Бактериальды вагиноз. Этиология. Клиника.диагностикасы мен емі



Билет Физиологиялық жүктілік. Физиологиялық жүктілікті бақылау Хаттамакоды: PN-O-003 " Физиологиялықжүктіліктібақылау " Акушерлік-гинекологиялықсаладағымедициналықпункттерүшін АХЖ-10 бойынша коды (кодтары): Z34. Қалыпты жүктілік ағымын бақылау Анықтамасы: Физиологиялықжүктілік – ұзақтығы 37-42 аптағасозылатын (276-294 күн), нəтижесіндемерзімінежеткентірінəрестедүниегекелетінжүктілік Жіктемесі: жоқ Қауіп-қатерліфакторлар: жоқ ДИАГНОСТИКА  Диагностика критерилері: жүктіліктің гестациялық мерзіміне сəйкес физиологиялық ағымы.  Негізгі диагностикалық шаралар тізімі: тактиканы қара.  Қосымша диагностикалық шаралар тізімі: тактиканы қара. Жүктілікті бақылау тактикасы Алғашқы тексеру жүктіліктің 12 аптасына дейінгі мерзімде бірінші медициналық тексерумен бірге өткізіледі. Жүктіліктің 12- аптасында өткізілетін бірінші медициналық тексеру: 1. Жүкті əйелдің жасы.18-ге дейінгі жəне 35-тен асқан жүкті УДЗ жолданады; 2. Əйелге тексерудің қосымша əдістері туралы мəлімет беру керек, өйткені ол оларды жүргізу қажеттігі туралы шешім қабылдауға тиіс; 3. Жүктінің дене салмағы. Дене салмағының индексі 25,0-ден артық болса глюкозаға төзімділігіне (толеранттылық) тест жəне УДЗ өткізу қажет. Салмағы артық жүктілер рационында калория мен белокты шектеу, сондай-ақ жүктіліктің бастапқы кезеңінде салмақты көп қосқандарға бұл өте тиімсіз, тіпті нəрестенің дамуына зиянды əсер етуі мүмкін; 4. Жүктілік мерзімін анықтау (жүкті 12-14 аптада УДЗ өтеді. ):  - Соңғы етеккір мезгілі, оның сипаты (етеккір сипаты əдеттегіден өзгеше болған жағдайда УДЗ-ге жолдау қажет).  - Нəтижесі оң болған жағдайда, жүктілікті анықтауға арналған тест уақыты.  - Етеккір оралымының реттілігі (тым ретсіз). 5. Əйел жүктіліктен сақтандыратын дəрілер ішкен бе (жүктіліктің дəл алдында қабылдаған ба?); 6. Алдыңғы жүктілік ағымы: - Алдыңғы жүктілік ұзақтығы (36 аптадан кем немесе 42 аптадан артық болса, УДЗ қажет) - Алдыңғы жүктілікті ауырлатқан бауыр ішілік холестаз, уыттану (əрқашан УДЗ өткізіледі) - Босану ұзақтығы (кесар тілігі), вакуум көмегімен сорып шығару (тар жамбас) - Босанудан қорқу - Босану кезіндегі нəресте салмағы (4,5 кг-нанартық немесе 2,5 кг-нан кем болса, УДЗ, глюкозаға төзімділікке тест) - Туған баланың денсаулық жағдайы (туа біткен ауытқулар, хромосомдық патология, нəрестенің өлі тууы) - Алдындағы аборттар (2, одан да көп ) - Алдындағы аурулары жəне денсаулыққа байланысты басқа мəселелері - Жүктілік кезінде дəрі қабылдауы (дəрілерді шектен көп қабылдау, тератогенді, психотроптық дəрілерді қабылдауы) - АҚ (с.б.б. 140/90мм. жиі жоғарылауы) - Зəр жолдарының инфекциясы (сақтандырушы ем жүргізу, жүктіге кеңес беру) - Сусамыр (глюкозаға төзімділікке тест өткізу қажет) - Тромбоз, эмболиялар, гепатит, жүрек тоқтауы, субарахноидалық қанқұйылу, қатерлі ісік (жүктіні арнайы маманға немесе УДЗ мейілінше тез жіберу керек) - Қояншық, геморрагиялық аурулар, жүрек, тыныс алу ағзаларының, бүйрек немесе бауыр жүйке жүйесі аурулары, қалқанша без қызметінің бұзылуы, құяң, ішек аурулары (жүктіні арнайы маманға жіберу керек немесе оны одан ары бақылау тактикасы жөнінде кеңес алу қажет) 7. Жүктіліктің ерте мерзімінде диагностикалық шаралар өткізу қажет патология (ата-анасының бірінде немесе алдында туған балада хромосомдық өзгерістер, жанұя мүшелерінде тұқым қуалайтын ауру, алдында туған балада немесе жанұяның басқа мүшелерінде нефроз, анэнцефалия, менингомиелоцеле немесе ОЖЖ (ЦНС) басқа патологиясы). Бедеуліктен емдеу (дəл осы жүктілік алдында) - Шылым шегу (айқын құмарлық) - Кəсіптік зияндылықтар - Əлеуметтік мəселеле. - Аллергия - Жатырға операция 8. Іншекті екі қолмен жəне айнамен тексеру, ең бірінші мақсаты жұқпалар болу мүмкіндігін анықтау. Жүктіліктің кеш мерзімінде іншекті екі қолмен тексеру үлкен сақтықпен жүргізіледі, жатыр мойнын мүмкіндігінше аз тітіркендіру. Бұл тексеру жатыр тонусының жоғарылығында немесе жүктіде іштің төменгі жағында бату сезімі болғанда жүргізіледі. Бұл сезім мерзімінен бұрын босануды меңзейді; 9. Жүкті əйелдерконсультациясына əркелгенінде, жатырмойныныңұзындығынанықтауүшін, айнаменабайлапқарауғаболады. Айнаментексеружатырмойныныңашылуыменқағанақтыанықтауғадамүмкіндікбереді; 10. Іншекжəнежатыраңқасыжұқпалардыңболуынатексеріледі (жытырмойныныңэрозиясы, жынысжолдарынаниістішығындылардыңбөлінуі). Қажетболса,тікелейіншекшығындыларынакалийгидроксидіерітіндісінтамызғаннанкейіноданбалықиісініңбілінуінетестөткізіледі, соныменқосамикроскоппенжатыржағындысіннегізгіжасушаларғажəнетрихомонадағатексереді. Іншекқышыса, саңырауқұлақтардыанықтауүшінжағындылардынмикроскопиясынпайдалануғаболады (іншекқабырғаларынанақшығындылардықырнау) немесеөсіндінісебу əдісі. Тексерусəтіндемойынжолдарынанқандышығындыларболсанемесенауқасоғаншағымданса, материалдыхламидия, созинфекциясынатексеругеалукерек. 