Харгынь , харгынь арюухан лэ »



Г . Г . Чимитов

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                       

Сагай ошохо бүри

Шаналал олон болоно,

Холо газарта hуухадаа,

Хани нүхэдѳѳ үгылнэм.

Ута наhа эдлээгүй

Үетэдни ехэ хайратай,

Тиимэ хуби заяатайшье һаань,

Тэнсэлгүй зосоом гажана.

Сасуутан нүхэдни холодоод,

Сэнтэй зугаа хоморхон,

Сэнгэжэ уулзаhан ушарнууд

Сэдьхэлдэмни ходо байдаг.

Халуун сайгаа аягалаад,

Хониной мяха шананхай,

Хэзээдэшье хүрэжэ ерэхэдэм,

Ходол нүхэдни угтадаг.

 

2007оной февралиин 25 

            

Үреэл Базарханда

 

 Жаран наһанайш жаргал

Зандаа хододоо байгуужаг,

Замайш ута харгыда

Заяашаш харалсан байгуужаг.

 Аргата нютагайш сахюусад,

 Аба эжыншни үреэлнүүд,

 Абарал шамдаа боложо,

 Аршалан ходо байгуужаг.

Эрэ хүнэй жаргал

Эхэнэр хүнэй мэдэлдэ:

Эдлэһэн наһанаймни буян-

Этигэһэн нүхэрэйм сэдьхэлдэ

Yзэлэй ехэ габьяа гэжэ,

 Ухаандаа ходо баярлажа,

Yдэр бүри сэгнэжэ,

 Урмашуулжа ото ябаарай.

 Аймагаар дүүрэн нүхэдтэй,

Ашанар зээнэрээр баян,

Аягаар дүүрэн сайтай,

Амаар дүүрэн зугаатай,

Тогоогоор дүүрэн эдеэтэй,

Табагаар дүүрэн талхатай,

Табиһан барилаа алдангүй,

 Тэрэл зандаа үтэлѳѳрэй.  

       

2007 оной февралиин 22

 

 

                                              ****

 

 

                                                  

                                                                        

 

                                                                        Раднаев Октябрь Ринчинович

                                                             Багшадаа 80 наһанайнь найрта

                                                            

Сэб-сэб гэшхэһээр,

Сэсэн бодолтой зандаа,

Нэгэшье үтэлэнгүй,

Ная хүрэбэ Багшамнай.

Хайша яашаа харайһаар,

Холшор үгэнүүдээ хэлэһээр,

Уулын оройдо гараһандал

Үдэр бүхэнѳѳ дабана!

Яагаашьегүй байтараа

Ядаһан тулиһан хэбэртэй,

Хамаг юумэндэ гомдолтой

Хүнүүд хаанашье дайралдадаг.

Залхуу тулюур зондо

Жэшээ болоно Багшамнай

Зосоогоо иимэ голтой

Зонуудые олохонь хомор.

Бэрхэ сэсэн зониие

Бурхан шэлэжэ абаад,

Муу һайшуулые дахуулхынь

Мүнхэ наһа үгэдэг һай!

Нютагаймнай нюур боложо,

Наян наһа ехэрхэнгүй,

Зуун наһа хүрэхэдэтнай

Зорижо ерэхэ хүсэлтэйб!

 

2015 оной июнин 16.

 

                                                            ******

                                                                                     

                                                                                            

                                                                               Эжы абынгаа ёһо заншал дэмжэе

 

                 Аюшинтан

                                                                     

                                                          

Аяар урданһаа хойшо                                                     

Аюшинтанаар тала байгаабди.                                                 

Аба эжынэрнай дундаа

Айлшалалсажа байдаг һэн…

Аргатаяа ошохо бүхэндѳѳ

Али нэгэндэнь буудагби,

 Баабай эжынгээ заншалаар

 Барандаа хүндэшэ айлнууд.

Хүхюун зантай Климентые

 Ходол ухаандаа үгылдэгби,

 Халаг, тиимэ хүнүүд

 Хаанашье тон хомор.

 Наһанайнь нүхэр Зина

Намдуу урин зантай юм.

 Зобоһон ядаһан бүхыгѳѳ

 Зоной урда харуулдаггүй.

Бато-Мүнхэ ахань

Баггүй даруу зантай һэн…

Үнэншэ иимэ хүнүүднай

Үсѳѳржэ байһаниинь харамтай.

Бүмбэр-бүмбэр хатаржа 

Буян хэжэл байдаг

Будайн басаган Валя.

Гэнтэ айлшадай ерэшэхэдэ,

Гэнэдэжэ нэгэтэшье байдаггүй,

Аятай зохидоор хүндэлжэ,

Айлшадаа ехээр урмашуулдаг.

  Булаг нютагта тоонтотой,

Бултанай дунда хүндэтэй

Буддын шажандаа шүтэдэг

Базархан нүхэрынь тулгатай.

Хамаг хүнүүдтэ туһалдаг,

Харюу һѳѳргэнь хүлеэдэггүй,

Хүн бүхэниие сүлѳѳтэйгѳѳр

Хүлеэжэ байһандал угтадаг.

 

2007 оной февралиин 26

 

 

                                            ****

 

                                                                                            

                                                                                         Елизавета Митаповнада

                                                                                        Түрэ h эн үдэртэнь

 

 

Багшадаа

 

Гүрбэгэр hайхан бэеэ

Гохигод гэжэ үзүүлэнгүй,

Гүнзэгы hайхан сэдьхэлээ

Гунигта даруулжа үзэнгүй,

Гуламтаяа ходо тойрожо,

Гушанараа үргэхэ наhа

Үелhэн нүхэртэйгѳѳ хамта,

Үтэлэнгүй, эдлэжэ жаргаарайт!

 

2010 оной декабрь.

                                                       *****

                                                    

                                                          

Елизавета Митаповна

Владимир Дармаевич Цыреновтэндэ

 

Гүрѳѳһэн шэнги һайхан

Гүрбэгэр сэхэ бэетэй

Буряад хэлэ үзүүлхэеэ

Багша манайда ерэлэй.

Нютагаймнай хүбүүн

Наһанайнгаа нүхэр уулзажа,

Гэр бүлэ боложо,

Гэрээ хүүгэдээр дүүргээ.

Үншэн хоёр нэгэдэжэ,

Ѳѳһэдѳѳ үндыжэ шадаһан,

Арадтаа туһатай хэрэгүүдые

Аймаг соогуураа бүтээһэн.

Ямарханшье зоной урда,

Ямарханшье зоной дунда

Наһан соогоо ябажа,

Нютагтаа хүндэтэй болоһон.

Хэһэн хэрэгүүдынь мүнѳѳшье

Хүнүүд дурдажа хүхинэ,

Хамагай хэрэгтэ хабаадалсадаг,

Хаанашье хүндэтэй айлшад.

