Лыга лоя я то пиима Мало слов о поэме 6 страница
Эфипсан афтамас.
Чалка эсусин хапар:
«Эркуны та камас!»
Тотыс хараны гарип,
Скотъан ста пудъарья,
Тотыс индан «сурбаджидъ»
Ян та джанаварья.
Ола эху-та сту ну-м;
Тотыс ян та тора,
Сма с килсыяс ту иры
Митинг итун с хора.
Н та чарухья, пас амблат
Сухмадъы чупуна,
Туварчис Чулпу Эфтымс
Гкзэйн пас ту трибуна.
Туварчис Чулпу Эфтымс
Ипин лыга лоя:
- Мис, хурятыки гарип, -
Ол-па имыц соя!
Ан тъа имыц сэнандоп –
На ныкум та зорья,
Ан травум ачи-адъо, -
Вришкум та мурморя!
Хразит олы мис, гарип,
На сикумыц пану!
Ме то Кокино Страто
Кругум тун душману!
Пас та гуныс-тын зугмэн
Н та платэя знаря
|
|
Змихтан лоря с тун Эфтым
Хуряты палкарья.
Мия чалу: Дан-дан-дан!..
Чаганытра Янис
Зорлыта ки дъыната
Докин та камбаныс.
Дъен катэсусин Эфтымс
На битрэв ту логу-т,
Лон ту мэга ту сухах
Дъавин ту тревога.
Энас дрэш ан ту спатъы,
Алус ан берданка.
Пухнуволсаны алгадъ,
Хтыпсин ту тачанка.
- Чалка, Йори, драми спит,
Дъос хапар тун Федька:
С хора эркуны кадет,
Фанын ту разведка!
… Анастэназан агур,
Эклыган та маныс.
Гкзэйн ас хора ту отряд,
Статъан та камбаныс…
- Дъавам! Дъавам! - Сту кало!
|
|
- Драна та патроня!
… Эх, азмоныту чиро,
Аириста хроня!..
ІІ
Айц та хроня-мас питун,
Янда та та плыя.
Сымур палы иртын раст,
Врэтъа сма с килсыя.
- Брэ,та эфтагам та дълыйс! -
Ипин тъыя Маша, -
Валышкаме митаныйс,
Фона марджаташа!
Ян т иконыс-тын пападъ,
Ол-па ас кримахтан! -
… Т хора дъэн ту агнуризс,
Козмус металахтан.
Ту колхоз на вгэн сту чол
Этымахкит тора.
Сма с килсыя-с ту иры
Митинг итун с хора.
Стулязмэнус, пас амблат
Н ту чунурю гуна,
Проэдърос Чулпу Эфтымс
|
|
Гкзэйн пас ту трибуна.
Проэдърос Чулпу Эфтымс
Ипин лоя хытка:
- Эхум кома дълыйс пула,
Тытка ки атытка!
Дъэн пифэрнаны душман
Янаша ки лоря.
Ан дъулэвуме кала,
На ныкум та зоря!
Ол-мас имыц ныкучир
Пэс дъафту-мас т хора,
Ки ту зисму-мас юрух
Пирин мону тора.
Ч эш чара ту эмбризно
На призи пали.
Ису страта дъыхн – эмброс! -
Партия н тун Сталин.
Дъэн пулэмзам кутуру
Мис атоса хроня.
Змунышкунны тора сма
Эмбризна та поня,
Ки на лэгун дъулэфтадъ
|
|
Ол-тын лыгу стэра:
- Финумия, гариплых!
Зисму, калымэра!
Флэварис, 1934.
4.4.1934г. газета «Комсомолец Донбасса» публикует статью «Греческая литература в Донбассе».
22-23 апреля 1934г. в г. Сталино состоялся пленум поэтов Донбасса.
27 апреля 1934г. газета «Комсомолец Донбасса» публикует заметку литературной тематики «Пленум поэтов».
В апреле1934г. Костоправ написал стихотворение «Яшлых» и начал работу над стихотворением «Врадъыс», который закончил в декабре 1934г. (Мариуполь, Таганрог).
