Бірінші реттік продуценттерді ата

2. Орын баскан

3. Жаңарған

4. Өскен

5. Қысқарған

15.Бip түрге жататын, белгілі 6ip ареалда мекен ететін және epкін шағылыса алатын даралардың жиынтығын атаңыз

1. Популяция

2. дара

3. түр

4. биоценоз

5. бірлестік

16.Популяцияға тән қасиеттер

1. өсу, даму, көбею, беймделу, тіршілігін сақтау

2. ылғал, жарық, қореқ жасап шығару

3. азық мөлшерінің жеткілікті болуы

4. тұрақты дене температураның болуы

5. жыртқыштық, бәсекелестік, паразитизм

17. Экологиядағы негізгі функционалды бірлік не деп аталады

1. экожүйе 

2. популяция

3. биоценоз

4. қоғамдастық

5. экотоп

Бірінші реттік продуценттерге не жатады

1. өсімдіктер

2. жануарлар

3. зоофагтар

4. фитофагтар

5. сапрфагтар

19. Жасыл өсімдіктердегі күн энергиясының аккумирлену процесі қалай аталады

1. фотосинтез

2. бөліну

3. транспирация

4. булану

5. трансформация

20. Қоректік тізбектің қарапайым звеносы қалай аталады

1. трофикалық деңгей

2. сан пирамидасы

3. энергия мөлшшері

4. қоректік тор

5. биомасса пирамидасы

21. Экожүйенің биотикалық компоненті қандай

1. ағзалар

2. климаттық режим

3. ортаның физикалық қасиеттері

4. ылғалдылық пен температура

5. температура мен қысым

22. Экожүйенің абиотикалық компоненті қандай

1. топырақ

2. өсімдіктер

3. жануарлар

4. микроағзалар

5. паразиттер

23. Трофикалық тізбек дегеніміз не

1. бір ағзалардан екінші ағзаларға зат пен энергияның берілуі

2. күн сәулесінің әсерімен бірінші реттік органикалық заттардың синтезі

3. популяцияның биологиялық потенциалы мен орта арасындағы тепе теңдік

4. өсімдік пен жануарлар ағзалары арқылы жүретін зат айналымы

5. бір жақтық биомассаның берілуі

24. Биосфера терминін алғаш рет ұсынған кім

1. Э. Зюсс  

2. Н. Вавилон

3. Ю. Либих

4. Э. Геккель

5. В. Сукачев

Биосфера дегеніз не

1. тірі ағзалардың тіршілік ететін аймағы 

2. саналы ғылыми шаралар әлемі

3. жер шары көлеміндегі үлкен кеңістік

4. географиялық қабат

5. органикалық әлемнің эволюция процесі

26. Биосфера туралы ілімнің негізін қалаушы ғалым

1. В. Вернадский

2. Н. Вавилон

3. Ю. Либих

4. Э. Геккель

5. В. Сукачев

27. Биосфера қашан пайда болған

1. б.ғ.д. 4 млрд. жыл бұрын

2. б.ғ.д. 5 млрд. жыл бұрын

3. б.ғ.д. 10 млрд. жыл бұрын

4. б.ғ.д. 50-100 млн. жыл бұрын

5. б.ғ.д. 10 млн. жыл бұрын

28. Ноосфераның құрылымдық бөлігі қалай аталады

1. нообиогеоценоз

2. экотоп

3. нооценоз

4. биоценоз

5. экожүйе

29. Адамның саналы тіршлігі оның дамуын қамтамасыз ететін негізгі фактор болып табылатын биосфераның күйі не

1. ноосфера

2. гемосфера

3. тропосфера

4. этносфера

5. ионосфера

30. «Ноосфера» терминін ғылымға енгізген ғалым

1. Леруа және Тейлер де Шарден

2. В.И.Вернадский

3. Леруа

4. Тейлер де Шарден

5. Геккель

31. Атталған ресурстардың қайсысы сарқылмайтын ресурсқа жатады

1. күн энергиясы

2. пайдалы қазбалар

3. өсімдіктер әлемі

4. жануарлар әлемі

5. мұнай мен тас көмір

32.Атталған ресурстардың қайсысы сарқылатын ресурстарға жатады

1. қалпына келетін, қалпына келмейтін және салыстырмалы қалпына келетін

2. қалпына келетін және қалпына келмейтін

3. салыстырмалы қалпына келетін

4. қалпына келетін және салыстырмалы калпына келетін

5. өсімдіктер және жануарлар әлемінің ресурстары

33. Өсімдіктер ресурстардың қандай түріне жатады

1. сарқылатын, бірақ қалпына келетін

2. сарқылмайтын

3. салыстырмалы қалпына келетін

4. сарқылатын, бірақ қалпына келмейтін

5. қалпына келмейтін

34.Минералды ресурстарға не жатады

1. мұнай, тас көмр

2. топырқ, су

3. ауа, су

4. өсімдіктер                                          

5. микроағзалар

35. Қандай табиғи ресурстар СО₂ сіңіріп органикалық зат түзіп О ₂ бөліп шығарады

1. ормандар

2. су

3. жер

4. атмосфера

5. топырақ

36. Тұшы су құрамында тұздың мөлшері қанша болуы керек

1. 0,5 г/л кем

2. 1 г/л кем

3. 5 г/л кем

4. 10 г/л кем

5. 0,1 г/л кем

37. Табиғи сулары БАЗ (ПАВ) ластайтын негізгі ластаушы көзі не

1. қаланың ағын сулары

2. атмосфералық жауындар

3. өндірістік ағын сулар

4. ауыл шаруашылығы

5. табиғи сулар

38. Сулы ортада мекендеушілер қалай аталады

1. Гидробионттар

2. Педобионттар

3. Эвробионттар

4. Стенобионттар

5. Аэробионттар

39. Су ресурстарының механикалық ластануы деген не

1. суда әртүрлі қоспалардың, қатты қалдықтардың болуы

2. судың химиялық заттармен ластануы

3. судың жылулық ластануы

4. судың органолептикалық қасиеттерінің өзгеруі

5. судың физикалық қасиеттерінің өзгеруі

40. Қазақстанның басты су артериясын көрсет

1. Epтic

2. Жайық

3. Есіл

4. Еділ

5. Сырдария

41.Қалдықсулардыаэробтымикроорганизмдерібарфильтрлікматериалдар арқылы биологиялық әдіспен тазарту дегеніміз не

1. Аэротенк

2. Бакштаг

3. Аэрофлакулa

4. Аэробакт

5. Аэропланктон

42. Электролиз суды тазартудың қандай әдісіне жатады

1. физика-химиялық

2. химиялық

3. физикалық

4. биологиялық

5. механикалық

43. Суды биологиялық әдіспен тазартуға не жатады

1. аэротенктер

2. электролиз

3. хлорлау

4. қайнату

5. мұздату

44.Нейтрализация судың келесі қай әдісіне не жатады

1. Химиялық

2. Термиялыкқ

3. Кыздыру аркылы

4. Биохимиялық

5. Физико-химиялық

45. Қалдық  суды биологиялық тазалағанда не қолданылады

1. Катионит

2. Абсорбенттер

3. Нейтрализатор.