Нэгэ амяар амилжа,

Нэгэн шэнги болоод,

Табин жэл соо хамтаа

Тамашье, жаргалшье үзѳѳ.

Иигэжэ ажаһууха жэшээ

Олоной дунда харуулжа,

Ѳѳрын, хүнэй үринэртэ,

Ашанар зээнэртээ дамжуулна.

Ажабайдалай далай дабажа,

Инаглаһан зандаа хоёр,

Үтэлэнгүй тамарһантнай

Үнэндѳѳ алтанһаа ехэ сэнтэй!

Эжы абымни хойтой

Аха заха зон үшѳѳ бии,

Тэрэ сагайнь хүнүүд

Түрэл шэнгеэр һанагдадаг.

 

2015 оной июниин 26.

                                                      *****

                   

                  

Жаблайтандаа

                                                                 

              Хурьганай Дамдинай Жаблай

Хүдэлмэришэ бэрхэ зандаа,

«Ажалай баатар» гэжэ

Ордендо мүнѳѳ хүртэнхэй.

Нюдэндэ торолдохо бог

Нэгэтэшье газаань үгы,

Гэртэнь ороходо, бүришье,

Гэшхэхэньшье аймшагтай-

Яб – таб  хуряалгаатай,

Яларма толормо хаананьшье.

Хэзээшье орожо ерэхэдэ

Халуун эдеэ дэлгээнхэй,

Хүхюутэй баяртайгаар

Ходол намайгаа угтадаг.

«Үглѳѳгүүр сайгаа үргэжэ,

Үдэр бүри мүргэхэдѳѳ,

Бурханайнгаа урда шамайгаа

Бишни мартангүй,  дурдадагби»-

Иигэжэ Жаблай намайгаа

Эжы аба мэтэ энхэржэ,

Нютагаймни Бурхадһаа

Намдаа хүсэ оруулдаг.

                Эжы абынгаа үетэниие

Уулзахадаа ехэл баяртайб,

Ѳөһэдыень хараһан мэтэ,

Эльгэ зүрхэмни уярдаг.

«Хорхойдо эдюулхэ мяха

Хүн юундэ хайрлаха юм»- гэжэ

Багшынгаа хэлэһэн үгэдэ

Бүри ехээр үнэншэжэ,

Хүл хүнгэн болоод,

Хожом гэжэ үлээнгүй,

Хаанашье үрдихэ хүсэлтэй,

Хэрэгээ бүтээхэеэ оролдоном.

                Элүүр энхэ хододоо,

Энэл зандаа  хоюулаа

Ута наhа эдлэхыетнай

Үнэн зүрхэнhѳө хүсэлнэм!

 

 

2017 оной апрелии 8

                                                        ****

 

Шог  мүрнүүд үетэндѳѳ

 

Ото ноён ябадаг,

 Ордон соогуур ажалтай,

 Ородооршье, буряадааршье аниргүй

   «Ойлгосогүй» манай Олег.

Ходо дээгүүр ябадаг,

Конституциин дүрим

Хэлэжэ үгэдэг президентдэ

 Хэшигтуев Олег үетэмнай.

 

2007 оной февралиин 25

              ***

                           

Миин түмэр бэшэ-

Мүнгэн зажим энэшни,

Подарок шамдаа болгожо,

Привет Питерhээ хүргэнэм!

Содействи хэжэ hайнши даа-

Связьтай байхада гоё!

Сагаалганай прикол болгожо,

Стихи бэшэжэ эльгээнэб!

 

2010 оной февраль.

                                                     ****              

  

Баярмаадаа  

 

Гэрээр дүүрэн «сынэтэй»,

Ганса нэгэ басагатай

Үлгы наһанһаа үелһэн

Үетэн минии Баярма.

«Харыш манай Баярмаае:

Халуун бозо соо шиихаад,

Хайша-яашань татанабди-

Хэды шамһаа томо бэ» гэжэ,

Ходо абань шоглодог һэн.

«Живо, живо!»гэжэ дабтажа,

Жэгтэй бэрхэ болгоһон.

Аяар бага наһанһаа

Алга зѳѳриёо адуулжа,

Үзэлэй бэрхэ үетэн-

Умдайн Сергей нүхэрынь.

Эжы абаяа һажааһан

Үри хүүгэдынь бэрхэнүүд-

Хамаг хэрэгүүдээ багаһаа

Хэлүүлэнгүй булта хэдэг.

 

Улан-Удэ 2012 он

                                                           

                                Ошормаада

Дура һайтай гүш, Ошорма,

Али тамир һайтай гүш,

Али далитай хүн гүш шимнай,

Алинииньшье булта бии гү?

Үри хүүгэдѳѳ үргѳѳд,

Ѳѳрынгѳѳ ноохолой орхёод,

Ашанар зээнэрэйнгээ дунда

Эсэхэеэ мэдэнгүй ябаналши.

Нэгэтэ Агада гэжэ дуулдаха,

Нэгэтэ мэдэхэдэ Улан -Үдэдэ,

Малгайгаа табиһан «манай» гээд,

Маханалши хайша-яашаа.

Үри хүүгэдшни жаргалтай-

Үдэр бүри хажуудань

Үргэн байха шадалтай

Иимэ залуу эжытэй.

Мэндэ ябаһан сагташни

Мүн хүүгэдшни сэгнэхэ,

Зээнэр ашанаршни хожомоо

Жаргалаа һанажа ябаха.

Эдеэ - угаагаа шанаһаар,

 Энэл зандаа, үтэлэнгүй,

Зоболон гашуудал үзэнгүй,

Зүнтэгэлэнгүй зуу хүрѳѳрэй!

 

2013 оной апрелиин 14

                                                     ****

 

 

Нютаг соогоо ажалтай,

Налгай һайхан заншалтай,

Нэгэл зандаа ябадаг

Новикова Дарима үетэмни.

 

2007 оной февралиин 25

 

                                    ****

 

                                                                                  

 

 

                                                                                         

Пэлжидмаада

 

Эрхэ монсог Пэлжидмаа

Эрьежэл байдаг нютагаа,

Эжы абаяа дурсажа,

Эльгэ зүрхѳѳ уяруулдаг.

 Хии-бараанай болоходо

 Хэмгүй ехээр уйдадаг.

 Бороогой оробол, бүри,

Бүрэнхы зосоонь болодог.

 

 

2007 оной сентябрь

 

                                         *****

 

                                                                                                              Лубсанова Даримада

 

Хабар

 

Сэнгүү хабарай шэнжэ

Сүгсэгы шубуун асардаг,

Дулаан наранай элшэ

Дуранай хүсэ нэмээдэг.

Хүхюун хабарай тэмдэг

Хараасгай шубуун асардаг,

Халуун наранай элшэ

Хамаг хүсэ hэргээдэг.

