В) Синтездік: НИТРОН, ЛАВСАН,КАПРОН , АНИД, Т.б
Талшықтар жасаудағы 1ші міндет –түзу құрылымды жоғары молекулалы зат алу
2ші міндет – сол молекулалардың талшықтар осьтерінің бойымен тәртіппен орналасуын көздеу.. ТАЛШЫҚТАР ЖАСАУДЫҢ 2 ТӘСІЛІ БАР: ерітіндіден қалыптасу және балқымадан қалыптау. Кейбір синтездік талшықтар пластмассаларды жасағанда пайдаланатын полимерлерден алынады. Электрден қорғағыш, химиялық төзімді талшықтарға: Полистирол, полихлорвинил, тефлон жатады
СИНТЕЗДІК ТАЛШЫҚТАР- макромолекулалары ретпен орналасқан сызықтық құрылымды полимерлер.
АЛЫНУЫ 2- ге бөлінеді : полиэфирлі талшықтар , полиамидті талшықтар(капрон) . Бұлай жіктелу себебі: полиэфирлі талшықтардың макромолекуласында құрылымдық буындар эфирлік байланыс арқылы жалғасса, полиамидті талшықтарда амидтік( пептидтік) байланыс түзіледі.
КАПРОН ТАЛШЫҒЫ : £- аминкапрон қышқылынан поликонденсация реакция-ң көмегімен алынады: H2N –(CH2)5 ---COOH + HNH –( CH2)5 – COOH +H -NH –(CH2)5 –COOH +......--------》H2N(CH2)5 --CO---NH---(Ch2)5 --CO-NH –(CH2)5 -CO.....+nH2O
Полимердің құрылысын қысқаша формуласы: (NH – (CH2)5 -CO)n (n-индекс)
АЛЫНУЫ : шайыр түрінде , шайырды балқыған күйінде фильерден өткізіп салқындатады . Жіпке айналып қатайған талшықты созып иіреді. Капрон талшығы ӨТЕ БЕРІК, ТОЗБАЙДЫ, СУ СІҢІРМЕЙТІН материал . Кемістігі- қышқыл әрекетіне және жылуға төзімсіз. 215°С балқиды.
|
|
|
ҚОЛДАНЫЛУЫ: әсем көйлекті, жеңсіз жейде, кілем, шұлықтар , Т.б талшық түрінде ғана емес, ПЛАСТМАССА түрінде де тиісті доңғалақ, подшипник, Т.б жасауда.
ЛАВ САН ТАЛШЫҒЫ : Полимерді алу – Этиленгликоль мен Трефталь қышқылының поликонденсауиялану реакциясы арқылы жүзеге асады: nHO ---CH2 --CH2—OH + nHOOC --- бензол сакинасы----COOH ...........өрш., Na =====》(-O-CH2-CH2-OOC—бензол сакинасы---СО ----) n (n- индекс) + 2nH2O
ФИЗ . ҚАСИЕТІ : өте берік , жарық пен қызуға төзімді,тозбайтын материал. Ол-жақсы диэлектрик, орташа қышқылдар мен сілтілер әсеріне төзімді. Тоқыма бұйымдарын, киімдер, қаптама маталар жасайдыматасы жұмарланбайтын, берік, тозбайды. Техникаға қажетті арқан, таспалар, сүзгі маталар
КЕВЛАР. Парафенилендиамин мен Терефталь қышқылының Поликонденсациялануынан алынады. Өте берік тығыдығы аз материал болғандықтан, бронь кеудешелер білуге, спорттық бұйымдардың бөлшектерін жасауға қолд-ды.
|
|
|
!!!!!ПОЛИАКРИЛОНИТРИЛ. Полиакрилонитрилдің [--CH2 --CH--CN--] n мономері акрилонитрилді ( CH2=CHCN) ацетальдегид пен циансуткетен алады.
Полиакрмлнитрильге жоғары физикалық қасиеттен тән.Ол 200 дейін қызлырғанда өзгеріс болмайды.Диметилформамидте диметилсульфоксидте,акрилонитрилді ериді.Үлпілдек жүрген ұқсайды,салмағы жеңіл,күйеу түспейді,жылу сақтап тез болады.Сондықтан табиғи жүннің алмастырушы ретінде тоқыма киімдер,жасанды цивейка,көрсе,кілем әзірленеді.Оны қысқаша акрилан дейді
Металдардың қасиеттері
1.Металдар белсенділінінің ығыстырғыштық қатарын құрастырды:Н.Н.Бекетов 1865ж.
