С.Л.Выготский бойынша синхронды емес процестер
Психология
ААААААААААА
A.Маслоу теориясының мәні: Әр адамды ұйымдасқан жүйе деп қарастыру Әр адамның ішкі табиғатында позитивті өсу мен өзін-өзі жетілдіру потенциалы бар Шығармашылық потенциал адамның анағұрлым универсалдысипаты,барлық адамға тән
Aдамның негізгі іс-әрекет түрлері:
. Оқу
. Ойын
. Eңбек
Адам психикасының көріну формасы ретіндегі психикалық қасиет:**Қабілет**Қабылдау**Темперамент
Апперцепция дегеніміз: **Қабылдаудың маңызды қасиеттерінің бірі**Қабылдаудың адамның жалпы психикалық тұрмысымен байланыстылығы**Қабылдау мазмұнының адамның тәжірибесіне тәуелділігі
Академиялық қабілетіліктердің ғылыми саласы ретінде:
Математика/Физика/Биология
Адам әс әрекет қандай параметрлерге белгіленеді:/ Қажеттілік күші/ Саны/ Сапасы
Адамның шығармашылық мүмкіндіктерінің ең белсенді даму кезеңі:
2-3 жас/3-4 жас/4-5 жас
Адамның эмоциялық көңіл күйінің айқын аңғарылуы:
Мимикада/Пантомимикада/Ишарада
Адамды ғылыми тұрғыдан тану:
Натурфилософиядан/тіршіліктанудан/медицинадан
Адам мотивациясынемен тікелей байланысты болады:
Интеллектпен/сөйлеумен/санамен
Адамның зейінділік күйіне тән ерекшеліктері:
|
|
|
Сезімталдық/ойдың айқындылығы/сезім кернеуі
Адамның мінез сипатына қарай қарастырылуы.
Зейінді/зейінсіз/алаңғасарлық
А.Г.Ковалев,В.Н.Мясищев бойынша мінез құрылымының қасиеттері.
Біркелкі-біркелкі емес/кеңдігі-тарлығы/күшті-әлсіз
Адамның жеке басының ерекшелігіне байланысты бөлінуі.
Тұрақты/нашар/мықты
А.Н.Леонтьев қандай ұғымдарды қолданды: /қажеттілік/мағына/қабілет
А.Н. Леонтьев бойынша іс әрекет түріне не жатады:/ Еңбек/Ойын/Оқу
А.Н. Леонтьев бойынша эмоциялардың ерекшеліктері: Мотивтер/Қажеттіліктер/Жетістікте
Анализ дегеніміз: Белгілерден бөліп қарау / Майдалау, мүшелеу / Бүтінді бөлшектеу.
Анализатолардың бөліктері: Жүйке орталықтары / Сезім мүшесі / Жүйке талшықтары.
Ақыл сапалары: Ойлау тереңдігі / Ойлау дербестігі / Ойлау тездігі.
Абстракцияның түрлері: Жалпылау / Шеттеу / Идеализация.
Алғашқы эксперименталдық психологиялық лаборатория ашылған жері, жылы және оның негізін қалаушы ғалым: Германияның / 1879ж / В.Вунтд.
Адам психикасының көріну формасы ретінде танымдық процеске жатады: Қабылдау / Түйсік / Ойлау.
|
|
|
ӘӘӘӘӘӘӘӘ
Әрекеттің бағдарлаушы, орындаушы және қадағалаушы-түзетуші бөлігінің қызметтері:
. Әрекетті сәтті орындауға қажетті объективті жағдайлардың жиынтығын бейнелеуді қамтамасыз етеді
. Әрекет объектісіндегі берілген өзгерістерді жүзеге асырады
. Әрекеттің орындалуын қадағалайды, орындаушы бөлікті де түзетеді
БББББББББББББ
Бақылау әдісінің тиімділігі:
Мимикасы,қосалқы іс-әрекетте аны көрінеді/баланың қылықтарының табиғилығы/өзін зерттеп жүргенін білмегендіктен нәтижесі сенімді
Брока мен Вернике тұжырымдамаларын жеткіліксіз екендігін ашып көрсеткен психологтар мен физиологтар:
П.К.Анохин/А.Р.Лурия/А.Н.Леонтьев
Балаларда байқалатын еріктің элементтері.
Қажет ету/таңдау/шешімге келу
Баланың психикасының зерттеуге үлес қосқан Ресейлік ғалымдар
Н.А.Рыбников\К.Н.Корников\С.Л.Выготский
Балаларда қиялдың дамуының байланыстылығы:
Тәжірбиенің жинақталуына/Қажеттіліктеріне/Қызығуларының дамуына
|
|
|
Бала қиялының түрлері:
Ерекше эмоциялылығымен байланысты/өмірлік тәжірбиесінің саяздығымен байланысты/сыни ойлауының нашар дамуымен байланысты
Баланың қиял әрекеттерінің күшті дамуының байланыстылығы:
қандайда дара дарындылықтарына байланысты/қабілеттерінің ерте оянуына байланысты/дамуына байланысты
Бейнелі көрнекілік естің мәліметтерді айналдыру жағдайлары: Графиктерге / Бейнелерге / Схемаларға.\
Бақылаудың нәтижесін талдауда болатын қиындық туғызатын жағдай:**Субъективтік уайымдар мен күйзелістер**Сыналушының көңіл-күйі**Бақылаушының ниеті
Бақылаудың нәтижелі болу шарттары: Бақыланатын құбылыс туралы ұйымдастыру / Нәтижені тіркеп отыру / Жоспардың болуы.
Бағыттылығымен байланысты ойлаудың түрлері: Вербальдық / Реалистік / Аутистік.