1 кесте. Жатырдыңжүктіліккезіндегікөлемі Жүктілікаптасы   Жатыркөлемі 6-шы Жатыркөлеміелеуліүлкеймеген 8-ші 9 см. 12-ші 12 см. 16-шы Жатыр түбі қасаға жігінің жоғарғы жақтауы мен кіндік қашықтығының ортасында орналасқан 20-шы Жатыр түбі кіндік деңгейінде орналасқан Жатыр көлемі аменорея ұзақтығымен сəйкес келмеген жағдайда, əйелді УДЗ-ға жіберу керек. Басқа ұсыныстар: - Нəрестенің жүрек соғуын анықтау керек. Ол УДЗ немесе “Малыш” аппаратымен жүктіліктің ең ары кеткенде 14-аптасында анықталуға тиіс; - Жүктіге қалыпты жүктілік 42 аптаға созылуы мүмкін екені түсіндіріледі; - Қан анализі (1-ші келгенде 6 параметрде); - Гемоглобин деңгейі 110 г/л төмен болса, қанның сарысулық темір құрамын анықтайды; - Зəр анализі келген сайын; -1-ші келгенінде іншектің тазалық дəрежесін анықтау үшін жағынды ; -1-ші келгенінде RW; -1-ші келгенінде АИТВ (ВИЧ) (қалауы бойынша); - Терапевтің, стомотологтың, эндокринологтың тексеруі; - Жасы 35-тен асқан жүктіні генетиктің консультациясына жіберу (қосымша тексеру). Қорытынды (бақылаулық) тексеру жүктіліктің 14-15-аптасында. -Жүктінің келісімімен қанын сарысулық АФП-ға тексереді. Қорытынды (бақылаулық) тексеру жүктіліктің (22)-24-(26) апта мерзімінде. -Тексеру мақсаты – мерзімінен бұрын босану қаупі дəрежесін бағалау; -Тексеру барысында жатыр түбінің тұру биіктігін өлшеу маңызды (көп ұрықты жүктілік болуы мүмкін); -Жүктінің анамнезінде мрзімінен бұрын босану мүмкіндігіне меңзеу болса, ол медициналық тексеруге жіберіледі. 20-22 аптада УДЗ (туа біткен даму ақауларында болмайды). Жүктіліктің (26)-28-(30) аптамерзіміндеөткізілетінекіншімедициналықтексеру: -ЖүктіліктіңосымерзіміндежатыртүбініңтұрубиіктігінөлшеужəнеУДЗарқылыкөпұрықтыжүктіліктітүбегейлірастауқажет. Бұданбасқа, екіншімедициналықтексерукезіндекешеуілдіуыттанубелгілерінмақсаттытүрдеанықтауқажет; -Бұрынжүктіболған əйелдерденнəрестеніңбұрынғыжүктілікпенқазіргіжүктіліктіңосымерзіміндегімөлшерінсалыстырусұралады; -Тексерубарысындаайқандалатыны: 1. Жүктініңөзжұмысынқаншалықтыорындайалатыны. 2. Салмағыныңшектентысұлғаюсебебі (кешеуілдіуыттануы (преэклампсия). Акушерлік тексеру. Жатыр көлемі (орташа мəннен 2 см.артық емес ауытқу рұқсат етіледі ). 1. Мойын жолы (каналы) (ішкі аңқа 1 саусақты өткізеді). 2. Нəрестенің алда жатуы (көлденең немесе бөксемен жатуы жатыр дамуының анмалиясын меңзейді). 3. Нəрестенің мөлшері мен салмағын салыстырады немесе келесі түрде сипаттайды: к – жүктілік мерзімімен салыстырғанда нəресте мөлшері кіші; қ – жүктілік мерзімімен салыстырғанда нəресте мөлшері қалыпта; ү – жүктілік мерзімімен салыстырғанда нəресте мөлшері үлкен. Жүктіліктің соңғы мерзімінде жүктілердің бəріне скринингтік УДЗ жүргізуге болмайды, алайда нəресте кіндігі тамырларындағы қан жүруіне допплерография жасау жоғары қауіп тобындағы жүктілердің перинаталдық өлім-жітім жиілігін азайтуға мүмкіндік береді. -Қан анализі (эритроциттер, ЭТЖ (СОЭ), лекоциттер, ұйығыштығы). -Зəр анализі. -RW (30 аптада) -іншектің тазалық дəрежесін анықтау үшін жағынды 30 аптада Қорытынды (бақылаулық) тексеру жүктіліктің (30)-32-(33) апта мерзімінде. -Бұл қараудың мақсаты – нəресте өсуін айғақтау, бұл үшін жатыр түбінің тұрған биіктігі өлшенеді. -Нəресте мөлшерін бағалау (жоғары қара). -Нəрестенің алда жатуын анықтау (бөксемен жатуы мүмкін). -Ерекше қауіп факторы бар жүктілерде жүктіліктің 33-35 апта мерзімінде нəрестенің қимылдау белсенділігін бақылау ұсынылады (алдыңғы жүктілікте нəресе өлуі, жүктілердің бауыр ішілік холестазы, сусамыр немесе глюкозаға төмен төзімділік). Нəрестенің өздігінен қимылдауын жүктіліктің 41 аптасынан ерте санау ұсынылмайды, себебі бақылаудағы тексерулерде олардың мəліметі расталмайды. -Нəрестенің қимылын санау. 1. Қимыл ұйықтар алдында бір сағат бойы саналады. Норма болып нəрестенің 1 сағат ішінде ең кемі 10 қимыл жасауы саналады. Егер нəресте қимылы 10-нан кем болса, санау тағы 1 сағат жалғастырылады, нəрестенің 10 айқын қимылы білінбесе, жүктіні тікелей əйелдер консультациясына жіберу керек. 2. Нəрестенің қимылын күні бойы да санауға болады. 