Ответ к ситуационной задаче по хирургии

1. Іштің ақ сызығының түзетілмейтін рецидивті жарығы.Копростаз.

2.Іш қуысының жалпы рентгенографиясы.УДЗ

3.Қысылу, іш қуысының жабыспалы ауруы,ішектің жабыспалы өтімсіздігі, түзетілмейді.

4.Жоспарлы түрдегі оперативті ем:

-Фасциальді-апоневротикалық пластика

- Бұлшықетті-апоневротикалық пластика

-бұлшықеттік пластика

- Биологиялық және синтетикалыық материалдарды қолданумен жүретін пластика

-Комбинирленген

5.Отадан кейінгі асқынулар: тыныс алу жеткіліксіздігі, ішектің ерте жабыспалы өтімсіздігі, іріңдеу, жараға немесе іш қуысына қан ағу, инфильтрат, лигатуралық жыланкөздер.

2. Панкреатин препаратына рецепт жазыңыз.

Rp.: Pancreatini 0,5

D. t. d. N. 20 in tabuT.

S. По 1 таблетке 3 раза в день до еды

3. Вагосимпатикалық блокадасын жүргізудің тізімін жазыңыз .

1.Науқасты басын хирургтан қарама қарсы бетке бірден бұрып арқасына жатқызамыз.Жауырынның астына кишкентай валик қоямыз.Операциялық аймақтан қолын төмен қарай тартамыз.

2.Төс-бұғана –емізікті бұлшық ет пен сыртқы мойындырық венасымен біріккен жерінен жоғары сол қолдың сұқ саусағымен басып, мойын аймағының органдарын ішке ығыстырамыз.

3.Саусақ үстінен инені енгізіп, жіңішке инемен теріге түйнек жасап, омыртқаның алдыңғы беткейіне ориентир жасай отырып тіндердің ішіне қарай аздап жоғары енгіземіз.Инені жіберіп отырған ерітінді бойымен енгіземіз.

 

5. Нөмірлерге сай анатомиялық құрылымдарды жазыңыз.

1-бауырдын таждик байламы 2-диафрагма3- он жане сол ушбурыш байламдары 4- орак таризди байлам 5- бауырдын он жак болиги 6-бауырдын сол жак болиги 7-жумы байлам8-томенги жиеги 9-от кабы

6. Санның жоғарғы бөлігінің зақымдануының жіктелуі . Сан сүйегінің мойнының медиальді сынығы : Негізгі к линика лық симптомдарды атаңыз. Диагностика әдістерін атаңыз. Негізгі емдеу принциптерін атаңыз.

Жіктелуі:1)ұршықаралық сынуы; 2)ұршық арқылы сынуы; 3)мойнының сынуы; 4)басының сынуы. Ортан жіліктің мойынының және ұршық арқылы сынуы жіктледі: субкапитальдық, трансцервикальдық, базальдық, ұршық аралық, ұршық арқылы сынуы. Ортан жіліктің медиальді мойынының сынуы өз кезегінде жіктеледі: абдукциялық (шаншылған,кірікпеген) және аддукциялық (шаншылмаған, кірікпеген). Клиникалық симптомдары: Ауырсыну симптомы екеуіндеде кездеседі, саққылау симптомын жасағанда екі түрлі сыңықтада ауырсыну болады.Аяқтың тіректік қызметі шаншылған сынықтарда әр түрлі деңгейде сақталады, ал шаншылмағанда мүлде сақталмайды. Абдукциялық сынықтарда аяқ 1см шамасында қысқару болады, ал кейде, мойын дифиздік бұрыштың ұлғаюы есебінен 1см дейін ұзаруы байқалады. Және бұл кезде науқас жамбас ортан жілік буынының ауырсынуын сезседе жүре береді, бұл аддукциялы сыныққа алып барады. Аддукциялы сынықтарда аяқтың 2-3смге қысқаруы байқалады. Ішкі ротация мүлде жойылады, аяғы сыртқа қарай ротацияланған қалыпта болады. Симптом «жабысқан өкше» болады, яғни науқас арқасымен жатқанда аяғын төсектен тік көтере адмайды. Дагностикасы: клиникалық көріністеріне қарау және рентгенография жасау. Емі: Ортан жіліктің мойынының абдукциялы медиальді сынығында қысқа кокситті гипс таңғышын салып аяғын көп слмақ салмай балдаққа сүйеніп жүруіне рұқсат береміз. Гипс таңғышын 3-4 аптадан кейін аламыз. Толық адамдар гипс таңғышынан қиналатын болса 2 ай бойына жақтауға 3-4 килограмдық жүк іліп тарту арқылы емді жүргізуге болады. Асептикалық некроздың алдын алу үшін жарақат алған соң 6-8 айдан кейін ғана аяққа салмақ түсіруге рұқсат берілуге тиіс. Ортан жіліктің мойынының медиальді аддукциялық сынығын емдеудің негізгі тәсілі – буынын біріктіре қосып, байланыстыруда (остеосинтезде) үш қырлы шегені пайдалану болып табылады. Әдетте, ол 3-4 күн ішінде жазылады. Оған шейін ортан жіліктің төмпегіне немесе үлкен жіліңшіктің бұдырына 6-8 кг жүк іліп, қаңқаны тартуды қолданамыз. Операциядан кейінгі кезеңде жалпы және емдік дене шынықтырудың үлкен мәні бар. Операциядан кейін 1-1,5 айдан соң аяққа күш түсірмей балдаққа сүйеніп жүре бастауы керек. Некроздың алдын алу үшін жарақат алған соң 6-8 айдан кейін ғана аяққа салмақ түсіруге рұқсат берілуге тиіс.

7. Кіндік жарығы. Негізгі клиникалық симптомдарды атаңыз. Диагностика әдістерін атаңыз. Негізгі емдеу принциптерін атаңыз.

емі Кіндік жарығы-құрсақ қабырғасының алдынғы дамуының ақауы, жиі қыздарда кездеседі. оның пайда болуы бұл аймақтағы анатомиялық ерекшеліктерге байланысты.Кіндік сақынасының жоғарғы бөлімінен кіндіктік вена өтеді, бұл бөлімде бұлшықетті қабат жоқ, сондықтан ол, төменгі бөліміне қарағанда әлсіз және бірқатар жағдайларда дамымаған іш фасциясы оны толық жаппайды, фасция дамымағанда оны тығыз емес аймақтарында тесіктер пайда болып жарық дамуына алып келеді.Мұндай анатомиялық жағдайларда кіндік ,алдынғы іш қабырғасының әлсіз бөлігі болып жарықтың пайда болуына жағдай тудырады.Клин:КЖ дөнгелек н/е сопақ түрде әр түрлі өлшемде томпаю мен байқалады,тыныш жағдайда ж/е баланың жатқан қалпында жарық томпаю оңай ішке құрсақ қуысына қайтадан түс еді де сол кезде қолға кіндік сақынасы сезіледі.көлемі үлкен жарықтарда оның үстіндегі тері созылған жұқарған болады.Баланың субективтісезімдері жарықтың түріне байлданысты жарық томпағы кейде балада абыржу туғызады лекин тез орнына келетін кеңейген кіндік сақынасы кезінде жарық құрамы жарақатанады және ауырсынулар тудырады деп ойлауға негіз болмайды. Шеті ригидті кішкентай тесік баланың абыржуына негіз бола алады. Көптеген жағдайда кішкентайбалалардың өсу үрдісінде жарықтың өздігінен жойылуы байқалады .5-6 жастан кейін кіндік сақынасы өздіігнен жабылмайды, ж/е оперативті ем жасауды талап етеді.Диагностика. хирург анықтайды-формасын, размерін.Асқазанға ж/е 12 елі ішекке ренгенография жасау. Гастроскопия.Герниография –іш қуысына контрасты зат енгізіп ренгенологиялық зерттеу.УЗИ. Емі: консервативті ж/е оперативті. Кон –ті ем 5 жасқа дейін.Опер.ті ем 5-6 жастан кейін н/е тарылған кіндік сақынасы бар балада жапық қысылуына күдік тудыратын ұстамалары болса операция жасына байланысты емес. Операция жалпы жансыздандыру арқылы жүргізеді, жарық томпағы негізін астынан және бүйірінен алатын жартылай шеңбер бойынша кесу →терінің мобилизациясын жүргізеді, аяқшаны бөліп алады→жарық қабының кіндік терісімен жабысқан ұшын қалдырып бөліп алады.Жарық қапшығы құрамын құрсақ қуысына кіргізіп қапшығын тіліп ашып оның қуысына қарай қапшық мойнын жібекпен 2 жағын байлайды, қапшықты кесіп алып апоневроз шеттерін түйінді жібек тігісімен жақындатып жарық қапшағының культясын апоневроз астына салады,теріге жібектен тігіс салады. аутопластикалық методтар- Мейо,Сапежко, Лекслера авторларымен жасалады. 

8. Сыртқы мұрын аурулары-сикоз, шиқан, мұрын тесігінің атрезиясы. Негізгі клиникалық симптомдарды

атаңыз. Негізгі емдеу принциптерін атаңыз.

8.Мұрын кіреберісінің сикозы немесе фоликулит – стафилакокк және стрептакокктармен шақырылатын мұрын қуысының кіреберісінң қоршаған ұлпаларының және түкті фоллукулаларының шектелген іріңді қабынуы.Инфекция жарақаттардан кейін, іріңді ринит және синуситтен кейін, мұрын кіреберісінің терісін тітркендіретін бөліністермен жүреді.

Клиникалық көрінісі.Науқаста қышыну, ауырсыну, жаралар мазалайды.Түкті фолликул аймақтарында бөлек нүктелі іріңдіктер көрінеді.Олардан бөлінген ірің кеуіп, қабыршақ түзіп, тыныс алуды қиындатады.Кей жағдайда екіншілік экземамен асқынуы мүмкін.

Емі. Негізіг емі амбулаторлы.Сикозбен зақымдалған теріні борлы немесе салицил қышқылымен өңдейді.Мұрын кіреберісіндегі қабықшаларды жұмсарту үшін 10% синтомициндік эмульсияны 3% салицил жақпасын немесе 2%ақ сынап майы жақпасын қояды.Ауру ағымы ұзарған жағдайда антибактериальды терапия, поливитаминдер, УКС, аутогемотерапия, стафилакоккқа қарсы гамма-глобулин тағайындайды.

Мұрын шиқаны.Шиқан мұрынның түктерінің, май бездерінің іріңді қабынуынң маңайындағы жұмсақ тіндерге таралумен сипатталады.

Этиологиясы.Шиқан дамуының жергілікті тер бездерінің иммунитеті төмендегенде стрептакокк, стафилакокк таралуынан болады, басқа да аурулар әсерінен: қант диабеті, дәрумен жеткліксіздігі, жалпы суыққа шалдығу, жергелекті терінің зақымдалуы әкеледі.

Егер мұрын кіреберісінде немесе дененің басқа жерінде бетте,мойында, кеудеде, қарында бірнеше фурункул кездессе – фурункулез деп атайды.Егер шиқандар қосылған кезде жан жағына таралып қабыну жүрсе – карбункул деп атаймыз.

Клиникасы. Аурудың бастапқы кезінде мұрын кіреберісінде ісіну, қызару, инфильтрат түзілу, қатты ауырсыну болады,кейін жұмсақ тіннің ісінуі жоғарғы ерінге, бет аймағына таралып, 3-4 кунде сарғыш іріңді шиқан өзегі көрінеді.Сыздауықтың пісіп-жетілуі кезінде дене температурасы көтеріледі, бас ауруы, әлсіздік, интоксикация байқалады.

Емі. Консервативті еміне спектрлі антибиотиктер (пенициллиндер, цефалоспориндер, фторхиналондар), антигистаминдер, анальгетиктер, дәрумендерді жатқызамыз.Инфильтраттың бастапқы сатысында Вишневский жақпа майымен таңу, спиртті компресс.

Хирургиялық ем іріңді абсцесс сатысында іріңдікті ашу, шиқан өзегін алып, дренаж қою.Шиқанды ашқаннан кейін іріңдікке резинка жолақпен дренаж қойылады.10% натрий хлориді гипертониялы ерітіндісімен дәке қойылады.Левомекольді, левосинді жақпа майы қолданылады.

Мұрын қуысының атрезиясы және синехиялар.Мұрын қуысының қосылуларының арасында:

- Синехияларды – мұрын орталығы мен латеральды қабырғасы арасындағы тыртықты байланысу:

- Атрезиялар- жүре немесе туа пайда болған мұрын жолдарының қосылып кетуін ажыратады.

Атрезиялар дәнекер тінді, шеміршекті және сүйекті болуы мүмкін.Синехия мен атрезия тыныс алуды қиындатады.

Этиологиясы.Мұрын шырышты қабатының жарақаты, хирургиялық араласулар, бет қаңқасының қалыптасуындағы тума ақаулар.

Емі. Хирургиялық мұрын қуысындағы бірікпелерді мүмкіндігінше кесіп тастайды, қайталанбас үшін жаралардың беткейіне резеңкелі жолақтар, трубкалар, майлы дәкелер ұзақ уақытқа қойылып отырады.(Жарты жылға дейін).Мұрын қуысы хоаналарына ота жасау үшін ауыз қуысына қатты таңдай арқылы енеді.

9. Ауырсыну, дизурия, зәрдің түсінің өзгеруі. Патогенезі. Аталық бездің сөлін зерттеу. Эякуляттың

биохимиясы Патологиялық өзгерістер.

