Біріншілік ангиналар. Жіктелуі.Клиникасы.Диагностикасы.

⇐ ПредыдущаяСтр 4 из 8Следующая ⇒

Ангина ( лат. ango — «қысу, басу, баспа ») — жедел дамитын патологиялық жағдай, мұнда жұтқыншақ маңы бадамшалар сақинасының (Пирогов-Вальдейр) көбінесе таңдай бадамшаларының қабынуы туындайды.

Локализациясы бойынша: таңдай бадамшасының, тіл бадамшасының, жұтқыншақтың бүйір төсемдерінің, көмей.

Ауырлығы бойынша: жеңіл, орташа, ауыр.

Қабыну сипаты бойынша: I — катаральды II — фолликулярлы III — лакунарлы IV — фибринозды V — герпетикалық VI — флегмонозды (интратонзиллярлы абсцесс) VII —жаралы-некротикалық (гангренозды) VIII — аралас.

Клиникасы:

Инкубациялық к 1-2 күнге созылады. Ауру жедел басталады: сау адамда бірден қалтырау, бас ауруы, буындардағы құрысу, жалпы әлсіздік, жұтыну кезіндегі тамақтағы ауырсыну , мүнымен қоса дене қызуы 40 С° дейін көтеріледі, тәбеті төмендеп, ұйқысы бұзылады. Тамақтағы ауырсыну біртіндеп артып, тұрақты болады. Біріншілік ангина үшін тән симптом жұтқыншақтағы тамақтағы екі жақты ауырсыну. Біріншілік ангина үшін міндетті симптом болып жергілікті лимфа түйіндерінің ауырсынуы мен ұлғаюы болып табылады. Бұларға жақ асты лимфа түйіндері жатады: пальпациялау кезінде қолға сезіледі және қозғалмалы болады. Жұтқыншақты карау кезінде қызару, бадамшаның ұлғаюы, 2-3мм көлеміндегі сарғыш түзілісті фолликулярлы, фиброзды-іріңді жағындыны лакунарлы ангинада көруге болады.

Диагностика.

Бактерологиялық зерттеу кезінде 5 пайыздық агарда бетта- гемолитикалық стрептококктың жаппай өсуі байқалады. Серологиялық зерттеуде 10-12 күндері қан сары суында стрептолизин-О, стрептокиназа, стрептококкты полисахаридке антидене титрі өседі.

2. Жұтқыншақ дифтериясы. Клиникасы. Диагностикасы. Алдын алу шаралары.

Ауыз — жұткыншақтың жайылмалы күлі өте сирек кездеседі. Клиникасы жергілікті күлге ұқсас болады. Ерекше белгісі — жабындылардың бадамша бездерінен асып, доғашықтарға, тілшікке, жұтқыншақтың бүйір және артқы қабырғаларына өтуі. Улану белгілері, бадамша бездер мен доғашықтардың ісінуі мен кызаруы, топзиллярлы лимфа түйіндердің үлкеюі жергілікті күлге карағанда айқынырақ дамиды. Жұтыну кезіндегі сезім және лимфа түйіндердеіі ауру сезім жергілікті күл кезіндегідей. Жұмсақ тандай мен мойын шел клетчаткасының ісінуі болмайды (ауыз-жұтқыншақтың токсикалық дифтериясынан айрықша).

Ауыз — жұтқыншақтың токсикалық күлде көбінесе жедел, бірден токсикалық сияқты басталады, сирек жағдайларда емделмеген жергілікті немесе жайылмалы күлден дамиды. Т° алғашқы 2 сағат ішінде 39-40°С-қа дейін көтеріледі, бас ауру, қалтырау, қайталамалы құсық, тахикардия, әлсіздік, анорексия болады. Аурудың бірінші сағаттарынан бастап жалпы интоксикация белгілері басым (жергілікті және жайылмалы күлге қарағанда). Бастапқы кезеңде, өте ерте, болады бадамша бездердің үстінде жабындылардың және мойын шел клетчаткасының ісінуі пайда болғанға дейін, ауыз-жұтқыншақтың жұмсақ ұлпаларының ісінуі, ауру сезімдік синдром пайда болып, регионарлы лимфа түйіндері үлкейеді. Ісіну бадамша бездерден басталып, кейін доғашықгарға, тілшікке, жұмсақ және қатты таңдайға тарайды. Жабындылар ісінген бадамша бездерінде пайда болады; алғашқы сағаттарда өрмек тәрізді болып, жеңіл алынады, бірақ алынған жабындылар орнына пленка жаңадан пайда болып, тығызданып, қиын алынады. Жабындылар көбейіп, бадамша бездердің шетіне жайылады. Мойын клетчаткасының ісінуі (ауру сезімсіз, қамыр тәрізді консистенциялы) үлкейген жергілікті лимфа түйіндер аумағында бірінші тәуліктің соңында пайда болады.

Аурудың өршу кезеңінде (2-3 күн) интоксикация белгілері және жергілікті өзгерістер толық дамиды. Адинамия терінің бозаруы, еріндер цианозы, тахикардия, гипотопия болады, бадамша бездер ісінуі үлкейеді, жабындылар бадамша бездер шетіне тарайды, мойын клетчаткасы өршіп, кеудеге, кейде ішке қарай жайылады. Күл диагностикасының көмекші әдістері:

1.Бактериологиялық зерттеу

2. Иммунологиялық зерттеу әдістері:

3.БЛ микробтарын ТГАР (РПГА) бойынша антибактериалды антиденелерді анықтау

4.Антигенбайланыстырушы лимфоциттер (АБЛ)

Алдын алу. Бұйрық №ПЗ (ҚРДМ 11 март 1997 жыл) бар. Балалардың 97-98% -н күлге қарсы иммунизациялауды қамтамасыз ету, аурудың алдын алуы ықпал етеді. АКДС вакцинасы балаларға екі айлық кезінен салынады. Вакцинация 3-рет тек (0,5-тері астына), ара кашықгығы 28-30 күн. Ревакцинация 1,5 жылдан кейін (18 ай-дан кейін), 2-ші ревакцинация 6-7 жаста (АДС вакцинамен), 12 жас (АД), 16-17 жас (АДС) және әр он жыл сайын.

Баспамен ауырған науқастарды бақылау (3 күн бойы) және 1 рет күлге бактериологиялық зерттеу жүргізу. Күл күмән туса КҚС енгізу. Күлден күмәнмен немесе нақты аурумен түскен науқастан стационарға түскенде және одан кейінгі 2 күн қатарынан бак зерттеу алу Қатынаста болғандарды 1 рет БЛ-ге тексереді. БЛ-ге бір реттік бактериологиялық тексеру балалар үйіне түскен балалар және басқа адамдарды, мектеп-иттернатқа түсушілерді, туб.инфекция-сы бар балалардың санаторилерінен түсушілерді, балалар және ересектер психоневрологиялық станцияларда жатқандарды арнайы балалар мекемелеріндегі (ОЖЖ зақымдануы бар балалар мекемелері) өткізу қажет.

Стационардан реконвалесценттер БЛ-ге алынған екі теріс нәтижесі анализден соң шығарылады.

3.Күл (дифтерия). Патогенезі. Ажырату диагнозы. Асқынуы.