2.Металл/ерітіндібөлінушекарасында пайда болған потенциалдың айырымы: электродтың потенциалы
3.Зерттелетін электрод пен стандартты сутектік электродтан құрастырылған тізбекте пайда болған кернеу:электродтық потенциал (E)(тотығу-тотықсыздану)
4.Кәдімгі жағдайда тотығады:Li-Al
5.Қыздырғанда тотығады:Mn-H2
6.Тотықпайды:Cu-Au
Кәдімгі жағдайда сумен әрекеттеседі. H2 және Ме(OH) 2 түзіледі: Li-Al
7.Қыздырғанда сумен әрекеттеседі. H2 және металл оксиді түзіледі: Mn-H2
|
|
|
8.Сумен әрекеттеседі: Cu-Au
9.Қышқылдармен сутекті бөліп әрекеттеседі: Li-H2
10.Қышқылдармен әрекеттеспейді: Cu-Au
11.Белсендірек металдар олардың тұздарының ерітінділерінен белсендігі төмен металдарды ығыстырады:Li-Au
12.Табиғатта тек қосылыстар (сульфидтер,оксидтер,хлоридтер т.б.) түрінде кездеседі:Li-H2
13.Қосылыстар түрінде және бос күйінде кездеседі:Cu-Au
14.Металдарға тән қасиет:электр және жылуөткізгіштік; металдық жылтыр; иілгіштік
15.Ең жеңіл металдар: сілтілік металдар
16.Ең қатты метал:хром
17.Металдарды балқытылған 17.Металдарды балқытылған күйдетараластырғанда түзіледі:құйма
18.Машиналарды,аспаптарды және конструкцияларды жасау үшін қолданады:құйма
19.1000°C-тан жоғары температурада балқитын:қиын балқитын
20.Металдардың иілгіштігі мына қатарда кемиді:Au,Ag,Cu,Sn,Pb,Zn,Fe
21.Ең белсенді сілтілік метал:франций
22.Зымыран,ұшақ,автомобиль жасауда қолданылады:Mg,Al,Ti
23.Қиын өңделетін металдар:осмий,тентал,вольфрам
24.Электр тогын жақсы өткізеді:алюминий
|
|
|
25.Электрөткізгіштігі жоғары:күміс және мыс
26.Электрөткізгіштігі төмен:сынап
Бейметалл қасиеттері
Белгілі 109 элементтің 22-сі бейметалдарға жатады. Бейметалдар топырақ массасының 84 % -ін,өсімдік массасының 98,5%-ін және адам денесі массасының 97,5%-ін құрайды. Көміртек ,сутек,азот,фосфор және күкірт органогенді элементтер болып табылады, өйткені олар белок, май,көмірсулар және нуклейн қышқылдары молекулаларының құрамына кіреді. Бейметалдардың ішінен сутек және гелийs-элементтерге,ал қалғаны р- элементтерге жатады. Металдарға қарағанда бейметалл атомдарының иондану энергиясы және электрон тартқыштығы жоғары. Сондықтан оттектік тұрақты ns2 np6электрондық конфигурациясын қосып алу ( яғни тотықтырғыштық қасиет тән) . Бейметалдардың тотықтырғыштық қасиеттері олардың периодтық жүйедегі орнымен анықталады. Периодта тотықтырғыштық қасиеттер солдан оңға қарай, ал топшаларда –жоғарыдан төмен қарай артады. Бұл периодта солдан оңға қарай электртерістіктің және электронтартқыштықтың артуына , ал негізгі топшаларда жоғарыдан төмен қарай бұл сипаттамалардың кемуіне байланысты . Топшаларда жоғарыдан төмен қарай атом радиусы артқан сайын электртерістік,электрон тартқыштық және осыған сәйкес тотықтырғыштық қасиеттері әлсірейтінін ескерген жөн , яғни элементтердің бейметалдығы төмендейді .
He,Ne,Ar,Kr,Xe,Rn,H2,O2,N2,F2,Cl2-газдар,Br2-сұйық, ал қалғандары- қатты заттар. Бейметалдар атомдары онша тығыз емес құрылым түзеді, онда атомдар арасында ковалентті байланыстар болады. Бейметалдардың кристалдық торында бос электрондар жоқ. Осыған байланысты бейметалдардың қатты заттары металдарға қарағанда жылуды және электр тоғын нашар өткізеді және оларға пластикалық қасиеттер тән емес .
Сутекпен және электртерістігі төмен бейметалдармен әрекеттескенде барлық бейметалдар тотықтырғыш қасиеттер көрсетеді. Сонымен қатар барлық бейметалдар (фтордан басқа ) тотықсыздандырғыш қасиеттерде көрсете алады. Бір ғана бейметалдың өзі тотықтырғышта , тотықсыздандырғышта қасиет көрсете алатын реакцияларда бар. Мұндай реакция лар өздігінен тотығу- тотықсыздану реакциялары(диспропорциялану )деп аталады :
0 -1 +1
0 -1 +5
3 
Бейметалдар оксидтері екі топқа бөлінеді : тұз түзетін және тұз түзбейтін .Тұз түзбейтін оксидтерге :N2O ,NO,CO жатады.
Бейметалдардың қалған барлығы оксидтері тұз түзеді.Бейметалдардың тұз түзуші оксидтері қышқылдық оксидтер типіне жатады . SiO2-ден басқа барлық қышқылдық оксидтер суда ериді, нәтижесінде қышқылдар түзіледі. Егер бейметал екі немесе одан да көп оттекті қышқылдар түзсе ,бұл қышқылдардың күші тотығу дәрежесінің артуымен өседі.
+1 +3 +5 +7
HClO 
Метан және силан суда нашар ериді . Аммиак және фосфин суда ерігенде әлсіз негіздер түзіледі . H2S,H2Se,H2Te,сондай-ақ галогенсутектер НГ суда ерігенде сәйкес қышқылдар түзіледі.
Дата добавления: 2021-03-18; просмотров: 204; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!