Шелдон бойынша темперамент шкаласы



3.Бағдарлылық анкета әдістемесін жүргізу, қорытындылау. И.Л.Соломиннің бағдарлылық анкетасы.Бұл анкетаны петербугк психологі Игорь Леонидович Соломин құрастырған. Бұл анкета өзін өзі бағалауға, мамандық таңдауға қызығушылық арналған. Бұны жастарға да, ересектерге де өткізуге болады.

Әрбір пікірге қарама қарсы санды қою керек.

0 жоқ

1 мүмкін

2 дұрыс

3 өте дұрыс деген сандық баллмен есептеледі.

Нәтижелерді өңдеу: бұл сауалнама бойынша нәтижелерді өңдеу өте қарапайым. Мұнда кәсіптік іс әрекеттерді білдіретін пікірлер жеті топқа біріктірілген. әрбір жеті топта бес пікірден бар. әр топтағы бес пікірге қойылған сіздің балыңызды есептеу керек. әр топтағы жалпы балл 0 ден 15 баллға дейін болу керек. Сіздің қай топта жоғары балл жинағаныңызға байланысты сіздің икемділігіңіз және қабілеттілігіңіз, мамандықтың класына деген қабілетіңіз анықталады. Алғашқы пікірлердің бес тобы бірден беске дейін цифрлармен белгіленген және мамандықтың бес типіне сәйкес келеді. Олар еңбек пәні деген белгі бойынша ажыратылады. Адам-адам, адам-техника, адам-белгілі,адам-шығармашылық образ, адам-табиғат. Соңғы екі топ А,В әріптерімен белгіленген және мамандықтың екі класына сәйкес келеді. Ол еңбек сипаты деген белгі бойынша ажыратылған. А деген орындаушы, В деген шығармашылық. Сіз өзіңіздің кәсіптік немесе мамандық бойынша бағдарыңызды білгеннен кейін сіздің бес мамандық типіне деген икеміңізбен қабілетіңіз қайсына ең жоғары екендігі анықталады. Одан кейін барып, екі мамандық класының қайсына икеміңіз жоғары екендігіңіз анықтауға болады. Егер сіздің қабілетіңіз белгілі бір мамандыққа сәйкес келетін болса, онда сізге өзіңіз істей алатын іс әрекетті жасаған ұнайды деген сөз. Егер де сізді қызықтыратын мамандық ол сіздің іс әрекетіңіздің сипатына сәәкес келмейтін болса онла сізге таңдау жасау керек болады. Яғни мен жасай алатын немесе жасағым келетін екі бағыттың біреуін таңдау керек болады. Егер де адамға қандай да бір іс әрекеттің түрі ұнайтын болса, онда көп уақыт бойы айналыса алады. Оған көп күшін жұмсайды. Сондықтан бұл оның қабілеттілігі жетіле түседі.

 

№25 БИЛЕТ

1. Б.Г.АНАНЬЕВ ТҰЖЫРЫМДАМАСЫ

 

1. Адамды жүйелі зерттеу сұрақтарын қарастырғанда психологияның өзіндік түсініктері қалыптасады. Б.Г.Ананьев бойынша адам ұйымдасуының төрт деңгейі ғылыми зерттеулер үшін қызығушылық тудырады. Олардың қатарына индивид, іс-әрекет субъектісі, тұлға, жеке даралық жатқызылған. Б.Г.Ананьев индивидтің бірінші және екінші қасиеттерін бөліп көрсеткен. Бірінші қасиетке адамның барлығына ортақ жас ерекшеліктерін (белгілі бір жасқа сай болу), жыныстық диморфизм (белгілі бір жынысқа сай болу), сонымен қоса, жеке-типтік сипаттамалар, оның ішінде конституционалды ерекшеліктер (дене бітімінің ерекшеліктері), мидың нейродинамикалық қасиеттері, үлкен жартышарлардың функционалды геометриясының ерекшеліктерін жатқызады. Индивидтің бірінші қасиеттерінің жиынтығы оның екінші қасиеттерін анықтайды, олар: психофизиологиялық функциялардың динамикасы және органикалық қажеттіліктердің құрылымы. Осы қасиеттердің барлығы қосыла келіп, темперамент пен адам нышандарының ерекшеліктерін жасайды."Тұлға" ұғымының құрылымы (Б.Г.Ананьев бойынша): мотивация, темперамент, қабілеттік және мінез. Адамды тануда Б.Г. Ананьев бөліп қараған тағы бір ұғым «іс-әрекет субъектісі». Бұл ұғым өзінің мазмұны бойынша «индивид» және «тұлға» ұғымының ортасында. Іс-әрекет субъектісі адамның биологиялық бастауы және әлеуметтілігін біріктіреді. «Іс-әрекет субъектісі» ұғымының құрылымы (Б.Г.Ананьев бойынша): сана, белсенділік, қызмет.«Жеке даралық» ұғымының құрылымы (Б.Г.Ананьев бойынша): индивид,субьект,жеке тұлға.