4. Аэротенк.

5. Адсорб

46. Стратосфераны қандай қасиет сипаттайды

1. әр 1000 м биіктікте температура 5⁰С төмендейді

2. құрамында ылғал мөлшері жоғары

3. бұлттар түзіледі

4. су буы жоқ

5. температура өзгермейді

47. Озон қабатының атқаратын рөлі қандай

1. ультракүлгін сәулелерді сіңіру

2. радиоактивті сәулелерді сіңіру

3. инфрақызыл сәулелерді сіңіру

4. планетаны оттегімен байыту

5. зиянды қалдықтарды сіңіреді

48.Атмосфера температурасының жоғарлау процесі және оның құрамында көмірқышқыл газының көбейуі қалай аталады

1. парниктік (жылулық) эффект

2. антропогенді стресс

3. энергетикалық стресс

4. қышқылды жаңбырлар

5. ауа ортасының қарсылығы

49. Автомобиль газдарының басым бөлігі қандай

1. қорғасын қосылыстары

2. азот оксиді

3. көміртек оксиді

4. көмірсутектер

5. озон

50. Парниктік (жылулық) эффектің түзілуінде қандай қосылыс негізгі рөл атқарады

1. көміртек диоксиді

2. метан

3. фреондар

4. су буы

5. күкірт диоксиді

51. Эрозияның түрлерін ата

1. Жел және су

2. Улы

3. Техногендік

4. Тұздылық және техногендік

5. Желдік және тұздылық

52. ҚР-ғы шөлденген жер ауданы канша пайызды құрайды?

1. 60 пайыздан жоғары

2. 50 пайыз

3. 35 пайыз

4. 30 пайыз

5. 45 пайыз

Эрозия дегеніміз не

1. топырақтың беткі құнарлы қабатының жойылуы

2. радиоактивті ластану

3. орман төсенішінің түзілуі

4. Қарашіріктің минералдануы

5. топырақтағы минералды заттардьщ түзілуі

54. Құнарсызданған жерлердің түпкілікті жақсартылуы қалай аталады

1. Рекультивация

2. Мелиорация

3. Минерализация

4. Эрозия

5. Дифляция

55. Топырақтың бонитет балдары қандай

1. Топырақтың сапасының сандық өлшемі

2. Топырақтың механикалық элементтері

3. Топырақ кабаттары

4. Топырақтың қара шірік құрамы

5. Топырақтың химиялық құрамы

56.Қышқылды жаңбырға себеп болушы оксидті көрсет

1. S және N

2. P және As

3. S және C

4. C және P

5. C және K

57. ҚР негізгі экологиялық мәселесі неде

1. сапалы тұшы судың жетіспеуі

2. парниктік (жылулық) эффект

3. озон тесіктері

4. қышқылды жаңбырлар

5. топырақтың шөлденуі

58.Атмосфера температурасының жоғарлау процесі және оның құрамында көмірқышқыл газының көбейуі қалай аталады

1. парниктік (жылулық) эффект

2. антропогенді стресс

3. энергетикалық стресс

4. қышқылды жаңбырлар

5. ауа ортасының қарсылығы

59. Жер планетасының экологиялық проблемаларын зерттейтін қай экология

1. Әлемдік экология

2. Инженерлік экология

3. Геоэкология

4. Өндіріс экологиясы

5. Әлеуметтік экология

60.Озон қабатының маңызы қандай

1. барлық аталғандар

2. ультракүлгін сәулелерді сіңіру

3. инфрақызыл сәулелерді сіңіру

4. планетаның оттегімен байытылуы

5. атмосферадағы зиянды қалдықтарды сіңіру

61. Қазіргі біздің планетамыздағы адамдар саны қанша

1. 5-6 млрд. адам

2. 2-3 млрд адам

3. 3-4 млрд адам

4. 4-5 млрд адам

5. 6-7 млрд. адам

62.Қазақстан Республикасының қоршағаны ортаны қорғау туралы заңы қай жылы қабылданды

1. 1995

2. 1993

3. 1994

4. 1996

5. 1997

63. Әлеуметтік экологияның мақсаты қандай

1. Адамнің өмip cypyi мен табиғат пайдаланудың оңтайлы стратегиясын жасау

2. Табиғи ресурстарды ұдайы өндіру және ұтымды пайдалану, сактауға бaғытталған шаралар жүйесінің жиынтығы

3. Ғаламдық мониторингтің негізгі бағыттарын жетілдіру

4. Табиғи қауымдастықтың құрылымдық ерекшеліктері мен сапасына, құрамына әсер ететін нақты материалдардың бейнеленуі

5. Экологиялық менеджменттің негізгі бағыттарын жасау

64. Халықаралық Қызыл Кітаптың алғашқы басылымы жарық көрген жыл

1. 1963

2. 1984

3. 2005

4. 2000

5. 1978

65.Биосфералык қорықтар туралы халықаралык конференцияда Севилья стратегиясы қай жылы кабылданды

1. 1995 ж

2. 1990 ж

3. 1987 ж

4. 1949 ж      

5. 1993 ж

66. Қоршаған ортаны басқару жолы не деп аталады

1. экологиялық мониторинг

2. экологиялық сараптама

3. экологиялық құжат

4. экологиялық лицензия

5. экологиялық аудит

67. Ортаның сапасы дегеніміз не

1. адамның және басқа тірі ағзалардың тіршілігіне қолайлы факторлар жиынтығы

2. адамға және қоршаған ортаға өндірістің теріс әсері

3. өндірістің, технолоиялардың, қондырғылардың тұрақтылығына қoйылатын талаптар

4. адамға және табиғи ортаға өндіріс ортасының әсері

5. абиотикалық және биотикалық құраушылар

68. Экологиялық мониторинг қандай деңгейде жүргізіледі

1. қалалық, аймақтық, мемлекеттік

2. жергілікті

3. өндірістік

4. мемлекеттік

5. қалалық

69. Қоршаған орта жағдайын кешенді түрде бақылау, бағалау және болжау жүйесі қалай аталады