Күл — өте ауыр ауру, ол көп жағдайларда қолайсыз аяқталатын асқынуларымен қауіпті. Патогензі және патанатомия. Леффлер бактериялары енген орнында көбейеді. Ауыз-жұтқыншақ Леффлер бактериясының эндотоксині жергілікті және жалпы токсикалық өсер етеді. Жергілікті өзгерістер фибриндік қабынумен сипатталады. Ауыз-жұтқыншақ күл кезінде күлдік қабыну дамиды — дифтериялық пленка астында арпалысқан бадамша бездерінің ұлпаларымен тығыз байланысты. Көмей күл кезінде ұлпаларымен тығыз байланыспайды. Көмей күл кезінде крупозды қабыну орын алады; бұл кезде фибриндік жабын-20 дылар беткей орналасып жеңіл алынады. Күл қабыршағы құрамына эпителий, шырыш, фибрин және микробтар кіреді (жабыңды + "ұлпа" түрде орналасады — астындағы ұлпалардың бетінен шығып тұрады).

Күлдің токсикалық түрлерінің генезінде токсинен басқа аллергия үлкен роль атқарады (сенсибилизауцияланған организмнің қоздырғышқа гиперергиялық реакциясы).

Сенсибилизация кокктық флоралармен негізделуі мүмкін, ал Леффлер бактериясы енген жағдайда парааллергиялық реакция дамиды.

Күл кезінде ағзалармен ұлпалардың көбісінің қызметі нашарлайды, токсикалық невриттер дамиды, бүйрек үсті бездерінің қан айналымы бүзылып, некроз дамуы мүмкін, жүрек бұлшық еттерінің қан тамырлар қабырғасының некробиозы дамиды, миокардитке әкеп соғатын периваскулярлы ісіну (бұлшық ет талшықгарының және аралық ұлпаның дегенерациясы); бүйректегі токсикалық нефроз реконвалесценция кезінде қайта дамиды. Күлдік круп кезінде жиі жағдайларда пневмония қосылады (екіншілік).

Асқынулар. Ауыз-жұтқыншақ күлінің асқынулары токсикалық түрлеріде кездеседі. Ең қауіпті және қатерлі асқыну — жедел токсикалық миокардит. Оны ерте (аурудың 9 күніне дейін) және кеш (9 күннен кейін) бөледі. Неғұрлым миокардит ерте пайда болса, соғұрлым ағымы ауыр болады. Ол аурудың 4-5 күнінде дамуы мүмкін. Миокардиттің кардиалды және жүректән тыс белгілерін ажыратады: жүрек топдарының бәсеңдеуі аритмия (біреулік және топтық экстрасистолалар; "ат шабысының" ырғағы; тахикардия; қан қысымының төмендеуі; мерцадды аритмия); жүрек шекараларының кеңеюі. Жүрек ұшындағы систоликалық шуыл. ЭКГ-де тістер вольтажының төмендеуі, S-Т сегменті изолиниядан төмен ығысады, Т тісінің өзгеруі (деформация теріс бағытталуы) (QRS комплекісінің кеңеюі (аяқшалар блокадасында), патологиялық II тісінің пайда болуы. Ауыз-жұтқьшшақ күлдің дифференциалды диагностикасы

1.Баспалардан (фолликулярлы, лакунарлы, некроздық) күл ауыз-жұтқыншақтағы жабындьшар сипатымен пленка тәрізді, тамақтың азғана ауыруы немесе мүлдем ауырмауымен, доғамшалардың айқын емес гипермиясымен және ісінудің болуымен (бадамша бездерінің, мойын тері асты клетчаткасының ісінуі) ерекшеленеді. Симановский — Винцент баспасында бір жақтық некроз және зақымдалған жақта ғана лимфа түйіндері үлкейеді, ауыздан шіреген иіс шығады, ал күл кезінде шырынды иіс. Перитопзиллярлы абсцесс және флегмонды баспа кезінде бадамша бездер аумағында томпаю, айқын гиперемия, тамағының қатты ауруы, айқын көрінетін ауру сезім син-дромы, мойын аумағындағы тығыз инфильтрат (ауратын) көрінеді.

Науқас тіпті сілекейінде жұта алмайды, тризм.

2. Лейкөз кезінде — некроздық баспа, бет-әлпетінің боздығы, лимфа түйіндерінің үлкеюі, гепатолиенадды синдром, геморрагиялық компоненттің қосылуы, ақ қандағы сәйкес өзгерістер.

3. Саңырау құлақгы баспада жабындының бәрпылдақ, ақ түстес "сүзбе" тәрізді болуы және тез сылынуы тән.

4. Жұқпалы мононуклеозда некроздық (немесе лакунарлық) баспа, көптеген лимфа түйіндерінің үлкеюі гепатолиеналды синд-ром және шеткі қанда ауруға тән өзгерістер болады (лейкоцитоз, моно-лимфоцитоз, атипті мононуклеарлардың пайда болуы).

5. Эпидпаротит аңқада өзгерістер шақырмайды; құлақ маңы бездері үлкейеді, тығызданады.

Ретромандибұлярлы шұңқыр тегістелген, мойын тері асты клет-чатқаның ісіну жоқ.

6. Күл крупын тұмау және басқа ЖРВИ кезіндегі круптан ажырату қажет. Соңғыларға біртіндеп дамуы және афонияның болмауы тән (дауысы қырылдаған, бірақ мұліде шықпайды емес). Интоксикация белгілері және жоғарғы тыныс алу жолдарының қатарының белгілері айқын болады. Стәноздың ағымы, әдетте, толқын тәріздес — түнгі уақытга ауырлайды. Бөгде зат арқылы болған стәнозды сәйкес анализ болады (сау болып тұрған жерінде инспираторлы ентігу пайда болады), температуралық реакция болмайды.

7. Көмей папилломатозда және тумәрозды бронхоаденитте стәноздың біртіңдеп дамуы мен сипатталады; балалар бұл жағдайларда жақсы бейімделеді және стәноз ұзақ уақыт бойы компенсацияланады. Туберкулезді бронхоаденитте өкпедегі процесс сипат, Манту реакциясы оң.

4.Жәншау (скарлатина). Патогенезі. Ажырату диагнозы. Асқынуы.

үшбүрышы бозарған, тілі емізікті, терісі қызыл, майда нүктелі бөртпелер аяқ-қолдарының бүгілетін беттерінде орналасқан, үлкен қабыршақтармен қабыршақтанады, лейкоцитоз, нейтрофиллез, эозинофиллия болады. Патогенезі. Стрептококктың ену орны жиі - бадамша бездер және жоғарғы жолдарының лимфоидты аппараты, сирек — зақымдалған тері немесе шырышты қабаттар (күйік, жара, терлеген жерлер).

Инфекцияның егу орнында біріншілік қабыну ошағы дамиды. Бұл жерде стрептококктар кобейіп: токсиндер, ұлпалардың ыдырау өнімдері және микробтық денелер жиналады.

Жергілікті қабыну ошағынан стрептококктар инвазивті қасиеттеріне байланысты таралады және токсиндер мен белоктардың ыдырау өнімдері ішке сорылады.

Организмде күрделі патологиялық процесс дамиды. Онда үш синдром (үш патогенездік бағыт) ажыратуға болады: инфекциялық (немесе сепситік) токсикалық және аллергиялық.

Инфекциялық синдромға стрептококктардың көбеюімен және тіршілігімен байланысты өзгерістер кіреді. Қоздырғыштың ену орнында катаралды қабыну пайда болады; кейде іріңді, некрозды процесс дамуы мүмкін. Асқынулар: жәншаудың асқынулары токсикалық, септикалық және аллергиялық болып бөлінеді. Пайда болу уақытына байланысты — ерте және кеш асқынулар.