2. ТҰЛҒАДА «МЕН» КОНЦЕПЦИЯСЫНЫҢ КӨРІНУІ

2. Өмірлік стильді қалыптастырудың бастауы адамның өзі туралы елестетулер болғандықтан, өзіндік сананың индивидуалды нүсқалығын қысқаша қарастырып отыру керек. Индивидтің мінез-құлқының тенденциасын және бағасын пайымдауды білдіретін өзі туралы елестетулер жиынтығын «МЕН» концепциясы деп атайды, яғни адамның өзі жайлы жалпы ұстанымдар жүйесі.
«МЕН» концепциясы шынайылықтың әртүрлі шеңберіндегі және оның енжарлылығының үш рөлін атқара отырып, адамның сәттілік шегін анықтайды, біріншіден, тұлғаның іштей өзімен кесісушілікке жетуге қабілеттендіреді; екіншіден, адамның тәжірибесінің интерпретациясын анықтады. Үшіншіден, күтудің бастамасы болып табылады. Осылайша, «МЕН» концепция барлық тұлғалық және мінездік процестерді реттеуші ретінде көрінеді. Мен – концепциясы өзінің шығу тегі жағынан – негізінен жүйке жүйесінің қасиеттерімен мазасыздық деңгейіне генетикалық бекітілген фенотиптік құрлым.Өзінің сананы құрайтын негізі өзіндік баға У. Джемстің қарапайым формасы арқылы шығуы мүмкін: Өзіндік баға = Сәттілік / Талаптар .

Негативті «Мен» концепциясы адамдардың қарым – қатынасы мен іс — әрекетін шектеу, психологиялық қорғанысты шектен тыс пайда болдырады. Өзін қабылдау – тұлғаның өзін — өзі өзектендірудің негізі болып табылады. Әлеуметтік мазмұны көп мамандықты таңдаған адамдарға өзін тануға мүмкіндік беретін ғылымдарды көп тереңдетіп оқу керек, ал негативті Мені – бұл мамандыққа қарама – қарсы болып табылады.Ер адамдарда әйел адамдарға қарағанда, Мен – концепциясы позитивті көрінеді (сонымен қатар интегацияланған). Сонымен қатар ер адамдардың өзін — өзі өзектендіруіндегі альтернативті және прагмативті мәселелерін біріктіруге болады.

3. А.Г.КОВАЛЕВ, В.Н.МЯСИЩЕВТІҢ ИНДИВИДУАЛДЫ ЗЕРТТЕУЛЕРІ

 

3. Қабілеттіліктің психофизиологиялық негізін ескере отырып, нышандар негізінен жүйке жүйесінің қасиеттеріне ие болады. А.Г. Ковалев және В.Н. Мясищев жүйке жүйесінің күші, салмақтылығы, қозғалымпаздығы коммуникативті және ерікті қасиеттерді демеп отырып, бұл қасиеттер қажет іс-әрекетті жақсартады. Ал әлсіз (сезімтал ) жүйке жүйесі өнермен айналысуға қолайлы болады. Нышандар қабілеттер мен темпераменттің арасындағы байланысты жүзеге асыра отырып, нақты бір іс-әрекет түріне және барлығына деген жоғары білімпаздыққа бейімділікте көрінеді деген пікіп білдірді. А.Г. Ковалев, В.Н. Мясищев мінез құрылымына мынадай қасиеттер жұбын кіргізеді :

• біркелкі – біркелкі емес;

• сензитивті – агрессивті;

• кеңдігі – тарлығы;

• тереңдігі – үстіртін;

• байлық, мағыналы – кедейлік;

күшті – әлсіз. Осылайша жеке тұлғаның индивидуалды зерттеулерін атап бөледі.

 


Дата добавления: 2018-08-06; просмотров: 814; Мы поможем в написании вашей работы!

Поделиться с друзьями:






Мы поможем в написании ваших работ!