А) Ситуация бойынша есеп. 3 страница

Жұмыс барысы:

1. Дербес жұмыс.

1.1. Төменгі таңғыш түрлеріне сипаттама беріңіз:

- қысатын таңғыштар: ________________________________________________________________________________

-иммобильдеу таңғыштары:____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

- қысатын таңғыштар_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

- окклюзиялық: _______________________________________________________________________________

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

- жұмсақ (желімді, үшкіл орамалды, контур пішінді, бинтті):_________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

1.2. Бинт байлаудың ережелері (сауалдарға жауап беру):

- Бинт байлау кезіндегі науқастың орны: _______________________________________________________________________________

- бинтті байлау ережелері_______________________________________________________________________

________________________________________________________________________________

________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

1.3. 4.1. кестені толтыр

Кесте

Бинт таңғыштарының негізгі

түрлерінің сипаттамасы

Бинт таңғыштарының түрі	Сипаттама, суреттер
Айналым
Спираль тәрізді
Сегіз тәрізді (оның түр –өзгешелігі)
Қайта оралып келетін
Торлы-түтікшелі

2. Дененің жеке бөліктеріне жұмсақ таңғышты қою практикалық дағдыларын меңгеруге қатысты дербес жұмыс.

2.1. Басқа қойылатын таңғыштар:

- тақия;

- көзге;

- құлақ аймағына;

- желке аймағына;

- төменгі жаққа.

2.2. Аяқ-қолға таңғыш қою:

- білезікке;

- бір саусаққа;

- білекке;

- шынтақ буынының аймағына;

- табанға;

- тізе буынына.

2.3. Қарынның төменгі бетіне және жамбастың үстінгі үштен бір бөлігіне таңғыш қою.

2.4. Кеудеге таңғыш қою:

- Дезо таңғышы;

- спираль тәрізді таңғыш.

ҚОРЫТЫНДЫ:_____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

5 ТАҚЫРЫП

НАУҚАС АДАМДАРДЫ КҮТУ

Мақсаты: бала мен ересек науқастарды жалпы күту ережелерімен танысу; ересек адамдар мен балаларға медициналық емшараларын сауатты орындауды және орындау сапасын айқындауды уйрену; науқас адамдарды күтудің іс-тәжірибелік дағдыларын игеру.

Теориялык дайындыққа арналған сауалдар:

1. Дені сау балалардың тәрбиеленуіне жалпы күтудің мәні

2. Ересек науқас адамдар мен балаларды емдеу емшарасындағы жалпы күтудің мәні.

3. Күту персоналдың міндеттері мен рөлі.

4. Ауруды алдын алу және емдеу барысында жеке бас гигиенасының маңызы.

5. Қызба (себебі, түрі). Дене қызуын өлшеу және бағалауы.

6. Ересек адамдар мен балаларда тамыр соғысын сипаттау және оны анықтау әдісі.

7. Артериялық қысым: үғымнын анықтауы, өлшеу мен бағалаудың әдісі.

8. Ересек адамдар мен балалардың тыныс алуын қадағалау және оның жиілігін санау.

9. Жылы және суық компрестер, мұзы бар қалташа, жылытқыш, қыша қағаздарды қолдану ережелері және техникасы.

Құрал мен жабдықтар: мақта-дәке тампондары, медицина термометрі, таза орамал, артери қысымын өлшеуге қажет аппарат, фонендоскоп, қүрғақ медициналық ұзын хирургия қысқышы, этил спирті құйылған флакон, мақта, сіреңке, вазелин, қыша қағаздар, науа, жылытқыш, мұзы бар қалташа, бинттер, компресс қағаздары, клеенка, ақ жайма, секундомер, тақырыптар бойынша кестелер.

Жұмыс барысы:

1. Дене температурасы: өлшеу, бағалау.

1.1. Емделушінің жасын және онын жалпы күй-қалпын есептеуімен қолтық асты аймағында дене температурасын өлшеу. ғындағы дене қызуын өлшеу. Ересек адам, бала және қатты науқастанған адамда осы емшараның өткізу ерекшелігін белгілеу және оларды 5.1. кестеге кіргізу.

