Тэма 1.3 Эліністычная цывілізацыя



Прыход Аляксандра Македонскага да ўлады. Пачатак усходняга паходу. Заваяванне Азіі. Арганізацыя дзяржавы Аляксандра Македонскага, яго палітыка ў адносінах да заваяваных народаў. Гістарычнае значэнне дзейнасці Аляксандра Вялікага. Распад яго дзяржавы. Войны дыядохаў і ўтварэнне эліністычных дзяржаў.

Дзяржава Пталемеяў: краіна, насельніцтва, арганізацыя дзяржаўнага кіравання, гаспадарка, сацыяльная структура, месца ў сістэме эліністычных дзяржаў. Дзяржава Селевкідаў: тэрыторыя, насельніцтва, арганізацыя дзяржаўнага кіравання, гаспадарка, сацыяльная структура, месца ў сістэме эліністычных дзяржаў. Пергамскае царства: геапалітычнае становішча, асаблівасці сацыяльна-палітычнай структуры. Адносіны Пергама з эліністычнымі дзяржавамі і Рымам. Другое ўзвышэнне Македоніі пры Антыгоне Ганаце. Аднаўленне македонскай гегемоніі ў Грэцыі ў 3 у. да н. э. Адносіны Македоніі з Пталемееўскім Егіптам, Селевкідскім царствам і Пергамам.

Асноўныя асаблівасці элінізму. Геапалітычная прастора эліністычнага свету. Сутнасць элінізму як новага гістарычнага этапу. Асноўныя дасягненні элінізму. Сістэма міжнародных адносін. Асаблівасці развіцця эліністычнай культуры. Культурная палітыка эліністычных цароў. Эліністычная рэлігія. Рэлігійны сінкрэтызм. Эліністычная філасофія. Літаратура эпохі элінізму. Эліністычны тэатр і драматургія. Эліністычная навука. Горадабудаўніцтва, архітэктура і скульптура.

 

Тэма 1.4 Цывілізацыя Старажытнага Рыму

Прыродныя і геаграфічныя ўмовы Апенінскага паўвострава. Уплыў культур этрускаў і грэкаў на працэсы гістарычнага развіцця Італіі і Рыма. Перыядызацыя гісторыі Старажытнага Рыма. Узнікненне Рыма. Асаблівасці сацыяльнай арганізацыі ранняга Рыма. Палітычны і грамадскі лад Рыма ў царскую эпоху (8 - 6 стст. да н. э.).

Рым у эпоху Ранняй рэспублікі: дзяржаўная ўлада, сацыяльная структура і сацыяльныя адносіны, эканоміка. Афармленне сістэмы грамадзянскіх правоў. Змена сацыяльнай структуры рымскай грамадзянскай абшчыны. Стварэнне Рымска-лацінскага звяза. Войны Рыма з самнітамі. Заваяванне Паўднёвай Італіі і ўтварэнне Рымска-італійскага саюза. Стварэнне Рымскай Міжземнаморскай дзяржавы (3-2 стст. да н. э.). Пунічныя войны. Экспансія Рыма ва Ўсходняе Міжземнамор'е. Агульная змена эканамічнай сітуацыі і нарастанне супярэчнасцяў у рымскім грамадстве пасля Пунічных войнаў. Станаўленне класічнага рабства, яго асаблівасці. Структура пануючага класа.

Позняя Рымская рэспубліка і яе падзенне. Нарастанне супярэчнасцяў у рымскім грамадстве ва 2-1 стст. да н. э. Рэфарматарская дзейнасць братоў Гракхаў. Знешняя палітыка Рыма ў канцы 2 ст. да н. э. Палітычная барацьба ў Рыме ў канцы 2-1 стст. да н. э. Саюзніцкая вайна 91-88 гг. да н. э. Грамадзянская вайна 83 - 82 гг. да н. э. і ўсталяванне дыктатуры Сулы. Спартакаўская вайна 74 - 71 гг. да н. э. Узвышэнне Краса і Пампея. I-й трыумвірат. Грамадзянская вайна 49-45 гг. да н. э.: дыктатура Цэзара. II-й трыумвірат. Барацьба паміж Маркам Антоніем і Актавіянам і падзенне Рымскай рэспублікі.

