Рецепт на настойку пустырника 37 страница
г/ габапентин;
д/ топирамат.
15. Паркинсонға қарсы, орталық холинотежегіш, спазмолитикалық, ауырсынуды басатын әсерлі зат:
а/ биперидин;
б/ трембликс;
в/ лизурид;
г/ примидон;
д/ габапентин.
16. Химиялық құрылымы бойынша ГАМҚ-на ұқсас, ОЖЖ тежеуші медиаторы, қояншыққа қарсы зат:
а/ примидон;
б/ амантадин;
в/ лоразепам;
г/ габапентин;
д/ биперидин.
17. ГАМҚ қайтымсыз трансаминаза ингибиоры, оның бас миында құрамын көбейтетін қояншыққа қарсы зат:
а/ нитразепам;
б/ фенобарбитал;
в/ вигабатрин
г/ леводопа;
д/ биперидин.
18. Тырысу кезіндегі қайта потенциал әсерін тежейтін,натрий каналын блоктайтын зат:
а/ зопиклон;
б/ фенитоин;
в/ диазепам ;
г/ мадопар;
д/ топирамат.
19. Бензодиазепинді емес агонист тобына жататын ұйықтататын зат:
а/ фенобарбитал;
б/ зопиклон;
в/ нитрозепам;
г/ наком;
д/ бензобарбитал.
20. Фармакологиялық қасиеті бойынша бензодиазепин туындысындағы ұйықтататын зат:
а/ золпидем;
б/ хлоралгидрат;
в/ нитразепам;
г/ фенобарбитал;
д/ флунитрозепам.
21.Бензотиазепин туындысына жататын ұйықтататын дәрі, фармакологиялық қасиеті бойынша транквилизаторларға ұқсас:
а/ золпидем;
б/ хлоралгидрат;
в/ нитразепам;
г/ фенобарбитал;
д/ флунитрозепам
***
1. Қайсысы қояншыққа қарсы дәрілерге жатпайды:
|
|
|
а/ фенобарбитал;
б/ дифенин;
в/ циклодол;
г/ этосуксемид;
д/ триметин
***
2. Барбитураттар үшін қолдану көрсеткішіне жатпайды:
а/ депрессия;
б/ тырысулар;
в/ нәрестелердегі гипербилирубинемия;
г/ этосуксемид;
д/ триметин
3. Барбитураттардың жанама әсерлеріне мынадан басқасы жатады:
а/ әсерден кейінгі;
б/ қиылысу үйренгіштік;
в/ дәріге тәуелділіктің дамуы;
г/ терінің аллергиялық реакциялары;
д/ бауырдың микросомальды ферменттерінің тежелуі;
4. Леводопаның терапиялық әсерін күшейту және жанама ықпалдарын азайту үшін қандай заттар қолданылады?
а/ моноаминоксидаза баяулатқыштары;
б/ дофа-декарбоксилаза баяулатқышы;
в/ фосфолипаза А2 баяулатқышы;
г/ антихолинэстеразды заттар;
д/ циклооксигеназа баяулатқышы;
«Наркозға арналған заттар мен этил спирті» тақырыбы бойынша тестік тапсырмалар
1. Өзіндік иісі бар, ингаляцияға арналған, мөлдір ұшқыш сұйық зат:
а/ пропофол;
б/ галотан;
в/ пропанидид;
г/ эфир диэтиловый;
д/ прозазин.
2. Жылдам әсер ететін бу түзуші, жеңіл басқарылатын және наркоздан жылдам шығаратын әсері бар зат:
|
|
|
а/ изофлуран;
б/ энфлуран;
в/ галотан;
г/ ксенон;
д/ севофлуран.
3. Наркотикалық әсері кең және белсенділігі жоғары препарат:
а/ динитрогена оксид;
б/ диэтил эфирі;
в/ тиопентал натрия;
г/ пропанидид;
д/ панкурония бромид.