1. мониторинг

2. кадастр

3. домпинг

4. экологиялық карталау

5. сарапттама

91. Экожүйенің биотикалық компоненті қандай

1. тірі ағзалар

2. климаттық режим

3. ортаның физикалық қасиеттері

4. ылғалдылық пен температура

5. температура мен қысым

92. Экожүйенің абиотикалық компоненті қандай

1. топырақ

2. өсімдіктер

3. жануарлар

4. микроағзалар

5. паразиттер

93. Трофикалық тізбек дегеніміз не

1. бір ағзалардан екінші ағзаларға зат пен энергияның берілуі

2. күн сәулесінің әсерімен бірінші реттік органикалық заттардың синтезі

3. популяцияның биологиялық потенциалы мен орта арасындағы тепе теңдік

4. өсімдік пен жануарлар ағзалары арқылы жүретін зат айналымы

5. бір жақтық биомассаның берілуі

94.Экологиядағы негізгі функционалды бірлік қалай аталады

1. экожүйе 

2. популяция

3. биоценоз

4. қоғамдастық

5. экотоп

Бірінші реттік продуценттерді ата

1. өсімдіктер

2. жануарлар

3. зоофагтар

4. фитофагтар

5. сапрфагтар

96. Жасыл өсімдіктердегі күн энергиясының аккумирлену процесі қалай аталады

1. фотосинтез

2. бөліну

3. транспирация

4. булану

5. трансформация

97. Сулы ортада мекендеушілер қалай аталады

1. Гидробионттар

2. Педобионттар

3. Эвробионттар

4. Стенобионттар

5. Аэробионттар

98. Су ресурстарының механикалық ластануы деген не

1. суда әртүрлі қоспалардың, қатты қалдықтардың болуы

2. судың химиялық заттармен ластануы

3. судың жылулық ластануы

4. судың органолептикалық қасиеттерінің өзгеруі

5. судың физикалық қасиеттерінің өзгеруі

99.Атталған среурстардың қайсысы сарқылмайтын ресурсқа жатады

1. күн энергиясы

2. пайдалы қазбалар

3. өсімдіктер әлемі

4. жануарлар әлемі

5. мұнай мен тас көмір

100. Атталған ресурстардың қайсысы сарқылатын ресурстарға жатады

1. қалпына келетін, қалпына келмейтін және салыстырмалы қалпына келетін

2. қалпына келетін және қалпына келмейтін

3. салыстырмалы қалпына келетін

4. қалпына келетін және салыстырмалы калпына келетін

5. өсімдіктер және жануарлар әлемінің ресурстары

101. Өсімдіктер ресурстардың қандай түріне жатады

1. сарқылатын, бірақ қалпына келетін

2. сарқылмайтын

3. салыстырмалы қалпына келетін

4. сарқылатын, бірақ қалпына келмейтін

5. қалпына келмейтін

102. Минералды ресурстарға не жатады

1. мұнай, тас көмір

2. топырқ, су

3. ауа, су

4. өсімдіктер                                          

5. микроағзалар

103. Қандай табиғи ресурстар СО₂ сіңіріп органикалық зат түзіп

О ₂ бөліп шығарады

1. ормандар

2. су

3. жер

4. атмосфера

5. топырақ

104. Ғаламық экология не туралы ғылым

1. Биосфера

2. Биогеоценоз

3. Атмосфера

4. Ағзалар

5. Орта

105. Экологиядағы негізгі функционалды бірлік не

1. Экожүйе

2. Популяция

3. Биоценоз

4. Қоғамдастық

5. Экотоп

106. Биосфера не үшін қажет

1. Тірі ағзалардың тіршілік ететін аймағы

2. Саналы ғылыми шаралар әлемі

3. Жер шары көлеміндегі үлкен кеңістік

4. Геограиялық қабат

5. Органиалық әлемнің эволюция процесі

107. Биосфера қашан пайда болған

1. Б.ғ.д. 4 млрд. жыл бұрын 

2. Б.ғ.д. 7 млрд. жыл бұрын 

3. Б.ғ.д. 10 млрд. жыл бұрын 

4. Б.ғ.д. 50-100 млн. жыл бұрын 

5. Б.ғ.д. 50-120 млн. жыл бұрын 

108. Ненің өзгеруіне байланысты ағзаларда фотопериодизм реакциясы жүреді

1. Күннің ұзақтылығынан

2. Ауа температурасының

3. Ауа ылғалдылығының

4. Күн мен түннің ауысуы

5. Ылғалдылықтың

109. Биомассаның ең үлкен тығыздығы қай ортада шоғырланған?

1. Су және жер-ауа ортасында

2. Су ортасында

3. Жер-ауа ортасында

4. Топырақ ортасында

5. Су және ауа ортасында

110. Фитофагтар қоректену түрі бойынша қай түрге жатады?

1. Өімдік қоректі жануарларға

2. Өсімдікке

3. Ет қоректі жануарларға

4. Жануарларға

5. Паразиттерге

111. Шектеуші фактор заңы қандай фактор туралы заң?

1. Шектеуші фактор туралы

2. Факторлардың күеліленуі туралы

3. Оптималды факор туралы

4. Нормалды фактор туралы

5. Минималды фактор туралы

112. Биомассаның түзілуінде қандай ағзалар маңызды рөл атқарады?

1. Жануарлар мен өсімдіктер

2. Жануарлар

3. Өсімдіктер

4. Микроағзалар

5. Жануарлар мен микроағзалар

113.Жасыл өсімдіктердегі күн энергиясының аккумирлену процесі қалай аталады?

1. Фотосинтез

2. Бөліну

3. Транспирация

4. Булану

5. Трансформация

114. Тірі ағзалардың бейімделінуі дегеніміз не?    

1. Орта жағдайына үйрену

2. Қоршаған орта жағдайы

3. Шектеуші фактор

4. Орта компонентеріне әсер ету

5. Минималды фактор

115. Экологиялық фактор бұл не?

1. Тіршілік ететің ортаның жағдайы

2. Гидросфера жағдайы

3. Атмосфера жағдайы

4. Литосфера жағдайы

5. Биосфера жағдайы

116. Қоректік тізбектің қарапайым звеносы қалай аталады?

1. Трофикалық деңгей

2. Сан пирамидасы

3. Энергия мөлшері

4. Қоректік тор

5. Биомасса пирамидасы

117. Әк тасты топырақ қандай иондарға бай ?

1. Са²⁺

2. Na⁺, Cl¯

3. NO₃¯

^4. P⁵⁺

^5. Na⁺

Метобализм дегеніміз не?

1. Заттың ағзадағы өзгеруі

2. Заттың жинақталуы

3. Энергияның жинақталуы

4. Ағзаның энергия шығыны

5. Энергия алмасу

119. Ет қоректі жануарлар немен қоректенеді?

1. Жануарлармен

2. Өсімдіктермен

3. Микроағзалармен

4. Саңырауқұлақтармен

5. Паразиттермен

120. Өндірістік экология қандай экология бөліміне жатады?

1. Инженерлік экология

2. Медициналық экология

3. Химиялық экология

4. Ауыл шаруашылық экология

5. Ғаламдық экология

121. Адамның саналы тіршілігі оның дамуын қамтамасыз ететін негізгі фактор болып табылатын биосфераның қандай күйіне жатады?

1. Ноосфера

2. Гемосфера

3. Тропосфера

4. Этносфера

5. Ионосфера

122.Көлем бірлігіне қатысты популяциялар саны қалай аталады?

1. Тығыздығы

2. Өлімі

3. Жастық құрлымы

4. Биотикалық потенциалы

5. Абиотикалық потенциалы

123. Бір биоценоздың (экожүйенің) екіншісімен ауысуы қалай аталады?