ЯШЛЫХ
Ксимэрипсин… Та астрис ола звихтан.
Платэя пас ту сирт кучинсин уранос.
Афикин мас ки дъайн скутно ки крию ныхта
Ки иртын омурфу авуриго пирнос.
Топс-топс хлуриз хуртар – кунда хлура биихья…
Панду –па аныксис билнэви фаныра:
Афныз ту куринсэ, шуризны сагарчихья,
Та плыя трагудъун, филонны та дъындра.
Пал иртын аныксис, тылага итун панда.
Кардъыя-м х ту хара хтыпа пихта-пихта.
Го шерум ки елу, тъарис дъен имэ транда,
Тъарис та хроня-м эн дъэкаифта.
Тъарис дъэн пэрасан та транда стуручерья,
Тъарис ки дъэн пури ту зисму-м на врадъэн,
Тъарис ки ас улнус ки ас та кам та тэрья
Атора ту яшлых пширытъын янгкидэн.
Аплогу-м го драну, тылага мэра с мэра
Усэви антъропос , ту зисму чунурют:
Пас т Вера го руту, - дъаскалса ины Вера!
Руту, пу эн Андрис? – Матъэн с ту институт!
Антонс – с ту сельсовет. Н ту трактор пэса чоля
Алэксис артраэв ту мавру камато.
Дъулэви с ту завод о машинистас Коляс,
Гургос эн командирс с ту Кокино Страто.
Эмис инытъами кало,вахтлыдъку ора.
Та тэрья-м ан митрас, - дъэн пэруны исап.
Адърэфья-м ки хардаш, и кардъаки-му хора,
Го я ты сас васту ту мэга-м ту агап!
Зэр эш чара на крон ту комас ту кардъыя?
Зэр эш чара каныс-мас тора на ерна?
Дранас,с тун урано та сидъыритка плыя
Афовита питун х та синыфа псила!
Кала та эхтысан башхаримэна шеря,
Вуиз пэс ту мотор ту комас ту хуват.
Эмис та здансами ки тора с тын аера
Чизэв та синыфа алыгату ханат!
Дранас, пэс ту Сибир, пу с эмбирна та хроня
Арэя патанын ту кузмуку ту бдъар, -
Ту трэно шэнка дрэш, капнызуны заводя,
Пу итун кикку чол, атора эн базар!
Ту комас ту хисмэт эн пэс дъафту-мас шера.
Кала ту ксэрумэ-душман- мас ч инны лыг,
Ма имыц мис кардъар, усэвум мэра с мэра,
Н ту хора чичакя ту комас ту яшлых!
Мис имыц этыми ки анда эркит ора
Харшу с улнус душманс сикумыц ян ту джап…
… Адърэфья-м ки хардаш с ту кардъако-мас хора
Вастуны пэс кардъыйс амэтриту агап!..
Мариуполис,
Априлис, 1934.
ВРАДЪЫС
Х т урано апану сынэфа- каравя
Пагнэ писалына лыгус ту спудъы.
Тынчка кематызнэ та псыла хурафя.
Дъен пухныз ту страта. Омурфу врадъы!
Кулумбун с т аера яшка перыстэря.
Пэтасан,ступотъан ап адъо макра.
Трагудъун апэра пес ту чол та тэря-м.
Пес ту катъа логу айдъона хара.
Го васту с кардъия-м ан та тэрья-м дама
Фисэро пистыя, флогэро агап.
Эмбру-м пефты патус ян мегало грама,
Ян мегало грама ан ту мавру хап.
Лон ту страта ису пагу ки нунызу,
Пагу ки нунызу, стэкум ки драну:
Поса тытка стратэс пэмнанэ апису.
Поса стратыс чалу эху на пэрну!
Го яшлых ту дъына кома дъен ту хаса.
Го кала ту ксэру зисиму ту тъон.
… Тынчка с ту хамэлус патус пэр анаса,
Ту зэсто аера мани-мани крон.
