Позитивті дискриминация: қолдаушылар және қарсы болушылар
АҚШ-тың Жоғарғы Соты мемлекеттік университеттерегі азшыл ұлттар үшін позитивті дикриминацияға шек қояды. Себебі қазіргі сәтте терісінің түсі ашық болғаны үшін оқуға қабылдамай қойғанына Абигейл Фишер атты суденттің Техасс Университетіне шағым түсіріп, соның ісін қарап жатыр. Ол туралы «ЦИПГИ» газетінде француз журналисті Клера Левансона жазды.
АҚШ-тағы позитивті дискриминация – саясат емес. Жоғарғы Сот оны нәсілдік квоталардың заңды емес екендігін 1978 жылы-ақ мойындап қойды.
Соған қарамастан кейбір жоғарғы оқу орындарында біраз ғана қара нәсілді және латынамерикалық студенттерді қабылдау үшін ресми емес квоталарды шығарды.
1996 жылы 7 штат, оның ішінде Калифорния и Флорида, мемлекеттік университеттерде нәсілдік белгілерге байланысты позитивті дискриминация жүйесін тоқтатты. Мұндай проблематикалар еңбек саласында да кездеседі.
2010 жылы Лас-Вегаста өрт сөндіру қызметкері қара нәсілді бастығын жұмыстан шығарып жіберіп, қара нәсілді әріптесінің қызметін жоғарылатқаны үшін шағым түсңрңп, сол сот ісін жеңіп шыққан.
Бірақ қазіргі зерттеулерге қарағанда, адамның түсіне қарағанда білімдегі жетістіктердегі көңіл толмаушылық байқалады. Орта немесе жақсы қамтылған отбасынан шыққан қара нәсілді студент мемлекеттік емтихандарда кедей отбасынан шыққан жастардан әлдеқайда жоғары баға алады. Мәселенің негізі позитивті дискриминация бұрынғыша кедейлерге емес, сол мемлекеттегі аз ғана тұрғыны бар өзге ұлттарға көбірек көектеседі дегенге саяды.
|
|
|
Ричард Каленберг — АҚШ-тағы позитивті дискриминацияны бастаушыларды бірі және бірегейі болды. Ричард Каленберг позитивті дискриминацияға шек қойған сот шешімі арқылы әділеттірек модель ойластыруға болады деп ойлады. Мысалы, Калифорниядағы мемлекеттік факультеттерде енді талапкерлерге нәсілдік қажеттілік туралы құқылы емес. Оның орнына ауданның игілігі, ата-аналарының жалақылары немесе үйдегі жағдайда қолданатын лекциялар оқытады.
«Университеттерде этникалық қақтығыстарды басу әлдеқайда жеңіл. Жақсы қамтылған қара нәсілді немесе латынамерикалық студенттерге шәкіртақы беріп қажет емес. Сол үшін де жоғарғы оқу орындарында әр түрлі нәсілді бай студенттерді қабылдаса, сол жеткілікті»-дейді түсіндіреді Каленберг.
|
|
|
2007 жылы 41%-ы қара нәсілді студенттер АҚШ-тың ең көрнекті университеттерінде білім алып, қазіргі таңда бай африкандық және латынамерикалық отбасы болып отыр. Бірақ позитивті дискриминация жүйесі дипломаттардың балаларына көмектесу емес, кедейшілік пен отаршылдықтан қысым көрген, жапа шекке афроамерикандықтарға көмектесу еді.
Позитивті дискриминацияны жақтаушылар мұндай тәжірибелердің арқасында қара нәсілдідерді бірізгілікке келтірді деп айтады.
«Кейбір зерттеулерге қарағанда қоғамдық-экономикалық позитивті дискриминация сол теңдік кезеңге жеткізе алмайды. Бірдей уақытта нәсілшілдікке қарсы және әлеуметтік-экономикалық бастауды да бірге алып жүретін екі бағыттағы дискриминацияны жүргізу керек» деп түсіндіреді сарапшы Джули Аджинкия (Julie Ajinkya).
АҚШ-тағы позитивті дискриминация нәсіларалық диалогқа, байланысқа және стереотиппен күрес үшін керек деп санайды.
Журналист Дэвид Леонхардт (David Leonhardt) «позитивті дискриминация жүйесін әлеуметтік теңдік үшін емес, әртүрлілілік саясат үшін, сын туғаннан кейін шығарылды», - дейді.
|
|
|
Мемлекет саясатының стратегиясы ретінде позитивті дискриминация АҚШ-та 20 ғасырдың 60-жылдары дами бастады. Мұндай стратегия көпшіліктің (сондағы басым ұлттар) мәдениеті бәрібір де ресми болса да, азшыл ұлттыі мәдениеті соның көлеңкесіде қалып қойған деген мақсат.
Бағыты – АҚШ-та кең етек алып кеткен әлеуметтіңк қақтығыстар мен теңсіздікке қарсы.
Еуропаға азшыл ұлттық контексттегі позитивті дикриминация кеш келді. Одан бұрын жыныстық кикілжіңдер, әйел мен еркектің құқығын тең қорғау сияқты тақырыптар еді.
Этностың бір бірімен тіл табысып бірігуіндегі жағымды көзқарасы
- этникалық дискриминация
- этникалық идентификация
- этникалық ассемиляция
- этникалық кикілжің
- Этникалық жағымды қарым қатынас
Позитивті дискриминация дұрыс жүргізілмесе,түптеп келгенде мәдениетке, ұлтқа, халыққа кесірін тигізіп, жаһандық проблемаға алып келуі мүмкін.
Дата добавления: 2015-12-17; просмотров: 1; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!