Паркинсон ауруы: емі, профилактикасы
Емдеу кезінде жақсы тамақтану, салауатты өмір салты, ұдайы демалу, күйзелістен алшақ болу, психологиялық қолдау қажет. Емдәмді өзгерту қажет, егер науқаста тамақты жұтуда мәселе пайда болса.Симптомдарды бақылауға сондай-ақ, орташа дене жүктемелері және еңбекпен емдеу ықпал етеді. Дене емдеуінің басты мақсаты – бұлшық ет пен буындарды босаңсыту, бұлшық ет атрофиясын азайту.Паркинсон ауруынан толық жазылу тәсілі қазіргі кезеңде жоқ. Емдеудің мақсаты- науқаста байқалатын симптомдарды бақылауға алу.
Симптомдар күшейгенде дәрі-дәрмекпен емдеу қажет болады. Дәрінің нақты түрін таңдау науқасқа, аурудың түрі мен көрінісіне байланысты. Паркинсон ауруында қолданылатын препараттардың көпшілігі аурудың кез келген сатысында әрекет етеді, бірақ, аурудың тек белгілі бір сатысында қолданылатын дәрілер де бар. Таңдаудың негізгі ұстанымы – емдеуде аз асқынумен көп пайда келтіру.
Паркинсон ауруына қарсы дәрілік препараттар:
· Әрекет ететін заттегі – үшциклдік аминоадамантан болатын препараттар, қимылдың қиындауын және акинезияны (ерікті қозғала алмау) азайтады, дірілдеуді де біршама азайтады. Науқастардың шамамен жартысына әсер етеді. Паркинсон ауруының айқын түрінде бұл препараттар басқа дәрілермен бірге қолданылады.
|
|
|
· Антихолинергиялық құралдар (ацетилхолинді – организмде жүйке-бұлшық ет берілісін жүзеге асыратын заттекті тежейтін дәрілер) дірілдеу мен қимылдаудың қиындауына қатысты жақсы әрекет етеді, бірақ, гипокинезия (қозғалу белсенділігінің төмендеуі) көріністеріне аса әсер етпейді. Дәрілердің үлкен мөлшері күштірек әсер етпейтіндігін есте ұстаған жөн, ал асқынуды арттыруы мүмкін.
· Әрекет ететін заттегі – дигидроксифенилаланин болатын препараттар көпшілік науқастар үшін Паркинсон ауруынан ең тиімді құрал болып қалуда. Дигидроксифенилаланин организмде дофаминге айналады, оның тапшылығын толықтырады. Препараттың жоғары әсері 2-5 жыл бойы, уақыт өте оның әсері азая бастайды. Бұл препаратпен ұзақ емделгенде еріксіз қимыл немесе аурудың жіті көріністері байқалуы мүмкін. Осыған байланысты кейбір дәрігерлер бұл препаратпен емдеуді кейінге қалдырғанды жөн көреді.
· Бромокриптин (организмдедофаминныңөндірілуінынталандырғыш) – бұлдәріні Паркинсон ауруыныңкезкелгенсатысындақолдануғаболады, барлықкөріністеріназайтады, жекежәнебасқа да осы ауруғақарсыдәрілерменбіргеқолданылады.
|
|
|
Паркинсон ауруынхирургиялықемдеудәрі-дәрмекпенемдеудіңтиімсіздігіндекөрсетіледі. Мидағы операция жасалғанымен, аурудыңушығуытоқтамауымүмкін, науқасдәріішуінжалғастыруықажет.
Аурудыңхирургиялықемдеуәдістері:
· Стереотаксикалықталамотомия. Бұлкездемиғаарнайы зонд енгізіледі, оныңұшыныңтемпературасыөтетөменболады, бұлдірілдеудішақыратынжасушалардыңбұзылысынаапарады.
· Паллидотомиякезіндесолғыншарға (мидыңбұлшықетширақтығынреттейтінбөлігі) инеенгізіліп, оныңішінарабұзылысқаұшыратады. Бұл операция науқастыкүштіқимылбұзылысынанқұтқараалады,
· Нейростимуляция. Мидыэлекттогымен аз инвазивтіхирургиялықынталандыруауырсынусезімінжәнеқимылбұзылысыназайтады.
Профилактикасы.Паркинсон ауруының дамуына апаруы мүмкін факторларды ескеру қажет. Мысалы, бұл дерттің пайда болуын уытты заттектерді, сондай-ақ, дәрілерді артық тұтыну, мысалы, нейролептиктерді тұтыну туындатуы мүмкін. Бас сүйек-ми жарақаты да осы ауруға апаруы ықтимал.Паркинсон ауруының пайда болу қаупін азайтуға белсенді және салауатты өмір салтын ұстану, организмге қолайсыз экологиялық факторлардың әсерін жою, инфекциялық ауруларды уақытылы емдеу, ұдайы ақыл-ой және дене еңбегін қолдау ықпал етеді.
|
|
|
Миастения: емі, профилактикасы.
