Тема 10 Этнические сообщества Европейской России: русские
1 Русские: этнографическая характеристика.
2 Хозяйственная деятельность русского народа.
3 Материальная культура русского народа.
4 Духовная культура русского народа.
Литература:
1 Народы мира: Историко-этнографический справочник / Ред. кол.: С.А. Арутюнов [и др.]; под ред. Ю.В. Бромлея. - М.: Сов. Энциклопедия, 1988. – 624 с.
2 Народы России: Энциклопедия / В.А. Тишков [др.]. – М.: Большая Рос. Энциклопедия, 1994. – 479 с.
3 Этнография: учебник для студентов историч. спец. вузов / Под ред. Ю.В. Бромлея, Г.Е. Маркова. – М.: Высш. Школа, 1982. – 320 с.
4 Народы и культуры: Русские / Российская Академия наук; редкол. В.А. Александров [и др.]. – М.: Наука, 1999. – 828 с.
5 Этнография восточных славян. Очерки традиционной культуры / Ю.В. Бромлей [и др.]; под ред. К.В. Чистова. - М.: Наука, 1987. – 558 с.
6 Страны и народы: Науч.-попул. геогр.- этногр. изд. в 20-ти т. [Сов. Союз. Общий обзор. Рос. федерация] / Г.М. Лаппо, Ю.С. Борисов [и др.]. – М.: Мысль, 1983. – 461 с.
Тема 11 Этнические сообщества Волго-Камья и Южного Урала
1 Чуваши.
2 Татары.
3 Башкиры.
Литература:
1 Народы мира: Историко-этнографический справочник / Ред. кол.: С.А. Арутюнов [и др.]; под ред. Ю.В. Бромлея. - М.: Сов. Энциклопедия, 1988. – 624 с.
2 Народы России: Энциклопедия / В.А. Тишков [др.]. – М.: Большая Рос. Энциклопедия, 1994. – 479 с.
3 Этнография: учебник для студентов историч. спец. вузов / Под ред. Ю.В. Бромлея, Г.Е. Маркова. – М.: Высш. Школа, 1982. – 320 с.
4 Страны и народы: Науч.-попул. геогр.- этногр. изд. в 20-ти т. [Сов. Союз. Общий обзор. Рос. федерация] / Г.М. Лаппо, Ю.С. Борисов [и др.]. – М.: Мысль, 1983. – 461 с.
|
|
|
5 Народы мира. Этнографические очерки: В 18 т. М., 1954 - 1966.
Тэма 12 Гісторыя этнаграфічнага вывучэння Беларусі
1 Этнаграфічнае вывучэнне Беларусі ў канцы XVIII - XIX ст.
2 Этнаграфія Беларусі ў пачатку XX ст. i у мiжваенны перыяд.
3 Этнаграфія Беларусі ў 1950-1980-я г.
4 Этнаграфічная навука Беларусі ў 1990 - першым десяцігодзе ХХI ст.
Літаратура:
1 Гiстарыяграфiя беларускай этнаграфii // Этнаграфiя Беларусi. Энцыклапедыя. – Мн., 1989. – С. 149-153, а таксама асобныя артыкулы, прысвечаныя навуковай дзейнасцi беларускiх этнографаý.
2 Пилипенко М.Ф. Этнография Белоруссии. - Мн., 1981. – C. 13-47.
3 Цiтоý В.С. Этнаграфiчная спадчына. Беларусь. Традыцыйна - бытавая культура. – Вучэбна-метадычны дапаможнiк. – Мн., 2001.
4 Этналогія Беларусі: традыцыйная культура насельніцтва ў гістарычнай перспектыве: вучэб.-метад. дапам. / Т.А. Навагродски [і інш.]. – Мінск: БДУ, 2009. – 335 с.
5 Бандарчык В.К. Гiсторыя беларускай этнаграфii. ХIХ ст. – Мн., 1964.
6 Бандарчык В.К. Гiсторыя беларускай этнаграфii. Пачатак. ХХ ст. – Мн., 1970.