Септикалық асқынуларға лимфаденит, аденофлегмона, отит, мастоидит, синусит, пневмония, септикалық интерстициалды нефрит жатады.

Аллергиялық асқынулар — жедел диффузды гломерулонефрит, синовит, инфекциялық жүрек. Аталған асқынулар кеш асқынуларға жатады (2-3 аптада немесе одан кеш дамиды). Кейбір балаларда 3-4 ші аптада рецидив дамып, негізгі белгілер қайталануы мүмкін. Көп ғалымдардың ойы бойынша рецидивтер реинфекеция және суперинфекция нәтижесінде немесе бала организмініңжалпы аллергиялық жағдайының нәтижесінде пайда болады.

Ажырату диагностикасы: Жәншауды баспамен және бөртпемен көрінетін аурулардан ажырату керек; ерте жастағы балаларда — аллергиялық бөртпеден, тершеңдік (потница) ажыратады.

Үлкен жастағы балаларда псевдотуберкулезден, иерсиниоздан, стафилококктық инфекциядан ажырату қиындыққа соғады.

Жәншаудың токсикалық түрлерін менингиттерден ажыратады. Аңқада некроз болса, аңқа күлінен ажырату керек.

5.Жәншау (скарлатина). Клиникасы. Диагностикасы. Алдын алу шаралары.

Клиникасы. Бұл ауру кезінде инкубациялық кезең 2 күннен 12 күнге дейін, орташа 7 күн болады. қысқа инкубация (1-3 күн) экстрабуккадды скарлатинада кездеседі. Ауру өдетте жедел басталады. Дене қызуы көтеріледі, калтырау, құсу болады; Науқастың басы ауырады, жұтқан кезде тамағы ауырады; пульс жиілейді. Кейде, әсіресе аурудың ауыр түрлерінде орталық нерв жүйесінің зақымдалу белгілері - қозу, сандырақгау, мазалану немесе ұйқышылдық, апатия, құрысу, кейде - менингеалды белгілер пайда болады. Тері құрғақ, ыстық болады. Аңкада айқын гиперемия көрінеді, бадамша бездерінің бетінде және лакуналарында іріңдіжабынды немесе жалқық болады. Бірнеше сағатган кейін, көбінесе бірінші тәуліктің соңында терінің қызарған тұсында ұсақ нүктелі бөртпе пайда болып, дене бойында тарайды. Жәншаудың бөртпесі дерманың жоғарғы қабатгарының жедел қабынуы болып табылады; кейіннен эпидермисте өзгерістер дамуы мүмкін. Бөртпелер қолдардың бүгілетін бетінде, савдардың ішкі бетінде, кеудемен іштің төменгі бөлігінің алдыңғы және бүйір беттерінде айқын көрінеді. Терінің табиғи қатпарларында бөртпе айқынырақ болып, ұзақ сақталады. Бұл жерлерде көп жағдайларда қоңыр - қызыл жолақтар пайда болады (Пасти симптомы).

Бетте бөртпе ұртта, маңдайда орналасып, мұрын ерін үшбүрышы (Филатов үшбүрышы) таза болады және ағарады; бұны иннервация ерекшеліктерімен түсіндіруге болады. Кейде әдеттегі бөртпеден басқа, қол басында, кеудеде, арқада, мойында, миллиарлы бөртпе пайда болады. Кей жағдайларда ірі - дақты, дақты — папулездік бөртпе. Жиірек петехиалды элементтерде кездеседі. Бөртпе элементтерінің полиморфтығы жәншаудың ауыр түрлеріне тән. Ауыр формаларында жайылмалы қан қүйылымдары да пайда болады. Бөртпе түсінің қанықтығы жағдайдың ауырлығы туралы айтады.

Бөртпе 36-48 сағатқа дейін сақталып, аурудың 7-8 күндері басылады. Капиллярлар зақымдалуының нәтижесінде қан тамырлық сынамалар (Кончаловский және Румпель — Лееде) сынамалары; немесе "шымшу" және "жгут" сынамалары "оң" болады. Дермографизм ақ; айқын қан тамырлық реакция жеңіл түрлерге тән. Ауыр жағдайларда ақ дермографизм мен көгеру түсті болады. Жоғарыда айтылғандай, интоксикация белгілері токсиннің нерв жүйесіне әсер етуімен негізделеді. Дене қызуы жоғарлайды; құсу; жүрек - қан та-мырлар аппаратының бұзылыстары пайда болады. Жеңіл жағдайларда дене қызуы субфебрилді болады; температураның өте жоғары сандары күшті интоксикация туралы мәлімет.

Құсу — интоксикацияның бастапқы белгісі, жиі кездеседі (60-80%-те). Құсу қайталанып, 2 тәулікке созылуы мүмкін; аурудың ауырлығы туралы айтады.

Пульс жиілейді; бірақдене қызуына сәйкес болмайды. Жиіленген пульс жоғарланған артериалды қысыммен қатар симпатикотопия жағдайын көрсетеді.

Аурудың бірінші күндерінде саливация төмендейді. Тілі құрғақ, сұртүсті жабындымен жабылған. Үшінші күннен бастап тіл тазарып, оның бетінің түсі қаннық-қызыл болып, еміздікшелері (сосочки) ісініп, үлкейеді ("құлпынайлы тіл"). Жеңіл жағдайларда тіл емізікшелері ісінбейді.

Тәбет төмендейді. Іш қатуы мүмкін (запоры). Кішкентай балаларда іш өтуі мүмкін. Науқастардың 50%- бауыр үлкейеді. Кейде бауыр функциясының бұзылу белгілері пайда болады (тері сарғыштығы, зәрде уробилиногеннің пайда болуы, қанда билирубин деңгейінін, көтерілуі). Жеңіл және орташа ауыр түрлерінде Науқастардың 15-18%-де, ал ауыр түрлерімен ауыратын Науқастардың 57-63%-де көк бауыр үлкейеді.

Зәр мөлшері азаяды; реакциясы қышқыл; құрамында ураттар, белок іздері болады (фебрилді альбуминурия). Зәр тұнбасында, аурудың бірінші күндерінде уритроциттер және гиалиндік цилиндрлер болады.Диагностикасы: Әдеттегідей жағдайларды диагноз қою қиындыққа соқпайды, себебі жәншауға тән бөртпе, баспа дамиды; регионарлы лимфа түйіндер үлкейеді; гемограммада тән өзгерістер болады.

Жасырын немесе атипиялық түрлерде клиникалық эпидемиологиялық және лабораториялық мәліметтер жиынтығына назар аударылады. Дұрыс клиникалық бақылаулардың және ерте кезде зерттеудің шешуші маңызы бар. Алдын алу шаралары:

Активті иммунизация жүргізілмейді. Алдын - алудың жалпы шаралары: Науқасты ерте кезде анықтап, оны жеке бөлу (изоляция). Мектепке дейінгі балалар мен 1-2-ші класс оқушылар Науқаспен қатысқан жағдайда 7 күнге (ауру көзін жеке бөлгеннен бастап) карантин салынады. Егер Науқас үйде калса, карантин 17 күнге салынады.

Науқас ауруханадан клиникалық лабораториялық сауығу жағдайында; температура қалыптасқаннан 5 күннен кейін шығарылады. Науқас 10 күнге бөлек бөлінеді (изоляция). Бірақ мектепке дейінгі балалар және 1-2-ші класс оқушылар 22 күн бойы үй төртібінде болуы керек (ауру рецидивтері мен аллергиялық асқынуларды алдын — алу үшін).

