Беларуска-расійскіяадносіны, стварэннеСаюзнайдзяржавыБеларусііРасіі: гісторыяісучаснасць.

Стварэнне Вялікага княства Літоўскага, Рускага і Жамойскага. Роля заходнерускіх зямель у працэсе дзяржаўнага будаўніцтва вкл. Побач з Навагрудскім княствам пражывала племя Літва. Князь Міндоўг быў запрошаны князем у Навагрудак да 63г. Ен прыняў праваслаўе каб стаць князем у Нав. У 1251г. ен прыняў каталіцтва. У 1253г. ен каранаваўся ў Нав-ку. Першы і апошні кароль на Бел.Міндоўг далучыў да Навагр. княства землі Літвы. Гэта тэрыторыя называлася Чорная Русь. Спачатку называлася “ВКЛ”. У гістарычнай літаратуры Бел.называюць Беларуска-Літоўскай дзяржавай. Пазней атрымала назву “ВКЛ і Рускае і Жымойскае”. У час княжання Гедзіміна ў складзе ВКЛ былі аб”яднаны ўсе Бел. землі. Полацкае і Віцебскае княства ўвайшлі ў склад ВКЛ на дабраахвотнай аснове.Альгерд да 45г. княжыў у Полацку, а з 45 стаў вялікім Князем.Пры Альгердзе тэр-я пашырылась. Спачатку ВКЛ апіралася на традыцыі Полацка і ў асноўным князі былі праваслаўныя і выкарыстоўвалі бел.мову як дзяржаўную. Дзяржава пры Вітаўце знаходзілася (у пач. 15 ст.)ад Балтыйскага да Чорнага мора.Вялікай падзеяй у час княжання Вітаўта была Грундвальская бітва – бітва аб”яднаных сіл супраць крыжакоў, якія былі разбіты.У 30-я г. 15 ст. у ВКЛ была феядальная вайна. 4 гады існавалі асобна ВКЛ і ВКР. 15. АсноўныянапрамкізнешняйпалітыкіВялікагаКнястваЛітоўскагаўхiii–хvi стст. ВКЛ неаднаразова падвяргалася ўнутрыпалітычным крызісам. Першы ўнутрыпалітычны крызіс узнік пасля смерці Гедзіміна. Другі крызіс узнік у 1377 г. пасля смерці Альгерда. у 1381 годзе вярхоўную ўладу ў дзяржаве захапіў Кейстут, але хутка быў узяты ў палон Ягайлам і задушаны ў Крэўскім замку. Каб узмацніць свае пазіцыі, Ягайла 14 жніўня 1385 года ў Крэве заключае пагадненне з палякамі аб аб’яднанні Польшы і Літвы, якое замацоўвалася шлюбам Ягайлы з польскай прынцэсай Ядвігай. Згодна з пагадненнем Ягайла станавіўся адначасова і польскім каралём. Пачаўся трэці ўнутрыпалітычны крызіс. Узнік грамадска-палітычны рух, накіраваны супраць Ягайла. На чале яго зноў стаў Андрэй Полацкі, які адмовіўся прызнаць Крэўскую унію. Яго саюзнікам стала Смаленскае княства. Але каралеўскае войска на чале з Скіргайлам разбіла смаленскія палкі, затым захапіла Полацк. Князь Андрэй трапіў у палон. Па дагавору паміж ВКЛ і Польшчай 1401 года і Гарадзельскаму прывілею 1413 года каталіцкая знаць зноў узвышалася і атрымлівала шырокія правы, а праваслаўная знаць ВКЛ трапляла ў дыскрымінацыйнае становішча. Пасля смерці Вітаўта ў 1430 г. гэтая праблема яшчэ больш абвастрылася і пачаўся чарговы ўнутрыпалітычны крызіс. Вялікім князем у 1430 годзе стаў Свідрыгайла Альгердавіч. Ён адмяніў усе пагадненні з Польшчай, пачаў дапускаць да дзяржаўнага кіравання буйных праваслаўных землеўладальнікаў. Унутраная палітыка, якая праводзілася князямі ВКЛ, накладвала свой адбітак на знешнюю і, у сваю чаргу, адчувала значны ўплыў знешнепалітычнай дзейнасці ВКЛ. Важным напрамкам знешняй палітыкі ВКЛ былі ўзаемаадносіны з Маскоўскай дзяржавай. У 15 стагоддзі назіралася пэўная раўнавага ва ўзаемаадносінах паміж Масквой і ВКЛ. Маскоўскае княства ўзмацнілася, ператварылася ў цэнтралізаваную дзяржаву, павысіла свой уплыў у Ноўгарадзе. У 1558 – 1583 г. адбывалася вайна паміж Рускай дзяржавай, якая прэтэндавала на выхад да Балтыйскага мора, і Лівонскім ордэнам. На поўдні ВКЛ амаль з самага пачатку свайго існавання вяла барацьбу з татара-манголамі, якія перыядычна рабілі набегі на гэтую тэрыторыю. Такім чынам, знешняя палітыка ВКЛ была даволі разнабаковай: ад дыпламатычных перамоў і заключэння міждзяржаўных саюзаў да адкрытай барацьбы, якая мела і наступальны, і абарончы характар. Органы дзяржаўнай улады Вялікага