1. Сукцессия

2. Флуктуация

3. Демутация

4. Мутуализм

5. Мутация

124.Табиғи факторлардан басқа экожүйенің динамикасына себеп болатын не?

1. Өнімділік

2. Таза өнімділік

3. Екінші реттік өнімдіілк

4. Жалпы өнімділік

5. Бірінші реттік өнімділік

Симбиоз дегеніміз не?

1. Селбесіп тіршілік ету

2. Тек бір ағзаға ғана пайдалы тіршілік

3. Екі ағзағада пайдасыз тіршілік

4. Бейтарап тіршілік

5. Қолайсыз тіршілік

126. Қышқылды жаңбырға себеп болушы қандай оксид қосылыстары?

1. SО₂ және NО₂

2. PО₃ және Аs₂О₃

3. S және CО₂

4. C және PО₃

_5. CО₃ және K₂О₃

127. Вернадский бойынша биосфера үшін жалғаз энергия көзі не?

1. Күн жүйесі

2. Жер жылуы

3. Көміртек диоксиді

4. Жасыл өсімдіктер

5. Ультрокүлгін сәулелер

128. Табиғи суларды ластайтын негізгі ластаушы көзге не жатады?

1. Қаланың ағын сулары,жаңбыр сулары т.б.

2. Газдар

3. Топырақтар

4. Егіндер

5. Жеміс қалдықтары

Аридизация дегеніміз не?

1. Топырақтың шөлденуі

2. Топырақтың жел эрозиясы

3. Топырақтың су эрозиясы

4. Топырақтың шалшықтануы

5. Топырақтың жүдекуі

Биоценоз дегеніміз не?

1. Белгілі бір жерде тіршілік ететін тірі ағзалар топтары мен оларды қоршаған өзі табиғат жиынтығы

2. Бірге тіршілік ететін өзара байланысқан ағзалар жиынтығы

3. Бір түр особьтарының жиынтығы

4. Бейорганикалық заттардын органикалық заттар түзетін ағзалар

5. Органикалық заттармен қоректенетін ағзалар

131. Мемлекеттік Барсакелмес қорығы қай жерде орналасқан?

1. Арал теңізінің аймағында

2. Шымкент обылысында

3. Атырау обылысында

4. Алтай аймағында

5. Павлодар обылысында

132. Пестициттер ластаушылардың қандай түріне жатады?

1. Параметрлік

2. Ингредиенттік

3. Биоценотикалық

4. Деструктиві

5. Қосалқы

133. Тамақ өнеркәсібінің қалдықтары ластанудың қай түріне жатады?

1. Ингредиенттік

2. Параметрлік

3. Биоценотикалық

4. Деструктивті

5. Қосалқы

134. Ауаның жер бетіне жақын қабыты, жер беті және жер асты сулары, өндірістік ағын сулар қандай экологиялық мониторинг объектілеріне жатады?

1. Жергілікті

2. Биологиялық

3. Геожүйелік

4. Ұлттық

5. Биосфералық

135. Экологиялық мәселелерді шешудің тиімді жолы қандай?

1. Аз қалдықты технологиялар қолдану

2. Суды пайдалану

3. Газды көбейту 

4. Жаңбырды қолдану

5. Шөп егу

136. Озон қабатының атқаратын қызыметі не?

1. Ультракүлгін сәулелерді өткізбеу

2. Радиоактивті сәулелерді сіңіру

3. Инызыл сәулелерді сіңіру

4. Планетаны оттегімен байыту

5. Зианды қалдықтарды сіңіру

137. Қай ғалым келесі төрт заңды тұжырымдаған? бәрі бір-бірімен байланысты, еш нәрсе текке берілмеіді, мәңгілік ештеңе болмайды, табиғат өзі жақсы біледі.

1. Б. Коммонер

2. В. Вернадский

3. Ю. Либих

4. В. Шелфорд

5. Ю. Одум

138. Демократиялық көрсеткішке аталынғанның қайсысы жатады?

1. Халықтың жалпы саны

2. Өмір ұзақтылығы

3. Өсу жылдамдығы

4. Халықтың тығыздығы

5. Барлық аталғандар

139. Тірі жүйелердің деңгейлері қалай аталады?

1. Биогоценоздық

2. Молекулярлық  

3. Молекула ішілік

4. Ағзалық

5. Молекула аралық

140. Экожүйенің өлі компоненті қалай аталады?

1. Экотоп

2. Биоценоз

3. Биогеоценоз

4. Нооценоз

5. Биомасса

141. Экотоп құрамына не кіреді?

1. Атмосфера, литосфера, гидросфера

2. Өсіидіктер

3. Жануарлар

4. Атмосфера

5. Гидросфера

142. Экологиялық фактордың нақты аймағында ағза тіршілігіне қолайлы жағдайлар туындайды. Бұл аймақ қалай аталады?

1. Оптимум

2. Тұрақтылық

3. Пессимум

4. Максимум

5. Минимум

143. Бірінші трофикалық деңгейде қандай ағзалар орналасады?

1. Продуценттер

2. Редуценттер

3. Геобионттар

4. Эпигеобионттар

5. Биотоптар

144. Бірінші реттік ластаушыларға не жатады?Қоршаған ортаға табиғи және антропогендік процестердің нәтежиесінде түсетін ластаушылар

1. Табиғи ластаушылар

2. Антропогендік ластаушылар

3. Технологиялық процестердің зиянды әсері

4. Антропогенді ластаушылар

5. Дұрыс жауабы жоқ

145. Таралуы бойынша ластанушылар қалай жіктеледі?

1. Ғаламдық, жергілікті, аймақтық

2. Жергілікті және аймақтық

3. Өндірістік және аймақтық   

4. Ғаламдық және жергілікті

5. Жергілікті, аймақтық және өндірістік

146. “Табиги іріктелу арқылы түрлердің шығу тегі” еңбегінің әйгілі авторы кім?

1. Ч. Дарвин

2. Э. Геккель

3. К. Уатт

4. Ж. Б, Ламарк

5. В.И. Вернадский

147. Биогеоценоз бір-бірінің тіршілік етуіне жағдай туғызатын қандай компоненттерден тұрады?

1. Биоценоз және экотоп

2. Биоценоз және климотоп

3. Фитоценоз, зооценоз және эдафотоп

4. Климатоп және эдафотоп

5. Биоценоз,экотоп және климатоп

148. Бір территорияда мекендеп, қоректік тізбекте өзара тығыз байланыста болатын және бір-біріне әсер ететін өсімдіктердің, жануарлардың, микроорганизімдердің, саңырауқұлақтардың қауымдастығы қалай аталады?

1. Биогеоценоз

2. Биоценоз

3. Фитоценоз

4. Зооценоз

5. Экотоп

149. Биоценозда энергия тасымалдау қандай ретпен жүзеге асады?