7 Бандарчык В.К. Гiсторыя беларускай савецкай этнаграфii. – Мн., 1972.
|
|
|
8 Беларусы. Т3. Бандарчык В.К. Гiсторыя этналагiчнага вывучэння. – Мн., 1999.
9 Беларусы. – М., 1998 (серия “Народы и культуры”). – С. 7-35.
10 Васiлевiч В.К. Збiральнiкi. – Мн., 1991.
11 Мiхайлец М.А. Польская этналогiя ХIХ – п.п. ХХ ст. аб матэрыяльнай культуры беларусау.- Мн., 2008.
Тэма 13 Традыцыйныя заняткі беларусаў
1 Земляробства. Земляробчыя прылады працы.
2 Жывелагадоўля.
3 Народныя рамествы і промыслы.
4 Транспартныя сродкі.
Літаратура:
1 Цiтоý В.С. Этнаграфiчная спадчына. Беларусь. Традыцыйна-бытавая культура. – Вучэбна-метадычны дапаможнiк. – Мн., 2001.
2 Этналогія Беларусі: традыцыйная культура насельніцтва ў гістарычнай перспектыве: вучэб.-метад. дапам. / Т.А. Навагродски [і інш.]. – Мінск: БДУ, 2009. – 335 с.
3 Беларусы Т1. Прамысловыя i рамесныя заняткi. – Мн., 1995. – С. 146-327.
4 Белорусы. – М., 1998 (серия “Народы и культуры”).- С. 143-214.
5 Браiм I.М. Рыбалоýства ý Беларусi. Гiсторыка-этнаграфiчны нарыс. – Мн., 1976.
6 Каспяровiч Г.I. Жывелагадуля у сiстэме культуры этнасу. “Открыть миру душу белоруса…”, міжнародная навукова-практычная канферэнцыя (2005, Гомель). Міжнародная навукова-практычная канферэнцыя, 25-26 кастрычніка 2005г.: [прысвечаная 150-годдзю з дня нараджэння Е.Р. Раманава: зборнік матэрыялаў / рэдкал.: А.Р. Яшчанка [і інш.]. – Гомель: ГДУ імя Ф. Скарыны, 2005. – с.127-130.
|
|
|
7 Касперович Г.И. Традиции животноводства белорусов. Пытаннi мастацтвазнауства, этналогii i фалькларыстыкi. Вып.7. Iн-т мастацтвазнауства, этнаграфii i фальклору iмя К.Крапiвы НАН Беларусi; навук. рэд. А.I. Лакотка.-Мн., 2009. С.265-269.
8 Корзун И.П. Белорусская кухня. – Мн., 1984.
9 Лабачэýская В.А. Зберагаючы самабытнасць. З гiсторыi народнага мастацтва i промыслаý Беларусi. – Мн., 1998.
10 Народная культура Беларусi: Энцыклапедычны даведнiк.-Мн., 2002.
11 Молчанова Л.А. Материальная культура белорусов. – Мн., 1968.
12 Милюченков С.А. Белорусское народное гончарство. – Мн., 1984.
13 Промыслы i рамествы Беларусi. – Мн., 1984.
14 Ракава, Л.В. Гісторыя на градках: агародніцтва на Беларсі / Л.В. Ракава. – Минск: Беларусь, 2008. – 144 с.
15 Этнография восточных славян. Очерки традиционной культуры / Ю.В. Бромлей [и др.]; под ред. К.В. Чистова. - М.: Наука, 1987. – 558 с.
Крыніца для аналізу:
«Перш чым сеяць хлеб, неабходна прыгатаваць і ўгноіць зямлю. Не ў любы, аднак, час можна пачынаць гэтыя работы. Галоўную ролю тут адыгрываюць квадры месяца. Трэцяя квадра і маладзік лічацца часам, неспрыяльным для вывазу гною і іншых палявых работ. У гэты час селянін Гарадзенскай губерніі, не толькі беларус, але і жмудзін, не пачне нi араць, ні вазіць гной, ні сеяць». (Шейн П.В. Материалы для изучения быта и языка русского населения Северо-Западного края.)
|
|
|
Тэма 14 Матэрыяльная культура беларусаў
1 Пасяленні і жылле.
2 Касцюм.
3 Традыцыйная культура харчавання.