Кесте.

Адамның жасын есептеумен дене қызуын өлшеу ерекшеліктері

Д е н е қ ызуын өлшеу ерекшеліктері зуын өлшеу ерекші ерекшеліктері
Ересек адамның	Баланың	Қатты науқастанған аамның

1.2. Оның шамасына сәйкес дене қызуының жіктемесін 5.2. кестеге кіргізу.

Кесте

Дене қызуының жіктемесі.

Сынап бағанасының көрсетімдері	Дене қызуының түрлері

2. Тамыр соғысы: сипаттамасы, ересек адамдар мен балаларда анықтау әдісі мен бағалау.

2..1. Тамыр соғуы – жүректің сол жақ қарыншасы систоласы кезіндегі қан қозғалысынан пайда болатын артериялық қабырғаның оқтын-оқтын соққы тәрізді тербелуі. Тамыр соғуының жиілігі жасқа байланысты өзгеріп отырады.

Қалыпты жағдайда ересек адамда ол ____________ соққы/мин

Тамыр соғуының жиіленуі (мин ____ соққыдан астам) ________ деп аталады;

Тамыр соғуының сирек болуы (мин____ соққыдан аз) _________ деп аталады.

Тамыр соғуы, жиіліктен баска, қандай белгілерімен сипатталады?

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

2.2. Келесі ережелер бойынша сынауға түскен адамның тамыр соғуын анықтау:

- сынауға түскен адамды орындыққа отырғызу немесе жатқызу;

- оның қолын бұлшық еттердің шаршауын болдырмайтын қалпына келтіру;

- науқас білегінің ішкі жағындағы төменгі бөлігіне қолдың 2-4-ші бармақтарын салып, ал үлкен бармағын білезіктің сырт жағына салып, тамыр соғуын тауып, оның жиілігін санау;

- сынауға түскен адамның тамыр соғысын сипаттау:

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

- баланың тамыр соғуын қалай айқындайтынын жазу:

________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

3. Артериялық қысым (АҚ): ұғымның анықтамасы, өлшеу, бағалау

3.1.АҚ- артериялардағы қанның тамыр қабырғасына қысым жасауы.

АҚ шамасы түрлі факторларға тәуелді (факторларды атап шығыңдар):

______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

_______________________________________________________________________________________

3.2.Сынауға түскен адамның АҚ өлшеу, ол үшін:

- сынауға түскен адамды таққа отырғызу;

- қан қысымы өлшенетін қолды шынтақ буынында жазу;

- сынауға түскен адамның қолын үстелдің үстіне, орындықтың арқалығына қою (керегі жоғын сызып тастау); - тонометрдің манжетін оның қарына берік бекіту, бірақ оның төменгі бөлігі шынтақтан 2-3 см жоғары тұруы тиіс;

- тонометрдің бөлшектерін бір-бірімен қосу; сынасы нольдік белгіде орналасуы керек;

- шынтақ артериясындағы тамыр соғуын тауып, сол жерге фонендоскоп қойып тыңдау;

- аппараттың стрелка көрсеткішіне бақылау жасай отырып, манжетаға біртіндеп ауа айдау;

- тамыр соғысына сәйкес дыбыстың пайда болуын және жоғалуын тіркеу; дыбыс жоғалғаннан кейін (бұл тамырдың қысылуын көрсетеді) тонометрдің стрелка көрсеткішін 30-40мм-ге қосымша көтеру;

- баллонның бұрандасын ақырындап ашып, тонометрдің стрелка көрсеткіші тым тез төменде,
мегендей ауаны манжеттен ақырындап шығару;

- дыбыстың пайда болуын мұқият тыңдау керек. Олар қысылған артерия бөлігінен қанның өтуіне байланысты пайда болады. Осы сәтті манометрдің стрелка көрсеткіші қандай деңгейде болғанына қатысты белгілеп, есте сақтайды. Алғашқы дыбыстың пайда болуы систолалық қан қысымына сәйкес болады (жүректің систоласы кезінде тіркеледі). Артерияға манжеттің қысымы тоқтатылғаннан кейін дыбыстар жоқ болып кетеді. Сол сәтке сәйкес болған қан қысымы жүректің босансуына келеді де, диастолалық деп аталады.