1. Продуценттен консумент арқылы редуцентке

2. Консументтен продуцентке редуцент арқылы

3. Редуценттен продуцент арқылы консументке

4. Редуценттен консументке

5. Консументтен редуцентке

150. Экология ілімінің бірлігі не?

1. Биогеоценоз

2. Абиотикалық фактор

3. Биотикалық фактор

4. Экосистема

5. Экотоп

151. «Экожүйе» ұғымы ғылымға қай жылы енді?

1. 1935

2. 1781

3. 1790

4. 1890

5. 1950

152. Шөл аймаққа бейімделген тікенекті, қатты жапырақтары ылғал ұстай алмайтын өсімдіктер қалай аталады?

1. Склерофиттер

2. Суккленттер

3. Мезофиттер

4. Гигрофиттер

5. Гемофитер

153. Жануарлардың суда өсіп-өнуіне шектеу келтіретін экологиялық факторлар не?

1. Оттегі құрамының шамадаан тыс концентарциясы

2. Ылғал жетіспеушілік

3. Ылғалдың көптілігі

4. Жылудың жетіспеушілігі

5. Қроектің көптілігі

154. Биомассаның ең үлен тығыздығы қай ортаға тән?

1. Жер-ауа және сулы орта

2. Сулы орта

3. Жер-ауа ортасы

4. Топырақ ортасы

5. Сулы және топырақ ортасы

155. Мына ағзалардың, әсіресе, қайсысының арасында паразиттер көп?

1. Былқылдақ денелелерде

2. Құрттарда

3. Микроорганизімдерде

4. Омыртқалылар

5. Құстар

156.Берілген қоректік тізбектердің қайсысы дұрыс құрылған

1. Шыбын-бақа-жылан-жыртқыш құс

2. Жылан-бақа-шыбын-жыртқаш құс

3. Бақа-шыбын-жылан-жыртқыш құс

4. Шыбын-бақа-жыртқыш құс-жылан

5. Шыбын-жылан-бақа-жыртқыш құс

157. Ноосфераның құрлымдық бөлігі қалай аталады?

1. Нообиогеоценоз

2. Экотоп

3. Нооценоз

4. Биоценоз

5. Экожүйе

158. Биомассаның жиналуында қай ағзаның рөлі зор?

1. Жануарлар мен өсімдіктер

2. Жануарлар

3. Өсімдіктер

4. Микроорганизімдер

5. Жануарлар мен микроорганизімдер

159. Бәсекелестікке қайсысы мысал бола алады?

1. Акула және жабысқақ балық

2. Ағаштар мен микоризалы саңырауқұлақтар

3. Қайың орманындағы шырша

4. Қайыңдар

5. Барлық келтірілген мысалдар

160. Оттегін, көмір оксидің сіңіретін органикалық зататрды құрайтын табиғи ресурстарды көрсетіңіз.

1. Топырақ

2. Су

3. Өсімдіктер

4. Атмосфера

5. Минералды қосылыстар

161. Берілген нұсқалардың қайсысы паразиттерге жатады?

1. Бит, кене, саңырауқұлақ

2. Шаян мен актинян

3. Шыршалы ормандағы қайың

4. Қына

5. Барлық аталғандар

162. Қазақстан Республикасының бастапқы экологиялық мәселесі не?

1. Ауыз судың жетіспеуі

2. Парникті эффект

3. Азон тесіктері

4. Қышқылды жауындар

5. Дұрыс жауап жоқ

163. Әр түрлі түрге жататын даралардың өздерінің арасында немесе бір түрдің ішіндегі қорек, мекен ету ареалы үшін күрес қалай аталады?

1. Бәсекелестік

2. Жыртқыштық

3. Паразитизм

4. Мутуализм

5. Барлық аталғандар

164. Әрбір түр басқа түрлермен қарым-қатынастан пайда көріп тіршілік ету қалай аталады?

1. Дұрыс жауабы жоқ

2. Нейтрализм

3. Мутуализм

4. Паразитизм

5. Жыртқыштық

165. Жасыл өсімдіктер қалай аталады?

1. Автотрофтар

2. Гетеротрофтар

3. Консументтер

4. Продуценттер

5. Редуценттер

166. Бір түрге жататын бәсекелес даралардың бір-біріне әсерінің мәні неде?

1. Тіршілігін сақтауын қамтамасыз ететінжаңа белгілердің пайда болуы

2. Өнімділігінің төмендеуінде

3. Популяцияның өсу жылдамдығының кемуі

4. Берілген түрдің дараларының толық жойылуы

5. Барлық аталғындар

167. Төменде аталған бейімделу мысалдарының ішінен жыртқыштарға ең тән белгіні атаңыз?

1. Жылдам реакция

2. Қорғаныштық рең

3. Баспаналарды пайдалану

4. Тікен, ине сауыттарының болуы

5. Аталғандардың барлығы

168. Тірі организімдердің адаптациялануы дегеніміз не?

1. Ортаның жағдайына бейімделу

2. Сыртқы ортаның жағдайы

3. Шектелген фактор

4. Ортаның компонентеріне әсері

5. Ағзаның ортаға әсері

169. Табиғи биогеоценоздарда қандай факторлар өзара әсерлеседі?

1. Абилтикалық және биотикалық

2. Биотикалық

3. Биотикалық және антропогендік

4. Абиотикалық және антропогендік

5. Барлық аталғандар

170. Әрбір деңгейден- деңгейге энергияның қандай мөлшері өтеді?

1. 10%

2. 1%

3. 25%

4. 50%

5. 5%

171. [q]4:1: Өсімдіктер бірлестігі не деп аталады?

1. Биоценоз

2. Фитоценоз

3. Зооценоз

4. Биогеоценоз

5. Экожүйе

172. Қоректену тізбегіндегі қандай буынның жойылуы биоценоз үшін айтарлықтай зиянды нәтежиеге әкеліп соқтыруы мүмкін?

1. Редуценттердің

2. 1-ретті консументтер

3. 2-ретті консументтер

4. 3-ретті консументтер

5. 4-ретті консументтер

173. Адам ағзасына түсетін ластанушылардың көбі қандай жолмен түседі

1. Тамақпен

2. Ауамен

3. Сумен

4. Жыныстық жолмен

5. Дұрыс жауап жоқ

174.Клеткадағы жарық энергиясын аккумирлену нәтежиесіндегі процесті не деп атайды?

1. Фотосинтез

2. Бөлу

3. Трансперайя

4. Булану

5. Ыдырау

175. Төмендегі экожүйелердің қайсысы биомассасы мен өнімділігінің жоғары болуымен сипатталады?

1. Мұхит

2. Тропиктік орман

3. Жалпақ жапырақты орман

4. Шөл

5. Тундра

176.Экожүйенің өнімділігі шектеуші факторларға тәуелді екені белгілі. Орман белдеуінің шектеуші факторларын атаңыз.