6.Қызылша (корь). Патогенезі. Ажырату диагнозы. Асқынуы.

Қызылша жедел инфекция, ауа — тамшылы жолмен жұғатын, циклмен өтетін, ауыз, тыныс жолдарының, көздің шырышты кабаттарының қабынуымен, ірі дақты бөртпелермен және улану белгілерімен сипатталады. Патогенезі. Вирус тыныс жолдары және көз коНЬюктивасы арқылы енеді сосын қанға өтеді. Букіл инкубациялық және катаральды кезеңде, сосын бөртіп шығу кезеңінің алғашқы тәулігінде вирусемия болады, аурудың қозу кезеңінің 4-5 күндері вирус қаннан табылмайды. Инкубациялық кезеңде вирус эпителий клеткаларында және лимфа тұйіндерінде көбейеді. Вирус жайылған кезде мононуклеарларда, бадамшаларда, бауырда, көк бауырда сүйек миында үлкен көп адролы клетка түзе отырып реакацияланады. Катаральды кезеңде-инфекция кірген жерлерде қабыну болады. Қаннның толуы, ошақты ісіну және вакуолизация, эпителидің беткейлі некрозы (Бельский — Филатов дақтары).

Қызылшалық бөртпенің шығу мехнанизмі: бөртпе-тері клеткаларымен иммунокомпонетті лимфоциттер арасындагы реакция. Периваскулярлы қабыну ошақтары дамиды. Қабыну салдарынан эпидермистің деструкциялық ошақтары пайда болады- қабыршықтанады. Эритроциттердің теріге шығуы (диапездес) гемосидерияның ыдырауы салдарынан пигментация пайда болады. Өкпе және лимфа қан айналу бұзылады, аралық тіннін клеткалық ипфильтрациясы, бөлік аралық перибронхиальды дәнекер тіннін продуктивті инфильтрациялық реакциясы дамиды. Шырышты қабаттарының за-қымдалуы микробтардың еніп, көбеюіне жағдай. Сонымен қатар анергия жағдайы дамиды., аурудың алғашқы күндері-ақ Т-лимфоциттер төмендейді. Салыстырмалы диагностика — продрома ЖРВИ мен (АВИ, па-рагрипп), экзантемамен өтетін аурулармен (жәншау қызамық, иер-синиоз, энтеровирусты инфекция, аллергиялармен), стационарға жатқызылады тек ауру түрімен ауырғандар және асқынулары бар, тағыда балалар жабық мекемелерден. Басқа жағдайларда аурулар үйінде емделеді.

7.Қызылша (корь). Жіктелуі. Клиникасы. Диагностиксы. Алдын алу шаралары.

Қызылша жедел инфекция, ауа — тамшылы жолмен жұғатын, циклмен өтетін, ауыз, тыныс жолдарының, көздің шырышты кабаттарының қабынуымен, ірі дақты бөртпелермен және улану белгілерімен сипатталады. Клиникасы. Қызылша — циклмен өтетін ауру, төрт клиникалық кезеңі бар: инісубациялық, продромальды, бөртпе кезеңі, бөртпенің кете бастау кезеңі және асқынулы кезеңі.Инкубациялық кезең 9-11 күн, мүмкін 7 күн немесе 17-28 күнге созьшу. Бұл кезде әр түрлі, қысқа уақыттық ауру симптомдары дамиды дене қызу аздап көтеріледі және жоғарғы тыныс жолдарының, көздің шырышты қабатының жеңіл қабынуы (коньюнктивит), 1-2 күн ғана қызылша тәрізді бөртпе шығады. Инкубациялық кезеңнің бесінші күні 50% ауруларда Браунли симптомы пайда болады-ол төменгі көз қабағының қызарып, ісінуі. Сонымен қоса іші ауырады, метеәризм, іш өтеді, бала азады. Продромальды кезең-3-4 күн (кейде 1-2 күн, кейде 6-8 күн болуы мүмкін). Жалпы улану белгілермен шырыш қабаттардың қатарынан басталады — экссудативті компонент басым болады-ринит, ларинготрахеобронхит, коНЬюнктивит. Көзден жас ағады, жарықтан қәрқу болады.Ауыз шырышты қабаты ісінген және қызарған, сілекей көп бөлінеді. Кейбір балалардың бадамшаларында ақшыл-сұр немесе көкшіл Герман дақтарын көруге болады. Бірінші күннің соңында немесе екінші күні ауыз шырышты қабаттарында және жұмсақ таңдайда нүкте терізді геморрагиялық преэнантемаларды кәреміз. 2-3 күні Бельский-Филатов дақтары пайда болады. Бұл дақгар көп кабат-ты эпителидің дегенерацияланып, ошақтардың некроздалуы садда-рынанн пайда болады, 2-3 күн сақталынады . Сонымен қатар қатты тандайда, бадамшаларда энантемалар пайда болады-қызыл, бір-біріне қосылатын дақтар. Мұрыннан қан кету мүмкін. Кішкентай балалардың іш өтуі, ересек балаларда катты іш ауруы. Осы кезеңнің соңында 25% балаларда иектерінде, мойнында, кеудесінде ақшыл қызыл бөртпе шығады-продромальды (қысқа уақыттық бөртпе). Қызылшаның жіктелуіТипіне қарап-типті, атиптіАуырлығына қарай-жеңіл, орташа, ауыр түріАуыр түрі — варианттары — геморрагиялық, атаксодинамикалық, диспноикалық Диагноз қою-клиникалық эпидемиологиялық мәліметтерге қарап қоюға болады. Лабораториялық зерттеулер атипті түрлерін антауға керек. Серологриялық зерттеу жүргізеді (қос сары реакцияла-ры, антиденелердің титрі өседі).Салыстырмалы диагностика — продрома ЖРВИ мен (АВИ, па-рагрипп), экзантемамен өтетін аурулармен (жәншау қызамық, иер-синиоз, энтеровирусты инфекция, аллергиялармен), стационарға жатқызылады тек ауру түрімен ауырғандар және асқынулары бар, тағыда балалар жабық мекемелерден. Басқа жағдайларда аурулар үйінде емделеді. Алдын алу.Алдын алу шартары жағдайдан тұрады:І.дені сау балаларды өсіруден;2.балалар коллективте қызылшаны әкелмес алдын алу шаралары;З.өкпе шаралары;Дені сау балаларды өсіру үшін оларды дұрыс тамақтандырып және шынықтыру.Балалар коллективінде қызылша пайда болмас үшін ауырғандарға ерте диагноз қойып, оларды жекешелендіру (4-5 күн бөртпе басталғаннан, асқынған жағдайда-12 күнге дейін); СЭС-ке хабарландыру беру; контактде болған ауырмаған 9 жасқа дейінгі балаларды карантинге отырғызу 8 күннен бастап 17-21 күнге дейін (ұзақ — иммуноглобулин алғандар).Спецификалық егіледі балалар 12 айыінда.

8. Туа бітті қызамық (краснуха). Клиникасы. Болжамы.Асқынуы.

Қызамық - жедел респираторлы вирусты инфекция, барлық елдерде тараған.Аурудың екі түрін ажыратады-туа пайда болған және жүре пайда болған. Жүктіліктің бірінші 3 айында қызамық жұқса, онда не болмаса түсік, не болмаса ауыр түрде ақаулармен туады.

