Фишер формуласы Колли-Толленсу формуласы 11 страница
102,6г
= 0,3 моль ;
12 22 11
M (C H O )
342г / моль
Теңдеу бойынша:
12 22 11
1 моль С12Н22О11 ------- 1 моль С6Н12О6 алынады 0,3 моль С12Н22О11------------------------- х моль С6Н12О6
х = 0, 3 моль С6Н12О6
3) глюкозаның спирттік ашу реакциясын жазып, есептеулерді орындау:
С6Н12О6 → 2С2Н5ОН + 2СО2
1 моль С6Н12О6 ------- 2 моль СО2 алынады 0,3 моль С6Н12О6 ------- х моль СО2
х = 0,6 моль СО2
4) қалыпты жағдайдағы газдың көлемі:
V(CO2)=22,4*0,6=13,44 л
5) өнім шығымы 75% болған жағдайда:
13,44 л------- 100 %
х л------- 75 %
x = 13,44 * 75 = 10,08 л
100
Жауабы: V(СО2)=10,08 л
Есеп №6
Массасы 18 г глюкоза күміс(І) оксидінің аммиак ерітіндісімен әрекеттескен. Егер өнім шығымы 75% болса, неше грамм күміс бөлінеді?
Шешуі:
1) химиялық реакцияны жазып алу қажет:
С6Н12О6 + Ag2O → C6H12O7 + 2Ag↓
2) реакция теңдеуі бойынша 1 моль глюкоза химиялық реакцияға қатысқанда 2 моль күміс түзілді. Есеп шарты бойынша реакцияға
n (С Н
О ) = m(C6 H12O6 ) =
18г
= 0,1 моль
6 12 6
M (C H O )
180г / моль
қатысады, сонда:
6 12 6
3) күмістің массасы:
1 моль C6H12O6 ------- 2 моль Ag 0,1 моль C6H12O6 х моль Ag
х = 0,2 моль Ag
М(Ag)=108 г/моль
m(Ag)= ν(Ag)* Μ(Ag)= 0,2*108=21,6 г
4) өнім шығымы 75% болған жағдайда:
21,6 г-------- 100 %
х г-------- 75 %
Жауабы: m(Ag)=16,2 г
Есеп №7
x = 21,6 * 75 = 16,2 г
100
Массасы 36 г глюкоза күміс(І) оксидінің аммиак ерітіндісімен әрекеттескенде 40,2 г күміс алынған. Өнім шығымы неше % болғаны?
|
|
|
Шешуі: Шығару жолу №6 есепке ұқсас.
1) химиялық реакцияны жазып алу қажет:
С6Н12О6 + Ag2O → C6H12O7 + 2Ag↓
2) реакция теңдеуі бойынша 1 моль глюкоза химиялық реакцияға қатысқанда 2 моль күміс түзілді. Есеп шарты бойынша реакцияға
n (С Н
О ) = m(C6 H12O6 ) =
36г
= 0,2 моль
6 12 6
M (C H O )
180г / моль
қатысады, сонда:
6 12 6
 |
3) күмістің массасы:
1 моль C6H12O6 ------- 2 моль Ag 0,2 моль C6H12O6 х моль Ag
х = 0,4 моль Ag
М(Ag)=108 г/моль
4) теориялық шығымы:
m(Ag)= ν(Ag)* Μ(Ag)= 0,4*108=43,2 г
43,2 г------- 100 %
40,2 г ------- х %
x =
Жауабы: Өнім шығымы 93,1%- ке тең.
40,2 * 100
43,2
= 93,1%
Есеп №8
Құрамында 20% крахмалы бар массасы 1620 кг картоптан неше кг глюкоза алуға болады, егер өнім шығымы 75% болса?
