Микроскопиялық саңырауқұлақтардың морфологиясы және классификациясы
Микроскопиялық саңырауқулақтар лат.саң-ды жалпы Fungi дейміз бұл эукариотты саң-қа жататын бастапқы кезде микроскопиялық саң-ды өсімдіктермен жауарлар арасында орын алатын ағзалар болып саналады,бірақ қазіргі кезде бұл микроорг-ді төменгі сатыдағы өсімдіктерге жатқызады.Бірақта оларда хлорофил болмайды.Бактериялардан айырмашылығы құрылысы күрделі ж/е көбею тәсілі жетілген 100 мыңнан астам түрлі белгілі.Әртүрлі өндірістерде дәруменді антибиотиктерді ж/е түрлі тағамдарды алуда қолданады.Арктикада,топырақта,өсімдікте ащы ж/е тұщы суларда ылғалды жерлерде кездеседі.Саң-дың денесі бір-бірімен шатаса орналасқан жіңішке жіпшелер гиытерден турады.Гифтер саң-дың денесін құрастырады.Оларды вицели д.а.Гифтердің диаметрі 5-10мкр ал ұзындығы бірнеше мм дейін.Көптеген гифтер ортаның бетінде дамиды.Көптеген саңырауқұлақтардың гифтері көпжасушалы, кейбіреулері ерекше дене түзеді. Гифтердің өлуі арқылы түзетіндер склероцилалар деп аталады. кейбіреулері хломидоспоралар түзеді. саңырауқұллақтардың мицелиінде жіпшелер болмайды. жасушаның құрылысы эукариотты. құрамында жасуша қабықшасы, цитоплазмалық мембранасы, цитоплазма, оның ішінде ядро бірнеше ядрошықтармен, митохондриялар, гольджи аппараты, ЭПТ, лизосомалар болады. жасуша қабықшасының құрамына полисахаридтер кіреді, кейбіреулерінде целлюлоза болады. Ядро саны 20-30 жетеді. Митохондрия мембраналық құрылым бол-тан, құрамында фермент болатын энергетикалық алмасу үрдісіне қатысады. ЭПТ мембраналық құылым бетінде липидтер көмірсілар синтездейті үрдәске қатысатын фермент болып табылады. Саң-тар жынысты ж/е жыныссыз жолмен спора түзу арқылы көбейеді.Жаңа пайда болған ядро бірнеше бөлшекке бөлініп зигоспоралар түзеді оның алдында екі жасуша қосылып зигота түзеді ж/е зигоспоралар жаңа гиф түзеді.Бұл жынысты жолмен көбеюі жыныссыз жолмен н/е вегетативтік жолмен көбейгендер бірінші гифтердің бөлшек арқылы,екінші спора арқылы көбеюі спора түзілгенде бірінші кейбір түрлері гифтердің ұшында түзілетін ерекше орган споранги түзеді,оның ішінде споралар споранги спора н/е эндоспоралар болады.Эндоспоралар ерекше гифтердің үшында конди тасымалдаушы эгзо спора түзеді.Оларды кондидиалар д.а.Кейбір саң-ды жынысты жолмен көбейгенде зигота қапшық сияқты аск түзеді.Бұл жолмен аскомедертос саң-ы көбейеді.
|
|
|
Жыныстық жолмен көбейетін саңырауқұлақтарды 6 классқа бөлеміз
|
|
|
1) Хитеромицетос-мийелиялары жоқ н/е нашар дамыған. Жыныссыз жолмен зооспоралары арқылы көбейеді. Көбісі жануар мен өсімдіктерде ауру қоздырады.
2) Оомицетос- мицелиялары жақсы дамыған, бірақ бөлек жасушаға бөлінбеген. Көп ядролы жыныссыз көбеюі зооспоралар арқ.
3) Зигомицетос- мицелилары жаөсы дамыған, зооспоралар арқ. көбейеді.
Адам мен жануарларда тері, көз, өкпе ж/е басқа органдарды зақымдайды.Бұлар органикалық қышқылдарды ж/е ферменттерді синтездейді.
4) Аскомицетос- қапшықты саңырауқұлар. Мицелилері жақсы дамыған, жасушалары кондидиялары, ал жынысты жолмен көбейюі аскоспоралары арқ. Дәнді-дақылдарды зақымдайды. Көптеген өсімдіктерді бүлдіреді.
5) Базидомицетос- мицелилары көп жасушалы,жынысты жолмен кондидиялары арқ. көбейеді. Бұл топқа қалпақты саңырауқұлақтар жатады.(қара күйе, тат саңырауқ.).Көбінесе тұрмыста зиянын келтіреді.
6) Деутаромицетос- топырақта, суда кездеседі. Мицелилары көп жасушалы. Тек жыныссыз жолмен кандидиялары арқ. көбейеді. Қызылшаны ж/е дақылдарды зақымдайды.
Дата добавления: 2016-01-05; просмотров: 1; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!