Байгаалиин амитад hэрижэ,

Бүхы ургамал задаржа,

Баяр ехэ дэлгэржэ,

Байдал гоёхон болодог!

Хүйтэн сагай ерэмсээр,

Халуун ороной шубуудтал,

Хани нүхэднай бидэндээ

Хубилжа бү арилуужаг…

 

2010 оной мартын 17.

                                                                            ****

Манай бэрхэнэр

Сомондоо Шагжа гэжэ нэрэтэй

Суутай бэрхэ эльбэшэн

Мормониие мэдэхэгүй хүн

Манай орондо үгы.

Үндыжэ шадахаяа болиһониие

Эди шэди оруулжа,

Эмшэ домшо гараараа

Үргэжэ, ѳѳдэнь бодхоодог.

Мүльхижэ ерэһэн зоной

Мээрһэ яһыень барижа,

Тужа тайгын модондол

Таяг, тулуурынь хаюулдаг.

Иимэ хүнэй үриин

Эрхим ябадал гайхалтагүй,

Бэрхэ хүнэй абари

Боһолго алхахадань эли.

Ноёлхо хүсэлтэй бэшэ-

Нютагаа үргэхэ эрмэлзэлтэй

Чирипов, манай гулваа,

Шадал соогоо оролдоно.

Мохоо баргажан хэлэмнай

Мухар-Шэбэриинхитэй мүлирһэн,

Ородооршье, буряадааршье бэрхээр,

Уһанай урдаһандал хэлэдэг.

Хэлэһэн үгынь шагнажа,

Хэһэн хэрэгтэнь хабаадалсажа,

Хурамхаан аймагаархид булта

Хододоо эбтэй ябая.

Олон дэмбэрэлтэй хэрэгүүдтэ

Арад зоноо дахуулжа,

Аймаг соогуураа, эсэнгүй,

Амагалан байдал тогтоогыш!

Хурамхаандаа хэрэгүүдээ бүтээгээд,

Хуралай ноён болохоор

Хүсэ шадалшье бии,

Хэдышье залуу байналши!

 

2012 оной июниин 6

                                                                                    

Амаршалга

Хотын байдал хирэтэйгээр

Хурамхаан аймагаа дэмжээд,

Мормоноймнай хүбүүн

Министр болобо!

Хэхэдээшье, хэлэхэдээшье бэрхэ,

Хүдѳѳажахын хэрэгүүдые

Хүнхинүүлэн дэмжэхээр,

Хүсэтэйшье, ухаантайшье хүбүүн.

Нютагайнгаа хүбүүнэй амжалтаар

Нилээд би омогорхоном,

Буряад оронойнгоо түлѳѳ

Баһа ехэ баяртайб!

Унаһан мориншни ульгам,

Үелһэн нүхэдшни найдалтай,

Ушарһан хүнүүдшни хорогүй,

Үндэртэй, набтартай харгыда

Унан дуһангүй ябахыеш

Үнэн зүрхэнһѳѳ хүсэлнэм!

Шэнэ ажалдаа амжалтатай,

Шүдэрлүүлжэ, бүдэрэнгүй,

Шуумар бэрхэ зандаа,

Шагжиевичнай ябаарай!

 

2014 оной сентябриин 14.

 

 

VI

    

 Мүнхэ дурасхаал

 

                                      

                                                                                                        

                                                                                                                      

Будаев Будажаб Цыреновичтэ

 

                                                                                                           

 

Нютагай шарай

                                          

 Баабай эжыгэймни үетэн-

Будайн Будажаб гээшын

Бултан зонhоо hайень

Бага наhанhаа мэдэдэг hэм.

Урин hайхан шарайнь,

Уян зѳѳлэн сэдьхэлынь,

Ухаандам ходо hанагдажа,

Эльгэ зүрхым уяруулдаг.

Ошохо бүри нютагаа

Ото ухаандаа үгылдэгби,

Гэрэйнь хажуугаар гарахадам,

Гуниг зосоом уурхайлдаг…

Холо ойрын харгыда

Ходо зониие хүргэхэ,

Холоһоо ошоһон намайе

Хоёр тээшэмни зѳѳхэ.

 Хүндэ «үгы» гэхэеэ,

Хѳѳрхэй, ехэ сээрлэхэ,

Ерэжэ хандаhан хүнүүд

Ёһотой мэтээр hанаха.

Үшѳѳ урдын сагта

Улан - Үдэ ошоходонь,

Үүсын мяха нютагаархид

Үри хүүгэдтээ эльгээхэ.

Дам саашань тэрэнииень

Дабхар үндэр гэрнүүдтэ

Ѳѳдэнь ѳѳрѳѳ шэрэжэ,

Үүдэндэнь асаржа үгэхэ!..

…Үшѳѳ саашань хѳѳрэбэл,

Үнэншэхээр мүнѳѳ бэшэ

Үнинэй үнгэржэ ошоһон

Үльгэр түүхэ мэтэ.

Айл бүхэнһѳѳ мяхан

Арбаад  хиилэ  бэшэ-

Багынь нэгэ хай,  гуя

Бүхэли зандаа ябаха.

Гансаш мяхан бэшэл даа:

Гэр бүхэнһѳѳ зѳѳхэй-тоһон,

Хартаабха, хапууста, хубсаһан-

Хүндэ гэгшын мэшээлнүүд.

Тэрэ бүхэли зѳѳрииень

Тээжэ машинадаа гаргаад.

Будажаб  Володя  дүүтэйгээ

Бүдүүн аргамжаар уяха.

Һүрэжэ унагшаб гэжэ,

Һанаагаа ехэ зобооһоор

Бүхэли үдэртѳѳ дэншэжэ,

Байрадаа хүрэжэ  ерэхэ.

Тэрэ урдын сагта

Телефон хэндэшье үгы,

Тэдэ олон хүнүүдээ

Тѳѳрэтэрээ бэдэрхэ…

Арайн гэжэ үргэжэ,

Асаржа гэртэнь ерэхэдэ,

Гэдэһээ тэбэриһэн һамган

Гараараа занхилжа байха:

«Балкон дээрэ абаашажа,

Байрадань табяад орхи.»

«Дэгэл, гуталаа тайлажа,

Дээшээ гаража һуугыш,

Холын харгыда эсэбэш,

Халуун сай уугыш» гэжэ,

Хэлэгдэхэнь заримдаа хомор.

Мүнѳѳ болоод байхада,

Мэдэхэшье хүн гайхаха,

Залуушуул  бүришье, этигэнгүй,

Зохёогоод хэлэнэ гэхэ.

Намда иимэ хүнүүд

Нютагаймни шарай мэтэ,

Халаг, иимэ һайн хүнүүд

Хомор боложол байна.

Арад зоной дунда

Урдыншье, мүнѳѳшье сагта

Алишье талаһаа гайхалтай

Абари хаанашье дайралдадаг.