Сыныфа-каравя пагнэ пэсалына…
Вгэн чунурю фэнгкус пас ту тёрку джап.
Ки хтыпа кардъыя-м н ту чунурю дъына,
Ки васта кардъыя-м флегэро агап.
Мариуполи- Таганрог,
Априлис- Дъекембрис,
1934
9.5.1934г. написано стихотворение «Соя»
СОЯ
I
Крэмны сыныфа варэя…
Плышк врушис ту мисарея.
Пу дранас – тъэла ки крия
Дрэхны – пагны та нэра.
Пану – хлызны ираныдъа…
Стуручэрс суфрон та фридъа-т,
Н та чуплахка та кладъыя
Тынча стэкны та дъэндра.
II
Ту врадъы пес мисарея
Козмус фэнунтэ арэя.
Тъэлис, пар-то пес та шэра
Тытку шкро,пихто туман.
Та сухахя кататлыхтан…
Пас кушэдъа олу т ныхта
Та мотофка та финэря
Фосерэвны тэкаран.
III
Сон черос ки мани-мани
Ту туман даглэвкит-ханыт.
Инышкат чунурю мэра,
Мэра крию ки кундо.
Пас та спича ифтны фоша,
С ту сухах хтыпун та троша.
Айдъуна пис ту аэра
Кофтыро, макри гудок.
IV
Го сикуми ки фурэну.
Спутъахта ах спиты вгэну,
Пос на лэс с ту прото смена
Го дъулэву с ту завот…
Ки атот пис мисарея -
Эна яшку курасэя
Панда круй харшу сты мэна
Ан ту кокино платок.
V
Эна топу катъа мэра
Мис пернум сма-сма ки стэра
Палы пагум хорья-хорья,
Катъа ис-мас – с ту дъулыя.
Ты спудъас ки пай лон страта,
Ки пелы ту фчал-ц акату!
Эна тна с та мача-ц лоря
Фанэрутэ, от ела…
VI
Крэмны сыныфис варэя,
Плышк врушис ту мисарэя.
Н та чуплахка та кладъыя
Тынчка стэкны та дъендра.
Тун пирно пес мисарея
Го драну-тын т курасэя
Ки усэви пес кардъыя-м
Мегалитэро хара.
VII
Ты эн онома-ц чи ксэру,
Ма драну-тын, - ама шэрум.
Мис елум ки лыгус лоя
Го – адъо, аты –ачи…
Ма - кирфа агапимэнса -
Зэр сты мэна инэ ксэнса?
Мис ан дама-ц имец соя…
- «Калимэра, адъэрфи!»
VIII
Мис дъэн ксэрум т энан т алу, -
Ма т хара-м усэви чалу,
Анда стэкум ки нунызу,
Оти ол-мас – мер-хабер, -
Тыхадар пула шилядъыс
С дъулэвтадъика та градъыс,
Тытка соя катъа ис-мас
Эш пис олу т СССР!
IX
Мис дъулэвум ки матъенум,
Мис усэвум,дъынатэнум,
Зэр пури каныс камия
Ту хуват-мас на метра?
Ап ато-па олу т н ора,
Ос атора ки атора
Го васту с дъыко-м т кардъыя
Мэгалитэро хара!
Мариуполис, 09.05.34.
В мае 1934г. написано стихотворение «Пуласыс».
В мае 1934г. издан 2-й греческий альманах под названием «Неотита».
1.6.1934г. в газете «Приазовский пролетарий» напечатана статья Костоправа «Накануне Вседонецкого слёта литкружков. ( К вопросу о массовом литературном движении на Мариупольщине )».
Летом 1934г. Костоправ отдыхал в г. Межигорье. Начало знакомства с О.Е.Маслаковой
12.7.1934г. начал писать поэму «Леонтий Хонагбей» (Межигорье – Таганрог – Мариуполь), закончена поэма была 24.11.1934г.
3 августа 1934г. газета «Социалистический Донбасс» поместила обзорную статью В.Торина и Ю.Черкасского «Литература Донбасса на подъёме».
