Зат алмасу мен энергия айналымы 31 страница
Қосмекенділердің жерде кең тараған дәуірі: Палеозой
Бауырменжорғалаушылардың басым болған дәуірі:Палеозой
Организмдердің қаңқа қалдығы алғаш табылған орын атауымен аталған кезең: Кембрий
Омыртқасыздардың даму кезеңі:Кембрий
Кембрий кезеңі созылған: 70-80 млн. жыл
Кембрий кезеңінің ерекшелігі: «Эволюциялық жарылыс»
Кембрийде тіршілік еткен организмдердің ең ірісі ұзындығы бірнеше сантиметрге жететін: Археоциаттар
Буынаяқтылардың ертедегі өкілі - трилобиттер пайда болды:Кембрийде
Қазба қалдықтар табылған жерді мекендеген тайпалар атымен аталған:Ордовик
Ордовик кезеңінің ұзақтығы: 60-65 млн. жыл
Тайпа атауымен аталған кезең: Силур
Ең алғашқы омыртқалылар пайда болды: Силурда
Сауытты балықтар пайда болды:Силурда
Өсімдіктерлің (ринифиттер) құрлыққа шығуы: Силурда
Судың азайып таяздануынан ең алғаш құрлыққа шыққан өсімдік:Псилофиттер
Девон кезеңінің ұзақтығы: 55-60 млн. жыл
«Балықтар ғасыры» аталған палеозой кезеңі: Девон
Палеозойдың скаттар мен акулалар сүйекті балықтар пайда болған төртінші кезеңі: Девон
Девон кезеңінде жүзбеқанаттардың құрылысына қарай сүйекті балықтар бөлінеді: 2-ге
|
|
|
Алғашқы қосмекенділер (стегоцефалдар) пайда болған кезең:Девон
Стегоцефалдардың шығу тегі: Саусаққанатты балықтар
Шаңжапырақ тәрізділердің жер бетінде кеңінен таралу кезеңі: Девон
Қаланың атымен аталатын палеозой кезеңі:Пермь
Пермь кезеңінің ұзақтығы: 44-55 млн. жыл
Пермь кезеңінде ең алғаш пайда болғандар:Ашық тұқымдылар
Пермь кезңінің соңында пайда болған өте жылдам қозғалатын аңтәрізді жорғалаушылар: Горгонопстар
Пермь кезеңінің соңында пайда болған жорғалаушылардың жылықанды тобы: Цинодонттар
Пермь кезеңініңдегі ароморфоздар: Жұмыртқа салып көбею, дененің мүйізді қабыршақпен қапталуы, мойын бөлімінің қозғалмалы болуы, бұлшықет, тыныс алу, қанайналым жақсы дамып, ми қыртысының бастамасы білінді, денесін жерден көтеруі
Мезозой
Ортадағы тіршілік заманы:Мезозой
Мезозой - орта өмір заманының ұзақтығы: 163-165млн. жыл
Мезозой заманындағы негізгі оқиғалар: Динозаврлар үстемдік еткен заман,ашықтұқымдылар басым болды
Басаяқты молюскалар кеңінен тараған дәуірі: Мезозой
|
|
|
Мезозойдағы өсімдіктер әлеміне тән ірі ароморфоз: Гүлдің пайда болуы
Жабық тұқымдас өсімдіктердің пайда болған дәуірі: Мезозой
Жемістер пайда болды:Мезозой
Мезозойдың кезеңдері:Триас, юра, бор
Алғашқы сүтқоректілер пайда болған заман: Триас
Триас кезеңінің ұзақтығы: 35-50 млн. жыл
Триас кезеңінен біздің заманға жеткені: Тасбақалар, гаттериялар
Осы күнгі жорғалаушылардың ішінде үшінші көздің қалдығы сақталған кесірткелер: Агама, батбат
Триаста аңтісті кесірткеден пайда болған ұсақ қарапайым сүтқоректі:Триконодонттар