Ауырсыну.Урологиялық ауруларда ауырсыну жедел және түсініксіз(тупой) болып келеді.Бел аймағындағы ауырсыну бүйрек ауруларына тән, ал оның шап аймағына иррадияциялануы несепағарға, аралыққа берілсе – қуықасты безі мен ұрық көпіршігі ауруларына тән. Түсініксіз ауырсынулар бүйректің созылмалы ауруларында кездеседі. Несеп қуықтың ауруларында ауырсыну тұрақты, төзімсіз несеп шығаруға шақыру(мучительные позывы), болады, және шат аймағына немесе кіші жамбас қуысына беріледі. Несеп шығару актысында ауырсыну күшеюі мүмкін. Егер несеп қуықта тас болса ауырсыну қозғалғанда күшейіп, тыныштықта басылады, ол қуықта тастың жылжуымен түсіндіріледі. Несеп шығару өзегі бойында ауырсыну қабыну процесімен, канал бойымен тас пен тұз жылжығында. Қуықасты безі аймағындағы ауырсыну жедел және созылмалы простотитте, тас болғанда, қуықасты безінің рагында туындайды. Бұл ауырсынулар аталық безіне, шат үсті аймағына иррадиацияланады, Простатаны пальпациялағанда жыныс мүшессінің басына беріледі. Дизурия: Тәулік бойында адам 1500мл зәр шығару қажет, зәр шығару жиілігі 4-6 рет болу қажет.Дизуриялық бұзылыстарға: Поллакиурия – жиі-жиі, бірақ аз мөлшерде зәр шығару. Олигакиурия – қалыпсыз сирек зәр шығару. Никтурия – түнгі диурез күндізгі диурезден зәр көлемі мен жииілігі бойынша басым болады. Странгурия – жиі және ауырсынумен жүретін зәр шығару бұзылысы. Несеп ұстамау – несеп шығаруға позыв болмай, зәрдің еріксіз ағуы. Энурез – түнгі уақытта зәр ұстамау. Ишурия – несеп шығарудың тоқтап қалуы.Опсоурия – 1 тәулік немесе одан көп уақыт бұрын көп мөлшерде су қабылдағаннан кейін оның кеш уақыттан кейін бөлінуі. Олигурия – шығарылатын зәр көлемінің азаюы. Анурия – несеп қуыққа зәр келуінің тоқтауы. Зәр түсінің өзгеруі: қалыпты зәрдің түсі сабан тәрізді сарғыш болады, урохром пигментіне байланысты.Зәр түсінің интенсивтілігі бүйректің концентрациялық қызметіне байланысты.Зәрдің мөлдір болмауы онда тұз, бактерия, ірің, шырыш араласқанда қалыптасады.Миоглобинурия-зәрде миоглобин болып, ол қызыл-қошқа түстес болады, гематурия – зәрде эритроциттердің болуы, ет жуындысынан интенсивті қызыл түске дейін өзгереді. Уратурия – зәрде ураттардың анықталыуы, фосфатурия- зәрден фосфаттардың анықталуы, оксалурия – оксалаттар кездессе зәр түсі мөлдір емес, бұлыңғыр болады. Аталық без секретін зерттеу простатаның қабыну аурулары мен рак ауруларының алдын алу үшін қолданылады.Без сектерін алу үшін алдымен аталық безіне тік ішек арқылы массаж жасайды,массаж нәтижесінде несеп шығарушы каналдан аталық без сөлі бөлінеді.Егер сөл бөлінбесе науқастан тез арада зәр жинайды, оның құрасында зерттеуге жеткілікті мөлшерде сөл болады. Қалыптыда сөл тұтқыр ақшыл сұйықтық , құрамында микрофлора болмайды. Алынған сөл құрамынан макрофагтар, сыдырылған эпителий клеткалары, рак клеткалары, қан анықталуы мүмкін. Сектер құрамын нақты бағалау үшін эякулятты биохимиялық зерттеуге алады. Эякулят құрамы: Фруктоза (13-15 ммоль/л), Азотты заттар, белок, инозит, аскорбин қышқылы, простагландиндер Е-2 тобы, Лимонная қышқылы(в норме: 2,5-3,5 ммоль/мл), қышқылды фосфатаза, сілтілі фосфатаза, спермин мен спермидин, Аталық без сөлінің патологиялық өзгерістер: асперматизм – жыныстық актта эякуляцияның болмауы, олигозооспермия – эякулятта сперматозойдтың аз болуы, астенозооспермия – қозғалатын сперматозойдтар мөлшері аз, азооспермия – эякулятта сперматозойдтардың болмауы, гемоспермия- -спермада қанның болуы,тератозооспермия – қалыпты морфологиялық сперматозойдтар санының аз болуы.

10. Электрофтальмия. Негізгі емдеу принциптерін атаңыз. Алдын алу. Электрическая офтальмия возникает в результате интенсивного облучения глаза светом, богатымультрафиолетовыми лучами (свет сильной дуговой лампы при киносъемке, при электросварочных работах).Аналогичного характера поражение глаз в виде снежной слепоты, или так называемого глетчерного катара, встречается у членов арктических экспедиций и у альпинистов, если они не пользуются специальными защитными очками, в результате воздействия сильного отраженного света снежных полей или льда. В этих случаях, как и при электрической офтальмии, спустя 6—8 часов после ожога глаз наблюдается резкое раздражение конъюктивы, сопровождающееся острыми болями и слезотечением. Для снятия воспаления, существует несколько методов, которые обычно используют сварщикиПрикладывание растертого картофеля, обернутого в марлю Закапывание обезболивающих капель "Лидокаин" чтобы уснуть.

Закапывание противовоспалительных капель типа "Визин" Применение репарирующего и снимающего раздражение препарата "Корнерегель" за нижнее веко. В наиболее тяжелых случаях поражается не только конъюнктива, но и роговая оболочка. Через 2 дня острые явления постепенно проходят. Для облегчения тяжелых ощущений назначают холодные (иногда теплые) примочки на веки, слабые растворы анестезирующих средств

№ 1 3 ВАРИАНТ

1. Хирургия бойынша жағдайлық есеп .

57 жастағы науқасты сол жақ

Хирургия бойынша жағдайлық есепке сұрақтар:

1. Қандай ауру туралы ойлауға болады?

2. Бұл аурудың даму патогенезі қандай?

3. Диагнозды анықтау үшін не істеу керек?

4. Бұл патологияны қандай аурулармен салыстырмалы диагностика жүргізу қажет?

5. Аурыдың емдеу принциптері қандай?

Ответ к задаче по хирургии

·аяқ артериясының облитерлеуші атеросклерозы. 2Б дәрежелі ишемия

·Патогенез: тамырдың атеросклерозы, яғни тамыр қуысының тарылуымен болатын созылмалы тамыр жеткіліксіздігі.

·Диагностика: УЗДГ, қанда холестерин, липопротеидтер, кант мөлшерін анықтау, ПТИ. Оперативті ем көрсетілсе- ангиография

·Дифф.диаг: облитерлеуші эндоартерит, спецификалық емес аорта-артерит, диабетикалық ангиопатия

·1 және 2А дәрежесі консвативті емдейді. Вазоактивті заттар, қан реологиясын жақсартатын және антиатеросклеротикалық, антиагрегантты препараттар, простогландиндер, ГБО және физиоем. 2Б және 3 дәрежесінде реконструктивті операция. 4дәрежесінде (гангрена) -амнутация

2. К лексан препаратына рецепт жазыңыз .

Rp, Clexane 0.2 D.t.d.№5 S. 20мг тер астына Х1рет

3. Роман-Столяр бойынша блокада жүргізу техникасын тізіп жазыңыз .

Науқасты оң жақ қырына жатқызып, беліне валик қояды. Бір аяғы созылады, ал екіншісі ішке қарай бүгіледі. Антисептиканы сақтап 12ші қабырғаның бұрышымен жіне арқаның ұзын бұлшық етіне анестетик жібереді. Осы аймақтан перпендикулярлы бағытта 0,25% новокайн ер-ін 12ші қабырғаға тірелгенше жібереді. Қабырғаның төменгі шетінен сырғытып, инені абайлап алға қарай жылжытыды. Бұл аралық 5-10 мм терендікте жатады. Ішастар ішілік фасцианы тескеннен кейін, ине ішастар қуысында жатады, ол жерге 200-300 мл жылы 0,25% новокайн ер-ін енгізеді + 2-4 мл 50% ер-ді анальгиді немесе 5 мл баралгин + 500 мг канамицин немесе бір реттік басқа аминогликозидті + 100 тыс. Бірлік гордокс немесе тразилол.

4. Жедел ішек өтімсіздігі. Этиологиясы. Патогенезі. Клиникалық симптомдарды атаңыз. Диагностика

тәсілдерін атаңыз. Жедел ішек өтімсіздігі ішек ішіндегі заттардың асқазаннан сыртқы өтіске өте алмауын айтамыз. Ол өздігінен пайда болмайды, қандай да бір аурудың асқынысы ретінде дамиды.

Классификациясы: 

1. Динамикалық өтімсіздік: спастикалық, паралитикалық.

2. Механикалық өтімсіздік: странгуляционды, обтурационды, аралас.

3. Бөгеттің деңгейіне байланысты: жоғарғы, төменгі.Этиология: механикалық \странгуляционды/ туа біткен долихосигма, соқыр ішектің қозғалмалылығы, ішастардың қосымша қалталары,құрсақ қуысындағы жабысқақ процесстер, ішкі ж\е сыртқы құрсақтық жарықтар. Ішек моторикасының бұзылуы.Патогенез: гуморальды бұзылыс көп мөлшердегі судың, электролиттердің ж\е белоктардың жоғалтуынан болады. Сұйықтық құсу массасымен жоғалады. Сұйықтық ішектің қабырғасында, шажырқайда, құрсақ қуысында экссудат түрінде жиналады. Егер өтімсіздік ары қарай жалғасса күніне 4литрдей суды жоғалту болады. Ол гиповолемияға ж\е тіндердің дегидратациясына әкеледі. Гиповолемия ж\е дегидратация антидиуретикалық гормон мен альдостеронның синтезінің жоғарлауына алып келеді. Ол бөлініп шығатын зәрдің көлемінің,натрийдің реабсорбциясына ж\е калийдің бөлінуінің азаюына алып келеді. Бұл жасушаішілік ацидозға, гипокалиемия ж\е метаболитикалық жасушасыртылық алколозға алып келеді.

Эндотоксикоз. Химус өтімсіздіктің салдарынан ішекте тез шіри бастайды.соның салдарынан ішек микрофлорасының көбеюі жүреді.

Ішектің моторлы ж\е секреторлы резорбтивті қызметінің бұзылуынан болады. Ол кейін ішектің толық салдануына алып келеді.

Ауырсыну синдромы шажырқайдың нерв талшықтарының қысылу салдарнан болады.

Симптомы:  Ауырсыну: тез, тамақ қабылдағанға байланысты емес, кез келген уақытта. Толғақ тәр. Анық локализациясы жоқ.

Құсу: асқазандағы заттармен құсу. Кейін каловый массамен құсу.Үлкен дәреттің ж\е газдардың шықпауы: Іштің пішіні үрленген, жиі ассиметриялы, ішек перистальтикасы өзгереді. Симптом Валя (үрленген ішек ілмегіне пальпациялаған жерде жоғары тимпаниттің анықталуы), Шимана(сигматәр ішектің айналуында үрлені оң жақ қабырға астында байқалады,ал сол жақ мықын аймағындаіштің түсіп кетуі\западения/байқалады. ),Тэвенара(ішке кіндіктен 2-3см төмен ортаңғы сызық бойынша пальпация жасағанда қатты ауырсынудың болуы), Склярова(ішті ақырын шайқағанда «шалпыл шуылы» естілінуі), Спасокукоцкого Вильмса(құлаған тамшы шуы), «мертвая тишина»(шуылдың естілмеуі), Обухов ауруханасы симптомы(анустың өңіреуіне байланысты бос тік ішектің ампуласының көрінуі), Цеге Мантефейля(сифонды клизма жасағанда ішекке аз сұйықтықтың құйылуы) симптомдары оң.

Диагностикасы: рентгенологиялық зерттеу: ішектік аркалар, Клойберг табақшалары,симптом персистости көрінеді. Екіншілік контрастты затпен зерттеу. Оған барий пассажын анықтау жатады. Оның алты сағатқа кешігуі зақымдалудың бар екенін көрсетеді.

Ирригоскопия «симптом трезубца» ны анықтайды. Колоноскопия, құрсақ қуысына УДЗ жүргізу

5. Нөмірлерге сай анатомиялық құрылымдарды жазыңыз.

1-колденен катпар 2-булшакетти кабаты 3-лимфалык фолликулдар4- шырышты кабат 5-тик ишек ампуласы 6-мускулус леватор ани 7-арткы тесиктин ишки кыскыш булшыкети 8-арткы тесиктик баганалар/крипталар/9-арткы тесиктин сырткы сфинктери 10-артткы тесик синустары 11-геморраидальди зона 12-анальди канал

6. Қабырға сынықтары. Негізгі клиникалық симптомдарды атаңыз. Негізгі емдеу принциптерін атаңыз.     Болатын асқынуларын атаңыз. Жіктелуі: 1) Орналасқан жеріне байланысты: паравертебральді; аксилярлы; бұғана орта және төсмаңы сызығы бойымен сыну. 2) Қабырғалар санына байланысты: жекеленген бир қабырғаның сынуы; көптеген қабырғаның сынуы 2-3 не оданда көп.3)Қабырғалардың бір жақты және екі жақты сынуы. 4) Ығысуына қарай: ығысқан және ығыспаған. Клиникасы: Бір немесе бірер қабырға сынғанда мынандай белгілер болады: терең дем ала алмайды, жөтелгенде ауырады, түшкіргенде ұяғая түседі. Науқас мәжбүрлі қалыпта болады қолымен сынған жерді қысыңқырап ұстайды, сынған жағына қарай қисайынқырап отырады. Жалпы халі онша нашарламайды. Бірнеше қабырғаның сынуы: хал-жағдайы өте ауыр болады, оның түсі көгілдірленуі мүмкін, демалысы өте жиіленіп кетеді, әр демі кеңінен алынбайды. Ауру жата алмай отырған қалыпты дұрыс көреді және отырғанда екі қолын орындыққа тіреп, кеудесін созып отырғанды тәуір көреді. Өйткені, ол онымен сынған қабырғалардың қозғалысыназайтуға, әрі ауырғанын жеңілдету үшін. Сыртынан қарағанда бірнеше қабырғасы сыңған жағының дем алысы сау жағынан төмен болады және сол маңда ісік пайда болады. Бір немесе бірнеше қабырғаның екі жерінен сынуы: ауру өте нашар халде, түсі бозарып, бетінен, денесінен суық тер шығады. Науқас демді жиі алады, дем алғанда жауырыны иықтарымен бірге қозғалады, тамырлардың соғуы жұмсақ және төмен әрі жиі болады. Көбінесе тері астына ауаның жиналуы байқалады. Дем алғанда кезде алақанмен сынған жердің үстін ұстағанда қолға сынық бар жерден сүйектің сықыры білініп тұрады. Дем алғанда, демді ішке тартқанда сау жақ кеуде керіледі, ал жарақаттанған жақтың сынығы бар жері ішке қарай тартылады. Демді сыртқа шығарғанда сау жақ кеуде босап төмен ішке қарай тартылады, ал сынған жақ керісінше сыртқа қарай керіп үлкейе түседі. Мұны анықтап білу үшін ауруды рентгенография жасау керек. Рентгеногрофияда сынықт ғана анықтау емес, сонымен қатар өкпе қабының ішіне ауа немесе сұйықтық не қан жиналуында анықтаймыз. Емі: Емді бірінші ауырсынуды басу үшін 10мл 1% новокаин ерітіндісін не лидокаин ерітіндісін сынған жерге қабырғааралыққа енгіземіз, егер ауырсыну қайталанса тағыда дәріні енгіземіз. Ал, бірнеше жерден сынса Вишневский бойынша вагосимпатикалық блокада жасайды, 40-60 мл 0,25% новокаин ерітіндісімен, ұзын инені бұғана-төс-емізікше бұлшықетінің артқы бүйірінен еңгізіп IV мойын омыртқасының беткейіне дейін жеткізіп саламыз. Блокаданың әсерін Горнер үштігі бойынша анықтаймыз: птоз, миоз, энофтальм. Қабырғалардың сыңығы негізінен арнайы емшарасыз да жақсы бітіседі. Негізгі міндет: адекватты өкпенің желдетілуін сақтап отыру керек, ол үшін тыныс алу жаттығуларын жасау керек. Сынықтардың бітісуі 4 аптада жүзеге асады, 5-6 аптадан кейін жұмысқа қабілетті болады. Асқынулары: жұмсақ тіңдердің жыртылуы, зақымдануы,өкпенің жарақаттануы, пневмоторокс, гемоторкс, гемопневмоторакс,