3. Жүктіні өлшеу, АҚ өлшеу, зəрінде белокты анықтау. Жүктіліктің (35) – 36 – (37) апта мерзімінде өткізілетін медициналық тексеру. Тексеру мақсаты – нəрестенің бөксемен жату ықтималдығын анықтау,нəрестенің өсуін айғақтау, жыныс ағзаларының ұшықтық инфекциясын ашу. Келесі белгілерге көңіл аударылады: 1. Нəрестенің қимыл белсенділігі; 2 Қышудың болуы жүктілердің бауыр ішілік холестазын меңзеуі мүмкін; бұл жағдайда аш қарында қан сарысуында АЛТ жəне өт қышқылының болуын анықтайды. 3. Акушерлік тексеру; 4. Жатыр көлемі (орташа мəннен 2 см.артық емес ауытқу рұқсат етіледі ); 5. Сыртқы жыныс мүшелері (ұшықтық жұқпадан қауіпенгенде, яғни күлдіреу немесе жаралар болса, жүктіге ол туралы ескертіп, тиісті зерттеу үшін материал алу); 6. Жатыр мойны сыртқы аңқасының жағдайы; 7. Нəрестенің алда жатуы (бөксемен жатуы); 8. Нəрестенің мөлшері (жоғары қара); -Қан анализі (36 аптада); -Зəр анализі; -RW (36 аптада); -Іншектің тазалық дəрежесін анықтау үшін жағынды 36 аптада Қарау босанғаннан 5-12 аптадан кейін. 1. Алғашқы патронаж перзентханадан шыққаннан кейін 7-10 күнде өткізіледі. 2. Жатыр мойны сыртқы аңқа аймағында эктопия болса,етеккір қайта басталғанда, цитологиялық зерттеу үшін Папаниколау бойынша жағынды алынады. 6 айдан кейін жағынды қайта алынады да, қажет болса ем тағайындалады. Эктопияның өзі емдеуді талап етпейді. 3. Жұқпаның белгілері болғанда, қажетті зерттеулер жүргізілуі тиіс. Босанғаннан кейінгі қарау мақсаты. 1. Жүктілікке қарсы құралдар қабылдау қажеттігін анықтау жəне сақтану тəсілін таңдау. Қалыпты мөлшердегі жатырға ЖІҚ (ВМС) енгізуге болады. Екі жəне одан көп дені сау балалары бар немесе жасы 35-тен асқан əйелдер күйеуінің келісімімен хирургиялық тұлдауға құқылы. 2. Нəжіс ұстамаудың дамуы мүмкін ( нəжіс немесе газ ұстау қабілетінің төмендеуі). Босанғаннан кейінгі депрессия белгілерінің болу мүмкіндігі. - Келесі тестер өткізіледі: Қанда гемоглобин деңгейін , ЭТЖ (СОЭ), АҚ өлшеу; жүктілік кезінде зəр жолдарында жұқпа болған жағдайда, зəрге бактериологиялық тексеру жүргізіледі. - Балада қандай да бір тұқым қуалаушылық патологияның бар екеніне күдік туған жағдайда, əйелді медициналық генетика маманына кеңеске жіберу керек.   №2 Билет  Жүктілікті үзу қаупі.Клиникасы .Этиологиясы.ЖТД тактикасы Анықтамасы Өздігінен түсік тастау (ӨТт) – жүктіліктің 22 аптасына дейін əбден жетілмеген, өмір сүруге қабілетсіз, немесе салмағы 500г дейін нəрестенің тууымен аяқталып, өз бетімен үзілуі. Эпидемиология: ӨТт жиілігі жүктілігі анықталған 15 пен 44 жас аралығындағы əйелдердің 15-20 пайызын құрайды, ӨТт шынайы жиілігі табиғи сұрыптауды ескергенде, 50 пайызды құрайды. Жіктемесі 1. ӨТт кезеңіне қарай: - ӨТт қаупі – түрлі қарқынды ауырсындыру белгілері, жыныс жолдарынан жатыр мойнының құрылымдық өзгерістерінсіз қаншымақ бөлінуі; - Басталған ӨТт – ауырсындыру белгілері, жыныс жолдарынан жатыр мойнының құрылымдық өзгерістерімен қоса шамалы қаншымақ бөлінуі; - Өздігінен түсік тастау (аборт в ходу) - іш астының толғақ тəрізді ауыруы, жатыр мойнының делатациясы негізінде (фонында) жыныс жолдарынын қаншымақ бөлінуі; - Толық өздігінен түсік тастау – жатыр қуысынан ұрық жұмыртқасының толық шығуымен аяқталады; - Орындалмаған (болмаған ) ӨТт – жатыр қуысында өмірге қабілетсіз ұрық жұмыртқасының 3 апта жəне одан ұзақ мерзімге қалып қоюы; - Жұқпалы ӨТт - жұқпалар белгісімен ілеседі; - Дағдылы ӨТт - ӨТт жағдайлары 2 жəне одан көп рет. 2. Мерзіміне қарай: ерте ( жүктіліктің 12 аптасына дейін) жəне кешеуілдеген (жүктіліктің 13-22 апталарында). •     ЭПИДЕМИОЛОГИЯ ӨТтжиілігіжүктілігіанықталған 15 пен 44 жасаралығындағы əйелдердің 15-20 пайызынқұрайды, ӨТтшынайыжиілігітабиғисұрыптаудыескергенде, 50 пайыздықұрайды. ДИАГНОСТИКА Диагностика критерилері Анықтау сипат белгілері: - Жүктіліктің 22 аптасына дейін жыныс жолдарынан қан кету жəне іш астының толғақ тəрізді ауыруы; - Айнамен қарағанда, жатыр мойнынан қан ағу анықталады; - Екі қолмен тексергенде, ішкі аңқа жабық, жатыр жүктілік мерзіміне сай үлкейген, жұмсарған, аздап ауырсындырады. Негізгі диагностикалық шаралар тізімі: - Жатырды УДЗ; - Жағындылерді созға, трихомониазға жəне ашытқы саңырауқұлақшаларға тексеру. Қосымша диагностикалу шаралар тізімі: - ИФА – хориондық гонадотропин; - ИФА – ұшық; - ЦМВ, хламидиоз, микоплазманы, уреплазманы; - Зəрдегі 17 - кетостероидтарды анықтау, мойын каналынан өсінді тексеру. •     ЕМДЕУ ТАКТИКАСЫ Емдеу тактикасы Жүктіліктің бірінші триместрінен бастап: 1. Емнің негізін психологиялық қолдау, төсек тəртібін сақтау (көбірек жату), дене еңбегімен зорығуды болдырмау. 