Емдеу. Ең нәтижелісі - антихолинэстераздық препараттармен (прозерин, оксазил, калимин, т.б.) емдеу. Баланың 1 жас өміріне сай есептеп, 0,05 %-дық 0,1 мл протезин ерітіндісін тағайындайды, бірақ бір инъекцияда 0,75 мл-ден артық болмауы тиіс. Бұл препаратты таблетка түрінде (1 жастан 10 жасқа дейін - 0,0015 г - 0,001 г-нан, 10 жастан кейін - 0,01 г-нан артық емес) де тағайындайды. Оксазил (1-2жасқадейін - 0,001; 0,005; 0,01 г, 2-5 жаста - 0,001; 0,002 г; 6-10 жаста - 0,001; 0,005 г; 11-14жаста - 0,005-0,007; 14 жастан асқандарға - 0,007-0,01 г) күніне бір рет тағайындалады.
Қазіргі кезде миастенияны емдеу үшін глюкокортикоид - 1-2 ай бойы күнара 5 мг/кг преднизолон өте жиі қолданылады.Нәтиже болмаған жағдайда айыршық безді алып тастайды.Болжам балаларда ересектерге қарағанда біршама оңтайлы. Дұрыс емделген балалар қалыпты өмір сүруі мүмкін. 25 % жағдайда толық ремиссия басталады.
|
|
|
Профилактикасы:Артық салмақтан арылу, дене еңбек шынықтыру, дұрыс тамақтану, массаж, дұрыс ұйықтап дем алу.
3.2.19. миастениялық криз: емі, профилактикасы.
Шағымдарға негізделе отырып яғни үдемелі бұлшықет әлсіздігі,птоздың айқын білінуі. Диагностикалық мақсатта прозеринді сынақ жасалады. Тері астына 1-2 мл\л 0,05 пайыз ерітіндімен жіберіледі. 30-60 мин соң симптомдар жоғалады. Прозериннің парасимпатикалық әсерін тоқтату үшін 0,01 мл\кг атропин береді. Ацетилхолин жеткіліксіздігін жоюға және аутоиммунды процесті басуга бағытталған. Антихолинэстероза препараттары :прозерин,оксазил,калимин. Преднизолон. Миастениялық криз кезінде прозерин дозасын жоғарылатып бұлшықет ішіне 2-3мл 2-3 саг сайын енгіземіз. Су электролид балансын қадағалай отырып 1 пайыз гидрокарбонатнатрий в/в .Патогенетикалық ем мақсатында операция жасалынады(тимэктомия), бірақ тимус безі ігігі қарсы көрсеткіш болып табылады
Профилактикасы:Артық салмақтан арылу, дене еңбек шынықтыру, дұрыс тамақтану, массаж, дұрыс ұйықтап дем алу.
3.2.20. Холинергиялық криз: емі, профилактикасы
Шағымдарға негізделе отырып яғни үдемелі бұлшықет әлсіздігі,птоздың айқын білінуі. Диагностикалық мақсатта прозеринді сынақ жасалады. Тері астына 1-2 мл\л 0,05 пайыз ерітіндімен жіберіледі. 30-60 мин соң симптомдар жоғалады. Прозериннің парасимпатикалық әсерін тоқтату үшін 0,01 мл\кг атропин береді. Ацетилхолин жеткіліксіздігін жоюға және аутоиммунды процесті басуга бағытталған. Антихолинэстероза препараттары :прозерин,оксазил,калимин. Преднизолон. Миастениялық криз кезінде прозерин дозасын жоғарылатып бұлшықет ішіне 2-3мл 2-3 саг сайын енгіземіз. Су электролид балансын қадағалай отырып 1 пайыз гидрокарбонатнатрий в/в .Патогенетикалық ем мақсатында операция жасалынады(тимэктомия), бірақ тимус безі ігігі қарсы көрсеткіш болып табылады
Профилактикасы:Артық салмақтан арылу, дене еңбек шынықтыру, дұрыс тамақтану, массаж, дұрыс ұйықтап дем алу.
1.3.6. Жедел миелит:емі,профилактикасы.
Аурудың шұғыл кезеңінде режимді сақтап, антибиотиктер мен сульфаниламидтерді, уротропинды пайдалану арқьшы қабынуға қарсы қарқынды ем жүргізу керек. Катетеризацияға ерекше көңіл аударылады, ол зәр жүрмей қалғанда белгілі бір уақытга 6-8 сағат сайын жасалады.