1. Топырақта минералды элементтердің болуы

2. Жауын-шашын мөлшері

3. Жылудың мөлшері

4. Жауын-шашын мен жылудың мөлшері

5. Барлық аталған фкаторлар

177. Жануарлар бірлестігін қалай атайды?

1. Зооценоз

2. Фитоценоз

3. Биоценоз

4. Биогеоцноз

5. Биосфера

178.Жай бейорганикалық қосылыстардан күрделі органикалық заттарға айналатын автотрофты организімдерді қалай атайды?

1. Продуценттер

2. Редуценттер

3. Консументтер

4. Биопродуценттер

5. Гетеропродуценттер

179. Әр түрлі ағзалардың арасындағы байланыстар қалай аталады?

1. Биотикалық

2. Жанама

3. Тікелей

4. Бәсекелестік

5. Қоректік

180. Дайын органикалық заттармен қоректенетін ағзаларды қалай атайды?

1. Гетеротрофтар

2. Автотровтар

3. Хемотрофтар

4. Фототровтар

5. Барлық аталғандар

181. Популяцияның тығыздығы дегеніміз не?

1. Тіршілік кеңістігінің ауадан бірлігіне келетін даралар саны

2. Берілген кеңістіктердегі даралардың саны

3. Жалпы саны

4. Кішкене жердегі әр түрлі даралардың саны

5. Барлық аталғандар

182. Ауаның төменгі қабаты, беткі және грунт сулар, өндіріс ағындары мен қалдықтары экологиялық мониторинттің қайсы түрінде болады?

1. Биосфералы

2. Биологиялық

3. Гиосистемді

4. Ұлттық

5. Дұрыс жауап жоқ

183. Су экожүйесі дегеніміз не?

1. Көлдің биотикалық және абиотикалық компоненттерінің жиынтығы

2. Көлдің өсімдіктер бірлестігі

3. Көлдің жануарлар бірлестігі

4. Фитопланктон

5. Зоопланктон

184. Шөпқоректі жануарлар биоценозда қай топқа жатады?

1. Консументтер

2. Өндірушілер

3. Автотровтар

4. Фототровтар

5. Редуценттер

185. Ағзаның қоршаған орта жағдайларына төзе алу қабілетін қалай атайды?

1. Тұрақтылық

2. Толеранттылық

3. Мамандану

4. Вируленттілік

5. Сезімталдық

186. Тропесфера қай деңгейде орналасқан?

1. Жоғары шегі 40-50 км биіктікте

2. Ылғалдылық жоғары деңгейде

3. Оттегі жетіспейтін ауа

4. Темпераиура өзгермейді

5. Дұрыс жауап жоқ

6. Оттегі жетіспейтін ауа

187. Ағзалардың қанша мекен ету ортасы бар?

1. Төрт

2. Үш

3. Алты

4. Бес

5. Екі

188.Бірдей уақыт аралығында қайталанатын ортаның өзгерістерін қалай атайды?

1. Циклді

2. Хаосты

3. Бағытталған

4. Тұрақты

5. Тұрақсыз

189. Лимиттейтін факторлар заңын қалай атайды?

1. Шектелген факторлар

2. Күрделіленген факторлар

3. Оптималды факторлар

4. Жойылған факторлар

5. Дұрыс жауап жоқ

190. Жер бетіндегі жасыл өсімдіктердің бірінші ретті өнімінің биомассасының жиынтығының энергиялық көзіне не жатады?

1. Күн сәулесі

2. Ультрокүлгін сәулелер

3. Инфрақызыл сәулелер

4. Ренген сәулелері

5. Аталғандардың барлығы

191. Бәсекелестің дәрежесі неге байланысты?

1. Бәсекелестердің қажеттіліктерінің өте ұқсастықтары мен айырмашылықтарына

2. Бәсекелестердің ареалына

3. Бәсекелестердің санына

4. Бәсекелестердің түрлік құрамына

5. Аталғандардың барлығы

192. Барлық дерлік экожүйелердегі энергияның бастапқы көзі қандай?

1. Күн энергиясы

2. Жел энергиясы

3. Су энергиясы

4. Пайдалы қазбадан алынған отын энергиясы

5. Барлық аталғандар

193. Барлық қоректік тізбектер қай топқа жататын ағзалардан басталады?

1. Консументтер

2. Детритофагтар

3. Редуценттер

4. Өндірушілер

5. Аталғандардың барлығы

194. Түрлердің жиынтығы мен олардың өзара қарым-қатынасынан тұратын күрделі табиғи комплекс қалай аталады?

1. Биоценоз

2. Биогеоценоз

3. Биосфера

4. Табиғаттағы зат айналымы

5. Дұрыс жауабы жоқ

195. Төмендегі аталған факторлардың қайсысы жасанды ластану көздеріне жатады?

1. Автомабильдердің газдары

2. Вулкандар

3. Шаңды дауылдар

4. Жер сілкіну

5. Барлық аталған факторлар

196.Қорықтың ұйымдастырылуын қандай экололгиялық факторға жатқызуға болады?

1. Антропогендік

2. Биотикалық

3. Абиотикалық

4. Биотикалық және антропогендік

5. Абтотикалық және антропогендік

197. Адам популяцияларының саны мен тығыздығының артуы арқылы қалалардың өсуі мен дамуын қалай атайды?

1. Урбанизация

2. Антроногенез

3. Антропогенді қысым

4. Антропогенді стресс

5. Биоалуантүрлілік

198. Атмосфераның жерге жақын қабатының температурасы, оның құрамындағы көмірқышқыл газы мен кейбір басқа газдардың жоғарылауын қалай атайды?

1. Парниктік эффект

2. Антропогенді стресс

3. Энергетикалық стресс

4. Қышқылдық жаңбырлар

5. Ауа ортасының қарсылығы

199. Қышқылдық жауынның пайда болуында қандай зат айтарлықтай рөл атқарады?

1. Күкіртті газ

2. Фреондар

3. Көмірқышқыл газы

4. Метан

5. Көміртегі (ІІ) тотығы

200. Қорық дегеніміз не?

1. Жеке түрде мемілекет қорғайтын табиғи объектілер (сарқырамалыр,үңгірлер және т.б.)

2. Жартылай қорғау режимімен сипатталатын территория

3. Шаруашылық қызметінен мүлдем алынған территориялар немесе акваториялардың бөліктері

4. Табиғатты сауықтыру және эстетикалық мақсатта қорғау үшін бөлінегн территиоиялар

5. Дұрыс жауап жоқ

201. Периодсыз ықпал ететін факторларға не жатады?

1. Стихиялық құбылыстар, өнеркәсіп сарқынды суларының құрамы

2. Жыл мезгілдерінің ауысуы, жердің айналуы

3. Суда еріген газ құрамы

4. Күн көзі сәулесінің жарықтандыру құбылыстары

5. Ылғалдылық, жауын-шашын, температура

202. Сулы ортаны мекендеушілер қалай аталады?