Літаратура:
1 Цiтоý В.С. Этнаграфiчная спадчына. Беларусь. Традыцыйна-бытавая культура. – Вучэбна-метадычны дапаможнiк. – Мн., 2001.
2 Этналогія Беларусі: традыцыйная культура насельніцтва ў гістарычнай перспектыве: вучэб.-метад. дапам. / Т.А. Навагродски [і інш.]. – Мінск: БДУ, 2009. – 335 с.
3 Белорусы. – М., 1998 (серия “Народы и культуры”). – С. 223-270.
4 Беларусы. Т.2. Дойлiдства / А.I. Лакотка [i iнш.]. – Мн.,1997.
5 Беларускае народнае жылле. – Мн., 1973.
6 Беларускае народнае адзенне. – Мн., 1975.
7 Бялявiна, В.М., Ракава Л.В. Жаночы касцюм на Беларусi.–Мн., 2007.
8 Бялявiна, В.М., Ракава Л.В. Мужчынскi касцюм на Беларусi.–Мн., 2007.
9 Васiльева А. Народнае адзенне Навагрудчыны ХIХ-пачатку ХХ ст. // БГЧ.-2006.-№7.-с. 47-50.
10 Васiльева А.Г. Традыцыйнае народнае адзенне Гродзенскага раена ХIХ-сярэдзiны ХХ ст. // Весцi АНБ серыя гуманiтарных навук. – 2006.-№2.- с.60-67.
11 Лакотка, А.I. Пад стрэхамi прашчураў.– Мн.,1995.
12 Маленка Л.I. Беларускi народны касцюм. – Мн., 2001.
13 Маленко Л.И. Белорусский костюм ХIХ-ХХ вв. – Мн., 2006.
14 Молчанова Л.А. Материальная культура белорусов. – Мн., 1968.
15 Навагродскi, Т.А. Традыцыi народнага харчавання беларусаў / Т.А. Навагродскi. – Мiнск: Ураджай,2000 . – 111 с.
16 Навагродскi Т.А. Смачна елi … Народная кулiнарыя Гомельшчыны // Беларусь. – 1994. - № 6 с. 30-32, №8 с. 26-27.
17 Навагродскi Т.А. Традыцыi народнага харчавання беларусаý. – Мн., 2000.
18 Навагродскi Т.А. Традыцыйная культура харчавання беларусау як выражэнне этнiчнай самасвядомасцi. “Открыть миру душу белоруса…”, міжнародная навукова-практычная канферэнцыя (2005, Гомель). Міжнародная навукова-практычная канферэнцыя, 25-26 кастрычніка 2005г.: [прысвечаная 150-годдзю з дня нараджэння Е.Р. Раманава: зборнік матэрыялаў / рэдкал.: А.Р. Яшчанка [і інш.]. – Гомель: ГДУ імя Ф. Скарыны, 2005. – с.130-132.
19 Раманюк М.Ф. Беларускае народнае адзенне. Альбом. – Мн., 1988.
20 Раманюк М. Беларускiя народныя строi. – Мн., 2003.
21 Этнаграфiя Беларусi. Энцыклапедыя. – Мн., 1989.
Крыніца для аналізу:
«Печь хлеб должна женщина «чистая», в противном случае он не удастся; будет коробиться, трескаться. Вообще это оскорбление хлеба. Крошить хлеб сорить им - большой грех: кто так поступает, - не будет иметь хлеба. Лучше всего - хлебные крошки и корки сжигать в печи. Если обнести вокруг горящего дома хлеб, то огонь не будет далее распространяться; только надо, чтобы хлеб этого захотел. Иные, обнесшие хлеб вокруг горящего дома, бросают его в огонь, полагая, что от этого пожар прекратиться. По хлебу предсказываю судьбу членов семьи. Если хлеб в печи разваливается на две половины - это не к добру: умрет или хозяин, или хозяйка. Если в мякише окажется вертикальная трещина - это предвещает близкий раздел семьи; горизонтальная трещина - верный признак, что или дочь выйдет замуж, или сын пойдет «у примы» (в чужую семью)». (Богданович А.Е. Пережитки древнего миросозерцания у белорусов).
