Ковариацианы есептеу формуласы



      

Корреляция коэфициенті

                                

санын    және     кездейсоқ шамаларының корреляция коэфициенті деп аталады.

Қасиеттері:

 

    болуы үшін   мен    өзара сызықты тәуелді болуы қажет   

  және жеткілікті 

  мен    тәуелсіз болса , онда .

Бірақ бұған кері тұжырым дұрыс емес. Бұл қасиеттерден корреляциялық коэффициенттің  келесі практикалық мәні көрінеді : корреляциялық коэффициент екі кездейсоқ шаманың тәуелділігінің өлшеуіші болып табылады. Корреляциялық коэффициент +1 немесе -1-ге жақын болса, олардың арасындағы тәуелділік күшті деген сөз. Ал корреляциялық коэффициент 0-ге жақын болса, онда олардың арасындағы тәуелділік әлсіз деген сөз.

 

 


9. Орталық шектік теорема.

(Ω, ℱ, Р)-дан өзара тәуелсіз және бәрдей үлестірілген  кездейсоқ шамалар тізбегі беріліп М =a, D  , онда

(n )

 

M(

 

кездейсоқ шамалары үшін бірқатар белгілеулер енгізелік: математикалық үміттер-математикалық үміттердің қосындысы- дисперсиялар дисперсиялардың қосындысы-. Нормаланған қосынды болатын кездейсоқ шамасын құрамыз: кездескендей арқылы қалыпты үлестірім заңын білгілейміз: , А-а Егер шектік қатынасы орындалса, онда кездейсоқ шамалар орталық шектік заңға бағынады деп атайды.

 


10. Эмпирикалық үлестірім функциясы. Таңдамалық орта және таңдамалық дисперсия

- бақыланатын кездейсоқ шама 

       - - ден алынған таңдама болсын           (34.1) 

Эмперикалық үлестірім функциясы деп –    нүктесінде 

                                                                                         (34.2)

теңдігімен анықталатын     функциясын айтады. Мұндағы    саны     бекітілгендегі (34.1) тізбегіндегі -тен аспайтын -лар саны. Теорема:(А.Н. Колмогоров)  - бақыланатын кездейсоқ шама,  - оның теориялық үлестірім функциясы болсын, онда   үшін  

                

Математикалық күтімнің бағасы – таңдамалық орта

 - бақыланатын кездейсоқ шамасы берілген.  Оның үлестірімі     параметрімен бірмәнді анықталғаны белгілі болсын (мысалы, бинамиамды үлестірім: белгісіз параметрлер ретінде  ; көрсеткішті үлестірім :  ; қалыпты үлестірім :  ; т.с.с.).

Мақсат:     параметрлері үшін баға құру. 

Ол үшін таңдама керек: 

 -  -ден алынған таңдама. 

       

Баға ретінде:                                  (36.1)

таңдамалық орта деп аталатын кездейсоқ шама алынады. Бағаны бұлай алуға себеп болатын математикалық күтімнің практикалық мағынасы және үлкен сандар заңы. 

Белгісіз дисперсия үшін баға – таңдамалық дисперсия

 - бақыланатын кездейсоқ шама болсын, оның     дисперсиясы белгісіз болсын.

- таңдама 

Мақсат:  - қа баға құру 

Ол үшін дисперсияның анықтамасын еске түсірейік:

                                      

Бұдан баға 

                                                                                 (37.1)

болуы мүмкін деген ойға келеміз.

- ығыспаған баға . Бұдан бұл баға    үшін ығыспаған болмайтындығы көрініп тұр. Ығыспаған баға алу үшін бұл теңдіктің екі жағында   - ге көбейтеміз. Сонда  

                                              

Бұдан бұны    деп белгілейік: 

                                                            (37.2)

(37.1) – дисперсияның ығысқан бағасы деп аталады 

(37.2) – дисперсияның ығыспаған бағасы деп аталады.

 


11. Бағалар. Бағалардың сұрыптамасы (ығыстырылмағандық, тиянақтылық, эффективтілік).