Біріншілік (негізгі) вирустық инфекцияларда 2—3 және одан да көп күндер бойы мұрынға тәулігіне 5—6 рет 3—4 тамшыдан интерферон тамызады. Бір жасқа дейінгі балаларға — 5 мг; 2-ден 4 жасқа дейінгілерге — 6-10 мг, 5-тен 7 жасқа дейінгілерге — 10—15 мг, 8-ден 10 жасқа дейінгілерге - 15-18 мг, 10-нан 14 жасқа дейінгілерге -18-25 мг, 14 жастан асқандарға - 25-30 мг РНКаза немесе ДНКаза бұлшық етке 4-6 сағат сайын салынады.
Аурудың алғашқы күндерінен бастап глюкокортикоидтар ұсынылады. Ошақтық симптомдар тұрақтағанша, тәулігіне 2 жасқа дейінгі балаларға — 1,0—1,5 мг/кг, 2—5 жастағыларға — 10—15 мг, 5—10 жастағыларға — 15—20 мг, 10 жастан асқандарға — 20—25 мг преднизолон; тәулігіне 2 жасқа дейінгілерге — 0,1—0,2 мг/кг, 2—5 жастағыларға — 1—1,5 мг, 5—10 жастағыларға — 1,5-2,0 мг, 10 жастан асқандарға 2-3 мг дексаметазон тағайындалады, соңынан оның мөлшерін біртіндеп азайтады. Гормонотерапиямен қатар аз немесе кең спектрлі әсері бар антибиотикгер, поливитаминдер, дегидратациялық терапия (2-3 күн бойы тәулігіне — 0,001—0,005 г лазикс, 0,001—0,0015 г фуросемид, 0,015-0,1 урегит, 0,01—0,02диакарб) қолданылады.
Ойық жараларды болдырмау үшін ішкиім мен терінің тазалығын (тері камфорлық спиртпен сүртіледі) бақылап, науқасты жиі-жиі орнынан аударып тұрған жөн. Қол-аяғында салдану пайда болысымен, сырқатты шиналар, құм толтырылған қапшықтар көмегімен физиологиялық қолайлы кейіпке келтіреді. Аяқ-қолдын контрактурасынан (сіресімінен) сақтану үшін күніне бірнеше рет абайлап пассивтік қимылдар жасау керек. Қалыпқа келу кезеңінде емдік денешынықтыру мен физиотерапиялық (диатермия, аса жоғары толқынды дыбыс (АЖТД) дәрі-дәрмектер электрофорезі, ванналар, емдік саз бен парафин аппилакциясы) кеңінен қолданылады.
1.3.7.Туберкулезді менингит емі,профилактикасы.
Арнайы туберкулезге қарсы препараттар қолданылады (стрептомицин, фтивазид, ПАСК). Фтивазид, метазидті 1 кг дене салмағына тәулігіне 50 мг, изониозидті 20-30мг/кг/тәулік, стрептомицин 30-50 мг/кг тәулік тағайындайды. Дозасы көп мөлшерде берілсе, есту жүйкелері зақымдалып, саңырау болып қалуы мүмкін. ПАСК 1 кг дене салмағына тәулігіне 0,2 г-нан беріледі. Ұзақ емделмей, берілген емнің нәтижесі болмаса, этионамид (0,01-0,02г/кг тәулік), циклосериал (0,02 г/кг/тәулік) , каномицин (0,01г/кг) тағайындалады. Арнайы терапия, дегидратациялық, дезинтоксикациялық, антигистаминді, витаминді препараттармен, жүрек дәрілерімен бірге тағайындайды. Рецидивтердің алдын алу үшін жылына екі рет фтивазидпен ем жүргізіледі.
1.3.8 Нейроборрелиоз:лечение,профилактика.
Этиотропная терапия заключается в раннем назначении антибактериальных средств широкого спектра действия, предпочтительно из группы цефалоспоринов III поколения с последующим использованием пролонгированных пенициллинов (бензатина бензи.riпенициллин, бензатнна бензилпенициллин + бензилпенициллин прокаина) 1 раз в 7-14 дней в течение 1-6 мес в зависимости от тяжести заболевания и характера течения. Лечение хронического иксодового клещевого боррелиоза про водят цефалоспоринами III поколения в течение 14 дней с последующим введением бензатина бензилпенициллина на протяжении 6 мес.
