Торғай және Орал облыстарындағы көтеріліс
1869 жылғы көтеріліс бүкіл Орал облысын және Торғайдың батыс, оңтүстік бөліктерін қамтыды. Жауынгерлердің көпшілігі салық көбейіп кетуінен қорқатын кедей отбасыларының мүшелерінен құралды.
1869 жылы Орал әскери губернаторлығының генералы В.А.Веревкиннің басшылығымен экспедициялық күштер 5300 ерлер және 20 құрал-сайман орыс даласына жіберілген болатын. 7100 ге жуық арба орыс әскерлерімен өлтірілді. Истребительдер тұтқынға алынып, өлім жазасына кесілді және көптеген қазақтар 12-15 жыл аралығындағы әртүрлі мерзімге абақтыға жабылды.
Маңғыстау көтерілісі (1870). Маңғышлақ түбегі секілді шөл және жартылай шөл далалы аймақтарда тұратын адамдар 1870 жылдың қаңтар айларында Уақытша үкіметтің қыспағына шалдықты. Осы аймақтың тайпалары (адайлар мен түркімендер) Ресей мен Хиуа арасындағы буферлі аймақта өмір сүрді. 1846 жылы Ресейліктер өздерінің әскери күшін Маңғышлақ аймағында күшейте түсті.
1850 жылы Ресейліктер салық жинау үшін әскерлерін жіберді. Жарғыға сәйкес Ембі бойындағы мал-мүліктерін және жайлаулық орындарын қысқартты. Орынбор мен Кавказ әскерлері жолдар мен шекараларды жаулап алып, осы заңға қарсы шыққан адамдарды малдарына су бермеу туралы бұйрық берді.
Жаңа Жарғы бойынша Адай қазақтары 1 сом жер салығымен қатар, 3 сом 15 тиын жол салығын төлейтін болды. Адайлар Ресейге алыс болғандықтан, өз валютасы болмады.
1870 жылдың шілде айында генерал Комаров Маңғышлаққа көшіп келді. Желтоқсанда әр тайпаның басшыларымен бірігіп жиналыс өткізді. Салығын ретімен төлеген ұйымдар Оралдан Торғайға жер ауыстырды.
2.5 жыл көлемінде Ресей әскерлері тәртіп сақталуын қамтамасыз етіп, Адай халқының жерінде өмір сүрді. 1873 жылы осы әскери отрядтар Хиуа хандығына қарсы бой көтерді. 1874 жылы Хиуаны толығымен басып алды. Аймақ Тран Каспий облысы секілді ұйымдастырылды және Кавказ генералының басшылығында болды. Адайлар тағы да қздерінің жазғы ордаларынан айырылды.
Glossary
| Clan | род | Ру |
| Require | требовать | Талап ету |
| Community | общество | Қоғам |
| Aspiration | стремление, желание | Талпыныс |
| Worsening | ухудшение | Төмендеп кету |
| Skirmish | Стычка, перестрелка | Қақтығыс |
| Release | освобождать | Босату |
| Ill fate | злополучный | Жамандықпен алынған |
2. Tasks for IWS: Analyze “Policy of Russian government in Kazakhstan after abolition of the serfdom”.
3. Task for IWS under a teacher’s control: Write a short report: “National-liberation movements in 60-70-s of the XIX c. against Kokand.”
4. Home tasks: Write a short essay: “Political situation in Kazakhstan in the second half of the XIX c.”
Дата добавления: 2015-12-20; просмотров: 1; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!