АҚ шамасы бөлшек түрінде жазылады: алымында- максимальды, бөлімінде – минимальды көрсеткіштері;

- манжетті аппараттан ажыратып, оны алмай (шешпей) ауадан түгелдей босатады;

3.3. АҚ өлшеу нәтижелерін 5.3 кестеге кіргізу және қорытынды жасау (дені сау адамның қалыпты жағдайда АҚ ________ аралығында болуын есепке алу қажет; дерт кезінде АҚ көрсеткішінің ауытқуы білінеді (жоғары немесе төмен болуы). Мұндай ауытқулар қандай терминдермен аталады?;

Кесте.

Сынауға түскен адамның артериялық қысымын өлшеу

Өлшеуі	Систолалық АҚ	Диастолалық АҚ	Қорытындысы
Алғашқы
Екінші
Үшінші

Әртүрлі жастағы топтарда АҚ әр түрлі және ол дем алу мен тамыр соғуының жиілігіне сәйкес болады.

4. Дем алу: жиілігін анықтау әдісі және бағалау.

4.1.Сынауға түскен адамның дем алу жиілігін есептеу, ол үшін:

1-ші нұсқа: сынауға түскен адамды жатқызу;өз қолыңды оның кеудесіне немесе ішінің жоғары жағына (дем алудың түріне байланысты) қойып 1 минуттің ішіндегі дем алудың санын есептеу;

2-ші нүсқа: сынауға түскен адамды отырғызып немесе жатқызып 1 минуттің ішіндегі дем алудың санын кеуде және іштің қозғалуы бойынша есептеу;

Дем алудың есептеуін ауру байқамайтындай ғып өткізу керек (мысалы, тамыр соғуын
ұстап байқауын), өйткені адам тынысын еріксіз тоқтатуға немесе жылдамдатуға мүмкін.
Тыныс, жиіліктен басқа қандай белгілермен сипатталады?

________________________________________________________________________________________

4.2 5.4 кестені толтыру.

Кесте

Сынауға түскен адамдардың тыныс алу жиілігі

Ересек адамда қалыпты жағдайдағы ТЖ ересек адамдағы тыныс алу жиілігі	Әйелдердің тыныс алу ерекшеліктері	Тыныс алу жиілігі
		ентігу кезінде	нәрестеде	машық- танған спорт шыда

5. Қанайналымға ықпал жасау шарттары.

5.1. Медициналық құрғақ оңқалар: қою және алу техникасы.

5.1.1. Сауалнамадағы дүрыс (Д) және дұрыс емес (ДЕ) бекітулерді белгіле (керегін

(дөңгелекке ал):

- оңқа төңкеру – қан тоқтату процедурасы Д ДЕ

- оңқа тері сезгіштігі жоғары адамдарға қойылмайды Д ДЕ

- оңқа қабынуға қарсы әсерін көрсетеді Д ДЕ

- оңқа микробтардың көбеюін тоқтатады Д ДЕ

- оңқа денсаулығы тым тозған ауруларға қойылмайды Д ДЕ

- оңқа ауырғанды басатын әсерін көрсетеді Д ДЕ

- оңқа жергілікті тамырлардың рефлекторлық кеңеюін қоздырады Д ДЕ

- оңқа қойылған орындарында қызарған дақтар қалады Д ДЕ

- оңқа жоғарғы тыныс алу жолдары қабынғанда қойылады Д ДЕ

- оңқа қойылған жерде адамның терісінің түрі өзгермейді Д ДЕ

- оңқа тері аурулары кезінде қойылады Д ДЕ

- оңқа жүрек ауырған кезінде қойылады Д ДЕ

- оңқаны қолданудан кішкентай жергілікті қан құйылулары байқалады Д ДЕ

- оңқа жұқпалы аурулар мен қан кетулер кезінде қойылады Д ДЕ

- шеті ұшқан оңқа теріге жабыспайды Д ДЕ

- түберкулез ауруы кезінде оңқа қоюға тыйым салынады Д ДЕ

- шеттері ұшқан оңқалар теріні зақымдайды Д ДЕ

5.1.2 Оң жақ өкпесі қабынған науқасқа оңқа төңкеру, ол үшін:

