Лактостаз. Клиникасы. Диагностикасы. Емі

⇐ ПредыдущаяСтр 3 из 3

Лактостаз –сүт бездерінің өзегінде сүттің іркілуі. Сүт бездері орташа есеппен 15-25 ацинустан тұрады. Онда сүт синтезделеді. Ацинустар өзектредің емізігімен байланысқан. Егер қандай да бір ацинус бірнеше күн өзінің өнімінен босамаса немесе өзектердің біреуі қысылып қалса – сүтті тығын пайда болады, ол без секретінің сыртқа шығуына кедергі туындатады. Осылайша бір немесе бірнеше сүт беі сегментінде сүт іркілісі туындайды. Ұзаққа созылған лактостаз инфицирленбеген маститке алып келеді.

Клиникасы мен диагностикасы

Лактостаз тез дамиды. Сүт бездері босауы бұзылғаннан кейін бірнеше сағаттан кейін алғашқы клиникалық белгілері көрінеді:

• сүт безінде ауырсыну сезімдері мен дискомфорт.

• Емшекті босату кезінде немесе босатудан кейін ауырсыну сезімдері, дискомфорт пайда болады.

• Сүт безі зақымдалған жағы ұлғаяды, кейде тығыздалады.

• Лактостаз аймағы пальпацияда ауырсынады.

• Терінің сыртқы түрі іркіліс аймағында өзгереді.

• Тері қызарып, веналық сурет айқындала түседі.

• Дене температурасы субфебрильдіге дейін айтарлықтай тез көтеріледі.

Біріншілік лактостаз босанудан кейін 2-4 күндері пайда болады. Бұл жағдайда жылы суды шектеген жөн. Баланы жиі омырауға салу керек. Егер де , сүттің құйылуы түнде байқалса, бала ұйықтап жатса да, омырауды сауып тастау керек.

Айқын лактостаз кезінде дәрілік ем тағайындалады:

Синэстрол 300 бірлік (Единиц) бұлшықетке бір рет енгізу;

Сүттің тұтқырлығын төмендететін дәрілер:

25% магний сульфаты ерітіндісі 30 мл-ден күніне 2 рет немесе гипотиазид 0,1 г.Сүт безінің сүтті бөліп шығару қызметін жоғарлататын дәрілік заттар: мұрынға 4-5 тамшы окситоцин тамызу және баланы емізуге 10 минут қалғанда 1 таблетка прозерин қабылдау;

Екіншілік (қабынулық) лактостаз кезінде:

Омыраудағы ауырсыну дене температурасының 38 градус және одан да жоғары болуымен, қалтыраумен өтсе, онда дәрілік емді 2-3 күн бойы қабынуға қарсы еммен бірге жүргізеді. Бұл кезде анасы өзінің тамақ рационын біраз шектеп, баланы омыраумен емізуді жалғастыра беруі өте маңызды! Балаға ауырған омырауды емізген кезде , омыраудың қатайған және ауыратын бөлігін емізікке қарай уқалап, баланың тұрып қалған сүтті соруына көмектесу керек

№26 Билет

Климактериялық бузылыстар.

АНЫҚТАМАСЫ

Климакстік синдром – әйелдің климакстік кезеңде туындайтын және жүйке-психикалық, вегативті-қантамырлық және алмасу-трофикалық бұзылулармен сипатталатын патологиялық ахуалы.

Хаттама коды:

ХАЖ-10 коды (-тары):N95.1 - Менопауза және әйелдің климакстік ахуалы

Климактерийдің клиникалық жіктелуі

Фазасы бойынша:

-етеккір алды пременопауза

-менопауза

-перименопауза

-постменопауза

-уақытынан бұрын менопауза

-ерте менопауза

Менопаузаның түрлері:

-хирургиялық менопауза – әйелдің жасына байланыссыз овариэктомиядан кейін келеді;

-постгистерэктомия синдромы – аналық бездері сақталған гистерэктомиядан кейін әр түрлі мерзімдерде әйелдердің 30-70%-да дамитын симптомдар кешені.

ДИАГНОСТИКА

Диагностикалық критерийлер: ***

Шағымдар:

-етеккір циклының қысқаруы/ етеккірдің ұзақ тоқтап қалуы (пременопауза кезінде).

Климакс синдромының ерте пайда болуы кезінде:

-вегето-қантамырлы (вазомоторлы) бұзылулар: (ыстықтау, қалшылдау, аса тершеңдік, бас ауруы, артериалды гипотензия немесе гипертензия, жүректің жиі соғуы);

-эмоционалды-вегетативті бұзылулар: ашуланшақтық, ұйқыбастылық, әлсіздік, мазасыздық, күйзеліс, ұмытшақтық, зейінсіздік, либидоның төмен түсуі.

