Перавагі і недахопы прэзідэнцкай рэспублікі
Прэзідэнцкая сыстэма кіравання таксама мае як моцныя, так і слабыя бакі. Да ліку яе пераваг звычайна адносяць:
- Узмацненне адказнасці ўлады перад выбаршчыкамі. Прэзідэнт абіраецца ўсім народам і нясе персанальную адказнасць за ўнутраную і знешнюю палітыку краіны;
- Павышэнне дэмакратычнай персанальнай легітымнасці, бо прэзідэнт заўжды прадстаўляе большасць насельніцтва;
- Забяспячэнне больш самастойнай і стабільнай выканаўчай улады, чым парламенцкая рэспубліка, паколькі прэзідэнт абраны на фіксаваны тэрмін, вызначаны канстытуцыяй, і незалежыць ад змены суадносінаў сілаў у парламенце;
- Сістэма «стрымак і проціваг» служыць гарантыяй стабільнай дэмакратыі;
- Здольнасць запяспечываць аператыўнае прыняццё рашэнняў.
Але прыхільнікаў у прэзідэнскай дэмакратыіі нашмат меней, чым апанентаў. Крытыкі прэзідэнцыялізму адзначаюць наступныя яго недахопы:
- Двайная дэмакратычная легітымнасць, абумоўленая паасобнымі выбарамі прэзідэнта і парламента, з’яўляецца асноўнай структурнай крыніцай канфлікту паміж выканаўчай і заканадаўчай уладамі, выхад з якога досыць часта суправаджаецца парушэннем дэмакратычных прынцыпаў і нават прыводзіць да дзяржаўных пераваротаў (сярод апошнізх прыкладаў - Перу ў 1992г., Расія ў 1993г., Беларусь ў 1996г.);
- Выбары прэзідэнта, заснаваныя на мажарытарнам прынцыпе, даюць яму ўсю паўнату выканаўчай улады і дазваляюць ігнараваць інтарэсы меншасцей (прынцып «пераможца атрымлівае ўсё»), што падрывае дэмакратычную легітымнасць прэзідэнскага рэжыма і правакуе апазыцыю на незаконныя метады ўплыву на ўладу;
- Жорсткія, нягнуткія тэрміны знаходжання прэзідэнта ля ўлады не пакідаюць ніякай надзеі што-небудзь змяніць да новых прэзідэнцкіх выбараў. Гэта толькі вядзе да абвастрэння канфлікту паміж пераможцамі і пераможанымі і далейшай палярызацыі грамадства;
- Моцная залежнасць прэзідэнцкага рэжыму ад інтэлектуальных, маральных і фізічных якасцей аднаго чалавека;
- Канцэнтрацыя вялікай улады ў руках прэзідэнта, які атрымаў падтрымку большасці грамадзян, можа прывесці да адзінаўладнай дыктатуры. Формай выраджэння прэзідэнцкай сістэмы кіравання звычайна з’яўляецца суперпрэзідэнцкая рэспубліка. Такая форма кіраваньня раней была шырока распаўсюжаная у краінах Лацінскай Амерыкі, а сёння - у многіх краінах былога СССР, у Афрыцы і Азіі (напрыклад Беларусь, Азербайджан, Казахстан, Туркменістан і інш.). У суперпрэзідэнцкай рэспубліцы уся рэальная ўлада засяроджваецца ў прэзідэнта, які кантралюе парламент, судовыя органы і фактычна валодае дыктатарскімі паўнамоцтвамі, а іншы раз (Малаві, КНДР) нават аб’яўляецца пажыццёвым кіраўніком дзяржавы.
|
|
|
Дата добавления: 2016-01-05; просмотров: 13; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!