- керекті құралдар жиынтығы бар қорапты ауру жатқан керуеттің жанына жақындатып қою: 20-25 банка, этил спирті құйылған сауыт, сіреңке, вазелині бар сауыт, үшінде ойық металдан жасалған ұзын біз;

- оңқалардың тазалығын, құрғақтығын және шеттерінің бүтіндігін тексеру;

- сынауға түскен адамды етпетінен (басы бүйірге бұрылған) немесе қырынан
жатқызу;

- арқа терісін вазелинмен майлау;

- металдан жасалған ұзын сымның ұшына тығыз етіп мақта орап, этил спиртіне малу және

аздап сығу;

- бізді аурудан әрі қарай ұстап, мақтаға от тигізу;

- оңқаны жанып тұрған шырақпен тез аластау;

- жиегін толық жанастыра оңқаны денеге төңкеру;

- 10-15 минөттен кейін оңқа төңірегіндегі теріні саусақпен жайлап басып, оны тез алып

тастау;

- теріні құрғақ орамалмен сүртіп алу (вазелиннен тазалау);

- науқасқа ішкиім кигізген соң, көрпе жауып, жарты сағаттай жатқызу қажет;

- оңқаларды ұқыпты ретінде жуу және сүрту;

5.2.Қыша қағаздар: қою және алу техникасы

5.2.1 Ұсынылған сауалнамада дұрыс (Д) және дұрыс емес (ДЕ) бекітулерді белгілеу (қажетін дөңгелекке алыңыз):

- қыша қағаздарды бронхтың және өкпенің қабынуы кезінде пайдаланады Д ДЕ

- тиімділігін күшейту үшін қыша қағаздарды ыстық сумен сулайды; Д ДЕ

- өткір респираторлық аурулар кезінде қыша қағаздар қолданылмайды Д ДЕ

- өз бетімен дайындалған қыша қағаздармен пайдалануға болмайды Д ДЕ

- гипертония ауруы кезінде қыша қағаздарды пайдаланады Д ДЕ

- қыша қағаздарды қолданған кезінде ауру жағымды жылыны сезу керек Д ДЕ

- жүрек ауруы кезінде қыша қағаздарды қолдануға болмайды Д ДЕ

- қыша қағазды балаларға, не ересек адамдарға қоя береді Д ДЕ

- қыша қағаздарды денеге 5 минөт мерзімге қояды Д ДЕ

- қыша қағаздарды бөлме температурасына сәйкес сумен сулайды Д ДЕ

- қыша қағаздарды қолдану кезінде ауру денесінің күйгенін сезіну керек Д ДЕ

- қыша қағаздардың астындағы тері қызарады Д ДЕ

- қыша қағаздарды сақтау мерзімі - 5 жыл Д ДЕ

5.2.2. Бронхит ауруына ұшыраған балаға қыша қағаздарды қою, ол үшін:

- жылы су құйылған ыдысты орындыққа қойып, оны ауырған бала жатқан жерге
алып жүру, түкті орамал мен қышақағаз пакетін дайындау;

- пакеттегі ұнтақ біркелкі таралуы үшін, оны көлденеңінен қағу;

- сол қалпын өзгертпей пакетті 15-20 секундқа жылы суға салу;

- қағазды ұсақ саңылаулы жағымен тиісті аймаққа қою және денеге ақырындап басу;

- түкті орамалмен жабу;

- 10-15 минөттен кейін қышақағазды алып тастау, терісін құрғақтап сүрту;

- ауруды көрпемен жауып, жарты сағатқа жатқызу;

- қайта қолданғанға дейін қағаз-пакетті тоңазытқышта целлофан қалтада сақтау.

5.3. Қыздырма компресс: ережелері, техникасы және дұрыс қойылғанын тексеру.