Ранняя Рымская імперыя (30 г. да н. э. - 192 г. н. э.). Дзяржаўны лад ранняй Рымскай імперыі. Фармаванне манархіі ў форме прынцыпату. Грамадзянская вайна 68 - 69 гг. Знешняя палітыка і сацыяльныя адносіны Антонинов. Становішча ў Рымскай імперыі ў канцы 2 ст. н. э. Грамадзянская вайна 193 - 197 гг. Распаўсюджанне рымскага грамадзянства на ўсё насельніцтва імперыі пры Каракале і яго вынікі. Знешняя палітыка Севераў. Крызіс імперскай дзяржаўнасці пры "салдацкіх" імператарах. "Сенацкія" імператары. Вынікі эканамічнага крызісу 3 ст. фарміраванне новага светаўспрымання і сістэмы каштоўнасцяў. Распаўсюджанне хрысціянства і мітраізму.

Позняя Рымская імперыя і яе падзенне. Асноўныя рысы даміната: перараджэнне гаспадарчых структур, з'яўленне элементаў феадальных адносін, фармаванне новых палітычных структур. Рэформы Дыёклетыяна. Усталяванне тэтрархіі: жніўні і цэзары. Рэлігійная палітыка Дыяклетыяна. Знешняя палітыка Дыяклетыяна. Ліквідацыя тэтрархіі. Рэлігійная палітыка Канстанціна І. Канчатковае афармленне рэжыму даміната. Феадосій I Вялікі. Падзел імперыі пасля смерці Феадосія I Вялікага. Эканамічны ўздым 4 у. Частка Рымскай імперыі (395 г.) і дэзінтэграцыя Заходняй Рымскай імперыі ў 1-ой палове 5 ст. Узмацненне націску варвараў на межы Імперыі. Узяцце Рыма вестготамі і вандаламі. Звяржэнне Ромула Аўгустула і падзенне Заходняй Рымскай імперыі.

Ранняя рымская рэлігія: асаблівасці і сацыяльная роля. Развіццё рымскай культуры ў 3 - 2 стст. да н. э. Развіццё рымскай культуры ў эпоху Позняй рэспублікі. Развіццё рымскай культуры ў эпоху Ранняй імперыі. Культура Позняй Рымскай імперыі. Развіццё хрысціянскага светапогляду. Заняпад культуры ў эпоху Позняй Рымскай імперыі. Уплыў культуры Старажытнага Рыма на развіццё сусветнай культуры.

РАЗДЗЕЛ 2. ГІСТОРЫЯ СЯРЭДНІХ ВЯКОЎ

 

Тэма 2.1. Афармленне новай геапалітычнай канфігурацыі ў Еўропе ў 5-7 ст.

Сваеасаблівасць міжнародных адносін у раннім сярэднявеччы. Узаемадачыненні паміж варварскімі каралеўствамі. Варварскія каралеўствы і Візантыя. Зараджэнне «шлюбнай дыпламатыі».

Варварскія дзяржавы на Пірэнеях і ў Афрыцы. Утварэнне Вестгоцкага каралеўства ў Тулузе. Таледскае каралеўства вестготаў. Уварванне арабаў і падзенне Вестгоцкай дзяржавы.Утварэнне каралеўства свеваў. Асаблівасці эканамічнага і палітычнага развіцця. Захоп Свеўскай дзяржавы вестготамі. Алана-вандальскае каралеўства. Асаблівасці развіцця. Захоп алана-вандальскага каралеўства Візантыяй.

Варварскія дзяржавы на Апенінах і Усходняй Галіі. Утварэнне Бургундскага каралеўства. Заваяванне Бургундскай дзяржавы франкамі. Дзяржава Адаакра. Унутраная і знешняя палітыка Адаакра. Остгоцкае заваяванне Італіі. Каралеўства остготаў. Візантыйскае заваяванне Італіі. Утварэнне Лангабардскай дзяржавы. Адносіны лангабардаў з папствам. Заваяванне краіны франкамі.

Брытанія напачатку сярэднявечча. Германская экспансія ў Брытанію. Стварэнне англа-саксонскіх дзяржаў. Міграцыя брытаў. Перыяд гептархіі. Распаўсюджанне хрысціянства. Гегемонія Мерсіі.