-урогенитальды бұзылу – қынаптағы құрғақтық (жыныстық акті кезінде ауырлық); қышу және ашыту, уретралалық синдром, цисталгия, несепті ұстай алмау;

-тері мен бетіндегі қосалқылардың оның үстіндегі өсінділердің зақымдануы (құрғақтық, тырнақтың сынғыштығы, әжімдер, шаштың құрғауы мен түсуі);

Анамнез:

-сүт бездерінің қатерлі ісігі мен тромбоздың дамуы тәуекелі бойынша тұқым қуалаушылық қауіпі;

-гинекологиялық аурулар мен басқа оталар;

-соматикалық аурулар, оның ішінде эндокринопатия.

Амбулаториялық деңгейде жүргізілетін негізгі (міндетті) диагностикалық зерттеулер, Амбулаториялық деңгейде жүргізілетін қосымша диагностикалық зерттеулер (көрсетімдер бойынша):

Физикальды зерттеу:

Антропометриялық көрсеткіштер:

-дене салмағының индексін бағалау (семіздіктің абдоминальды және/немесе висцералды түрінің қалыптасуымен бірге салмақтың артуы мен майдың қайта бөлнуі, бел шеңберінің ұлғаюымен расталады (>80cм), бел шеңбері БеШ қатынасы/бөксе шеңберіне қатынасы (БөШ) (>0,8);

-АҚ артуы;

-тырнақтың құрғақтығы, сынғыштығы, әжімдер, шаштың құрғақтығы мен түсуі;

-кіші жамбас ағзаларының эстрогентәуелді ауруларының жоқтығы;

-қатерлі ісік және сүт бездері қатерлі ісік алды аурулардың болмауы.

Зертханалық зерттеулер:

-қанды биохимиялық талдау: гиперинсулининемия, глюкозаға төзімділіктің бұзылуы, гиперхолестеринемия, дислипимедия (ЖТЛП-ХС төмендеуі, ХС-ТТЛП, ӨТТЛП -ХС артуы, атерогендік индексі – 4-тен артық);

-коагулограмма: VII факторының артуы, плазминоген ұлпасының деңгейін азайту және плазминоген-1 белсендірушісінің ингибиторын арттыру (ИАП-1);

-(ПАП-тест) жатыр мойнағынан алынған сүртіндіні цитологиялық зерттеу : жатыр мойнағы патологиясының жоқтығы;

-қандағы ФЫГ, ЛГ, эстрадиол, пролактин, тестостерон деңгейін анықтау:

қан сарысуындағы эстрадиолдың төменгі деңгейі (<80 пмоль/л);

қан сарысуындағы ФЫГ-тің жоғарғы деңгейі;

ЛГ индексі/ФЫГ <1; эстрадиол индексі/эстрон <1;

қатысты гиперандрогения немесе андрогендердің жетіспеушілігі;

-қалқанша без қызметін бағалау: гипотиреоз немесе тиреотоксикоздың белгілері.

Аспаптық зерттеулер:

-маммография: сүт бездерінде түзілімдердің жоқтығы;

-гинекологиялық трансвагинальды УДЗ: постменопаузадағы эндометрияда патологияның жоқтығы (М-эходо қалыңдығы 5 мм);

-трансіншектік УДЗ: менопаузадан кейін эндометриядағы патологияның жоқтығы (Мэхо қалыңдығы 5 мм-ге дейін).

ЕМДЕУ ТАКТИКАСЫ

Емдеу мақсаттары:

-дәрінің аз мөлшерімен әйелдердің аналық без гормондық функциясының орнын толтыру;

-жалпы ахуалын жақсарту;

-кеш алмасу бұзылуларын емдеу.

Амбулаториялық деңгейдегі дәрілік емдеу:

Негізгі дәрілік заттардың тізімі (100% қолдану мүмкіндігі бар):

-Эстриласукцинат

таблеткалар: белсенді зат: эстриол 1 немесе 2мг.

суппозитарийлер: белсенді зат: эстриол 0,5 мг.

жақпа май: белсенді зат: эстриол 1 мг/г.

-эстрадиолвалерата

драже 2 мг;

гель 0,5-1,0 мг; таблеткалар, 10-20 мг;

-дидрогестерон, 10-20 мг таблеткалар;

-левоноргестрел, жатыр ішіндегі жүйе;

-прогестерон (микронделген), қынаптық драже, 100 мг.

