Жергілікті бюджеттер дегеніміз не?

Аржылық қызметтің түсінігі, маңызы, мақсаты. Мемтің ақша қорын пайдалануды ұйымдастыруға, бөлуге ж қалыптастыру б\ша, сондайақ елдің ақша инфрақұрылымын, тиісті қызметін қамтамасыз ету б\ша құзыретті органдардың не тұтасымен қатысатын елдің қызметін қаржылық қызмет деп атаймыз. Мем қаржылық қызметті іске асыра отырып, бір уақытта екі бағытта қатысады: Саяси жүйенің субектісі ретінде ж белгілі қорларда жинақталған ақша құралдарының меншік иесі ретінде. Қаржылық қызмет кәсіпкерлік қызметтің тұрі ретінде болмауы керек. Қаржылық қызметтің коммерциялизациялануы теріс экономикалық салдарға әкеліп соғады. Қаржылық қызметтің басты мақсаты қоғамның әлеументтік экономикалық құрылымының қалыпты қызметіне тиімді жағдай жасау. Қаржылық қызметті іске асыра отырып, мем 3 басты тапсырманы орындайды: 1. Қоғамның ақша инфрақұрылымын құру ж қалыпты қызметін қамтамасыз ету. 2. Өз өзін ж өз қызметін қалыптастыру үшін ақша қаражатты тарту. 3. Қоғамда болып жатқан әлеументтік экономикалық процестерге ақша ричактарының көмегімен ықпал ету. Мемтің қаржылық қызметі келесідей қағидаларға сүйенуі тиіс. 1. Қоғам қажеттілгін есепке алу ж оның мүддесіне ағыну. 2. Қоғамның жариялылығы ашықтығы бақылау астында болуы. 3. Заңдылық 4. Ғылыми негізділік тиімділік ж рационалдық 5. Ақша қаражат шығындарының үнемділігі. 6. Жоспарлық ж нормативтік. Қаржылық қызметті іске асырғанда қаржылық қатынаспен қатар, тауар ақша қатынастарыда орнауы мүмкін. Мысалы: Мем ақша іздеуде тек салықты пайдаланбайды. Сонымен қатар өзіне тиесілі мүлікті сату арқылы бюджетке кіріс түсіруі мүмкін. 2.ҚР банкілік жүйесі. Қ Р екi деңгейлi банк жүйесi бар. Ұлттық Банк мемтiң орталық банкi болып табылады ж/е ол банк жүйесiнiң жоғарғы (бiрiншi) деңгейiне жатады. Ұлттық Банкiнiң мiндеттерi, қызмет қағидаттары, құқықтық мәртебесi ж/е өкiлеттiгi "Қ Р Ұлттық Банк туралы" Қ Р Заңымен белгiленедi. Ұлттық Банк өзiнiң құзыретi шегiнде банк қызметiнiң жекелеген мәселелерi б\ша реттеудi ж/е қадағалауды жүзеге асырады ж/е банктердiң ж/е банк операцияларының жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйымдардың жұмыс iстеуi үшiн жалпы жағдайлар жасауға жәрдемдеседi. Банктерге ж/е банк операцияларының жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйымдарға қатысты Ұлттық Банктiң реттеу ж/е қадағалау функциялары Қ Р ақша-кредит жүйесiнiң тұрақтылығын қолдауға, банк кредиторларының, олардың салымшылары мен клиенттерiнiң мүдделерiн қорғауға бағытталған. Қ Р заң актісімен белгіленген ерекше құқықтық мәртебесі бар Қның Даму Банкін қоспағанда, өзге банкiлердiң бәрi банк жүйесiнiң төменгi (екiншi) деңгейiне жатады. Шетелдер қатысушы банк - орналастырылған акцияларының үштен бiрiнен астамы Қ Рессы резиденттерiнiң иелiгiнде, меншiгiнде ж/е/н/е басқаруында болатын екiншi деңгейдегi банк. Ислам банкі - уәкілетті органның лицензиясы негізінде банк қызметін жүзеге асыратын екінші деңгейдегі банк. Мемаралық банк - халықаралық шарт негiзiнде құрылып, жұмыс iстеп тұрған, құрылтайшылары Қ Р Үкiметi мен сол шартқа қол қойған мемтердiң үкiметтерi болып табылатын банк. 3.Бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің бюджеттік өтінімдерді әзірлеу тәртібі. Бюджеттiк өтiнiм шығыстар көлемiн негiздеу үшiн кезектi жоспарлы кезеңге бюджеттiк бағдарламалардың әкiмшiсi жасайтын құжаттардың жиынтығы болып табылады.Бюджет шығыстары базалық шығыстар ж жаңа бастамалар шығыстары болып бөлiнедi.Бюджеттiк өтiнiмге түсiндiрме жазба жоспарлы кезеңге қаражат жұмсаудың негiзгi бағыттарын, мәлiмделген бюджеттiк бағдарламалардың қысқаша сипаттамасы мен баяндалуын, базалық шығыстарды ұлғайту негiздiлiгiн, нәтижелердiң қол жеткiзiлген көрсеткiштерiнiң талдамасын, сондай-ақ өткен жылғы бюджеттiк өтiнiмнiң құрамына енгiзiлген бюджеттiк бағдарламалар бойынша ауытқулардың себептерiн қамтиды.Бюджеттiк өтiнiм жасалуы мен ұсынылуы бойынша ҚРсы бюджеттiк заңнамасының талаптарына сәйкес келмеген кезде, мемтiк жоспарлау жөнiндегi уәкiлеттi орган оны қарамастан бюджеттiк бағдарламаның әкiмшiсiне қайтарады.Бюджеттiк бағдарламаның әкiмшiсi бюджеттiк өтiнiмдi әлеуметтiк-экономикалық дамудың ж бюджеттiк параметрлердiң болжамында көзделген бюджеттiк қаражаттың көлемi шегiнде енгiзедi.Бюджеттiк бағдарламалардың әкiмшiсi бюджеттiк өтiнiмдегi ақпарат пен есеп-қисаптардың толықтығын ж дұрыстығын қамтамасыз етедi.Бюджеттiк өтiнiмдi жасау ж ұсыну тәртiбiн мемтiк жоспарлау жөнiндегi орталық уәкiлеттi орган айқындайды. 4.Қаржылық қызметтің міндеттері ж/е функциялары: ақша қорларын қалыптастыру, бөлу ж/е бақылау функциялары. Қаржы қызметі- қаражат табу процестері ж оларды бөлу арқылы жұмсау Мемтің қаржылық қызметінің әдістер: 1) Қалыптастыру әдістері 2) Бөлу әдістері 3) Қаржы қорларын ұйымдастыру әдістері. Қалыптастыру әдістері 1.Қаражат қүралдарын пайдаға айналдыру 2. Міндеттеуші қайтарылмайтын 3. М і н деттеуш і қайтарылатын 4.Ерікті қайтарылмайтын5. Эмиссия 6.Ерікті қайтарылатын 7.Мемтік қызметті жүзеге асыру арқылы қаражат тарту Қаржыны бөлу әдістері: 1) Каржыландыру 2) Несиелеу Қаржы қорларын үйымдастыру әдістері: 1) Бақылауды жүзеге асыру 2. Қаржы қорларын орнату 3. Қаржы нормативтерін орнату 4. Каражатты жумсауды бекіту шарты 5. Қаржы қорларын жүмсауды жобалау 6.Шарттар мен нормативтерді бекіту 5.Қ Р Ұлттық Банкісінің құқықтық жағдайы. Мемтің Қаржылық органдарының қатарына ҚР Ұлттық банкі жатады.ҰБ құрделі құқықтық мәртебеге ие, мемтік органдар жүйесінде өзіндік орынды алады.ҰБ\ң функцияларының барлығы бірдей мемтің қаржылық қызметімен байланысты емес сондай ақ ол жеке қаржы қатынастарында реттейді.ҰБпен реттеу 4 әдіс арқылы іске асады: 1.Нормативті құқықтық актілерді шығару жолымен. 2.Жекелеген құқықтық актілерді шығару жолымен.3.Банктердің, сақтандыру ұйымдарының заңнамада көрсетілген ережелерінің сақтауын қадағалау мен бақылауын іске асырады. 4.Банктік, волюталық ж сақтандыру заңнамаларындағы нормаларды орындамаған тұлғаларды жауапкершілікке тарту жолымен. Бұл жауапкершілік көбінесе әкімшілік құқықтық сипатта боҰлттық банктің өзіндік қаржылық функцияларына мыналар жатады. 1.Ақша жүйесін ұйымдастыру саласында: а) мемтің ақша белгілерін эммисиялау, Банкнот ж монетердің мемтік қорларының резервтерін құру, қолмақолды ақша белгілерін инкасациялау тасымалдау, ж сақтау ережелерін орнату. б) Волюталық реттеу мен волюталық бақылауды іске асыру, 2.Мемлтік несие саласында:а)ҚР мемтік қарызын өтеуге қатысу. Б) Мемтік бағалы қағаздарды эммиссиялау ж оларды айналымда реттеу. 6.Тиісті қаржы жылына арналған реслық бюджет туралы заңның жобасын әзірлеу тәртібін корсетіңіз. Мем\тік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган рес\лық бюджет жобасын жасайды ж оны Рес\лықбюджеттік комиссияның қарауына енгізеді.Рес\лық бюджет жобасының түпкілікті нұсқасын қарау ж айқындау ағымдағы қаржы жылының 1 тамызынан кешіктірілмей аякталады. Рес\лық бюджет туралы заңның жобасына:1) БК-де ж бірыңғай бюджеттік сыныптамада айқындалған құрылымға сәйкес жоспарлы кезеңнің әрбір жылы б\ша жекелеген қосымшалармен қалыптастырылған, жоспарлы кезеңге арналған рес\лық бюджеттің жобасы қоса беріледі.2)ҚР ¥лттық қорына жіберілетін кезекті қаржы жылына арналған түсімдердің көлемі;3)бюджетті атқару процесінде секвестрлеуге жатпайтын кезекті қаржы жылына арналған рес\лық ж жергілікті бюджеттік бағдарламалардың тізбесі;4)басқа да деректер қоса беріледі.Кезекті қаржы жылына арналған рес\лық бюджеттің бекітілетін тапшылығының мөлшері жалпы ішкі өнімге ақшалай түрде ж процентпен көрсетіледі. Мем\тік жоспарлау жөніндегі орталық уәкілетті орган рес\лық бюджет туралы заңның жобасын ҚР Үкіметінің қарауына ағымдағы қаржы жылының 15 тамызынан кешіктірмей ұсынады. 7.Қаржының материалды категория ретіндегі ж/е экономикалық категория ретіндегі түсінігі.Материалдық категория ретінде, қаржы – мем\тің меншігіндегі ақша қаражаттарының жиынтығы.Мем\тің ақша қаражаттары – нақты ақшалай сомада, сонымен қатар қолда жоқ ақшалай нысанда болады.Мем\тің ақша қаражаттары нысаналы мақсаттарға қарай қорларға бөлінеді. Қорларға бөлінуіне байланысты ақша – мем\тің меншігін білдіреді.Осыған байланысты, материалдық категория ретінде, мемтің ақша қаражаттары – мемтің қаржылық қорларының жиынтығын білдіреді.Мем\тің қаржысы, экономикалық категория ретінде, мем\тің ақша қорларын қалыптастыру ж бөлу жөніндегі экономикалық қатынастардың жиынтығы.Мем\тің ақша қорларын қалыптастыру – мем\тің ақшаны қорларға жинау б\т.Мем\к ақша қорларын қалыптастыру кезінде ерікті түрде не мәжбүрлі түрде қалыптастырады.Ақша қорларын бөлу – мем өзінің қарыздарын, өзінің шығыстарын жабу үшін қолданады. 8. Қазақстын Рессындағы салықтық жүйе. ҚР-ғы салықтық жүйе дегеніміз – заңмен көзделген салықтардан ж бюджетке төленетін міндетті төлемдер. ҚР салықтық жүйе - әртүрлі объектілірге салынатын салыққа негізделеді. ҚР салықтық жүйе: 1) Салықтар:1.Корпорациялық табыс салығы.2.Жеке табыс салығы.3.Қосылған құн салығы.4.Акциздер.5.Экспортталатын шикi мұнайға, газ конденсатына рента салығы.6 Жер қойнауын пайдаланушылардың салықтары мен арнаулы төлемдерi.7. Әлеуметтiк салық.8.Жер салығы.9.Көлiк құралдары салығы.10. Мүлiк салығы.11.Ойын бизнесі салығы.2)Алымдар: 1. Заңды тұлғаларды мемтiк тiркегенi ж филиалдар мен өкiлдiктердi есептiк тiркегенi үшiн.2. Жеке кәсiпкерлердi мемтiк тiркегенi үшiн. 3.Жылжымайтын мүлiкке құқықтарды ж олармен жасалған мәмiлелердi мемтiк тiркегенi үшiн. 4. Жылжымалы мүлiк кепiлiн ж кеменiң не жасалып жатқан кеменiң ипотекасын мемтiк тiркегенi үшiн. 5. Радиоэлектрондық құралдарды ж жиiлiгi жоғары құрылғыларды мемтiк тiркегенi үшiн. 6. Көлiк құралдарын мемтiк тiркегенi үшiн. 7.Дәрi-дәрмек құралдарын мемтiк тiркегенi үшiн. 8. Туындылар мен сабақтас құқықтар объектiлерiне құқықтарды, туындылар мен сабақтас құқықтар объектiлерiн пайдалануға лицензиялық шарттарды мемтiк тiркеу үшiн. 9. Автокөлiк құралдарының ҚРның аумағы арқылы жүру. 10. Бұқаралық ақпарат құралын есепке қойғаны үшiн. 11. Аукциондардан алынатын. 12. Жекелеген қызмет түрлерiмен айналысу құқығы үшiн лицензиялық. 13. Телевизия ж радио хабарларын тарату ұйымдарына радиожиiлiк спектрiн пайдалануға рұқсат беру үшiн алым.3) Төлемақылар: 1. Жер учаскелерiн пайдаланғаны үшiн.2. Жер бетiндегi көздердiң су ресурстарын пайдаланғаны үшiн. 3. Қоршаған ортаға эмиссия үшiн төлемақы. 4. Жануарлар дүниесiн пайдаланғаны үшiн . 5. Орманды пайдаланғаны үшiн. 6. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды пайдаланғаны үшiн. 7. Радиожиiлiк спектрiн пайдаланғаны үшiн. 8. Қалааралық ж халықаралық телефон байланысын бергені үшін. 9. Кеме жүретiн су жолдарын пайдаланғаны үшiн. 10. Сыртқы жарнаманы орналастырғаны үшiн. 4) Мемтiк баж. 5) Кеден төлемдеі: 1. Кеден бажы. 2. Кеден алымдары. 3. Алдын ала шешiм қабылдағаны үшiн төлемақы. 4. Алымдар. 9.Тиісті қаржы жылына арналған облыстық бюджет, реслық маңызы бар қала, астана бюджеті туралы шешімнің жобасын әзірлеу тәртібін көрсетіңіз. Мемтік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган облыстық бюджет, рес\лық маңызы бар қала, астана бюджеттері жобасының түпкілікті нұсқасын жасайды ж оны облыстың, реслық маңызы бар қаланың, астананың бюджеттік комиссиясының қарауына енгізеді.Облыстық бюджет, реслық маңызы бар қала, астана бюджеттері жобасының түпкілікті нұсқасын қарау ж айқындау ағымдағы қаржы жылының 15 қыркүйегінен кешіктірілмей аяқталады.Облыстық бюджеттуралы, реслық маңызы бар қаланың, астананың бюджеттері туралы шешімнің жобасына:1)БК-де ж бірыңғай бюджеттік сыныптамада айқындалған құрылымға сәйкес жоспарлы кезеңнің әрбір жылы б\ша жекелеген қосымшалармен қалыптастырылған, жоспарлы кезеңге арналған облыстықбюджеттің, реслықмаңызы бар қала, астана бюджеттерініңжобасы қоса беріледі.2) кезекті қаржы жылына арналған жергілікті бюджетті атқару процесінде секвестрлеуге жатпайтын, оның ішінде реслықбюджеттуралы заңда белгіленген, кезекті қаржы жылына арналған жергілікті бюджеттік бағдарламалардың тізбесі;3) кезекті қаржы жылына ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелерін сатудан түсетін реслық маңызы бар қала, астана бюджеттеріне түсімдер көлемі; 4) қаладағы әрбір ауданның бюджеттік бағдарламалары;5) басқа да деректер қоса беріледі.Облыстықбюджеттердің, реслықмаңызы бар қала, астана бюджеттерінің бекітілетін тапшылығының мөлшері ақшалай түрде көрсетіледі. Мемтік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган облыстық бюджеттің, реслық маңызы бар қала, астана бюджеттерініңжобасын облыстың, рес-лық маңызы бар қаланың, астананыңжергілікті атқарушы органдарының қарауына ағым-дағы қаржы жылының 1 қазанынан кешіктірмей ұсынады. 10.Қаржылық қызметтің ақша қорларын қалыптастыру әдістері. Қаржы қызметі- қаражат табу процестері ж оларды бөлу арқылы жұмсау. Қаржылық қызметтің ақша қорларын қалыптастыру әдістері: 1) мәжбүрлі-қайтарымсыз М., салық 2) мәжбүрлі-қайтарымды М., мәжбүрлі заем-мем ақшаны мәжбүрлі түрде алады, бірақ міндетті түрде қайтарады. 3) ерікті-қайтарымсыз М., қайырымдылық, азаматтардың ж заңды тұлғалардың ақшаны не бағалы қағаздарды сыйлауы 4) ерікті-қайтарымды М., ақшаны мемтік банктерде сақтау, займ шарты, мемтік замдар (ұтыстық, пайыздық, заттық ж т.б.) 5) мемтің қызмет көрсету арқылы ақша қорларын қалыптастыру М., сот, нотариалдық контораның, милицияның көрсеткен қызметтері үшін төлем (мемтік пошлина) 6) мемтік мүлікті пайдаланғаны не өткізгені үшін түскен түсімдер 7) эмиссия (ақша шығару) 11.Қазақстан Респуликасындағы міндетті сақтандыру түрлері. Сақтандыру дегенiмiз, сақтандыру ұйымы өз активтерi есебiнен жүзеге асыратын сақтандыру төлемi арқылы сақтандыру шартында белгiленген сақтандыру жағдайы не өзге де оқиғалар туындаған кезде жеке не заңды тұлғаның заңды мүлiктiк мүдделерiн қорғауға байланысты қатынастар кешенi. Міндетті түрде сақтандыру – заң күшімен жүзеге асырылатын,яғни біржақты өктем түрдегі сақтандыру. Мазмұны мен талаптары ҚР сақтандырудың мiндеттi түрiн реттейтiн заңнамалық актiсiмен айқындалатын мiндеттi сақтандырудың әрбiр түрi сақтандырудың жекелеген сыныбы болып табылады. 1.Сақтандыру нысаны (жүзеге асырылу әдісі)б\ша: 1) Міндетті түрде сақтандыру; 2) Ерікті түрде сақтандыру; Міндетті түрде сақтандыру заң к.шімен ж.асырылатын яғни біржақты өктем түрдегі сақтандыру. 2) Ерікті түрде сақтандырузаң жүзінде белгіленеді ж екі жақтың келісімі негізінде жүзеге асырылады. 12.Тиісті қаржы жылына арналған аудандық бюджет жобасын әзірлеу тәртібін көрсетіңіз.Мемтік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган ауданның бюджеті жобасыныңтүпкілікті нұсқасын жасайды ж оны ауданның бюджеттік комиссиясының қарауына енгізеді.Аудан бюджеті жобасыныңтүпкілікті нұсқасын қарау ж айқындау ағымдағы қаржы жылының 1 қазанынан кешіктірілмей аяқталады. Ауданның бюджеті туралы шешімнің жобасына: 1) БК-де ж бірыңғай бюджеттік сыныптамада айқындалған құрылымға сәйкес жоспарлы кезеңніңәрбіржылы б\ша жекелеген қосымшалармен қалыптастырылған, жоспарлы кезеңге арналған аудан бюджетінің жобасы қоса беріледі. 2) жергілікті бюджетті атқару процесінде секвестрлеуге жатпайтын, оның ішінде облыстық бюджетті бекіту туралы облыстық мәслихаттың шешімімен белгіленген, кезекті қаржы жылына арналған бюджеттік бағдарламалардыңтізбесі; 3) кезекті қаржы жылына ауыл шаруашылығы мақсатындағы жер учаскелерін сатудан түсетін аудан бюджетіне түсімдер көлемі; 4) әрбір қаладағы ауданның, аудандық маңызы бар қаланың, кенттің, ауылдың , ауылдық округтің бюджеттік бағдарламалары; 5) басқа да деректер қоса беріледі. Кезекті қаржы жылына арналған аудан бюджетінің бекітілетін тапшылығының мөлшері ақшалай түрде көрсетіледі. Мемтік жоспарлау жөніндегі жергілікті уәкілетті орган аудан бюджетінің жобасын ауданның жергілікті атқа-рушы органының қарауына ағымдағы қаржы жылының 15 қазанынан кешіктірмей ұсынады. 13.Қаржылық қызметтің ақша қорларын бөлу тәсілдері. Қаржы қызметі- қаражат табу процестері ж оларды бөлу арқылы жұмсау Мемтің қаржылық қызметінің әдістер: 1) Қалыптастыру әдістері 2) Бөлу әдістері 3) Қаржы қорларын ұйымдастыру әдістері. Қаржыны бөлу әдістері: 1) Каржыландыру 2) Несиелеу. Қаржыландыру - Егер қаржы бюджеттен түсетін болса, онда ол бюджеттік деп аталады, ал егер эр түрлі ведомствадан(министірлік қорынан) түсетін болса онда ведомствалық деп аталады. Несиелеу- Көп таралған әдістердің бірі болып табылады жэне ол қаражатқа пайыз қосып, қайтарымды займ дегенді білдіреді.