Шешуі:
1) картоп құрамындағы крахмалдың массасын есептеп алу қажет:
100 кг-------- 20 кг
1620 кг ------- х кг
x = 1620 * 20 = 324кг
100
2) глюкоза гидролиз нәтижесінде алынады:
(С6Н10О5)n + nH2O → nC6H12O6
крахмал глюкоза
n (С Н О ) =
324кг
= 2 кмоль ;
Сонда:
6 10 5
0,162кг / моль
1n кмоль С6Н10О5 ------- 1n моль С6Н12О6 2 кмоль С6Н10О5------------------------ х моль С6Н12О6
х = 2 моль С6Н12О6
3) глюкозаның массасы:
|
|
|
m(С6Н12О6)=2*10 3 моль * 180*10 -3кг/моль =360 кг
4) өнім шығымы 75% болған жағдайдағы глюкозаның массасы:
Жауабы: m(С6Н12О6)= 270 кг
360 кг------- 100 %
х кг------- 75 %
x = 360 * 75 = 270 кг 100
Есеп №9
Массасы 32,4 кг крахмалдан неше кг спирт алуға болады, егер әр сатының шығымы 50% болса?
Шешуі:
1) крахмал гидролизденгенде глюкоза түзіледі:
(С6Н10О5)n + nH2O → nC6H12O6 (1)
крахмал глюкоза
2) глюкозаның спирттік ашуы мына реакция бойынша жүреді:
С6Н12О6 → 2С2Н5ОН + 2СО2 (2)
3) реакцияға 32,4 кг крахмал алынған, сонда:
n (С Н
О ) =
32,4кг
= 0,2 кмоль ;
6
4) бірінші реакция бойынша:
10 5
0,162кг / моль
1n кмоль С6Н10О5 ------- 1n моль С6Н12О6 0,2 кмоль С6Н10О5--------------------------- х моль С6Н12О6
х = 0,2 кмоль С6Н12О6
5) өнім шығымы 50% болғасын:
n (С Н
О ) = 0,2кмоль * 50%
= 0,1кмоль
болады.
6
6) (2) –ші реакция бойынша:
12 6
100%
7) спирттің массасы:
1 кмоль С6Н12О6 2 кмоль С2Н5ОН
0,1 кмоль С6Н12О6 х моль С2Н5ОН
х = 0,2 кмоль С2Н5ОН
m(С2Н5ОН)=0,2*10 3 моль * 46*10 -3кг/моль =9,2 кг
8) өнім шығымы 50% болғасын m(С Н ОH ) = 9,2кг * 50% = 4,6 кг
болады.
2 5
Жауабы: m(С2Н5ОН)=4,6 кг
|
|
|
100%
Есеп №10
Массасы 1 кг целлюлозадан толық эфирлеу үшін 80% (ρ=1,6г/см 3) сірке қышқылының қандай көлемі қажет? (есептеулерді бір элементарлық буынға арнап есептеңіз)
Шешуі:
1) алдымен реакция теңдеуін жазып алу қажет:
ОН О OСОСН3
/ // /
С6Н7О2 – ОН + 3СH3 – С C6H7O2 – OСОСН3 + 3H2O
\ \ \
ОН ОН OСОСН3
2) теңдеу бойынша моль сандары есептеледі:
Mr(C6H7O2(OH)3)=162 г/моль Mr(CH3COOH)=60г/моль ν(C H O (OH) )= 1000 = 6,17моль
6 7 2 3 162
1 моль C6H7O2(OH)3---------- 3 моль CH3COOH
6,2 моль C6H7O2(OH)3--------- х моль CH3COOH
х = 18,6 моль CH3COOH
3) CH3COOH – тың массасын есептеп, көлемі табылады:
m (CH3COOH)=18,6 * 60=1116г
100 г 80 г
х г 1116 г
x = 100 * 1116 =1395г
80
V (CH COOH ) = m = 1395 = 872мл
3
Жауабы: V(CH3COOH)=872 мл
r 1,6
Есеп №11
Массасы 54 г сүт қышқылын алуға жұмсалатын глюкоза түзілу үшін сахарозаның қандай массасы қажет, егер өнім шығымы 60% болса?