Құрама ДҚ:

-эстрадиолавалерат, таблеткалар, 2 мг, левоноргестрел, таблеткалар 0,15 мг;

-17β эстрадиол, таблеткалар, 2 мг, дидрогестерон, таблеткалар, 10 мг;

-17β эстрадиол, таблеткалар, 1 мг, дидрогестерон, таблеткалар, 10 мг;

-17β эстрадиол, таблеткалар, 1 мг, дидрогестерон, таблеткалар, 5 мг;

-17β эстрадиол, таблеткалар, 0,5 мг, дидрогестерон, таблеткалар, 2,5 мг;

-17β эстрадиол, таблеткалар, 1 мг, дроспиренон, таблеткалар, 2 мг;

Қосымша дәрілік заттардың тізімі (қолдану мүмкіншілігі 100%-дан аз):

-тиболон, таблеткалар, 2,5 мг.

Амбулаториялық деңгейде көрсетілетін емдеудің басқа түрлері: жүргізілмейді;

Амбулаториялық жағдайларда көрсетілетін хирургиялық араласу: жүргізілмейді;

Әрі қарай жүргізу.Емдеу тиімділігінің индикаторлары:

-климакс синдромының клиникалық симптомдарын тоқтату;

-гормональды фонды қалыптандыру;

-климакс синдромы көрінісінің асқынулары/ кеш көрініс табуының болмауы.

№27 Билет

Амбулаторлы жағдайда жүктіліктің диагностика алгоритмі. Қауіп топтарын анықтау.

Жүктілік анықталады:тексеруде ұрықтың жүрек соғысы және қозғалысы ультрадыбыста анықталса.Осы анық белгілер жүктілердің ерте кезіңнде басталады,ал одан кеш белгілер(V-VI) айда анықталады.Ерте жүктілік күмәнді және күмәнсіз белгілермен қойылады.

Жүктіліктің күмәнді белгілері:

Күмәнді белгілер жалпы жүктілікпен байланысты өзгерістерді жатқызады:

• Асқа тәбеттің өзгеруі (ет және балық өнімдерінен жиеркену), сұраныстардың жоғарылауы(ащы тағамға,топыраққа,борға),жүрек айну,таңертеңгі құсулар.

• Иістің бұрмалануы (темекі,әтір иістерінен жиеркену)

• Жүйке жүйесінің бұзылуы(ұйқышылдық,ашулағыштық)

• Бет,іштің,емшек ұшында терілік пигментацияның пайда болуы

Күмәнсіз белгілер:

Бұл топқа еттекір және жыныс ағзаларының өзгерістері жатады.

• Еттеккірдің тоқтауы

• Сут бездерің қысқанда уыздың шығуы

• Қынап және жатыр түтіктердің көгеруі

• Жатыр тығыздығының пішіні мен көлемінің өзгеруі

• Лабораторлы тексеру(несеп және қанда хорион гормоның анықтау)

Анық белгілері:

• Әйел ішің пальпацияда ұрықтың мүшелерің анықтау (Леопольд тәсілі)

• Пальпация кезінде ұрықтың қимылын анықтау

• Ұрықтың жүрек соғуын тыңдау. Жүктілік анықтауда жүрек соғысың тыңдау маңызды. 20аптадан бастап тыңдалады.

Жүктіліктің күмәнсіз белгілерің мына тәсілдермен анықтайды:сұрау,сүт бездерің тексергенде уыстың болуы,қынап алды және сыртқы жыныс ағзаларың тексеру;айналар арқылы,қынаптық және бимануалды зерттеу.

Жүктіліктің күмәнсіз белгілеріне: жатыр ұлғайуы,Гервица-Гегар,Снегирева, Пискачека,Губарева-Гаусса,Гектер белглері.

Жүктiлiк кезiндегi Горвиц-Гегар белгiсi – бұл жатырдың мойын аймағында жұмсаруы

Жүктiлiк кезiндегi Пискачек белгiсi- бұл жатырдың асимметриясы.