Үбшэн эжыдээ яаража,

Үрдижэ хүрэхэ һанаатай,

Мүрѳѳ оложо ядахадаа

Мүнѳѳнэй залуушуулые голоо hэм.

Хараад үзэхэдэм,  тэдэнэр

Хайрлахашье,  ойлгохошье сэдьхэлгүй.

Хайран Будайн Будажабые

Хамагһаа ехээр үгылээб!!!

Нэгэтэшье хүргэгдэһэн туһа

Наһан соогоо сэгнэжэ,

Баярлажа сэдьхэлдээ ябабал

Буян болохоор һанагдана.

 

2010 оной февралиин 14

 

 

    

 

                                                                       ****

 

                                                          

Жанаева Чимитцо Дондуповнада

 

 Санжын Дондобой Шэмэтсогой

Сахюур сагаан шарай

Хун шубуутай жэшээлмээр,

Ходол шэртэһэйб гэхээр,

Ямаршье яһатан соо илгамаар

Яһа сэбэр эхэнэр һэн.

Багша хүн гэжэ

Бэеынь хараад багсаахаар.

Һайхан, залуу зандаа

Һарын сагаанаар мордобо…

Нютагайнгаа нэгэниие үгылжэ,

Нюдэмни ходо уһатана,

Үнэншэхэнь ехэ хүшэр,

Уйдхар гашуудалда дарагданам…

 

2013 оной февралиин 16

 

 

                                                                        ****

 

Раднаев Буда Обхоровичта

Эгээ үндэр наһатай

Аргатымнай ехэ Баабай

Орон дэлхэй орхижо,

Олоной сэдьхэл гашуудхана.

Дайнда хосорһон нүхэдтэйгѳѳ

Диваажанай орондо уулзахаяа

Илалтынгаа үдэр хүлеэнгүй,

Ѳѳдѳѳ түргэлэн дэгдэбэ гү?

Эжы абымни үетэнэй

Үсѳѳн боложол байхада

Хэмхэрэ хэмхэрһээр нютагни

Хооһоржол байһан шэнги…

Элүүр, үбшэншье байг,

Эзэн хүнэй мэндэдэ

Гэр дүүрэн байдаг гэжэ

Гунигладаг һэн манай баабай…

Ерэ гаран жэлнүүд соо

Ямарханшье үйлэ үзѳѳ,

Хүгшэн болоторнь хүүгэдээ

Хэдышье, хѳѳрхэй, үргээ.

Хүбүүд басагадынь хажуудань,

Ходол баабайгаа харалсаа,

Холо һууһан зондол,                                                             

Хожомоо шаналжа зобохогүй…

Хойтынь харгы арюудхаха

Хэдышье бэрхэ ашатай,

Буянтай ехэ баабайгаа

Бурханай орондо хүргэхэ.

Һүүлшынхеэ бултыетнай суглуулна,

Һанаандаа хадуужа абаарайт-

Эжы абаяа тойроһон сагһаа

Үнэтэй юумэн үгы даа…

Энэ сагай уймаанда

Үнэн юумэ сэгнэжэ,

Эжы абадаа урбангүй,

Эбтэй һуухыетнай үреэлнэб.

 

 2014 оной майн 4

 

                                                         ****

 

Хобраков

Валерий Шэрэб- Сэнгеевичтэ

Бурхан шэнги түхэлтэй

Балма эжынгээ үбэр дээрэ

Үндэгэн шэнгеэр бѳѳмэйлүүлжэ,

Уян зѳѳлэнѳѳр  үргүүлһэн.

Хатуу үгэ хэлэлсээгүй,

Хѳѳрхэй хоёр ходол хамтаа

Хүтэрэлдѳѳд лэ ябадагынь

Хэзээ болотор һанагдана…

Хэзээ урдын сагһаа

Хубрагтаниие хараад үзэхэдэ,

Хүн зоной дунда

Хэнһээшье наринаар харагдадаг.

Угаа уһа руу хаяагүй-

Уян зѳѳлэн сэдьхэлтэй хүн

Үри хүүгэдээ баһал

Эрхэ монсогоор үргээ.

Арга шадал соогоо

Арад зонойнгоо дунда

Аша туһатай байхаяа

Аргата нютагаа орхёогүй.

 

2014 оной мартын 30

 

 

  

    

VII

Бурханай заяаһан табисуур

                                                                                                                

                                                                                                     Ноёдой урда нугараагүй,

                                                                                               Нүхэдэйнгѳѳ урда ехэрхээгүй

                                                                                               Ёһото арадай артист

Михаил Гомбоевич Елбоновто

  Гурбан хүсэлэймни нэгэн

 

Манай арадай баялиг-

Михаил Гомбоевич Елбонов

Мүнгэнэй түлѳѳ дуулаагүй,

«Мүшэтэжэ» нэгэшье зобоогүй! 

Булта зониие баярлуулха-

Бурханай заяаһан табисууртай

Буряад Ороноймнай домог,

Бидэнэй омогорхол - Елбонов!

Баабай эжы хоёройнгоо

Бурханай орондо мордоhоор

Баярлажа шадахаяа болёод,

Бархиран ходол байдаг hэм…

Һайхан дуунуудыень шагнажа,

Һанаамни ехэл амарна,

Налгай гоё аялгань

Нютагтаймни намайе холбоно.

Сэдьхэлэймни гуниг тараажа,

Сэбэрлэн, харгыемни арюудхана.

Дуунайнь аялга ирагуу-

Дом аргадал сэнтэй!

Елбоновой дуулахые шагнахаяа

Ехэ үнинэй хүсэлдэг hэм,

«Нирвана» гээшэнь ямар юм ааб?-

Налайжал байдагби үдэр бүри!

 

2010 оной феврвлиин 14.

                          ****

 

                        Нютагай мэндэ

              

Ѳѳрынгѳѳ бэрхын хүсѳѳр

Ѳѳдѳѳ абиржа гараhан,

Нэрэтэй солотой болонхой

Нютагаймнай хүбүүн Миша.

Аха дүү хоёр

Угаа уhа руу хаяагүй-

Дууша эжыгээ hажаагаа,

Дээшэнь нэрынь үргѳѳ.

Үхэрэй хоёр эбэртэл

Үдэһэн аха дүү хоёр

Бэе бэеэ дэмжэн,

Бэлигээ арадтаа зорюулна.

Хэзээнэй хүлеэгдэhэн ушар

Хүсэжэ мүнѳѳ ерэбэ,

Хэды олон зүрхэ

Халуун баяраар дүүргэбэ!

Ухаан бодолымнай hэргээжэ,

Улаан зүрхымнай уяруулжа,

Урагшаа ходо дабшахыемнай

Үршѳѳбэ манай Елбонов!

 

2010 оной январиин 3. 

