Першая сусв. вайна. Падзеі на Бел. з 1914 па люты 1917гг.

Абвастрэнне супярэчнасцей паміж блокамі капіталіс-тычных дзяржаў – Траістым саюзам (Герм., Аўстра-Венгрыя, Італія) і Антантай (Англ., Фр. і Расія) за ка-лоніі, рынкі збыту тавараў, крыніцы сыравіны і сферы ўплыву прывяло да першай сусв. вайны, якая пачалася 1 жніўня 1914г. У вайну былі ўцягнуты 33 краіны з на-сельніцтвам 1,5 млрд. чал-к. Удзел Расіі ў вайне адпа-вядаў інтарэсам буржуазіі і дваранства. У першыя дні вайны на Бел. прайшлі “патрыятычныя “ маніфеста-цыі, сходы, малебны, збіраліся грошы на “абарорну айчыны”. Асобую “ініцыятыву” па збору сродкаў ся-род насельніцтва па загаду ўлад праявілі земствы. Мі-калаю ІІ пры наведванні ў кастрычніку 1914г. Мінска дэпутацыя дваранства і гарадской думы перадала 30 тыс. руб. на патрэбы вайны. У пач. вайны Расія паспя-хова пачала ваенныя дзеянні на Зах. фронце. Аднак стан-шчы на Зах. фронце к восені 1914г. пагоршылася ў сувязі з тым, што сюды Герм. Перакінула значныя ваенныя сілы. Пруская наступальная аперацыя 2-х рус. армій закончылася паражэннем. У 1915г. Герм. пачала актыўнае наступленне з мэтай хуткага разгро-му Расіі. Летам рус. войскі былі выцеснены з Галіцыі. Нямецкае камандаванне планавала таксама акружэнне рус. арміі ў Польшчы. Ваенныя дзеянні на Бел. пачалі-ся ў жніўні 1915г. Да пач. верасня рус. армія пад паг-розай акружэння вымушана была пакінуць значную частку яе тэр-рыі. У сувязі з гэтым стаўка Вярхоўнага галоўнакамандуючага была пераведзена з Баранавіч у Магілёў. 9 верасня нямецкія войскі прарвалі фронт у раёне Свянцян. Рус. армія спыніла наступленне нем-цаў у пач. кастрычніка 1915г. Фронт стабілізаваўся на лініі Дзвінск-Паставы-Смаргонь-Баранавічы-Пінск. Безвынікова закончылася спроба рус. арміі ў сакавіку, а таксама ў чэрвені-ліпені 1916г. прарваць фронт у ра-ёне возера Нарач і Баранавіч. У ходзе баёў на Бел. рус. армія панесла страты. Толькі ў нарачанскай аперацыі было забіта, паранена і захоплена ў палон звыш 90 тыс. чал-к. Немцы акупіравалі 1/4 частку Бел., дзе жы-ло да вайны амаль 2 млн чал-к. Захопленая тэр-рыя была уключана ў склад так званай “зямлі Обер-ост”. Насельніцтва цярпела масавыя грабяжы, якія нярэдка заканчваліся падпаламі дамоў, забойствамі людзей. У жыхароў Гродна немцы запатрабавалі 10 тыс. руб. у якасці кантрыбуцыі. Дзейнічала жорсткая с-ма розных падаткаў, прымусовых работ, штрафаў, рэквізіцый. Насельніцтва ва ўзросце ад 16 да 60 гадоў плаціла па-душную подаць. Абсталяванне прамысл. прадпрыемс-тваў, с/г прад-ты, жывёла, лясныя багацці Белавежс-кай пушчы вывозіліся ў Герм. Нямецкія ўлады плана-валі каланізаваць і германізаваць мясцовых жыхароў шляхам перасялення на захопленныя землі немцаў. Пашыралася дзейнасць касцёла, адкрываліся прыват-ныя нямецкія школы, у астатніх школах уводзілася ня-мецкая мова. Цяжкае сац.-эк. і паліт. стан-шча склала-ся і на неакупіраванай тэр-рыі Бел. У час наступлення кайзераўскіх войск тысячы людзей кінуліся на ўсход. Групы бежанцаў немцы пастаянна абстр.львалі і бам-білі. Адступаючая рус. армія часта прымушала жыха-роў пакідаць свае населеныя пункты. Перш за ўсё пад-лягала высяленню мужч. насельніцтва да 45 гадоў. Шмат бежанцаў, якія не мелі сродкаў, заставаліся ў прыфрантавой паласе. Вайна прынесла вялікія страты с/г Бел. Пасяўныя плошчы ў неакупіраваных паветах скараціліся на 56%. З бел. вёскі было мабілізавана больш за палову працаздольных мужчын. Увядзенне ў Расіі ў к.1914г. “сухоха закону” прывяло да заняпаду памешчыцкага вінакурства, а гэта ў св. чаргу садзейні-чала скарачэнню вытворчасці прадцыі жывёлагадоўлі, пасеваў бульбы, асабліва ў Мінскай губерні. Ва ўмо-вах вайны некаторыя памешчыкі аддавалі св. землі ў арэнду, частка з іх разарылася. У цяжкім стан-шчы знах. прамысловасць Бел. Мн. фабрыкі і заводы з-за адсутнасціпаліва, сыравіны, попыту на прад-цыю ска-рачалі св. вытворчасць, закрываліся. Колькасць цэнза-вых прадпрыемстваў у гады вайны зменшылася на 65%. Разам з тым і існаваўшыя, і створаныя ваеннымі ведамствамі, саюзамі земстваў і гарадоў прадпрыемст-вы, якія выконвалі ваенныя заказы, хутка павялічвалі прыбытак. У той жа час выпуск цывільнай прад-цыі прамысловасці Бел. складаў усяго 12-16% даваннага ўзроўню Адбыліся якасныя і колькасныя змены ў складзе рабочых. Большасць іх складалі падлеткі і жанчыны. На прадпрыемствы прыйшлі выхадцы з дробнабуржуазных слаёў горада і вёскі, а таксама ква-ліфікаваныя рабочыя, мабілізаваныя з прамысл. цэнт-раў краіны для работы. Адбывалася канцэнтрацыя пралетарыяту. У Мінску летам 1915г. узнікла латышс-кая сац.-дэм. група. У арміях Зах. фронту дзейнічала звыш 30 бальшавіцкіх арганізацый. Аднак адзінай партыйнай арганізацыі бальшавікоў у Бел. не было. У гады вайны склаліся неспрыяльныя ўмовы для развіц-ця бел. нац. руху.