- үлестірім функциялар жиынтығы, мұндағы  

 - белгісіз параметр деп аталады, ал - белгісіз параметрлер жиыны 

Есептің қойылуы: Қандайда бір   үшін сәйкес    үлестірім функциясы - дің үлестірім функциясы болып табылады, яғни  . 

Мәселе – сол -ді таңдамадан пайдаланып жуықтап табу керек . 

Қойылған есепті шешу үшін -ден алынған    таңдаманы пайдаланамыз.  - белгісіз параметрінің мағынасына қарай ( ол әртүрлі мысалдарда әрқалай болады) 

                                               

функциясын құрады және ол арқылы мына функцияға келеді 

                               .

Бұл функция  - белгісіз параметрінің бағасы    деп аталады.

 - ге келесі талаптар қойылады:

1. Егер    үшін  болса, онда  - бағасы ығыспаған баға деп аталады. 

2. Егер    үшін     болса, онда - бағалар тізбегі тиянақты деп аталады.

3. Егер   - бағасы  

         

теңдігін қанағаттандырса, онда   - бағасы эффективті   деп аталады.

Математикалық күтімнің бағасы – таңдамалық орта

 - бақыланатын кездейсоқ шамасы берілген. Оның үлестірімі     параметрімен бірмәнді анықталғаны белгілі болсын (мысалы, бинамиамды үлестірім: белгісіз параметрлер ретінде  ; көрсеткішті үлестірім :  ; қалыпты үлестірім :  ; т.с.с.).

Мақсат:     параметрлері үшін баға құру. 

Ол үшін таңдама керек: 

 -  -ден алынған таңдама. 

       

Баға ретінде:                                  (36.1)

таңдамалық орта деп аталатын кездейсоқ шама алынады. Бағаны бұлай алуға себеп болатын математикалық күтімнің практикалық мағынасы және үлкен сандар заңы. 

Бұл баға ығыспаған   және тиянақты  болатынын көрсетейік:

1)      

2)    берілсін,      екені белгілі болсын. Онда 

 

Демек бұл баға математикалық күтім үшін тиянақты баға болады.

Белгісіз дисперсия үшін баға – таңдамалық дисперсия

 - бақыланатын кездейсоқ шама болсын, оның     дисперсиясы белгісіз болсын.

- таңдама 

Мақсат:  - қа баға құру 

Ол үшін дисперсияның анықтамасын еске түсірейік:

                                      

Бұдан баға 

                                                                             

(37.1) – дисперсияның ығысқан бағасы деп аталады 

 болуы мүмкін деген ойға келеміз.

- ығыспаған баға . Бұдан бұл баға    үшін ығыспаған болмайтындығы көрініп тұр. Ығыспаған баға алу үшін бұл теңдіктің екі жағында   - ге көбейтеміз. Сонда  

                                          

Бұдан бұны    деп белгілейік: 

                                                                (37.2)

 (37.2) – дисперсияның ығыспаған бағасы деп аталады.

12. Нормаль үлестірім параметрлері үшін сенімділік интервалдары.

Параметрлері және болатын нормаль ( гаустік, қалыпты ) үлестірім:

Мұндай қалыпты шаманы қысқаша түрінде жазатын боламыз. Параметрлері болатын нормаль үлестірім стандартты нормаль үлестірім деп аталады.

Нормальді үлестірімдердің композициясы нормальді үлестірілген болады. Осылай егер Х пен У – тәуелсіз нормальді үлестірілген кездейсоқ шамалар болса, яғни Z болса онда кездейсоқ шамасы да нормаль үлестірілген болады. Z 

 Х пен У тәуелді болса, (корреляция коэффициенті ρ≠0), онда Z=X+Y нормальді үлестірілген болып қалады, параметрлері ( Ω,ℱ, Р) ықтималдық кеңістігінде өзара тәуелсіз және үлестірімдері бірдей

Муавр-Лаплас Ф0,1 (х) стандарт нормаль үлестірім эквивалентті N(0;1)

 


Дата добавления: 2018-10-26; просмотров: 376; Мы поможем в написании вашей работы!

Поделиться с друзьями:






Мы поможем в написании ваших работ!