің тақырыбын өзгертеді, науқас тез тез сөйлеуге тырысады, өзінің қойған сұрақтарына жауапты күтпей сөйлей береді. Маниакальді синдромда және психостимуляторлы препаратты қабылдағанда кездеседі), ойлаудың баяулауы (керісінше ассоцияция кедейлігімен сипатталады, бұл науқастар контактіге өздігінен түспейді, баяу сөйлейді, сөздерді азер таңдап алады, сұраққа жауап берместен бұрын көп ойланады, күрделі сұрақтарға жауап бермеуі мүмкін. Жауаптары қарапайым “ия”, “жоқ”. Депрессивті науқастарда және сананың бұлыңғырлауы кезінде кездеседі), патологиялық жағдайылық(ойлаудың баяу дамуымен көрінеді, науқас баяу сөйлеумен қатар сөздерді созып айтады және ұсақ түйектеріне дейін айтады), резонерлік(ойлауы бағытсыз, науқас көп сөйлейді, сөйлемдері логикалық жағынан күрделі, терминдермен сөйлейді, ойлауы аморфты, нақты мазмұны жоқ. Шизофренияда болады), ойдың үзілуі(ойлау бұзылысының ең ауыр түрі, грамматикалық құрылысы сақталғанымен, мағынасы жоқ сөйлемдерден тұрады. Шизофренияда болады), ойдың байланыссыздылығы н/е инкогеренттілік(ауыр бұзылыс б.т. мағынысы мен грамматикалық құрылысының бұзылуымен көрінеді, тек сөз тіркестерін, ой үзінділерін, мағынасыз дыбыстарды естуге болады. Альцгеймер, аменцияда кездеседі), персеверация (бұрын қойылған сұраққа берген жауабын, жаңа қойылған сұраққа қайталап жауап беруі. Атеросклеротикалық деменцияда, қарттық шақтағы атрофиялық ауруда кездеседі), вербигерация (науқас стереотипті, ритмді бір сөздерді н/е дыбыстарды қайталайды. Катотониялық, гебефрендік синдром кезінде б-ы, шизофренияға тән), аутистік ойлау(қоршаған ортадан оқшауланып, тұйықталу), ментизм (ойлардың шатасуы), ойлаудағы үзіліс-Шперрунг (ойдың үзілуі). 2.1.30. Ойлаудың кезеңдері Осылайша, шығу тегі мен пайда болуы (генезі) бойынша ойлау келесі түрлерге жіктеледі: 1. Көрнекі-әрекеттік ойлау–мәселені шешу жағдаятын шынайы түрлендіретін, бақыланатын қозғалыстық әрекет арқылы іске асатын ойлау түрі. Мысалы кіші жастағы балалармен жүргізілген тәжірибеде иінтіректің оң жағына бала үшін тартымды, оны алу тілегін туғызған ойыншық бекітілген. Үстелдегі ойыншықты қолмен алу мүмкін емес. Бір ғана жол бар – сол жаққа бекітілген тұтқаны пайдалану. Тұтқаны өзіне қарай тартқанымен ойыншық тае қана жылжиды, әдетте заттарды өзіне қарай тартқанда жасалатын әрекеттерге кері қозғалыс жасау қажет. Кіші жастағы бала үшін елеулі қиындықтармен іске асырылатын, бұл тәсілді табуды ойлау психологиясында солай атайды. Бұл көрнекі-әрекеттік ойлау, ол жоғары жануарларда да болады және оны И.П. Павлов, В. Келер, Н.Н. Ладыгина–Котс және т.б. сияқты ғалымдар жүйелі түрде зерттеген. Көрнекі-әрекеттік ойлаудың негізгі сипаттамасы атауында бейнеленген: тапсырмаларды шешу, бақыланатын қозғалыс актісінің көмегімен, жағдайды шынайы өзгертудің көмегімен іске асырылады. 2. Көрнекі–бейнелік (бейнелік) ойлау–жағдаят тек бейне жоспарында ғана түрленетін ойлау түрі. Психологияда сонымен қатар дербес түр ретінде бейнелік (немесе көрнекі-бейнелік) ойлау бөліктеніп тұрады. Н.