Жүктiлiк кезiндегi Гентер белгiсi- бұл жатырдың алдыңғы қабырғасының қырат тәрізді қатаюы

Жүктілік кезіндегі Снегирев белгісі- бұл пальпация жасағанда жатырдың консистенциясының өзгеруі

Қынапты айнамен тексеру. Әйелдің сыртқы жыныс мүшелерін толық қарап болғаннан кейін, сол қолмен жыныс еріндерін ашып, қасық тәріздес айнаны қынаптың артқы қабырғасына енгізіп, артқы күмбезіне дейін жеткізеді. Екінші қолмен көтергішті қынаптың алдыңғы қабырғасына енгізіп, артқы күмбезіне дейін жеткізеді. Екінші қолмен көтергішті қынаптың алдыңғы қабырғасына енгізіп, жатыр мойны мен қынап қабырғаларын тексереді. Бұл әдіс жатыр мойнының, қынаптың ауруларын және жүктіліктің кейбір ерте белгілерін анықтауға көмектеседі.

№28 Билет

Жүкті әйелдерде АГ диагностикасы

1) міндетті тексерулер тізімі:

• анамнез

• физикалық тексеру

• ЖҚА тромбоциттер санымен

• тәуліктік протеитнурия

• БҚА

• ұрық кардиографиясы ұрық биофизикалық профилі, кіндік артериясының доплерографиясы.

2) стационардағы қосымша тексерулер:

• ЖІҚК күмәнданғанда көз түбін тексеру

• Іш қуысы органдарының УДЗ

• созылмалы АГ кезінде ЭХО КГ

Диагностикалық критерийлер:

1) шағымдары және анамнез

• бас ауыру

• жүрек айну, құсу

• эпигастрий, оң қабырғаасты ауырсыну

• ісіктер

• зәрдің азаюы

2) физикалық тексеру:

• АГ

• ісіктер

• протеинурия

• көру нашарлауы

• құсу

• клонус

• бауыр пальпациясында ауырсыну

3)лабораторлы тексеру:

• зәр порциясында белок - 0,3 г/л көп

• тәуліктік протеинурия - 0,3 г/т көп

• ЖҚА - тромбоциттер 100*106 г/л аз

• ҚБА - бауыр ферменттерінің нормадан 2 еседен көп жоғарылауы

4) лаб. зерттеу:

• ұрық КТГ

• ұрық биопрофилі

• кіндік тамырларының доплерографиясы

№29 Билет

Ерте гестоз диагностикасы

1) Амбулаторлы деңгейде жүргізілетін міндетті тексерулер:

• шағымдары мен анамнез жинау

• физикалды тексерулеп (дене массасын бақылау)

2) Амбулаторлы деңгейде жүргізілетін қосымша тексерулер:

• ЖҚА

• ЖЗА

• ҚБА (билирубие, қалдық азот, мочевина, электролиттер - калий, натрий, хлоридтер, жалпы белок және фракциялары, трансаминазалар, глюкоза, креатинин)

• Іш қуысы органдарының УДЗ

3) Тексерулердің минималды тізімі:

• ЖЗА

• ЖҚА

4) Стационар деңгейде жүргізілетін міндетті тексерулер:

• ЖҚА

• ЖЗА

• кетон денелеріне зәр анализі

• Іш қуысы органдарының УДЗ

5) Стационар деңгейде жүргізілетін қосымша тексерулер:

• Бүйрек УДЗ

• ФГДС

• гепатит маркерлеріне қан

• іш қуысы КТ

• іш қуысы МРТ

• қалқанша без УДЗ

• көз түбін қарау

Диагностикалық критерийлер:

1) Шағымдары:

• женіл дәрежеде - құсу тәулігіне 4-5 рет, апатия және жұмысқа қаблеттіліктің төмендеуі

• орташа дәрежеде - құсу тәулігіне 10 рет және одан көп, сілекей шұбыру,иайтарлықтай әлсіздік, апатия, іш қату

• ауыр дәрежеде - құсу тәулігіне 20 рет және одан көп, айқын сілекей шүбыру, бас ауыру, бас айналу, әлсәздәк, апатия, оң қабырғаасытының ауыруы.

2) физикалды тексеру:

• женіл дәрежеде - айқын емес тахикардия, артериалды гипотензия

• орташа дәрежеде - тері құрғауы, субфеьрильді температура, тахикардия, артериалды гипотензия

• ауыр дәрежеде - терінің құрғауы және салбырауы, субфебрильді температура, ауыздар ацетон иісі, айқын тахикардия, артериалды гипотензия, "шаңды із" симптомы (денеде саусақпен жүргізгенде қабыршақтанған терінің пайда болуы)

3) лабораторлы зерттеулер:

• женіл дәрежеде - лабораторлы мәліметтер нормада

• орташа дәрежеде: ЖҚА - жеңіл анемия, қанның қышқылды-негізді жағдайы - метаболикалық ацидоз, ЖЗА - ацетон болу.