Жергілікті бюджеттер дегеніміз не?

Қ Р мынадай деңгейдегі бюджеттер: реслықбюджет; облыстық бюджет, реслық маңызы бар қала, астана бюджеттері; аудан бюджеті бекітіледі, атқарылады ж дербес б.т.Облыстық бюджет, реслық маңызы бар қала, астана бюджеттері, аудан бюджеті жергілікті бюджеттерге жатады.БК-менн айқындалған түсімдер есебінен қалыптастырылатын ж облыстық деңгейдегі, реслық маңызы бар қаланың, астананыңжергілікті мемтік органдарының, оларға ведомстволық бағынысты мемтік мекемелердің міндеттері мен функцияларын қаржылай қамтамасыз етуге ж тиісті әкімшілік-аумактық бірлікте мемтік саясатты іске асыруға арналған орталыктандырылған ақша қоры облыстық бюджет, реслық маңызы бар қала, астана бюджеттері б.т. Облыстықбюджеттер, реслық маңызы бар қаланың, астананың бюджеттері тиісінше облыстық мәслихаттардың, реслықмаңызы бар қала, астана мәслихаттарының шешімдерімен бекітіледі.БК-мен айқындалған түсімдер есебінен қалыптастырылатын ж ауданның жергілікті мемтік органдарының, оларға ведомство-лықбағынысты мемтік мекемелердің міндеттері мен функцияларын қаржылық қамтамасыз етуге жтиісті ауданда мемтік саясатты іске асыруға арналған орталықтандырылған ақша қоры аудан бюджеті б.т. Аудан бюджеті аудан мәслихатының шешімімен бекітіледі.

15.Чекте міндетті түрде қандай мәліметтер көрсетілуі керек?

Чектер — өзінің шотынан чекті ұсынған адамға белгілі бір ақша қаражаттары сомасын төлеу жөніндегі төлеушінің банк мекемесіне берген жахбаша бұйрығы;

16.Төтенше бюджет дееніміз не?Төтенше мемтік бюджет реслық ж жер\ті бюд\дің негізінде қалыптастырылады ж ҚР дағы төтенше не соғыс жағдайларында енгізіледі.Төтенше мемтік бюд\ті бюд\тік жоспарлау жөніңдегі орталық уәкілетті орган әзірлейді ж ол ҚР заңдарында белгіленген тәртіппен ҚР Президентінің жарлығымен бекітіледі. ҚР бүкіл аумағында төтенше соғыс жағдайые енгізу ж оның күшін жою туралы ҚР Президентінің жарлығы төтенше мемтік бюджетті енгізуге ж оның қолданылуын тоқтатуға негіз болып табылады. Төтенше мемтік бюджет қабылданғаны туралы ҚР рессының парламенті дереу хабардар етіледі.Төтенше мемтік бюджеттің қолданылу уақытына тиісті қаржы жылына арналған барлық деңгейлердегі жергілікті бюджеттер туралы мәслихаттар шешімдерінің қолданылуы тоқтата тұрылады. Төтенше мемтік бюджет төтенше не соғыс жағдайы енгізілген мерзім ішінде қолданыста болады. ҚР жекелеген жерлерінде төтенше жағдай енгізілген ретте төтенше мемтік бюджет енгізілмейді

17.Қ Р Қаржы нарығын ж/е қаржылық ұйымдарды мемтік реттеу ж/е қадағалау агенттігінің құқықтық жағдайы.Қаржы рыногы мен қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадағалауды ҚР қадағалау рыногы агенттігі ж.а. ҚР қадағалау рыногы агенттігі ҚР Президентiне тiкелей бағынады ж есеп бередi ж ҚРның Президентi бекiтетiн ол туралы Ереженiң негiзiнде әрекет етедi. ҚР қадағалау рыногы агенттігін қаржыландыру ҚР Ұлттық Банкiнiң бюджет қаражаты есебiнен ж.а. ҚР қадағалау рыногы агенттігі қаржылық ұйымдардың қызметiн реттеу ж қадағалау мақсатында: - қаржылық ұйымдарды ашуға, оларды ерiктi түрде қайта құру мен таратуға рұқсат бередi ж оны керi қайтарып алады, қаржылық ұйымдардың бөлiмшелерiн ашуға келiсiм бередi, сондай-ақ аталған рұқсаттар мен келiсiмдердi беру тәртiбiн айқындайды; - қаржылық ұйымдардың басшы қызметкерлерi лауазымдарына адамдарды сайлауға келiсiм бередi не келiсiм беруден бас тартады, сондай-ақ аталған келiсiмдi берудiң не беруден бас тартудың тәртiбiн айқындайды; - қаржы рыногында кәсiби қызметтi жүзеге асыруға лицензиялар беру, қолданылуын тоқтату ж айыру тәртiбiн белгiлейдi, аталған лицензияларды бередi, қолданылуын тоқтатады ж одан айырады; - қаржылық ұйымдар, қаржылық қызмет көрсетудi тұтынушылар, басқа да жеке ж заңды тұлғалар үшiн ҚР аумағында орындалуы мiндеттi нормативтiк құқықтық актiлер шығарады; -қаржылық ұйымдар үшiн, шоғырландырылған негiзде пруденциялық нормативтердi ж сақталуы мiндеттi өзге де нормалар мен лимиттердi бекiтедi; - қаржылық ұйымдар мен олардың аффилиирленген тұлғалары есептілігінің тiзбесiн, нысандарын, табыс ету мерзiмдерi мен тәртiбiн белгілейді

18.Кеден заңнамасына сәйкес төлеушінің банк есеп шотынан берешек пен өсімпұлды өндіріп алу қалай жүзеге асырылады?

Белгіленген мерзімдер ішінде төлеуші берешек пен өсімпұлды өтемеген жағдайда, кеден органдары жеке кәсіпкердің не заңды тұлғаның банк шоттарынан даусыз тәртіппен ақша өндіріп алу туралы шешім шығарады. Даусыз өндіріп алу туралы шешім төлеушінің шоты ашылған банкіге қажетті ақшаны төлеушінің шотынан есептен шығаруға ж мем\к бюджетке аударуға кеден органының инкоссалық өкімін жіберу нысанында қабылданады. Шоттардан даусыз тәртіппен берешекті ж өсімпұлды өндіріп алу ҚР\ның ұлттық валютасымен жүргізіледі. Шоттардан берешек пен өсімпұлды шетел валютасымен қндіріп алу ҚР\ның заңдарына сәйкес айқындалған валюта айырбастаудың нарықтық бағамы б\ша қР\ның ұлттық валютасымен төленуге тиісті сомаға барабар сомада жүргізіледі. Кеден органының инкоссалық өкімін орындауды банк ҚР\ның заңдарында белгіленген тәртіппен ж мерзімде ж\а.

19.Қаржылық құқықтың пәні, қаржылық қатынастардың ерекшеліктері.Мемтің қаржылық қызметінің, яғни мемтің ақша каражаттары қорларын қалыптастыру, бөлу ж пайдалануды ұйымдастыру барысында пайда болатын қоғамдық қатынастар қаржылық құқықтың пәні болып табылады.Қаржылық экономикалық қатынастардың өздеріне тән ерекшеліктер мыналар: 1)Бұлар ақшаға байланысты қатынастар. 2)Қаржылық қатынастар мемтің өсіп дамуымен, өркендеуімен байланысты болады ж осы мемтің функцияларын жүзеге асыру процесін ақшалай қамтамасыз етеді. 3)Қаржылық қатынастар бөлу түрінде жүргізіледі ж осы қатынастар арқылы қаржылардың алдында 3 функцияны ж.а. 4)Бұл қатынастар мемтің қаржылық қызметінің нәтижесінде п.б. 5)Қаржылық қатынастардың өздеріне тән, ерекше қасиеті олар балама түрінде ешқашан кездеспейді. Балама түрінде болмайтын себебі, олар «ақша тауар», тауар ақша қатынастарын жүзеге асырмайды. Қаржылы қатынастар тауар түріндегі құнның қарсы қозғалысына араласпайтын, ақша түріндегі құнның біржақты қозғалысын ғана білдіреді. 6)Бұл қатынастар экономикалық қатыначтар болып есептелгендіктен базмстің құрамына жатады.

7)Қаржылық қатынастар әрқашанда құқықтық формада кездеседі ж олар тек қаржылық құқықтық қатынастар түрінде болады.

20. ҚР Ұлттық Банкісінің Басқару органдары, олардың құзыреті. Қазақстан ҰБ органдары Басқарма мен Директорлар кеңесі б.т. ҰБ құрамына департаменттерден тұратын орталық аппарат пен басқа бөлімшелер, филиалдар, өкілдіктер мен ұйымдар кіреді.ҰБ Төрағасын Парламенттін келісімімен ҚР Президенті 6 жыл мерзімге сайлайды.Төраға ҚР ҰБ атынан іс әрекет етеді ж мемтік органдармен, банктермен, қаржы ұйымдармен, халықаралық, шетелдік ж басқа ұйымдармен қарым қатынаста ҚР ҰБ сенім хатсыз ақ білдіреді.ҰБ ең жоғарғы органы Басқарма б.т.ҰБ Басқармасының құрамына ҰБ Төрағасы ж ҰБ төрт лауазымды адамы ҚР Президентінен бір өкіл ж ҚР Үкіметінен екі өкіл, сондай ақ уәкілетті органның басшысы кіреді, ҰБ Басқармасының негізгі функциялары:мемтік ақша кредит саясатын қолдау;ҰБ банк қызметінің, бухгалтерлік есепке алудың, ақша төлемдері мен аударымдарының, вексель айналысының, валюталық операцияларды ж.а. ж оларды сақталуын қадағалаудың жекелеген мәселелеріне қатысты нормативтік құқықтық актілерін бекіту; Банктерде операциялар жасауға сенімхат беру тәртібін белгілеу; ҚР Президенті бекіткен тұжырымдама негізінде банкноттар мен тиындардың көрсетілген құны мен дизайнын анықтау, ҚР ұлттық валютасының банкноттары мен монеталарын шығару, олардың дизайны мен нысаны өзгерген кезде банкноттар мен монеталарды ауыстыру туралы шешім қабылдау, тозған ж бүлінген банкноттар мен монеталарды айырбастау тәртібін белгілеу; Алтын валюта активтерін басқаруды негізгі принциптерін белгілеу; ҰБ жұмысы туралы жылдық есепті қарау, қабылдау ж ҚР Президентінің бекітуіне ұсыну;ҰБ Директорлар кеңесінің құрамын бекіту ж т.б.ҰБ оралымды басқару органы ҰБ Директорлар кеңесі б.т. Директорлар кеңесінің құрамына ҰБ төрағасы, оның орынбасарлары, банктің құрылымдық бөлімшелерінің басшылары кіреді. Директорлар кеңесі ҚР ҰБ қарауындағы мәселелер б\ша шешім қабылдайды, бұған ҰБ Басқармасы мен Төрағасының құзыретіне енетін мәселелер ғана қосылмайды. Директорлар кеңесі өз құзыретіне енетін мәселелер б\ша қаулылар қабылдайды.Директорлар кеңесі ҰБ жылдық шоғырландырылған қаржылық есептілік құрылымын анықтайды.

21.Реслық бюджет жобасын қарау тәртібі.

ҚР Үкіметі реслықбюджеттуралы заңның жобасын Қ Р Парламентіне ағымдағы қаржы жылының 1 қыркүйегінен кешіктірмей енгізеді. Реслық бюджетағымдағы қаржыжылының 1 желтоқсанынан кешіктірілмей, әуелі - Мәжілісте, ал содан кейін Сенатта өз кезегімен қарау арқылы палаталардың бөлек отырысында бекітіледі.Егер ҚР Парламенті ағымдағы жылдың 1 желтоқсанына дейін реслық бюджеттуралы заңды қабылдамаса, ҚР Президенті кезекті қаржы жылының бірінші тоқсанына арналған реслық қаржылық жоспар туралы жарлық шығаруға құқылы, ол реслық бюджет туралы заңды Қ Р Парламенті бекіткенге дейін қолданылады. Кезекті қаржы жылының бірінші тоқсанына арналған реслық қаржы жоспары кезекті қаржы жылына арналған реслық бюджет болжамының төрттен бір бөлігі көлемінде ағымдағы жылдың 25 желтоқсанынан кешіктірілмей бекітіледі. Кезекті қаржы жылының бірінші тоқсанына арналған реслық қаржы жоспары бекітілген жағдайда, осы қаржы жылына арналған реслық бюджет сол жылғы 1 наурыздан кешіктірілмей бекітілуге тиіс. Реслық бюджет туралы заң қосымшаларымен бірге, Р Президентінің алдағы қаржы жылының бірінші тоқсанына арналған реслық қаржы жоспары туралы Жарлығы қосымшаларымен бірге бұқаралық ақпарат құралдарында жарияланады.

22.Қаржылық құқықтың реттеу әдістері, олардың белгілері.

Қаржылық құқықтық реттеу әдісі ретінде қаржылық қатынасқа қатысушыларға мем құқықтар мен міндетттерді белгілей отырып ықпал ету тәсілі.Қаржылық құқық 2 әдісті қолданады: императивті ж диспозитивті.Императивті әдісте қатысушылар міндетті түрде орындауы керек құқықтар мен міндеттерді белгілеуменсипатталады. Императивті әдіс белгілері:1)ол 2 жақтың тәртібін тиянақты,нақты реттейді.2) 2 жақ мемпен белгіленген жағдайлардан ауытқи алмайды, олар міндетті сипатқа ие.3) 2 жақтың өзара құқықтары мен міндеттері мемттен туындайды.4) міндетттерді орындамау заңды жауапкершілігінің туындауына әкеп соғады. 5) мемтің талаптарын орындау оның мәжбүрлеу механизмі болуымен кепілдендіріледі. 6) 2 жақтың таңдау мүмкіндігінің шектеулі не мүлдем жоқ екендігі 7) мем атынан шығатын субъект көп жағдайда 2-ші жаққа қарағанда кең құқықтарды иеленеді. Диспозитивті әдіс- императивті әдіске қарағанда ондай қатал емес,барлық құқықтар мен міндетттер құқықтық актпен реттелмеген,кейбір құқықтар мен міндеттер 2 жақтың келісімімен шешіледі Диспозитивті әдіс белгілері: 1) 2 жақтың құқықтары мен міндеттері 2 құқықтық қайнар көзбен қалыптасады: а) осы қатынасты реттейтін нормативтік-құқықтық актілер б) 2 жақпен келісілген келісім 2) мемтің талаптарды міндетттеуші сипатымен емес, оларға яғни субъектілерге өз еркін білдіру мүмкіндігін берумен сипатталады. 3) қатынасты реттейтін акт мемтің атынан шығатын субъектілерге құқықтармен қатар міндеттерді туғызады 4) 2 жақтың қаржылық құқықтық қатынастары теңдік сипатта 5) диспозитивті әдіспен реттеу барысында қаржылық қатынастың заңды нысаны болып қаржылық құқықтық келісім болады. 6.) қаржылық құқықтық шарт 2 жақты, яғни мемке кең көлемде құқықтар бурумен сипатталады.

23.Қ Р Ұлттық Банкісінің ақша банкноталары мен монеталарын эмиссиялау функциясы.Ұлттық банк- заңды төлем құралын яғни банкноталарды шығаруға эмиссиондық құқы бар жалғыз мемтік орган. Олар ҰБ –ның эмиссиялауында шығарылады ж банктерге сатып, қолма-қолсыз эквивалент алу формасында болады. ҰБ банкнота мен монеталардың қажетті мөлшерін анықтайды, олардың жасалуын қамтамасыз етеді, сақталуын, жою ж қолма-қол ақшанаң инкассация тәртібін орнатады. Эмиссия- бұл иемлекетпен банкноталардың, монеталардың, бағалы қағаздардың шығарылуы. Ол қолма-қол түрінде де не қолма-қолсыз ақша түрінде де болуы мүмкін. Қолма-қол ақша түріндегі эмиссия- айналысқа банкнота мен монелардың қосымша шығарылуын сипаттайды. Қазақстандағы теңгенің көп мөлшерде эмиссиялануының негізгі себептерінің бірі-кәсіпорындар арасындағы дәстүрлі қолма-қолсыз есеп айырысулардың біртіндеп қолма-қол есеп айырысуларға ауысуы, жағымсыз құбылыс деп есептеуге болады. Депозиттік банктердің эмиссиясын депозиттік қарыздық операциялардың процесінде іске асады. Банкідегі депозиттер сомасы несие ақшаны құру үшін қажет потенциалын жасайды. Банк салымдарын чек эмиссиясы не қарыз беру арқылы жұмылдырған кезде несие ақшалар құрылады. Депозиттік банктердің эмиссиясын реттеу ҰБ-ның ақша базасы сияқты, ақша агрегатын ж ақша мультипликациясын бақылау арқылы жүреді. Ақша базасы бұл ҰБ шығаратын ақшалары. Оған айналымдағы қолма-қол ақшалар міндетті ж артық резервтер жатады. Міндетті резервтер-бекітілген нормативтерге сәйкес ҰБ-де арнайы шотта несие корриспонденттік шотында сақталуына міндееті банк депозиттерінің бөлігі. Артық резервтер дегеніміз банктердің ҰБ-індегі корриспонденттік шоттардағы қалған қалдықтары.

24.Жергілікті бюджет жобасын қарау тәртібі.

Облыстың, реслық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы облыстық бюджеттің, реслық маңызы бар қала, астана бюджетінің жоба-сын тиісті мәслихатқа ағымдағы қаржы жылының 15 қазанынан кешіктірмей енгізеді.Ауданның жергілікті атқарушы органы аудан (облыс-тық маңызы бар қала) бюджетінің жобасын тиісті мәслихатқа ағымдағы қаржы жылының 1 қарашасынан кешіктірмей енгізеді.Тиісті мәслихаттар облыстық бюджеттің, реслық маңызы бар қаланың, аста-наныңбюджеттерін ҚР Президенті реслық бюджет туралы заңға қол қойғаннан кейін екі апта мерзімнен кешіктірмей бекітеді.Мәслихат ауданның бюджетін облыстық бюджетті бекіту туралы облыстық мәслихаттың шешіміне қол қойылғаннан кейін екі апта мерзімнен кешіктірмей бекітеді.

Егер мәслихат белгіленген мерзімде жергілікті бюджет туралы шешімді қабылдамаған болса, тиісті әкімшілік-аумактық бірліктің жергілікті атқарушы органы кезекті қаржы жылының бірінші тоқсанына арналған жергілікті қаржы жоспары туралы қаулы шығаруға құқылы, ол мәслихат жергілікті бюджетті бекіткенге дейін қолданылады. Кезекті қаржы жылының бірінші тоқсанына арналған жергілікті қаржы жоспары кезекті қаржы жылына арналған жергілікті бюджет болжамыныңтөрттен бір бөлігі көлемінде ағымдағы жылдың 25 желтоқсанынан кешіктірілмей бекітіледі.

Кезекті қаржы жылының бірінші тоқсанына арналған жергілікті қаржы жоспары бекіт-ілген жағдайда, осы қаржы жылына арналған жергілікті бюджет сол жылдың 1 наурызынан кешіктірілмей бекітілуге тиіс. Мәслихаттың жергілікті бюджеттуралы шешімі қосымшаларымен біргеж кезекті қаржы жылының бірінші тоқсанына арналған жергілікті қаржы жоспары туралы жергілікті атқарушы органның қаулысы қосымшаларымен бірге бұқаралық ақпарат құралдарында жарияланады.

25.Қаржылық құқықтық нормалар, түсінігі,белгілері, ерекшеліктері, құрылысы.Қаржылық құқықтық нормалар дегеніміз – қаржылық құқықтық қатынастарға қатысушы субъектілердің құқықтары мен міндеттерін бекітетін жүріп-тұру ережелері. Қаржылық құқықтық нормалардың түрлері: 1) міндеттейтін қаржылық құқықтық нормалар 2) тыйым салатын қарж.-құқ.нормалар. Олар арқылы мем субъектіге белгілі бір іс-әрекеттерді істеуге тыйым салу. 3) құқық беретін қарж. құқ.нормалар. Реттеу әдісіне байланысты: 1) императивті қарж. құқ.нормалар (біржақты өктем); 2) диспозитивті қарж. құқ. нормалар. Норма түрлері: 1) мемлекттің ақша қаражат қорларын қалыптастыруды реттейтін нормалар; 2) мемлекттің ақша қаражат қорларын бөлуді реттейтін нормалар; 3) мемлекттің ақша қаражат қорларын пайдалануды реттейтін нормалар. Сондай-ақ, норма: 1) материалдық-белгілі бір капиталдың жылжуын көрсететін нормалар; 2) ұйымдастырушылық-мемтік органдардың қызметін көрсететін нормалар. Ретту қатынастарына байланысты: 1) бюджеттік қарж.нормалар; 2) салықтық қарж.норм.; 3) банктік қарж.норм.; 4) қаржылық сақтандыру; 5) қаржылық валюталық; 6) қаржылық шаруашылық. Қарж-құқ нормалардың логикалық құрылымы: 1)гипотеза 2) диспозиция 3) санкция

26.Ақша айналымын реттеу әдістеріне қандай әдістер жатады?