1. Гидробионттар

2. Педобионттар

3. Эвробионттар

4. Стенобионттар

5. Дұрыс жауабы жоқ

203. Каспий зонасындағы экологиялық баланстың бұзылуы себебі неде?

1. Мұнайды өңдеу және мұнаймен ластану

2. Суаруға өзен суларын алу

3. Атомдық энергетика

4. Ақаба сулармен ластану

5. Қышқыл жаңбырлар, коррозия

204. Экология ғылымы нені зерттейді?   

1. Организімдердің бір-бірімен және қоршаған ортамен қарым-қатынасы

2. Табиғи ресурстарды пайдалану

3. Биоценоздағы өзгерістер

4. Адамның қоршаған ортамен байланысы

5. Биологиялық және гографиялық микро және макрожүйелер мен оның уақыт мен кеңістікке қатысты тіршілік ырғағы

205. Барлық популяцияға тән белгі болатын, бірақ жоғары дәрежеде бірлесе алатын және санын өздігінен реттеу қабілеті бар топтың қасиеті қалай аталады?

1. Эффект

2. Поли морфизм

3. Биотикалық потенциал

4. Элиминация

5. Реттеу

206. Адамзат тіршілігіне қажетті табиғи қорларға не жатады?

1. Азық-түлік

2. Экологияляқ

3. Орман

4. Энергетикалық

5. Шикізаттық

207. Қазақстанның басты су артериясы қалай аталады?

1. Ертіс

2. Жайық

3. Есіл

4. Еділ

5. Сырдария

208.Қызыл кітап туралы пікірді қалыптастырған алғашқы ағылшын табиғат зерттеушісі кім?

1. П. Скотт

2. В. И. Вернадский

3. Э. Геккель

4. Р. Смит

5. Г. Рутцен

209.ЮНЕСКО-ның “биосфералық қорық” статусын алған Қазақстандағы алғашқы қорық қандай қорық?

1. Ақсу жабағалы

2. Үстірт

3. Наурызым

4. Қаратау

5. Марқакөл

210. Озон қабатының жұқаруына әсер ететін заттарды атаңыз?

1. Фреондар

2. Механикалық бөлшектер

3. Ғарыштан түскен заттар

4. Шаң-тозаң

5. Су булары

211. Тұрмыста пайдалануда болған сарқынды сулар құрамында не болады?

1. Фенаминдер, беттік активті заттар (ПАВ) микроорганизімдер, қара және түсті металлургия өнімдері

2. Тас, құм, топырақ

3. Жауын-шашын сулары

4. Тұз қышқылы

5. Сутегі пероксиді

212. Табиғи ресурстарды кешенді пайдалану дегеніміз не?

1. Пайдалы қасиеттерін табиғатқа зиян келтірмей пайдалану

2. Барлық түрлерінің біркелкі пайдалану

3. Табиғат ресурстарын қорғау

4. Ұтымды пайдалану

5. Басым түрлерді пайдалану

213. Климаттық факторға қайсысы жатады?

1. Атмосфералық қысым

2. Тығыздық

3. Механикалық құрам

4. Сулы ортаның тұздылығы

5. Сутекті орта

214. Біріншілік периодты түрде ықпал ететін экологиялық факторға не жатады?

1. Ылғалдылық, жарықтық

2. Стихиялық құбылыстар

3. Адамзат баласының қоршаған ортаға әсері

4. Суда еріген газ құрамы, температура

5. Жердің айналуы, жыл мезгілдерінің ауысуы

215. Өзін сақтауға және реттеуге мүмкіндігі бар ортаны қалай атайды?    

1. Ортаның гомеостазы

2. Ортаның дағдарысының жағдайы

3. Орта инерциясы

4. Ортаның қолайсыздығы

5. Ортаның икемділігі

216. Қоршаған ортаның физикалақ ластануына не жатады?

1. Жылулық, шу, радиоактивті, электромагнитті

2. Жылулық, микробиологиялық

3. Ауыр металдар, гендік инженерия

4. Биогенді, микробиологиялық, гендік инженерия

5. Ауыр металдар, пестициттер, плпастмасса

217. Арал экологиялық мәселелерінің негізгі себебі неде?

1. Радиоактивті ластану

2. Химиялық ластану

3. Ақаба сулармен ластану

4. Табиғи тұз мөлшерінің артуы

5. Суармала жерлерге ағынды су көздерінен су алу

218. ҚР-ғы қоршаған ортаны ең көп ластайтын өнеркәсіп салаларын атаңыз?

1. Қара және түсті металлургия

2. Құрылыс материалдары

3. Химия

4. Тамақ

5. Машина-құрылыс

219.Тірі ағза сыртқы ортамен биотикалық және абиотикалық қарым-қатынасын Ч. Дарвин қалай атады?

1. Тіршілік үшін күрес

2. Мутация

3. Мониторинг

4. Аменсализм

5. Метобализм

220. Жануарлардың мінез-құлығын зерттейтін ғылым қалай аталады?

1. Этология

2. Экология

3. Токсикология

4. Зоология

5. Биология

221.Өндірістік қалдықтар тасталу режиміне байланысты қалай бөлінеді?

1. Периодтық және периодтық емес

2. Тазаланып тасталынатын

3. Қыздырылған және суытылған

4. Ұйымдастырылған және ұйымдастырылмаған

5. Тазаланбай тасталынатын

222. Ерекше қроғалатын табиғи аумақтардың басты мақсаты не?

1. Биоалуандылықты сақтау және гентикалық қорды қорғау

2. Қоршаған табиғи ортаны қорғау

3. Ғылыми-зерттеу жұмыстарын тереңнен жүргізу

4. Қоршаған ортаның ластануының алдын-алу жұмыстарын ұйымдастыру

5. Туристік-рекреайиялық қызметтерді ұйымдастыру

223. Биосфераны ластаушы химиялық заттарға не жатады?

1. Азотты қалдықтар

2. Мутанегдер

3. Кір сулар

4. Қоқыстар

5. Күл

224.Тіршіліктің жалпы даму заңдылықтарын зерттейтін экологияның саласы қалай аталады?

1. Теориялық экология

2. Практикалық экология

3. Кеңістіктік экология

4. Қолданбалы экология

5. Инженерлік экология

220. Белгілі уақыт кезеңінде құрып кеткен жеке таралым мөлшері қалай аталады?

1. Популяция өлімі

2. Логистық

3. Экспоненциялық

4. Популяция полиморфизмі

5. Популяция тығыздығы

221. Популяция динамикалық заңы қандай факторларға тәуелді?

1. Туылымы, өлім жітімі, орын ауыстыруы

2. Кеңістікте орналасуы

3. Көбеюі, жынысы, жасы

4. Реттелуі, орын ауысуы, өлім жітімі

5. Жынысы, тығыздығы, жасы

222. Табиғи экожүйенің мысалы ретінде нені алуға болады?

1. Ормандар

2. Дуброва

3. Оранжерея

4. Теплица

5. Егіс даласы

223. Биологиялық жүйелердің өзгерістерге қарсы тұруы және қасиеттерін ұрақтылығын сақтау қабілеті қалай аталады?