Қызьлшада дене қызуы жоғарылайды, жалпы улану белгілері пайда болады, кейде асқынулар да болады. Қызамықта лимфа түйіндері үлкейеді.Қызамықты митигерленген қызьлшадан айыру өте қиын, бұл кезде дене қызуы болмайды, катаральды белгілер, Бельский-Филатов-Көплик дақтары болмайды.

9. Жүре пайда болған қызамық. Клиникасы. Асқынуы. Алдын алу шаралары. Қызамық ауруы - жүре пайда болған, аздап катаральды кұбылыстармен, аздап қызуының көтерілуімен, ұсақ бөртпе шығуымен, лимфоаденопатиямен сипатталатын жедел вирусты ауру. Клиникасы. Жүре пайда болған қызамыққа мынандай кезеңдер тән: инкубациялық, продромальды, бөртпе шығу кезеңі және реконвалесценция.

Инкубациялық кезең 14-21 күнге созылады, жиі 16-18 күндей болады.Аурудың продромында шүйде, құлақ маңындағы және мойынның артқы лимфа түйіндері үлкейеді. Қызамықтан басқа бірде бір ауруда осы топтың лимфа түйіндері ұлікеймейді. Кейбірде продромның аяғында энантема (тандайда) пайда болады. Продромда болуы мүмкін аздап дене қызуы жоғарлауы -37,1-37,5-ке дейін, мазасыздануы, шамалы катаральді белгілер болады. Бұл кезең 1-3 күнге дейін созылады.Аурудың қызған кезінде дене қызуы 38°-қа дейін көтеріледі, катаральды белгілер күшейеді. Жеңіл коНЬюнктивит болады, жарықтан қәрку болмайды. Бөртпе алдыменен мойынға, шаш арасына шығады сосын бірнеше сағат ішінде тегіс денеге, қол-аяққа шығады. Қызамыққа тән бөртпелердің әрналасар жері — арқада, жамбаста, аяқ- қолдардың жазылатын беттері. Алақан мен табанда бөртпе болмайды. Бөртпе ұсақ - папулезді немесе ұсақ дақты, домалақ немесе сопақ шеттері тегіс 2-5мм — мөлшері, түсі ашық-қызгылт. Бөртпе сирек болады, қосылмайды. Ағымы жәпе нәтижесі: Қолайлы. Бірең сараң энцефалит және энцефаломиелит жағдайлары кездеседі. Ересектерде симптомдар айқындырақ болады және олардың жалпы көңіл күйлері бұзылады. Энцефалит және менингоэнцефалиттер бөртпе шыққаннан кейін дамиды, ауру адамның дене қызуы жоғарылайды, ошақтық симптомдар менингеальды симптомдар, пайда болады, ликвәрда серозды менингиттегідей өзгеріс болады және өлім — 20-30%. Алдын алу шаралары: Шет елдерде активті иммунизация жүргізіледі - ірі вирусты 27/3 вакцинасымен. Егуден кейін 95% адамда мұрын-жұтқыншақта және қанында антиденелер түзіледі.

10. Қызамық (краснуха). Патогенезі. Жіктелуі. Ажырату диагностикасы. Асқынуы.

Қызамық ауруы - жүре пайда болған, аздап катаральды кұбылыстармен, аздап қызуының көтерілуімен, ұсақ бөртпе шығуымен, лимфоаденопатиямен сипатталатын жедел вирусты ауру.Патогенезі: тек негізгі жол — ол тыныс жолдарының шырышты қабаты. Эксперимент жасау арқылы интрадермальды жол арқылы жұғу мүмкіндігі дәлелденген. Вирус тыныс жолдарының шырышты қабатына жабысып бейімделеді, сосын иммунды жүйені тітіркендіреді, лимфоидты клетка гаперплазияға және пролиферацияға ұшырайды, лимфаденит дамиды, әсіресе қоздырғыш енген жердегі (маңындағы) лимфа түйіндер үлкейеді. Инкубациялық кезеңнен бастап вирус қанға өтеді, сосын көптеген мүшелерді зақымдайды, соның ішінде теріні. Генерализденгені вирустың дәлелденген, тек қана мұрын-жұтқыншақ шырышынан ғана бөлінген емес, ол басқа, нәжіс пен зәрден де бөліп алынған. Қан тамырының эпителийінің зақымдалу салдарынан қан тамырының өткізгіштігі артады, тіннің ісінуі болады. Вирустардың тері эпителиіне түрақгану салдарынан экзантемалар шығады. Басқа зерттеушілердің пікірі бойынша вирусемия — вирустың лимфа түйіндеріне өтуіне әкелетін біріншілік фактор деп есептейді. Қызамықта клеткалық және гуморалдық иммунитет түзіледі, вирусты нейтралдайтын Іg М класьның антиденелері — алғашқы 5-6 күндері, сосын Іg А және ІgG пайда болады. Қызылшада бөртпе ірі, дақта, папулезды, бір-біріне қосылады, пигментация және қабыршақтану болады. Қызьлшада дене қызуы жоғарылайды, жалпы улану белгілері пайда болады, кейде асқынулар да болады. Қызамықта лимфа түйіндері үлкейеді.Қызамықты митигерленген қызьлшадан айыру өте қиын, бұл кезде дене қызуы болмайды, катаральды белгілер, Бельский-Филатов-Көплик дақтары болмайды. Осы кезде эпидемиологиялық мәліметтерге көп көңіл бөлу керек — қызьшамен ауырған баламен қарым-қатынас болдыма, немесе балаға иммуноглобулин енгіздіме?Жәншауда (скарлатина) — баспа, "от жалыны" сияқты болады, аңқасы, мұрын-ауыз үшбүрышы бозарған, тілі емізікті, терісі қызыл, майда нүктелі бөртпелер аяқ-қолдарының бүгілетін беттерінде орналасқан, үлкен қабыршақтармен қабыршақтанады, лейкоцитоз, нейтрофиллез, эозинофиллия болады.

11. Эпидемиялық паротит. Клиникасы. Диагностикасы. Алдын алу шаралары. Эпидемиялық паротит ауа — тамшылы инфекциялардың ішінде белсенді иммунизацияға жұргізгенге дейін 3-ші орынды алған (қызылша және желшешектән кейін). Клиникасы. Паротиттік инфекция кезіндегі инфекциялық процестің дамуы инкубациялық кезеңнің цикілділігімен сипатталады. Продромнан кейін клиникалық симптомдары дамып жазылуымен аяқталады.

Инкубациялық кезең орташа 18-20 күн, 11 күнге дейін қысқарьш 23 күнге дейін ұзару мүмкін, продромсыз өтуі мүмкін.

Продромадды кезеңнің ұзақтығы әр келкі, жиі 1-2 күн, Симптомдары да әр түрлі (әлсіздік, тәбетінің төмендеуі ұйқысының бұзылуы).

Паротиттік инфекцияның жіктелуі.

(Н.И. Нисевич, 1973)

Типтік түрлері:

1. Безді Х (сілекей, ұйқы, жыныс бездері, т.б.)

2. Жүйкелік (менингит, менигоэнцефалит)

3. Қосарланған

Ауырлығы бойынша: жеңіл, орташа А типтік түрлері:

1. жасырын

2. симптомсыз

Асқынуы: Отиттер, пневмония, стоматиттер.

I. Шықшыт бездерінің қабынуы — паротит.

Аурудың басы температураның 38-39°С-қа дейін көтерілуімен және шықшыт безінің алдымен бір жақтық, кейін екінші жағының ісінуімен сипатталады. Алдымен ісіну құлақтың артыңда және төмен яғни емізікті ісікпен төменгі жақ тармағының арасында орналасады.