Ақша жүйесі деп - құқық нормаларымен ретке келтірілген,еліміздің ақша айналымын жоспарлы түрде ұйымдастыратын формалар мен тәсілдердің жиынтығын айтамыз.Ақша жүйесін ретке келтіру әдістері: Девальвация-айналымдағы ақша бірлігінің алтын құрамын не қағаз ақшалардың бағалылығын шет елдік валюталарға байланысты етіп төмендету (азайту).Девальвация арқылы жаңа валюта мөлшері белгіленеді.Деноминация-айналымдағы ескі ақшаларды белгілі бір арақатыстықтарды қолдана отырып жаңадан шығарылған ірі ақшаларға айырбастау арқылы, ақшаның бағалылығын өзгерту. Осыған байланысты заттардың бағалары, тарифтер, еңбек ақылар ж т.б.қайта есептелінеді.Дефляция-айналымнан басы артық ақшаларды алып тастау арқылы ақшаның санын азайту. Нуллификация-айналымнан бағалылығы жойылған қағаз ақшаларды алып тастау ж аз мөлшерде ғана жаңа қағаз ақшалар шығару.Ревальвация-ұлттық ақша бірлігінің бағалылығын ресми түрде жоғарылату.

27.Реслық бюджет жобасын бекіту тәртібі.

28.Қаржылық құқықтық нормалардың түрлері.

Қаржылық құқықтық нормалар дегеніміз – қаржылық құқықтық қатынастарға қатысушы субъектілердің құқықтары мен міндеттерін бекітетін жүріп-тұру ережелері. Қаржылық құқықтық нормалардың түрлері: 1) міндеттейтін қаржылық құқықтық нормалар 2) тыйым салатын қарж.-құқ.нормалар. Олар арқылы мем субъектіге белгілі бір іс-әрекеттерді істеуге тыйым салу. 3) құқық беретін қарж.-құқ.нормалар. Реттеу әдісіне байланысты: 1) императивті қарж. құқ.нормалар (біржақты өктем); 2) диспозитивті қарж. құқ. нормалар. Норма түрлері: 1) мемлекттің ақша қаражат қорларын қалыптастыруды реттейтін нормалар; 2) мемлекттің ақша қаражат қорларын бөлуді реттейтін нормалар; 3) мемлекттің ақша қаражат қорларын пайдалануды реттейтін нормалар. Сондай-ақ, норма: 1) материалдық-белгілі бір капиталдың жылжуын көрсететін нормалар; 2) ұйымдастырушылық-мемтік органдардың қызметін көрсететін нормалар. Ретту қатынастарына байланысты: 1) бюджеттік қарж.нормалар; 2) салықтық қарж.норм.; 3) банктік қарж.норм.; 4) қаржылық сақтандыру; 5) қаржылық валюталық; 6) қаржылық шаруашылық. Қарж-құқ нормалардың логикалық құрылымы: 1)гипотеза 2) диспозиция 3) санкция

29.Қ Р ақша жүйесінің ерекшеліктері, белгілері.

Жалпы мемтік заңдармен реттелген елдегі ақша айналысын ұйымдастыру ақша жүйесі болып табылады.Ақша жүйесі еліміздегі ақшаның өз функциясын атқаруның тарихи қалыптасқан ж ұлттық заңдармен бекітілген ұйымдастыру нысаны б.т. Ақша жүйесі келесі элементтерден тұрады:1. ақша бірлігінің – еліміздегі барлық тауарлардың бағасын өлшеу жөнінде қызмет атқаратын заңмен белгіленген ақша номиналы. ҚР-ның ақша бірлігі ретінде – теңге.2. ақша түрлері – заңды төлем күші бар ақшаларды, олардың белгілері мен номиналдарын айтамыз. Ақшаның 2 түрі шығарылады: 1) қағаз ақша 2) монета. Ақшаның атқаратын қызметі: құн өлшемі; төлем құралы; айналым құралы; қазына жинау; дүниежүзілік ақшалар ретінде көрініс табады. 3. Ақшаны эмиссиялау тәртібі – мемтегі тікелей эмиссиялық орталық атымен қамтамасыз етілген банкноттарды ж ұсақтаушы монеталарды шығару туралы пассивті операцияны ж.а. қазақтың ұлттық банкі б.т. 4. Валюта режимі – ұлттық валюта, сондай-ақ шетел валютасы тарапына мем белгілеген валюталық шектеулер. Түрлері: 1)толығымен айналатын, еркін жүретін 2)жартылай айналымға түсетін 3)айналымға түспейтін. Валюталық монополия дегеніміз – валюталық құндылықтар мен мәміле жасау жөніндегі мемтің айрықша құқығы. Валюталық монополия объектілері: 1)шетел валютасы 2)шетел валютасымен көрсетілген төлем құжаттары мен бағалы қағаздар 3)құнды металдар, бағалы тастар. 5. Ақша айналымы – қолда бар нақты ж қолда жоқ ақша қозғалыстарынан тұрады. Нақты ақша: банкнот, металл ақша ж т.б. Қолда жоқ: кредит карточкалары, чектер, т.б.

30.Жергілікті бюджет жобасын бекіту тәртібі.

Облыстың, реслық маңызы бар қаланың, астананың жергілікті атқарушы органы облыстық бюджеттің, реслық маңызы бар қала, астана бюджетінің жоба-сын тиісті мәслихатқа ағымдағы қаржы жылының 15 қазанынан кешіктірмей енгізеді.Ауданның жергілікті атқарушы органы аудан (облыс-тық маңызы бар қала) бюджетінің жобасын тиісті мәслихатқа ағымдағы қаржы жылының 1 қарашасынан кешіктірмей енгізеді.Тиісті мәслихаттар облыстықбюджеттің, реслық маңызы бар қаланың, астананың бюджеттерін ҚР Президенті реслық бюджет туралы заңға қол қойғаннан кейін екі апта мерзімнен кешіктірмей бекітеді.

Мәслихат ауданның бюджетін облыстық бюджетті бекіту туралы облыстық мәслихаттың шешіміне қол қойылғаннан кейін екі апта мерзімнен кешіктірмей бекітеді.Егер мәслихат белгіленген мерзімде жергілікті бюджет туралы шешімді қабылдамаған болса, тиісті әкімшілік-аумактық бірліктің жергілікті атқарушы органы кезекті қаржы жылының бірінші тоқсанына арналған жергілікті қаржы жоспары туралы қаулы шығаруға құқылы, ол мәслихат жергілікті бюджетті бекіткенге дейін қолданылады. Кезекті қаржы жылының бірінші тоқсанына арналған жергілікті қаржы жоспары кезекті қаржы жылына арналған жергілікті бюджет болжамыныңтөрттен бір бөлігі көлемінде ағымдағы жылдың 25 желтоқсанынан кешіктірілмей бекітіледі.Кезекті қаржы жылының бірінші тоқсанына арналған жергілікті қаржы жоспары бекіт-ілген жағдайда, осы қаржы жылына арналған жергілікті бюджет сол жылдың 1 наурызынан кешіктірілмей бекітілуге тиіс. Мәслихаттың жергілікті бюджеттуралы шешімі қосымшаларымен біргеж кезекті қаржы жылының бірінші тоқсанына арналған жергілікті қаржы жоспары туралы жергілікті атқарушы органның қаулысы қосымшаларымен бірге бұқаралық ақпарат құралдарында жарияланады.

31.Қаржылық-құқықтық қатынастар, түсінігі, мазмұны, ерекшеліктері, түрлері.

Қаржылық-құқықтық қатынастар деп, құқықтық нормалармен реттелген қаржылық-экономикалық қатынастарды айтамыз.

Қаржылық-құқықтық қатынастардың ерекшеліктері:ҚҚҚ. Мемтің қаржылық-экономикалық қатынастарды құқықпен реттеуінің нәтижесінде пайда болады, сондай-ақ олардың заңды формасы б.т; ҚҚҚ өздерінің саласына байланысты қаржылық-құқықтық болып есептелінеді;ҚҚҚ міндетті түрдегі субъектісі - мемтің біртұтас өзі не мем мүддесін көздейтін өкілетті органдары б.т.;ҚҚҚ мтериалдық объектісіне тауар не басқа да сатып алу процесіне қатыспаған ақшалар ғана жатады;ҚҚҚ мемтік-өктем түрде жүргізіледі, сондықтан, қатынасқа қатысушылардың заң жүзінде тең құқылы емес екенін көрсетеді;ҚҚҚ маңызы б\ша қаржылық-экономикалық қатынастар б.т. Қаржылық-құқықтық қатынастар 2 түрге бөлінеді:a)Маңызы б\ша: 1)материалдық ҚҚҚ; 2)ұйымдастырушы ҚҚҚ;б)Объектісі б\ша: 1)бюджеттік; 2)салықтық; 3)банкілік; 4)сақтандыру; 5)шаруашылық. 1)материалдық ҚҚҚ- ақша қаражаттарының тікелей – біржақты қозғалысын көрсетеді. Бұл қозғалыстар ақша қаражаттарын пайдалану процесін көрсетпейді. Қаржылық-құқықтық қатынастардың бір жағында әрқашанда ақша беруші – корреспондент, ал екінші жағында, ақшаны алушы–адресат тұрады. 2)ұйымдастырушы ҚҚҚ – қаржы жүйесінің барлық құрамалы бөлімдерінің өзара бірқалыты әрекет жасау процестерін ж қаржылық бақылау істерін жүргізуді қамтамасыз етеді, сондай– ақ қаржылық жоспарлауды жүзеге асырады.

32.Қаржылық қызметтің ақша қорларын пайдалануды ұйымдастыру әдістері.

Қаржылық қызметтің әдістері дегеніміз, қаржы жүйесінің

құрамына кіретін ақша қорларын қалыптастыру, бөлу ж пайдалануды ұйымдастыру кезінде мем жүзеге асыратын нақтылы жолдар мен тәсілдер.Ақша қорларының әртүрлі болуына байланысты оларды қалыптастыру, бөлу ж пайдалануын ұйымдастыру барысында да әртүрлі әдістер қолданылады. Жалпы алғанда олар үш түрге бөлінеді:1) ақша қорларын қалыптастыру әдістері;2) ақша қорларын бөлу әдістері;3) ақша қорларын пайдалануды ұйымдастыру әдістері.Соның ішінде ақша қорларын пайдалануды ұйымдастыру әдістері:ақша қорларын пайдалану тәртібін белгілеу;ақша қаражаттарын пайдаланудың ұзақ мерзімді қаржылық нормативтерін белгілеу; ақша қаражаттарын пайдалану пайдалануды жоспарлауды ж.а.ақша қорларының пайдаланылуына бақылау жүргізу

33.Бюджеттің атқарылу негізі болып табылатын құжаттарды көрсетіңіз Бюджеттіңатқарылу негізі болып табылатын құжаттар

1) Бюджет кодексі; 2) реслық бюджет туралы заң ж жергілікті бюджет туралы мәслихаттың шешімі; 3) реслық қаржы жоспары туралы жарлықж жергілікті атқарушы органның кезекті қаржы жылының бірінші тоқсанына арналған жергілікті қаржы жоспары туралы қаулысы; 4) ҚР Үкіметінің не жергілікті атқарушы органның реслықбюджеттуралы заңды не жергілікті бюджеттуралы мәслихаттың шешімін іске асырутуралы қаулылары; 5) ҚР Үкіметінің не жергілікті атқарушы органның реслық не жергілікті бюджеттерді атқару барысында қабылдайтын шешімі; 6) мемтік органдардың стратегиялық жоспарлары; 7) нысаналы трансферттер б\ша нәтижелер туралы келісімдер; 8) міндеттемелер б\ша қаржыландырудың жиынтық жоспары, түсімдердің ж төлемдер б\ша қаржыландырудың жиынтық жоспары; 9) бюджеттік бағдарламалар әкімшілерінің міндеттемелері мен төлемдері б\ша қаржыландыру жоспарлары; 10) мемтік мекемелердің міндеттемелері мен төлемдері б\ша қаржыландырудың жеке жоспарлары; 11) БК-не сәйкес бюджеттің атқарылу тәртібін айқындайтын нормативтік құқықтық актілер бюджеттің атқарылу негізі болып табылады.

34.Қаржылық құқық бұзушылық түсінігі мен түрлері.Қаржылық құқықтық нормаларды бұзу сипатындағы құқықбұзушылық қаржы саласындағы құқық бұзушылық деп атайды. Мем қаржы саласындағы құқық бұзушылық сипатына байланысты оны жасағанға әртүрлі заңи жауапкершілікті орнатуы мүмкін: Қыл\тық құқ\тық, Әк\лік құқтық, Қаржылық құқықтық. Қаржылық құқықбұзушылықтың түрлері: 1)Қылмыс 2)Әкімшілік теріс қылық 3)Қаржылық құқықбұзушылық. Қаржылық құқықтық

жауапкершіліқтің шаралары болып айыппұл мен өсім пұл саналады.

Әкімшілік құқықтық жауапкершілік шаралары болып, әкімшілік айыппұл салынады. Қылмыстық құқықтық жауапкершілік шаралары болып, айыппұл, түзеу жұмыстары бас бостандығынан айыру. Қаржылық құқық бұзушылық өзге құқық бұзушылықтар тәрізді өзінің бергілері мен құрамы бар. 1-ші белгісі, құқыққа қайшылық. 2-ші белгісі , кінәлілік. Яғни абайсызда не қасақана болуы мүмкін. Құқықбұзушының өз іс әрекетіне психикалық қатынасын сипаттайды. Заңнамада қаржы саласындағы құқықбұз. көлемді түрін қарастырады. Бюджет саласындағы құқықбұзушылықтар әдетте келесідей әрекеттерді құрайды: Бюджет құралдарын мақсатсыз пайдалану, бюджет құралдарын алушыларға бюджет құралдарын тиісті уақытында есептеу; Бюджет кірістерін есептеудегі міндеттемелерді сақтамау. Волюталық реттеу саласында құқықбұз. мыналар жатады: Волюталық заңнамаларды бұзатын нормаларды сәйкес волюталық операцияларды жасау. Есептеу нысанында бекітілген тәртіпті бұза отырып, волюталық операциядағы бухгалтерлік есепті жүргізу. Қаржылық құқық бұзушылықтың құрамы заңи жауапкершілік шараларын қолдану үшін негіз болатын, қаржылық құқық бұзушылық мойындалатын құқық нормасындағы элементтердің жиынтығы. Қаржылық құқық бұз. Элементтері: 1)Құқықбұз. Субьектісі 2)Объектісі 3)Субъективтік жағы 4)Объективтік жағы Қаржылық құқықтың субъ. Оны жасаған ж осыған сай заңи жауапкершілікке тартылған тұлға (азааттар ж заңды тұлғалар). Объектісі мемтің қаржылық жүйесі қаржылық құқықбұз. Субъективтік жағы құқықбұз.өз іс әрекетіне психикалық қатынасы. Қаржылық құқықбұз. Обективтік жағы құқыққа қайшы әрекеттің сыртқы актісін сипаттайтын белгілер. Ол әрекет нысанында не әрекетсіздік болуы мүмкін.

35.Сақтандырудың күрделі формалары.Сақтандыру дегенiмiз, сақтандыру ұйымы өз активтерi есебiнен жүзеге асыратын сақтандыру төлемi арқылы сақтандыру шартында белгiленген сақтандыру жағдайы не өзге де оқиғалар туындаған кезде жеке не заңды тұлғаның заңды мүліктік мүдделерін қорғауға байланысты қатынастар кешенi.2. Сақтандыру қызметi - сақтандыру ұйымының сақтандыру шарттарын жасау мен орындауға байланысты, ҚРсы заңдарының талаптарына сәйкес уәкiлеттi органның лицензиясы негiзiнде не ҚРның өзара сақтандыру туралы заңнамалық актісіне сәйкес лицензиясыз ж\а\тын қызметi.Шетелдiк жеке және заңды тұлғалар мен азаматтығы жоқ адамдарды сақтандыру. Шетелдiк азаматтар, азаматтығы жоқ адамдар, шетелдiк заңды тұлғалар, оның iшiнде өз қызметiн ҚР\ның аумағында жүзеге асыратындар сақтандыру арқылы қорғалу құқығын. Сақтандыру қызметiн ұйымдастыру және мемлекеттiк реттеу мен лицензиялауды жүзеге асыру үшiн сақтандыру салаларға, сыныптар мен түрлерге бөлiнедi. Сақтандыру ұйымының сақтандыру қызметi "өмiрдi сақтандыру" саласы және "жалпы сақтандыру" саласы бойынша жүзеге асырылады. "Өмiрдi сақтандыру" саласы ерiктi сақтандыру нысанында мынадай сыныптарды қамтиды: 1) өмiрдi сақтандыру; 2) аннуитеттiк сақтандыру;3) өмірде белгілі бір оқиғаның басталуынан сақтандыру;4) сақтандырушының инвестициялық кірісіне сақтанушының қатысуымен өмірді сақтандыру."Жалпы сақтандыру" саласы ерікті сақтандыру нысанында мынадай сыныптарды қамтиды:1) жазатайым жағдайлардан сақтандыру;2) ауырған жағдайдан сақтандыру;3) автомобиль көлігін сақтандыру;4) темір жол көлігін сақтандыру; 5) әуе көлігін сақтандыру; 6) су көлігін сақтандыру; 7) жүктерді сақтандыру; 8) мүлікті залалдан сақтандыру; 9) автомобиль көлігі иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру; 10) әуе көлігі иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру; 11) су көлігі иелерінің азаматтық-құқықтық жауапкершілігін сақтандыру;12)азаматтық-құқықтық жауапкершілікті сақтандыру; 13) заемдарды сақтандыру; 14) ипотеканы сақтандыру; 15) кепілдіктер мен кепілгерліктерді сақтандыру; 16) басқа да қаржы шығындарынан сақтандыру; 17) сот шығыстарынан сақтандыру.

36.Банктік шот шартымен банктік салым шартының мазмұны.

Банктiк шот шарты бойынша бiр тарап (банк) екiншi тараптың (клиенттiң) пайдасына түсетiн ақшаны қабылдауға, клиенттiң клиентке не үшiншi тұлғаларға ақшаның тиiстi сомаларын аудару (беру) туралы өкiмдерiн орындауға және банктiк шот шартында көзделген басқа да қызметтердi көрсетуге мiндеттенедi Банктiк шот шарты бойынша клиентке не ол көрсеткен адамға клиенттiң банктегi ақшасына есеп жүргiзу мақсатында тараптар келiскен шарттар бойынша клиенттiң бiр ыңғайландырылған дербес коды берiледi.Заңды тұлғалар мен азаматтар қызмет көрсету банктерiн өз бетiнше таңдайды және олар банктiк шот шартын бiр банкпен де, бiрнеше банкпен де жасауға құқылы.Егер заң актілерінде не тараптар келісімінде өзгеше белгіленбесе, банктік шот шарты мерзімсіз болып табылады.Банктiк шот шарты жазбаша түрде жасалуға тиiс. Банктiк шот шартына сәйкес банк:1) клиент талап еткен кезде ақшаның болуын қамтамасыз етуге;2) клиенттiң пайдасына түскен ақшаны қабылдауға;3) клиенттiң үшiншi тұлғалардың пайдасына ақша аудару туралы өкiмiн орындауға;4) үшiншi тұлғалардың, егер бұл банктiк шот шартында көзделсе, клиенттiң ақшасын алып қою туралы өкiмдерiн орындауға мiндеттi.Банк салымы шарты бойынша бiр тарап (банк) екiншi тараптан (салымшыдан) ақша (салым) алуға, олар бойынша банктік салым шартында көзделген мөлшерде және тәртiппен сыйақы төлеуге және салымның осы түрi үшiн заң актiлерiнде және шартта көзделген жағдайлар мен тәртiп бойынша салымды қайтаруға мiндеттенедi. Салымдар түрiнiң әрқайсысы бойынша банктер клиенттiң ақшасын есепке алу мақсатында оған бiрыңғайландырылған дербес код бередi. Бiрыңғайландырылған дербес кодты беру, жою, клиенттiң ақшасына есеп жүргiзу тәртiбi Қазақстан Республикасының банк заңдарында белгiленедi. Салымдарды қайтару талаптарына қарай олар мынадай түрлерге бөлiнедi:1) талап етiлмелi салым; 2) мерзiмдi салым;3) шартты салым.

37.Қаржылық бақылаудың тәсілдері.

Қаржылық бақылау д/з – қаржылық қызметке қатысушылардың мем алдындағы өз қаржылық міндеттемелерін орындауын тексеретін мамандандырылғанж/е уәкілетті қаржылық мемтік органдардың қызметі. Бақылауды жүргізу 3 сатыдан тұрады: 1) ақпаратты жинау; 2) жиналған ақпаратты бағалау; 3) жиналған ж бағаланған ақпараттар б\ша шаралар қолдану. Ақпаратты жинаудың тәсілдері: - қаржылық жоспарлардың есебін тексеру; - қаржылық есептік құжаттарды анализдеу ж тексеру; - бастапқы ақша құжаттарын тексеру; - ақша қаражаттары мен тауарлы-материалдық құндылықтарды инвентаризациялау; - соттар мен құқық қорғау органдарынан келіп түскен ақпараттарды жалпылау ж талдау; - бұқаралық ақпарат құралдары мен тұрғындардың хабарларын жалпылау мен талдау; - қаржылық операциялардың өндірісіне қатысты барлық өкілетті тұлғалардан жазбаша ж ауызша түрде түсініктеме алу; - банктік ж басқа да мекемелерге сұраныс(запрос) жіберу; - ревизия; - басқа да докладтар мен мәліметтерді тыңдау.