4. Эфир буларымен, қауіпті жарылғыш қоспа түзейтін түссіз, иіссіз газ:
а/ изофлуран;
б/ энфлуран;
в/ ксенон;
г/ циклопропан;
д/ севофлуран.
5. Иіссіз, жанбайтын, ағзадан өзгермеген күйде шығатын инертті газ:
а/ энфлуран;
б/ галотан;
в/ ксенон;
г/ севофлуран;
д/ эфир диэтиловый.
6. Тиобарбитур қышқылының туындысы, ультра қысқа әсерлі жалпы ингаляциялық емес анестезия үшін қолданылатын зат:
а/ тиопентал натрия;
б/ диэтил эфирі;
в/ тиопентал натрия;
г/ пропанидид;
д/ севофлуран.
7. Өте қысқа ингаляциялық емес наркоз үшін арналған зат (3—5 минут):
а/ диэтил эфирі;
б/ тиопентал натрия;
в/ галотан;
г/ динитрогена оксид;
д/ пропанидид.
8. Кіріспе наркоз бен жалпы анестезия жағдайын ұстап тұру үшін қолданылады:
а/ диэтил эфир;
б/ тиопентал натрия;
в/ пропофол;
г/ галотан;
д/ динитрогена оксид.
9. Ұйықтатын, тыныштандыратын, гипоксияға қарсы және әртүрлі әсері бар ингаляциялық емес анестезия үшін қолданылатын зат:
|
|
|
а/ энфлуран;
б/ галотан;
в/ ксенон;
г/ натрий оксибат;
д/ пропанидид.
10. Маскүнемдікті емдеу үшін қолданылады:
а/ севофлуран;
б/ тетурам;
в/ энфлуран;
г/ галотан;
д/ ксенон.
11. Эфир диэтилі үшін, қозудың айқын сатысы немен байланысты:
а/ наркотикалық заттардың синапстық берілуге, қоздырушы әсерімен;
б/ бас миының қыртыс асты құрлымының белсенділігінің жоғарылауымен;
в/ әртүрлі сезімталдық түрлерінің жоғалуымен және бұлшықеттің босаңсуымен;
г/ қозудың нейронаралық берілуінің тежелуімен;
д/ қыртыс асты және қыртыс үсті қатынастың бұзылуымен.
12. Ингаляциялық наркоз үшін қолданылатын зат:
а/ энфлуран;
б/ тетурам;
в/ пропофол;
г/ тиопентал натрия;
д/ пропанидид.
13. Тәжірибелік медицинада қолданылатын этил спиртінің әсері:
а/ антацидті;
б/ антисептикалық;
в/ ауырсынуды басады;
г/ гипотензивті;
д/ тітіркендіруші.
14. Сұйық ұшқыш наркозды затты көрсетіңіз:
|
|
|
а/ кетамин;
б/ гексенал;
в/ галотан;
г/ натрия оксибат;
д/ тиопентал-натрий.
15. Ингаляциялық наркоз үшін қолданылатын заттарға жатады:
а/ динитрогена оксид, галотан;
б/ галотан, пропанидид;
в/ пропофол, ксенон;
г/ натрия оксибат, динитрогена оксид;
д/ динитрогена оксид, тиопентал-натрий.
16. Ингаляциялық наркоз үшін қолданылатын заттарды тағайындау көрсеткіштері:
а/ тіс жұлуда, кіріспе наркоз;
б/ премедикация, кіріспе наркоз;
в/ кіші оташалау шаралары;
г/ қуыстық оталау, негізгі наркоз;
д/ премедикация, ауырсыну синдромын жою үшін.
17. Ингаляциялық емес наркоз үшін қолданылатын заттарды көрсетіңіз:
а/ динитроген оксид, натрия оксибат;
б/ кетамин, галотан;
в/ натрия оксибат, тиопентал-натрий;
г/ пропофол, ксенон;
д/ галотан, динитрогена оксид.