 

 

                                    ****

 

 

Баяр

 

                        Эмээшье хүртэхэеэ болёод,

                     Эдихэ, уухаяашье мартаад,

                     Энеэдээр хоол хээд,

                     Эндэхид hаяда ябаабди.

                       Олон гоё дуунуудые

                       Орхёод ошоо Елбонов,

                       Ондоо юумэ hонирхонгүй,

                       Ото тэдэнииень шагнаабди.

                       Үшѳѳ дахин ерэхыень

                       Үдэр бүри хүлеэгээбди,

                     «Бурдрам» ерэхэнь гээд,

                       Бүришье ехээр баярлаабди!

 

                         

                     2010 он

 

                                                      

Талантом наделяет Бог

И только - избранных.

                                                                                                                     

                                                                                                                      

Соловей Бурятии

 

В унылый зимний Петербург

Влетел однажды…Соловей!

И солнце выглянуло вдруг, 

Забыв, что здесь не юг.

И в дивных трелях зазвучали

Минувших лет напевы…

Моей души, в один аккорд,

Все струны дружно заиграли.

Подснежник пушистый в снегу,

Багульник в обильном цвету-

Безвозвратного детства грёзы

Слезой катились по щекам… 

Байкала грозное дыханье, 

Сопенье стада в тишине

И всплеск воды в реке

Ласкали слух вполне.

Над ухом Мама прошептала

О вечном и святом для всех-

Своих корней не забывать, 

И, молча, вторил ей Отец…

Мои недуги с плеч долой

Смахнул крылом певец

И бремя тяжести утрат

Теперь нести мне легче.

Да благословен тот день осенний

За сына с именем бессмертным,

И вечен будет наш народ,

Доколь поёт Елбонов!

 

2010 оной сентябриин 11.

 

                                                       ****

 

Буряадай гургалдай

(оршуулга)

 

Унтигар боро үбэлэй үедэ

Уйдхабартай Петербург руу

Гэнтэ, хаанаһааб даа,

Гургалдай ниидэжэ ерэбэ!

Хүлеэгдэхэеэ болиһон наран

Халуун оронһоо ерэһэндэл,

Гэрэлтэ үдэрнүүдые мандуулжа,

Гайхалтайгаар бидэниие  баясуулба.

Уянгата һайхан жэгүүр соонь

Үнгэрһэн наһанайм аялга

Үзэлэй гоёор сууряатаба,

Сэдьхэлэйм оёорой долгин

Собхоржо газаашаа гараба.

Байгалай балаатай амин,

Үхэрэй уухилжа хэбтэхэнь,

Уһанай шууян урдахань

Уянгатайгаар намда дуулдаа.

Тэрэнгиин хоншуун сэсэгүүд

Түүдэг шэнгеэр ягааржа,

Ургы газарһаа бултайжа,

Урдам һайханаар харагдаа.

Шэхэнэйм хажууда эжымни

Шэбэнээд намдаа абаа,

Мүнхэ һургаалаа дабтаа:

«Үндэһэеэ мартажа болохогүй»

Бүтүүхэн хажуудань баабаймни

Баһа тиигэжэ ойлгуулаа…

Даажа ядаһан зоболониием

Даляараа дуушан туугаа,

Эбшэн тахалыем гэнтэ

Эльбэһэн шэнгеэр эдгүүлээ!

Буянтай намарай үдэр

Бурханай заяагаар түрэһэн

Елбоновой дуулажа байбал,

Юртэмсэдэ  араднай мүнхэрхэ!

 

2016 оной февралиин 16

 

                                  ****

 

 

 

Наше светило

 

На сцене ты, бесспорно, Бог,

 Народом признан ты давно,

А в жизни ты - Человек,

И звания выше нет!

Какой Бурдрам без Будамшуу,

Какая драма не для Миши?

Как ты поёшь от всей души,

Так нет души без песни.

Талантом от Бога наделён -

Хватал ты звёзды с неба,

Но сам не стал звездой,

А стал светилом для народа!

Легко несёшь ты бремя славы,

Сердца, играючи, пленяешь,

Звезда твоя горит на небе,

«Болезнь»  её чужда тебе.

Велик твой вклад в культуру,

Ты всё ещё неутомим-

Сынов рожаешь каждый год

Под именем одним Будамшуу!

Немало довелось хлебнуть

Лишенья, тягот и нужды,

Но и счастьем наградить тебя

Всевышний не позабыл.

Ты знаменит, но скромен,

Ты не богат, но щедр,

Ни злостью, ни корыстью,

Ни завистью не обременён.

Соловья бурятского трели

Мне когда-то душу отогрели,

Пой,  Мишенька, пой,

Лицедей ты наш дорогой!

Ты играешь, как чародей,

И поёшь ты, как соловей,

Ты игрив, как молодой,

Не стареть тебе вовек!

 

25 января 2014г.

 

                                                          ****

    

 

 

Ёһото артистын ажал

Яһалал хүндэ даа,

Хүшэгын саатай гарангүй,

Харахада ехэ бэлэн.

Хэды дахин хубилжа,

Хара хүлһэ адхажа,

Хүнэй сэдьхэл хүдэлгэхэ

Хүсэ тамир хэрэгтэй.

Олон зүжэгүүдэй үйлэнүүдые

Ухаандаа сээжэлдэжэ абаха.

Елбоновые харахаяа хүсэлэгшэдээр,

Ехэбшэлэн Бурдрам дүүрэдэг.

Эхинһээ захадань хүрэжэ,

Эсэжэ тайзандаа хүрэхэдэнь

Мүнѳѳ микрофон гээшэнь

Мугыһаа хүндэ болоо бэзэ.

Амаржа һууһан зон

Альгаа ташан хүхихэ,

Дууһаагүй байтарнь зариман

Дэгэлээ үмдэхэеэ харайлдаха.

Ямаршье театрта һуухадаа

Ехэ тэдэние  голодогби.

Урмагүй амитад гэртээ

Унтажа хэбтэхэеэ яадаг юм?

 

23.06.16

                                                                                          Наһанайнь нүхэр

Галина Дамбаевнада

 

Эрьехэ наран гэжэ бии,

Эдирхэн бага наһандаа

Үншэн тажаа ябабашье

Үтэлхэ наһандаа жаргалтайш-

Эхэ мэтээр хандадаг

Ухаатай, бэрхэ нүхэртэйш.

Алдар солыншни туяа доро

Игаажа һууна бэшэ,

Шэнэ хэрэгүүдые эмхидхэжэ,

Шунан тэрэндээ ороно.

Нэгэн шэнги болоод,

Нилээд илалта дабанат.