• ауыр дәрежеде - ЖҚА: Ht деңгейі 42% артық жоғарылау, лейкоцитоз

• қалдық азот, мочевина , билирубин деңгеінің жоғарылауы, жалпы белок азаюы.ЖЗА: протеин-, цилиндр-, уробилин-, эритроцит-, лейкоцитурия.

4) инструменталды зерттеу:

• іш қуысы органдары УДЗ: бауырдың майлы дистрофиясы

5) мамандар консультациясы:

• терапевт

• гастроэнтеролог

• хиркрг

• уролог

• онколог

• инфекционист

• эндокринолог

• невропатолог

№30 Билет

Кеш гестоз диагностикасы

1) Амбулаторлы деңгейде жүргізілетін міндетті тексерулер:

• шағымдары мен анамнез жинау

• физикалды тексерулеп (дене массасын бақылау)

2) Амбулаторлы деңгейде жүргізілетін қосымша тексерулер:

• ЖҚА

• ЖЗА

• Іш қуысы органдарының УДЗ

3) Тексерулердің минималды тізімі:

• ЖЗА

• ЖҚА

4) Стационар деңгейде жүргізілетін міндетті тексерулер:

• ЖҚА

• ЖЗА

• кетон денелеріне зәр анализі

• Іш қуысы органдарының УДЗ

5) Стационар деңгейде жүргізілетін қосымша тексерулер:

• Бүйрек УДЗ

• ФГДС

• гепатит маркерлеріне қан

• іш қуысы КТ

• іш қуысы МРТ

• қалқанша без УДЗ

• көз түбін қарау

Диагностикалық критерийлер:

1) Шағымдары:

• женіл дәрежеде - құсу тәулігіне 4-5 рет, апатия және жұмысқа қаблеттіліктің төмендеуі

• орташа дәрежеде - құсу тәулігіне 10 рет және одан көп, сілекей шұбыру,иайтарлықтай әлсіздік, апатия, іш қату

2) физикалды тексеру:

• женіл дәрежеде - айқын емес тахикардия, артериалды гипотензия

• орташа дәрежеде - тері құрғауы, субфеьрильді температура, тахикардия, артериалды гипотензия

3) лабораторлы зерттеулер:

• женіл дәрежеде - лабораторлы мәліметтер нормада

• ауыр дәрежеде - ЖҚА: Ht деңгейі 42% артық жоғарылау, лейкоцитоз

4) инструменталды зерттеу:

• іш қуысы органдары УДЗ: бауырдың майлы дистрофиясы

5) мамандар консультациясы:

• терапевт

• гастроэнтеролог

• хиркрг

• уролог

• онколог

• инфекционист

• эндокринолог

• невропатолог

31. Менструалды цикл бұзылысы диагностикасы

1) амбулаторлы дәрежеде жүргізілетін міндетті тексерулер:

• шағымдары мен анамнез жинау

• физикалды зерттеу: ДМИ, қалқанша без пальпациясы, теріні қарау, іш пальпациясы, гтнекологиялық зерттеу.

• ТВУДЗ

2) амбулаторлы дәрежеде жүргізілетін қосымша тексерулер:

• ЖҚА

• ИФА методы арқылы прогестерон деңгейін анықтау

• коагулология: тромбоциттер агрегациясы, қан плазмасында қызыл жегінің антикоагулянтын анықтау, қан плазмасында АЧТВ анықтау.

• кіші жамбас қуысының УДЗ

• гистероскопия

Диагностикалық критерийлер:

• шағымдары: менструальды цикл бұзылысы - менструация болмауы, сирек менструация, ретті емес менструация, көп менструация, аз менструация, ұзақ менструация,иқысқа менструация, жыныс жолдарынан қан кету.

• анамнез:

1) менархеден бастап менструалды цикл бұзылысы

2) медициналық аборт немесе басқа да медициналық манипуляциядан кейінгі менструалды цикл бұзылысы

3) гормоналды контрацептив қолданғаннан кейінгі менструалды цикл бұзылысы

4) анамнезде ауыр қан кетулер

• физикалды тексерулер:

1) теріні қарау: тері және кілегей қабаттардың бозаруы, көгерулер, петехиялар, стрия, гирсутизм, ДМИ

2) іш пальпациясы

3) вагиналды тексеру

4) айнамен қарау

• лабораторлы зерттеулер

1) ЖҚА: гемоглобин төмендеуі

2) прогестерон деңгейі: прогестеронның азаюы - ановуляторлы циклды көрсетеді.