Триас кезеңінің соңындағы эволюцияның екі жағдайы: Алғашқы сүтқоректілер, ұшатын жорғалаушылар - птерозаврлар
Франция мен Швейцарияның шекарасында орналасқан қаланың атауымен аталатын мозозой кезеңі: Юра
«Динозаврлар ғасыры»: Юра
Юра кезеңінің ұзақтығы: 58-60 млн. жыл
Алғашқы құс-көнеқұс (археоптерикс) пайда болған заман:Мезозой (Юра)
Көнеқұстың қазіргі құстардан негізгі айырмашылықтары: Жақсүйектерінде тістері болған, құйрық омыртқаларының саны көп
|
|
|
Алғашқы жабықтұқымды өсімдіктер өмір сүрді:Бор кезеңінде
Бор кезеңінің ұзақтығы: 66-70 млн. жыл
Бор кезеңінде пайда болған алғашқы «мүйізді» динозаврлар: Цератозаврлар
Алғашқы жылықанды жануарлар қашан пайда болған: Бор кезеңі
Бор кезеңінде пайда болған ең алғашқы сүтқоректілердің арғы тегі: Жәндікқоректілер
Сүтқоректілердің шығуына себеп болған ароморфоздар: Жүйке жүйесінің күрделенуі, үлкен ми сыңарларының дамуы, омыртқа жотасының жіктелуі, аяқтарының бауыр жағында орналасуы, түкті жамылғы, көпіршекті өкпе, екі қанайналым шеңбері, жылықандылық, сүтпен қоректендіру
Кайнозой
Нағыз қазіргі уақыттағы тіршілік заманы: Кайнозой
Кайназой заманының ұзақтығы: 66 млн. жыл
Кайназой кезеңі: Палеоген (үштік), неоген (төрттік)
Жоғарғы жүйке әрекетінің пайда болуы: Кайнозой
Балықтарда ми пайда болды:Кайнозой
Приматтардың миы және сезім мүшелері дамыды:Кайнозой
|
|
|
Бунақденелілердің кең тараған дәуірі:Кайнозой
Парапитектің пайда болуы:Кайнозой
Австролипитектің пайда болуы:Кайнозой
Адамдардың пайда болу кезеңі: Кайнозой (палеоген)
Үштік кезеңнің дәуірлері: Палеоцен, эоцен, олигоцен, миоцен, плиоцен
Төрттік кезеңінің мұздық ғасыры: Плейстоцен
Төрттік кезеңнің соңғы ғасыры: Голоцен
Төрттік кезеңдегі болған өзгерістер: Адамның пайда болуы, жердің солтүстік жарты шарын түгелдей мұз басуы
Горилланың адамға жақындық белгісі: Қол, бас, табан, жамбас құрылысы
Жаңа ғылыми деректер бойынша 18-20 млн жыл бұрын тіршілік еткен адамтектес маймылдардың бір тобы: Дриопитек
«Дриопитек» терминінің ұғымы: Ағаш басында тіршілік ететін маймылдар
Еңбек құралдары болмаған, топ құрып, тіршілік еткен: Дриопитек
Дриоптертердің адамнан айырмашылығы: Төрт аяқпен жүрген, ми сауыты кішкене, еңбек құралы болмаған
Сөйлеу қабілеті жоқ, құралдары тастан жасалған қарапайым ғана, миының көлемі 600 см3 адам: Австралопитек
Австралопитектердің қаңқа қалдықтары табылған аймақ: Оңтүстік Африка
Кеңтанаулы маймылдардың негізгі өкілі: Павиандар
Осы күнгі биосфераның түзілу кезеңі: Антропоген
Антропогенез– адамның шығу тегі
«Антропология» терминін енгізді: Аристотель
Адамның осы заманғы қалпынадейінгі шығу тегі мен даму үдерісі: Антропосоциогенез
Антропогенездің негізгі қоғаушы күші: Еңбек
Адам эволюциясындағы ең шешуші әлеуметтік фактор: Еңбек әрекеті
Ежелгі архантроп адам:Питекантроп, синантроп, гейдельберг