Стварэнне каралеўства франкаў. Дынастыя Меравінгаў і ваенная экспансія ў 6-7 ст. Паслабленне цэнтральнай улады і пачатак фарміравання буйных самастойных герцагстваў. Знешняя палітыка Каралінгаў. Барацьба франкаў супраць арабаў. Знешняя палітыка Піпіна Кароткага. Экспансія франкаў пры Карле Вялікім. Абвяшчэнне імперыі.

Візантыя ў барацьбе з экспансіяй славян. Візантыйска-персідскія адносіны. Экспансія арабаў на Візантыю.

 

Тэма 2.2 Генэзіс феадалізму ў краінах Заходняй Еўропы

Эканамічныя асновы сярэдневяковага феадальнага грамадства, сацыяльны падмурак і палітычная арганізацыя. Еўрапейскі феадалізм. Заходнееўрапейская і ўсходнееўрапейская мадэлі развіцця ў эпоху сярэднявечча. Асаблівасці сацыяльнай структуры сярэдневяковага еўрапейскага грамадства. Сеньярыяльна-васальныя адносіны. Феадальная іерархія.

Узнікненне ў 17 ст. “германістычнай” і “раманістычнай” тэорый генезісу феадалізму. Разуменне феадалізму ў творах Ф. Гізо і інш. гісторыкаў 19 ст. Л. Маўрэр і маркавая тэорыя. Гісторыка-эканамічны накірунак у медыявістыцы. Класічная вотчынная тэорыя. Навуковае вывучэнне гісторыі сярэдніх вякоў на Беларусі ў 18-19 ст. Развіццё медыявістыкі ў Расійскай імперыі 19- напачатку 20 ст. “Крытычны накірунак” у медыявістыцы. А. Допш і яго тэорыя “вотчыннага капіталізму”. Тэорыя кантынуітэта. Кірункі і школы сучаснай медыявістыкі. Разуменне феадалізму ў сусветнай гістарыяграфіі. Разуменне феадалізму як дзяржаўнай сістэмы. “Школа Аналаў” і разуменне феадалізму як сацыяльна-палітычнай сістэмы. Феадалізм як сацыяльна-эканамічная фармацыя. Канцэпцыя феадальнай рэвалюцыі. Беларуская медыявістыка сёння.

Шляхі генэзісу феадалізма. Бяссіснтэзны шлях: асаблівасці і арэал распаўсюджання. Сінтэзны шлях і яго разнавіднасці. Сістэма каланату і перавод рабоў на пекулій. Распаўсюджванне алода. Развіццё прэкарных адносін. Камендацыя і патранат. Феадальная рэнта і пазаэканамічная эксплуатацыя. Бенефіцый і феод. Феадальны імунітэт Фарміраванне сістэмы васальна-сеньярыяльных адносін. Феадальная лесвіца. Сваеасаблівасць развіцця феадальных адносін у “перэфірыйных” краінах Еўропы.

 

Тэма 2.3 Геапалітычная трансфармацыя Еўропы ў 8-11 ст.

Афармленне Франкскай імперыі. Вердэнскі дагавор і пачатак афармлення Французскага і Германскага каралеўстваў. Узвышэнне Германіі і стварэнне Свяшчэннай Рымскай імперыі. Скандынаўскі і венгерскі фактар у жыцці краін Заходняй Еўропы. Зараджэнне італьянскай палітыкі германскіх каралёў і барацьба за інвестытуру. Брытанія ў складзе Дацкай марской дзяржавы. Нармандскае заваяванне Брытаніі. Зараджэнне французска-англійскіх супярэчнасцей. Скандынавія ў 8-11 ст., фарміраванне дзяржаўнасці. Палітычныя змены на Пірэнейскім паўвостраве і пачатак Рэканкісты. Паходы русі на Візантыю. Візантыя ў барацьбе з арабскай экспансіяй.

 

Тэма 2.4 Асноўныя вузлы міждзяржаўных супярэчнасцей у 12-13 ст.