2. Ауырланған акушерлік анамнез құбылысында – прогестерон 100 мг күніне 4 рет немесе дидрогистерон 40 мг бірден, соңынан əр 8 сағатта 10 мг-нан, дротаверин 1 таблеткадан (40 мг) күніне 3 рет. 3. Қаншымақ бөлінуінде – натрий этамзилаты 1 таблеткадан күніне 3 рет, ол тоқтағанша. 4. Зəр-жыныс жолдары инфекциясы табылғанда – жүктілік мерзімінің 12 аптасынан кейін арнаулы ем. 5. Гиперандрогенияда – дексаметазон таблеткаланған (мөлшері зəрдегі 17-кетостероидтар деңгейіне байланысты.) 6. Дағдыға айналған өздігінен түсікте ауруханаға міндетті түрде жатқызу қажет. Негізгі дəрі-дəрмектер тізімі: 1. * Прогестерон 100 мг капс. 2. * Дротаверин 40 мг., 80 мг.табл. 3. Этамзилат 250 мг табл . 4. * Дексаметазон 500 мкг табл. Қосымшадəрі-дəрмектертізімі: жоқ Емтиімділігініңиндикаторлары: симптомдардыбасу, өмірсарасынжақсарту, асқынуларжиілігінтөмендету. * – Негізгі (өміргемаңызды) дəрілікзаттартізімінекіретінпрепараттар. •     ГОСПИТАЛИЗАЦИЯ Госпитализациялауға көрсетімдер: - жыныс жолдарынан қан кету қарқынының күшеюі; - 7 күн емдегенде түсік түсу қаупінің жойылмауы; - түспеген түсік; - инфекцияланған түсік; - дағдыға айналған өздігінен түсік. •     ПРОФИЛАКТИКА Біріншілік профилактика: ауру дамуына əсер ететін қауіп-қатерлі факторларды жою бойынша профилактикалық шаралар. №3 Билет Ерте гестоз. Жүкті әйелдердің құсуы . Клиника. Классификация. Стационарлық емге көрсеткіш. Жүктілік кезіндегі гестоз ауруы — қазіргі акушерлік саладағы өзекті проблеманың бірі және аурулардың арасында алдыңғы орындарда тұр. Гестоз — әйелдердің жүктілік кезіндегі асқынған ауру түрі, ол ана ішіндегі нәрестенің ең маңызды органдары мен жүйке жүйесі функциясының бұзылуымен сипатталады.   Гестозбен ауырған әйелдерде созылмалы түрдегі бүйрек және гипертония аурулары қалыптасады. Сондықтан аурудың алдын алу шараларын қолданған жөн. Мұндай аналардан туған балаларда дене пішіні және психоэмоционалды даму жағынан бұзылыс туындайды. Жүктілік гестозы екіге бөлінеді: алғашқы және кеш. Алғашқы гестоз жүктіліктің алғашқы үш айлығында құсу және ауыздан сілекей ағуы секілді белгілер арқылы анықталады. Гестоздың пайда болуына іштен туа біткен және жүре пайда болған нейроэндокринді айналым жүйесінің жетіспеушілігі (гипоксия, инфекция, улану, тұқым қуалау факторлары) және де әйелдерде кездесетін патологиялық аурулар (жүрек-қан тамыры аурулары, гипертония ауруы, гипотония, қант диабеті, пиелонефрит, гломерулонефрит, т.б.) әсер етеді. Ерте гестоздар жүктіліктің алғашқы айларында пайда болады. Жүкті әйелдің құсуы. Бұл жиі кезедеседі. Әйелдердің 80-85% жүктілік кезінде таңертеңгі мезгілде жүрегі айнып, анда-санда құсатын болады, бірақ жалпы жағдайы өзгермейді. Бұл гестозға жатпайды, тек жүктіліктің бір белгісі болып есептеледі. Ал гестоз кезінде әйел тәулігіне бірнеше рет жүрегі айнып, лоқсып, құсып, тәбеті төмендеп, жалпы жағдайы нашарлайды. Клиникалық белгілеріне байланысты үш түрге бөлінеді: 1) жеңіл; 2) орташа; 3) ауыр. Жеңіл түрінде күніне 3-4 рет құсады (көбіне тамақ ішкеннен кейін). Тамақ ішу қабілеті сақталады, кейде ащы-тұщы тағамдарды сүйсініп жейді. Жалпы жағдайы өзгермейді. Орташа түрінде әйел тәулігіне 10 және одан да көп рет құсады, жүрегі айнып, тамақ ішуі нашарлайды, ал ішсе, жедел құсып тастап отырады. Содан әлсіреп, жүдей бастайды. Сонымен бірге жүйке жүйесінде, зат және көмір сутегінің алмасуында өзгеріс болып, кетоацидоз пайда болады. Дене қызуы көтеріліп, жүрек пен тамыр соғуы жиілейді. Уақытында дұрыстап емделмесе, келесі ең ауыр түріне көшеді. Құсықтың ауыр түрін тоқтатусыз құсық деп те атайды. Бұнда құсықтың саны 20-дан да асады, жүрегі айнитыны сонша, тамақты ойлағаннан, иісінен құсатын болады. Кейде бұған сілекей ағу қосылады. Соның салдарынан ағза сусызданып, әлсізденіп, жүдейді. Кейде салмағы 8-10 кг дейін кемитін болады. Ағзада зат алмасуының ақырына дейін тотықтырылмаған қалдықтар көбейіп, қанда мочевина, қалдық азот және креатиннің мөлшері көбейеді, зәрде ацетон пайда болады, дене қызуы көтеріліп, тамыр соғысы жиілейді, ол 100-120-ға дейін жетеді. Дем алғанда аузынан ацетонның иісі шығып, әйел есінен тануы (кома) мүмкін. Ауруды анықтау жолдары жоғарыдағы белгілерге байланысты болады. Емдеу жолдары.Гестозды, орташа, ауыр түрлерін тек емханада емдеу керек. Емі жан-жақты болуы қажет. 1. Жүйке жүйесінің жұмысын қалыпқа келтіру үшін бром, кофеин дәрілерін береді, электроанальгезия, электроұйқы, психотерапия қолданады. 2. Құсықты басатын аминазин, спленин, дроперидол дәрілерін қолданады. 