3) коагулограмма: тормбоциттер агрегациясының жоғарылауы, қызыл жегі антиденелері оң, АЧТВ көрсеткіштерінің артуы,иД-миерінің артуы - коагулопатя көрінісі.

• Инструменталды зетрреулер:

1) ТВУДЗ - эндометрийде, цервикалды каналда полиптің, субмукозды лейомиоманың, аденомиоздың, эндометрий гиперплазиясының болуы.

2) гистероскопия - кілегейасты миоматозды түйіннің болуы немесе полиптің бьолуы,немесе синехиялар мен гиперплазиялардың болуы.

3) кіші жамбас органдарының МРТ - түйіндердің болуы және олардың орналасуы (субсерозды, ирнтрамуралды), жатыр дамуының ақаулары.

• мамандар консультациясына көрсеткіш:

1) онколог - атипиялық гиперплазия анықталса

2) гематолог - коагулопатия анықталса

№32 Билет

Маститтің профилактикасы.

Мастит бұл сүт безінің инфекция ену нәтижесінде қабыну ауруы.Көбінесе бұл ауру баланы емізетін әйелдерде дамиды.Бұндай жағдай лактационды немесе боаснудан кейінгі мастит деп аталады.Бұл аурудың профилактикасы жүктілік кезінде басталып,босанудан кейін жалғасу керек.

Жүктілік кезіндегі маститтің алдын алу шаралары:

Бұл кезеңдегі алдын алу шаралары болып гигиеаны сақтау болып табылады.Жүкті әйел күнделікті таңертең емшегін сабындап жуу керек,сосын жұмсақ сүлгімен сүрту керек.Емізектің терісі құрғақ болса жуған соң вазелин майымен майлау керек.Бұл жағдайдың бәрі болашақта бала емізген кездегі емізектің зақымдануының алдын алады.Жүктіліктің 5ші айынан бастап ауа ваннасын қабылдау керек,яғни әйел күніне 15 мин төсін ашық ұстауы керек.Жазда күн астында ,ал қыста ультрафиолет сәулесімен сәулелендіру.Бұндай процедура жүкті әйелдің иммунитетін жақсартады.

Іш киім таңдағанда емшекті көтеріп туруы керек,ол сүттің жиналып қалуынан сақтайды және кең болғаны дұрыс .Босану мерзіміне 3 апта қалғанда емізікті арнайы емізу үшін дайндау керек.Ол үшін арнайы жаттығу жасау керек,яғни емізікті негізін қысады,бұл күніне 2 мин сосын жарты сағатқа дейін созамыз.

Босанудан кейінгі маститтің алдын алу шаралары:

Баланы емшекке дұрыс қою ,емізіктің зақымдалуының ,лактостаз мен маститтің алдын алады.Бастапқы кезде әйел емшекті баланың сұрағанын күтпей өзі балаға беру керек.Баланы дұрыс емізу керек.

Күнделікті гигиена шаралары емізікті инфекциядан сақтайды.Ол қолдарын стерильді щеткамен жуып және сүт бездерін әрбір емізгеннен кейін жылы ағын сумен жуу керек .Содан кейін емшекті арнайы матамен сүртіп, әр жуған сайын ауыстырып тұру керек.Содан кейін әйел сүт бездерін 20 минут ашық ұстау керек.

№33 Билет

Кольпиттің диагностикасы және емі.

Стандартты гинекологиялық қарау .Кольпитті диагностикалау :қынапты және жатыр мойнын айна көмегімен жасалады.Жедел ағымды вагинит кезінде қынаптың кілегей қабаттары ашык боялған,қатты қалыңдаған және ісінген ,серозды және іріңді қабатпен жабылған.Ауыр жағдайда кілегей қабатының эпителиінің эрозияланғанын көреміз.Созылмалы ағымда кілегей қабатының дефекті айқын байқалмайды және бөліністер аз мөлшерде.

Кольпоскопия –кілегей қабаттағы өзгерістерді анығырақ көруге мүмкіндік береді және дәл диагноз койылады.

Сонымен қатар қынаптан ,жатыр мойнынан және уретрадан алынған жағынды арқылы маңызды ақпарат аламыз.Спецификалық емес вагинит кезінде жағындыда 30-60 лейкоцит,лактобактериялардың азайғанын,басқа микрофлора пайда болғанын көреміз.

Жағындыны бактериоскопиялық зерттеу кезінде және бакпосев микроағзаларды идентификация жасауға мүмкіндік береді.Жиі кольпит кезінде әртүрлі бактериялар кездеседі.