38.ҚР-да қаржылық қызметті жүзеге асырушы мемтік органдар, олардың атқаратын функциялары.

Қаржылық қызмет саласындағы басқаруды жүзеге асырушы органдар: 1. Мемтік өкімет органдары: а) Парламент э) Жергілікті өкілді органдар - маслихаттар, 2. Мемтік басқару органдары: а) Жалпы күзыретгі органдар: Президент; Министрлер Кабинеті; Жергілікті атқарушы органдардың бас шылары - әкімдер;

ә) Салалық жөне функциялық құзыретті органдар: министрліктер, ведомстволар; жергілікті атқарушы органдарды, басқармалары; кәеіпорындардың, бірлестіктердің,ұйымдардың болімдері

Парламент - реслық бюджетті қарайды ж бекітеді, атқарылуына бақылау жасайды; бюджетке өзгерістер енгізеді; мем-к салықтар мен алымдарды белгілейді, олардың қай бюджетке жетке түсетінін анықтайды; ресңың ақша жүйесін белгілейді; мемтік қарыздар туралы мәселелерді шешеді Жергілікті өкілді органдар- маслихаттардың өкілеттіліктер: өз жергілікті бюджеттерін халық мүдделеріне сай дербес бекітеді; өз бюджеттерінің теңдестіріліп, орындалуына жауапты болады; шығыстардың салаларын дербес белгілейді, олардың әр түрлі қорларын қүрады ж пайдалану тәртібін белгілейді, қажетті болған жағдайда бюджеттен тыс қорлар қүрады ж олардың нысаналы мақсатын белгілейді; салықтар туралы зандарға сәйкес мәслихат аумағындағы салықтар мен алымдардың мөлшерін белгілейді. КРМинистрлер Кабинеті: реслық бюджеттің жобасын жасайды, оның орындалуы туралы есептерді қарайды; қаржылық ресурстардың барлық түрлерін жүмылдыру ж пайдалану есебінен рес аумағындағы кешенді экономикалық, әлеуметтік жөне мәдени дамуларды қамтамасыз етеді; министрліктер, ведомстволар ж басқа мемтік басқару орғандары арқылы кәсіподакдардың, үйымдар мен мекемелердін қаржылық қызметтерін бақылайды. Жергілікті атқарушы органдардың басшылары - әкімдер: бюджет жобасын әзірлеп, тиісті маслихатқа бекітуге табыс етеді ж бюджеттің орындалуын қамтамасыз етеді; бюджеттен тыс қорлар қүрып, олардың нысаналы мақсатын анықтайды ж оларға енген қаржыны жұмсайды; несие, заем ж басқа да ұзақ мерзімді қаржылық міндеттемелер туралы шешім қабылдайды, шарттарға, ж басқа да құжаттарға қол қояды; сыртқы экономикалық байланыстарды жүзеге асырады жеке т.б.Салалық құзыретті органдар - министрліктер мен ведомстволардың өкілеттіліктері: өздерінің қарамағына берілген бюджеттік қаржылар мен кредиттік ресурстарды өздеріне бағынышты кәсіпорындар мен бірлестіктердің арасында бөледі; сала б\ша қаржылық ресурстарды жоспарлайды; өздеріне бағынышты кәсіпорындар мен бірлестіктердің бақылау сандарын ж нормативтері мен лимиттерін бекітеді, өндірісті дамыту, әлеуметтік-мәдени шараларға, ғылым мен техникакы дамытуға_,материалдық ынталандыруға арнап сала ішінде орталыктандырылған ақша қорларын қүрады жене т.б.

39.Бюджетті нақтылау қандай жағдайларда жүргізіледі?

Тиісті қаржы жылы ішінде реслық бюджет туралы заңға не жергілікті бюджеттуралы мәслихаттың шешіміне өзгерістер мен толыктырулар енгізу арқылы реслық ж жергілікті бюджеттердің көрсеткіштерін өзгерту реслық ж жергілікті бюджеттерді нақтылау болып табылады. Реслық ж жергілікті бюджеттерді нактылау: 1) ҚР саяси, экономикалық, зкологиялық ж әлеуметтік тұрақтылығына қауіп төндіретін ахуалды жою қажет болған; 2) реслықж жергілікті бюджеттер кірістерін қысқартуды не шығыста-рын ұлғайтуды көздейтін Қ Р заңнамалық актілері қабылданған не өзгертілген;

3) реслықж жергілікті бюджеттерді атқару барысында түсімдері ағымдағы қаржы жылы олардың бекітілген жылдық көлемінен он проценттен астам сомаға кеміген; 4) жоғары тұрған бюджеттен қосымша бөлінген ж бөлінген нысаналы трансферттер мен бюджеттік кредиттердің көлемдері өзгерген жағдайларда жүргізіледі.

40.Қаржылық бақылаудың түрлері.

Қаржылық бақылау д/з – қаржылық қызметке қатысушылардың мем алдындағы өз қаржылық міндеттемелерін орындауын тексеретін мамандандырылғанж/е уәкілетті қаржылық мемтік органдардың қызметі. Бақылауды жүзеге асырушы субъектілерге б\ты қаржылық бақылау бөлінеді: 1)Мемтік; 2)қоғамдық.Бұл жерде мемлкеттік бақылаудың өзі екіге бөлінеді:Мемтік өкімет органдары мен жалпы құзыретті басқару органдарының бақылаулары:а) Жоғарғы Кеңес, маслихаттар, Жоғарғы кеңестің Бақылау палатасы; ә) Министрлер Кабинеті, Уәзірлер кабинеті жанындағы қаржы-бақылау комитеті; б) жергілікті атқарушы органдар. 2) Арнайы кредиттік ж қаржылық орган\ң бақылаулары: а) ҚР-ң Қаржы Министрлігі; б) ҚР-ң Ұлттық банкі. Объектілерге б\ты қаржылық бақылау бөлінеді: 1)Бюджеттік;2)Қаржылық-банкілік; 3)Қаржылық сақтандыру. Бақылауды жүзеге асыру уақытына б\ты келесідей бөлінеді: 1)Алдын-ала қаржылық бақылау — ақша қорларын қалыптастыру, бөлу ж пайдалану жөніндегі қызметтер біткенге дейін жүргізіледі; 2)Күнделікті (ағымдағы) қаржылық бақылау — бұл қаржылық-шаруашылық қызмет жүзеге асырылып жатқан кезде жүргізілетін бақылау; 3)Кезегі өткен қаржылық бақылау.

41.Қ Р қаржылық құрылғысы, оның элементтері.

Қаржылар күрделі құрылымды болғандықтан бюджеттік құбылыстармен ерекшеленеді. Сондықтан, яғни қаржылар категориясы мен қаржылар жүйесінің экономикалық мәні кең мағынада болғандықтан бюджет жүйесі қаржы жүйесінің негізгі құрылымдық элементі болып табылады. Қ.Р-ң мемтк бюджет реслық ж жергілікті бюджеттердің жиынтығынан тұрады. Экономикалық категория ретіндебюджет деп мемтік бюджетті қалыптастыру ж бөлу кезіндегі экономикалық қатынастардың жүйесін айтамыз. Қазіргі кезеңде бірден бір материалдық базамыз бюджет болып табылатыны белгілі. Сондықтан оны мем қазынасы деп те атайды. Шын мәнісінде мемтік бюджет мем қазынасының құрамдас бөлігі болып табылады.

42.Реслық ж/е жергілікті бюджеттерді түзетуге қандай жағдайларда жол беріледі?

Қ Р Үкiметiнiң, жергiлiктi атқарушы органдардың қаулылары ж өзге де нормативтiк құқықтық актiлер негiзiнде түсiмдер мен төлемдер б\ша қаржыландырудың жиынтық жоспарына, кезектi қаржы жылына арналған мiндеттемелер б\ша қаржыландырудың жиынтық жоспарына өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу арқылы бекiтiлген (нақтыланған) бюджеттiң көрсеткiштерiн өзгерту бюджеттi түзету б.т. Реслық бюджеттi түзету: 1) орталық мемтiк органдар мен оларға ведомстволық бағыныстағы мемтiк мекемелер құрылған, таратылған, қайта ұйымдастырылған, функциялары өзгертiлген жағдайларда жүзеге асырылады. Бұл ретте бюджеттi түзету аталған жағдайларға байланысты тиiстi бюджеттiк бағдарламаларды реслық бюджет туралы заңмен бекiтiлген осы бюджеттiк бағдарламалардың жалпы сомасы шегiнде бiрiктiрудi, бөлудi, берудi бiлдiредi; 2) бюджетте бюджеттiк бағдарламалардың белгiлi бiр әкiмшiсiнiң бюджеттiк бағдарламалары құрамында бекiтiлген бюджеттiк бағдарлама қаражаты бюджеттiк бағдарламалардың түрлi әкiмшiлерi арасында бөлiнген; 3) БК\де көзделген жағдайларда жүзеге асырылады. Жергiлiктi бюджеттердi түзету: 1) жергiлiктi бюджеттен қаржыландырылатын атқарушы органдар мен оларға ведомстволық бағыныстағы мемтiк мекемелер құрылған, таратылған, қайта ұйымдастырылған, функциялары өзгертiлген жағдайларда жүзеге асырылады. Бұл ретте бюджеттi түзету аталған жағдайларға байланысты тиiстi бюджеттiк бағдарламаларды мәслихаттың жергiлiктi бюджет туралы шешiмiнде бекiтiлген осы бюджеттiк бағдарламалардың жалпы сомасы шегiнде бiрiктiрудi, бөлудi, берудi бiлдiредi; 2) төмен тұрған бюджетке қаржы жылы iшiнде ҚР Үкiметiнiң не облыстың атқарушы органдарының резервiнен қаражат бөлiнген; 3) бюджетте бюджеттiк бағдарламалардың белгiлi бiр әкiмшiсiнiң құрамында бекiтiлген бюджеттiк бағдарлама қаражаты бюджеттiк бағдарламалардың түрлi әкiмшiлерi арасында бөлiнген; БК\де көзделген жағдайларда жүзеге асырылады.

43.Ревизия қаржылық бақылаудың ерекше түрі ретінде, оның түсінігі, түрлері, маңызы. Ревизия – бұл кәсіпорындардың, мекемелер мен ұйымдардың қаржылық шаруашылық қызметінің заңды түрде ж/е мақсатқа сәйкес жүргізілуінің, қаржылық тәртібінің сақталуын тексеру. Ревизияның түрлері: толық тексеру, іріктеп тексеру, құжаттарды тексеру, жалпы тексеру, тақырыпты тексеру, жоспарлы тексеру, жоспардан тыс тексеру, кенеттен тексеру, күнтізбелік тексеру, жергілікті тексерулер. Ревизия негізінде, қандай да болмасын кәсіпорын мен ұйымның қаржылық-шаруашылық қызметін мүмкіндігінше толық ж/е жан-жақты қарап тексеру мақсатында жүргізіледі. Қаржылық бақылау, мемтің қаржы қайраткерлігінің ең басты бағыты. Қаржылық бақылау белгілі бір принциптерді сақтау арқылы жүзеге асырылады.Қаржылық бақылауды жүзеге асыру үш сатыдан тұрады: 1) Мағлұматтар жинау, 2) Жиналған мағлұматты бағалау, 3) Жиналған ж/е анализден өткен мағлұматтарға әрекет ету. Тәсілі ретінде, қаржылық бақылаудың әдістері мен түрлері қарастырылады. Мемтік қаржылық бақылауды мем-к органдардың әрекеті ретінде ж/е өзінің мем-т алдында міндеттемелерін орындау табылады.

44.Қ Р қаржылық жүйесі, оған кіретін институттар (құрамы).

1993ж 15 қарашада Қ.Р-ң Президентінің жарлығымен, Қ.Р-ң мем-к ақша жүйесі қабылданды. Қ.Р-ң ақша бірлігі болып теңге табылады. Халық Банктің нормативтік құқықтық актілеріне сәйкес, Қазақстандық теңге, Қ.Р-ғы төлем түрі болып табылады.

Жалпы мем-ң қаржы жүйесі: Орталықтандырылған қаржылар ж Орталықтандырылмаған қаржылар болып екіге бөлінеді.

Орталықтандырылған қаржы жүйесіне: Жалпы мем-к орталықтандырылған ақша қоры- Реслық бюджет, жергілікті орталық-н ақша қорлары-жергілікті бюджеттер, банкілердің ссудалық қорлары-банкілік қаржылар, сақтандыру ақша қорлары-мем-ң мүлікті ж/е жеке басты сақтандыру қаржылары.

Орталықтандырылмаған қаржы жүйесіне: Министірліктердің, ведомствалардың ж/е басқа басқару орталықтары-ң орталықтандырылған ақша қорлары-мем-к басқару орг-ң қаржылары, мем-к кәсіпорындар мен ұйымдардың ақша қорлары-осы шаруашылық субьектілерінің қаржылары, мем-к бюджеттік мекемелер мен ұйымдар-ң ақша қорларын-осы субьектілер-ң қаржылары. Қаржылық құқ-ң жүйесі барлық құқық саласына тән жалпы ж/е ерекше бөлімнен тұрады Жалпы бөлімге мына институттар кіреді: мем-ң қаржылық қызметінің құқылық негіздері, мем-ң ақша жүйесінің құқ-қ негіздері, қаржылар саласындағы басқару, қаржылық бақылау. Ерекше бөлімге мына институттар кіреді: бюджеттік құқық қаржы жүйесінің “жалпы мем-к н/е жергілікті, орталықтандырылған қаржылар” институтына сәйкес келеді, қаржылық-банкілік құқық “мем-к банкілердің қаржылары” институтына сәйкес, қаржылық-сақтандыру құқығы “мем-ң мүлікті ж/е жеке басты сақтандыру” институтына сәйкес, қаржылық-шаруашылық құқығы “орталықтандырылмаған қаржылар” институтына сәйкес.

45.Реслық бюджеттің атқарылуы туралы есепті табыс ету тәртібі.

Реслық ж жергiлiктi бюджеттердiң атқарылуы туралы есеп бекiтiлген, нақтыланған, түзетiлген реслық ж жергiлiктi бюджеттердi, тiркелген, төленбеген мiндеттемелердi, бюджет түсiмдерiнiң атқарылуын ж тиiстi бюджеттiң бюджеттiк бағдарламалары б\ша төленген мiндеттемелердi көрсетедi.
Бюджеттi атқару жөнiндегi орталық уәкiлеттi орган ай сайын есептi айдан кейiнгi айдың бiрiншi күнiндегi жағдай б\ша Қ Р Үкiметiне, мемтiк жоспарлау жөнiндегi орталық уәкiлеттi органға ж iшкi бақылау жөнiндегi уәкiлеттi органға, тоқсан сайын - Қ Р Президентiнiң Әкiмшiлiгiне мемтiк, шоғырландырылған, реслық ж жергiлiктi бюджеттердiң атқарылуы туралы есептердi, Реслық бюджеттiң атқарылуын бақылау жөнiндегi есеп комитетiне реслық бюджеттiң атқарылуы туралы есеп бередi.Облыстың, реслық маңызы бар қаланың, астананың бюджеттi атқару жөнiндегi жергiлiктi уәкiлеттi органдары ай сайын есептi айдан кейiнгi айдың бiрiншi күнгi жағдай б\ша әкiмдiкке, мәслихаттың тексеру комиссиясына, облыстың, реслық маңызы бар қаланың, астананың мемтiк жоспарлау жөнiндегi уәкiлеттi органдарына, Қ Р Үкiметi уәкiлеттiк берген iшкi бақылау жөнiндегi органға облыстық бюджеттiң, реслық маңызы бар қала, астана бюджеттерiнiң атқарылуы туралы есеп бередi. Ауданның бюджеттi атқару жөнiндегi жергiлiктi уәкiлеттi органы ай сайын есептi айдан кейiнгi айдың бiрiншi күнгi жағдай б\ша әкiмдiкке, мәслихаттың тексеру комиссиясына, ауданның мемтiк жоспарлау жөнiндегi жергiлiктi уәкiлеттi органына, облыстың бюджеттi атқару жөнiндегi жергiлiктi уәкiлеттi органына ж Қ Р Үкiметi уәкiлеттiк берген iшкi бақылау жөнiндегi органға аудан бюджетiнiң атқарылуы туралы есептi, сондай-ақ БК\де көзделген басқа да есептердi бередi.

46Қаржылық қызмет саласындағы басқаруды жүзеге асырушы органдардың жалпы сипаттамасы.

47.Қ Р Ұлттық Банкісінің ақша-кредит саясатын жүзеге асырудағы қолданатын құралдары.

ҰБ ҚР мемтік ақша кредит саясатын айқындайтын ж жүзеге асыратын бірден –бір орган б.т. ҰБ ақша-кредит саясатын бағалардың тұрақтылығын қамтамасыз ету мақсатында жүзеге асырады. Ақша кредит саясаты: - қайта қаржыландырудың ресми ставкасын; - ақша-кредит саясатының негізгі операциялары б\ша сыйақы ставкаларының деңгейлерін; - ең төменгі резервтік таолаптардың нормативтерін; - ерекше жағдайларда, операциялардың жекелеген түрлерінің деңгейі мен көлеміне тікелей сандық шектеулерді белгілеу жолымен жүзеге асырылады.

Ақша кредит саясатын іске асыру мақсатында ҰБ мынадай операция түрлерін жүзеге асырады: - қарыздар беру; -депозиттер қабылдау; -валюталық интервенциялар; -ҰБ қысқа мерзімді ноталарын шығару; - Мемтік ж басқа да бағалы қағаздарды сатып алу ж сату, оның ішінде кері сатып алу құқығымен;

Коммерциялық вексельдерді қайта есепке алу; - ҰБ Басқармасының шешімі б\ша басқа да операциялар;

48.Сақтандыру ұймдарының құрылу тәртібі.

Сақтандыру ұйымы акционерлiк қоғамны ұйымдық-құқықтық нысанында құрыләан коммерциялық ұйым болып табылады ж өз қызметiн «Сақтандыру қызметі» т/ы заңмен ж ҚР өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiне сәйкес ж.а. Өзара сақтандыру қоғамы тұтыну кооперативiнiң ұйымдық-құқықтық нысанында құрылған коммерциялық емес ұйым б.т. ж өз қызметiн "Өзара сақтандыру туралы" ҚР Заңына, Сақтандыруь ж ҚР өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiне сәйкес ж.а. Сақтандыру ұйымының құқықтық мәртебесi заңды тұлғаның әдiлет органдарында сақтандыру ұйымы ретiнде мемтiк тiркелуiмен ж сақтандыру қызметiн ж.а. құқығына лицензиясының болуымен айқындалады. Жеке ж заңды тұлғалар - ҚР резиденттерi мен резидент еместерi осы Заңда ж уәкілетті мемтiк органның өзге де нормативтiк құқықтық актiлерiнде көзделген талаптарды ескере отырып, сақтандыру ұйымдарының құрылтайшылары ж акционерлерi бола алады. Мем ҚР Үкiметi ж ҚР Ұлттық Банкі арқылы ғана сақтандыру ұйымының құрылтайшысы ж акционерi бола алады. Сақтандыру ұйымы өз жарғысында жазыләан атауды өз атауы ретiнде пайдаланады. Тек қана қайта сақтандыру қызметiн жүзеге асыратын қайта сақтандыру ұйымының толық атауында мiндеттi түрде "қайта сақтандыру" деген сөздер не содан туындаәан сөз болуәа тиiс. Сақтандыру ұйымының өз атауында "ұлттық", "орталық", "бюджеттiк", "реслық" деген сөздердi пайдалануына тыйым салынады. Сақтандыру ұйымы мiндеттi түрде мынадай алқалық органдар құрады: 1) директорлар кеңесi - басқару органы; 2) басқарма - атқарушы орган; 3) iшкi аудит қызметi - бақылау органы. Жалпы сақтандыру" саласында қызметті жүзеге асыратын жаңадан құрылатын сақтандыру ұйымының уәкілетті органның лицензиясын аләан кезден бастап екі жыл ішінде, ал "өмірді сақтандыру" саласында - үш жыл ішінде бір аудиторы болуы мүмкін.

49.Қаржы министрлігі қаржылық қызметті жүзеге асырушы басты орган ретінде, оның функциялары, жанынан құрылған департаменттері.

Қ РҚаржы Министрлігі - еліміздің ең басты, орталық қаржылық-экономикалық органы б.т. Ол қаржыларды жалпы басқаруды үйымдастырады, мемтің бірыңғай қаржылық саясатын іске асырады, сондай-ақ реслық бюджеттің жобасын өзірлейді ж оның атқарылуын қамтамасыз етедь Қаржы министрлігі реслық бюджеттің кіріс ж шығыс бөліктерінің орындалуына, қаржылық ресурстарды жалпы мемтік мүқтаждықтарға жүмылдыруға жэне халық шаруашылығын өркендетудің мемтік жоспарда көзделген шаралары мен мемтік бюджеттен қаржыландырылатын басқа да шараларды қажетті ақша қаражаттарымен қамтамасыз ету жөніндегі жумыстарды үйымдастыруға жауап береді.Қаржы министрлігінің функциялары: - қоғамдық өндірістщ тиімділігін арттыру ж үлттық табысты ұлғайту мақсатында қаржыларды пәрменді пайдалануды қамтама-сыз ету;- бекітілген жоспарларға сәйкес ақша қаражаттарын жиыстыру, халықтын материалдық ж мөдени - түрмыстык деңгейін одан гөрі көтеру жөніндегі шараларды қаржыландыруды бағыттап отыру;- мемтік қаржылық тәртіптің сақталуына, кәсіпорын-гдардың, мекемелер мен үйымдардың мем алдындағы қаржылық міндеттемелерін орындауларына бақылау жасау;- реслық бюджеттен бөлінетін қаражаттардың үнемді ж тиісті максатқа жүмсалуын қамтамасыз ету;- реслық бюджеттің кірістері мен шығыстарын экономикалық түрғыдан негіздей отырып жоспарлау, ресның қаржы ресурстарын жоспарлы түрде бөлу шаралары іске асыру;- кәсіпорындардың, мекемелер мен үйымдардың мемпен өзара қаржылық катынастарын жетілдіру ж қаржылық ресурстардың өсуін қамтамасыз ету жөніндегі үсыныстарды әзірлеу;- кәсіпорындардан, мекемелер мен үйымдардан ж азаматтардан жалпы мемтік ж жергілікті салықтар мен алымдарды ж басқа міндетті төлемдерді бюджетке төлеу, төленбегендерін өндіріп алу жөніндегі жүмыстарды үйымдастырады ж оған басшылық жасайды.