Құлақ қалқаны жоғары және артқа ығысады, сырғалық қалқияды, бастың пішіні алмұрт тәрізді болады. Ісіну жұмсақ қамыр сияқ-ты, пальпацияда онша сезімтал емес. Үлкен көлемге таралу мүмкін (бұғанаға дейін). Терісі бозғылт, қабынулы өзгеріссіз. Шайнағанда ауырады. Естуі төмендейді (евстахиев түтігіндегі есту жолының басылуы).

Клиникалық ағымның ауырлығы бойынша (М.А.Селимов):

1. Жеңіл түрінде жергілікті көріністері айқын, температурасы қалыпты немесе аз уақытқа кетіріледі.

2.Орташа түрлерінде интоксикация симптомдары және жергілікті белгілері орташа айқындылықта. Температура 37,5-38°С.

3. Ауыр түрінде жергілікті зақымдану және интоксикация өте айқын, температура 39-40°С.

Температуралық реакция кері даму кезінде түседі. Лабораториялық диагностика.

1. Иммунологиялық зерттеулер; КБР, гемаглютацияны тежеу, нейтролизациялау2. Серологиялық зерттеулер арнайы антиденелер титрінің ауру барысында көтерілуі.3. ИФА+ПЦР-диагностикасы. Паротиттік инфекциясының алдын алу. Науқасты 9-10 күнге (жұқпалы кезеңге) жекелеу. Ауруханаға ауыр түрлсрін және эпидемиологиялық көрсеткіштеге қарай жатқьпу. Бөлмені жеделдету.Паротитпен ауырмаған 10 жасқа дейінгі балаларды Науқаспен қатынаста болған күннен бастап 21 күнге дейін Науқаспен қатыстырмау, гамммаглобұлин енгізу. Науқасты үйде емдегенде эпидемиологиялық паротиттпен ауырмаған 10 жасқа дейінгі балалар контакт болған күннен бастап 21 күнге дейін бөлінеді. Инкубациялық кезеңнің 1-ші 10 күнінде қатынастар болғанда балалар коллективіне бара алады, ал инкубацияның 11-21 күндері бөлінеді.

12. Эпидемиялық паротит. Ажырату диагностикасы. Асқынуы. Эпидемиялық паротит ауа — тамшылы инфекциялардың ішінде белсенді иммунизацияға жұргізгенге дейін 3-ші орынды алған (қызылша және желшешектән кейін). Дифференциалды диагнозды жүргізу керек:

1. Жақ асты лимфаденит (инфильтрат төменгі жақ бұрышында орналасады, пальпацияда аурады, лимфа түйіндерінің контуры бөлініп тұрады, аңқада — баспа).2. Екіншілік паротитпен (басқа ауыр инфекция кезінде, жиі бір жақтық, ауырады, терісі қызарған басқа ағзалар зақымдалмайды)3. Периодонтитпен (жақ аумағында орналасады, кареозды тіспен қызыл иектің ісінуі болады).4. Аңқа дифтериясының токсикалық түрінен (аңқадағы өзгерістер, ісіну, пленкалар), лабораториялық диагаостикалық әдістерден комплемёнт байланыстыру реакциясын және гемаглютинация реакциясын ұсынады олар практикада жиі қолданылмайды.5. Серозды менингиттермен

13. Көкжөтел. Клиникасы. Диагностикасы. Алдын алу. Асқынуы.

Көкжөтел – ауа-тамшылы жолмен берілетін, клиникада ұстамалы спазматикалық жөтелмен және созылыңқы циклді ағыммен өтетін жедел инфекциялық ауру.

Клиникасы: инкубациялық кезеңнің ұзақтығы 1-2 аптаға созылады. Аурудың ұзақтығы 6-8 аптаны құрайды. Көкжөтелдің үш клиникалық кезеңін анықтайды: катаралды, спазматикалық, шешілу кезеңі.

Катаралды кезең: 1-2 аптаға созылады. Науқаста жеңіл есеңгіреу, кейде субфебрильді дене қызуы, аздаған түшкіру, біртіндеп күшейетін және көп жағдайда қайтымсыз сипатқа ие жөтел пайда болады.

Спазматикалық кезең: 2-4 аптаға және одан көп аптаға созылады. Ұстамалы жөтел күшейеді, жиіленеді және кезеңділік пен көкжөтел үшін тән спазматикалық сипатқа ие болады. Көкжөтел кезінде ұстамалы жөтел күндіз де, түнгі уақытта да болады, дем шығарғанда күшті жөтел түрткісінің қайталамалы 5-10 сериясы жүреді, олардың артынан тарылған, жиырылған тамақ саңылауы арқылы өткен ауаның ысқырған дыбысымен жүретін қарқынды және аяқ асты тыныс алу түрінде болады.

Репризді ұстамалы жөтел кезінде юбаланың беті қызарады немесе көгереді, көздері дөңгеленген, конъюктивитте қан құйылулар мен бет, мойын терісінде петехиалды бөртпелер пайда боолады. Тілі аузынан шығып тұрады.

Айығу кезеңі: 1-3 аптаға созылады. Ұстаманың саны азаяды, жөтелдің типті қасиеті жоғалады, одан кейін жоғалады. Кейде қарапайым жөтел бірнеше ай сақталады. Кейбір науқастарда ұстамалы жөтел бірнеше жыл бойы қайталанады, ЖРВИ кезінде қайталанып отырады.

Диагностикасы: перифериялық қанда ЭТЖ қалыпты көрсеткіші фонында лейкоцитоз және лимфоцитоз анықталады.

Бактерологиялық зерттеу.

Экспресс-диагностикасының перспективті әдістері – РИФ, ПЦР. Ретроспективті түрде диагнозды серологиялық әдіспен (РСК,РПГА,ИФА) анықтауға болады.

Алдын алу: Вакцина, АКДС қолданылады. Көкжөтелді компонент инатирленген көкжөтелдік микробқа қарсы тағайындалады. Вакцина 3 айлығында жүргізіледі. Тазартылған көкжөтелдік токсин негізінде жасалған реоктогенді жасушасыз вакцинаны да қолдануға болады.

Ең маңызды шара – науқасты ерте анықтау және оқшаулау.

Асқынуы: жиі ерте жастағы балаларда бақыланады. Кейде тыныстың тоқтау салдарынан дамитын эпилептиформалы тырыспа және естен тану, гипоксиялық энцефалопатия дамуы мүмкін. Сирек асқыну – спонтанды пневмоторакс, тері асты өзекшесінің эмфиземасы және қуыс арқылы, кіндік жарығы, тік ішектің шығуы.

14. Грипп. Клиникасы. Ажырату диагностикасы. Асқынуы.

Грипп – тыныс жолдарының жұқпалы вирустық ауруы.

Клиникасы: инкубационды кезең ұзақтығы бірнеше сағаттан бір-екі күнге дейін. Гриптің бастапқы кезеңінің ерекшелігі интоксикация синдромы катаральды синдромнан басым болады. Аурудың біріншілік жағдайында продромальды кезеңсіз ауру жедел басталады, аурудың дене температурасы 39-40С жоғарылауымен, қалтырау, бас айналу, жалпы әлсіздікпен басталады. Аурудың қызған кезінде катарльды көріністер әлсіз айқын болады және құрғақ жөтелмен, түшкірумен, мұрынның аздаған шырышты бөліністері мен аздаған аңқанаың шырышты қабатының гиперемиясымен, көмейдің таңдайда нүктелік қан құюлулар байқалады.