Ректальды қарау:яғни бұл кезде саусақпен тік ішекті қарайды,патологиялық өзгерістерді іздейді(фистулы) жаңадан түзілістер

Аминотест :бұл арнайы иістерді анықтау үшін қолданылады,яғни бұл үшін арнайы қынаптың артқы қабырғасынан жағынды алып оған гидроксид калий қосады.Бұл кезде бактериальды кольпит болса балықтың иісі шығады.

Жалпы қан анализі және биохимиялық қан анализі :қабыну процесін байқаймыз,яғни лейкоциттердің көбеюі ЭТЖ жоғарылауы .

Қанды гормонга тексеру:атрофиялық кольпиттер эстрогендердің жетіспеушілігінен болады.Соған байланысты гармон мөлшерін анықтайды.

Сонымен қатар гинекологиялық патологияны анықтауда кіші жамбастың УДЗ і мәлімет береді.

Емі.

Заманауи гинекологияда жергілікті және жалпы терапияны қолданады.Ем комбинирленген және кольпит түріне байланысты,наукастың жасына және қосымша ауруларына байланысты тағайындалады.

Жергілікті емі:

-микробқа қарсы таблеткалар(Тержинан)

-мазь және мазьдық апликациялар,антисептикалық немесе антибактериялды свечалар ( Хлогексидин ,Метранидазол ,Тержинан,Бетадин,Гексикон )

-жергілікті гормональды терапия

-спринцевание және ванна

Медикаментозды емі:

-антибактериалды терапия (фторхинолон тобының препараттары жән кең спектрлі комбинирленген препараттар мысалы: Тифлокс ,Офор т.б)

-Гормоналды терапия (Фемостон 1/10 немесе Фемостон 5/1 және т.б )Гормональды емдеген кезде гормональды фон қалпына келеді және қабыну процесі жойылады.

Жалпы нығайтуға арналған терапия:

-физиотерапия -витаминді комплекс -пробиотиктер

-фитотерапия -иммуномодулятор

Диета сақтау

-сүтқышқылды тағам

-балық майы,креветки ,треска ,тунец

-талшыққа бай тағамдар көкөністер ,жемістер.

-витаминге бай тағамдар В ,Е ,А

№34 Билет

Сүт безінің қатерлі ісігінің скринингі .

Скрининг бұл белгілі бір жас аралығындағы әйелдерді,сұт бездерінің қатерлі ісігін ерте сатысында анықтау мақсатында қолданылатын зерттеу болып табылады.

Скрининг жүргіззу әдістері:

-сүт бездерін өздігінен тексеру; -сүт бездерін дәрігер көмегімен тексеру ;

-маммография ; -генетикалық зерттеу

Сүт безінің дамуына әкелетін қауіп факторлары:

-Отбасылық анамнезде қатерлі ісіктің болуы;

-ерте(11 жасқа дейін )кеш (15 жастан кейін ) менструация болуы ;

-кеш алғашқы босанушылық; -гормоналды бұзылыстар;

-лактациядан бас тарту ; -50 жастан жоғары жас;

Сүт бездерін өздігінен тексеру .

Ай сайынғы сүт бездерін өздігінен тексеру барлық әйелдерге 20 жастан бастап жасағаны дұрыс .Бұның мақсаты әйелдің сүт бездеріне көңіл бөлуін арттыру және потологиялық өзгерістер болған жағдайда дәрігерге уақытында көріну .

Маммография бұл ауырсынусыз ,инвазивті емес және көп мәлімет беретін әдістің бірі.Маммография сүт бездерін рентген сәулесі арқылы көруге мүмкіндік береді.Нақтылығы 90%.Сонымен қатар кемшілігі де бар,яғни 40 жасқа дейінгі әйелдерде ақпараттылығы төмендейді.(жас кезде емшектің тығыздылығы жоғары болады.)

-силиконды имплантациясы бар әйелдерге қолданылмайды .

-жүкті әйелдерге және лактация кезінде қолданылмайды.

УДЗ бұл ауырсынусыз және қауіпсіз әдіс ,ол сүт безінің қатаюмен және жаңа түзілістер болатын ауруларды анықтауға көмектеседі.Алынған нәтижелер арқылы кисталарды ,сүт бездерінің дисплазияларын ,қатерсіз және қатерлі ісіктерді анықтаймыз.Сонымен қатар УДЗ көмегімен кистозды және басқада ауруларды дифференциялауға болады,ал кішкентай кальцинаттарды маммограмада қараған дұрыс .