50.Қаржылық құқығының құқықтар жүйесіндегі алатын орны.

Бұл жөнінде келесідей 3 көзқарас бар. І көзқарас: қаржылық құқық жеке құқық саласы болып табылмайды н/се ол ерекше құқықтық құрылым. Осы көзқараста келесі ой-тұжырымдары айтылған: а) қаржы.-қ қ/қ әкімшілік қ/тың бөлігі; б) қаржы.-қ қ/қ кешенді құқық саласы, азаматтық, әкімшілік, мемтік құқық нормаларынан құралады; в) қаржы.-қ қ/қ құқықтың арнаулы саласы; г) қаржы.-қ қ/қ салыстырмалы түрде құқық саласы ІІ көзқарас: қазірде қаржы.-қ қ/қ дербес құқық саласы, бірақ бұрын ол басқа құқық салаларының бөлігі болған. а) қаржы.-қ қ/қ әкімшілік қ/тан бөлінген; б) қаржы.-қ қ/қ - өзі бөлініп шыққан мемтік, әкімшілік қ/дың ортақ бөлігі ретінде көрінеді. / Р.О.Халфина 1952 ж. жақтаған/. в) қаржы.-қ қ/қ өзінің пайда болуына мемл.-к, әкімшілік, құқық.-ға ғана емес, азаматтық құқыққа да қарыздар. ІІІ көзқарас: құқықтың пайда болу кезінен бастап, қаржы.-қ қ/қ дербес сала ретінде өмір сүрді. / В.В.Бесчеревных жақтаған/ Конституциялық құқық қаржы.-қ құқығына базалық б.т/ды. М: Парламенттің респ. бюджетті бекітуі, ҚР Үкіметінің респ. бюджет ж оның орындалуы жөн/гі есепті Парламентке тапсырады. Қаржылық құқықтың пәні - өз экономиклық мәні б/ша қаржылық болатын қоғамдық қатынастар болса, әкімшілік құқықтың пәні – атқарушы билік органдарының қызметі процесінде туындайтын қатынастар. Азаматтық қ/тың пәні – тауар-ақша қатынастары б.т, тараптардың теңдігіне негізделеді, қаржы.-қ қ/қ пәні – мемл.-ттік қаржылық қатынастар, тараптардың теңсіздігі.

51.Сақтандыру ұймдары қызметінің тоқталу тәртібі.

Сақтандыру ұйымын тарату, оның iшiнде банкроттық негiз б\ша тарату Қ Р заң актiлерiне сәйкес, осы Заңда ж уәкiлеттi мемтiк органның нормативтiк құқықтық актiлерiнде белгiленген ерекшелiктер ескерiле отырып жүзеге асырылады. Сақтандыру ұйымы мынадай негiздер б\ша: 1) уәкiлеттi мемтiк органның рұқсаты болған жағдайда өз акционерлерiнiң шешiмi б\ша (өз еркiмен таратылуы); 2) Қ Р заңдарында көзделген жағдайларда соттың шешiмi б\ша таратылуы мүмкiн. Сақтандыру ұйымы акционерлерiнiң жалпы жиналысы оны ерiктi тарату туралы шешiм қабылдағаннан кейiн сақтандыру ұйымы өзi жасасқан сақтандыру шарттары б\ша сақтандыру ұйымының мiндеттемелерiнен тұратын сақтандыру портфелiн берiлетiн сақтандыру сыныптары б\ша лицензиясы бар ж сақтандыру төлемдерiне кепiлдiк беру жүйесiнiң қатысушысы болып табылатын басқа сақтандыру ұйымына беру жөнiндегi шараларды қолдануға мiндеттi. Уақытша әкiмшiлiк өз өкiлеттiгiн доғарып, сақтандыру ұйымының құжаттарымен мүлкiн 10 күннен аспайтын мерзiмде тарату комиссиясының төрағасына өткiзедi. Сақтандыру ұйымы мәжбүрлеп таратылатын жағдайда сот уәкiлеттi мемтiк органға хабарлайды ж он күн iшiнде оған сақтандыру ұйымын мәжбүрлеп тарату туралы шешiмнiң көшiрмесiн жiбереді.

52.Экономика ж/е бюджетті жоспарлау министрлігі, атқаратын функциялары, оның жанынан құрылған департаменттер.

ҚР Үкiметiнiң 2004 жылғы 28 қазандағы N1116 қаулысымен
бекiтілген ҚР Экономика ж бюджеттiк жоспарлау министрлiгi туралы ереже бар. Министрлiк мемтiк саясатты қалыптастыру саласында функцияларды жүзеге асырады: 1) мемтiк әлеуметтiк-экономикалық саясаттың негізгі бағыттарын әзiрлеудiң салааралық ж өңiраралық үйлестiруiн ж.а.; 2) ҚР Үкiметiнiң Бағдарламасын ж оны iске асыру жөнiндегi iс-шаралар жоспарын қалыптастыру, олардың орындалу мониторингiн ж.а.; 3) басымды бюджеттік инвестициялық жобалардың тiзбесiн қалыптастыру; 4) мемтiк ж мем кепiлдiк берген қарыз алу мен борышты, бюджеттiк кредит берудi жоспарлауды ж талдауды ж.а; 5) ҚР ҰБ бiрлесiп, бюджетті атқару жөнiндегi орталық уәкiлетті органның қатысуымен алдағы орта мерзiмдi кезеңге арналған ресның әлеуметтік-экономикалық дамуының орта мерзiмдi жоспарын дайындау; 6) ҚР әлеуметтік-экономикалық дамуының орта мерзiмдi жоспарын әзiрлеу; 7) ҚР Үкiметiнiң орта мерзiмдi фискалдық саясаттың жобасын әзiрлеу 8) тиiстi қаржы жылына арналған реслық бюджет, бюджетке өзгерiстер мен толықтырулар енгiзу туралы заңдардың жобасын әзiрлеу; 9) тиiстi қаржы жылына арналған реслық бюджет туралы заңды iске асыру туралы ҚР Үкiметi қаулысының жобасын әзiрлеу; 10) төтенше мемтік бюджеттi әзiрлеу; 11) реслық ж облыстық бюджеттер, реслық маңызы бар қаланың, астананың бюджеттерi арасындағы 3 жылдық кезеңге арналған жалпы сипаттағы ресми трансферттер көлемi туралы ҚР Заңының жобасын әзiрлеу; 12) бiрыңғай бюджет сыныптамасының жобасын әзiрлеу; 13) қаржыландырудың жылдық жоспарын әзiрлеу ж бекiту; 14) Министрлiктiң құзыретiне енетiн мәселелер б\ша нормативтiк құқықтық кесiмдердiң жобаларын әзiрлеу, мемтiк ж салалық бағдарламаларды әзiрлеу; басқа да елдердiң ұйымдарымен келiссөздер жүргізу ж шарттар жасасу;

53.Қаржылық құқықтық қатынастардың пайда болуы, өзгеруі, тоқтауы негіздері.

Қаржылық құқықтық қатынастардың пайда болуы, өзгеруі, тоқтауына қаржылық заңнамамен көзделген заңды айғақтар негіз болады. Қаржылық құққықта заңды айғақтарға басқа құқық салалары сияқты, әрекеттер мен оқиғалар жатады. Әрекеттер – заңды ұйымдардың, лауазымды адамдардың ерік білдірулерінің нәтижесі б.т. Оқиғалар – адам еркінен тыс жайларды айтамыз. Қаржылық құқықтық қатынастардың пайда болуына негіз болатын з.айғақтар – әрекеттер: қаржылық органның жеке қаржылық актісін шығару, тұлғаның салық салынатын объектіні иеленуі, тұлғаның - нәтижесінде салық төлеуші статусын алатын әрекеттер жасауы, қаржылық шарт жасасуы. Қаржылық құқықтық қатынастардың өзгеруіне негіз болатын әрекеттер: салық төлеушінің статусының өзгеруі, салық салу объектісінің өзгеруі, қаржылық шарттың өзгеруі, салық міндеттемесінің негізінде жатқанқаржылық жоспарлау актісінің өзгеруі. Қарж.құқ-қ қат.-дың өзгеруіне негіз болатын оқиғалар: салық төлеуші – азаматтың отбасы жағдайы өзгеруі, заң салық салу шартының өзгеруін көздейтін салық төлеушінің белгілі бір жасқа келуі, заң мем алдындағы міндеттемелерінің өзгеруін көздейтін субъектінің әлеуметтік жағдайының өзгеруі. Қарж.құқ-қ қат.-дың тоқтауына негіз болатын әрекеттер: қаржылық шартты бұзу, мемтің басқа тарап алдында өз қаржылық міндеттемелерін орындаудан біржақты бас тарту, салық төлеушінің салық салу объектісі болатын мүліктен айрылуы. Қарж.құқ-қ қат.-дың тоқтауына негіз болатын оқиғалар: жеке тұлғаның қайтыс болуы, заңды тұлғаның таратылуы/ликвидация/, табиғи апат нәтижесінде салық салынатын мүлікті н/се табысты жоғалту, заң салық төлеуден босатылуын көздейтін азаматтың отбасы н/се әлеуметтік жағайының өзгеруі.

54.Банк есеп шотынан салық берешегін өндіріп алу қандай тәртіппен жүзеге асырылады? Салық берешегiн өтеу туралы хабарлама табыс етiлген күннен бастап он бес жұмыс күнi iшiнде салық берешегi сомалары төленбеген не толық төленбеген жағдайда, салық органы салық берешегiнiң сомасын Салық Кодексінде көрсетiлген салық төлеушiнiң банк шоттарынан мәжбүрлеу тәртiбiмен өндiрiп алады. Салық төлеушiнiң банк шоттарынан салық берешегi сомасын өндiрiп алу, банк не банк операцияларының жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйым берген қарыздар бойынша қамту болып табылатын ақша сомасын қоспағанда, көрсетiлген қарыздың өтелмеген негiзгi борышы мөлшерiндегi салық органының инкассалық өкiмi негiзiнде жүргiзiледi. Банк не банк операцияларының жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйым салық төлеушiнiң (салық агентiнiң) бiр банктiк шотынан салық берешегiн өндiрiп алу туралы салық органының инкассалық өкiмiн орындаған кезде, банк не банк операцияларының жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйым салық органына салық төлеушiнiң (салық агентiнiң) аталған банктене банк операцияларының жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйымда ашқан басқа банк шоттарына салық органы шығарған инкассалық өкiмдердi, егер салық органы мұндай инкассалық өкiмдердi сол сомаға, берешектiң сол түрi бойынша, сол күнмен шығарған болса, салық органына орындаусыз қайтарады. Банк не банк операцияларының жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйым салық төлеушiнiң (салық агентiнiң) бiрнеше банктiк шотынан инкассалық өкiмде көрсетiлген жалпы сомаға ақшаны есептен шығару жолымен салық берешегiн өндiрiп алу туралы салық органының инкассалық өкiмiн толық орындаған кезде, салық органына салық төлеушiнiң (салық агентiнiң) аталған банкте не банк операцияларының жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйымда ашқан басқа банк шоттарына салық органы шығарған инкассалық өкiмдердi, егер салық органы мұндай инкассалық өкiмдердi сол сомаға, сол күнге, берешектiң сол түрi бойынша шығарған болса, банк не банк операцияларының жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйым салық органына орындаусыз қайтарады.

55.Қ Р бюджеттерінің жүйесі. ҚР-да мынадай деңгейдегi бюджеттер бекiтiледi, атқарылады ж дербес б.т: 1. реслық бюджет; 2.облыстық бюджет, реслық маңызы бар қала, астана бюджетi; 3. аудан бюджетi. ҚР-да төтенше мемтiк бюджет әзiрленуi, бекiтiлуi ж атқарылуы мүмкiн.Салықтық ж басқа да түсiмдер есебiнен қалыптастырылатын ж орталық мемл/к органдардың, оларға ведомстволық бағынысты мемтiк мекемелердiң мiндеттерi мен функцияларын қаржымен қамтамасыз етуге ж мемтiк саясаттың жалпыреслық бағыттарын iске асыруға арналған орталықтандырылған ақша қоры реслық бюджет б.т. Реслық бюджет ҚР заңымен бекiтiледi. Салықтық ж басқа да түсiмдер, есебiнен қалыптастырылатын ж облыстық деңгейдегi жергiлiктi мемтiк органдардың, реслық маңызы бар қаланың, астананың, оларға ведомстволық бағынысты мемтiк мекемелердiң мiндеттерi мен функцияларын қаржымен қамтамасыз етуге ж тиiстi әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiкте мемтiк саясатты iске асыруға арналған орталықтандырылған ақша қоры облыс бюджетi, реслық маңызы бар қала, астана бюджетi бт. Облыстың бюджетi, реслық маңызы бар қаланың, астананың бюджетi облыс, реслық маңызы бар қала, астана мәслихатының шешiмiмен бекiтiледi. Салықтық ж басқа да түсiмдер есебiнен қалыптастырылатын ж ауданның жергiлiктi мемтiк органдарының, оларға ведомстволық бағынысты мемтiк мекемелердiң мiндеттерi мен функцияларын қаржымен қамтамасыз етуге ж тиiстi аудандағы мемтiк саясатты iске асыруға арналған орталықтандырылған ақша қоры аудан бюджетi б.т. Аудан бюджетi аудан мәслихатының шешiмiмен бекiтiледi.

56.Қ Р өкілетті органының банктерге қадағалау жүргізу функциялары.

Уәкiлеттi орган банк қызметiн реттеудi және қадағалауды жүзеге асыру мақсатында:1) жеке және заңды тұлғалардың банктiң және банктiк холдингтiң iрi қатысушысы мәртебесiне ие болуына, банктердiң еншiлес ұйым құруына және оған ие болуына рұқсат беру және рұқсат беруден бас тарту тәртiбiн айқындайды, аталған рұқсаттарды бередi не беруден бас тартады;2) банктердiң меншiктi капиталының ең аз мөлшерiн белгiлейдi;3) банктердiң резервтiк капиталын қалыптастыру жөнiндегi талаптарды белгiлейдi;4) банктiк топтар үшiн пруденциялық нормативтердi және сақталуы мiндеттi өзге де нормалар мен лимиттердi бекiтедi;5) салымдарға мiндеттi ұжымдық кепiлдiк беру тәртiбiн белгiлейдi;6) активтердi және шартты мiндеттемелердi сыныптау мен оларға қарсы провизиялар құру тәртiбiн белгiлейдi. Активтер мен шартты мiндеттемелердi күмәндi және сенiмсiз санаттарға жатқызу тәртiбiн мемлекет алдында салық мiндеттемелерiнiң орындалуына салықтық бақылауды қамтамасыз ететiн мемлекеттiк органмен келiсе отырып айқындайды;7) банктердiң және банктерге аудит жүргiзуге лицензиясы бар аудиторлық ұйымдардың тiзiлiмiн жүргiзедi;8) банктiң аффилиирленген тұлғаларына ҚРның заң актiлерiнде көзделген мәжбүрлеу шараларын қолдану тәртiбiн айқындайды және оларды қолдану туралы шешiм қабылдайды;9) Қазақстан Республикасының банк заңдарында белгiленген жағдайларда банктi консервациялау туралы шешiм қабылдайды және уақытша әкiмшiлiктi тағайындайды;10) Қазақстан Республикасының банк заңдарында белгiленген жағдайларда Қазақстан Республикасының банк заңдарында көзделген барлық немесе жекелеген банк операцияларын жүргiзуге лицензияны керi қайтарып алу туралы шешiм қабылдайды және уақытша әкiмшiлiктi (уақытша әкiмдi) тағайындайды;11) Қазақстан Республикасының заң актiлерiне сәйкес өзге де функцияларды жүзеге асырады.

57.Инкассолық өкім қалай жүзеге асырылады?

Инкассолық өкiм соттардың заңды күшiне енген шешiмдерiне, ұйғарымдарына, қаулыларына, бұйрықтарына сәйкес берiлген, сондай-ақ пайда болған салық берешегiн, мiндеттi зейнетақы жарналары не әлеуметтiк аударымдар б\ша берешектi, кеден органдары алдындағы берешектi өтеуге байланысты атқарушылық құжаттарды мемтiк мекеменiң мәжбүрлi түрде орындауына негiз болып табылатын құжатын бiлдiредi. Инкассолық өкiм мемтiк мекеме төлемiнiң негiздiлiгiн растайтын құжат болып табылады. Инкассолық өкiм атқару парағы не соттың шешiмi (үкiмi, ұйғарымы, қаулысы) б\ша берiлген бұйрық не ақшаны өндiрiп алу туралы сот бұйрығы негiзiнде ж салық қызметiнiң органдары мен кеден органдарының инкассолық өкiмдерiн қоспағанда, Қ Р заңнамалық актiлерiнде көзделген басқа да негiздер б\ша жасалады. Инкассолық өкiм ұсынылатын мемтiк мекеменiң қызмет көрсету орны б\ша бюджеттi атқару жөнiндегi орталық уәкiлеттi органның аумақтық бөлiмшесiне инкассолық өкiм берiледi. Инкассолық өкiм оны жасауға негiз болып табылған атқарушылық құжаттың түпнұсқасын не салық қызметi органдарының ж кеден органдарының инкассолық өкiмдерiн қоспағанда, әрбiр бетi соттың елтаңбалық мөрiмен куәландырылған осы құжаттың көшiрмесi қоса тiркелiп, берiледi. Инкассолық өкiмде көрсетiлген сома атқарушылық құжатта көрсетiлген сомаға сәйкес болуға тиiс.Инкассолық өкiмде мемтiк мекеменiң ол б\ша осы өкiмнiң орындалуы талап етiлетiн коды көрсетiледi. Инкассолық өкiмдердi бiрыңғай қазынашылық шотқа ж бюджеттi атқару жөнiндегi орталық уәкiлеттi органға ашылған шетел валютасындағы шотқа, тиiстi бюджеттердiң, Қ Р Ұлттық қорының қолма-қол ақшасын бақылау ж ақшаны уақытша орналастыру шоттарына ұсынуға жол берiлмейдi. Инкассолық өкiмдердi ұсыну мемтiк мекеменiң кодында, ақылы қызмет көрсету мен демеушiлiк, қайырымдылық көмек шоттарында жүзеге асырылуы мүмкiн. Инкассолық өкiм ҚР банк заңнамасында белгiленген нысан б\ша ұсынылады.Инкассолық өкiмдердi орындау Қ Р Үкiметi белгiлеген тәртiппен жүзеге асырылады.

58.Қ Р алтын-валюта резерв қоры, оны басқарудағы Ұлттық Банктің құзыреті. Қазақстан Ұлттық Банкiнiң алтын-валюта активтерi Қазақстан теңгесiнiң сыртқы жғне iшкi тұрлаулылығын қамтамасыз ету үшiн жасалады, жғне пайдаланылады әрi олар:- аффинирленген алтыннан; - Қазақстан Ұлттық Банкiнде сақтаулы валюталық құндылықтардан; - шет ел валютасындағы жай жғне аударым вексельдерiнен; - шет елдер үкiметтерi не халықаралық қаржы ұйымдары шығарып, кепiлдiк берген бағалы қағаздардан;

- мұндай активтердiң өтiмдiлiгi мен сақталуы қамтамасыз етiлген жағдайда, шет ел валютасында деноминирленген басқа да сыртқы активтерден құралады. Қазақстан Ұлттық Банкi алтын-валюта активтерiнiң құрылымын жғне олардың орналастырылуын анықтайды. Қазақстан Ұлттық Банкi Басқармасының шешiмiмен көзделген жағдайларды қоспағанда алтын-валюта активтерiн кредиттер (заемдар, несиелер) беру нысанында пайдалануға жғне Қазақстан Рессының резиденттерi мен резидентi еместерге кепiлдiктер не басқадай мiндеттемелер ұсынуға жол берiлмейдi.