Науқастың жағдайы аурудың 3-4 күндерінде жақсарады: дене температурасы төмендейді, интоксикация төмендеп, катаралды көріністер сақталады немесе өршиді, толықтай1,5-2 аптадан кейін жойылады. Грипке тән сипат – рековалесценсия кезінде ұзақ уақытты астения болып табылады, ол әлсіздікпен, шаршағыштықпен, тершеңдікпен және тағы басқа да бірнеше күн, кейде аптада сақталатын белгілермен көрінеді.

Ажырату диагностикасы: Аурудың басталуы жеделдеу. Қызбаның сипаты мен ұзақтығы:38-40С (3-4күн). Интоксикация, нейротоксикоз: (+++) жоғары дәрежесі. Катаралды синдром: (+) аурудың 3күнінен бастап. Круп (+++) жоғары дәрежесі. Бронх-обструктивті синдром (+) жеңіл. Геморагиялық синдром, бөртпе: (+) жеңіл.

Асқынуы:

ЖРВИ кезінде асқынулар аурудың қай уақытында да пайда болуы мүмкін, қоздырғыштың тікелей әсер етуіне байланысты болса, солай бактериалды микроорганизмнің қосарлануымен де байланысты. ЖРВИ жиі асқынулары болып – пневмония, бронхиолит есептеледі. Екінші орында гайморит, фронтит және синуситтер болады. Ерте жастағы балаларда, асқынуға жедел аңқа стенозын жатқызады. Сирек неврологиялық асқынулар байқалады менингит, менингоэнфалит, нефрит, полирадикуневриттер. Жоғарғы қызбасы және айқын интоксикация грип кезінде жалпы милық реакциялар, менингеальды және тырыспалы синдромдар байқалады. Гриптің ауыр формалары геморрагиялық синдроммен қосарласады. Интоксикациялық көріністеріне жүректің функционалдық қызметінің бұзылысы қосылып, миокардиттің дамуына әкеледеді. ЖРВИ әр жаста мынадай асқынулармен өтуі мүмкін: несеп шығару жүйесінің инфекциясы, холангит, панкреатит, септикопиемия, мезаденит.

15. Парагрипп. Клиникасы. Ажырату диагностикасы. Асқынуы.

Парагрипп -парамиксовирустар тұқымдасына кіретін, құрамында РНК-сы бар вирус.

Жасушаға цитолитикалық әсер етеді. Сыртқы ортада төзімді.

Клиникасы: инкубационды кезең ұзақтығы 2-7 күн, орташа 2-4 күн. Ауру жедел дене температураның көтерілуімен, катаралды көріністермен, аздаған интоксикациямен басталады. Келесі 3-4 күнде барлық симптомдар күшейеді. Дене температурасы 38-38,5С аспайды, бір апта бойы сақталып тұрады.

Жоғары тыныстың катаралды көріністері – парагрипің алғашқы күндерден басталған үнемі байқалатын белгісі болып табылады. Ауыз қуысынң құрғауы, «үрген» жөтел, дауыс тембірінің өзгеруі, төс артының ауырсынуы, тамағының ауырсынуы, суықтау байқалады. Науқастарды қарау кезде бадамшалардың,аңқа доғаларының гиперемиясы мен ісінулерін, аңқаның артқы қабырғасының шырышты қабатының түйіпшіктенуі байқалады. Балаларда 2-5жас аралығында жиі парагрипп белгісі круп синдромы болып табылады

Ажырату диагностикасы: Аурудың басталуы жедел. Қызбаның сипаты мен ұзақтығы: 37-38С(3-4күн). Интоксикация, нейротоксикоз: (-,+) әр кезде әр қалай. Катаралды синдром: (+) жеңіл дәрежеде болады. Круп (+++) жоғары дәрежеде өтеді. Бронх-обструктивті синдром (+) жеңіл. Геморагиялық синдром, бөртпе: (-) болмайды.

Асқынуы: ЖРВИ кезінде асқынулар аурудың қай уақытында да пайда болуы мүмкін, қоздырғыштың тікелей әсер етуіне байланысты болса, солай бактериалды микроорганизмнің қосарлануымен де байланысты. ЖРВИ жиі асқынулары болып – пневмония, бронхиолит есептеледі. Екінші орында гайморит, фронтит және синуситтер болады. Ерте жастағы балаларда, асқынуға жедел аңқа стенозын жатқызады. Сирек неврологиялық асқынулар байқалады менингит, менингоэнфалит, нефрит, полирадикуневриттер. Интоксикациялық көріністеріне жүректің функционалдық қызметінің бұзылысы қосылып, миокардиттің дамуына әкеледеді. ЖРВИ әр жаста мынадай асқынулармен өтуі мүмкін: несеп шығару жүйесінің инфекциясы, холангит, панкреатит, септикопиемия, мезаденит.

16. Респираторлы-синцитиальді инфекция. Клиникасы. Ажырату диагностикасы. Асқынуы.

Клиникалық көрінісі: Инкубациялық кезең 2 күннен 7 күнді құрайды. Үлкен жастағы балаларда респираторлы-синцитиальді инфекция – жеңіл катаралды ауру түрінде, сирек – жедел бронхит түрінде өтеді. Дене температурасы субфебрилді, интоксикация айқын емес. Ринит және ринофарингит байқалады. Ерте жастағы балаларда бронхообструктивті синдроммен өтетін бронхиолит дамиды. Ауру біртіндеп, мұрынның шырышты қабатының зақымдануымен, аздаған созылмалы бөліністермен, қалыпты немесе субфебрильді дене температурасы фонында аңқаның артқы қабырғасының, таңдау доғаларының аздаған аңқа гиперемиясымен көрінеді. Сосын құрғақ жөтел қосылады, жөтел ұстамасынан кейін қою, созылыңқы қақырық шығады. Патологиялық үдеріске ұсақ бронхтар мен бронхиолдардың қосылуы тыныс жеткіліксіздігіне алып келеді. Тыныс алу шулы, экспираторлы ентікпе күшейеді

Ажырату диагностикасы. Аурудың басталуы біртіндеп. Қызбаның сипаты мен ұзақтығы: болмайды. Интоксикация, нейротоксикоз: (-) болмайды. Катаралды синдром: (+) жеңіл дәрежесі. Круп (-) болмайды. Бронх-обструктивті синдром (+++) жоғары жәрежеде. Геморагиялық синдром, бөртпе: (-) болмайды.

17. Риновирусты инфекция. Клиникасы. Ажырату диагностикасы. Асқынуы.

Клиникалық көрінісі: Инкубациялық кезең ұзақтығы 1-6 күнді, орташа 2-3 күнді құрайды.

Риновирусты инфекция айқын интоксикацясыз және дене температурасының жоғарылауынсыз өтеді, бірақ мұрын қуысынан серозды-шырышты бөліністермен қосақталады. Жағдайының ауырлығын әдетте, тәулік ішінде қоладнылған орамалардардан байқауға болады. Риновирусты инфекция кезінде бөліністер өте көп болады, ол мұрын айналасындағы терінің мацериясына алып келеді. Сонымен қоса құрғақ жөтел, қабақтың гиперемиясы, жас ағу байқалады.

Ажырату диагностикасы. Аурудың басталуы жедел. Қызбаның сипаты мен ұзақтығы: дене температурасының қалыпты болуы. Интоксикация, нейротоксикоз: (-) болмайды. Катаралды синдром: (+++) (мұрын жқтқыншақ) жоғары дәрежеде болады. Круп (-) болмайды. Бронх-обструктивті синдром (-) болмайды. Геморагиялық синдром, бөртпе: (-) болмайды.