7. Пубертатты жастағы қыз балалардағы жіті аппендициттің ағымының ерекшеліктері. Жедел аппендицит бұл-соқыр ішектің құрт тәрізді өсіндісінің қабынуы. Этиологиясы:нерв регуляциялық аппаратының бұзылуынан,бұзылысқа әкелетін факторлар:1.сенсибилизация(аллергиялық компоненттер-тағам,глисттер);2.рефлекторлы жол(асқазан,ішек,өт қабы аурулары);3.Басты тітіркендіргіштер(бөгде зат,нәжістік зат).Құрт тәрізді өсіндінің морфологиялық өзгерістеріне қарай:-катаральды,-гангренозды,-флегмонозды.Асқынулары:аппендикулярлы инфилтрат,дуглас абсцесі,пилефлебит,жайылған перитонит.Клин көрінісі:жедел аппендицит 12-16жас аралығындағы қыз балаларда жиі кездеседі,клиникалык көрінісі ересектердікімен бірдей болып келеді.Диагностикасы:анамнез жинау ж\е объективті қараудан бастайды,жедел аппендицитке тән симптомдар ситковский-науқасты сол бүйіріне жатқызған кезде құрт тәрізді өсіндінің ығысуына байланысты оң жақ мықын аймағында ауырсынудың күшейуі,Щеткин-блюмберг-сол жақ мықынды басып тұрып қолды алғандағы ауырсынуды айтады,Воскрисенский симптомы-науқастын киімін төмен қарай тартып үстінен қолды сырғанатқандағы ауырсыну.Кохер симп-эпигастрий кіндік кейін оң жақ мықын аймағына берілетін ауырсыну.Осы аталған симптомдармен қатар температураның жоғарылауы субфебрильді,құсу,жүрек айну,іш өтуі болады.Диф диагноз жүргізу үшін УЗИ,көлемді рентгенография,ректальды зерттеу.Пубертантты жастағы қыздар міндетті түрде гинеколог қарауынан өтуі қажет,өйткені жатыр қосалқыларының қабынулық ауралары,аналық без кистасы,жатырдан тыс жүктіліктің клин көрінісі ұқсас келетіндіктен.Емі.Негізгі емі хирургиялық,ену жолы Волкович Дяконов тәсілімен оң жақ мықын аймағын 3ке бөліп ортаңғысын тілу арқылы жүргізіледі.

 

8. Жоғарғы жақ ойығының сатылық лабиринт

Жедел синусит – тұмау, жедел катаральды инфекциялық аурудың асқынысынан болатын мұрын қойнауының қабынуы.Этиология:кариозды тістер, тұмау, аллергиялық ринит, жедел респираторлы вирусты инфекция, мұрын жарақаттары Клиникасы:38 гр дейін дене температурасының жоғарылауы, мұрын аймағында ауырлық сезімі, мұрын бітелуі(бир н/е 2 жағынан мұрын шырышының ісігі, насморк,әлсіздік, тәбетінің, ұйқының бұзылысы.Диагнос: клиникалық зерттеу, қарау, мұрын қойнауының рентгенографиясы, бас қаңқасының беттік бөлімінің комп томографиясы.Емі:1)консервативті2)хирургиялық 1.консервативті ем: тамыр тарылтатын препараттар:нафазолин, ксилометазолин,оксиметазолин.антибактериальды, қабынуға қарсы тамшылар. Мұрынды антисептикпен шаю (фурациллин, натрия гипохлорит).физиопроцедура, мұрын қуысын УФО,УВЧ. 2. Хирургиялық ем: Пункция.қойнаудан іріңді алып, шаю үшін жасалынады.Бұдан кейін антибиотик және қабынуға қарсы препараттарды енгізеді.Қазіргі кезде қойнауға прокол жасалғаннан кейін арнайы катетер койылып,қойнауды күнделікті шаюға мүмкіндік береді.

9. Бүйрек шаншуы. Бүйректін шаншуы – бұл бүйректін маңайында немесе несеп ағар бойымен жоғары несеп жолдарының обструкциясымен шақырылатын кенеттен пайда болатын ұстамалы ауырсыну.Этиологиясы:несеп –тас ауруы,несепағардын қанмен бітелуі,ісікпен жаншылуы.Бүйректің микроциркуляциясынын бұзылуы,ишемия,несепағымының бұзылысы.

Менанизмі:жедел обструкцияның толық және жартылай болуынан,инф.бар жоқтығына байланысты.Зәрдің бүйрек тостағаншалары мен несепағардан шығарылуының бұзылысынан ,зәр обтурациядан жоғары жиналып,бүйрек түбекшелерінің созылуына әкеледі және қан айналымды төмендетеді.Ал бүйрек тіні керіліп және капсуласындағы нерв аппаратын тітіркендіреді де ұстамалы түрде қатты ауырсыну тудырады.Клиникасы:Бел-қабырға астында ауырсыну кез-келген уақытта,тыныштық ,қозғалыс барысында пайда болады.Ауырсыну қасаға аймағына,санға таралады.Адам өзіне орын таба алмай мазасызданады,дене қалпын жиі ауыстырады.Диагностикасы:жалпы қан,зәр анализі.УДЗ,рентгенография,экскреторлы урография,ретроградты пиелография.

Емі:            бүйрек шаншуы кезіндегі ауырсыну 10 балдық шкалаға дейін жетіп,жедел көмек көрсетуді талап етеді. Бұл кезде науқасқа паранефралды новокаинді блокада жасаймыз.Ер адамдарға –ұрық шылбыры аймағында 40-60мл 0,5 пайыз новокаин салады.Әйел адамға –блокада Лорин-Эбштейн бойынша яғни жатырдың жұмыр байламына енгізеді.

10. Коньюктивті қуыстың және мүйізді қабықтың бөгде заттары. Олардың қаупі. Дәрігер тактикасы.

Көз жарақаттары көбіне бөгде заттың көздің морфологиялық құрылымына түсуінен болады. Көзден бөгде затты алу, әсіресе терең кірген бөгде затты алу қиын әрі асқынумен жүреді.

Локализациясы бойынша конъюктиваның, қасаң қабықтың, көзішілік бөгде зат ж/е көз ұясының бөгде заты болып бөлінеді.

Конъктива мен қасаң қабық байқалмайтын жылдамдықпен түсетін ұсақ заттармен зақымдалады. Бөгде зат бөлшегі түскенде науқаста жас ағу, жыпылық, бөгде затты сезіну. Кейде ауырсыну болады. Қасаң қабықтың конъктиваға қарағанда қауіпті, өйткені бөгде затты алу кезінде жарақаттық кератит ж/е іріңді ойық жара, нашарлауымен асқынады.

Диагностика. Диагностикасы оңай. Жарақ бөлмеде қарау керек. Төменгі қабақты тартқанда н/е жоғарғы қабақты аударғанда көрінеді.

Алғашқы көмек. Конъктивадан бөгде затты мүндетті түрде таза ылғалды томпонмен алу керек. кейде алмас бұрын 0,5% дикоин ерітіндісін тамызады. Бөгде затты алғаннан кейін 30% сульфанил-натрий ерітіндісін н/е 0,25% левомицетин тамызады.

Қасаң қабық 0,5% дикоин ерітіндісін 2-3 рет тамызғаннан кейін арнай аспаппен н/е пинцетпен алу керек. Алғаннан кейін міндетті түрде 30% сульфанил-натрий ерітіндісін тамызады ж/е қабаққа антибактериальды май жағу қажет.  

Алғашқы көмек көрсеткеннен кейін офтальмологқа қаралу қажет.   

№ 1 4 ВАРИАНТ

1. Хирургия бойынша жағдайлық есеп .

58 жастағы науқас тесілген Хирургия бойынша жағдайлық есепке сұрақтар:

Ответ к задаче по хирургии ;

1. Ойық жараны тігуден кейінгі үдемлі перитонит

2. Узи, обзорлы рентгенография

3. Консервативті емнгің негізгі бағыты дезинтоксикация.антибиотикатерапия, ішектің стимуляциясы.

4. Перитониттің үдеуі –алдыңғы емнің нәтижесіздігінен

5. Ішперденің ревизиясы,перитониттің ликвадациялық көзі. Ішпердені дренаждау.

2. Натрия хлорид изтоникалық препаратына рецепт жазыңыз.

Rp.: Sol. Natrii chloridi isotonicae (0,9%) 10,0

D. t. d. N.6 inamp.

 S. Растворитель для лекарства

3. Паранефральді блокадасын жүргізудің тізімін жазыңыз.

1. Қолды антисептикпен оңдеу

2. Блокада жасайтын орынды аныктау.

3. Препараттын аты мен жарамдылық мерзімін карау—новокаин, новокаин пайызын дурыс таңдау.

4. Паранефральді блокаданың техникасы: ине шаншитын жерді аныктаймыз, тері бетіне катысты перпендикульярлы бағытта инені еңіземіз, новокаин ерітіндісін еңізіп инені жылжытып, кан тамырлырын закымдалганын тексеріп отырамыз.

5. Новокаинді еңізіп отырғанда бүйрекмаңы кеңістікке откенде қарсыласу азаяды және ине паранефральді кеңістікте болғандатыныс алу актінде козғалады. Паранефральді кеңістікке 60-80 мл0,25% новокаин ерітіндісін жібереміз. Блокаданы екі жақты істейміз.

Асептикалық таңу салу

4. Ішкі ағзалардың паразитарлы аурулары.

Паразиттер дегеніміз патогенді жан иелері. Олар бәреудің организмін қоректік орта ретінде пайдаланып, сонда өмір сүреді. Осының салдарынан «иесінің» организмі зақымдалады. Бұл аурулар терапиялық емді талап етеді,бірақ кейбір паразиттердің қатты асқыну салдарынан хирургиялық ем талап етеді. Адам организміне зиянды әсер беретін паразиттердің төрт тобы белгілі.

1. Трематодтар н\е соратын құрттар \глисты/. Бұлар субтропикалық, тропикалық аймақтарда кездеседі.олар көбіне АІТ, бауыр, өкпе, урогенитальды жүйенің ауруларына алып келеді.

2. Цестодтар н\е таспа құрттар. Бұлар дұрыс қуырылмаған,піспеген еттен, балықтан, н\е жануарларды күткеннен ағзаға түседі. Олар бүкіл организмді зақымдайды.

3. Нематодтар н\е жіпті құрттар. Бұлар тропиктік аймақтарда кездеседі. Көбіне аскаридалармен, острицалармен жиі зақымданады.

4. Акантоцефсшылар н\е сыртқы паразиттер. Теріде ж\е тері асты тінінде қабынулық ж\е ойық жаралық процесстерді туындатады.

Симптомдары:

1. Эозинофилия. Бұның дәрежесі паразиттің табиғатына байланысты. Аскаридамен, острицамен зақымдалғаннан кейін эозинофилия тез жойылады, бірақ паразиттер организмде қала береді. Эозинофилия аллергиялық жағдайдың белгісі б/т. Көрінісі: бөртпе, мұрындағы қышулар, ангионевротикалық ісіну, бас ауруы, ішектердің шырышты қабатының қабынуы, іш өту, бауырдың ұлғаюы.

Өкпедегі эофинофилия кезінде науқастан құрғақ жөтелге,әлсіздікке, жұмысқа қабілеттілігінің төмендеуіне, дене температурасының жоғарлауына, кеуде клеткасының ауырсынуына шағымданады.

2. Құрттардың токсикалық заттардың өндіруі. Бұл заттар АІТ бұзылыстар, іш өті, құсу, дисменорея, бронхитті шақырады. Өкпеде эозинофильді инфильтраттар п.б.

3. Құрттардың иесі организмінен қоректік заттарды сіңіруінен жалпы жағдайының нашарлауы, анемия, салмағының жоғалтуы болады.

4. Ағзада гельминттер болған кезде жедел кезеңде: қызба, тері аурулары, бұлшық ет буындық синдром, ісіктік синдром, өкпелік синдром, абдоминальды синдром, қандағы гиперэозинофилия. Созылмалы кезеңінде: ішкі мүшелердегі қабынулық аурулар, интоксикация, аллергозы, ісіктер, иммунотапшылық. Жедел жәрдем керек жағдайлар: аллергиялық реакция, аскаридалармен асфиксия, өкпе ісінуі, эмболия, тамырлар тромбозы, жүрек қан тамыр жүйесінің аурулары. Диагностикасы: спорадикалық зақымдалу кезінде диагнозды қою қиынға соғады. Паразиттердің жұмыртқаларн анықтау үшін қан, нәжіс, зәр, қақырық анализін тапсыру керек. Паразиттер әртүрлі антигенді қасиетке ие, сондықтан серологиялық әдіспенде тексеру керек. Комплементтердің байланысу реакциясына қарай эхинококкоз, шистосомиаз, трихиноз, филариазитті анықтауға болады.

Тағы да морфологиялық, рентгенологиялық,УДЗ, биопсия жүргізуге болады.

Емі:  паразитарлы аурулар үшін құртаудаушы препараттар тағайындалады. Хирургиялық ем медикаментозды емді толықтырады н\е өзіндік ем ретінде қолданылады. Оперативті ем паразиттерді жою ж\е тінді қалпына келтіруге бағытталады.

5. Нөмірлерге сай анатомиялық құрылымдарды жазыңыз.

1-тери 2-жалпы сан венасы 3-булшыкет 4- апоневроз 5-улкен тери асты венасы 6-вена перфорантес тесип отетин 7-беткей сан венасы 8-тизе асты венасы 9- киши териасты венасы 10-сурральди вена 11-коммуникантты веналардын теренжуйеси 12-киши териасты жане терен веналар арасындагы перфорант веналар

6.Плевральді пункция.