Тэма 15 Сям’я і сямейныя традыцыі беларусаў
1 Сям’я.
2 Традыцыйная сістэма выхавання.
3 Сямейныя абрады: радзінна-хрэсьбінны, вясельны, пахавальны.
Літаратура:
1 Этнаграфiя Беларусi. Энцыклапедыя. – Мн., 1989. – С. 126-131.
2 Этналогія Беларусі: традыцыйная культура насельніцтва ў гістарычнай перспектыве: вучэб.-метад. дапам. / Т.А. Навагродски [і інш.]. – Мінск: БДУ, 2009. – 335 с.
3 Беларусы: Т5. Сям’я. – Мн., 2001.
4 Беларусы: Сучасныя этнакультурныя працэсы / Г.I. Каспяровiч [i iнш]; А.I. 5Лакотка [i iнш]; Нац. акад. навук Беларусi, Iн-т мастацтвазнаỳства, этнаграфii i фальклору iмя Кандрата Крапiвы.- Мiнск: Беларус. навука, 2009.- С. 88-184.
6 Белорусы. – М., 1998 (серия “Народы и культуры”).
7 Вяселле. Абрад./ рэд. В.К. Бандарчык, А.С. Фядосiк – Мн., 2004.
8 Калачова, І.І. Этнакультурныя працэсы ў гарадской сям’і беларусаў у апошняй трэці ХХ – пачатку ХХI ст. – Мн., Беларус.навука, 2009.
9 Кухаронак Т.I. Радзiнныя звычаi i абрады беларусаý. – Мн., 1993.
10 Кухаронак Т.I. Ушанаванне памерлых: светапоглядныя уяуленнi сучасных вясковых жыхароу Гомельшчыны. Беларусь у гiстарычнай рэтраспектыве ХIХ- ХХ стагодзяу : этнакультурныя i нацыянальна-дзяржауныя працэсы [Тэкст] : зборнiк навуковых артыкулау : у 2 ч. Ч. 2 / рэдкал. : В.А. Мiхедзька (адказны рэд.) [ i iнш.]; М-ва адукацыі РБ, Гомельскі дзярж. ун-т імя Ф. Скарыны. – Гомель : ГДУ імя Ф. Скарыны, 2009.- с. 122-129.
11 Общественный, семейный быт и духовная культура населения Полесья. – Мн., 1987.
12 Ракава Л.В. Традыцыi сямейнага выхавання ý беларускай весцы. – Мн., 2000.
13 Ракава, Л.В. Эвалюцыя традыцый сямейнага выхавання беларусау у ХIХ – ХХ стст.– Мн., 2009.
14 Сям’я i сямейны быт беларусаý. – Мн., 1990.
15 Якубинская, А.Дз. Традыцыйная сацыялизацыя дзяцей беларуских сялян у другой палове XIX – першай палове XX ст. / А.Дз. Якубінская. – Мінск: РІВШ, 2010. – 118 с.
Крыніца для аналізу:
«Если некому голосить в семействе, приглашают женщин и девок из соседей, и те точно также исправно разыгрывают рол древних плакальщиц. Когда гробы опущены в могилу, насыпают небольшой курганчик и в головах ставят принесенный крест, а также горшок с святым зельем. В заключение, тут же при гробе выпивают по рюмке вина и возвращаются домой. Здесь стол или скамью, на которой лежал покойник, застилают белой скатертью, ставят воду и кладут утиральник, чтобы покойник мог умываться. Никто к этому не смеет прикоснуться в течение пяти — семи дней. В доме уже приготовлена заупокойная тризна, на которую приглашают всех родных и ближайших соседей. Первую рюмку вина и первую ложку кушанья выливают в угол для покойника Вообще весь обряд погребения называют хаутуры.... Спустя некоторое время после похорон, вместо ременного креста, поставленного в день похорон, ставят большой деревянный крест, или кладут камень. Обряд этот называется прикладины и сопровождается неизбежной выпивкой». (А. Киркор. Живописная Россия. Т. 3. Литовское и Белорусское Полесье).
Дата добавления: 2018-05-09; просмотров: 211; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!