Эдир Будамшуу бүхэнэй

Эхэнь болоно гэхээр-

Буряад орондоо жэл бүри

Бэрхэ хүбүүдые түрэдэг,

Буряад хэлэеэ дэмжэхэеэ

Байгалай эрьедэ суглуулдаг,

Баяртай, омогтой хүүгэд

Бусажа гэртээ ерэдэг.

Холо ойрын хүнүүд

Хэзээшье гэрээрнь дүүрэн.

 Ходол халуун тогоотой

Хүн бүгэдэниие угтадаг.

Эсэгын нэгэ хүбүүн

Эрхимээр нэрыеш үргэхэ,

Гансаһаа газар дүүрэхэ-

Гэрыш ашанар үргэхэ.

 

2015 оной октябриин 13

 

                                                

                                            ****

 

 

    

VIII

Намарай зүүдэн

Хэлэнэй дээжэ - « Эжы »

Түрэл хэлэн - эжын хэлэн

Хэдышье сагай ошобол,

Хари гүрэндэшье hуубал,

Хэлэн мартагдаа гэжэ

Хэзээшье хүндэ байдаггүй.

Мэдхэгүйб гэжэ хүхеэшэнь-

Магтахаар бэшэ юумэн лэ.

Түрэhэн хэлэеэ голоошонь-

Тэнэг хүнэй ааша лэ.

Хоёр буряадай уулзаад,

Ходол ородоор хѳѳрэлдэхэдэ,

Хажуу тээhээнь хараад,

Ходол ухаандаа гайхагшаб.

Бурхандаа мүргэхѳѳ ерээд,

Баhал ородоор ярилдаха.

Бэе бэедээ ехэрхэхэ-

Буряад хүнэй заншал аал?

Ородоор дундаа хѳѳрэлдэдэг

Ондоо яhатаниие харадаггүйб,                        

Орой, манай буряадууд

Ондоохон юундэ заншалтайб?

2007  оной февралиин 24.

                                                        ****

 

Эхэ  буряад хэлэмни

Эндэшье, нютагтамшье хомор,

Шэдитэ  hонин үгэнүүд

Шэхэндэмшье дуулданагүй,

Хэлэндэмшье хэлэгдэнэгүй.

Хоёр хэлэ холижо,

Ородооршье буряадааршье бэшэ

Һожоргүйгѳѳр зугаалжа,

Хэлээшье ѳѳрынгѳѳ зобоожо,

Хүнэйшье шэхэ хашараанхаар

Хатуу шанга үгѳѳр

Хараал табяа һаа дээрэ ха.

 

2011 оной июниин 22

 

                                      ****

 

Үндэһэн хэлэн

Ямаршье арадай дунда

Ухаа ороогүй хүүгэнэй

«Эжы» гэжэ түрүүшын үгэһѳѳ

Үндэһэн хэлэн эхилдэг.

Үндэһэн хэлэн гээшэмнай-

Үеһѳѳ үедэ хүүргэ,

Яһатан бүхэнэй гэршэлгэ,

Ёһо заншалай дамжуулга.

Ѳѳрынгѳѳ дураар арад

Үндэһэеэ юундэ таһалнаб?

Эжынгээ хэлэ голохо

Эндүү ямар заншал бэ?

Элдэб олон шалтагуудые

Урдаа барижа үзэхэ,

Зэмынь ѳѳрын байхагүй-

Заатагүй нэгэн олдохо.

Зэбсэг занажа байһандал

Засаг зэмтэй байха,

Үнинэй үнгэрһэн түүхэ

Обооргоод баһа үзэхэ.

Түрэл хэлэгүй арадта

Түүхэ ѳѳрын байхагүй-

Түмэнэй дунда хосоржо,

Тоондо үгы болохо…

Хэдышье ѳѳдѳѳ гараа һаа,

Хиидэжэ нэгэтэ болохош,

Хэдышье баян болоо һаа,

Хооһоржо нэгэтэ болохош,

Эдлэһэн зѳѳриёо диваажанда

Абаашажа ябаха бэшэш,

Хэһэн буян хэлэн хоёршни

Хэзээдэшье мүнхэ байхал.

 

2013 оной мартын 23.  

 

                                           ****

 

 

Түрэл хэлэн дээрээ зугаалха

Тойроод хүнүүд хоморхон,

Гэр бүлэ соогоошье

Гансахан нэгэ буряадби.

Арадайнгаа ёһо заншал,

Эжы абынгаа һургаал

Ондоо яһатанай дунда

Одоол сахихань хүшэр.

Сэгнэхын, этигэхын хүсѳѳр

Шадал соогоо оролдожо,

Үри хүүгэд, ашанар зээнэртээ

Ѳѳрынгѳѳ заншал дамжуулнам.

 

 

2016 оной июниин 17

 

                                ****

Бурхан гурбан эрдэни !

          

Баабай эжынгээ hургаалаар,

Буряад арадайнгаа заншалаар,

Бурхандаа шүтэжэ ябабал

Буянтай болохо аргатайбди.

Үри хүүгэдшье байбал,

Олзо зѳѳришье байна гү,

Хэмнэгдэжэ үгтэһэн хуби-

Хүн бүхэнэй үйлэ.

Бага гэжэ шамарлангүй,

Ехэ гэжэ хабархангүй,

Бурханай үгэhэн хубида

Баяртай байха ёhотойбди.

 

2011оной июниин 17

 

 

                                                  ****

 

Балшар наһанһаа хойшо

Бурхандаа ходо зальбаржа,

Энэ хэбээрээ ябаһамни-

Эжы абымни буян.

Бархан үндэр ууламнай,

Баргажан эхэ нютагнай,

Буусымнай ехэ сахюусад

Бултыемнай хаанашье сахидаг.

Шүдхэрэй мэдэлдэ орожо,

Шүтэдэг Бурхандаа урбаhан,

Шолморhон мүнѳѳ буряадуудые

Сэдьхэлдээ ехэ голожо,

«Бурхан Гурбан Эрдэни!» гэжэ

Бүри ехээр зальбардагби.

 

 

2011 оной июниин 16.

 

                                                      ****

 

              

          

 

 

      Нүгэл

 

Үзэсхэлэн байгаалимнай

Үгырэжэл байна хэбэртэй,

Хада уулын модонууд

Хайр гамгүйгѳѳр отологдоно.

«Дайдын ганса модо

Дайража, орой, болохогүй,

Уһаяа, галаа бузарлабал

Үбшэн тахалда хүртэхэш,

Хээрын юумэ дайрахагүй-

Хамаг юумэн эзэтэй юм» - гээд,

Хүгшэд һургаал оруулжа,

Хүүгэд бидэндээ ойлгуулдаг hэн.

«Урадхал  уһан гээшэмнай

Ѳѳрѳѳ бэеэ сэбэрлэхэ,

Бузарлаһан хүнэй нүгэл

Бэедэнь хүрэжэ ерэхэ.