Көрсеткіштері: диагностикалық және емдік мақсаттада орындайды. Экссудатты плевритте, плвраның эмпиемасы, пневмоторокс, гемоторкс, плевраның және өкпенің ісіктік ауруларына биопсия алу үшін, плевра қуысына дәрі дәрмек еңгізу.Қарсы көрсеткіштері: Плевра қуысының облитерациясы.Асқыныстары: өкпе паренхемасын тесіп алу, қабырғааралық тамырларды зақымдау, ауалы эмболия дамуы мүмкін. Керек құрал- жабдықдықтар: 1) ұзын ине (8-9см), диаметрі орташа (1мм), өткір ине. 2) жіңішке, қысқа инелер. 3) шприц мөлшері 2-5мл, 10-20 мл үлкен шприц, шприц Жане. 4) эластикалы резеңкелі түтікшелер. 5) қан тоқтатушы тістері жоқ қысқыштар. 6) электроотсосс. Жасау техникасы: Науқасты орындыққа арқасын дәрігерге қаратып отырғызамыз, кеудесің сау жағына қарай бүгеміз, қабырға аралықтарды кеңейтү үшін, пункция жасайтын жақтың қолын басына немесе қарама қар сы жақтың иығына қоямыз. Пункция жасауға қолайлы жер артқы қолтық асты сызығы бойынша VII-VIII қабырғааралық. 1.Теріні өңдейміз: екірет йодпен, бір рет спиртпен. 2.Сол жерге жергілікті анастезия жасаймыз. Резеңке түтігібар қысқышпен қысылған инені қабырғааралықтың төменгі қабырғасының төменгі қырынан еңгіземіз, теріні, клетчатканы, бұлшықетті, плевраның перитальді жапырақшасын кезекпен инедегі ерітіндіні жібере отырып жансыздандырамыз. Плевра қуысына түскенде иненің бос кеңістікке кіргендей сезім болады. 3.Сосын резеңке түтіктіктің соңына шприц жалғайды да қысқышын босатады немесе ішіңдегі сұйықтық өзі поршенді итеруі мүмкін, сосын поршенді жайлап тартып ішіндегі сұйықтықтың сорып аламыз. Сосын шприцті алып қайта қысқыш салып қоямыз. Бірінші порциясын зерттеуге жібереміз.4.Сосын электроотсосты жалғап жаймен, асықпай сорып аламыз.Науқастың жағдайына бақылап отырып. 5.Инені алып, орынына пластыр жапсырып қоямыз.6.Науқасты палатасына каталкамен апарамыз.

7. Варикоцеле. Этиопатогенез і .  Операциялық емнің негізгі принциптері.

.В-е- жұмыртқа мен ұрық бауының көк тамырларының кеңіп кетуі,көбінесе балалардың сол жағында және 10 жастан кейін жиі кездеседі.Бұл ауру 2 ге б.ді біріншілікжәне екіншілік.Екінші кезектегі в-е жұмыртқа венасының құрсақ қуысы астарының сыртындағы ісіктің жаншып қалуынан п.б .Біріншілік в-е идиопатиялық депте атайды. Сол жақ жұмыртқадан шығатын шырмауық венасының іштен туғаннан әлсіз болуы,оның эмбриогенезінде өте күрделі даму жолдарынан өтуіне байланысты бұл венаға сол жақ бүйрек венасы барып қуяды, ол аорта мен жоғарғы шажырқай артериясы арасында қысылуы мүмкін, сол кезде венада қан ағуға кедергі пайда болып, қысым жоғарлап ағыс ақырындайды.Жұмыртқадан шыққан веналық қанның ағуына кедергі жасайтын басқа да кедергілер болуы мүмкін.Балалардың бойы өсіп пубертатты жасқа келгенде гидростатикалық қысымның артуы мен жыныс ағзаларына қанның көп ағып келе бастауы, жұмыртқа мен ұрық бауының веналарының кеңіп в-е ның пайда болуына жағдай жасайды. Клиникасы дамуы бойынша 3 сатысы бар. 1-кеңіген веналар ауру тек түрегеліп тұрған кезде және күшенгенде ғана анықталады.2-кеңіген веналар көзге көрінеді,ұстаған кезде жұмыртқада өзгеріс анықталмайды.3-қатты кеңіп, буылтықтанған веналар жұмыртқаны алдыға итеріп ұманың түбіне дейін түсіп жатады,жұмыртқа көлемі кішірейген, жұмсақ. Ұманың сол жақ бөлігі жұқарып төмен салбырайды, кремастер рефлексі әлсірейді, ауру ыңғайсыз ауырсыну сезбейді.Веналық қан ағу нашарлаған жұмыртқада морфологиялық өзгерістер п б біртіндеп сперматогенез бұзылады уақыт өте келе екінші жұмыртқаға да кеселі тиіп соңында бедеулікке әкеледі.Емі: 2-3 сатысында дереу операция жасау.Операция Иванисевич және Паломо әдісі б/ша жасалады. Иванисевич-жұмыртқа венасын байлау арқылы қанның кері ағуы тоқтатылады.Паломо-жұмыртқаға келетін артериялық қанның көлемін азайту ү-н жұмыртқа венасы мен бірге артериясын байлайды.( Артерия мен венасын бөліп алу барысында мұқият болу керек өйткені лимфа тамырларының қоса байланып кетуіне байланысты жұмыртқа қабына су жиналу мүмкін)Жұмыртқа венасының бүйрек жақ бөлімін сәл кесіп, жұмыртқаны сығымдап іркіліп қалған қанды шығарып тастау керек сонда жұмыртқаның веналарының қуысы тартылып тез қалпына келеді.

8. Мұрыннан қан кету. Этиологиясы. Негізгі клиникалық симптомдарды атаңыз. Негізгі емдеу ретін атаңыз.

кету(эпистаксис)-мұрын қуысынан белгілі себептерге байланысты қан кету.2 типі болады.1) алдыңғы 2)артқы. Кейде қан жоғары көтеріліп мұрынжас каналы арқылы қан көзденде шығады.Этиология: 2 топқа бөлуге болады.1) жергілікті2)жүйелі факторлар Жергілікті факторлар: мұрын жарақаттары, бөгде заттар, қабыну процесстер,анатомиялық деформациялар, мұрын қуысында ісіктер Жүйелі фактр:аллергия, артериальды гипертензия, дарілік заттардың жағымсыз әсерлері, алкогольды қолдану, қан аурулары, с және К витамин жетіспеуі, жүрек жеткіліксіздігі.Клиникасы:мұрыннан қан кету, анемияға алып келу мүмкін, көп мөлшерде қан кеткен жағдайда пульс жоғ-ды. Диагностика:алдыңғы риноскопия,Кисельбах жолын қарайды,алдыңғыда қан кету көп болмайды. Артқы бөлігінде қан кету көп мөлшерде кетеді.Тамырлардың орналасуына байланысты.Емі: Бірінші жағдайда қан тоқтатқанда, мұрын қанатынан саусақпен басады.Шүйдеге суық қояды.3-4 аралықпен,қан тоқтағанға дейін.Егер осы әдістен кейін қан тоқтамаса онда мұрын қуысының алдыңғы тампонадасы жасалынады.1% дикаин ер. және 0,1% адреналин ерітіндісімен шырышты қабықтарды сүртіп, йодоформ н/е гемостатикалық Васильев пастасымен марлелік тампонмен тампонада жүргізеді. Тампон қабатпен мұрын қуысының түбінен бастап енгізеді. Тағы да поролоннан н/е хирург-қ қолғаптан жасалынған эластикалық тампон қолдануға болады. 

9. Цистит. Цистит- қуық қабырғаларының қабынуы.Этиологиясы:-Қоздырғышы: грам теріс ішек таяқшасы,стафилокок,протей,стрептокок,лейкрплазма,саңырауқұлақ,кандида,хламидия,

-Көбінесе операциядан соң.

-Инструментальды урологиялық араласулардан кейін.-Қуыққа катетер қойғанда,әсіресе жүкті әйелдерге, босаңғаннан соң кезеңде.

-Көбінесе қыз балаларда кездеседі.Себебі:анатомиялық топографиялық құрылысына байланысты 4-12 жас аралығында жиі кездеседі.Уретра қысқа,зәр шығару каналының тесігіне қынап-анус жақын орналасады.

-Ерлерде сирек кездеседі:қуық асты безі,ұрық көпіршігі қабынғанғанда,аденома.

Патогенезі:

Ену жолдары:-өрлеген-уретральды зәр шығару каналынан

1,5-2 жас қыздарда зәр қынапқа өтіп,флорасын өзгертеді.

-төмендеген –бүйректен Соз.пиелонефрит,пионефроз

-лимфогенді жол-жамбас мүшелерінен келеді.Сальпингоофорит,эндометрит,параметрит,вульвит,вагинит,вульвовагинит.

-гемотогенді-басқа да мүшелердегң қабынған ошақтардан.Эстроген төмен,кокты флора п.б.

Классификация:

1.сатысы б/ша-жедел,созылмалы.

2.ағымы б/ша –Біріншілік және екіншілік.

3.Этиологиясы,патогенезі б/ша- инфекциялы,химиялық,сәулелік,аллергиялық.

4.Локализация,таралуы б/ша-ошақты,диффузды,мойынды тригонит-қуық үшбұрышының қабынуы.

5.Морфол.өзгерісі б/ша катаральды,геморрагия-қ,интерстициялды,ойық жаралы,гангренозды.

 Клин.ағымы.Симптоматикасы.

-дизурия-кіші дәретке отырғанда ауырсыну және жиі баруы.

-қуық маңы ауырсыну,қасақа үсті ауырсыну.

-пиурия,терминальды гематурия қабыну проценті және кіші дәретке жиі барады.

Қабыну проценті күшті болған ауырсыну интенсивті жіне кіші дәретке жиі барады.

Қуық қабырға тітіркенулерінен.Әр бір 20-30 мин сайын.Ерлерде ауырсыну-аралыққа,аартқы өтіске,ер жыныс мүшесінің басына береді.

-мөлдір емес зәр-бактерия жоғ,лейкоц жоғ.эритроцит,қуық эпителиі.

-сирек температура жоғ,егер температура жоғары болса,онда қабыну проценті бүйрекке өткені, яғни пилонефрит. 7-10 күн аралығында симптомдар жойылып,науқас халі жақсарады,дұрыс ем қабылдаса.

Диагностика-лабораториялық зерттеулер,зәр анализі -цистоскопия-шырышты қабатты бағалауға,себебін анықтауға.Жедел циститте қолданбайды.Соз.циститте қолданады.

-Рентген-бүйрек,жоғары зәр жолдарының

-УДЗ

Диф.диагноз Балаларда:жедел аппендицит,көбінесе аппендикс жамбаста орналасса

-Қуық,зәр шығару каналының тас ауруларында

Соз.цистит:

-туберкулез,қарапайым ойық жара,қуық рагі,қуық асты безі рагі.

 Аденома,қуық тас ауруы, қуықтың дивертикулі,нейрогенді дисфункция, созылмалы циститке өтеді.

Емі: -жедел циститте консервативті ем

Төсектік режим,тамақтан сүт-өсімдік,диета,кисель.

Болмайды:тұзды,ащы тамақтар.

-Күніне 2л сұйықтық ішу.

-зәр айдаушы препараттар :бүйрек майлары,шөптік майлар.-қуыққк грелка,ыстық ванна,

-антибиотикатерапия:нитрофуронды препарат,нитроксолин 0,1г 4 рет күніне

-спазмолитиктер-ношпа,папаверин, ауырсынуды басатын аналгин,баралгин.

Дизурияны ликвидациялау үшін көк метилен ішке капсуласымен

Болмайды:қуыққа инстилляция болмайды.

10. Кәрілік катаракта. Этиопатогенезі. Диагностика ерекшеліктерін атаңыз. Негізгі емдеу және

Реабилитациясы.

Кәрілік катарактаның патогенезі көп факторлы, толық зерттелмеген. Жас ұлғайған сайын бұршақ массасы ж/е қалыңдығы артады ж/е аккомадациялық күші азаяды. Бұршақ ядросы кортикальды талшықтарының жаңа қабаттарынан компрессияға ұшырайды да, ядро склерозы дамиды. Кристаллин химиялық модификациясын өзгертеді, жоғары молекулярлы протеиндердің мөлшері көбейеді. Нәтижесінде протеиндердің жиналуынан бұршақтық рефракционды индексінің бірден тербелуі болады. Оның мөлдірлігі төмендейді. Бұршақ ядросы белогының хмиялық өзгеруі жаймен өзгереді. Жас ұлғайған сайын бұршақ сары түстен қоңырға дейін өзгереді. Кәрілік катарактаның ядролы, картикольды ж/е артқы субкапсулярлы түрлері болады. Дәрежесіне байланысты басталған, дамымаған, дамыған ж/е тым дамыған болып бөлінеді.

Диагностика.

-Катарактаның диагностикасында негізгі әдіс жарықтандыру арқылы көз түбін қарау.

-Көздің биомикроскопиясы (қуыстық лампа арқылы)

Емі: Медикаментозды ем. Консервативті терапия бұлыңғырланудың алғашқы дәрежесінде профилактика ретінде қолданылады.

Катарактаны емдеуде қолданылатын дәрілік препараттар құрамында электролит алмасуын, қышқылды қалпына келтіретін процесстерді ж/е бұршақ гидротациясын азайтатын метаболитикалық процесстердің коррекциясына қажет заттар бар.

Хирургиялық ем. Катаракта экстракциясы бұлыңғыр бұршақты емдеудегі негізгі әдіс болып табылады.

Реабилитация. Қалпына келу кезеңі 1-2 айға созылады. Бұл уақыттың ішінде көру біртіндеп жақсарады. Операциядан кейінгі кезеңдемына шарттарды орындау керек:

- Берілген дәрілерді тамызу керек

- Жуынған кезде операция жасалған көзді қолмен ұстауға болмайды

- Бөлінділерді стерильді салфеткамен сүрту

- Шашты басты артқа шалқайтып жуу

- Бір апта ішінде ультрафиолетовый фильтры бар көзілдірік тағу

- Спиртті ішімдіктерді ішпеу

- Жұмысқа 2-4 аптадан соң кірісуге болады

- Операциядан кейінгі кезеңде деледидар көруге, таза ауада серуендеуге болады

- Бір аптадан соң оқуға болады

- 2-3 ай уақытында бассейнге, саунаға баруға, ауыр физикалық спарттпен айналысуға, 5-8 кг артық затты көтеруге болмайды.

№ 1 5 ВАРИАНТ

1. Хирургия бойынша жағдайлық есеп .

60 жастағы еркек аурудың басталуынан 2 күннен кейін іштің төменгі бөлігінің құйымшаққа берілетін ұстамалы ауырсынуы, іштің кебуі, нәжістің және желдің шықпауымен шағымданып келді. Ауру ақырын басталды. Науқас іштің жүрмеуімен шалдығады, мұндай жағдайлар бірнеше рет үйде болған, бірақ тазалық клизмасынан кейін қалпына келетін еді. Жағдайы айтарлықтай қанағаттанарлық, дене қызуы қалыпты, пульсі минутына 90 рет, тілі ылғалды. Іші кебулі, пальпациялағанда жұмсақ, сол бүйір каналы аймағында ауырсынады. Іштің оң жағында үлкен қатты эластикалық консистенциялы құрылым пальпацияланады, перистальтикасы жоқ. «Үйкеліс шуы» естіледі, перкуссия кезінде – жоғары тимпанит. Ректальді зерттеу кезінде тік ішек ампуласы бос, сифонды клизма барысында 400мл сұйықтықтан асық жібере алмады.

Хирургия бойынша жағдайлық есепке сұрақтар:

1. Бұл науқаста қандай клиникалық синдромды анықтауға болады?

2. Қандай қосымша зерттеу әдістерін қолдану керек?