Профилактика
Неспецифические меры профилактики направлены на то, чтобы предотвратить нападение клещей. Профилактическая антибактериальная терапия после укуса клеща целесообразна при раннем обследовании клеща (методом иммуноферментного анализа или полимеразной цепной реакции) и при обнаружении боррелий. у взрослых использование Доксициклина по 0,1 мг 1 раз в сут в течение 5 дней, а также цефтриаксона по 1 г 1 раз в сут 3 дня - довольно эффективная мера предотвращения иксодового клещевого боррелиоза.
1.3.9 Герпетикалық энцефалит.емі,профилактикасы
Емі: ГЭ-пен ауыратын науқастарды тыныс алу бұзылыстары қаупі мен дисфагияға байланысты интенсивті терапиялық палаталарға госпитализацияланады. Вирусқа қарсы препараттар қолданылады: Ацикловир, завиракс, виролекс таблетка және ампула түрінде беріледі. Коматозды жағдайда күніне 10-15 мг/кг-нан 3 рет 8 сағат сайын енгізіледі. Ем ұзақтығы 7-12 күн. Сонымен қоса интерферондар, иммуномодуляторлар, кортикостероидтар (дексаметазон 1-2 мг/кг-нан күніне 3-4 рет 6 сағат сайын) тағайындалады. Ем ұзақтығы 6-8 күн.
1.3.10.Токсоплазмоз:емі,профилактикасы.
Емдеу консервативті, белгілі бір схемалармен жүргізіледі. Өте оңтайлы нәтижеге хлоридин мен сульфадимезинді бірге қолдану арқылы жетуге болады. Хлоридиннің тәуліктік мөлшері ересекгер үшін 0,05 г, сульфадимезиндікі — 1,5 г. Оларды тәулігіне 2—3 рет 5 немесе 12 күн бойы қодданады. 7—10 күн үзілістен кейін осы емдік шаралар 2 рет қайталанады. Хлоридин уытгы әсерінің алдын алу үшін фолий қышқыльш (күніне 0,005 г) тағайындайды. Жүкті әйелдерді емдегенде аталмыш препараттардың тератогендік әсері болу мүмкіндігін ескерген жөн. Емдеу жүйелі және ұзақ жүргізілуі тиіс.
Профилактика
Беременные женщины, чей серостатус не известен, или серонагативные должны избегать контакта с землёй и другими объектами, которые могут быть загрязнены фекалиями кошек, или работать в перчатках и мыть руки после работы. Домашние кошки, во избежание инфицирования, не должны питаться сырым мясом и пойманными грызунами. Необходимо проводить достаточную тепловую обработку мяса, мыть овощи и фрукты, мыть руки и кухонные поверхности после контакта с сырым мясом, овощами и фруктами [2].
3.3.11 Жедел қабынулық полирадикуломиелоневропатия: емі,профилактика
Ем тактикасы:
Гийне-Барре синдромына күдік туғанда –жедел госпитализацияға негізделеді, және амбулаторлық деңгейде симптоматикалық ем жүргізіледі. Диагноз қойылғаннан соң стационарға жолданады.
Медикаментозды емес ем: жоқ
Медикаментозды ем:
Симптоматикалық терапия:
АҚ жоғарласа нифедипин, 10—20 мг под язык тағайындалады;
Тахикардияны басу үшін пропраналол, бастапқы дозада 20 мг күніне 3 рет ; содан соң дозасын біртіндеп жоғарлатады 80–120 мг дейін 2–3 қабылдауға, АД, ЧСС, ЭКГ бақылаумен;
брадикардияда– атропин, ересектерге: в/і болюсно ЭКГ және АД қадағалаумен
— 0,5–1 мг 3–5 мин сайын қайталайды; максимальды
доза 0,04 мг/кг (3 мг). Балаларға — 10 мкг/кг;
ауырсынуды басу үшін анальгетиктерді енгізеді, стероидты емес қабынуға қарсы заттар:
кеторолак, ішке біріңғай 10 мг немесе ауысыну синдромына байланысты 10 мг-нан тәулігіне 4рет. Максимальды тәуліктік 40 мг, 30 мг-нан әр 6 сағат сайын.
диклофенак, бұлшықет ішіне. Бірреттік доза — 75 мг, максимальды тәуліктікдоза —
150 мг (30 мин кем емес үзіліспен).
ибупрофен, по 1-2 таблеткадан тәулігіне 3-4рет; керек жағдайда – 1 таблеткадан әр 4 сағат сайын. Жиі қолдануға болмайды. Максимальды тәуліктік доза ересектерге 1200 мг (тәулігіне 6 таблеткадан көп емес) аспау керек.
Профилактика:
Арнайы профилактика болмайды.Дәрігерлер барлық инфекциялық ауруларды емдеугк кеңес береді. Ол жүйке жүйесіне жағымсыз әсерлерді төмендетеді.
Дата добавления: 2018-04-15; просмотров: 2566; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!