3. Ағзаның улануына қарсы қажетті мөлшерде сұйықтықтар құйылады. Науқастың ауыр жағдайы кезінде тәулігіне 2500-3000 мл дейін сұйықтықты ақырындап, тамшылатып көк тамырға жіберу керек. Оларға гемодез, полиглюкин, реополиглюкин, глюкоза, аскорбин қышқылы, желатиноль, белок препараттары жатады, кейде гемоглобин азайғанда, қан кұю қажет. Физиотерапиялық әдістерді де қолданады: кальций, броммен мойынға электрофорез жасау, эндоназалдық гальванизация және витаминдер беріледі. Егер ем қонбай, әйелдің жағдайы, қан, зәр анализдері нашарласа, жүктілікті үзу белгіленеді. №4 Билет Кеш гестоз. Преэклампсия. Классификация, диагностика. ЖТД іс – әрекеті. Гестоз — әйелдердің жүктілік кезіндегі асқынған ауру түрі, ол ана ішіндегі нәрестенің ең маңызды органдары мен жүйке жүйесі функциясының бұзылуымен сипатталады. Жүктілік гестозы екіге бөлінеді: алғашқы және кеш Кеш гестоз – жүктіліктің екінші жартысында көп мүшелік қызметтердің жетіспеушілігімен көрініс беретін синдром. Преэклампсия - бұл жүкті әйелдердегі әдетте АҚ мен протеинурияның көтерілуімен көрінетін көп жүйелі синдром. Жүктіліктің жеңіл формадағы бұл асқынулары әйелдердің 3% кездеседі, және көбіне анасы мен нәрестенің денсаулығына айтарлықтай әсер етпейді. Преэклампсияның ауыр формасы жүкті әйелдердің 1-2% кездеседі. Бұл кезде, ең алдымен бүйрек, бауыр, қан ұйыту жүйесі және ми, сонымен қатар бала жолдасы зақымданады. Преэклампсияның ауыр формасы анасы мен нәрестенің денсаулығына айтарлықтай зиянын тигізіп, тіпті өлімге де әкелуі мүмкін. Дамыған елдерде эклампсия 2000 жүкті әйелдің біреуінде, дамып келе жатқан елдерде - жиілігі 1/100 ден 1/1700 дейінгі босануларда кездеседі. ҚР гестоз жүкті әйелдердің 15-27 % кездеседі. Эклампсия дүние жүзіндегі ана өлімінің ең басты себебі болып отыр (10-15%). Преэклампсияның пайда болуы себептерін түсіндірудің барлық әректі ешқандай нәтиже бермеді. Бүгінгі күні бұл асқынудың дамуының 30-дан аса теориясы белгілі. Профилактикасының тиімді әдісін іздеуден де, әзірше еш нәтиже шықпады. Сонымен, нәтижелілігі дәлелденген бірден-бір емдеу әдісі - анасы мен жаңа туған нәрестеге орынды көмек көрсете алатын, емдеу мекемелеріндегі босандыру болып отыр. Жіктемесі: Клиникалық диагноз      МКБ-10 Созылмалы гипертензия О10: О10.0, О10.1, О10.2, О10.4, О10.9 Жүкті әйелдердегі ісінулер О12.0 Преэклампсияның жеңіл сатысы О11, О12, О12.1, О12.2, О13, О16 Преэклампсияның орташа сатысы       О14, О14.0 Преэклампсияның ауыр сатысы О14.1, О14.9 Эклампсия О15, О15.0, О15.1, О15.2, О15.9 Диагностика критерилері Шағымдар мен анамнез Шағымдар спецификалық емес және гестоздың көрінісінен және ауырлық сатысына байланысты. Бас ауруына, жүрек айнуына, эпигастрия кезіндегі ауыру сезіміне, кенеттен пайда болған ісікке, зәр шығуыдың азаюына, іштегі нәрестенің қимылдау сипаты өзгеруіне, теріде себебсіз қан құйылу пайда болуына немесе мұрыннан қан жиі кетуіне жасалған шағымдарға ерекше көңіл бөлу керек. Физикалық тексерулер Гипертензия Гипертензия диагнозы диастоликалық қысым бір рет өлшегенде сынап бағанасынан 110 мм асса немесе тең болса немесе арасына 4 сағат салып екі рет өлшегенде сын. бағ. 90 мм асқанда немесе тең болғанда қойылады. Систоликалық АҚ бастапқыдағыдан сын. бағ. 30 мм көбейсе, бірақ сын. бағ. 160 мм көп болмаса. Ауыр гипертензия Диастоликалық АҚ бір рет өлшегенде сын. бағ. 120 мм асса немесе тең болса немесе арасына 4 сағат салып екі рет өлшегенде 110 асса немесе тең болса. Систоликалық АҚ бастапқыдағыдан сын. бағ. 30 мм көбейсе, бірақ сын. бағ. 160 мм көп болмаса. Диастоликалық қысым сын. бағ. 90 мм және систоликалық сын. бағ. 140 мм болса, шекаралық болып саналады, бұл кезде ол ауру болып саналмайды, тек қана анасы мен іштегі нәрестенің хал-жағдайын мұқият бақылаудың қажеттігін көрсетеді. АҚ көрсеткіштері өсуіне қарамастан, жүктіліктің көпшілігі жақсы өтеді, бұл - гипертензия кей жағдайда жатыр-бала жолдасы қан айналымына қан тамырлық қарсыласу жағдайында оң әсер ететінін көрсетеді және компенсаторлық механизм болып саналады.   Ісінулер Бір қалыпты ісінулер физиологиялық ағымда өтіп жатқан жүктілігі бар әйелдердің 50-80% байқалады. Анасы мен іштегі нәресте үшін ісіксіз өтіп жатқан преэклампсиядан гөрі ісінулермен өтіп жатқан преэклампсия көбірек қауіпті болып табылады. Тез үдейтін генерализделген ісіктер, әсіресе бел маңындағы, болжаудың жаман белгілері болып табылады. Протеинурия Протеинурия 24 сағат ішінде немесе арасына 4 сағат салып алынған 2 сынақта 300 мг тең болған немесе асқанға дейін патология болып саналмайды. Бұдан басқа, зәр шығару жолдарындағы инфекцияның барлығын жоққа шығару қажет. Жүкті әйелдердегі патологиялық протеинурия ішкі ағзалардың зақымданғанының алғашқы белгісі. Орташа дәрежедегі преэклампсияға тән протеинурия 300 мг-нан 5 г-ның арасында; ауыр дәрежедегі преэклампсия үшін - 5 г асқанда болады. Ауыр преэклампсияға тән: 1. Гипертензияның ауыр формасы қосылған протеинурия. 