3. Алғашқы диагнозды дәлелдеудегі хирургтің тактикасы қандай?

4. Науқасқа аурудың сатысы бойынша операциялық көмек қандай?

5. Операциядан кейінгі уақытта жүргізу ерекшеліктері қандай?

Ответ к задаче по хирургии

1. Жедел ішек өтімсіздігі

2. Жалпы шолулық рентгенография, Шварц сынамасы, биопсиямен колоноскопия

3. Жедел ота

4. Егер ісік сигма тәрізді ішекте болса – Гартман бойынша сигма тәрізді ішектің резекциясы;Егер төмендеген бөлігінде орналасса – бір ұңғылы трансверзостомамен жүретін сол жақтық гемиколэктомия , егер көлденең ішекте орналасса – Гартман бойынша ішек резекциясы, егер оң жақ қанаттық болса - оң жақтық гемиколэктомия. Егер ісікке ота жасау мүмкін болмаса – екі ұңғылы анус орнату

5. Отадан кейінгі жалпы принциптер бойынша жүргізу, колостомаға ерекше күтім қажет етіледі.

2. 40% глюкоза препаратына рецепт жазыңыз.

Rp.:Sol. Glucosi 40% 20,0

D. t. d. N. 6 in amp.

S. Для внутривенных вливаний (вводить медленно!)

3. Лапароцентез жүргізудің техникасының тізімін жазыңыз.

1. Науқасты арқасына жатқызу.

2. Жергілікті анастезия көмегімен кіндіктен 2-3 см төмен іштің орта сызығы бойымен көлденең немесе бойлай теріге 1-2 см тілік жасап іштің ақ сызығын ашу керек.

 3. Ақ сызыққа 2 жібек ұстағыш қойғаннан кейін құрсақ қабырғасын алдыға тарту керек.

 4. Айналдырып түсу арқылы құрсақ қабырғасын троакармен тесіп, стилетті шығарып, гильза арқылы диаметрі 5мм,ұзындығы 30-40 см болатын полихлорвинилді катетер енгіземіз.

5. Түтікке шприцті жалғап құрсақ қуысындағы сұйықтықты сорып алу керек.

 6. Зақымдалған аймақ пен сұйықтықтың жиналған орнын анықтау үшін катетерді құрсақ қуысының әр түрлі бөлігіне енгіземіз (оң немесе сол жақ қабырға астына, бүірлік каналдарға, жамбас қуысына)

7. Белгіленген аймаққа катетер енгізілген соң құрсақ қуысына 20 мл новокаин немесе натрий хлоридінің изотоникалық ерітіндісін енгіземіз.

8. Визуальді бағалау арқылы жиналған сұйықтыққа аспирация жүргіземіз. Көзге көрінетін қанды ұйындылардың, ішекте сұйықтықтың болуы, зәр немесе экссудаттың байқалуы ішкі органдардың зақымдалуы туралы ақпарат береді.

 

4. Шектелген перитониттер . Негізгі симптомдарды атаңыз. Әр түрлі формалардың д иагностика әдістерін

атаңыз. Негізгі емдеу принциптерін атаңыз.

Шектелген перитонит асқазанның, онекіелі ішектің перфорациясынан, жедел аппендициттің жарылу салдарынан дамитын ішастардың қабынуы. Бірінші кезеңде экссудат қабынулық ауруға алып келеді, ол өз кезегінде ішастардың қалыңдауына, бір біріне жабысуына алып келеді. Екінші кезеңінде құрсақ қуысының ішіне, кіші жамбасқа ж\е диафрагма астына іріңдіктердің жиналуына алып келеді. Кей жағдайда фиброзданған тіндер, шектелген іріңдіктердің өздігінен сіңірілуі болады.

Симптомы: ауырсыну белгілері перитониттің жайылғанына, басталған мерзіміне байланысты болып келеді. Басында белгілері айқын көрінеді, кенеттен басталады. «кинжальные боли»,құсулар, кей жағдайда ықылықтың болуы, қызба.кейін бұл құбылыстар басылады,ауырсыну белгілі бір аймақта орнығады. Тәбетінің болмауы, лоқсу, іштің үрленуі жүреді.іріңдіктің жиналған жерінде Щеткин Блюмберг симптомы оң.біраз уақыт өткеннен кейін құрсақ қуысында тығыздалған, ісіктәрізді түзілімді сипап сезуге болады.тығыздалған жерден перкуссия кезінде тұйықталған дыбыстың шығуы байқалады. Бұл дыбыс құрсақ қуысындағы орналасқан іріңдіктің үстінен де естіледі. Ал іріңдікте газ түзілсе, онда тимпаникалық дыбыс шығады.2-3 аптадан кейін құрсақ қуысындағы қабынулық инфильтраттың сіңірілуі жүреді. Ал кейде ол сіңірілмей іріңдеп жалпы жағдайы нашарлайды. Науқаста қызба басталады. Салмағын жоғалтады. Егер абцесс жарылса, онда ол жайылған перитонитке ауысады. Бұл жерде іріңдік жарылып, шажырқайда тромб түзілетін болса іріңді пилефлебиттің даму қаупі бар.Диагностика: 

· Жалпы қан анализі \лейкоциттердің ЭТЖ жоғарлауы, лейкоформуланың солға қарай ығысуы/;Рентгенография \АІТ бөлімдерінің қозғалысының шектелуі/;УДЗ;КТ;Лапароскопия диагностикалық мақсаттағы

· Әйелдерде вагинальды, ректовагинальды зерттеу \кіші жасбас астауындағы,Дуглас кеңістігінде сұйықтықтың бар жоқтығын анықтау үшін./ Емі: жергілікті перитонит кезінде іріңдіктің өзіндік сіңірілу қабілеті бар болғандықтан ем консервативті түрде жүргізіледі. Қатаң төсектік режим, қозғалысты шектеумен. Витаминді калоринді тағамдар.

Антибиотиктер: пенициллин 100 000 ЕДдан әр 3сағат сайын б/і, стрептомицин 0.5мг 8-12 сағаттан кейін б/і. Ішке тетрациклин күніне 1 000 000 – 2 000 000 ЕД кем емес. Асқынған жағдайда оперативті ем. Лапароскопия арқылы іш қуысындағы іріңдікті тазалау, дренаж қою. Операциядан кейінгі кезеңде өмірге қажетті органдардың функциясын қалыпқа келтіруге бағытталады. Ішектердің парезін алдын алады. Дренажды бақылап отыру.

6. Иықтың төменгі бөлігінің зақымдалуының жіктелуі.Жіктелуі: 1)Буынсыртылық: отрывные переломы мыщелков, қарапайым метафизарлы, жаңқалы метафизарлы сыңықтар. 2) Толықемес буынішілік: медиальді сагитальді сыну, латеральді сагитальді сыну, фронтальді сыну.3) Толық буынішілік: қарапайым буындық, қарапайым метафизарлы, жаңқалы метафизарлы, буындық жаңқалы.

7. Балалардың өңеш химиялық күйіктері.

Эзофагос.. Емі Өңеш күйіктері             (ocsopagitis corrosive) ол – балаларда консентрайиясы жогары кышкыл н/се сілтілерді ішіп қойғаннан б/ды. Жиі 1-3 жас аралығындығы кездеседі.

Симптомологиясы: Ауыр жағдайларда күшті қышқылдар немесе сілтілері ішкеннен кейін ауыз қуысында, жұтқыншақта, төстік артында немесе эпигастральді аймақта күю және қатты ауырсыну сезімі болады. Пульс↓, шок, есінен тану және өлім болады. Егер 1-2 күнде өлім болмаса, онда көмейдің ісіну себебінен ентігу, шырышпен және қанмен немесе шырышты қабаттың бөлшектерімен құсу болады. Ерінмен ауыз қуысы ісінген, қанталайды, температурасы↑. Жұтыну мүмкін емес. Өңештің перфорациясы әсерінен қан ағу мен медиастинит дамиды. Дисфагия, Гиперсаливация, Жұткыншак стенозымен байланысты тыныс жетіспеушілігі б/ды. Ең жиі кездесетін аскыну аспирациялық пневмония. Баска да ағзалардың жеткіліксіздігі дамиды.

Осыған байланысты өңеш күйігінің клиникасын 3 кезеңге бөледі:

1. Жеңіл-гипертермия, ісіну шырышты қабаттың жаралануы кезінде, бұнда ауырсыну әсерінен жұтыну мүмкін емес;ісіну 3-4 күннен соң қайтады.

2.Орташа – шырышты қабаттың терең зақымдалуы ауру сұйықтық қабылдап және тағам қабылдайды, бірақ жұтыну кезінде ауырсынады; жазылу 1,5-3 аптада жазылады, тыртык п.б 1-2-дәр күйікте өңеш құрылымы қайта калыптасады

3.Ауыр- тарылудың өсуі, шырышты, шырыш асты, бұл-ет кабаты некрозданып, ұзак уыкыт өздігінен түспейтін фибринозды түзілістермен сипатталады, дисфагияның қайта пайда болуы және жүдеу кезеңі.3-дәр.де, емделмесе 4-6 аптада өңеш өтімсіздігі п.б ж/е тыртыктар дамып, алғашкыда катты тамактар, кейін сұйық тамактың өзі отпейді. Дегидратация ж/е арықтау дамиды.

Рентгенологиялық зерттеу                Эзофагоскопия -сақиналы тарылу кезінде фиброзды сақина анықтайды. Оның түсі қоршаған шырышты қабаттың түсіне қарағанда бозғылт болады. Тарылған қуыс көбіне орталықта орналасып жиі сақина тәрізді тыртықтанумен қоршалады. Кейде тарылу қақпақшалары болады. Ұзын көлемді тарылуда (түтікшелі стеноз) көруге болатын жоғарғы бөлігінде өңештің қалың қабырғасы көруге болады, бозғылт. Созылмалы жағдайда тарылудың үсті гиперемирленген эрозиялы және жаралы. Кейбір жағдайларда күйіктен кейінгі стеноздарды ісіктілерден ажырату қиынға түседі. Өңештің тарылу үстіндегі кеңеюі қатерлі ісікке қарсы көрсеткіш.

Емдеу және профилактика Жедел терапия: тезірек госпитализациялау, морфин инъекциясы мен асқазан зондын енгізу, оны майлап асқазан құрамын шығарып, оны шаю. Егер сілтімен уланғанда, оны уксус қышқылы қосылған маймен жуамыз, қышқылдармен уланғанда-сода ерітіндісімен жуамыз. Кейде асқазанды буфер ерітінділері немесе сүтпен де шаяды. Зондты енгізгенге дейін, удың сипатына қарай сода, уксус қышқылы немесе сүт ерітінділерін көп мөлшерде қолдану керек. Нейтролиздейтін заттарды енгізу тек уланғаннан кейін 4 сағатта ғана қолдануға болады. Алғашқы күндері мынадай асқыныстарды емдейді: кеңірдек күйігі, шок, аспирациялы пневмония, периэзофагит, медиастенит, бүйрек зақымдалуы, ацидозбен байланысты дегидратация мен кома. Профилактикаға парентеральді антибиотик (пенициллин, стрептомицин, неомицин) енгізіледі. Егер 3 күн бойы науқас сұйықтық іше алмаса, гастростомия жасалады. Жұтынуды қалпына келтіру үшін салқын сұйықтық (шәй, сүт) ішкізеді. Ауыр дисфагияда тәулігіне 2-3 л глюкоза ертіндісімен 0,85% NаСе ертіндісін тері астына немесе тамшылы клизмамен енгіземіз. Сауығу кезеңінде 1-2 аптадан кейін рентгенологиялық өңештің тарылуын байқауға болады. Фибробластардың дамуын алдын алу үшін сонымен қатар тыртықтың пайда болмауы үшін бүйрек үсті безінің препаратын береміз (кортизан, преднизолон). Шамалы седативтік ем жүргізеді

 

8. Мұрын сүйегінің зақымдалуы. Негізгі клиникалық симптомдарды атаңыз. Диагностика әдістерін атаңыз.

Мұрын орталығының қисаюы–мұрын орталығының сүйекті және шеміршекті құрылысының орталық кеңістіктен қатты ауытқуы.

Этиолиясы: жарақаттан кейін, бет қаңқасының сүйекті және шеміршекті құрылымының сәйкессіз дамуы, мұрын қалқасының гипертрофиясынан, ісіктерден кейін дамиды.

Мұрын орталығының деформациясы 3 түрге бөлінеді:

-қисаюы

-қырқасы және түйіні

-өсіндісі немесе олардың түрлі қосылыстары.

Клиникалық көрінісі.Науқастың негізгі шағымдары: мұрынмен тыныс алудың қиындауы, мұрын бітелуі, кейде мұрыннан шырыш немесе шырышты іріңді бөлініс, бас аурулары,тамақтың құрғауы, бітелуі және құлақтағы шу мен иіс сезудің төмендеуі.

Диагноз қою науқастың шағымына, анамнезіне, риноскопиялық корініске негізделіп қойылады.Мұрынның ортаңғы және артқы бөлімдерін көру мүмкіндігі болмағанда мұрынның шырышты қабатын, қан тамырларын тарылтатын дәрілермен(0,1 эпинефрин ерітіндісі, нафазолин немесе ксилометазолинмен)анемизациялаған жөн.Сонымен қатар диагностикалауда эндоскоптар, риномонометрия және компьютерлік томография қолданылады.

9. Жіті зәр шығарудың ұстап қалуына әкелетін аурулар. Жити зар шыгарудын усталып калуы – шектен тыс толган куыкты босата алмау. Зардин усталуын ануриядан ажырата билу керек. Анурияда зардин шыкпауы зар болинуинин бузылысынан немесе жогаргы несеп жолдарынын обструкциясынан болады. Анурияда куык зарге толмайды. Жіті зәр шығарудың ұстап қалуына әкелетін аурулар:-Куыктын кысылуы: куык асты безинин аденомасы, кабынулык процесстери, абцесстери, уретранын исиги

-Несеп жолдарынын бителип калуы: уретранын таспен, ботен денемен бителуи, т.б.

-Уретранын жаракаттары мен жамбас суйектеринин сыныктарында.

-Куыктын булшыкеттик тонусынын немесе уретранын сфинктеринин нервтик реттелуинин бузылысынан дамиды.

-Медикаментозды интоксикация (снотворлы препараттармен улану т.б.)

-уретранын кабынудан тарылуы

-Рефлекторлы функциональды жагдайлар( шатаралыкка тик ишекке, айел жыныс мушелерине операция жасалганнан кейин,босанганнан кейин , стрессте, алкогольды масаю, истерияда, тосекте узак мерзимде мажбур жату жане т.б.)

Жедел жардем:

Куыкты катетерлеу- емдик жане диагностикалык максатта колданылады.Куыкты катетерлеген сон наукас бирден женилдейди. Шыккан зар сипатына карап диагноз коюымызга болады.(уретранын стриктурасы, ботен денеси, закымдалуында катетеризация жасалмайды)

Егер катетерлеу болмаса (уретранын стриктурасы, ботен денеси, закымдалуында ) онда  шап устилик троакарлы катетеризация, иш кабыргасы аркылы енгизилген тутикшеден зарди шыгарады.