5.3.1. Ұсынылған сауалнамада дұрыс (Д) және дұрыс емес (ДЕ) бекітулерді белгілеу (қажетін дөңгелекке алыңыз):

- қыздырма компресті бір тәуілік бойы ұстайды Д ДЕ

- қыздырма компрестің астына сұғылған саусақ дымқылдық пен

жылылықты сезінсе, компресс дұрыс қойылған деп есептеледі Д ДЕ

- қыздырма компресті алғаннан кейін, оның орнына құрғақ жылытатын
таңғыш қояды Д ДЕ

- қыздырма компрестің қабаттары біркелкі мөлшерде болады Д ДЕ

- қыздырма компрестің дұрыс қойылғанын 1-2 сағаттан кейін анықтайды Д ДЕ

- қыздырма компрестің ішкі қабатын тек қана сумен сулайды Д ДЕ

- қыздырма компрестің дұрыс қойылғанын 6-8 сағаттан кейін анықтайды Д ДЕ

- қыздырма компрестің ішкі қабатын дәрі ерітіндісімен немесе маймен Д ДЕ

дымқылдандырады

.5.3.2. Қыздырма компресті құлаққа қою, ол үшін:

- құлаққа қыздырма компресс қою үшін барлық қажетті заттарды жинау;

- матаны арақпен сулап, сығып құлаққа кигізу;

- барлық басқа қабаттарымен жауып қою;

- құлаққа дәкелі таңғыш қою;

- сағаттан кейін компрестің дұрыс қойылғанын тексеру;

- сағаттан кейін оның орнына жылытатын таңғыш қою.

5.4. Науқасқа мұзы бар қуық пен жылытқыны қою.

5.4.1. Ұсынылған сауалнамада дұрыс (Д) және дұрыс емес (ДЕ) бекітулерді белгілеу (қажетін дөңгелектеп алу):

- мұз салынған қуықты басу терідегі қан тамырларының кеңеюіне әкеледі Д ДЕ

- жабық бұлшық ет жарақатынан кейін алғашқы тәуілік бойы жылытқы
қолданылады Д ДЕ

- қан ағуы кезінде жылытқыны пайдалануға болмайды Д ДЕ

- жылытқыны басу қанайналымның күшеюіне және патологиялық

өзгерістердің тез жойылуына әсерін тигізеді Д ДЕ

- мұз салынған қуық жарақаттан кейін алғашқы сағатта қойылады Д ДЕ

- жіті аппендицит ауруының белгілері бар болса, іштің оң жақ жартысына

мұз салынған қуықты басу керек Д ДЕ

- құрғақ жылы нәрсені жылытқы түрінде басуы бұлшық еттің қатты
түйілуін шешуіне мүмкіндік туғызады Д ДЕ

- суық қабыну процестің таралуын алдын алып, қан тамырларын тарылтады

және қан кетуінің тоқтатылуына мүмкіндік туғызады Д ДЕ

5.4.2. Қуыққа мұз толтырып, ауру адамға беру, ол үшін:

- бұрандамалы тығыны бар резиналы қуықты алып, оны қар
немесе кішкентай мұз кесектерімен толтыру;

- мұз толған қуықты ішкі киімнің сыртынан немесе көрпенің үстінен аурудың
денесіне қою;

- алдын ала қуықты орамалмен орап аурудың денесіне қою.

5.4.3. Науқасқа жылытқыны қою, ол үшін:

- жылытқының бүтіндігін және тығынның қалыптасуын тексеру (жылытқыны барлық
жағынан қарап, сумен толтырып, тығынын астына қаратып аудару);

- жылытқыны жартылай суық сумен толтыру;

- жылытқының ішінен ауаны шығарып, бұрандамалы тығынымен герметикалық жабу;

- тағы бір рет тығынның қалыптасуын тексеру, ол үшін жылытқының тығынын
астына қаратып аудару және су ақпайтынына көз жеткізу;

Дата добавления: 2016-01-04; просмотров: 14; Мы поможем в написании вашей работы!

Поделиться с друзьями:

⇐ Предыдущая 1 234 5 6 7 8 Следующая ⇒

Мы поможем в написании ваших работ!