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң алтын-валюта активтерiнiң құрылымын ұлғайту жғне өзгерту: бағалы металдар мен асыл тастарға қатысты қатынастарды реттейтiн Қазақстан Рессының қолданылып жүрген заңдарына сғйкес қазақстандық жғне басқа осындай металл өндiрушiлерден (сатушылардан) тазартылған алтын сатып алу;

Қазақстан теңгесiне (естелiк жғне кғдесый тиындарын қоса) шет ел валютасын жғне Қазақстан Рессының, сондай-ақ Қазақстан Рессы Үкiметiнiң резиденттерi мен резидентi еместерге шет ел валютасын сатып алу жолымен; Қазақстан Ұлттық Банкiнiң шет ел валютасымен жүзеге асыратын депозит, салым, дилинг операцияларынан жғне шет ел валютасында деноминирленген бағалы қағаздар операцияларынан, сондай-ақ шет ел валютасымен беретiн кредиттерiнен түсетiн комиссиялық жғне басқа сыйақылар;

Қазақстан Ұлттық Банкiнiң тазартылған алтын, күмiс, платина жғне платина тобындағы басқа металдарды сату, салу жғне басқа операциялар жүргiзуiнен алынған шет ел валютасындағы түсiмдер;

Қазақстан Ұлттық Банкi халықаралық қаржы ұйымдарынан, шет мемтердiң орталық банктерiнен жғне басқа кредиторлардан алған кредиттер;

59.Қаржылық бақылау жүргізуші субъектілердің құқықтық жағдайы. Қаржы рыногы мен қаржылық ұйымдарды реттеу мен қадаәалауды ҚР Президентi айқындайтын бiртұтас уәкiлеттi орган жүзеге асырады. Бұл орган қазіргі таңда Қаржылық Бақылау Агенттігі б.т.Уәкiлеттi орган Қ Р Президентiне тiкелей бағынады ж есеп бередi ж ҚР Президентi бекiтетiн ол туралы Ереженiң негiзiнде әрекет етедi. Уәкiлетті органның еңбекақы төлеу жүйесiн ҚР Президентi уәкiлеттi орган Басқармасының ҚР Ұлттық Банкiмен келісiлген ұсынуы б\ша бекiтедi. Уәкiлеттi органды қаржыландыру ҚР Ұлттық Банкiнiң бюджет қаражаты есебiнен жүзеге асырылады. Уәкiлеттi орган ол туралы Ережеде айқындалатын тәртіппен шыәыстарды өтеуге байланысты өзге де қаржы түсiмдерiн иеленуге құқылы, олар қаржы жылының нәтижелерi б\ша Қ Р Ұлттық Банкінің бюджетiне аударылады. Уәкілеттi органның қызметкерлерiне еңбекақы төлеу жаәдайларын оның Басқармасы айқындайды.

60.Кеден ж/е салық заңнамасына сәйкес берешекті ақшалай өндіріп алу.

Белгіленген мерзімде кедендік төлемдерді және салықтарды төлемеген немесе толық төлемеген жағдайда берешек пайда болады. Берешекті кеден және салық органдары өндіріп алады.Салық заңнамасына сәйкес Салықтық тексеру нәтижелері туралы хабарламаға және хабарламаға шағымды қарау нәтижелері бойынша шығарылған жоғары тұрған салық қызметі органының шешіміне шағым жасау жағдайларын қоспағанда, салық органдары салық төлеуші заңды тұлғаның, заңдық тұлғаның құрылымдық бөлімшесінің, ҚР-да қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын резидент емес заңды тұлғаның, дара кәсіпкер-ң, жекеше нотариустың, адвокаттың салық берешегіне мәжбүрлеп өндіріп алу шараларын қолданады. Мәжбүрлеп өндіріп алу шаралары тиісті қаржы жылына арналған республикалық бюджет туралы заңда белгіленген айлық есептік көрсеткіштің үш еселенген мөлшерінен аз мөлшерде салық берешегі бар салық төлеушілерге қатысты қолданылмайды.Салық берешегін мәжбүрлеп өндіріп алу мынадай тәртіпппен: 1) банк шоттарындағы ақша есебінен; 2) дебиторлар шоттарынан; 3) билік етуі шектелген мүлкін өткізу есебінен; 4) жарияланған акцияларды мәжбүрлеп шығару түрінде жүргізіледі.

Кеден заңнамасына сәйкес кеден органдары берешекті өндіріп алу үшін:-Кеден кодексінде көзделеген тәртіппен төлеушіні хабардар ету,-Кедендік төлемнің немесе салықтың берешек бар түрі бойынша артық төленген кедендік төлемдер және салықтар сомасы есебінен немесе қайтаруға жататын депозит есебінен берешекті өндіріп алу;

61.Реслық бюджеттің атқарылуын бақылау жөніндегі Есеп комитетінің құқықтық жағдайы.

Тиіст комитет реслық бюджеттің орындалуын бақылау б\ша мемтік орган болып табылады.Ол ҚР ның Президентіне тікелей бағынышты ж есеп береді. Есеп комитетінің басты тапсырмаларымен функциялары:1)Реслық бюджеттің орндалуы б\ша ҚР ның заңдарымен өзге де нормативтік құқықтық актілердің орындалуын бақылау. 2)Елбасының тапсырмаларын орындау. 3)Реслық бюджетке түсетін қаражаттардың толықтығын ж олардың пайдалану заңдылығын пайдалану. 4)Мемтік бағдарламаларды орындауға бөлінген Реслық бюджет қаражаттарының мақсатты пайдалануының қадағалау. 5)Реслық бюджеттің орындалуы есептігін ҚР Парламентіне бекітуге беру.Есеп комитеті өз тапсырмаларымен функцияларын орындау барысында мынандай құқықтарға ие. А)Реслық бюджет қаражаттарының түсу толықтығымен пайдалануына қатысты мәселелер б\ша барлық меншік нысанындағы ұйымдар мен мемтік органдарды ревизиялау ж тексеруді іске асыру. Б) Реслық бюджет қаражаттарына қатысты құжаттармен ақпараттарды ҚР Үкіметінен ж өзгеде мемтік органдардан сұрау ж алу. Тексеру мен ревизиялау кезінде мем\тік органдармен реслық ұйымдармен мамандарын тарту. В) Реслық орындалу мәлелелері б\ша Мемтік органдармен ұйымдардың лауазымды тұлғалардың есебін тыңдау. Г) Бюджет қаражаттарын пайдалануда лауазымды тұлғалардың әрекетінде қылмыс белгілері анықталған жағдайда тексерумен ревизиялаудың материялдарын құқыққорғау органдарына беру. Есеп комитетінің құрамы 9 адамнан тұрады ж оған: ҚР Президентімен тағайындалатын Төраға, Парламентпен тағайындалатын 4 мүше, (әр палата 2 мүшеден) ҚР ның үкіметімен тағайындалатын 4 мүшені құрайды. Есеп комитетінің барлық мүшелері 5 жыл мерзімге тағ. Есеп комитеті каулы қабылдайды.

62.Сақтандыру қатынастарына қатысушы субъектілердің түсінігі, олардың құқықтық жағдайы (сақтанушы, сақтандырушы, сақтандырылған тұлға, пайда көруші).

Сақтандыру нысандары: Міндеттілік дәрежесі б\ша ерікті ж міндетті. Сақтандыру обектісі б\ша жәке ж мүліктік.

Сақтандыру төлемін жүзеге асыру негіздері б\ша жинақтаушы ж жинақтаушы емес болып табылады. Міндетті сақтандыру заң актілері талаптарына орай жүзеге асырылатын сақтандыру. Міндетті сақтандырудың түрлері, тәртібі мен талаптары заң актілері мен белгіленеді. Өз өмірін не денсаулығын сақтандыру міндетін азаматқа заң актілері мен де, шартпен де жүктеуге болмайды. Міндетті сақтандыру сақтанушы есебінен жүзеге асырылады. Ерікті сақтандыру тараптардың еркіне карай жүзеге асырылатын сақтандыру. Сақтанушы деп сақтандырушымен сақтандыру шартын жасасқан тұлға. Заңды тұлғалармен азаматтар сақтанушылар бола алады. Сақтандырушы деп сақтандыруды жүзеге асыратын, яғни сақтандыру жағдайы пайда болған кезде сақтанушыға не пайдасына шарт жасалған өзге тұлғаға шартта айқындалған соманың шегінде сақтандыру төлемін жүргізуге міндетті тұлға. Сақтандыру ұйымы ретінде тіркелген ж сақтандыру қызметін жүзеге асыру құқықына лицензиясы бар заңды тұлға не ҚР ның өзара сақтандыру заңнамалық актісіне сәйкес өзара сақтандыру қоғамы ғана сақтандырушы бола алады. Пайда алушы деп Сақтандыру шартына ж сақтандыру туралы заң актілеріне сәйкес сақтандыру төлемін алушы болып табылатын тұлға, Заңды тұлға да азаматта пайда алушы бола алады. Сақтандырылған адам өзіне қатысты сақтандыру жүзеге асырылатын тұлға. Егер шартта өзгеше көзделмесе сақтанушы бір мезгілде сақтандырылған адам болып табылады.

63.Уәкілетті орган банктерге санкция ретінде қандай шаралар қолдана алады? Уәкiлеттi орган төменде көрсетiлген негiздер бойынша банкiге бұрын қолданылған ықпал ету шараларына қарамастан оған санкциялар қолдануға құқылы. Санкциялар ретiнде уәкiлеттi орган мынадай шаралар қолдануға: а) айыппұл салуға; б) барлық не жекелеген банк операцияларын жүргiзуге берiлген лицензияны тоқтата тұруға не одан айыруға; в) банкiнi консервациялауға; г) банк ашуға берiлген рұқсаттан айыруға құқылы; д) банк акцияларын уәкiлеттi орган белгiлеген баға бойынша акцияларды, кейiннен жаңа инвесторға сатып алынған баға бойынша мiндеттi түрде дереу сату, сонымен бiр мезгiлде банк пен оның акционерлерiнiң барлық құқықтары мен мiндеттемелерiн беру шартымен, мәжбүрлеп сатып алу туралы уәкiлеттi орган шешiм қабылдаған күнгi оның мiндеттемелерiнiң сомасы шегерiлген банк активтерiнiң құнын негiзге ала отырып шешiм қабылдау; е) банктiң басшы қызметкерi лауазымына тағайындауға келiсiмiн бiр мезгiлде керi қайтарып ала отырып басшы қызметкерiнiң iс-әрекетiнiң қолданылып жүрген заң талаптарына сай келмейтiнiн тануға жеткiлiктi мәлiметтер негiзiнде лауазымды мiндеттерiн атқарудан шеттету. з) банктiң ж банк конгломератының өз капиталы жеткiлiктiлiгiнiң коэффициенттерiнiң мәндерi уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актiлерiнiң талаптарымен белгiленген нормативтерден елу проценттен аз деңгейге дейiн төмендеген жағдайда, банк ж\е уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актiлерiнде белгiленген тәртiппен кредиттiк серiктестiк болып қайта құрылуға мiндеттi. Акционерлер акцияларын сенiмгерлiкпен басқаруға беруден бас тартқан жағдайда уәкiлеттi орган шарт жасасуға мәжбүрлеу туралы талаппен сотқа жүгiнуге құқылы. Уәкiлеттi орган санкцияны қолданған жағдайда, қызметiнен шеттетiлген қызметкерлердi жұмыстан босату туралы шешiмдi оларды тиiстi қызметтерге тағайындаған не сайлаған органдар қабылдайды.

64.Жергілікті бюджеттің түсім көздері ж/е қаражаттардың жұмсалуы мақсаты.

Облыстық бюджетке түсетiн түсiмМыналар:1) облыстық мәслихат белгiлеген кiрiстердi бөлу нормативтерi бойынша жеке табыс салығы; 2) облыстық мәслихат белгiлеген кiрiстердi бөлу нормативтерi б\ша әлеуметтiк салық 3) қоршаған ортаға эмиссия төлемақысы; 4) облыстық маңызы бар мемтiк ақылы автомобиль жолдарымен жүргенi үшiн алым; 5) облыстық маңызы бар жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль жолдарының бөлiнген белдеуiнде сыртқы (көрнекi) жарнаманы орналастырғаны үшiн төлемақы; 6) жер үстi көздерiнiң су ресурстарын пайдаланғаны үшiн төлемақы; 7) орманды пайдаланғаны үшiн төлемақ?8) жергiлiктi маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды пайдаланғаны үшiн төлемақы облыстық бюджетке түсетiн салық түсiмдерi болып табылады. Республикалық маңызы бар қала, астана бюджеттерiне түсетiн түсiмдер 1. Мыналар: 1) жеке табыс салығы;
2) әлеуметтiк салық 3) жеке және заңды тұлғалардың, дара кәсiпкерлердiң мүлкiне салық 4) жер салығы; 5) бiрыңғай жер салығы; 6) көлiк құралдарына салық 7) тiркелген салық 8) мыналарға: ҚРның аумағында өндiрiлген спирттiң барлық түрiне; ҚРның аумағында өндiрiлген алкоголь өнiмiне;

65.ҚР экономикалық ж/е сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес (қаржылық полициясы) агенттігінің құқықтық жағдайы.

Қаржы полициясы органдары :- Жалпы ж арнайы жедел-ісздестіру шараларын жүзеге асыруға;-Іс жүргізуде жатқан материалдар мен қылмыстық істер б\ша құжаттарға, материалдарға, статистикалық деректерге ж өзге мәліметтерге қол жеткізуге, сондай-ақ ұйымдардың басшылары мен басқа да лауазымды адамдарынан, жеке тұлғалардан оларды беруді талап етуге, олардың көшірмелерін түсіруге, түсініктемелер алуға.- Іс жүргізуде жатқан қылмыстық істер б\ша шақыру б\ша келуден жалтарып жүрген адамдарды күштеп әкелуге;- ҚР қылмыстық іс жүргізу заңдарына ж әкімшілік құқық бұзушылық туралы заңдарына сәйкес құжаттарды, тауарларды, заттарды не өзге де мүлікті алып қоюға не арасынан алуды жүргізуге; - ҚР заңдарында көзделген тәртіппен тиісті уақытша ұстау изоляторларын, тергеу изоляторын пайдалануға;

Ұсталғандарды ж қамауға алынған адамдарды күзетпен алып жүруге; - ҚП органдарының қарауына жатқызылған мәселелер б\ша шет мемтердің тиісті органдарымен, халықаралық ұйымдармен қарым-қатынас жасауға; - Әкімшілік құқық бұзушылықтар туралы істерді хаттамаға түсіру ж қарау, әкімшілік ұстауды жүзеге асыру. - ҚР заңдарында көзделген жағдайларда уәкілетті органдардан ж лауазымды адамдардан ревизиялар, тексерістер, аудит ж баға беру ісін жүргізуді талап етуге; - ҚР заңдарында белгіленген тәртіппен ҚП органдарына жүктелген міндеттерді шешуді қамтамасыз ететін ақпарат жүйелерін құру ж пайдалану, әкімшілік құқық бұзушылық туралы істер б\ша алдын ала тергеу, анықтау, іс жүргізу барысында зерттеулер ұйымдастыруға; - ҚР заңдарында белгіленген тәртіппен ғылыми-зерттеу, оқыту, баспа қызметін жүзеге асыруға; - Жеке ж заңды тұлғаларға қылмыстар ж өзге де құқық бұзушылықтар жасауға ықпал еткен себептер мен жағдайларды жою туралы орындалуға міндетті нұсқамалар мен ұсынымдар беруге құқылы;

66.Банктерді ерікті ж/е еріксіз түрде қайта құру тәртібі.

1. Банкiлердi ерiктi түрде қайта құру уәкiлеттi органның рұқсатымен акционерлердiң жалпы жиналысының шешiмi бойынша жүзеге асырылуы мүмкiн. 2. Осы банк акционерлерiнiң жалпы жиналысы шешiмiнiң болуы банкiнi ерiктi түрде қайта құруды жүргiзуге рұқсат алу үшiн уәкiлеттi органға өтiнiш беруге негiз болып табылады. 3. Банкiнi ерiктi қайта құруға уәкiлеттi органның рұқсатын алу туралы өтiнiшке мынадай құжаттар қоса тiркелуге тиiс: а) банкiнiң жоғары органының оны қайта құру туралы шешiмi; б) банкiнi қайта құрудың көзделiп отырған шарттарын, түрлерiн, тәртiбi мен мерзiмдерiн сипаттайтын құжаттар; в) банкiнiң ол қайта құрылғаннан кейiнгi ж (не) банкiнi қайта құру нәтижесiнде құрылған заңды тұлғалардың есеп айырысу балансын қоса, қайта құру салдарының қаржылық болжамы. Қайта құрылатын банк қайта құруды жүргiзуге уәкiлеттi органнан рұқсат алған күннен бастап екi апта iшiнде алдағы болатын өзгерiстер туралы өзiнiң барлық депозиторларын, клиенттерiн, корреспонденттерi мен қарыз алушыларын тiкелей хабардар ету арқылы ж кемiнде екi реслық газетке тиiстi хабарландыру жариялау арқылы хабардар етуге мiндеттi 1. Банктi ерiксiз қайта құру қолданылып жүрген заңдарға сәйкес соттың шешiмiмен, осы Заңда көзделген ерекшелiктердi ескере отырып жүргiзiледi. Банкке қатысты оңалту рәсiмi соттың шешiмi бойынша банктi мәжбүрлеп тарату жөнiндегi шаралар шеңберiнде, оның төлем қабiлеттiлiгiн қалпына келтiру ж (не) Қазақстан Рессының заңдарында көзделген шарттар мен талаптарды орындау мүмкiндiгiн қамтамасыз ету мақсатында жүргiзiледi. 2. Сот банктi ерiксiз қайта құру не банкке қатысты оңалту рәсiмдерiн жүргiзу туралы мәселенi уәкiлеттi органның тиiстi қорытындысы негiзiнде ғана шешуге құқылы. Банктi ерiксiз қайта құруды жүргiзудiң, оңалту рәсiмдерiнiң мiндеттi шарты банктiң өзiнде бар барлық депозиттердi мүдделi адамдарға ерiксiз қайта құру туралы шешiм қабылдаған күннен бастап бiр жылдың iшiнде қайтаруы болып табылады.

67.Қ Р жалпы құзыретті қаржылық қызметті жүзеге асырушы органдары, олардың құқықтық жағдайы.

КРМинистрлер Кабинеті: реслық бюджеттің жобасын жасайды, оның орындалуы туралы есептерді қарайды; қаржылық ресурстардың барлық түрлерін жүмылдыру ж пайдалану есебінен рес аумағындағы кешенді экономикалық, әлеуметтік жөне мәдени дамуларды қамтамасыз етеді; министрліктер, ведомстволар ж басқа мемтік басқару орғандары арқылы кәсіподакдардың, үйымдар мен мекемелердін қаржылық қызметтерін бақылайды. Жергілікті атқарушы органдардың басшылары - әкімдер: бюджет жобасын әзірлеп, тиісті маслихатқа бекітуге табыс етеді ж бюджеттің орындалуын қамтамасыз етеді; бюджеттен тыс қорлар қүрып, олардың нысаналы мақсатын анықтайды ж оларға енген қаржыны жұмсайды; несие, заем ж басқа да ұзақ мерзімді қаржылық міндеттемелер туралы шешім қабылдайды, шарттарға, ж басқа да құжаттарға қол қояды; сыртқы экономикалық байланыстарды жүзеге асырады жеке т.б.Салалық құзыретті органдар - министрліктер мен ведомстволардың өкілеттіліктері: өздерінің қарамағына берілген бюджеттік қаржылар мен кредиттік ресурстарды өздеріне бағынышты кәсіпорындар мен бірлестіктердің арасында бөледі; сала б\ша қаржылық ресурстарды жоспарлайды; өздеріне бағынышты кәсіпорындар мен бірлестіктердің бақылау сандарын ж нормативтері мен лимиттерін бекітеді, өндірісті дамыту, әлеуметтік-мәдени шараларға, ғылым мен техникакы дамытуға_,материалдық ынталандыруға арнап сала ішінде орталыктандырылған ақша қорларын қүрады жене т.б.

68.Қаржылық құқықтың жүйесі, оның қарастыратын институттары.Қаржылық құқтың жүйесі-ол оның ішкі құрылымы ж ол бір-бірімен байланыста болатын көптеген құрама элементтерден тұрады.Дамып келе жатқан қаржылық құқтық қат\р\дың обьективті себептер болған жүйеден қаржылық қызметті ж\а процесінде пайда болған, қаржылық нормалардың кезектілігінің бірігуі мен орналастырылуы.Жалпы бөлімнің институттары:Қаржылық құрылымның құқықтық негізіҚаржы жүйесінің құқықтық негіздеріМемтік қаржылық басқаруМемтік қаржылық жоспарлаудың құқықтық негіздеріМемтік қаржылық бақылаудың құқықтық негіздеріҚаржылық құқықтық жауапкершілікті құқықтық реттеуЕрекше бөлім институттары:Бюджет құқығыБюджеттен тыс қорларды құқықтық реттеуБанк қызметінің жария құқықтық негіздеріСақтандыру қызметінің жария құқықтық негіздері

Қаржылық шаруашылық құқық

69.Банктерді ерікті ж/е еріксіз түрде тарату тәртібі.

