Гормондардың жіктелуі
Химиялық табиғатына қарай гормондар төрт топқа бөлінеді:
Белоктік немесе пептидтік гормондар (инсулин гипофиз гипоталамус қалқанша маңындағы без гормондары)
Тироксин адреналин ноадреналин т.c.c амин қышқылдарының туындысы болып келетін гормондар
Стероидтық:жыныс бездерінің гормондары бүйрек безі гормоны
Жергілікті әсер ететін гормондар (гормон тәрізді заттар)полиқанықпаған май қышқылдарының туындысы –простагландиндер
Гормондардың түзілетін орындарына байланысты жіктелуі өте кең таралып кеткен жіктелу болғандықтан оның жеке өкілдерінің зат алмасудағы қызметіне сол тұрғыдан тоқталып өтеміз.
Қалқанша безінің гормондары. Қалқанша безінің атауы гректің «тиреос-қалқан,»идос-ұқсас деген сөзінен шыққан.
Қалқанша без гормонының ең қасмиетті бөлігі йод болады Сондықтан ағзаға йод жеткіліксіз болса қалқанша бездің көлемі ұлғаяды дабез иек астында құстың жемсауына ұқсап шор болып тұрады Қалқанша бездің үлкеюіне байланысты бұл кесепапатты халық арасында жемсау деп атап кеткен Эндемиялық аурудеудің себебі сол,сол үнемі белгілі бір жерлерде кездеседі
Ішкі секреция бездерінің жұмысы жүйке жүйесімен тығыз тығыз байланысты және ағза жасушаларында болатын күрделі химиялық процестерге көп әсер етеді Мысалы гормондар ферменттердің синтезіне әсер етеді Мысалы гормондар ферменттердің синтезіне әсер етеді ал мұнын өзі жасушадағы химиялық реакцияларды тез реттеудің өте сенімді жолы болып саналады Гормондар жүйке жүйесінің жұмысына дем беріп тежей де алады.
|
|
|
Гормон әсерін іске асыру үшін өзінің нысана-жасушасын білуі тиіс Нысана-жасушасының мембранасы да бұл гормонға аса сезімтал келеді Гормондарды танитын жасуша компоненті рецепторлар-қабылдаушы деп аталады.Рецепторлар плазмалық мембрана немесе жасуша ішінде орналасқан және олармен байланысқан
Рецепторлар-гормондарды байланыстыра алатын белоктар Рецепторлардың өзіндік ерекшелігі болады Мәселен гормон малекулалары тиісті рецепторлармен «құлыпқа дәл келген кілт» сияқты сәйкес үйлесе алуы керек Осындай өзара әрекеттесу нәтижесінде ғана гормондар биохимиялық процестерге әсер етеді оларды тездетеді немесе тежейді Гормонның тіршілігі ұзақ емес әдетте ол бір сағаттан кем
|
|
|
56. Стероидты гормондар
Химиялық табиғатына қарай 4 бөлінеді.
1. Гормондар күрделі ақуыздар (гликопротеины):
- ФСГ, лютеониздеуші гормон (ЛГ), ТТГ
2. Гормондар жай ақуыздар мен пептидтер:
СТГ, пролактин, АКТГ, вазопрессин, окситоцин, МСГ, паратгормон,
тиреокальцитонин, инсулин, глюкагон.
3. Аминқышқыл түзуші гормон:
- адреналин, тироксин, трииодтиронин, мелатонин.
4. Стероидные гормондар:
- андрогендер, эстрогендер, гестагендер,
минералокортикоидтер и глюкокортикоидтер
Стероидты гормондар - омыртқалы және кейбір омыртқасыз организмдердің маңызды гормондарының бірі. Олар көп клеткалы организмнің фундаментальды процестердің –қалыпты өсудің, адаптацияның, көбеюдің және метаболизмнің регуляторлары болып табылады. Стероидты гормондар көбінесе бүйрек үсті безінің қабығында, жыныс бездерінде холестериннен синтезделеді.
Дата добавления: 2016-01-04; просмотров: 1; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!