Княства Літоўскага, іх эвалюцыя і функцыі. Статуты вкл 1529 г. І 1566 г. ВКЛ у палітычным значэнні слова не было адзіным арганізмам. Яно складалася з цэнтральнай часткі, куды ўваходзілі амаль усе беларускія, а таксама Віленская і Трокская землі. Гэта частка мела назву Літва. Кіраўніком дзяржавы быў вялікі князь (пачынаючы з Казіміра 1447 г.),ён адначасова з’яўляўся і каралём польскім. Вялікі князь выбіраўся з прадстаўнікоў дома гедымінавічаў (пазней Ягайлавічаў) напачатку ў вузкім коле найважнейшых саноўнікаў, а з канца XV ст. – на Вальным сойме. Інаўгурацыя (каранацыя) в князья адбывалася ў Вільні, на галаву новаабранага гаспадара ўскладалася мітра Гедыміна, а потым маршалак земскі ўручаў яму меч і скіпетр. Дзяржаўны лад ВКЛ можна вызначыць як парламенцкую манархію.Спачатку Рада была дарадчым органам і прызначалася гаспадаром па яго ўласным выбары. Паступова колькасны і якасны склад рады мяняўся, замест дарадчай установы, яна пераўтвараецца ў орган, які юрыдычна абмяжоўваў уладу князя. Поўны састаў Рады – 45 чалавек, а пасля рэформы 1565г. – 65. Сюды ўваходзілі біскупы, ваяводы, кашталяны, маршалкі, гетманы, некаторыя старосты. Сойм быў саслоўна-прадстаўнічым органам. На ягопасяджэнні запрашаліся члены Рады, службовыя асобы цэнтральнага і часткова мясцовага кіравання, духавенства, а таксама па два дэпутаты ад шляхты з кожнага павета. В 16 веке происходит постепенный переход к другому типу права – к статутному. Самыми значительные из них принадлежат статутам, изданным в 1529, 1566, 1588 годах.Для всех статутов было характерно явно гуманистическая направленность. Статут 1529 года говорил о ответственности только по закону и только по суду. Право простых людей избирать князя и об установление уголовной ответственности с 14 лет было обозначено в Статуте 1566 года. Источником холопства и повышении уголовной ответственности с 16 лет был закреплен в Статуте 1588 года. При написании Статута создавалась специальная комиссия, состоящая из квалифицированных на то время специалистов. В разработке Статута 1588 года принимали участи такие знамениты люди своего времени, как: А.Волович, Л.Сапега. Работа данной комиссией была долгой и трудоемкой, много раз обсуждались на Соймах, и после доработки принимались. 17. Сацыяльна-эканамічнаеразвіццёВялікагакнястваЛітоўскага: сацыяльнаяструктура, сельскаягаспадаркаігарадскоежыццё. У другой палове ХІІІ – першай палове XVI стст. працягвалася развіццё феадальных адносін. Асновай эканамічнага жыцця краіны заставалася сельская гаспадарка. Вялікія князі Ягайла і Вітаўт надалі Белавежскай пушчы запаведны статус. Вярхоўным уласнікам зямель лічыўся вялікі князь. У 1528 г. магнатам належала 46,4 % зямельных уладанняў.Статуты 1529 і 1566 гг. гарантавалі перадачу зямлі не толькі мужчынам, але і жанчынам.Дзяржава і феадалы жылі за кошт эксплуатацыі сялян. Сялянскі двор (дым) з’яўляўся падаткавай адзінкай у ВКЛ.У 1557 г. па прапанове вялікай княгіні Боны была праведзена аграрная рэформа – валочная памера. Усе землі, на якіх праходзіла памера, падзяляліся на роўныя надзелы – валокіСпачатку памера адбывалася на дзяржаўных землях, але імклівы рост прыбытковасці фальваркаў вымусіў царкву і феадалаў правесці яе і ў сваіх уладаннях. Прычынамі запрыгоньвання сялян на Беларусі былі: 1) пашырэнне феадальнага землекарыстання; 2) імкненне феадалаў павысіць прыбытковасць сваіх гаспадарак шляхам эксплуатацыі таннай працоўнай сілы; 3) спецыялізацыя эканомікі ВКЛ у сусветным гандлі на вытворчасці працаёмкай зерневай прадукцыі. Разам з сельскай гаспадаркай шпаркімі тэмпамі развіваліся рамяство і гандаль. Актыўнае развіццё рамяства прывяло да таго, што толькі ў металаапрацоўцы вылучылася больш 20 спецыяльнасцей. У ВКЛ увозілі металічныя вырабы, тканіны, соль, селядцоў, коней і г. д. Грашова-фінансавая сістэма ВКЛ была нават больш стабільнай, чым у суседзей. Большасць гарадскіх жыхароў складалі беларусы (80 %), але жылі тут таксама яўрэі, татары, немцы, рускія, палякі, нават шатландцы. Імкнучыся пазбавіцца феадальнай залежнасці, жыхары гарадоў і мястэчак змагаліся за атрыманне магдэбургскага права (права на самакіраванне). 