Шешуі:
1) реакция теңдеулерін жазып алу қажет:
|
|
|
О
//
(1) С6Н12О6 → 2СН3 – СН – С (С3Н6О3)
| \
ОН ОН
сүт қышқылы
ν(С3Н6О3) =90/90= 1 моль
(2) С12Н22О11 + Н2О D С6Н12О6 + С6Н12О6
глюкоза фруктоза
2) реакция шығымы 60% болғандықтан:
54 г-------- 60 %
х г-------- 100 %
x = 54 * 100 = 90 г
60
3) теория бойынша 1 моль сүт қышқылы түзілу қажет:
(1) – ші теңдеу бойынша:
1 моль С6Н12О6---------- 2 моль С3Н6О3
х моль С6Н12О6--------- 1 моль С3Н6О3
х = 0,5 моль С6Н12О6
(2) – ші теңдеу бойынша:
1 моль С12Н22О11--------- 1 моль С6Н12О6
х моль С12Н22О11--------- 0,5 моль С6Н12О6
4) сахарозаның массасы:
х = 0, 5 моль С12Н22О11
М(С12Н22О11)=358 г/моль
m(С12Н22О11)=0,5 моль * 358 г/моль =179 г
Жауабы: m(С12Н22О11)= 179 г
Есеп №12
Глюкозамен әрекеттесу нәтижесінде түзілген күмісті еріту үшін 560 мл, тығыздығы 1,4 г/см 3, массалық үлесі 67% азот қышқылы жұмсалған. Реакцияға неше грамм глюкоза қатысқан?
Шешуі:
1) химиялық реакцияларды жазу қажет:
C6H12O6 + Ag2O → C6H12O7 + 2Ag↓ (1)
Ag + 2HNO3 → AgNO3 + NO2 + H2O (2)
2) реакцияға қатысқан азот қышқылының мөлшері есептеледі:
m(HNO3)=ρ(HNO3)*V(HNO3)
m(HNO3)=1,4 г/см3 * 560 мл=784 г
100 г ерітіндіде ------- 67г HNO3
784г х г
х = 784 * 67 = 525,28г 100
n (НNО ) = m(HNO3 ) =
525,28г
= 8,34 моль
3
3) (2) – ші теңдеу бойынша:
M (HNO3 )
63г / моль
(1) – ші теңдеу бойынша:
1 моль Ag------- 2 моль HNO3
х моль Ag------- 8,34 моль HNO3
х = 8,34 *1 = 4,17 моль
2
1моль C6H12O6---------- 2 моль Ag
х моль C6H12O6---------- 4,17 моль Ag
х = 4,17 *1 = 2,085моль
2
4) реакцияға қатысқан глюкозаның массасы:
m(С6Н12О6)= ν(С6Н12О6)*Μ(С6Н12О6)= 2,085моль*180г/моль=375г
Жауабы: m(С6Н12О6)= 375г
4.21 Өзіндік орындауға арналған тапсырмалар
1. Массасы 200 г глюкоза ерітіндісі күміс(І) оксидінің аммиак ерітіндісімен әрекеттескенде 8,64 г тұнба түзілген. Глюкоза ерітіндісінің массалық үлесін есептеңіз.
Жауабы: 3,6%
2. Глюкоза ашығанда 11,5 г этанол түзілген. Осы жағдайда көмір қышқыл газының қандай көлемі (қ.ж.) бөлінген?
Жауабы: 5,6л СО2
3. Өсіп тұрған ағаш тәулік уақытында 50 г СО2 фотосинтез нәтижесінде көмірсуға айналдырады. Осы жағдайда оттектің неше литрі (қ.ж.) бөлінеді?
Жауабы: 25,5 л О2
4. Көмірсудың құрамында 49,4% оттек бар. Көмірсудың молекулалық формуласын табыңыз.