18. Қарапайым герпес. Клиникасы. Диагностикасы.

Герпес вирустар тұқымдастығымен шақырылатын жұқпалы аурулар тобы. Қарапайым герпес (HSV І-ІІ типы) көбінесе тері және шырыш қабаттарының зақымымен өтеді, кейде ОНЖ, көз, ішкі ағзаларға түсіп өршуіне тиісті. Инфекция рецидивтермен араласып латентты түрінде өтеді.

Клиникалық көрінісі: . Инкубациялық кезең - 2 күннен 14 күнге дейін, орташа 6-7 күн. Клиникалық белгілері әр түрлі, қабынудың орналасқан жеріне және жайылғанына байланысты. Патологиялық процестің орналасуына байланысты келесі түрлерін ажыратады:

1. ауыз шырышты қабаттың зақымдалуы; (гингивит, стоматит)

2. көздің зақымдалуы;

3. терінің зақымдалуы;

4. генитальді герпес;

5. өкпе зақымдалуы;

6. висцеральды түрлері.

Диагнозды жазғанда зақымдалудың жайылғандығы ескерілуі керек (мысалы: жергілікті жайылған немесе генерализденген). Аурудың ағымының сипатына қарамай вирус өмір бойына адам организмінде латентті күйде қалады, қолайсыз жағдайларда қайта білінеді.

1. Шырышты қабаттардың зақымдалуы: жиі 2-3 жастағы балаларда кездеседі. Инкубациялық кезең 1-8 күн, жедел басталады, дене қызуы көтеріледі 39-40°С, қалтырайды, мазасыз, енжар, ауыз қуысындағы ауру сезіміне байланысты тамақтан бас тарту, сілекейдің ағуы, ауыздан жағымсыз иістің шығуы. Ауыз қуысының шырышты қабаггары қызарған, ісінген, герпетикалық түзілімдер — көпіршіктер, дм-2-10 мм, ішінде мөлдір, сосын сары түсті сұйықтық болады. Көпірпіік өте тез жарылады да жара пайда болады (эрозия), шеткері лимфа түйіидер үлкейеді. Ағымы 1-2 апта. Кейбір жағдайларда - қайталанбалы.

2)Терінің зақымдалуы — жиі ауыз маңында (һегреs labialis), мұрында (һегреs nasalis), құлақ қалқанында кездеседі(һегреs оtісum).

Жергілікті және жайылған түрлерін ажыратады. Жергілікті түрінде баланың жағдайы нашарламайды. Жайылған түрінде — дене қызуы 39-40°С, жедел басталады, қалтырау, бас ауруы, енжарлық, бұлшық еттің ауруы, буындардың ауруы, құсу, лоқсу, тырыспа синдромы.

Бірінші күннің соңында, кейде 2-3 күнде дененің әр бір жерлерінде бірен-саран герпестік бөртпелер шығады. Шеткері лимфа түйіндер үлкейеді, бауыр кейде көк бауыр үлкейеді. Аурудың ағымы 2-3 апта, жиі бұл түрі ерте жастағы балаларда кездеседі. Гернерализденген герпестің ерекше түрі болып герпестік экзема саналады (алдында егер балада экзема болса, аллергодерматозы бар ба-лаларда). Ауыр түрде өтеді. Организмі әлсіз балаларда патологиялық процесске ОНЖ, көз, висцеральды әргандар да шалдығуы мүмкін, осының бәрі өлімге әкелуі мүмкін. Ауруға бактериальды флора қосылса ауру ете ауыр түрде өтеді.

3)Көздің зақымдалуы (офтальмогерпес) — жиі кездеседі. Кейде тек көздің ғана зақымдалуы мүмкін, бірақ көбінесе ауру терімен ауыз шырышты қабаттарының зақымдалуымен бірге өтеді.

Фолликулярлы, катаральды немесе көпіршікті — жаралы коньюктивит дамиды, оған қоса шеткері лимфа түйіндер үлкейеді, жиі коньюнктива мен қабақтың зақымдалуы бірге өтеді.

Жиі шумақты (қан тамырлы) трактың алдыңғы бөлімінің қабынуымен бірге жүретін терең диск тәрізді герпестік кератиттер (кератоиридоциклиттер) әсіресе ауыр өтеді.

Ол өте ауыр және жиі қайталанбалы түрде өтеді. Осының бәрі қас қабақтың қараюына және көру өткірлігінің төмендеуіне әкелуі. Жаңа туған балаларда қатаракта, хориоретинит және увеит дамуы мүмкін.

4)Генитальды герпес жиі жас өспірімдерде, әсіресе ер балаларда көп кездеседі, жыныс жолымен жұғады.

Кіші жастағы балаларда - екіншілік болып келуі ата-анасымен қарым-қатынас арқылы, немесе басқа жерде орналасқан зақымдалудан кейін.

Генитальды герпес - тұрақты, емге көне бермейтін, қайталанбалы түрде кездеседі.

5) ОНЖ зақымдануы.

ОНЖ вирусемия салдарынан зақымдануы - энцефалит, менингит, менингоэнцефалит, менингоэнцефаләрадикулит.

Энцефалит пен менингит — герпестік нейроинфекцияиыц ең жиі кездесетін түрлері. Жиі жаңа туған балалар мен ерте жастағы балаларда кездеседі.

ОНЖ зақымдану басқа жергілікті герпестік инфекциямен бірге өтуі мүмкін және ерте жастағы балаларда біріншілік жайылған түрде. Аурудың өтуі ауыр, кей жағдайларда ұзақ уақыт резидуальды өзгерістер сақталуы мүмкін (есінің нашарлауы, сезімнің нашарлауы), оның барлығы ми қыртысының самай, шүйде бөлімінің некрозына байланысты.

Ерекше ауыр жағдайларда-өліммен аяқталады. Ауру серозды менингит түрінде өтуі мүмкін.

6) Висцеральды түрі - паренхиматозды гепатит, пневмония, бүйректің және басқа органдардың зақымдалуы түрінде өтуі мүмкін. Жиі аралас, яғни вирусты — бактериальды инфекция ретінде етеді.

Аурудың ағымы жедел және қайталанбалы. Жедел ағымы « 20% ауруларда кездеседі, ал қалғандарында қайталанбалы түрі.

Жай герпес жаңа туған балаларда өмірінің 5-10 күндері пайда болады, ИТШ-тан қайтыс болады, кейде жеңіл түрде өтеді.

Диагностикасы: Бірінші орында ИФА анализ — арнайы ІgМ антиденелер табылғанда қойылады. ПЦР — диагностикасы вирустың геномы табылғанда.

· клиникалық көріністері (көбінесе типті везикулезды бөртпелер)

· анамнез мәліметтері (бұрын болғаны)

· лабораторлы дәлелдеу

· вирусологиялық әдіс

· иммунофлюоресцентті әдіс

· иммуноферментті әдіс

· басқа серологиялық әдістер (КБР) – жұпты сарысу әдісімен

· ПТР – (полимеразды тізбелі реакция)

· иммунды жағдайын анықтайтын әдістер

Дата добавления: 2018-11-24; просмотров: 912; Мы поможем в написании вашей работы!

Поделиться с друзьями:

⇐ Предыдущая 1 2 345 6 7 8 Следующая ⇒

Мы поможем в написании ваших работ!