Ежелгі адам:Отты кеңінен пайдалана бастады
Ежелгі адамдардың бір-бірімен қарым-қатынас құралы:Сөз
Ява аралынан ежелгі адамдардың қаңқа қалдықтарын тауып, оған питекантроп деп ат берген ғалым:Эжен Дюбуа
Өте ертедегі адам: Питекантроп
Маймыладамдар:Питекантроп
Отты ең алғаш пайдалана басатаған маймыл: Питекантроп
Адамтәрізді маймылды тік жүретін адам деп атады: Питекантропты
Питекантропқа тән ерекшеліктер: Қас үсті доғасы шығыңқы, маңдайы артқа қарай жазық тайқы келген, шүйде сүйегі артқа қарай шығыңқы, ми көлемі 900 см3
1937ж. қаңқа қалдығы Пекин маңындағы үңгірлерден табылған:Синантроп
Қытайдан табылған ежелгі адам: Синантроп
Ертедегі адамдардың атауы:Палеонтроптар, неандерталь
Біздің ең алға басқан ата-тектеріміздің бірі:Неандерталь
Жерлеу рәсімі ең алғаш байқалды: Неандертальда
Осы заманғы адамдар: Неоантроптар (кроманьон)
Қазіргі адамдарға жақын келетін түрлер: Кроманьон
Осы заманғы алғашқы адам:Кроманьон
Егіншілікке алғаш қадам басты:Кроманьон
1868ж. осы заманғы алғашқы адам сүйегі табылған: Францияда, Кро-Маньон
Кроманьонецтер кімдерге жатады: Саналы адамға
Жеке түрдің өз ата-тектерінің белгілерінеұрпағында қайталануы:Атавизм
Атавизмді мүшелер:Түкті адам, көпемшектілік, құйрықты бала
Адамда сақталған өтпелі формалар, қалдық: Рудимент
Рудименттер:Соқырішек, құйымшақ, үшінші қабық,теріасты, құлақ маңы бұлшықеті,тері түгі
Еуропеоидтық нәсілге жататын түпкілікті тұрғындардың отаны:Еуропа, Алдыңғы Азия
Еуропеоидтық нәсіл ерекшеліктері: Ұзын бойлы, терісі ақшыл, шашы ұзын салалы ашық, ерні жұқа, қыр мұрынды, бет пішіні сопақша, сақал-мұрты тез өскіш
Негроидтық нәсіл ерекшеліктері:Терісі қара, мұрны жалпақ, ерні қалың, шашы бұйра қара, көзі үлкен, бет пішіні сопақша, сақал-мұрты баяу өседі
Негроидтық нәсілдің қара қоңыр терісі:Ультра күлгін сәулелерден қорғайды
Моңғолойдтық нәсілге жататын түпкілік тұрғындардың отаны: Орталық пен Шығыс Азия
Монголоидтық нәсіл ерекшеліктері:Орта бойлы, жалпақ бетті, мұрны жалпақ, шашы қатты, ұзын салалы, терісі қоңырқай, көзі қысық, сақал-мұрты баяу өседі, ерін қалыңдығы орташа
Экология. Экологиялық факторлар
“Экология” терминін енгізген ғалым: Э.Геккель
Тірі ағзалардың қоршаған тіршілік ортасымен өзара әсерінің заңдылықтарын зерттейтін ғылым: Экология
Экологиялық білімді игере отырып, табиғат қорларын тиімді пайдалануға жол ашу: Экологиялық сауаттылық
Адамның табиғатқа көзқарасының, білімінің және дағдысының жиынтығы: Экологиялық саналылық
Табиғатта адамның өзін өзі ұстай білуі, мінез-құлық дағдыларын қатаң сақтауы: Экологиялық этика
Экологияның негізгі зерттеу нысандары: Экожүйе, биосфера, популяция
Жеке организмдердің тіршілігін табиғи ортамен байланыстырып зерттейді:Аутэкология
Жеке ағзалар мен популяцияларға сан алуан сыртқы орта факторының әсерін зерттейтін