Заходняя Еўропа ў перыяд феадальнай раздробленасці. Крыжовыя паходы і іх месца ў жыціі Еўропы. Англа-французскія адносіны ў высокім сярэднявеччы. Абвастрэнне ўзаемаадносін паміж Капетынгамі і прадстаўнікамі Нармандскай дынастыі. Барацьба за Нармандыю і англа-французскія войны 12 ст. Прыход да ўлады ў Англіі Анжуйскай дынастыі (Плантагенетаў). «Анжуйская імперыя». Капетынгі і Плантагенеты. Англа-французскія войны 13 ст.

Германскі “націск на ўсход”. Крах італьянскай палітыкі германскіх каралёў. Дацкая і шведская экспансія ва ўсходнюю Прыбалтыку. Працяг Рэканкісты. Французска-арагонская барацьба за Сіцылію.

Экспансія туркаў-сельджукаў у Візантыю. Візантыя падчас крыжовых паходаў. Падзенне Візантыі ў 1205 г. і афармленне Лацінскай імперыі. Барацьба лацінскіх і поствізантыйскіх дзяржаў у першай палове 13 ст. і адраджэнне Візантыйскай імперыі.

 

Тэма 2.5 Каталіцкі касцёл у сярэднявеччы. Роля папства ў палітычным і эканамічным жыцці Еўропы

Сярэдневяковае хрысціянства. Заходняе хрысціянства падчас падзення Заходняй Рымскай імперыі. Рымская, карфагенская, іспанская, гальская, ірландская цэрквы. Арыянства сярод германцаў. Хрысціянізацыя Заходняй Еўропы. Рымскі касцёл у раннім сярэднявеччы. Барацьба рымскай курыі за першынства ў заходнім хрысціянстве. Стасункі папства з Франкскай дзяржаваю. Стварэнне Царкоўнай дзяржавы. Заходняе манаства ў раннім сярэднявеччы. Роля кляштароў у культурным жыцці Заходняй Еўропы. Царква і свецкая ўлада.

Арганізацыя рымска-каталіцкага касцёла. Канчатковы раскол у хрысціянстве. Узаемаадносіны каталіцкага касцёла з праваслаўнай царквою. «Свет хрысціянскі» і свет «мусульманскі». Барацьба з ерасямі. «Абміршчэнне» рымскага касцёла і клюнійская рэформа. Барацьба за інвестытуру. Вяршыня палітычнай магутнасці папства ў 13 ст. Інакенцій ІІІ. Тэакратычная дактрына папства. Роля папства ў палітычным і эканамічным жыцці Еўропы. Утварэнне інквізіцыіі. Каталіцкі касцёл і крыжовыя паходы. Папства і Рэканкіста. Манаскія і духоўна-рыцарска ордэны.

Заняпад палітычнай магутнасці папства. «Авіньёнскі палон». Цэнтралізацыя ўлады папаў у каталіцкім касцёле. «Вялікая схізма». Саборны рух. Канстанцкі сабор. Царкоўная і свецкая апазіцыя папству. Погляды і дзейнасць Дж. Уікліфа, Я. Гуса, Дж. Саванаролы. Пачатак умацавання нацыянальных цэркваў. Каралеўская ўлада і рымскі касцёл.

 

Тэма 2.6 Асноўныя тэндэнцыі развіцця Візантыі

Утварэнне Візантыйскай імперыі. Тэрыторыя імперыі. Прыродна-кліматычныя ўмовы і этычны склад насельніцтва. Палітычнае і адміністрацыйнае ўладкаванне Візантыі. Сацыяльна-эканамічныя змены ў 4-6 ст. Асаблівасці развіцця Візантыі. Усходнехрысціянская царква. Візантыя падчас праўлення Юсцініяна. Паўстанне “Ніка”. Імперыя ў 6-7 ст. Эканамічны заняпад і сацыяльна-палітычны крызіс. Славянская каланізацыя. Генезіс феадалізму ў 7-8 ст. Фемны лад.. Візантыя ў 8-9 ст. Іканаборчы рух. Рост буйной феадальнай зямельнай уласнасці. Масавыя народныя рухі ў 8-9 ст. Ерась паўлікіян. Паўстанне Фамы Славяніна.