Ерiктi тарату 1. Банк акционерлерiнiң жалпы жиналысы оны ерiктi тарату туралы шешiм қабылдағаннан кейiн банк жеке тұлғалардың депозиттерiн оларды тiкелей төлеу жолымен қайтару не оларды депозиттерге мiндеттi кепiлдiк беру жүйесiнiң қатысушысы болып табылатын басқа банкке аудару жөнiндегi шараларды қолдануға мiндеттi. Жеке тұлғалардың депозиттерiн қайтару, сондай-ақ оларды басқа банкке аудару тәртiбi уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актiсiнде айқындалады. 1-1. Жеке тұлғалардың депозиттерiн қайтаруды жүзеге асырғаннан кейiн банк уәкiлеттi органға өзiн ерiктi таратуға рұқсат беру туралы өтiнiшхатпен жүгiнуге құқылы. Өтiнiшхатқа акционерлердiң жалпы жиналысында бекiтiлген банктiң өз қызметiн тоқтатуға дайындалу мерзiмдерi мен кезеңдерi туралы iс-шаралар тiзбесi, банктiң өз мiндеттемелерi бойынша есеп айырысуды жүзеге асыру үшiн қаражатының жеткiлiктi екендiгi туралы куәландыратын баланстық есеп, тарату комиссиясының мүшелерiне кандидаттардың, оның iшiнде филиалдарында не өкiлдiктерiнде құрылатын бөлiмшелерiнiң тiзiмi ж басқа да қажеттi мәлiметтер қоса берiлуге тиiс. Қажеттi мәлiметтер тiзбесi уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актiлерiнде белгiленедi. 2. Банктiң ерiктi түрде тарауына рұқсат алу туралы өтiнiшiн уәкiлеттi орган тиiстi түрде ресiмделген құжаттарды қабылдаған күннен бастап екi ай iшiнде қарауға тиiс.
4. Ерiктi түрде тарауға рұқсат алған жағдайда банк банктiң филиалдары мен өкiлдiктерiн ескере отырып, тарату комиссиясын құрады, оған банктiң мүлкi мен iсiн басқару жөнiндегi өкiлеттiк ауысады. Ерiктi түрде таратылатын банктердiң тарату комиссиялары қызметiнiң ерекшелiктерi уәкiлеттi органның нормативтiк құқықтық актiлерiмен белгiленедi.Банктердi ерiксiз тарату түрлерi Банктердi ерiксiз таратуды сот: а) банк банкроттығына; б) Қазақстан Рессының банк заңнамасында көзделген негiздер бойынша банк операцияларын жүргiзуге берiлген лицензиялардан айыруға;

в) банк заңдарында көздеген басқа негiздер бойынша банк қызметiн тоқтату туралы уәкiлеттi мемтiк органдардың, заңды не жеке тұлғалардың өтiнiшiне (қуынымына) байланысты жүргiзедi.

70.Қаржылық жоспарлаудың құқықтық негіздері.

Қаржылық жоспарлау халық шаруашылығындағы өндірістік ж әлеуметтік дамуды жоспарлаудың құрамдық бөлігі болып есептелінеді. Қаржылық жоспарлаудың тікелей объектісі орталықтандырылған ж орнатылтандаралмаған ақша қаражаттары қорларын қалыптастыру, бөлу ж пайдалануды ұйымдастыру б.т. Қаржылық жоспарлаудың басқа мақсаты: қаржылық ресурстардың қалыптастыру көздерін ж олардың жалпы көлемін анықтау; қаржылық ресурстардың пайдаланудың ж қажетті резервтер құрудың нақты бағыттарын анықтау; ақша қаражаттарын халық шаруашылығы салалары, әкімшілік-аумақтық бірліктерде, сондай-ақ орталықтандырылған ж орталықтандырылмаған қорлардың арасында бөлудің ұтымды ж тиімді әдісін белгілеу. Қаржылық жоспарлау органдары барлық мемтік органдар жүйесін қамтиды: 1) мемтік өкімет органдары: а) Жоғарғы Кеңес б) жергілікті өкілді органдар – маслихаттар. 2) Мемтік басқару органдары 3) Арнайы қаржылық-кредиттік органдар: а) Қаржы министрлігі, оның басқармалары мен бөлімдері б) Ұлттық Банк, оның мекемелері. Қаржылық жоспарлаудың принциптері: ведомстволық, салалық, аумақтық, белгілі мақсаттық. Қаржылық жоспарлауды әзірлеу 3 этаптан тұрады: 1. есеп беру кезеңінде көрсеткіштердің орындалуына экон.талдау жүргізіледі. 2. әлеуметтік ж экон. даму жоспарларының көрсеткіштері негізінде жоспарланатын жылдың кірістері мен шығыстарының нақты түрлерін есептеп шығару ж.а. 3. жекелеген тапсырмалар, статьялар, біртұтас біріктіріліп, теңестіріледі. Қаржылық жоспарлаудың негізігі құжаты қаржылық жоспар. Қаржылық жоспар дегеніміз – кәсіпорындар мен ұйымдардың, халық шаруашылығының, сондай-ақ біртұтас мемтің ақшалай табыстары мен қорларын құру ж пайдалану жөнінде жоспар. Қаржылық жоспар: алғашқы ж жиынтық б.б. Жиынтық қаржылық жоспар – жалпымемтік, салалық, аумақтық. Қаржылық жоспарлардың сатылары:1. қаржылық жоспардың жобасын жасау; 2. қаржылық жоспарды қарау; 3. қаржылық жоспарды бекіту; 4. қаржылық жоспардың орындалуын ұйымдастыру ж оның орындалуына бақылау жүргізу. Қаржылық жоспардың құқықтық формасы – қаржылық жоспарлау актілері б.т.

71.Қ Р Ұлттық қоры, оның құқықтық жағдайы.

Қ Р Yкiметiнiң Қ Р Ұлттық Банкiндегi шотында шоғырландырылатын, мемтiң қаржылық актив түрiндегi, сондай-ақ, материалдық емес активтердi қоспағанда, өзге де мүлiк түрiндегi активтерi ҚР Ұлттық қоры б.т. Қ Р Ұлттық қоры мемтiң тұрақты әлеуметтiк-экономикалық дамуын қамтамасыз етуге, қаржылық активтердiң ж, материалдық емес активтерді қоспағанда, өзге де мүліктердiң қорлануына, экономиканың мұнай секторына тәуелдiлiгiн ж қолайсыз сыртқы факторлардың ықпалын төмендетуге арналған. ҚР Ұлттық қоры жинақтау ж тұрақтандыру функцияларын жүзеге асырады. Жинақтау функциясы материалдық емес активтердi қоспағанда, қаржылық активтер мен өзге де мүлiктiң жинақталуын ж тәуекелдiң деңгейi бiрқалыпты болған кезде ұзақ мерзiмдi перспективада ҚР Ұлттық қоры активтерiнiң кiрiстiлiгiн қамтамасыз етедi. Тұрақтандыру функциясы ҚР Ұлттық қорының активтерi өтiмдiлiгiнiң жеткiлiктi деңгейiн ұстап тұруға арналған. ҚР Ұлттық қорының тұрақтандыру функциясын жүзеге асыру үшiн пайдаланылатын бiр бөлiгi кепiлдiк берiлген трансферттi қамтамасыз етуге қажеттi мөлшерде айқындалады. ҚР Ұлттық қорын қалыптастыру мен пайдалану дүниежүзiлiк ж iшкi тауар мен қаржы рыноктарының конъюнктурасы, мемтегi ж шет елдердегi экономикалық жағдай, ресның әлеуметтiк-экономикалық дамуының басымдықтары ескерiле отырып, бұл ретте макроэкономикалық ж фискалдық тұрақтылық ж ҚР Ұлттық қорының негiзгi мақсаттары мен мiндеттерi сақтала отырып айқындалады. ҚР Ұлттық қорының түсiмi мен жұмсалуы ұлттық ж шетелдiк валюталармен жүргiзiледi. ҚР Ұлттық қорының операциялар жөнiндегi есебi мен есептiлiгі ұлттық валютамен жүзеге асырылады. ҚР Ұлттық қорын сенiмгерлiк басқаруды ҚР Ұлттық Банкi мен ҚР Үкiметi арасында жасалатын сенiмгерлiк басқару туралы шарттың негiзiнде Қ Р Ұлттық Банкi жүзеге асырады.

72.Салық төлеушінің салықтық міндеттемені орындауы.

Салық төлеушi салық мiндеттемесiн орындау үшiн мынадай iс-әрекеттер жасайды: 1) салық органында тiркелу есебiне тұрады; 2) салық салу объектiлерiн және (немесе) салық салуға байланысты объектiлердi есепке алуды жүргiзедi; 3) салық салу объектiлерiн және (немесе) салық салуға байланысты объектiлердi, салық базасы мен салық ставкаларын негiзге ала отырып, салықтың және бюджетке төленуге жататын басқа да мiндеттi төлемдердiң сомасын есептейдi; 4) салық тiркелiмдерiн қоспағанда, салықтық нысандарды жасайды және белгiленген тәртiппен салық қызметi органдарына табыс етедi; 5) салықтың және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдердiң есептелген және есепке жазылған сомасын, салық және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдер бойынша аванстық және ағымдағы төлемдердi төлейдi. Салық төлеушi салық мiндеттемесiн Қазақстан Республикасының салық заңнамасында белгiленген тәртiппен және мерзiмдерде орындауға тиiс. Салық төлеушi салық мiндеттемесiн мерзiмiнен бұрын орындауға құқылы. Қолма-қол емес нысанда орындалатын салық төлеушiнiң салықты және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдердi төлеу жөнiндегi салық мiндеттемесi, сондай-ақ өсiмпұлдар мен айыппұлдарды төлеу бойынша мiндеттеме банктен немесе банк операцияларының жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйымнан салықтың және бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдердiң сомасына төлем тапсырмасының акцептiн алған күннен бастап немесе банкоматтар немесе өзге де электрондық құрылғылар арқылы төлемдi жүзеге асырған күннен бастап, ал қолма-қол нысанда - салық төлеушi көрсетiлген соманы банкке немесе банк операцияларының жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйымға, уәкiлеттi мемлекеттiк органға, жергiлiктi атқарушы органға енгiзген күннен бастап орындалған болып саналады.Салық Кодексте белгiленген жағдайларда салық төлеушiнiң уәкiлеттi өкiлi салықты, бюджетке төленетiн басқа да мiндеттi төлемдердi, әлеуметтiк аударымдарды төлеу, мiндеттi зейнетақы жарналарын аудару кезiнде төлем құжаттарында ақшаны жөнелтушi салық төлеушiнiң тегiн, атын, әкесiнiң атын (ол болған кезде) немесе атауын және оның сәйкестендiру нөмiрiн көрсетедi.

73.ҚР өкілетті органының сақтандыру саласын қадағалау ж/е бақылаудағы функциялары.

Сақтандыру саласындағы мемтiк саясатты iске асыруды, сақтандыру рыногындағы iстiң жайына мемтiк бақылау жасауды қамтамасыз етудi қоса, уәкiлеттi мемтiк орган ж мемтiң өзге де органдары өз құзыретi шегiнде жүзеге асырады. Уәкiлеттi мемтiк орган - ҚР заңдарына сәйкес сақтандыру рыногын реттеу ж сақтандыру қызметiн қадағалау жөнiндегi функциялар мен өкiлеттiктi жүзеге асыратын мемтiк орган. Уәкiлеттi мемтiк органның функциялары ж өкiлеттiгi 1) Қ Р сақтандыру жүйесiнiң жұмыс iстеуiн ж ұлттық сақтандыру рыногының инфрақұрылымын қалыптастыруды, сақтанушылардың ж сақтандыру рыногының өзге де қатысушыларының заңды мүдделерiн қорғауды қамтамасыз ету жөнiндегi мемтiк саясатты жүргiзедi; 2) сақтандыру рыногын реттеу принциптерi мен әдiстерiн, сақтандыру қызметiн қадағалауды ұйымдастыру тәртiбiн белгiлейдi; 3) сақтандыру ұйымдарын құруға рұқсат бередi; 4) сақтандыру ұйымының iрi қатысушысы мәртебесiн алуға рұқсат беру ж оны керi қайтарып алу тәртiбiн айқындайды, сақтандыру ұйымының iрi қатысушысы мәртебесiн алуға рұқсат бередi, iрi қатысушының сақтандыру ұйымының дауыс беретiн акцияларын тiкелей ж жанама иелену үлесiн белгiлейдi ;
5) сақтандыру ұйымының акцияларымен мәмiле жасауға келiсiм бередi; 6) сақтандыру ұйымының өз еркiмен қайта ұйымдастырылуына ж таратылуына келiсiм бередi; 7) сақтандыру ұйымының еншiлес ұйым құруына, заңды тұлғалардың жарғылық капиталдарына қомақты қатысуына рұқсат бередi ; 8) сақтандыру ұйымдары үшiн тәуекелдердi басқару жүйесiнiң болуы жөнiнде талаптар белгiлейдi; 8) сақтандыру қызметiн, сақтандыру брокерiнiң қызметiн, сақтандыру рыногындағы актуарий қызметiн жүзеге асыру құқығына лицензиялар беру тәртiбiн осы Заңның талаптарын ескере отырып айқындайды ж лицензиялар бередi; 9) сақтандыру портфелiн берудiң тәртiбiн айқындайды; 10) сақтандыру ұйымы үшiн пруденциялық нормативтердi ж өзге де сақталуға мiндеттi нормалар мен лимиттердi, жарғылық капиталдың, кепiлдiк беру қорының, төлем қабiлеттiгi маржасының ең аз мөлшерiн қоса, белгiлейдi ж олардың сақталуын бақылауды қамтамасыз етедi; 11) Қ Р заң актiлерiне сәйкес өзге де функцияларды, өкiлеттiктер мен құқықтарды жүзеге асырады.

74.Қ Р ақша жүйесінің құқықтық негіздері.

ҚРақша жүйесі – құқылық нормалармен ретке келтірілген, еліміздің ақша айналымын жоспарлы түрде ұйымдастыратын формалар мен тәсілдердің жиынтығы. Ақш жүйесінің құқықтық негіздері д/з еліміздің ақша бірлігін «теңге» ж оның құрамын, оларды айналымға шығару ж қамтамаыз етутәртібін, ақша жүйесін ж ұлттық валютаны қорғау шараларын, аақша айналымын ұйымдастырудың негіздерін белгілейтін н.қ.а б.т. Қазіргі ақша жүйесі 1993 ж. 15 қарашадан «ҚР Ұлттық валютасын енгізу туралы» 1993 ж. 12 қарашадағы Президент Жарлығына сәйкес жүзеге аса бастады. Осы кезден бастап ҚР ұлттық валюта – теңге заңды төлем құралы б.т., ж ол 100 тиыннан тұрады. «ҚР-ның Ұлттық Банкі туралы» ҚР-ның 1995 жылғы 30 наурыздағы Заңға сәйкес, Ұлттық Банк ақша айналысын басқаруды, ҚР-ның мемтiк ақша-кредит саясатын жүргiзудi ж.асырады, банкноттар мен тиындардың Қазақстан Рессының аумағындағы бiрден-бiр эмитентi болып табылады, бағалы қағаздар эмиссиясын жасайды, ҚР-да валюталық реттеу мен валюталық бақылауды жүзеге асырады, төлем жүйелерiнiң жұмыс iстеуiн қамтамасыз етеді, қаржы жүйесiнiң тұрақтылығын қамтамасыз етеді. «Валюталық реттеу ж валюталық бақылау туралы» ҚР-ның 2005 жылғы 13 маусымдағы Заңы ҚР-да валюталық құндылықтардың айналысының тәртiбiн белгілеу; ҚР-ның дүниежүзілік экономикаға одан әрi кiрiгуi үшін жағдайлар жасау; валюталық операциялар мен капитал легi жөніндегі ақпараттық базаны қамтамасыз етуді көздейді.

75.Қайтыс болған тұлғаның ж/е хабар-ошарсыз кеткен тұлғаның салықтық міндеттемесі қалай орындалады?

Жеке тұлғаның салық мiндеттемесi ол соттың күшiне енген шешiмi негiзiнде хабарсыз кеткен деп танылған кезден бастап тоқтатыла тұрады. Сот хабарсыз кеткен деп таныған жеке тұлғаның салық берешегiн хабарсыз кеткен деп танылған жеке тұлғаның мүлкiне қорғаншылық жасау жөнiндегi мiндет жүктелген адам өтейдi. Егер хабарсыз кеткен деп танылған жеке тұлғаның мүлкi салық берешегiн өтеу үшiн жеткiлiксiз болса, онда оның салық берешегiнiң өтелмеген бөлiгiн салық органы мүлiктiң жеткiлiксiздiгi туралы сот шешiмi негiзiнде есептен шығарады. Сот адамды хабарсыз кеткен деп тану туралы шешiмнiң күшiн жойған кезде, бұрын салық органы есептен шығарған салық берешегiнiң күшi осы Кодекстiң 46-бабында белгiленген талап қою мерзiмiне қарамастан, сот тәртiбiмен қайта басталады. Жеке тұлғаның қайтыс болған күнгi, сондай-ақ оны соттың күшiне енген шешiмi негiзiнде қайтыс болды деп жариялау күнгi жиналып қалған салық берешегiн оның мұрагерi (мұрагерлерi) мұраға қалдырылған мүлiктiң құны шегiнде және мұраны алған күнгi ондағы үлесiне барабар өтейдi. Егер қайтыс болған жеке тұлғаның, сондай-ақ соттың күшiне енген шешiмi негiзiнде қайтыс болды деп жарияланған жеке тұлғаның мүлкi салық берешегiн өтеу үшiн жеткiлiксiз болса, онда салық берешегiнiң өтелмеген бөлiгiн салық органы мүлiктiң жеткiлiксiздiгi туралы сот шешiмi негiзiнде есептен шығарады. Егер мұрагер (мұрагерлер) кәмелетке толмаған болса, онда жеке тұлғаның қайтыс болған күнгi немесе оны қайтыс болды деп жариялау күнгi жиналып қалған салық берешегiн өтеу бойынша мiндеттеме соттың күшiне енген шешiмi негiзiнде ғана осындай мұрагерге (мұрагерлерге) мұраға қалдырылған мүлiктiң құны шегiнде және мұраны алған күнгi ондағы үлесiне барабар шекте жүктеледi

76.Қ Р Ұлттық Банкісі –Үкіметтің, мемлекттік органдардың банкі, кеңесшісі, агенттігі ретіндегі функциясы.

ҰБ Қ Р орталық банкі болып табылады ж ҚР банк жүйесінің жоғары(бірінші) деңгейін білдіреді. ҰБ басқа елдердің орталық банктерімен ж басқа банктермен қарым-қатынаста, халықаралық банктер мен басқа да қаржы –кредит ұйымдарында өз құзыреті шегінде ҚР мүддесін білдіреді.Қазақстан Ұлттық Банкі:

Қазақстан Рессының мемтің ақша кредит-саясатын жүргізеді, банкноттар мен тиындардың Қазақстан Рессының аумағындағы бірден-бір эмитенті болып табылады, бағалы қағаздар эмиссиясын жасайды.Қазақстан Рессының Үкіметімен келісім б\ша Қазақстан Рессы Үкіметінің мемтік қарыздарына қызмет көрсетеді;

Банктерге, сондай-ақ Қазақстан Ұлттық Банкі Басқармасының шешімі б\ша Қазақстан Ұлттық банкінде банк шоттарын ашқан заңды тұлғаларға кредит беруге құқылы.Банктер үшін соңғы сатыдағы кредитор болып табылады. Қазақстан Ұлттық Банкінің Басқармасы белгілейтін тәртіппен ж шартпен банктердің ж басқа да ұйымдардың алған кредиттері б\ша Қазақстанның Ұлттық Банкі алдындағы борыштарын қайта құрылымдауға құқылы;

Банк операцияларының мынадай түрлерін жүргізу тәртібін айқындайды: банктердің ж банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын ұйымдардың корреспонденьттік шоттарын ашу ж жүргізу; жеке жіне заңды тұлғалардың метал шоттарын ашу ж жүргізу, оларды осы тұлғаға тиесілі тазартылған бағалы металдардың ж бағалы металдардың жасалған монеталардың нақты мөлшері көрсетіледі;кассалық операциялар; аударымдық операциялар; есепке алу операциялары; банкноттарды, монеталар мен құндылықтарды инкассациялау; шетел валютасымен айырбас операцияларын ұйымдастыру, аккредитив ашу ж растау мен ол б\ша міндеттемелерді орындау, сондай-ақ банкаралық клирингті жүзеге асыру ,төлем карточкалары мен чек кітапшаларын шығару ж пайдалану тәртібін айқындайды;

77.Валюталық айналым режимі.

Қаржылық құқықта «валюта» термині бұл шет ел мемтерінің тиындары мен банкноттары,чектер банктік салымдар не вексель түріндегі ақша белгілері.Ол екі мағынада қолданылады:

1.сол мемтің ақша бірлігі ретінде-ұлттық валюта;

2.шет ел мемтерінің ақша бірлігі ретінде-шетелдік валюта;

Ұлттық валютаның тиісті дәрежеде қызмет етуі оның айналымына байланысты.Валюталық айналым режимі-бұл сыртқыэкономикалық келісімдердің қатысушылары заңды түрде өз ұлттық валюталарын шет елдік валютаға ж шет елдік валютаны ұлттық валютаға мемтің араласуынсыз ауыстыру жағдайы.Қазақстан валютасы ішінара айналым режиміне жатады.Бұл валюталар барлық валюталарға айырбастырылмай тек, мемте шет елдің өзге валюталарына ғана айырбасталады.Айналымы шектелген валюталар-бұл тек бір мемтің шегінде ғана айналымға түсіп басқа шет ел мемтерінің валютасына айырбасталмайды.Айналымы еркін валюталар-бұл көпжақты халықаралық сауда жүйесі мен қаржы нарығында кеңінен қолданылатын валюта түрі болып табылады.