Н. Поддъяков пен оның қызметкерлерінің зерттеулерінде мектепке дейінгі жастағы балаға белгілі бір формалы жайпақ фигураны ұсынған, мысалы фанерден кесіліп жасалған қазды. Одан кейін фигура фанерлік дискімен жабылады, сөйтіп оның тек басы мен мойыны ғана көрініп тұрады. Содан кейін фигураны бастапқы жағдайынан басқа бір бұрышқа бұрады да, балаға қаздың басы мен мойынының орналасуы бойынша оның құйрығы қай жерде екендігін анықтауды тапсырады. Бейнелік ойлаудың қызметі адамның жалпы жағдайлардың нақтылануымен жағдайды өзгертетін өз іс-әрекетінің нәтижесінде алғысы келетін, жағдайды және ондағы өзгерістерді түсінуімен байланысты. Бейнелік ойлаудың көмегімен заттың іс жүзіндегі әр түрлі сипатталарының әр алуандығы біршама толық түрде қайта жасалады. Бейнеде затты бір мезгілде бірнеше көзқарас тұрғысынан көру тіркелген. Бейнелік ойлаудың өте маңызды ерекшелігі – заттар мен олардың қасиеттерінің әдеттегі емес, “керемет” сәйкестіктерін анықтау. Көрнекі — әрекеттік ойлауға қарағанда көрнекі–бейнелік ойлауда жағдай тек бейне тұрғысында өзгереді. Көрнекі ойлау және дерексізденген–теориялық ойлау көптеген тәсілдермен бір–біріне өтеді. Олардың арасындағы айырмашылықтар салыстырмалы; ол сыртқы кереғарлықты көрсетпейді, алайда ол маңызды. Кез келген ойлау азды–көпті жалпыланған абстрактілі ұғымдарда жасалады және барлық ойлау азды–көпті көрнекі сезімдік бейнелерге қосылады; ұғымдар және бейне–түсініктер оларда үздіксіз бірлікте беріледі. Адам түсініктерсіз, сезімдік көрнекіліктен тыс ойлай алмайды; ол сондай–ақ ұғымдарсыз, тек қана сезімдік-көрнекі бейнелерде де ойлай алмайды. Сондықтан да көрнекі және ұғымды ойлау туралы оларды сыртқы қайшылықтар деп айтуға болмайды; алайда түсініктер және ұғымдар бір– бірімен байланысып қана қоймаған, олардың бір–бірінен айырмашылығы да болады, біртұтас ойлаудың ішінде, бір жағынан, көрнекі, екінші жағынан– абстрактілі–теориялық ойлауды ажыратуға болады. Біріншісі үшін тән нәрсе түсініктер мен ұғымдардың бірлігі, жалпы мен жалқы үшін көрнекі бейне– түсініктердің формасы тән болады; екіншісі үшін көрнекі бейнелер – түсініктер және ұғымдардың бірлігінде жалпы ұғымдар формасы тән болады. Танымның әр түрлі деңгейлері немесе сатылары болатын, бейнелі және абстрактілі–теориялық ойлау бірыңғай процестің әр түрлі жағы болып табылады және объективті шындықтың әр түрлі жақтарын танудың адекватты тәсіліне тең. Дерексізденген ойлау ұғымы жалпыны бейнелейді; алайда жалпы ешқашан да ерекшені және жалқыны жоққа шығармайды; осы соңғысы бейнелерде бейнеленеді. Сондықтан да әсіресе Гегель жүйесінде ретті жүргізілген ой, бейне танымның төменгі деңгейі бола алады, егер де жоғары деңгейде олар ұғымдармен алмастырылмаса, осы жағдай шындықты ұғыммен жасауды қате қиялдаған рационалисті адастыру болып табылады. Сондықтан да біз көрнекі –бейнелі ойлау мен абстрактілі–теориялықты екі деңгей ретінде ғана емес, бірыңғай ойлаудың екі түрі немесе екі аспектісі деп ажыратамыз; тек ұғым ғана емес, ойлаудың барлық, тіпті жоғарғы деңгейінде бола алады. Бейне ойды байытады дегенге кез келген метафораның мысалында көз жеткізуге болады. Кез келген метафора жалпы ойды көрсетеді; метафораны түсіну үшін оның жалпы мағыналық мазмұнын бейнелік формада ашуды талап етеді, себебі метафоралық бейнені қолдану үшін жалпы ойды адекватты білдіретін бейнелерді табуды талап етеді. Егер бейне жалпы ойға ештеңе қоспаған болса, онда метафорлық бейнелер қажетсіз әшекейлер мен артық масыл болған болар еді.
Дата добавления: 2018-06-01; просмотров: 266; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!