1. Гомеостаз

2. Адапация

3. Адгезия

4. Агротенк

5. Сукцессия

224. Биосфераның тұтастылығына не жатады?

1. Оның құрамдас бөліктерінің арасындағы зат пен энергия алмасуы

2. Өзін-өзі тазалау мүмкіндігі

3. Табиғи таңдаулар

4. Ағзалар мен ортаның өзара тіршілікке қабілеттілігі

5. Нақты вертикальды шектер

225.ҚР-ның экологиялық жағдайының төмендеуі, табиғи ортаның деграциялау үрдісі келесі әлеуметтік мәселенің пайда болуына алып келеді?

1. Халықтың ауруы мен өлімнің жоғарылауы

2. Атмосфералық ауа, ауыз су сапасының төмендеуі

3. Қала тұрғындары санының артуы мен қаланың өсуі

4. Шөлдену, жел энергиясы

5. Радиоактивті қалдықтарды көму

226. Біздің Республикамызда 1976 ж. тағы бір қорық ашылды. Ол қалай аталады?

1. Марқакөл

2. Қорғалжын

3. Алматы

4. Ақсу-Жабағалы

5. Наурызым

227.Бейорганикалық заттардан органикалық заттар синтездейтін ағзалар қалай аталады?

1. Продуценттер

2. Экожүйе

3. Биогеоценоздар

4. Консументтер

5. Экотоп

228. Бір мемлекет шегіндегі мониторинг қалай аталады?

1. Ұлттық

2. Локальды

3. Глобальды

4. Жүйелік

5. Аймақтық

229. Негізгі парникті газға қандай газ жатады?

1. Көмір қышқыл газы

2. Көміртегі (ІІ) тотығы

3. Күкірт диоксид

4. Озон

5. Метан

230. Қалдықты пайдаланудың жалпы тиімі не?

1. Экономикалық, әлеуметтік-экологиялық тиімдер

2. Қалдықтарды сату пайдасы тиімі

3. Экономикалық пайда, табыс

4. Табиғатты қорғау шығындарының үнемі

5. Қалдықтан алынатын өнемдер

231. Қайсысы климаттық факторға жатады

1. Атмосфералық қысым

2. Сулы ортаның тұздылығы

3. Тығыздық

4. Сутекті орта

5. Механикалық құрам

232. Құрлықтың биомассаның негізгі бөлігін (99,2%) не құрайды?

1. Өсімдіктер

2. Балдырлар

3. Жануарлар құрайды

4. Бактериялар

5. Саңырауқұлақтар

233. Құнарсызданған жердің түпкілікті жақсартылуы қалай аталады?

1. Мелиорация

2. Рекультивация

3. Минерализация

4. Эрозия

5. Дифляция

234. Қоршаған ортаның химиялық ластануы қалай пайда болады?

1. Ауыр металдар, пестицидтер, пластмасса

2. Биогенді, микробиологиялық, гендік инженерия

3. Жылулық, микробиологиялық

4. Жылулық, шу, радиоактивті, электроимагнитті

5. Ауыр металдар, гендік инженерия

235. Семей аралық сынақ полигоны қандай зона?

1. Радиоактивті

2. Өнеркәсіптік кәсіп орындардың ақаба суларымен ластану

3. Токсинді ластану

4. Ауыр металдармен ластану

5. Химиялық

236. Адам денсаулығына зиянды әсер ететін факторлар арасында 1-ші орында тұрған не?

1. Әртүрлі ластаушы заттар

2. Қоршаған орта

3. Өмір сүру салты

4. Тұқым қуалайтын аурулар

5. Психологиялық және әлеуметтік жағдай

237. Табиғатты қорғау дегеніміз не?

1. Қоршаған ортаны ластаудан қорғауға арналған жұмыстар жиынтығы

2. Экологиялық системада тепе-теңдікті сақтау

3. Тазалағыш аппараттарды қолдана отырып қоршаған ортаны қорғау

4. Биосфера мен атмосфераны ластаудан қорғау

5. Қоршаған ортаның тазалығын айтамыз

238.Өсімдіктермен қоректенетін жануарларды ата

1. Фитофагтар

2. Зооценоз

3. Биоценоз

4. Фенотип

5. Фитоценоз

Метаболизм дегеніміз не?

1. Ағзадағы зат пен энергия алмасуы

2. Ағзаның тұқым қуалау белгілерінің өзгеруі

3. Өлі органикалық заттармен қоректенетін жануарлар

4. Ауыл шаруашылығында пайдаланатын жерлерді жақсарту

5. Ағзаның тұрақта дамуы

240. Ауыл  шаруашылығында пайдаланатын жерлерді жақсарту қалай аталады?

1. Мелиорация

2. Зооценоз

3. Биоценоз

4. Популяция

5. Фитоценоз

241. Қалыпты эрозия дегеніміз не?

1. Топырақ шығыны толығымен бір жылдың ішінде топырақ түзілу процесінде қалпына келеді

2. Топырақтың беткі қабатының желмен ұшуы

3. Топырақтың құнарлы қабатының сумен шайылуы

4. Топырақтың мүлдем жарамсыз болып қалуы

5. Топыраққа өсімдіктер егу арқылы қалпына келтіру

242.Озонның атмосферадағы мөлшері қандай?

1. 0,004℅

2. 0,1℅

3. 100℅

4. 20℅

5. 0,5℅

243. Өлі органикалық заттармен қоректенетін жануарлар қалай аталады?

1. Сапрофагтар

2. Симбиоз

3. Паразитизм

4. Зооценоз

5. Мутация

244.Өлі органикалық заттармен қоректеніп, оларды бейорганикалық заттарға айналдыратын ағзаларды көрсет

1. Редуценттер

2. Симбиоз

3. Паразитизм

4. Зооценоз

5. Продуценттер

245.Рекультивация неше кезеңге бөлінеді?

1. 2

2. 4

3. 3

4. 6

5. Бөлінбейді

246.Озон қабатты үшін ең қауіпті заттарды ата

1. Фреондар

2. Тұздар

3. Оттегі

4. Көміртегі

5. Су

247.Озонның химиялық формуласы

1.

2.

3. О

4. S

5. Химиялық формуласы жоқ

248.Техносфера қандай қабат?

1. Шексіз қабат

2. Ауа қабаты

3. Озон қабаты

4. Ақыл-ой сферасы

5. Ондай қабат жоқ

249. Климаттың өзгеруі қандай мәселеге жатады?

1. Ғаламдық мәселе

2. Аудандық мәселе

3. Аймақтық мәселе

4. Ұлттық мәселе

5. Ғылыми мәселе

250. Топырақтану ілімінің негізін қалаушы ғалым кім?

1. В.В. Докучаев

2. Ч. Дарвин

3. Н. Вавилон

4. Ю. Либих

5. В. Сукачев

Мы поможем в написании ваших работ!