Адекватты антибактериальды, дезинтоксикационды жане кабынуга карсы терапия. Егер кажет болса толыгымен шока карсы жане гемостатикалык шаралар жургизеди.

Куык сфиктеринин спазмында

- 0,5-1мл 0,1% р/р атропина сульфата

- 2-4мл 2% р/ра папаверина гидрохлорид

Куык жыртылуларында, травмада жедел операция.

10. Көздің симпатикалық қабынуы. Этиологиясы. Негізгі клиникалық симптомдарды атаңыз. Болжамы.

Алдын алу және емдеу прициптері.

Көздің симтоматикалық қабынуы-деп жараланған көзде симтоматикалаушы қабыну болған жағдайда сау көзде пайда болатын тамырлы қабықтың созылмалы қатерлі қабынуын айтамыз. Симт-қ қабыну жай өтетін фиброзды-пластикалық иридоциклит болып табылады.Бұл жағдайда қөз алмасында қасаң қабықтың маңайлық н/е аралас қызарулары болады.Нұрлы қабықтың түсі мен бет суреті өзгереді.

Аурудың қолайсыз ағымында көзде гипотония байқалады,ал ол көз алмасының шала н/е толық семуіне ұшыратуы мүмкін.Кейде бұршақтың қарауытуы дамиды

Симтоматикалық қабыну біршама сирек жағдайларда нейроретинит түрінде де өтеді.Сау көзде көру нерв дискісінің шегінің көмескіленуі байқалады.

Этиологиясы толық зерттелмеген.Соңғы жыл.ы аутоаллергиялық екенін дәлелдеді.

Симп.қ қабыну сирек (2%дейін)кездеседі.Алдын алу шараларына жараланған көзді уақытылы алып тастау,яғни энуклеация жасау б.т.

Емі. Консервативті терапия стероидты жергілікті конюктима астына,парабульбарлы гексаметазон енгізеді;электрофарез(мұрын ішне преднизалон )енгізеді ;медратиктер ҚҚСЕ заттар эндометацин,ибупрфен;цитостатиктер.

Хирургиялық ем сирек қолд. Котаракта экстракциясы,қарашықты қалыптастыру.Хир емді ремиссия кезінде жүрг к.к.Оны консервативті терапия ж/е иммуно бақылауда ұстайды.

№ 1 6 ВАРИАНТ

1. Хирургия бойынша жағдайлық есеп .

40 жастағы науқас оң жақ Ответ к задаче по хирургии 1. .Эксудатты оң жақтық плеврит.

2.Қабынулық емес плеврит қалпы , асцит шақырушы және веналық және лимфалық ағыстың қиындауы кеуде қуысында. Қабыну – құрлымдарының қабыну натижесірезультат , плевралық құысқа жабысуы.

3. Физикалық көріністері – дыбыстың тұйықталуы, ауа жеткіліксіздігі.Рентгендік көріністері – бүйірлік проекцияда диафрагманың артқы бөлігінде қараюу .

УЗИ – плевралық қуыста сұйықтық.

4. Антибактериальды терапия. Плевральды пункция. Мақсаты- плевральлық қуысқа санация жасау .

5. Пункция плевралық қуысқа асептикалық жағдайда қабырғаның жоғарғы бөлігіне жасалады

2. Канамицин дисульфат 0,5 (500000 ЕД) препаратына рецепт жазыңыз.

Rp.: Kanamycini disulfatis 0,5

 D.td.N.C

S. Для внутримышечных инъекций. Содержимое флакона растворить в 3-4 мл

 0,25% раствора новокаина.

3. Құрсақ қуысынан дренаждарды алу реті техникасын жүргізудің тізімін жазыңыз.

1 Тануды алуды жүргізеді және тері маңындағы жараны.

2. Егер дренаж теріге лигатуралық фиксацяланған болса , қайшымен немесе скальпелмен фиксацияланып тұрған жіпті дренаждан кеседі .

3.Бір пинцетпен немесе зажиммен дренажды ұстайды тері үстіндегі.екінші пинцетің көмегімен шарикпен немесе салфеткамен теріні ұстап тұрады дренаждың шығу маңында..

4. Бірқалыпты түсірілген күшті өлшей отырып ,бірақ интенсивті дренажды алуды жүргіземіз.

5..Дренажды алу барысында шыққан бөліністерді салфеткамен немесе шарикпен жинайды

6. Дренажды алудың мақсаты оның бүтіндігіне көз жеткеу үшін алады, және қолданған материалмен бирге тастап жібереді .

 Қортынды жасап жараны өңдеп тану салады.

4. Аяқтардың варикозды кңейген көк тамырлары. Функциональды сынамалар. Клиника лық маңызы , Емнің

операциялық әдістері

Аяқтардың беткей веналарының варикозды кеңеюі вена қабырғаларының қапшықтәр.кеңеюімен, жылантәр.иілуімен, ұзындығы үлкеюімен, клапандар жеткіліксіздігімен сипатталады.Клиникасы:науқастар тамырларының кеңеюіне, аяқтарында ауырлық, кейде ауырсыну сезімі болуына, түнде бұлшықеттердің тырысуы, балтырдағы трофикалық өзгерістерге шағымданады. Тамырлар кеңеюі кішілеу тамырлы жұлдызшалар мен теріішілік ретикулярлы түйіншелер түрінде немесе ірі иілген бағаналар, түйіндер, ісінген өрімдер түрінде болады, және науқас вертикальды күйде жатқанда анықталады.Функциональды сынамалар.1.Троянов-Тренделенбург сынамасы.Науқас жатқан күйінде аяғын 45 градус бұрышта жоғары көтереді. Дәрігер науқастың аяқтарын табаннан шапқа қарай сипалап, варикозды кеңейген беткей веналарды босатады.Сосын санның жоғарғы 1/3-не жұмсақ резеңке жгут қояды н/е сопақша шұңқырда- үлкен теріасты венасының сан венасына құятын жерінде үлкен теріасты венасын саусақтармен басады.Науқастың тұруын өтінеді.Қалыпты жағдайда балтыр веналарының толуы 15 секунд ішінде болмайды. Ал веналардың төменнен жоғары қарай тез толуы қанның коммуникантты веналардан олардың клапаны жеткіліксіздігі нәтижесінде келгенін көрсетеді.Ал сан және балтыр веналарының төменнен жоғары қарай тез толуы үлкен теріасты венасының тармағының клапаны және остиальды клапанының жеткіліксіздігін көрсетеді,бұл біріншілік варикозды кеңеюге тән.2.Гаккенбрух сынамасы.Дәрігер науқас санында сопақша шұңқыр- үлкен теріасты венасының сан венасына құятын жерін сипап,жөтелуін өтінеді.Остиальды клапан жеткіл-і кез.дәрігер саусақтары қан соққысын сезеді(положительный симптом кашлевого толчка).3.Пратта-2 сынамасы.Науқас жатқан күйінде теріасты веналарын аяғына босатқан соң,табаннан бастап беткей веналарды қысатын резеңке бинт салады.Ал санға шап қыртысы астынан жгут салады.Науқас тұрған соң дәл жгут астына 2ші резеңке бинт салады.Содан кейін 1ші төменгі бинтті ақырын шешеді,ал жоғарғы бинтпен аяқты төменге қарай бинттер арасында 5-6 см аралық қалатындай етип орайды. Бинтпен оралмай бос жатқан аймақтағы варикозды түйіндердің тез толуы бұл жердегі клапаны жеткіліксіз коммуникантты веналар барын көрсетеді.4.Шейнистің 3-жгутты сынамасы.Науқасты арқасына жатқызып аяғын 45градусқа көтеруін сұрайды.Теріасты веналар босаған соң 3 жгут салады:санның 1/3-не-шап қыртысы маңында,санның ортасына және бірден тізеден төмен.Науқастың тұруын өтінеді.Жгуттармен шектелген аяқтың қандай бір аймағында веналардың тез толуы бұл сегментте клапаны жеткіліксіз коммуникантты веналар барын көрсетеді.Балтырдағы варикозды түйіндердің тез қанға толуы жгуттан да төмен осындай веналар барын көрсетеді.Балтыр бойымен төменге жгутты жылжыта отырып,ондай клапаны жеткіліксіз коммуникантты веналардың нақты локализациясын анықтауға болады.5.Тальман сынамасы –Шейнис сынамасының модификациясы.Тек мұнда 3 жгут орнына жұмсақ резеңке түтікшеден жасалған 2-3 м бір ұзын жгут алып, аяққа төменнен жоғарыға қарай спираль бойынша салады;жгуттың әр тармағы арасындағы қашықтық 5-6 см болуы қажет.Осы жгуттың тармақтарының арасындағы қай бір аймақта веналар толуы клапаны жеткіліксіз коммуникантты веналар барын білдіреді.Терең веналар өткізгіштігін Дельбе-Пертес және Пратта-1 сынамалары арқылы анықтайды.6.Дельбе-Пертес марш жасау пробасы.Науқасқа тұрған күйінде теріасты веналар максимальды толғанда тізе буынынан төмен тек теріасты веналарын қысатын жгут салады.Сосын науқастың 5-10 мин бойы марш жасап жүруін өтінеді,егер бұл кезде варикозды түйіндер мен теріасты веналарында қан азайса(спадают),яғни веналар мен түйіндер кішірейсе, онда терең веналар өтімділігі сақталған.Егер жүргеннен кейін веналар босамаса,сынама нәтижесі күдікті,себебі бұл нәтиже әрдайым терең веналардың өткізгіштігі бұзылғанын көрсетпеуі мүмкін,керісінше кей жағдайда сынама дұрыс жүргізілмегенін білдіреді(қатты қысылып салынған жгутпен терең веналар қысылуы) н/е беткей веналардың босауына кедергі болатын шектен тыс склерозы болуымен байланысты болады.Сондықтан сынаманы қайталау қажет. 7.Пратта-1 сынамасы.Балтыр айналымын өлшеп болған соң(сол жерді белгілейді,қайта өлшеуді дәл сол жерде жасау үшін) науқасты арқасына жатқызады,және тамырларды бойлай сипалап босатады.Аяққа төменнен бастап теріасты вена-ы қысу үшін тығыз эластикалық бинт салады.Сосын науқасқа 10 мин бойы жүруін өтінеді.Балтыр бұлшықеттерінде ауырсыну пайда болуы терең веналар өтімсіздігін көрсетеді.Жүрген соң қайта өлшегенде балтыр айналымы ұлғаюы өтімсіздікті нақтылайды.Оперативті ем.Троянов-Тренделенбург операциясын теріасты венасын оның сан венасына құяр жерінде кесіп,лигатура салудан бастайды.Қосымша v.saphenae accessoria-ларды да алып тастау рецидивтер алдын алуда өте маңызды.Үлкен теріасты венасын алуды Бебкок б-ша жүргізу дұрыс.Осы мақсатпен кесілген венаның дистальды бөлігіне балтырдың 1/3-не дейін үшкір кескіш төменгі соңымен конусты ұшы бар Гризенди зондын енгізеді.Зонд ұшы астында венаға тығыз лигатура салады.Зондты кері бағытта тартып,венаның барлық бөлігін алып тастайды.Бұл кезде үлкен теріасты венаның бүйірлі тармақтары бір деңгейде кесіледі де,алып тастайтын вена конустық ұшының астына гормошка түрінде жиналады.Кіші теріасты вена да дәл осылай алып тасталынады.Алынған вена бойына мақта-марля валик салады,ал аяқты тығыз эластикалық бинтпен орайды.Бебкок б-ша алуға келмейтін венаның қатты иілген және коллатеральды бөлімдерін Нарат б-ша кіші тіліктер арқылы алып тастау керек.Бұл кезде екі тілік арасындағы теріасты шелмайын зажим н/е басқа құрал көмегімен “туннельдейді”. Міндетті түрде клапаны жеткіліксіз коммуникантты веналарды алып тастау керек,олар әдетте балтырдың ішкі беткейінде тобықүсті аймағында орналасады(Коккет тобы).Егер трофикалық бұзылыстар болмаса,тесуші вена-ң эпифасциальды байлауын жасайды.Ал троф-қ бұз-р болса,Линтон б-ша тесуші(прободающие) вена-ң субфасциальды байлауын жасайды.Тілікті 12-15 см етіп балтыр ішкі беткейі б-ша жасайды.Эндоскопиялық –склеротерапия операциясы.Оның мақсаты:1.1-2мл склероздаушы еріт.енгізу арқ.вена интимасын бұзу;2.препарат енг-н соң бірден вена қабырға-ң жабысуын тудыру;3.басқа сегменттерге қайталама инъекция жасау арқылы венаның толық облитерациясын тудыру.Склероздаушы еріт-р:тромбовар,натрий тетрадецилсульфаты(фибро-вейн),этоксисклерол.Склеротерапия әдісі:вертикальды жағдайда склероздайтын венаны маркерлеу және пункция жасау жүрг-і.Сосын аяқты көтеріп қойып,склероз-ы еріт.ауалық блок әдісі б-ша енг-і,яғни шприцке 1-2 мл еріт.және 1-2 мл ауа толтырады.Венаға алдымен ауаны,кейін склероздаушы еріт.енг-і.Инъекция орнын латексті жастықшамен басып,аяқты эласт.бинтпен орайды,тромб түз-н алдын алу үшін.Инъекциядан соң және эласт.бинтпен ораған соң науқасқа тесуші вена-ң интимасы зақ-н болдырмау үшін 2-3 сағат жүру керек екенін ескертеміз. 

6. Монтеджи буын шығуы және сүйек сынуы.

Жерге қолмен тіреп немесе құлау барысында шынтағын қатты денеге ұрып, шынтақ сүйектің сынуы мен шыбық сүйектің басының шығуымен қатар жүретін күрделі сынық.Жазылған және бүгілген түрлерін жіктейміз: Бүгілген түрінде шыбық сүйектің басы алдыға қарай ығысып, ал шынтақ сүйектің қалдықтары артқа қарай ығысады, алдына қараған бұрыш жасалады.Бұл түрі өте аз кездеседі. Жазылған типінде, шынтақ сүйегінің басы сақина тәрізді байламының үзілуі натижесінде, шынтақ сүйек артқа және сыртқа шығады, ал сынық бөліктері алдыға ығысып,ашық артқа қарай бұрыш жасайды.

Диагностикасы:Қарауда: қолдың деформациясын, ісінуін, қысқаруын көреміз. Пальпацияда шынтақ сүйектің үзілмегенін және сынық бөліктерінің ығысуын және шыбық сүйектің басының шығуы болады. Белсенді қозғалыс мүмкін емес.Неврологиялық тексеріс нервтердің зақыдануын тез анықтап береді, сонымен қатар рентген екі проекцияда екі сүйекті де қамтып жүруі тиіс, ығысудын дәрежесін анықтаймыз.