18. Тиопентала-натрийдің қысқа уақытты наркоздық әсері, байланысты:
а/ май тінінде заттардың деполануы;
б/ заттардың бауыр ферменттерімен инактивациялануы;
в/ Заттардың ағзадан бүйрек арқылы шығуы;
г/ қан плазмасының ақуыздарымен байланысуы;
д/ дәнекер тіндерде жиналуы.
19. Этил спиртін тағайыдалады:
а/ антисептик, антидиуретик;
б/ көпіршікті басатын, антифибринолитик;
в/ анаболик, тәбетті жоғарылатады;
г/ наркозға арналған зат;
д/ көпіршікті басатын, антисептик.
20. Айқын анальгетикалық әсері 2 сағатқа созылады:
а/ кетамин;
б/ галотан;
в/ пропанидид;
г/ пропофол;
д/ ксенон.
7.1 Тақырып №19.Нейролептанальгезия туралы түсінік. Жағымсыз әсерлері. Наркотикалык анальгетиктермен жедсл улану және оны дәрі-дәрмектермен емдеудің негізгі принциптері. Дәріге тәуелділік, элеуметтік аспектілері, емдеу принциптері.
7.2 Мақсаты:Нейролептанальгезия туралы түсінік. Жағымсыз әсерлері. Наркотикалык анальгетиктермен жедсл улану және оны дәрі-дәрмектермен емдеудің негізгі принциптері. Дәріге тәуелділік, элеуметтік аспектілері, емдеу принциптері туралы мағлұмат беру.
7.3.Оқытудың міндеті
Нейролептанальгезия туралы түсінік. Жағымсыз әсерлері. Наркотикалык анальгетиктермен жедсл улану және оны дәрі-дәрмектермен емдеудің негізгі принциптері. Дәріге тәуелділік, элеуметтік аспектілері, емдеу принциптері туралы мәлімет беру. Препараттарға рецепт жазуды үйрету.
7.4.Тақырыптың негізгі сұрақтары
1. Нейролептанальгезия туралы түсінік.
2. Жағымсыз әсерлері.
3. Наркотикалык анальгетиктермен жедсл улану және оны дәрі-дәрмектермен емдеудің негізгі принциптері.
4.Дәріге тәуелділік, элеуметтік аспектілері, емдеу принциптері.
7.5 Оқыту мен сабақ беру әдістері (аз топтар, дискуссия, ситуациялық есептер, жұппен жұмыс, презентациялар, кейс-стади және басқалар.).
- семинар;
- аз топтармен жұмыс;
- жұмыстың орындалуы;
- анализ нәтижелерінің есептелінулері.
Ақпараттық-дидактикалық блок.
Нейролептанальгезия - жалпы ауыруды басудын негізгі түрлерінің бірі. Ол психозга карсы заттарды (нейролептиктер), мысалы дроперидолды белсенді опиоидты анальгетикпен (фентанил тобынан) жуптастырып колданганда алынады. Бұл препараттар әртүрлі екі топтың дәрілері болғанымен, екеуі жұптаса нейролепаналгезияны береді. Бұл ксзде психозга карсы эсер (нейролептикалык) айкын анальгезиямен үйлеседі. Сана сакталады. Екі препарат та жылдам жэне қысқа әсер көрсетеді. Бұл қасиеттері нейролептаналыгезияға кіруді және одан шығуды женілдетеді. Егер нейролептаналыезияга арналган заттарға азоттың шала тотығын қосса жалпы анестезияның мұндай әдісі нейролептанестезия деп аталады. Сонымен катар хирургиялык операцияларды жұргізуде қолданылатын жалпы ауыруды басудын бір түрі теңестірілген анестезия.Мұнда әсері өте кыска барбитуратгы, опиоидты анальгетикті, деполяризацияга карсы миорелаксантты жэне азоттын шала тотығын жуптастыруды айтады
ФЕНТАНИЛ+ДРОПЕРИДОЛ=НЕЙРОЛЕПАНАЛГЕЗИЯ
ФЕНТАНИЛ+ДРОПЕРИДОЛ+АЗОТТЫҢ ШАЛА ТОТЫҒЫ=НЕЙРОЛЕПТАНЕСТЕЗИЯ
Көрсеткіштері:
· Ауыр жарақаттар
· Миокард инфарктісі кезіндегі айқын ауру синдромы
· Ауыр процедуралар және манипуляциялар (сүйектерді орнына келтіру, электроимпульсты терапия және т.б.)