Візантыя ў 9-11 ст. Сацыяльна-эканамічнае развіццё Візантыі падчас праўлення Македонскай дынастыі. Развіццё феадальных адносін. Аграрнае заканадаўства. Візантыйскія гарады. «Кніга эпарха». Раскол у хрысіянскай царкве. Знешняя палітыка Візантыіі ў 10-11 ст. Барацьба з сельджуками. Унутраныя супярэчнасці. Камніны і далейшая феадалізацыя Візантыі. Аслабленне імператарскай улады і заняпад Візантыі ў 12 ст. Візантыя і крыжовыя паходы. Лацінская імперыя. Грэчаскія дзяржавы ў першай палове 13 ст. Барацьба супраць лацінян. Аднаўленне Візантыйскай імперыі.

Позневізантыйскі феадалізм. Эканамічны заняпад. Грамадзянская вайна 1341-1355 гг. і паўстанне зілотаў. Феадальныя міжусобіцы. Знешнепалітычнае становішча Візантыі ў 14-15 ст. Візантыя, краіны Заходняй Еўропы і папства. Барацьба супраць асманскай экспансіі. Унутрыпалітычная барацьба. Падзенне Візантыі, яго прычыны і вынікі

 

Тэма 2.7 Міжнародныя адносіны ў Еўропе ў 14-15 ст

Англа-французскія супярэчнасці. Стогадовая вайна 1337-1453 гг.: перадумовы і прычыны. Асноўныя этапы Стогадовай вайны, ход баявых дзеянняў. Мір у Брэціньі 1360 г. Прарыжскі мір 1396 г. Мір у Труа 1420 г. як пробы стварэння англа-французскай манархіі. Заканчэнне Стогадовай вайны.

Аслабленне ролі папства і Свяшчэннай Рымскай імперыі ў еўрапейскай палітыцы. Барацьба ўніверсалісцкай і цэнтралізатарскай тэндэнцый у Еўропе ў познім сярэднявеччы. Крэўская ўнія Польшчы і ВКЛ 1385 г. Кальмарская ўнія 1397 г. Барацба Швецыі за незалежнасць у другой палове 15 – пачатку 16 ст. Заканчэнне Рэканкісты. Кастыльска-Арагонская ўнія 1479 г. і пачатак фарміравання Іспанскага каралеўства.

Асманскі фактар у жыцці еўрапейскіх краін у 14-15 ст. Візантыя ў барацьбе з экспансіяй туркаў-асманаў. Падзенне візантыйскай імперыі.

Тэма 2.8 Сярэднявяковы Ўсход: спецыфіка феадальнага ладу

Месца сярэднявечча ў сусветна-гістарычным працэсе: яго змест, храналагічныя рамкі і праблемы перыядызацыі.Змест паняцця “сярэднявечча” ў аносінах да пазаеўрапейскіх грамадстваў. Асноўныя крыніцы па гісторыі краін Усходу. Фармацыйны, цывілізацыйны і іншыя падыходы да вывучэння гісторыі пазаеўрапейскіх цывілізацый. Паняцце “феадалізм”, яго змест у адносінах да краін Азіі, Афрыкі і Амерыкі. Праблема еўропацэнтрызму ў вывучэнні пазаеўрапейскіх цывілізацый. Асноўныя цывілізацыі Азіі, Афрыкі і Амерыкі ў сярэднявеччы. Нераўнамернасць іх развіцця. Асаблівасці дзяржаўна-палітычнага ладу на Ўсходзе і “азіяцкага” спосабу вытворчасці. Асаблівасці грамадстваў на Ўсходзе і ў Новым Свеце. Асноўныя рысы грамадскага ладу цывілізацый Азіі, Афрыкі і Амерыкі. Асноўныя асаблівасці рэлігійнага жыцця, культуры, ментальнасці народаў Усходу і Амерыкі. Сувязі паміж цывілізацыямі. Дыхатамія “Захад – Усход” ў сярэднявеччы. Рэлігіі сярэдневяковага Усходу. Дасягненні культуры і навукі ў краінах Усходу.

 


Дата добавления: 2018-06-01; просмотров: 329; Мы поможем в написании вашей работы!

Поделиться с друзьями:






Мы поможем в написании ваших работ!