29.Беларусь у гады І Сусветнай Вайны і Лютаўскай рэвалюцыі.

 1я Сусв. В. Интарэсы: Герм. iмкн. дабiцца вяршэнства у Еўр., разграмiушы Вялiкабр., Фр., Бельгiю, Галандыю, аслабiць Расiю, захапiушы Польшу, Укр, Прыбалтыку. Расiя - набыць Галiцыю у Аустра-Венгрыi, Канстанцiнопль, Чарнаморскi пралiу. Аустра-Венгрыя  захапiць Сербiю, Чарнагорыю, Балк. Паувострау. Англ. – разграмiць Герм. I яе калонii, арабскiя тэр. У Турцыi. Фр.- вярнуць Эльзас I Латарынгiю, Саарскi вугальны бассейн. Аустра-герм блок 193 дывiзii (3,5 млн чал), Антанта – 287 (6млн). Усяго 33 краiны 1,5 млрд чал. У жн. 1915 пач. наступл. Коуна-Вiлня-Менск. У вер. 1915 рас. войскi пакiнулi Вiльню, Брэст, Пiнск, Гародню… Стаука галоунакамандуючага была перанесена з Баранавiчау у Магiлёу. У кастр. фронт стабiлiзавауся па лiнii Дзвiнск-Смаргонь-Баранавiчы-Пiнск. У крас. 1917 у вайну уступ. ЗША. 11 лiст. 1918 у Камп’енскiм лесе быу падпiсан мiр. Бел страцiла 318 тыс чал.

Мы поможем в написании ваших работ!