· Әртүрлі этиологиялы психомоторлы қозу мен тоқтамайтын құсуды тоқтату
· Өкпе ісінуі кезінде (артериялық қысымы сәл жоғары не қалыпты)
Қарсы көрсеткіштері:
· Нейролептиктер үшін-ОЖЖ-ң органикалық аурулары
· Наркотикалық анальгетиктер үшін-бастың, кеуде мен іштің енген жарақаттары, қабырғалырдың көптік сынығы, тыныс алу жолдарының жедел обструкциясы, тыныс алуды тежейтін заттармен улану, созылмалы өкпелік жүрек, әртүрлі генезді ми ісінуі, жүктілік және босану.
Наркотикалық анальгетиктермен улану
| Жедел улану | Созылмалы улану | ||
| Клиникалық суреті | Көмек шаралары | Клиникалық суреті | Көмек шаралары |
| Ересек адамдарда жедел улану наркотикалық анальгетиктерді 60 мг және одан көп мөлшерде қабылдаған кезде байқалады. 250 мг артық қабылдау өлімге алып келеді. Жедел улануда дамның халі өте нашар болады; терісі боз, суық, цианозды; дене қызуы төмен; зәр бөлінуі қиын; естің шатасуы; беткейлік сирек тыныс алу. Уланудың соңында АҚ төмендейді, брадикардия, қарашықтың бірден тарылуы (қарашықтың көлемі нүкте сияқты), Соңында гипоксия салдарынан қарашық кеңейеді. өлім тыныстың тежелуінен немесе шоктан, өкпе ісінуінен ж.т.б. (екіншілік инфекция) болады. | Өзіндік көмек шаралары: антагонисттері – налоксон (толық антагонист), налорфин (тыныс алу орталығының деңгейінде). Пентазоцинмен уланғанда налоксон. Өзіндік емес көмек шаралары: асқазанды жуу және морфинді парентеральды енгізген кезде де, себебі оның жартылай АІЖ, ішектің шырышты қабатына шығуы жүреді. Егер морфиннің енгізілуі мен көмек көрсету шараларының арасы 12-кі сағаттан артық болса, онда асқазанды 0,05% калий перманганат ерітіндісімен жуудың мәнісі бар, ол морфиннің тотығуын туғызады; науқасты жылыту; қуықты босату (катетермен); Спазмолитиктерді тағайындау – АІЖ, қуыққа, несептамырға спазмогенді әсерін төмендету үшін. Симптоматикалық ем – тырысу кездерінде тырысуға қарсы препараттар (диазепам), Тыныстың терең тежелуінде – ӨЖВ. | Абстинентті синдром 6 - 10 - 12 тәулікте пайда болады (36-48 сағат) морфинды соңғы егуден кейін. Риноррея, көз жасының ағуы, қалтырау, қаз терісі, гипервентиляция, гипертермия, мидриаз дамиды. Сонымен қатар бұлшықеттерінің ауырсынуы, құсу, іштің өтуі, тахикардия, тершеңдік, ұйқының бұзылуы, елестер, үрейлену, мазасыздану, басымдылық. Адренергиялық жүйенің белсенділігі жүреді – «катехоламиндердің дағбырты». Сондықтан, емдеу кезінде β – адренотежегіштерді, нейролептиктерді, М-холинотежегіштерді тағайындайды. | Наркотикалық анальгетиктер Симптоматикалық ем – β-адренотежегіштер, нейролептиктер, М-холинотежегіштер |
Наркотикалық емес дәрілермен улану (анальгин)