экология бөлімі: Аутэкология
Популяцияның ортамен, популяцияның ішкі үдерістерімен тура және кері байланыстырып зерттейтін экология бөлімі: Демэкология
Биотикалық бірлестіктері және олардың тіршілік ортасымен арасындағы өзара қарым қатынастарды зерттейді: Синэкология
Бірлестіктер мен экожүйелер арасындағы байланысты зерттейтін: Синэкология
Популяция мен экожүйенің арақатынасы: Синэкология (биоценология)
Тірі организмдер биологиясын,оның тіршілік ортасындағы өзгерістерін, адамның іс-әрекетімен байланыстырып зерттейтін экология саласы:Биоэкология
Биоәлеуметтік тіршілік иесі ретінде адамның қоршаған ортамен өзара әрекетін қарастырады: Адам экологиясы
Адам мен қоршаған қала ортасының өзара әрекеті туралы ғылым: Урбоэкология
Экологиялық күрделі міндеттердің бірі: Халықаралық стандартқа сай ауыз сумен қамтамасыз ету
1935ж. экожүйе терминін ғылымға енгізген А.Тексли
Экожүйде түзілетін өсімдіктер мен жануарлар түрінің саны: Түр алуан түрлілігі
Экожүйе: Түрлер жиынтығы
Экожүйенің негізгі қасиеті: Өздігінен реттелу
Табиғи экожүйелер: Дала, орман, көл
Орманның төменгі қабатында өсетіндер: Көлеңкеге төзімділер
Барлық сыртқы ортадағы компоненттердің организмге тигізетін факторы: Экологиялық
Ағзаға әсер ететін қоршаған орта жағдайы: Экологиялық
Экологиялық фактордың түрлері:Абиотикалық, биотикалық, антропогендік
Тірі табиғат факторлары, яғни тірі ағзалардың өзара әсерлесуі және олардың өлі табиғатқа
ықпал жасауы қалай аталатынын белгілеңіз: Биотикалық фактор
Ағзалардың өзара селбесіп тіршілік ету факторы:Биотикалық
Биотикалық фактор: Мутуализм, жыртқыштық
Адам әрекетінің ықпалы себепші болған экологиялық фактор: Антропогендік
Адамның іс-әрекетінің қоршаған ортаға және осы ортадағы ағзаларға әсер ететін фактор қалай аталады: Антропогендік фактор
Адамның тікелей, жанама әсерінен түзілген шөлді жер: Антропогендік
Антропогендік факторларға жататындар: Батпақты құрғату, жер жырту, бөгет салу
Ортаның абиотикалық факторлары
Организм тіршілігіне әсер ететін өлі табиғат факторлары: Абиотикалық
Ағзаға әсер етуші қоршаған орта жағдайы: Абиотикалық (абиоздық)
Абиотикалық фактор бұл: Сыртқы ортадағы судың, ауаның құрамы
Жарық, температура, ылғалдылық, топырақтың ахуалы, сулы ортасының қасиеттері,өлі табиғат факторларының жиынтығы: Абиоздық
Абиотикалық фактортар: Топырақ, жер бедері (рельеф), атмосфера, климат
Абиоздық факторларға жататын факторлар: Климат (температура,жауын-шашын)
Табиғаттағы ең күшті абиотикалық фактордың бірі: Радиация
Көзге көрінбейтін, бірақ өсімдіктер мен жануарлардың ұлпаларының температураларын көтеретін сәуле: Инфрақызыл
Дата добавления: 2021-06-02; просмотров: 90; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!