2. Гипертензияның кез келген формасы қосылған нашарлататын симптомдардың бірі: - церебральдық симптомдар (бастың ауыруы,көрудің бұзылуы); - олигурия (30 мл/сағаттан аз); - эпигастраль аймағындағы ауыру сезімдері; - құсу; - жайылған ісіктер (әсіресе кенеттен пайда болған); - тромбоциттер саны 100 *1млрд/л аздау; - бауыр қызметінің бұзылуы; - өкпенің ісінуі; - іштегі нәрестенің гипотрофиясы. Ми симптоматикасының шеткі формалары - тырыспалар, ессіз күй (кома) эклампсияға тән. Преэклампсияның ауырлық сатысы өте анық көрінетін клиникалық немесе зертханалық белгілерінен анықталады. Емдеу тактикасы Қабылдау бөлімінде ауыр преэклампсия белгісі бар жүкті әйелді бірден кезекші дәрігер қарайды. Госпитальдау және емдеу туралы шешімді жауапты акушер-гинеколог дәрігер мен анестезиолог-реаниматолог дәрігер бірлесе қабылдайды. Босанудың басталауы немесе қағанақ суы ағып кетуі байқалса, жүкті әйелді бірден босану бөліміне жатқызады. Басқа жағдайларда жүкті әйел ПИТ-ке ауыстырылады. Жүкті әйелдің бөлімдегі кез келген орын ауыстыруы каталкамен ғана жүзеге асырылады. Қабылдау бөліміндегі акушер жүкті әйелді (босанатын әйел) емдеу басталғанан және оны ПИТ-ке немесе босандыратын бөлмеге ауыстырғанан кейін құжаттарын толтырады. Босандырудың әдісі мен мерзімі туралы сұрақты шешуге арналған іншектік тексеру, гемодинамика тұрақтанғаннан кейін жасалады. Ем мақсаттары Емдеу мақсаты - жүкті әйелдің өміріне қауіп төндіретін асқынуларды болдырмау (тырыспалар, миға қан құйылу, ессіз күй (кома), полиоргандық жетіспеушілік, HELLP-синдромы, жедел ДВС-синдром және ә.қ.), мүмкіншілігіне қарай, өмір сүре алатын нәрестені дүниеге келтіру, босанғаннан кейінгі кезеңде әйелге орынды реабилитация жасау. №5 Билет Қалыпты орналасқан плацентаның уақытынан бұрын ажырауы(ҚОПУБА).Этиология.Клиника . Диагностика.ЖТД іс-әрекеті. Плацента нәресте туғаннан кейін бөлінеді, кейбір жағдайларда жүктілік , босану кезеңдерінде плацента жатыр қабырғасынан бөлініп, ана мен баланың өміріне қауіп төндіреді. жүктіліктің осындай асқынуын қалыпты орналасқан плацентаның уақытынан бұрын ажырауы дейді. Жиілігі 0,1-0,5%. Этиология: •     жатыр қабаттарының аурулары-(ұзаққа созылған қабыну, ісік, жатыр тыртығы) •     қағанақ суы көбейгенде, егіз жүктілікте •     жүрек қан-тамыр аурулары және гестоздар •     экстрагениталды аурулар(артериялды гипертензия, артериалды гипотония, жүрек ақаулару, бүйрек ақаулары, қант диабеті, қалқанша безі аурулары, туберкулез, мерез және т.б.) •     АВО жүйесі және резус-фактор бойынша анасы мен ұрықтың қанының изосерологиялық сәйкессіздігі •     қабыну аурулары, көптеген оперативті араласулар Клиника: жыныс жолдарынан қан, іштің ауырсынуы, ұрықтың жедел гипорксиясы. ҚОПУБА кезінде қан кету: сыртқы, ішкі, аралас. Жатырдың пальпациясында гипертонус, толғақ арасында жатырдың босаңсуы жоқ. Қынаптық зерттеу кезінде жатыр мойны сақталған, сыртқы ернеуі жабық.ъ  Диагностика: негізгі: қан тобы және резус-фактор, жалпы қан анализы, коагулограмма, қосымша: УЗИ,КТГ. Тактика: 1.    АҚҚ және ЖСЖ өлшеу. 2.    лабораториялық зерттеу үшін қан алу 3.    қуықты катетеризациялаудиурезды сағат сайын бақылау 4.    ылғалданған кислородты ингаляция 5.    лабораториялық зерттеу жүргізу: гемоглобин, ттромбоцит, фибриноген, АЧТВ, МНО. 6.    қан тобын және резус фактор анықтау. Акушерлік іс-әрекет: •     көрсеткіш бойынша фетоплцентарлы комплекс УДЗ жүргізу •     көрсеткіш бойынша кардиотокография •     амниотомия, ұрық жағдайын және босанушыны мониторингілеу №6 Билет Плацентаның төмен орналасуы.Этиология.Клиника . Диагностика ЖТД іс - әрекеті. Плацентаның төмен орналасуы жүктіліктің ең жиі және қауіпті асқынулары.Жиілігі 0,4-0,6%.Плацента ұлпасы жатырдың алдыңғы немесе артқы қабырғасына, ішкі жатыр мойын тесігінен 5-7 см жоғары орналасады.плацентаның төмен орналасуы деп плацента ұлпасыныңм жатырдың төменгі сегментінде жапсырылып, оның ішкі ернеуін тұтас және жартылай жауып жатуын айтады.Екі түрі бар: 1.Толық төмен орналасу.Плацента ұлпасы жатырдың ішкі ернеуін түгелімен жауып жатады, бұл плацентаның орталық орналасуы деп аталады. 2.жартылай төмен орналасу.