«Экологи» гээшэмнай

Энэл даа үнэндѳѳ» гэжэ,

Энэ мэтэ бодолнуудые

Эжымни ходо хэлэдэг һэн.

Ойро байһан юумэ

Оножо хараха нюдэгүй,

Эдлэжэ ябаһан баялигаа

Үгы болоходонь шаналнабди.

Хайбаар гарадаг мүрэнүүднай

Хараһаар байтарнай хатана,

Оломоор гарадаг горхонууднай

Үбдэгтэшье хүрэхэеэ болибо…

Байгал далайгаа булингяартуулжа,

Бузарлажал байна хэбэртэйбди.

Байгалай гүнзэгы хирэтэй

Булай ехэ нүгэлтэйбди!

Баян  бардам залуушуул

Байгаалида гаража сэнгэлнэ,

Һогтуу галзуу хүнүүдтэ

Һѳѳргѳѳ хараха ухаан үгы.

Хүнэй муу ёроор

Хүбшэ тайга дүрэнэ,

Хамаг амитан зобоно-

Хэды ехэ нүгэл бэ!

Нэгэтэ хэгдэһэн нүгэл-

Наһанай ехэ зоболон,

Ѳѳрѳѳ зобохоһоо түрүүн

Олондо  тойбо татаха.

 

2015 оной декабриин 7

 

                                             *****

 

Эдир  залуу наhанда

Эндүүржэ хэгдэhэн алдуу

Гуниг болон  даража,

Гэмшүүлэн  бү дахаг лэ.

Балшар бага ябахадаа

Бухиндажа, журамаа алдаһые

Бурхан Багша хүлисэжэ,

Буян  тээшэ залаг лэ.

 

 

2010 оной мартын 11

 

 

                                                           ****

Саг сагтаа

 

Хорёод наhатай хүндэ

Хожомойнь хэрэгүүд шухала.

Хүгшэн наhатай хүндэ

Хэhэн хэрэгүүдынь шухала.

Ургажа ябаhан наһанда

Үглѳѳдэр ухаандань,

Үтэлжэ ябаһан наһанда

Үнгэрhэн саг  ухаандань…

Залуу омог наһанда

Замбуулинай хэрэгүүд hанагдаха.

Буурал  хүгшэн наhанда

Бурханай  Орон һанагдаха…

 

2010 оной февралиин 8                     

 

 

                                                ****

    

        Үнэн сэн

Мүнгэнэй хүсѳѳр ниилсэһэн

Мүнхэ нүхэр байдаггүй,

 Ноён ябахада холболдоhон

Наhанай нүхэр байдаггүй.

Үдэрэй талын нүхэсэл

Үндэhэгүй ургамал мэтэ,

Хоол умдагүй  болоходоо,

Хатажа сагтаа һалаха.

Хэрэгтэй ѳѳртэнь болоходо

Харайжа шамда ерэхэ,

Хооhороод ѳѳрѳѳ байгаа һааш,

Хиисэн сагтаа арилха…

 

2010 оной мартын 11

 

 

                                                     ****

               Милаан

 

«Милаан, милаан» гэлдээд,

Манайда айлшад сугларна,

Хэд бэ гэжэ танихаар

Харажашье тэдэниие үзѳѳгүйб.

Юуншье боложо байһанииень

Юрэдѳѳ би ойлгоногүйб:

Юбилей гээшэнь юм гү,

Али түрэ наадан юм гү?

Тойрожо бултадаа һуугаад,

Түшэгэнэсэ зугаална,

Һайса би ойлгоношьегүйб,

Һонирхоношьегүйб тэдэниие.

Һажаадшье үзэнэм,

Үлдѳѳдшье үзэнэм,

Норгоод дороо үзэхэдэм

Нилээд памперс туһална.

Бархирхадамшье баһа

Балайшье хүн һонирхоногүй,

Үгэ хэлэгүй намда

Үзэлэй хүшэр байна даа.

Һаяаар ябаха янзагүй,

Һагаа-ягаа шууялдана.

Хүн бүхэн бодожо,

Хүүр хэлэнэ, дуулана,

Уһан гээшые ууна,

Эдеэ хойноһоонь зальгина.

Мартаагүй һаа, ехэ болоод,

Милаан гээшэтнай юун бэ гэжэ

Эжы аба хоёрһоо

Одоол харюу абахаб!

 

2015 оной январиин 7

 

 

                                             ****

Хүнэй зол


Залхуу hамган
Зайдаар нүхэрѳѳ унадаг,
Золгүй эрэ
Зобожо зүдэрдэг.
Зүрхэтэй hамган
Залхуу нүхэрѳѳ дахуулдаг,
Залхуу мүртѳѳ зүрюу-
Заатагүй буруу тээшээ.


2015 оной августын 12

                                                   ****

                                     

Бардам хүнэй ааша  

  

Мүнѳѳ үдэрѳѳ дэмы үнгэргѳѳд,

Үглѳѳдэр тухай бодонгүй,

Хүхихэ сэнгэхэ дуратай

Хүйхэр залуушуул дайралдадаг.

Бэлэн юумэн дээр таршалаад,

Бэеэ дээгүүр абхуулаад,

Бараг хүн хэбэртэй

Бардам гэгшээр алхалдадаг.

 

2011 оной июниин 2

 

                                                               ****

   

Халаг даа

 

 

Эжы абынгаа hургаалые

Үтэлхэ сагтаа ойлгонобди,

Ѳѳрынгѳѳ үринэрые харахадамнай,

Ондоошье юумэниинь үгыл даа.

Ѳѳр тухайгаа мартаад,

Үхибүүдтээ сухалдаад абанабди.

Саг мүнѳѳ хубилаа юм гү -

Сэдьхэл абаринь ѳѳрсэхэн…

 

2011 оной июнь.

 

                                            ****

Эжы абын һургаал - үри хүүгэдэй жаргал

Заруулжа  гэртээ үзѳѳгүй,

Залхуу, тулюур басагад

Хүнэй хүбүүдые зобоожо,

Хуби заяаень тѳѳрүүлдэг.

Оёжошье, нэхэжэшье шадахагүй,

Угааха, аршахашье дурагүй,

Эдеэ угаашье шанахагүй,

Унтажа үдэрѳѳ үнгэргэхэ.

Тэрэнээ багсааха ухаангүй,

 Тэнгэриһээ тэб байса

Толгой дээрэнь унажа,

Хэмгүй ехэ жаргал

Хүбүүндэ бууһандал һанажа,

Ехэ юумэн боложо,

Ёһорхожо нүхэртѳѳ хэбтэхэ.

«Хорин табан жэл соо тэжээһэн

Хүбүүнэйшни тархи һамган

Хоёр хоногой туршада

Хайшаньшье эрьюулжэ шадаха,

Һамгатайгаа хоёр хоноод, хүбүүншни

Һамганһаа гараһан шэнги болохо»-гэжэ,

Хурса ухаатай нютагамнай эхэнэр

Ходо иигэжэ хэлэгшэ бэлэй.