Емі: Бүгілген типінде шынтақ сүйектің қалдықтарын жақсы репозиция жасауға болады.Репозицияны сүйек ішілік,өткізгіштік және жалпы жансыздандару жасалудан соң жасалады. Репозицияны хирург екі көмекшісімен жасайды. Науқасты столға жатқызып, бір көмекшісі кисттан тартып ал екіншісі иықтан қарама- қарсы тартады. Тура репозицияны жазыған кезде жасай алады. Хирург бір қолымен шыбық сүйектің басынан басып, артынан алдыға және жоғарыдан төмен, ал басқа қолымен қарсыластық жасайды, онда шынтақ ямкасын басу арқылы, шыбық сүйектің басы оңай салынады. Ары қарай екі жақтан тартылу нәтижесінде шынтақ сүйектің репозициясын жасайды, шынтақ буынына супинация қалыпын жасап, гипс лонгетасымен саусақтардан бастап қолтық астына дейін жасалады. 1-2 Күннен соң саусақтардын активті қозғалысын тағайындайды, контрактураны алын алу мақсатында. Иммобилизация сатысында науқасыты ритімді бұлшық ет қозғалысына үйрету қажет, иммобилизация уақыты 6-8 апта , сонымен қатар ЛФК, физиотерапия, еңбекке қабілеттілік 8-10 аптада қалпына келеді.

Егер бір моментті репозиция орнына келтірмесе, операциялық жолмен орнына түсіремиз және шынтақ сүйектің сынық қалдықтарын остеосинтез жасаймыз. Шыбық сүйектің басын консервативті жолмен сосын шынтақ сүйегін металлоостеосинтез жасайды.

Жазушы түріндегі Монтеджиді қолмен немесе дистракционды аппаратпен жасауға болады. Білек супинация қалпында шынтақ буынында 90°-қа дейін бүгілген. Көмекшілер кисттен және иықтан қарсы тарттып тұрып, репозиция шыбық сүйектің басын орнына түсіру алдынан артқа қарай сол қалыпта шынтақ сүйектің дистальді бөлігіне күш көрсетіп проксимальді сынықты орнына акеледі. Гипсті байламды саусақтан бастап иықтың жоғарғы үштен бір бөлігіне дейін салады. Иммобилизация 8-12 аптадай болады, жазығаннан соң физио емдер активті жіне пассивті қозғалыстар жасалу қажет шынтақ буынында. Егер бірмоментте репозияция жасалмаса хирургиялық жолмен жасалады. Сақина тәріді байлам үзілсе интерпозициясы жасалады.

7. Шап жарығы. Негізгі клиникалық симптомдарды атаңыз. Негізгі емдеу принциптерін атаңыз.

Шап жарығы ең жиі кездесетін аурулардың бірі болып келеді,көпнесе кішкентай балаларда кездеседі(ер балаларда).Шап жарығы құрсақ қуысындағы құрамды заттар, шап өзекшелері арқылы шығып кетуін айтамыз,құрамды заттар болуы мумкүн:жарық қалтасы,ішек ілмегі,ал қыздарда жатыр түтікшесі.Клиникасы:Шап жарығының ішінде қиғаш жарықтар жиі кездеседі,ол баланың алғашқы 6 айлығында кездеседі,шап жарығы ер балаларда ұманың айналасында орналасады,жарық әсерінен балаларда ішектердің қысылуы жүреді,соның салдарынан құсу,лоқсу,нәжіс пен газдың ішекте ұсталып қалуы пайда болады.

іш аймағының қатты ауырсынуы,қан тамырлардың механикалық қысылуы нәтижесінде қан айналым бұзылысы,некроз даму қаупі бар.

Симптомдары:іш аймағының томпаюы,жарық бала күлген кезде,жылағанда,күшену кезінде пайда болады, томпайған жарықты басқан кезде серпімді түрде болады,томпаю сопақ, немесе домалақ формасында болуы мүмкүн.Диагностика:дәрігерге міндетті түрде қарану,жалпы тексерістен өткізу,УДЗ. Емі:4-5жасқа дейінгі балаларда жарықтың асқынбаған түрі болса,консервативті ем қабылдайды,арнайы ұстап тұрушы бандаждарын қолдану,шап аймағындағы жарықтарды орнына салып түзету,жарық қалтасын алып тастау.Бала жасы 5 тен жоғары болса оперативті ем қолданады.Хирургиялық ем қауіп қатер тудырмайды,ол бірнеше миуттарды алуы мүмкүн,сондада хирург сақтық шараларын сақтап, ұрық шылбырына зиян келтірмеу керек,өйткені ол шап қалтасының айналасында орналасқан.Шап жарығының операциясы наркоз арқылы жүргізіледі,операция ұзақтығы15-20 мин созылады,2-4 күннен кейін шығарады.

8. Жіті фронтит. Этиологиясы. Патогенезі. Негізгі клиникалық симптомдарды атаңыз. Диагностика әдістерін

атаңыз. Негізгі емдеу принциптерін атаңыз.

Жедел фронтит-маңдай қуысының қабынуы.Ауру мұрын қуысындағы патогенді микроорганизмдердің маңдай қуысына енуі салдарынан пайда болады.Жедел және созылмалы түрлері бар.Жедел фронтит :ринит,тумау,қызылша және т.б жұқпалы аурулардын салдарынан дамиды.Бұл кезде бастын мандай тұсы катты ауырып ,адам енкейгенде ауру сезімі удей тусед. Мурын бителип мурыннан іріңді сұйықтық ағады,кейде ауру көзге беріліп,көзден жас ағады.Адамның иіс сезу қабілеті нашарлайды,қабағы ісініп,ыстығы көтеріледі.Дерт асқынып кетсе,созылмалы түріне ауысады.Бұл жағдайда науқастың маңдайы ауырып,саусақпен басқанда ауырсынады.Ауру көздің медиалды ұшына беріліп,жарыққа қарай алмайды.Дене қызуы алғашқыда 38,39 котерілип кейн туседі.Риноскоптық тексеруден откизгенде мұрынның ішкі ортаңғы болігінің ісінуі ,ірінді жолақтар ,полиптер анық корінеді.Фронтитті консерватипті жолмен емдейді:аналгетиктер беріліп,мұрынға нафтизин,галазолин,назифин,назол т.б тамшыларды құйады.Физиотерапия тағайындалады.Фронтиттін созылмалы түрі болса,антибиотиктер беріледі.Егер мұрын ішінде полиптер кайта пайда болса хирургиялык ем колданылады да алынып тасталады.

9. Гематурия. Диагностика алгоритмі. Гематурияның әр түрлі формасының арасындағы салыстырмалы

диагностика сы. Гематурияны басудың консервативті және операциялық тәсілдері.

Зәрде қанның болуы гематурияны көрсетеді.Оның микроскопиялық және макроскопиялық түрі бар.Макрогематурия кезінде зәрдің түсі ет жуындысы түсінен қан ұйындылары бар интенсивті қызыл түске дейін өзгереді.Микрогематурия(эритроцитурия) микроскопиялық анықталады және әр түрлі патологиялық процесстер кезінде кездеседі.Микрогематурияны уретроррагиядан ажыратуымыз қажет.Яғни уретроррагия кезінде зәр шығару актісінен бөлек уретрадан қанның бөлінуін айтамыз.Макрогематурия көбінесе бүйректің, тостағаншаның, несепағардың, қуықтың қатерлі ісіктері кезінде байқалады.Гематурияның қай жерде екенін анықтауға болады. Егер қан тек зәрдің бірінші порциясында болса(инициальді),онда патологиялық процесс уретраның алдыңғы бөлігінде локализацияланады.Бұл жағдай зәр шығару каналының жарақаттарында, полип, қатерлі ісік, қабыну аурулары кезінде болады. Ал егер қан зәрдің тек соңғы порциясында болса(терминальді), детрузордың жиырылуы кезінде зақымдалған аймақтан қанның бөлінуін тудырады, ол көбінесе уретраның артқы бөлігі зақымдалғанда байқалады. Терминальді гематурия қуықтың мойнының,қуықасты безінің қабыну ауруларында, қуықасты безінің аденомасы, қатерлі ісігі кезінде, қуық мойнының ісігі кезінде болады.

Егер қан зәр шығару актісінің барлығында болса, онда тотальді гематурия туралы айтуға болады.Тотальді гематурия бүйрек паренхимасы, тостағанша, несепағар немесе қуықтың зақымдануы кезінде болады.Ол бүйрек, тостағанша, несепағар, қуықтың ісігі, бүйрек поликистозы, бүйрек туберкулезі, пиелонефрит, бүйректас ауруы, бүйрек емізікшесінің некрозы, геморрагиялық цистит, қуықтың ойық жарасы, қуықасты безінің аденомасы, эндометриоз, қуықтың шистосомозы сияқты аурулардың симптомы болып табылады.

Гематурияның сипатын анықтау үшін екі және үш стақанды проба қолданылады.Онымен қатар қан ұйындылары формасы арқылы анықтауға болады.Формасыз қан ұйындылары қуықтан қан кетудің белгісі болып табылады. Құрттәрізді қан ұйындылары бүйректен немесе несепағардан екенін байқатады.Зәр шығарудың жоғарғы бөліктерінен қан кетуінің топикалық диагностикасы болып несепағардың қан ұйындысымен бітеліп қалған аймақтағы бүйректің ауырсынуы болып табылады.

Ісіктік процесстің нәтижесінде туындаған қан кету бүйректе ауырсынудың туындауына әкеледі.керісінше бүйректас ауруында ауырсыну қан кетуді туғызады.Ауырсынусыз жүретін тотальді гематурия кезінде қан кетудің қай аймақта екенін анықтау қиынға соғады.Сондықтан қан кету анықталған сәтте цистоскопия жасау қажет.Зәр тек гематурия кезінде қызыл түске енбейді, кейбір дәрілік преапараттарды, тағамдарды(қызылша) қолданғанда сондай-ақ қызыл түске енуі мүмкін.Мұндай жағдайда анамнездің көмегі тиеді.Сонымен қатар зәрді микроскопиялық тексерідің маңызы зор.Гематурия сондай-ақ антикоагулянттармен емдегенде асқыныс түрінде пайда болуы мүмкін.Гематурияны гемоглобинуриядан ажырата білу керек.Зәрді өткізгіш жарықта қарағанда қызыл түсті, бірақ тұнық болады.Микроскопиялық қарағанда эритроциттер табылмайды.

Диагностикасы:шағымдар,іш қуысының және бүйретін УДЗ,КТ,МРТ,урография,цистоскопия.

Емі:антианемиялық терапия.қанды тоқтату үшін суық басу,иммунокорректорлар.

10. Цилиарлы дене және радугалық қабықтың қабынулы аурулары. Негізгі клиникалық симптомдарды

атаңыз. Негізгі емдеу принциптерін атаңыз.

Нұрлы қабық пен цилиарлы дененің қабыну аурулары-иридоциклит.Клиникалық симтомдары: Көздің қатты ауырсынуы,жарықтан қорқу,жастың ағуы,блефароспазм,кейде бастың ауырсынуы.Иридоциклитке кезкелген жастағылар,көбіне 20-40 жастағылар жиі шалдығады.Қасаң қабықтың жанындағы склераның дифузды гиперемиясы тән.Нұрлы қабықтың түсінің өзгеруі,қарашықтың тарылуы,ж/е деформациясы сондай-ақ жарыққа қарау реакциясы нашарлайды.Жүре келе көздің көруі,көзішілік қысымның төмендеуі болады,кейде жоғарлайды.Асқынуы;2шілік глаукома,катаракта т.б болуы мүмкін.

Емі: Алғашқы көмек қарашықты кеңейту

   Ауырсынуды басу(атропин-анальгетик)

   Комплексті ем

   Қабынуға қарсы препараттар.

№ 1 7 ВАРИАНТ

1. Хирургия бойынша жағдайлық есеп.

68 жастағы науқас тік ішектің рагі бойынша операция жасалған. Тік ішектің ішперделік аралақ экстерпациясы жасалған. Операциядан кейін 4 тәулікте науқаста ентігу, кеуде клеткасының жөтел және терең тыныс алу кезінде күшейетін ауырсынуы кездей-соқ пайда болды. Қарағанда бет, мойын және иық буынының тері жамылғысының көгеруі байқалады, тахикардия – минутына 110 соққы, АҚҚ 130/80 с.б.б. ЭКГ- да жүректің оң бөлігіне салмақтық белгілері. Өкпе рентгенографиясында өкпе түбірінің қысқаруы және өкпе жайылымының мөлдірлігінің жоғарылауы анықталады.

Хирургия бойынша жағдайлық есепке сұрақтар:

1. Бұл жағдайда қандай асқыныс туралы ойлауға болады?

2. Асқынудың патогенезі қандай?

3. Қандай емдік шаралар қолдану керек?

4. Асқыныстың арнайы емес алдын алу шараларының көлемі қандай?

5. Осындай науқастар қандай арнайы дәрілік алдын алу қажет етеді?

 Ответ к ситуационной задаче по хирургии

1.науқас аяқатрында жедел терен тромбофлебит дамыған

2. Бул асқыныс өкпе артериясынын тромбоэмболиясына акеледи

3. Антикоагулянт, ГБО, жүрек тамыр терапия.

4.спецификалық емес профилактика –аяктағы веналық қан ағысты тездететін ем шаралар:операциядан кейн науқасты ерте белсендіру,аякка эластикалык компрессия,аякка үзілісті пневмокомпрессия,толык жансыздандыру,аяк педалин колдану

5. Спецификалык профилактика 1) тура антикоагулянт (фракционды емес гепарин, төмен молекулярлы гепарин); 2) төменмолекулярлы декстран в/в; 3) дезагрегант

2. Нистатин препаратына рецепт жазыңыз.

 Rp.: Nystatini 250000 ЕД

 D. t. d. N. 40 in tabul.

 S. По 2 таблетки 3-4 раза в день

3. Сифонды клизма жүргізудің тізімін жазыңыз.

 1.Науқасты арқасымен жаткызып жамбасынын астына клеенка мен астауша қояды.аяқтар тізе буынында бүгілген және ішіне қарай тартылған 

2. асқазан зондының бос жағын вазелинмен жағып.

3.науқас бөкселерін жылжытып зондтын бос болигин 30-40 см кіргіеміз

4 Эсмарх кружкасын науқас жамбасынан сал жогары көтеріп 1,5-2л су құйып 1-1,5 м жоғары көтереді

5.Наукас ток ишегіндегі қысым котерілгенін сезгенсон кружканы төмен түсіреді.сосын ішектегі сыртка шыгады.

6. Эсмарх кружкасы жанындағы резиналық трубканы зажиммен қысып суды тогип тастап таза су куып кайтадан процедураны кайталайды.

7. жуып болган сон кружканы ажыратып алып резиналык тутикти 10 15 минутка калдырып кояды

4. Кіндік жарығы.

болады. Операция әдістерін атаңыз.