4 августа 1934г. Г.Костоправ – делегат 1-го Всесоюзного съезда советских писателей, несколько раз встречался и беседовал с М.Горьким. Билет Г.Костоправа – члена Союза писателей СССР № 152 подписал сам М.Горький (вручён билет был 10.4.1935г. в Донецке).
18 сентября 1934г. газета «Социалистический Донбасс» подвела итоги писательского съезда статьёй В.Торина и Ю.Черкасского.
В 1934г. Костоправ переводит на румейский язык поэмы Т.Шевченко «Сон», «Кавказ», стихотворение «Мені тринадцятий минало».
Октябрь-ноябрь 1934г. – Костоправ призван военкоматом для переписи граждан 1913г. рожд. в Волновахском, Володарском, Старо-Караньском районах.
В ноябре 1934г. опубликованы стихи «Врадъыс» и «Ифэран ту ну-т!», написано стихотворение «Юртазумэ».
ЮРТАЗУМЭ
Хлыцку илюс, тынчку мера,
Уранос кунон буя.
Спруцку сынэфо с т аера
Мегалан ки кубукя.
Дъы-мас ксэвам ах т н авлы…
Оксу музыка лалы.
Мис сурэфтамэ пулы
С лон мегалы-мас т юрты.
Халыс мирминджи фулэя
Та сухахя базары.
Крэмит кокины симея
Пас ту катъэ ту ири.
Сы дранас харшу-м, елас…
Пес кардъыя-м – тытку хлас !
Го драну харшус, елу…
Лыгу пэмнын на сэ флу !
Революцияс та тэря –
Пионери трагудъун.
Сыдъэритка перистэря
Пках та сынэфа петун.
Лон ту страта дъынато
Пай ту Кокино Страто.
Пу пата ки пу перна –
Крию патус айдъуна.
Курасэис ки педъыя
Эбатъытэ сту хуро.
Аври флай-мас мэга дълыя,
Эмбру – зисму фосэро !
Киманидъа, лалысэт !
Паликаря, хорэпсэт !
Н ту агап ки н ту шэнгклых
Мис перазум ту яшлых.
Та замэча пэмнан пису !
Ту хори ки ту базар
Сту чунурю шэнгку зысму
Янашэвны барабар.
Ол эргатэс ки хурят –
Ачалэвио отряд !
Ан хултэвунэ душман,
Дагатрэвумц дос – думан !
Анахортаста руия –
Пес та ала хорэс плуш, -
С Япония, Германия
Этымазун – мас дугкуш.
Тымахтэтэ, агрикат:
Ан тъа эркэт тытку сат,
Оли мис – яшлар, юронт, -
Вгэнум, стэкумиц сту фронт !
Ап та синора апэра
Дъулэфтадъ варэя зун,
Ма симоны артах мера
Пот атын-па на гнэфун.
Дъулэфтадъыку ту шэр
Акуныз кирфа машэр…
Эй, душманы, агрикат:
Сон сты сас стэрно ту сат !
Ноембрис, 1934. Мариуполи
ИФЭРАН ТУ НУ-Т!
Пес дъыко-мас т артель
Ихам ина тэмбэл -
Стёпа.
На дъулэв «дъэн пури».
То-па алях вары,
То-па.
Бригадирос Семёнс
Лэ: «На пайс на фуртонс,
Стёпа».
Стёпас лэ: «Дъэн дранат
Артах ч эху дагат,
Копа!
Ас пай алус каныс,
Мону ксэретэ сыс:
Стёпа!»
- Сонду, сонду, кала! -
Бригадирос ела -
Сопа!
Стэр на ми гаирэвс
Тун калчэр на хадрэвс,
Стёпа!
Шумос эркит харшу-с,
Тотыс фэру ту ну-с
Го-па!
…Янашэв о шумос.
Сынэфя уранос
Крия.
Янашэв о шумос.
Иксылэв с ту колхоз
Дата добавления: 2019-03-09; просмотров: 225; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!