52. Крызіссавецкагафедэралізму. АбвяшчэннеРэспублікіБеларусь. Распад ссср і ўтварэнне снд. З сярэдзіны 20-х і да канца 80-х гадоў у СССР дзейнічала аднапартыйная палітычная сістэма, ядром якой з’яўлялася Камуністычная партыя. КПСС была з’явай у структуры савецкага грамадства, якая раней ніколі і нідзе не сустракалася.Чым больш дэмакратычным з’яўляецца грамадства, тым большую частку функцый органы дзяржавы выконваюць разам з грамадскімі структурамі ці перадаюць ім.Савецкі Саюз быў ідэакратычнай дзяржавай.У жніўні 1991 г. у СССР быў здзейснены дзяржаўны пераварот.30 лістапада 1992 г. пастановай Канстытуцыйнага суда Расійскай Федэрацыі былі пацверджаны ўказы Б. Ельцына, якімі забараняліся партыйныя структуры КПСС і КП РСФСР ад райкома да ЦК, але прызнаваўся не адпавядаючым Канстытуцыі РСФСР пункт аб забароне пярвічных тэрытарыяльных арганізацый. Гэта пастанова дазволіла камуністам Расіі аднавіць дзейнасць сваёй партыі. У лютым 1993 г. Вярхоўны Савет Рэспублікі Беларусь прызнаў страціўшай сілу сваю памылковую пастанову аб часовым прыпыненні дзейнасці КПСС–КПБ і дазволіў існаванне ўсіх яе структур і органаў на тэрыторыі Рэспублікі Беларусь. 19 верасня 1991 г. Вярхоўны Савет прыняў закон аб назве Беларускай ССР, у адпаведнасці з якім яна пачала называцца Рэспублікай Беларусь. 53. Заканадаўча-прававоеафармленнедзяржаўнагасуверэнітэтуРэспублікіБеларусь. ПрыняццеКанстытуцыіРэспублікіБеларусь 1994 г. Рэспубліканскіярэферэндумы 1995, 1996 і 2004 гг. Ііхвынікі. Аналіззаканадаўча-прававогаафармленнядзяржаўнагасуверэнітэтуРэспублікіБеларусьмэтазгоднапачацьзраскрыццяпрычынна-выніковыхсувязейпаміжпрыпыненнеміснаванняСССР, стварэннемСНДізамацаваннемсуверэнітэтуБеларусі. АсобнапажаданаспыніццанарашэнніВярхоўнагаСаветаБССРабнаданніканстытуцыйнагастатусуДэкларацыіабдзяржаўнымсуверэнітэцеБССР, прынятай 27 ліпеня 1990 г., атаксамаразглядзеЗакона «АбзабеспячэнніпалітычнайіэканамічнайсамастойнасціБССР», зацвярджэнніновайназвыкраіны, дзяржаўнайсімволікііінш. Прыгэтымнеабходнападкрэсліць, штоасобнаемесцаўзамацаваннісуверэнітэтукраінызаймалапрыняццеКанстытуцыіРэспублікіБеларусь (15 сакавіка 1994 г.). ГеапалітычнаестановішчаРэспублікіБеларусьваўмовахсусветныхглабалізацыйныхпрацэсаў. СтратэгіяіпрынцыпызнешняйпалітыкіБеларусі, яешматвектарнасцьнамяжы XX–XXI стст. Аналіз міжнароднага становішча і знешняй палітыкі Рэспублікі Беларусь мэтазгодна пачаць з раскрыцця прычынна-выніковых сувязей паміж абвяшчэннем дзяржаўнага суверэнітэту Беларусі і вызначэннем яе самастойнага знешнепалітычнага курсу. Пры гэтым пажадана параўнаць знешнюю палітыку краіны да і пасля абвяшчэння суверэнітэту па наступных прыкметах: удзел у рабоце ААН, статус дзяржавы ў міжнародных зносінах, удзел у ваенна-палітычных саюзах. Неабходна падкрэсліць, што сёння Рэспубліка Беларусь з'яўляецца раўнапраўным і незалежным членам сусветнай супольнасці, ажыццяўляе самастойную знешнюю палітыку, асноўныя прынцыпы якой замацаваны ў Канстытуцыі. У сваёй знешнепалітычнай дзейнасці яна кіруецца прынцыпамі Статуту ААН і Усеагульнай дэкларацыі правоў чалавека. Рэспубліка Беларусь – нейтральная бяз'ядзерная дзяржава. Характарызуючы асноўныя прыярытэты знешняй палітыкі рэспублікі на міжнароднай арэне, звярніце ўвагу на наданне асаблівай ролі ўмацаванню адносін з краінамі Садружнасці незалежных дзяржаў, і ў першую чаргу з Расіяй.