Тулуурһаа үлүү туһагүй

Тулюур нүхэр байха,

Хүндэшье ѳѳртѳѳшье абаригүй,

Хамагай дарамта болохо.

Хэдышье бэрхэ хүбүүн аад,

Хуби заяаниинь буруутажа,

Муу һамга абабал, доройтожо,

Мэдэхэ юумэнь үгы болохо.

Ѳѳрын зориггүй байбал, бүришье,

Алюмиин порооболхо шэнги,

Иишэ тиишээ нугаржа,

Эжы абынгаа наһанай һургаал

Онтохон шэнгеэр һанаха…

Үхэ үхэтэрѳѳ үридѳѳ гэжэ,

Үгэ хэлэхэ эрхэгүй болоһон

Эжы үриеэ хайрлажа,

Эльгэ зүрхэеэ  зобоохо…

 

2017 оной майн 29

 

 

 

 

Муу ёро

 

Сэсэн хүнэй бодол

Сэдьхэлэйнь оёорто оршодог,

Хооhон хүнэй дотор

Хорото сэдьхэл шэбээлдэг.

Муу ёротой хүнэй

Муухай hанааниинь түрүүн,

Мѳѳр  руу ходо

Модо шэхэжэ мэдэдэг.

Дүүрэн торхотой мёд руу

 Доохид хэжэл байха.

Амжалта хүнэй туйлахада

Атаархажа ходо ябадаг.

 

2010 оной мартын  5

 

                                               ****

 

      Зоболон

 

Үгы юумэ бии болгоод,

Бага юумэ ехэ болгоод,

Ой ухаанда орохогүй юумэ

Онтохон болгожо зохёогоод,

Ѳѳрѳѳ тэрэндээ үнэншээд,

Олоной дунда тойбо татадаг

Ѳѳрсэхэн зон бии хэбэртэй.

Нэгэтэ болоһон юумэ

Наһан соогоо нэхэжэ,

Һугадаа тэрэнээ хабшуулаад,

Һанаха бүреэ зобохо.

Ѳѳдѳѳ үндыхэеэ оролдохогүй,

Үһѳѳрхэжэ  сүлѳѳгүй,

Хүнэй амжалтада дурагүй,

Хүсэхэеэ болёод, хорсохо,

Ямаршье алдуу хэгдэдэг,

Ямаршье ушар дайралдадаг,

Сэсэн хүн хүлисэжэ,

Сэдьхэлээ даруулдаггүй.

 

2015 оной февралиин 21

 

                                                           ****

 

 Урагшаа!

 

Хүшэр юумэнһээ сухаридаггүй,

Хээли алдатараа хэбтэдэггүй

Хүлтэй гартай хүн бүхэн

Хоолойгоо тэжээхэ аргатай.

Хүдэлмэришэ бэрхэ хүнэй

Хэрэгүүд ходо олон байдаг.

Залхуу зайран хүнүүд

Зондо тойбо татадаг.

Хүнэй наhан хэмжүүртэй,

 Хойтыншье харгы гэжэ байха.

Хабатай ябаһан сагтаа

Хэрэгээ бүтээхые оролдое!

 

2011 оной июнь

 

 

                                                 ****

 

 

Тулюур мохоо хүнүүд

Тохоногоороо түлхеэд абадаг,

Хүнэй бэрхэдэ хорсожо,

Хоол тэрээгээрээ хэдэг.

Харгы дээрэнь дайралдаһаниие

Хүмэрисэ түлхеэд абаха,

Гэдэһээ дүүргэхын түлѳѳ

Гэшхээд, дээгүүрнь гараха.

Муу болоһон юумэндэ

Мүнѳѳхи хүйхэрнүүд дуратай,

Худалаар хэлэдэг зондо

Хонгор зариман этигэдэг.

 

2011 оной ноябриин 21.

 

 

                                        ****

 

Гайхалтай

 

Хабдатараа унтаад,

Олойртороо архидаад,

Үйлсын утые хэмжэһээр,

Үдэрѳѳ үнгэргэдэг амитад бии.

Үшѳѳ,  гоёор зугаалжа,

Хамаг юумэ мэдэhэн хэбэртэй,

Хамаг юумэ шадаhан хэбэртэй

Хабархан хүхидэг хабастуун.

 

2011 оной июниин 16.

 

 

                                                  ****

     

Хомхой

Эд зѳѳриин хойноһоо

Уна худартараа ябаха,

Мүнгэнэй түлѳѳ

Мэдээгээ алдаха,

Сээр нүгэл мэдэхэгүй,

Сэдьхэлэйнь орондо

Сээжынь оёорһоо

Сууряан зэдэлжэ байха.

 

2015 оной августын 13

Харюугүй  асуудалнууд

 

Наһандаа сахижа ябаһан

Нангин ёһо заншал

Ямаршье арадай дунда

Яахадаа үгы болобо?

Мэнэ һая тахижа байһан

Монгол угсаатанай һургаал

Үдэр һүниин хугасаада

Үгы юундэ болобо?

Мүнѳѳдэрэй хүнүүд

Мүнгэнэй мэдэлдэ оробо гү,

Сэдьхэлэйнь хооһорходо

Шүдхэр эзэлжэ һууна гү?

Үнэн, худалай мүрысѳѳн

Үгы болобо хэбэртэй,

Баян үгытэй хоёрой урилдаан

Байрашажа үлэхэнь  гү?

 

2015 оной октябриин 1

 

 

                                                   ****

Хубилгаанууд

Хэрэгтэй болоходоо урагтай болохо,

Хаанаһаашье шамайе бэдэржэ олохо,

Хэрэггүй болоходоо

Хүндэ тоолохоёо болихо.

Хэрэгтэй болоходоо буряад болохо,

Хэрэглэхэеэ болиходоо

Амар мэндэшьегүй,

Ородоор зугаалжа эхилхэ.

Ноён болоо һаашни бүри,

Нүхэдүүд олон болохо,

Хиидэжэ унаа һаашни,

Хонходохонь хомор болохо.

Үншэн тажаа үриие

Ѳѳдэлхэгүйгѳѳр һанаха,

Үндыжэ ѳѳдѳѳ гарахадань

Урагуудынь олон болохо.

Үнгэ нюураа хубилгадаг,

Үгытэй баян гэжэ илгадаг,

Урмагүй хүнүүд хаанашье

Үсѳѳн бэшэ хэбэртэй…

 

2015 оной сентябриин 14.

                                                        ****                    

                                                                              Ураг орохоһоо түрүүн


Дата добавления: 2019-02-22; просмотров: 305; Мы поможем в написании вашей работы!

Поделиться с друзьями:






Мы поможем в написании ваших работ!