| Клиникалық суреті | Көмек шаралары |
| Симптомсыз кезең (24 сағат) Þ 2-6 тәуліктен кейін сарыауру, қолданылу коагулопатияға, энцефалопатияға, метаболиттік ацидоз, жедел бүйрек жеткіліксіздік (ЖБЖ), тахикардия Þ ЖБЖ тұсында кома дамиды Þ өлімге әкеледі. | - ішті босататындар. - тездетілген диурез. - оттегімен ӨЖВ. - геморрагиялық диатез кезінде – фитоменадион және басқа да препараттар К1 витаминдер. - Инфекциялардың алдын алу шаралары – антибиотиктер, аскорбин қышқылы. - ЖБЖ кезінде – гемодиализ. - детоксикация – гемоперфузия. |
Табиғатта адамға наркотикалық әсер көрсетеін көптеген заттар бар. Наркотикалық құрылымы бар бір қатар заттарды қолдан ойлап тауып жасаған – этил спирті, хлороформ, ұйқтатқыштар, тыныштандырғыштар және транвилизаторлар.
Дәрілік заттар ауруды емдеу немесе жеңілдету мақсатында жасалған. Бірақта бұл заттар тек дәрігердің шешімімен тағайындалған және дұрыс қолданылған жағдайларда ғана пайда әкелуі мүмкін. Ал қарсы жағдайда зиян келтіруі, тіпті өлімге алып келуі мүмкін. Мысалы. Бұрынғы заманғы наркотикалық зат – опиум – өз кезінде адам арқылы өсімдіктер әлемінен табылып, бір қатар ауруларды емдеу мақсатында қолданылған. Қазіргі кездегі ең қауіпті наркотикке айналған –героин, баяғыда ауруды басатын дәрі ретінде қолданылған. Өкінішке орай қазіргі кездегі синтетикалық жолмен алынатын көптеген ұйықтатқыш, тыныштандырғыш және т.б. препараттардың зиянды жақтары көп болып тұр.
Заманауи медицинада наркотикалық заттар кеңінен қолданылуда (ұйықтатқыш, жансыздандырғыш т.с.с ретінде). Наркотикалық заттар ОЖЖ-не бұлай ғана әсер етіп қоймайды. Олардың көбісі адамдарда ерекше психикалық қозу – эйфория шақырады. Бұл күй субъективті түрде жақсы көрінгенімен, объективті тұрғыдан қарайтын болсақ организм үшін зиян болып келеді, себебі, адам бұл кезде шынай өмірден адасады. Осыдан адам осы жағдайға қайта-қайта енгісі келіп тұрады. Нәтижесінде адамда айқын тәуелділік пайда болады. Адам шынайылықтан бас тартқысы келіп тұрады. Оның қоршаған ортамен қатынасы өзгереді, өмір мән мағынасын жоғалтады. Нартотикалық зат ОЖЖ бұзады, сонымен қатар барлық мүшелермен тіндерге әсер етеді.
Дәрілік заттарды ұзақ уақыт бойы пайдалану, әсіресе, психотропты заттарды пайдалану тәуелділік шақыруы мүмкін. Дәрілік заттар дәріге тәуелділік кезінде өзінің фармакологиялық әсерін жоғалтады, керісінше улы, зиянды әсер көрсетеді.
Дәрілік тәуелділік жайлы түсінік
Дәріге тәуелділік екіге бөлінеді:
· Психикалық- препараттарды енгізуді тоқтатқанда тек эмоционалдық жайсыздық туындайды.
Дата добавления: 2018-06-01; просмотров: 827; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!