Кіндік жарығы-ішкі мүшелер(ішек,үлкен шарбы)кіндік(кіндік сақинасы)аймағында орналасқан тесік арқылы алдыңғы құрсақ қабырғасы шекарасынан асып шығуымен сипатталатын жағдай.Клиника:кіндік аймағында шығыңқы түзіліс пайда болып,оның өлшемі біртіндеп ұлғаюы,шығыңқы өлшемі 1-5 см аралығындафизикалық жүктеме және жөтел кезінде ауырсыну.Диагностика:-қарау,-пальпацияда құрсақ қабырғасы дефектісі,жарық қапшығы,қапшық ішінде ішек ілмегі н/е үлкен шарбы анықталады,-асқазан ісігі метастазы болатын кіндік маңындағы түйінмен диф.диагностика жасау үшін асқазан және 12 елі ішек рентгенологиялық тексеруі н/е гастродуоденоскопия,құрсақ қуысы мүше-і УДЗ,кей жағдайда колоноскопия жасау.Салыстырмалы диаг-а ақ сызық жарығымен,асқазан қатерлі ісігінің кіндікке метастаздарымен,кіндіктің экстрагенитальды эндометриозымен жүргізіледі. Емі.Тек оперативті:1.Сапежко әдісі бойынша құрсақ қабырғасы аутопластикасы.Бір жағынан іштің ақ сызығының апоневрозының жиегін,екінші жағынан іштің тік б/е-ң қынабының артқымедиальды бөлігін алып,жекелеген тігістермен, бұлшықетті-апоневрозды лоскуттардан ұзына бағытта дубликатура жасайды.Бұл кезде беткей орналасқан лоскутты төменгісіне дубликатура түрінде тігеді.2.Мейо әдісі бойынша құрсақ қабырғасы аутопластикасы.Екі көлденең тілікпен теріні кіндікпен қоса кеседі.Жарық қапшығын бөліп және кесіп алған соң,ақ сызық және іштің тік б/е-ң қынабының алдыңғы қабырғасы арқылы көлденең бағытта жасалатын екі тілікпен жарық қақпасын кеңейтеді.Апоневроздың төменгі лоскутын П-тәрізді тігістермен жоғарғы лоскут астына тігеді,ал жоғарғысын жекелеген тігістермен дубликат түрінде төменгі лоскутқа тігеді.

5. Нөмірлерге сай анатомиялық құрылымдарды жазыңыз.1-тизе асты артериясы 2-тизенин латеральди жог артериясы 3-тизенин жог медиальди артериясы 4- балтыр арты артериясы 5- тизенин латеральди томенги артериясы 6-тизенин медиальди том артериясы 7-алдынгы улкен асык жилик артериясы8- арткы асык жилик артериясы 9-киши асык жилик артериясы 10-медиальди толарсак артериясы 11-латеральди толарсак артериясы 12-Табан артерияларынын торы

6. Сан сүйегінің жарақаттық шығулар . Жіктелуі . Негізгі принциптерін атаңыз.травматикалық жамбас буынының шығулары түрлері: алдыңғы, артқы, артқы жоғарғы немесе мықындық, төменгі артқы немесе шонданайлық, алдыңғы – алдыңғы жоғарғы, алдыңғы төменгі. Жамбас буынының шығу жиілігі үш есе жиі кездеседі, механизмі катты күшпен сан сүйегінің ұршығы ішке қарай ротацияланып бір мезетте орнынан жылжыған кезде шығып кетеді. Ұршық басы капсуланы жыртып, айналасында қоршап жатқан бұлшық еттер мен капсула шеттерімен қысылып қалады. Домалақ байлам әдетте толығымен жыртылады. Сан сүйек басы мықын сүйегінің сыртқы артқы бөлігінде локализацияланады, қатты ауырсынумен жүреду, аяққа тұра алмауы, қажетті поза қабылдау. Аяқтық қысқаруы байқалады. Пружиналық кедергілесу тән. Үлкен вертел Розера Нелатона сызығынан жоғары орналасқан.Алдыңғы шығуларғы аяқтың ұзаруы тән, ұршық басын жамбас буынының ішкі бетінде ұстап көруге болады. Жамбас аймағы тегістеліп, үлкен вертел анықталмайды.

Шығуда орынан келітур наркоз арқылы артқы шығуды Кохер әдісімен орынана салады. Науқас арқасымен стол немес полда жатады, дәрегер көмекшісі науқастың жамбасын екі қолдап ұстап, мықын қырларына қолын қойып, хирург түзу бұрышта шығып кеткен аяқты тізе және жамбас буындарында бүгіп жоғарға қарай түзу итереді, ұршық басын ішке қарай ротациялайды. Жиі шығуды орнына салу кезінде шелчек дыбысы естіледі.

7. Гематогенді остеомиелит. Негізгі клиникалық симптомдарды атаңыз. Тактикасы, емдеу мерзімі.

гемотогенді остеомиолит(грек osteoyielitis,osteon сүйек+myelos жұлын миы+itis қабыну) жұлын миының қабыну ауруы. Жастық шақта көп кездесетін аурулардың бірі болып табылады.Гемотогенді остеомилит 5жастан жоғары балаларда көп кездеседі,жылына 3-4рет ауырып шығады,70% дейін балалардың ұзын түтікшелі сүйектерін зақымдайды.гемотогенді остеомиолит локализациясы негізгі сүйектерде.Жіктелуі:

-Этиологиясына байланысты:Спецификалық

Спецификалық емес-Инфекцияның таралуына байланысты:Эндогенді Экзогенді -Жарақаттану сипатына қарай:Посттравматикалық Операциядан кейін Оқ тию әсерінен -Клиникасына байланысты:

Жедел Созылмалы Этиологиясы:гемотогенді остеомиелиттің негізгі қоздырғышы-аэробты микроорганизмдер: алтын стафилококк,стептококк.

Гемотогенді остеомиелиттің негізгі формалары:

-Токсикалық(қимылсыз формасы)

-септико-пиемиялық форма -жергілікті формасы

Клиникасы:Гемотогенді остеомиелитпен кішкентай балалар 1жасқа дейін 30% жуығы ауырып шығады,егер кішкентай кезінде ауырса,онда ол өскенде рецидив болады.Гемотогенді остеомиелит зақымдайды ұзын түтікшелі сүйектерді,жиі жалпақ немесе қысқа сүйектерді, сүйектің жұмсақ тіндерде қабыну процесстері жүреді,дене температурасының көтерілуі 39-40c,жалпы интоксикация белгілері бас ауру,құсу,лоқсу,сандырақтау,есін жоғалту,гемолитикалық сары ауруға әкеледі,жұмсақ тіндердің жергілікті ісінуне әкеледі,соған байланысты жергілікті гиперемия,жергілікті веналық сурет пайда болып, артынын буындардың артриті дамиды,ол жерде инфильтрат түзіледі,метоболизмдік ацидоз.

Диагностика:анасынан анамнез жинау,рентгенографияда көреміз:жұмсақ тіндердердің деформациясы,қалыңдауы,негізгі белгісі периостит-сүйектің кортикальды қабатындағы сызықтар.Фистулография арқылы секвестрлі жыланкөздерді анықтауға болады.

Диф диагностика:ревматизм,сүйектің сынуы,лимфаденит.

Емі:Антибактериальды терапия ристомицин сульфат,цефалоридин,цефалексин,линкомицин,фузидин.Антибиотикотерапия метронидозол,рифампицин,левомицитин.

Иммунитетті жоғарлату препараттарын қолдану,УВЧ-терапия,десенсибирлеуші терапия,ақуыз терапия.

16.Шап жарығы,клиникасы, емі.Шап жарығы ең жиі кездесетін аурулардың бірі болып келеді,көпнесе кішкентай балаларда кездеседі(ер балаларда).Шап жарығы құрсақ қуысындағы құрамды заттар, шап өзекшелері арқылы шығып кетуін айтамыз,құрамды заттар болуы мумкүн:жарық қалтасы,ішек ілмегі,ал қыздарда жатыр түтікшесі.Клиникасы:Шап жарығының ішінде қиғаш жарықтар жиі кездеседі,ол баланың  алғашқы 6 айлығында кездеседі,шап жарығы ер балаларда ұманың айналасында орналасады,жарық әсерінен балаларда ішектердің қысылуы жүреді,соның салдарынан құсу,лоқсу,нәжіс пен газдың ішекте ұсталып қалуы пайда болады.

іш аймағының қатты ауырсынуы,қан тамырлардың механикалық қысылуы нәтижесінде қан айналым бұзылысы,некроз даму қаупі бар.

Симптомдары:іш аймағының томпаюы,жарық бала күлген кезде,жылағанда,күшену кезінде пайда болады, томпайған жарықты басқан кезде серпімді түрде болады,томпаю сопақ, немесе домалақ формасында болуы мүмкүн.Диагностика:дәрігерге міндетті түрде қарану,жалпы тексерістен өткізу,УДЗ. Емі:4-5жасқа дейінгі балаларда жарықтың асқынбаған түрі болса,консервативті ем қабылдайды,арнайы ұстап тұрушы бандаждарын қолдану,шап аймағындағы жарықтарды орнына салып түзету,жарық қалтасын алып тастау.Бала жасы 5 тен жоғары болса оперативті ем қолданады.Хирургиялық ем қауіп қатер тудырмайды,ол бірнеше миуттарды алуы мүмкүн,сондада хирург сақтық шараларын сақтап, ұрық шылбырына зиян келтірмеу керек,өйткені ол шап қалтасының айналасында орналасқан.Шап жарығының операциясы наркоз арқылы жүргізіледі,операция ұзақтығы15-20 мин созылады,2-4 күннен кейін шығарады.

8. Жіті этмоидит. Этиологиясы. Негізгі клиникалық симптомдарды атаңыз.

Жедел этмоидит-тор суйек ұяларының сілемейлі қабатының жедел қабынуы.Жоғарғы жақ қойнауының қабынуынан кейін 2ши орын алады.Ауруды туғызатын себептерге:жедел ринит,жоғарғы тыныс жолдарының қабынуы,тұмау және т.б жатады.Аурудың дамуына анатомиялық ерекшеліктер-ортаңғы мұрын жолының тарлығы,мұрын орталығының қисаюы жатады.

Симптоматикасы.Жедел этмоидитке жергілікті және жалпы белгілер тән.Жалпы белгілер дене қызуының көтерілуі 37-38, әлсіздік, денесінің ауырлауымен сипатталады. Көбінесе бастың ауруы мұрын түбіне, көз аймағына таралады.Жергілікті белгілер; мұрынның бітелуі, тыныс алудың қиындауы, сілемейлі – іріңді бөліністер, иіс сезудің төмендеуі жатады.

Емі.Жедел этмоидитті асқыну болмаса, консервативті емдейді. Жергілікті ем мұрын қуысының слемейлі қабатының ісігін қайтаруға бағытталады. Ол үшін мұрынға тамыр тарылтқыш дәрілер енгізіледі.1-2 минутқа адреналин ерітінесен ортаңғы мұрын жолына қою нәтижелі.сонымен қоса антибиотиктер ауырғанды басатын, іріңнің шығуына көмектесетін аэрозольдар, фрамицитин, физиотерапиялық емдерді қолдану тиімді.Дене қызуын қалпына келтіретін дәрілер және интоксикацияны азайтатын дәрілер қолданылады.

9. Бүйрек соғылуы. Гематурия. Негізгі клиникалық симптомдарды атаңыз. Диагностика әдістерін атаңыз.

Негізгі емдеу принциптерін атаңыз.

Ішперде артында орналасқан белдің екі жағында орналасқан жұп мүше. бауырдан кейінгі жиі соққыға ұшырайтын мүше болып табылады.Себептері:түрлі жарақаттар нәтижесінде туындайды.Мысалы,қатты заттарға құлау, бел аймағына соққы, ұзақ жаншылу, тұрмыстық жарақаттар, жол апаты кезіндегі жарақаттар.Симптомдары:ауырсыну, гематурия, бел аймағының ісінуі.Гематурия өте ауыр жарақаттар алған кезде пайда болатын симптом.Біріншілік және екіншілік болып бөлінеді.Гематурия бүйрек паренхимасының соққы нәтижесінде бұзылуынан болады.Яғни зәрде қан және қан ұйындыларының болуымен сипатталады.Негізгі диагностикалық мәлімет беретін науқастың шағымдануы бойынша зәрдің қан аралас болуы.Одан кейін лабораторлы зерттеулер:жалпы қан анализі,жалпы зәр анализі,кейбәр зәр пробалары,инструменталды әдістерге цитоскопия,рентгенография,урография,уретеропиелография,УДЗ.

Емі:соққыдан алған зақымданудың дәрежесіне, асқынысына және де өосымша ауруларға байланысты ем тағайындалады.гематурия ұзақ жалғасқан жағдайда анемия пайда болуы мүмкін.яғни антианемиялық терапия.Гематурияны тоқтату үшін жарақат орнына суық басамыз.тоқтағаннан кейін гематоманы кетіру үшін физиотерапия тағайындаймыз.ауырсынуды басу үшін анальгетиктер, новокаинді блокадалар тағайындаймыз.

10. Қабақтың бұлшық еттік аппаратының аурулары: птоз, лагофтальм. Лагофтальм кезіндегі алғашқы жәрдем және олардың қаупі.

Птоз-жоғарғы қабақтықтың бұлшықеті салға ұшырағандықтан қабақтың төмен түсуі.

Птоз дамуына қарай; 1.Туа п.б жүре п.б

Айқындылығына қарай; толық,толық емес,жартылай.

Зақымдалуына қарай; бір жақты(бір көз),екі жақты.(екі көзді де)

Асқынуы; көз көруінің нашарлауы н/е мүлдем жоюылуы,қабақ сезңмталдығының бұзылысы,құрғақтық,қабақты жұма алмау,қабақ ассиметриясы,қабыну.

Лагофтальм-көзді жұмған кезде қабақтың толық бітіспеуі.Қабақтың дөңгелек бұлш.ін иннервациялайтын бет нервснің параличі кезінде дамиды.Ұйықтаған кезде көз қуысы жартылай н/е мүлдем жабылмайды.

Кл.қ белгілері; көз қызаруы,жарыққа сезімталдығы,жас ағу,көрудің бұлынғырлануы,дискамфорт.

Себебі;мех.қ зақымдалулар,операция ж/е күйіктен кейінгі тыртықтар,экзофтальм,қабақтың колобомасы.

Қауіптілігі; Көздің көрмей қалуы

Көзге зарарсыздандыратын(30%сульфацил натрий 0,02% фурацилин) тамшылар тамызамыз.құрғақтануды инфекция болдырмас ушин козге антибиотигі бар стерильді вазилин майын жағады.

№ 1 8 ВАРИАНТ

1. Хирургия бойынша жағдайлық есеп.

45 жастағы әйел ұзақ уақыт

---

Дата добавления: 2018-10-27; просмотров: 1008; Мы поможем в написании вашей работы!

Поделиться с друзьями:

---

---

Мы поможем в написании ваших работ!