Беларуска-расійскіяадносіны, стварэннеСаюзнайдзяржавыБеларусііРасіі: гісторыяісучаснасць.

Прававой асновай беларуска-расійскай інтэграцыі з’яўляецца падпісаны 8 снежня 1999 года кіраўнікамі Беларусі і Расіі Дагавор аб стварэнні Саюзнай дзяржавы. Расія традыцыйна з’яўляецца асноўным гандлёвым партнёрам Беларусі і буйнейшым экспартным рынкам для беларускіх тавараў. Беларусь і Расія эфектыўна развіваюць супрацоўніцтва ў энергетычнай сферы. Беларусь добрасумленна выконвае свае абавязкi па транспартыроўцы энергарэсурсаў у еўрапейскія краіны і тым самым робіць значны ўклад у забеспячэнне рэгіянальнай энергетычнай бяспекі. У пераліку найбольш важных задач захоўваюцца пытанні забеспячэння роўных правоў грамадзян дзвюх краін, стварэння адзінай сістэмы сацыяльных гарантый, збліжэння і паступовай уніфікацыі ўнутранага заканадаўства ў сацыяльна-працоўнай сферы. Сёння грамадзяне Беларусі і Расіі маюць практычна аднолькавыя магчымасці для працаўладкавання, выбару месца жыхарства, атрымання адукацыі, медыцынскай дапамогі і сацыяльнага забеспячэння. Беларуска-расійскі дыялог – гэта цеснае ўзаемадзеянне дзвюх краін ва ўсіх без выключэння сферах супрацоўніцтва на карысць братэрскіх народаў Беларусі і Расіі.