78.Салық төлеушілерді мемтік тіркеу.Салық төлеушiлердiң мемтiк деректер базасы – салық төлеушiлердi есепке алуды жүзеге асыруға арналған ақпараттық жүйе. Салық төлеушiлердiң мем\тiк деректер базасын қалыптастыру: 1) жеке тұлғаны, заңды тұлғаны, заңды тұлғаның құрылымдық бөлiмшесiн салық органдарында салық төлеушi ретiнде тiркеу; 2) салық төлеушiнi: дара кәсiпкер, жекеше нотариус, адвокат ретiнде; қосылған құн салығы бойынша; электрондық салық төлеушi ретiнде; қызметтiң жекелеген түрлерiн жүзеге асырушы салық төлеушi ретiнде; салық салу объектiсiн және (немесе) салық салуға байланысты объектiнi орналасқан жерi бойынша тiркеу есебiне алу болып табылады. Жеке тұлғаны, заңды тұлғаны, заңды тұлғаның құрылымдық бөлiмшелерiн салық төлеушi ретiнде тiркеу: 1) аталған тұлғалар туралы мәлiметтердi салық төлеушiлердiң мемлекеттiк деректер базасына енгiзудi; 2) салық төлеушiлердiң мемлекеттiк деректер базасындағы тiркеу деректерiн өзгертудi және (немесе) толықтыруды; 3) салық төлеушiлердiң мемлекеттiк деректер базасынан салық төлеушi туралы мәлiметтердi алып тастауды қамтиды. Салық төлеушiнi тiркеу есебi салық төлеушiнi тiркеу есебiне қоюды, салық төлеушiнiң тiркеу деректерiне өзгерiстер және (немесе) толықтырулар енгiзудi, салық төлеушiнi тиiстi тiркеу есебiнен шығаруды қамтиды. Салық қызметi органдарына салық төлеушi туралы: 1) уәкiлеттi мемлекеттiк органдар; 2) банктер мен банк операцияларының жекелеген түрлерiн жүзеге асыратын ұйымдар; 3) салық төлеушiлер берген немесе мәлiмдеген мәлiметтер салық төлеушiнiң тiркеу деректерi болып табылады. Салық органы мәлiметтердi салық төлеушiлердiң мемлекеттiк деректер базасына енгiзудi сәйкестендiру нөмiрлерiнiң ұлттық тiзiлiмдерiнiң мәлiметтерi негiзiнде жеке, заңды тұлғаға, заңды тұлғаның құрылымдық бөлiмшесiне сәйкестендiру нөмiрi берiлгеннен кейiн жүзеге асырады.

79.Қ Р ақша жүйесінің элементтері.

80.Сақтандыру қатынастарының қатысушылары.

Сақтандыру қатынастарының қатысушылары - сақтандыру ж қайта сақтандыру ұйымдары б.т. ҚР сақтандыру қатынастарының қатысушылары:1) сақтандыру ұйымы- уәкілетті органның тиісті лицензиясы негізінде қайта сақтандыру шарттарын жасасу ж орындау жөніндегі қызметті жүзеге асыратын заңды тұлға; 2) сақтандыру брокерi- сақтанушының тапсыруымен сақтандырушымен сақтандыру шарттарын жасасуәа ж орындауәа байланысты қатынастарда сақтанушының мүддесін білдіретін не өз атынан сақтандыру не қайта сақтандыру шарттарын жасасуәа байланысты қызмет көрсету жөніндегі делдалдық қызметті, сондай-ақ сақтандыру ж қайта сақтандыру мәселелері б\ша консультациялық қызметті жүзеге асыратын заңды тұлға;

3) сақтандыру агентi - берілген өкілеттіктеріне сәйкес бір не бірнеше сақтандыру ұйымдарының атынан ж тапсыруымен сақтандыру шарттарын жасасу жөніндегі делдалдық қызметті жүзеге асыратын жеке не заңды тұлға; 4) сақтанушы, сақтандырылушы, пайда алушы; 5) актуарий - сақтандыру ұйымының қажетті төлем қабілеттілігі мен қаржылық тұрақтылыәы деңгейін қамтамасыз ету мақсатында сақтандыру ж қайта сақтандыру шарттары б\ша міндеттемелер мөлшерінің, сақтандыру сыйлықақысы ставкаларының экономикалық-математикалық есептеулерін жүргізуге байланысты қызметті жүзеге асыратын, сондай-ақ сақтандыру ұйымы жүргізіп жатқан ж жүргізуді жоспарлап отырәан сақтандыру түрлерінің пайдалылыәы мен кірістілігін баәалауды жүргізетін, уәкілетті органның лицензиясы бар жеке тұлға; 6) сақтандырумен байланысты кәсiпкерлiк қызметтi жүзеге асыратын өзге де заңды ж жеке тұлғалар болып табылады.

81.Салықтық тексеруді жүргізу тәртібі.

Салықтық тексерулер мынадай типтерге бөлiнедi: 1) жоспарлы тексеру ж жоспардан тыс тексеру болып бөлінеді. Салық қызметi органдары заңды тұлғаның өзiне салықтық тексерудiң жүргiзiлуiне қарамастан заңды тұлғаның құрылымдық бөлiмшелерiн тексеруге құқылы.Салық қызметi органдары камералдық тексерудiң нәтижелерi бойынша соттың заңды күшiне енген үкiмiнiң немесе қаулысының негiзiнде жалған кәсiпорын деп танылған салық төлеушiмен жасасқан операциялар бойынша салық мiндеттемелерiн айқындау мәселелерi бойынша бұзушылықтарды анықтаған жағдайда, осындай операциялар және (немесе) мәмiле (мәмiлелер) жасалған салықтық кезең iшiнде салық қызметi органдары камералдықбақылау нәтижелерi бойынша салық қызметi органдары анықтаған бұзушылықтар жойылғанға және осы Кодекстiң 608-бабының 2-тармағында көзделген мерзiм өткенге дейiн салықтық тексерулер жүргiзiлмейдi.Жалған кәсiпорын деп танылған салық төлеушi туралы ақпарат салық қызметi органы соттың заңды күшiне енген үкiмiн немесе қаулысын алғашқы алған күннен бастап жиырма жұмыс күнiнен кешiктiрмей уәкiлеттi органның сайтында орналастырылады

82.Қаржылық қызметтің құқықтық формалары.

Қаржы қызметі- қаражат табу процестері ж оларды бөлу арқылы жұмсау Қаржылық кызметтің құқықтық негіздерін мемтің үкімет органдары мен басқару органдары, арнайы мен басқа да өкілеттігі бар органдар қабылдайтын құқықтық актілер құрайды, сондай ақ бұл актілер қаржылық қызметтің құқықтық формасы болып табылады. Қаржылық қызметтің құқықтық формаларына: 1)нормативтік сипаттағы заң актілерін қаржылық заңдар шығару 2)дербес қаржылық құқықтық актілер шығару (бұл актілерді нормативтік күші бар актілер ж бұрын шығарылған актілер деп бөлуге болады) 3)қаржылық шарттар жасау 4)мемтің не оның уәкілдік берген өкілетті органдарының нақты қаржылық құқықтық қатынастарда өз өкілеттіктерін жүзеге асырулары жатады.

83.Екінші деңгейдегі банктердің құқықтық жағдайы.

Қ Р екi деңгейлi банк жүйесi бар. Ұлттық Банк мемтiң орталық банкi болып табылады ж/е ол банк жүйесiнiң жоғарғы (бiрiншi) деңгейiне жатады. Қ Р заң актісімен белгіленген ерекше құқықтық мәртебесі бар Қның Даму Банкін қоспағанда, өзге банкiлердiң бәрi банк жүйесiнiң төменгi (екiншi) деңгейiне жатады. Шетелдер қатысушы банк - орналастырылған акцияларының үштен бiрiнен астамы Қ Рессы резиденттерiнiң иелiгiнде, меншiгiнде ж/е/н/е басқаруында болатын екiншi деңгейдегi банк. Ислам банкі - уәкілетті органның лицензиясы негізінде банк қызметін жүзеге асыратын екінші деңгейдегі банк. Мемаралық банк - халықаралық шарт негiзiнде құрылып, жұмыс iстеп тұрған, құрылтайшылары Қ Р Үкiметi мен сол шартқа қол қойған мемтердiң үкiметтерi болып табылатын банк.

84.Салықтық тексерулер нәтижелері б\ша шағым беру тәртібі қалай жүзеге асырлады?

Салық Кодексте көзделген ережелерге сәйкес, салықтық тексеру нәтижелерi туралы хабарламаға салық төлеушiнiң шағымын қарауды салық қызметiнiң жоғары тұрған органы жүргiзедi. Салық төлеушi (салық агентi) салықтық тексеру нәтижелерi туралы хабарламаға сотқа шағым жасауға құқылы. Салық төлеушiнiң салықтық тексеру нәтижелерi туралы хабарламаға шағымы салық төлеушiге хабарламаны тапсырған күннен бастап отыз жұмыс күнi iшiнде салық қызметiнiң жоғары тұрған органына берiледi. Бұл ретте шағым көшiрмесiн салық төлеушi салықтық тексеру жүргiзген салық органына жiберуге тиiс. Жоғары тұрған салық қызметi органы өткiзiп алған шағым беру мерзiмiн қалпына келтiру мақсатында оған қатысты салықтық тексеру жүргiзiлген жеке тұлғаның, сондай-ақ салық төлеушiнiң басшысының және бас бухгалтерiнiң науқастанып қалуын дәлелдi себеп ретiнде таниды. Бұл ретте салық төлеушi шағым берудiң өткiзiп алған мерзiмiн қалпына келтiру туралы өтiнiшке осы тармақтың бiрiншi бөлiгiнде көрсетiлген тұлғалардың науқастанып қалу фактiсiн растайтын құжатты және осындай салық төлеушiнiң ұйымдық құрылымын белгiлейтiн құжатты қоса беруге тиiс. Өткiзiп алған шағым беру мерзiмiн жоғары тұрған салық қызметi органының қалпына келтiруi туралы салық төлеушiнiң өтiнiшi салық төлеушi шағым мен өтiнiштi осы баптың 3-тармағында көрсетiлген тұлғалар науқасынан жазылған күннен бастап он жұмыс күнiнен кешiктiрмей берiлген жағдайда ғана қанағаттандырылады. Салық төлеушiнiң шағымы жазбаша нысанда берiледi. Шағымда: 1) салық төлеушiнiң шағым берген күнi; 2) шағым берiлетiн жоғары тұрған салық қызметi органының атауы; 3) шағым беретiн тұлғаның тегi, аты, әкесiнiң аты не толық атауы, оның тұрғылықты жерi ; 4) сәйкестендiру нөмiрi; 5) салықтық тексеру жүргiзген салық органының атауы; 6) шағым берушi тұлға өз талаптарын негiздейтiн мән-жайлар және осы мән-жайларды растайтын дәлелдер; 7) қоса тiркелген құжаттардың тiзбесi көрсетiлуге тиiс. Шағымда дауды шешу үшiн маңызы бар өзге де мәлiметтер көрсетiлуi

85.Қолда жоқ ақшамен есеп айырысудың түрлері, оның маңызы. Ақша айналымы бұл – ақшаның қолда бар н\се қолда жоқ түріндегі қозғалысы.Қолда бар ақша айналымы тек қолда бар нақты есеп айырысу процестерін қамтиды. м\лы: біреу тауар сатса, екіншісі осы тауарға қолма-қол ақша төйлейді. Ал кәсіпорындардың араларындағы өзара есеп айырысулар тек ақшасыз , яғни қолда жоқ ақшамен есеп айырысу түрінде банк мекемелері арқылы ғана жүргізіледі. Қазіргі уақытта біздің ресмызда қолда жоқ есеп айырысудың келесідей формалары бар:1)төлемдік талаптар — жіберілген тауарлар, көрсетілген қызмет ж орындалған жұмыстар ү\н төлеушінің есеп-шотынан тауар жіберушінің шотына белгілі бір сомадыға ақша қаражаттарын аудару туралы талап қоятын есеп айырысу құжаты;2)аккредитивтер — бұл жіберілген тауарлар н\се көрсетілген қызмет ү\н сатып алушымен келісілген шарт б\ша тауар жіберушінің ұсынған шоттарын аккредитивте көрсетілген сомаға сәйкес төлеужөнінде төлеушіге қызмет ететін банктің тапсырмасы;3)төлемдік тапсырыс — белгілі бір кәсіпорынның, бірлестіктің н\се ұйымның өз шотынан, сол қаладағы н\се басқа бір қаладағы өзіне қызмет көрсеткен басқа кәсіпорынның банкі мекемесіндегі шотына белгіленген соманы аудару жөнінде өзіне қызмет көрсететін банк мекемесіне берген қызметі;4)чектер — өзінің шотынан чекті ұсынған адамға белгілі бір ақша қаражаттары сомасын төлеу жөніндегі төлеушінің банк мекемесіне берген жахбаша бұйрығы; 5)құрама тапсырыстар — өндірістік кәсіпорындар мен ауыл шаруашылық өнімдерін дайындайтын ұйымдардаң осы өнімдері тапсырушы ауылшаруашылық ұйымдарымен есеп айырысу кезінде қолданылады; 6)төлемдік талап-тапсырыстар — тауар жіберушінің көрсетілген қызмет, орындалған жұмыс ж\е келісім б\ша жіберілген өнімдер туралы оның банкісіне жіберілген есеп а айырысу ж\е жүктерді тиеу құжаттары негізіндегі төлемдерді төлеу жөнінде сатып алушыға қойған талабы;7)жоспарлы төлемдер — тек нақты бір шаруашылық мәміліге келу жөніндегі есеп айыпысуларды жүзеге асырмай, қаражаттарды мерзімінде ж\е жоспарда белгіленген мөлшерде аударып тұру жөнінде келісімге қатысушылардың алдын-ала төлеуге келіскен төлемдері;8)инкассалық тапсырыстар.

86.Реслық бюджетте көрсетілетін мәліметтер.

Реслық бюджет деп араларындағы өзара өтелетін операцияларды есепке алмағанда, реслық ж жергілікті бюджеттерді біріктіретін, талдамалы ақпарат ретінде пайдаланылатын ж бекітуге жатпайтын жиынтық бюджет б.т. Реслық бюджетте көрсетілетін мәліметтер: 1. Кірістер -Салықтық түсімдер; Салықтық емес түсімдер; Негізгі капиталды сатудан түске түсімдер; Трансферттер түсімдері 2. Шығындар; 3. операиялық сальдо 4. таза бюджеттік кредит беру- Бюджеттік кредиттер; Бюджеттік кредиттерді өтеу 5. Қаржы активтерімен жасалатын операциялар - Қаржы активтерін сатып алу; Мемтің қаржы активтерін сатудан түсетін түсімдер. 6. Бюджет тапшылығы 7. Бюджет тапшылығын қаржыландыру: Қарыздар түсімі; Қарыздарды өтеу; Бюджет қаражаты қалдықтарының қозғалысы Бюджеттерді бекіту ж бюджеттердің атқарылуы туралы есептерді түзу осы құрым б\ша ж.а. Реслық бюджетте көрсетілетін негізгі кірістер мен шығыстар. Кірістер бюджет кредиттерін өтеу, мемтің қаржы активтерін сатудан түсетін түсімдер, алынған трансферттер, сондай ақ мемтік қарыздар реслық ж жергілікті бюджеттердің түсімдері болып табылады. Шығындар, бюджет кредиттері, қаржы активтерін сатып алу, қарыздар б\ша негізгі борышты өтеу реслық ж жергілікті бюджеттердің шығыстары болып табылады.

87.Банктердің құрылу тәртібі.

Банкiнiң құрылтай құжаттары
Банк ҚРның азаматтық заңдарында заңды тұлғалар үшiн белгiленген тәртiппен, Қазақстан Рессының банк заңнамасында белгiленген ерекшелiктер ескерiле отырып құрылады. Банк құру жөнiндегi құрылтай шартында, қолданылып жүрген заңдарда көзделген мәлiметтерден басқа, мiндеттi түрде: толық атауы мен олардың әрқайсысының тұрған жерiн қоса құрылтайшылар туралы мәлiметтер, сондай-ақ олардың мемтiк тiркеуден өткендiгi жөнiндегi деректер (заңды тұлғалар үшiн), аты-жөнi, азаматтығы, тұрғылықты жерi мен жеке өзiн (жеке адамдар үшiн) куәландыратын құжат деректерi; акциялардың саны, санаттары мен орналастыру бағалары туралы мәлiметтер көрсетiлуге тиiс. Банк жарғысында, қолданылып жүрген заңдарда көзделген мәлiметтерден басқа, мiндеттi түрде:
банкiнiң толық ж қысқартылған атауы; банк қорларын (резервтiк капиталын) құру түрлерi мен тәртiбi туралы мәлiметтер; банк органдарының шешiм қабылдау тәртiбi;Банктер акционерлiк қоғамдар нысанында құрылады. Банк өз жарғысында жазылған атауды өзiнiң атауы ретiнде пайдаланады. Банктiң атауында "банк" деген сөз не одан туындаған сөз болуға тиiс.Ұлттық Банкiден басқа банкiлердiң бәрiне өзiнiң атауында кез келген тiлде толық ж қысқарған түрiнде "ұлттық", "орталық" деген сөздердi қолдануға тыйым салынады. Банктердiң бәрiне өзiнiң атауында кез келген тiлде толық ж қысқарған түрiнде "мемтiк" деген сөздi қолдануға тыйым салынады. Ислам банкiнiң атауында "ислам банкi" деген сөз тiркесi болуға тиiс. Бұрын құрылған банкiлердiң, еншiлес банктердi қоспағанда соның iшiнде Қазақстан Рессының резиденттерi емес банкiлердiң атауымен бiрдей не орнын ауыстырған дәрежеде ұқсас таңбаларды атау ретiнде қолдануға жол берiлмейдi. Еншiлес банктер өзiнiң атауына негiзгi банктердiң атауын пайдалануға мiндеттi.

88.Қ Рессында валюталық реттеудің құқықтық негіздері. Валюта дегеніміз – мемтердің заңды төлем қаражаты ретінде қабылдаған ақша бірлігі н/е банкноттар қазынашылық белеттер манеталық , оның ішінде қымбат металлдардан жасалған манеталар түріндегі қолма-қол ж/е қолма-қол емес ақша нысанындағы құнның ресми стандарттары сондай-ақ шоттардағы, оның ішінде халықаралық ақша н/е есепайырысу бірліктеріндегі қаражатты айтамыз. Валюталық реттеудің субъектісі ретінде: мем пен резидент ж/е резидент емес тұлғаларды жатқызамыз. Валюталық құндылықтарға жататындар: шетел валютасы, құнды қағаздар, тазартылған құйма алтын. Валюталық операциялар дег-з – валюталық құндылықтарға меншік құқығының н/е басқа да құқықтың көшуіне сондай-ақ валюталық құндылықтарды төлем қаражаты ретінде пайдалануға байланысты операциялар.

Валюталық реттеудің негізгі мақсаты: тұрақты экономикалық өсуге қол жеткізу ж/е экономикалық қауіпсіздікті қамтамасыз ету жөніндегі мемтің саясатына жәрдемдесу болып табылады.

Қ.Р-да валюталық реттеудің негізгі органы: Қ.Р-ң Ұлттық Банкі б.т.

Қ.Р-ң Ұлттық Банкі, Қ.Р-ң заңнамасына сәйкес валюталық операцияларға лицензиялар береді. Ол үшін валюталық операцияларға қатысушы резидент шот ашқанша не болмаса тараптардың бірі шарт б\ша міндеттемелерді бастағанға дейін заңда көрсетілген мерзім өткен күннен бастап күнтізбелік 30 күн ішінде лицензия алуға өтініш жасауға құқылы.

89.Мемтің бюджеттің түсінігі, маңызы, қабылдануы мақсаты.

Бюджет – мемтің өз міндеттері мен функцияларын іске асыруды қаржылық қамтамасыз етуге арналған орталықтандырылған ақша қоры.Мем.бюджеттің маңызы мемтің қызмет етуінің қаржылық бағасын құратындығында.Ақша ресурстарын бөлу мен пайдалануды ұйымдастыру мемл.бюджет арқылы өтеді.Салық түрінде, мемл.займ, салықтық емес төлемдер арқылы келіп түсетін кірістерді ж ақша ресурстарын пайдалану процесін қадағалауға көмектесетін мемл.бюджет мемл.биліктің есептік құралы болып табылады.

Мемл.бюджет қаржы ресурстарының орталықтандырылған қорын білдіреді. Ресмилік бюджет Қр мен жергілікті мемл.басқару органының қызметіне арналған бюджеттік қаражаттарды құру мен пайдаланудың нысаны.

90.Банкті консервациялау қалай жүзеге асырылады?

Банкiнi консервациялау ұғымы 1. Банкiнi консервациялау Ұлттық Банкiнiң шешiмi бойынша банкiнiң қаржы жағдайын сауықтыру ж оның жұмыс сапасын жақсарту мақсатында банкiге қатысты әкiмшiлiк, заңдық, қаржылық, ұйымдық-техникалық ж басқа да шаралар мен рәсiмдер кешенiн мәжбүрлi түрде жүргiзудi бiлдiредi.

2. Банк мынадай негiздердiң кез келгенi бойынша консервациялауға ұшырауы мүмкiн: өз капиталының жеткiлiктiлiгi коэффициентiнiң ж (не) өтiмдiлiк коэффициентiнiң орындалмауы; 3. Консервациялау режимiн белгiлеу Ұлттық Банкiнiң шектеулi (бiр жылға дейiн) мерзiмге банкiнi басқару жөнiндегi уақытша әкiмшiлiктi не уақытша банк басқарушысын тағайындауын бiлдiредi. 4. Банкiнi консервациялау банкiнiң өз қаражаты есебiнен жүзеге асырылады.

5. Ұлттық Банкiнiң консервациялауды жүргiзу туралы шешiмiне банк акционерлерi он күн мерзiмде сот тәртiбiмен шағым жасай алады. Аталған шешiмге шағым беру банкiнi консервациялауды тоқтатпайды.

Дата добавления: 2018-05-12; просмотров: 526; Мы поможем в написании вашей работы!

Поделиться с друзьями:

Мы поможем в написании ваших работ!