ішкі ернеу жартылай жабылып , тек қана іргелес жағынан плацента ұлпасы анықталады. Себебі: жатырдың шырышты қабатының қабынуының салдарынан дегенеративтік өзгерістердің болуы.Осыған байланысты ұрық өзіне ыңғайлы орын іздеп, жаьырдың төменгі бөлігіне қарай жылжып жабысады.Бұл асқыну көбіне бірнеше жүкті болған, көп түсік тастаған ,қабыну процестері, жатыр ісігі бар әйелдерде кездеседі. Клиника:жатырдан қан кету жүктіліктің екінші жартысында, 27-28 апталарда кездеседі.жүктіліктің сонғы айларында жатырдың төменгі сегменті пайда болады.жүктілік өскен сайын төменгі сегмент ұлғая береді, плацента жатыр қабырғасынан біртіндеп ажырап бөлінеді.сол жерден қан кетеді. Плацентаның төмен орналасуы келесі белгі- жүктіліктің үзілу қаупі, нәрестенің жүрек соғысының нашарлауы, жатырда дұруыс орналаспауы. Диагностика. Жүктіліктің екінші жартысында периодты түрде пайда болатын қан кету. УДЗ ұрықтың дұрыс орналаспауын анықтайды. 3 реттік УДЗ бақылау жжүргізеді. Тактика.Плацентаның төмен орналасуында жүктіліктің 24 аптасынан жоғары стационарда бақылау жүргізеді. Қатаң төсектік режим, жатыр тонусын төмендететін препараттар, қан кетудің алдын алу.босанушы мен ұрықтың жағдайын бақылай отырып консервативті ем жүргізіледі.егер плацентаның толық төмен орналасуы болса, ұрық жағдайы нашарласа кесар тілігі жүргізіледі.\   №7 Билет Босанған әйелдердің сүт бездері және жатыр инвалюциясы. Мастит профилактикасы. Сүт бездерінің функциясы босанғаннан кейін жоғарғы даму сатысына жетеді.Пролактин әсерінен сүт безі қанмен жақсы қамтамасыз етіледі.Күрделі рефлекторлық және гормональды жағдай әсерінен сүттің секрециясы жүреді.Нәрестені анасының кеудесіне алғаш рет бергенде лактация механизмі басталады.Лактацияның сақталуы емуге байланысты.Босанғаннан кейінгі 1ші тәулікте сүт бездерінен уыз бөлінеді.Ол нәрестенің АІШ жүйесін толыққанды сүтке дайындайды.Уыз-сарғыз сұйықтық, сілтілі реакция береді.Уыздың құрамы ақуыз (9%), минералдар(0,5%), көмірсу(4,5%),майлардан (3,5-4%) тұрады. Жатыр инвалюциясы. Жатыр бұлшықеттерінің жиырылуына байланысты оның көлемі кішірейеді. Жатыр инвалюциясы қалыптасу үшін қуық және жатыр қуысы бос болуы керек.Жатырдың анық көлемін УДЗ жүргізу арқылы білуге болады.Алғашқы 3-4 кунде жатыр қуысы стерильды болады. Оған фагоцитоз бен жасушадан тыс протеолиз қатысады. Лохия.Босанғаннан кейінгі бөлініс.6 апта көлемінде 500-1500 мл лохия бөлінеді. pH бейтарап және сілтілі.2-3 күндері лохиялар қызыл түсті.3-4 күндері қанды-серозды түрде болады.Толыққанды эндометрий 6аптадан кейін қалыпқа келеді.  Мастит профилактикасы. Мастит- сүт бездерінің қабынуы.Ауру жедел және созылмалы дамиды. Маститтің алдын алу ерте жүктілік кезінен басталғаны жөн. Болашақ аналардың денсаулығын мұқият тексеріп, эндогенді инфекция ошақтарын санациялау қажет.Әсіресе бірінші рет босанушы әйелдерде баланы емізу, омырауды күту, денешынықтыру ережелерімен таныстыру қажет.Жаңа туған нәрестелерді, аналарын іріңді хтрургиялық инфекциядан сақтауда перзентханада санитарлы-эпидемиологиялық тәртіп мұқият сақталуы керек. Мына жағдайды қатаң ұстау керек: •     қабыну және сызаттардың алдын алу үшін емшек ұшына қамқорлық жасау керк •     сүт безінің қатаюының алдын алу үшін жиі емізу және сауып отыру керек •     емізгенде балаға емшекті дұрыс беру •     емшекпен емізуді күрт узбеу, сәбиді емшектен біртінден айыру     №8 Билет Босанғаннан кейінгі қан кетудің алдын алу Босанудан кейінгі қан кетудің алдын алу негізі- босанудың үшінші кезеңін белсенді жүргізу болып табылады.Ол қан кету қаупін 2,5-3 есе төмендетіп, босаған әйелдерді қадағалауға мүмкіндік береді. 3 кезеңді белсенді жүргізу. Алдыңғы иықтың тууылуымен 10Б окситоцин бұлшықетке енгізіледі. кіндікбауды тракциялау арқылы плацентаның туылуы •     нәресте туылғаннан 1 минуттан кейін аралыққа жақын қысқыш салынады •     бір қолымен қысылған кіндікбауды тартылған күйде ұстау керек •     екінші қолды қасаға үстіне қойып, жатырды тұрақтандырады,бақылап кіндікбаудан тарту барысында жатырды қасағаға қарама қарсы итеру керек(жатырдың айналып кетуін алдын алады). •     жатырдың қатты жиырылуын күтіңіз(2-3минут), жатыр жиырылғанын сезген бойда немесе кіндікбаудың ұзаруын байқаса аса сақтықпен кіндікбауды өзіне қарай плацента туылуы үшін тарту керек, кіндікбаудан тарту барысында жатырды қарама қарсы бағытта итеруді жалғастыру •     3 тракцияда бала жолдасы туылады.Бұл 5минут аралығында жүргізіледі. •     плацента туылғаннан кейін оның бүтіндігін тексеру қажет. Босанғаннан кейінгі қалыпты қан кету 500мл-ге дейін, кесар тілігі кезінде 1000мл-ге дейін.   №9 Билет