56. Асноўныятэндэнцыісацыяльна-эканамічнагаінавацыйнагаразвіццяРэспублікіБеларусь. Дасягненнііпраблемыбеларускайэканомікі.

СамастойнаеразвіццёнезалежнаяБеларусьпачыналаваўмовахраспадусістэмы, якаятрымаласянаадміністрацыйна-камандныхметадахупраўлення.Новаезаканадаўствастварылаправавуюбазудлядзейнасцісумесныхбеларуска-замежныхпрадпрыемстваўіпрадпрыемстваў, якіяцалкамналежалізамежнымуласнікам.Пэўныязменыадбылісяўсельскагаспадарчайсферы. Сялянеатрымаліправавыбаруформаўгаспадаранняіўласнасці, увынікучагопаскорыўсяпрацэсутварэнняфермерскіхгаспадарак. Забраннемуліпені 1994 г. першагаПрэзідэнтаРэспублікіБеларусьбыўзробленыпаваротдаўзмацненняролідзяржавыўэканамічныхпрацэсах. 2 верасня 1995 г. А.Р. Лукашэнкапублічнаабвясціўабвызначэннікурсунапабудову "рынкавагасацыялізму". ВажнаемесцаадводзіласяпаглыбленнюэканамічнайінтэграцыіпаміждзяржаваміСНД. Разамзтымэканамічнаеразвіццёўгэтыперыядадбываласянераўнамерна, скачкападобна.Быўзамацаваныкурсназахаваннекалгасна-саўгаснайсістэмы.

57. Духоўнае і культурнае жыццё беларускага народа на мяжы хх–ххі стст.

Демократизация общественной жизни, провозглашение суверенитета Беларуси оказали сильное влияние на содержание и направления развития культуры и науки.У истоков национально-культурного возрождения Беларуси стали общественные объединения историко-культурного направления "Толока" в Минске, "Походня" в Гродно и др.В соответствии с законом в 1991 г. правительство Беларуси приняло Государственную программу развития белорусского языка и языков других национальностей, проживающих в республике.Существенные изменения происходят в сфере образования.В 2001 г. студентом стал каждый второй выпускник средней школы.Опубликованы или переизданы десятки исследований по истории и культуре Беларуси.Процесс возрождения особенно ощутимо отразился на литературе.Увеличилось количество театральных постановок по национальной драматургии.17 декабря 1992 г. был принят "Закон о свободе вероисповедания и религиозных организациях". Белорусское законодательство стремится обеспечить равенство всех религий и конфессий, государство одинаково относится ко всем религиозным организациям.

Дата добавления: 2018-04-15; просмотров: 108; Мы поможем в написании вашей работы!

Поделиться с друзьями:

Мы поможем в написании ваших работ!