Жауабы: С6Н10О5
5. Температурасы 150С және қысымы 96 кПа-ға тең болғанда, сахарозаның 85,5 г жанды. Көміртек (ІV) оксидінің қандай көлемі түзіледі?
Жауабы: 74,8 л СО2
6. Құрамында 70% крахмалы бар массасы 1 кг жүгері дәнінен неше грамм спирт алуға болады?
Жауабы: 398 г
7. Массасы 356,4 кг үшнитроцеллюлоза алу үшін целлюлозаның қандай массасы қажет?
Жауабы: 194,4 кг
8. Глюкоза спирттік ашуға ұшырағанда 1,075м3 (қ.ж.) газ алынған. Өнім шығымы 60% неше моль глюкоза спирттік ашуға қатысқан?
Жауабы: 40 моль
9. 2,6 моль глюкоза сүт қышқылды ашуға ұшырағанда 374,4 г сүт қышқылы алынған. Өнім шығымын есептеңіз.
Жауабы: 80%
10. 150 г 10%-ті глюкоза ерітіндісін этерификациялау үшін неше грамм сірке қышқылы қажет?
11. 4 моль сахароза гидролизденгенде неше грамм глюкоза түзіледі?
Жауабы: 25 г
Жауабы: 360 г
12. Глюкозаны спирттік ашыту нәтижесінде 89,6 л көміртек (ІV) оксиді түзілген (қ.ж.). Өнім шығымы 80% болса, неше грамм глюкоза алынған?
Жауабы: 450 г
13. Массасы 180 г 20% глюкоза ерітіндісі күміс (І) оксидінің аммиак ерітіндісімен әрекеттескенде 32,4 г күміс бөлінген. Өнім шығымы неше % құрайды?
Жауабы: 75%
14. Зертханада глюкозаны ашытқанда 115 г спирт алынған. Осы жағдайда түзілген газдың көлемін есептеңіз.
Жауабы: 56 л
15. Фотосинтез нәтижесінде 67,2 л (қ.ж.) көміртек (ІV) оксиді сіңірілген. Неше грамм глюкоза түзіледі?
Жауабы: 90 г
16. Массасы 200 г глюкозадан неше грамм сүт қышқылын алуға болады, егер өнім шығымы 80% болса?
Жауабы: 160 г
17. Құрамында 20% крахмалы бар 1 кг картоптан ашыту арқылы 100 л (ρ=0,8г/см3) спирт алынған. Өнім шығымы неше %-ін құрайды?
Жауабы: 70,43%
18. Массасы 48,6 г целлюлоза қышқылдық гидролиздеу нәтижесінде 36 г глюкоза алынған өнім шығымын есептеңіз.
19. Мына тізбекте х затын анықтаңыз:
а) C6H12O6 → х → СН3СООН → СН4 ә) C6H12O6 → х → СаСО3
20. Мына тізбекте А, В, С заттарын анықтаңыз:
целлюлоза → А → В → С → бутадиен каучугі
21. Мына тізбекте х, у заттарын анықтаңыз:
C12H22O11 → х → у → этилацетат
22. Мына тізбекте L, M , N заттарын анықтаңыз:
фотосинтез
CO2 + H2O L
Жауабы: 66,67%
-СО
2
а ш
у СН3СООН
M N
23. Мына тізбекте А затын анықтаңыз:
ашу
(C6H10O5)n → C6H12O6 Х
+НСl
А
24. Мына тізбектерді іске асыру реакцияларын жазыңыз:
1) көміртек (IV) оксиді → крахмал → глюкоза → этанол → этен;
2) сахароза → глюкоза → глюкон қышқылы; 3) С5Н10О4 → С5Н10О5 → С6Н12О5
4.22 Тест тапсырмалары
1. Қаныққан біратомды спирттердің жалпы формуласы:
A) CnH2n (OH)2 B) CnH2n+1 OH C) CnH2nOH D) CnH2n-1 (OH)3 E) CnH2n (OH)3
Дата добавления: 2021-03-18; просмотров: 390; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!