Егерде әрбір әйел ертерек қаралғанда өз өмірін сақтап қалар еді.Яғни оған:

-ай сайынғы өздінен тексеру( визуалды қарау ,пальпация жасау)

-20жастан 39 жасқа дейін жылына 2 рет УДЗ тексеру жүргізу.

-40-50 жас аралығындағы әйелдер жыл сайын УДЗ және маммограф аппаратында тексерілу .

-50жастан асқан әйелдер жылына 1-2 рет маммографиялық тексерістен өту қажет.

Қай кезде сүт бездерінің скринингі жасалуы қажет:

Маммографияны да және УДЗ да менструалды циклдың белгілі бір күнінде өту керек,(гормоналды терапия кезінде немесе менопауза кезінде циклдің кез келген күнінде скрининг өтуге болады )Қолайлы уақыт болып циклдің 5 ші күннен 14 күнге дейін аралық болып табылады.

№35 Билет

Жатыр мойнының қатерлі ісігіне скрининг жүргізу

Скрининг бұл –жатыр мойны дамуы мүмкін қауіп тобындағы әйелдерге жүргізілетін тестілеу,көбінде симптомдар білінбейді.Скрининг бұл рак алды жағдайларды анықтау үшін қолданылады,яғни уақытында емделмесе жатыр мойны қатерлі ісігіне алып келеді.

Скрининг кезінде өзгерістер анықталған әйелдерг е алдағы уақытта жатыр мойны қатерлі ісігін алдын алу мақсатында ары қарай бақылау жүргізіледі ,диагностикаланады жән е ем тағайындалады .

Жатыр мойнының қатерлі ісігін және рак алды жағдайларды анықтау үшін цитологиялық әдісті қолданады,ол грек дәрігерінің атымен аталған Папаникалоу .Бұл әдісте жатыр мойнынан және цервикалды каналдан алынған клеткаларды Папаникалоу әдісімен арнайы бояғышпен бояйды .Қысқаша ПАП тест деп аталады.Бұл тест бұрын жылына 1 рет жасалса қазіргі уакытта 3-5 жылда бір рет жасалады.

Көптеген өзгерістер 30-65 жас аралығындағы әйелдерде байқалады .Бұл жастағы әйелдерге ПАП тест пен бірге Адам папилома вирусының жоғары онкогенділігіне скринингпен бірге 5 жылда 1 рет жасау тағайындалған немесе ПАП тест АПВ скрингпен бірге болмаса 3 жылда бір рет жасалады.

Жаңа тағайындауларға сәйкес скрининг былай жүргізіледі.

-21 жасқа дейінгі қыздарға скрининг жасалмайды;

-21-29 жастағы әйелдер тек ПАП тест 3 жылда 1 рет ;

-30-65 жастағы әйелдер ПАП тест пен АПВ бірге скринингтеу немесе тек ПАП тест 3 жылда 1 рет ;

-65 жастан кейінгі әйелдер скринингтеу міндетті емес ,егерде оған дейінгі ПАП тесттері теріс болған жағдайда . Осы жастағы әйелдер алдыңғы CIN II ,CIN III, аденокарцинома in situ болған әйелдер 20 жыл көлемінде скринингті жалғастыру керек.

-Тотальды гистэроэктомиядан кейін скринингтің қажеті жоқ;

-АПВ қарсы вакцинация жүргізгеннен кейін ,вакцина жасалмаған әйелдерге жасалған тағайындаулармен жүру керек.

21-29 жастағы әйелдерге скринингке қатысты тағайындаулар: АПВ скринингтеусіз тек ПАП тестпен анықтау әйелдердің иммунды жүйесі АПВ инфекциясымен жақсы күресуіне байланысты.Орташа алғанда әйел адамның ағзасы инфекцияланғаннан кейін 8 ай ішінде әйелдің ағзасы адам папиломма вирусынан құтылады,тіпті инфекцияланғаннан кейін ағзада эпителийде өзгеріс болған жағдайда ағза өздігінен жазылады.

Кейбір жағдайда скринингтеу жиі жүргізіледі:

-ВИЧ жұқтырғандар ;

-трансплантация жасатқандар немесе иммунодепрессияға ұшырағандар;

-бұрын ракпен немесе CIN II ,CIN III емделгендер;

Осыған байланысты жыл сайын ПАП тест өту қажет емес бірақ бұл гинекологка сирек бару керек деген сөз емес .

Дата добавления: 2018-04-05; просмотров: 1529; Мы поможем в написании вашей работы!

Поделиться с друзьями:

⇐ Предыдущая 1 23

Мы поможем в написании ваших работ!