Бактериальды вагиноз. Этиология. Клиника.диагностикасы мен емі

Бактериальды вагиноз –қынаптық бөліндідегі концентрациясы 109—1011 КОЕ/мл ГЭ/мл жететін лактофлораның кенет төмендеуі немесе жойылуын және оның анаэроб немесе гарднереллалардың полимикробты ассоциациясына ауысуымен сипатталатын қабынулық емес инфекциялық ауру.

Этиология. 16-40 жастағы дені сау әйел адамдарда вагинальды биоценозда негізгі рөлді лактобактериялар алады.Олар қынап микрофлорасының 95 % құрайды. Қынап микрофлорасының құрамына лактобактериялардан басқа, қалған 5 % құрайтын , 300 астам микроорганизмдер кіреді.Репродуктивті периодтағы әйелдің қалыпты қынап микрофлорасының құрамы.

Грамоңтаяқша Lactobacillus spp., Corynebacterium spp., Eubacterium spp., Bifidobacterium spp., Propionibacterium spp., Clostridium spp.
Грам теріс облигатты анаэробтытаяқшалар (14-55%) Bacteroides spp., Fusobacterium spp., Prevotella spp., Porphyromonas spp., Leptotrichia spp.
Грам оң кокк (30-80%) Peptostreptococcus spp., Peptococcus spp., Staphylococcus spp., Micrococcus varians, Enterococcus spp., Streptococcus viridans идр.
Грам теріс кокк Veilonella spp., Acidominococcus fermentans, непатогенные Neisseria spp. (не gonorrhoeae)
Энтеробактерия Echerihia coli, Klebsiella spp., Enterobacter spp., Citrobacter spp. идр.

Клиникасы.Бактериальдывагинознегізгішағымыжынысжолдарынанкөпмөлшердеақнемесесұртүстібөлініске,көбінежағымсызбалықиісті.Бөлінісменструацияалдынданемесежынысқатынастанкейінкөбейеді.Айнаменқарағандабөлініскөбінекөбіктәрізді, маөталытампонменжеңілалынады. Басқашағымдары —қышыну, зәршығарубұзылысы, жыныстыққатынаскезіндеауырсыну— сиреккездеседіжәнежиіқосымшабасқаауруменбайланыты.Бактериальдывагинозыбарәйелдердекһбінесешағымдарыболмайды.Сонддықтанеківарианттақарастырады: симптомсызжәнеклиникалықкөріністерімен.

Диагностика әдістері: Amsel критерийі:

Критерий анықтама БВ белгісі
Клиникалық I Қынапты айнамен қарау,кольпоскопия Көп мөлшерде гомогенді,ақ-сұр,жағымсыз иісті бөлініс

Клинико-лабораторлы

II Индикаторлы таяқшамен қынап рН анықтау рН >4,5
III Тест КОН (whiff test) –қынап бөліндісіне пробиркада  10% КОН қосу Спецификалық иіс болуы
Лабораторлы IV  Бөлініс микроскопиясынативті препарат немесе Грамм бойынша бояу "кілтті клеткалар" табылуы

 

 

•     Nugent баллы бойынша Грамм бойынша бояу арқылы бөлініс микроскопиясының қорытындысына негізделген. 0-10 балл мен бағаланады.0-3 қалыпты биоценоз, 4-6 аралық жағдай, 6 дан көп бактериальды вагиноз.

Емі. 5-нитроимидазол қатары препараттары (метронидазол, орнидазол, секнидазол т.б.) вагинальды немесе пероральды, клиндамицин (вагинальды немесе пероральды).

Емнің перспективтібағыты болып табылады: Вагинальды пребиотиктер, вагинальды лактофлораның өсуін стимулдеу( Вапигель, Лактагель).

№10 Билет


Дата добавления: 2018-04-05; просмотров: 872; Мы поможем в написании вашей работы!

Поделиться с друзьями:






Мы поможем в написании ваших работ!