Білім, дағды, іскерліктің анықтамасы: Заттар мен құбылыстар туралы ақпараттар / Іс- әректтің негізігі түрлерін құрайтын тәсілдер мен қимылдар / Іс әрекет мақсаттары мен жағдайларына орай тәсілдері мен қимылдарды дұрыс таңдауға арналған ақпараттарды қоладана білу.
|
|
|
ВВВВВВВВВВВВВ
B.A.Иванникованың пікірі бойынша ерік психологиясы саласындағы зерттеулерге деген қызығудың төмендеуіне үш себеп бар: Әдіснамалық қиындықтар Eрікті теориялық түсінудегі қиындықтар Зерттеудің әдістемелік қиындықтары
B.C.Мерлин көрсеткен темпераменттің ерекшеліктері: Тұрақты және ұзақ уақыт бойы сақталады Жүйке жүйесінің типіне тәуелді Психикалық іс-әрекет динамикасын реттейді
В.Вунд ұсынған рецептордың адекватты тітіркендіргіштің энергиясына тәуелділік-классификациясы:
*Механорецепторлар*Хеморецепторлар*Фоторецепторлар
В.Вундт ажыратып көрсеткен эмоцияның өлшемі:
Рахаттану рахаттанбау/Тынышталу қозу/Қысым бәсеңдеу
ГГГГГГГГГГГГГГ
Г.М.Aндреева бойынша қарым-қатынастың жақтары:
. Коммуникативті
. Интерактивті
. Перцептивті
Г.Ананьев адам танымының жүйесін қандай негізгі ұғымға бөлді:
Индивид/тұлға және жеке даралық/іс-әрекет субъектісі
Гуманистік психоологияның өкілдері:
А.Маслоу/К.Роджерс/К.Голдштейн
Ғылымдар пәндердің негізгі құрылымына байланысты бөлінуі:
Жаратылыстану/гуманитарлық/техникалық
ДДДДДДДДДДДДДДД
Дағдылардың қалыптасуының шарттары:**Іс-әрекетті жоспарлау, орындалу тәсілін ұғыну **Қадағалау, кейін өзін-өзі қадағалау және бағалау* қойылған мақсаттың нақты болуы.
Даралық тұлға психикасы дамуының сферасы:
**Эмоциялық**Интеллектілік**Еріктік
Дамудың қандай кезеңдерін сипаттағанда адам дамуының проблемасы күрделі екенін көрсетеді.
Физологиялық/моральдық/интелектілік
Дағдының қандай түрлері бар:/ Қимылдылық/ Ойлау/ Мінез құлық
Дамудың қандай кезеңдерін сипаттағанда адам дамуының проблемасы күрделі екенін көрсетеді./физиол/қ,моральд/қ /интеллектік
Данышпандық қасиет:
. Aдамның ақыл-ойы мен іс-әрекетінің ең жоғары дәрежеге көтерілуі
. Қабілеттің физиологиялық негізі
. Іс-әрекеттің қоғам мүддесімен тығыз байланыстылығы
ЖЖЖЖЖЖЖЖЖЖЖ
Ж.Aймауытовтың еңбектері: «Психология» «Жан жүйесімен өнер таңдау» «Комплекспен оқыту жолдары»
Жас ерекшелік психологиясының міндеттері:
. Жас кезеңдеріне бөлу
. Әр жас кезеңінің дамуының психологиялық заңдылықтарын ашу
. Әр жас кезеңіндегі психодиагностика әдістерін талдау
Жалпылау дегеніміз бұл:**Бір текті заттармен құбылыстардың ортақ қасиеттерін оймен біріктіру толып жатқан обьектілердің ішінен біреуін іріктеу **Оның негізінде жаңа ғылыми ұғымдар,заңдар ,теориялар жасалады**Ортақ мәнді белгілері бойынша заттар мен құбылыстарды ойша біріктіру
Жеке адамның бағыттылығы:**Мотивтер**Қажеттілік**Дүниетаным
Жоғарғы Мен (немесе меннен жоғары) нені қалыптастыруға жауапты:
\өзін-өзі бақылауды\идеалды қалыптастырады\адамгершілік сана-сезімді\
Жоғарғы сезімдердің бөлінуі:
Адамгершілік/эстетикалық/интеллектуалдық
Жағымды сезімдерге жатады:
Қанағаттану/Қуаныш/махаббат
Жағымсыз сезімдерге жатады:
қайғы қасірет/қорқыныш /жеккөру
Жоғарғы жүйке қызметінің типтері мен темперамент туралы зерттеу жұмыстарын жалғастырған кеңестік психолог ғалымдар:
М.Теплов/Д.Небылицын/П.Павлов
Жеке адам мотивациялық сферасының негіздері:
Кеңділігі/икемділігі/иерархиялығы
Жүйкелік механизм талдағыштар бөліктері:
Шеткі (перифериялық) орган/өткізгіш бөлімі/мидағы орталықтар
Ж.Пиаже тұжырымдамасы бойынша сөйлеудің даму сатысы:
Эгоцентрикалық сөйлеу/автономдық сөйлеу/сыртқы сөйлеудің ішкі сөйлеуге ауысуы
Ж. Пиаженің конструктивті теориясында тілдің дамуына психикалық процестердің даму айырмашылығы: /қабылдау/ес/әрекет
Ж.Пиаже бойынша интеллектінің даму процесінің кезеңдерден өтуі:/ Сенсорлы құрылым/ Операц.құрылым/Формальды лог.құрылым
Ж.Пиаженің интеллект дамуының сенсорлы сатысында баланың ұмтылуы:/ Басын дауыс шыққан жаққа бұруы/Затты көзбен бақылауға/Ойыншықты ұстауға
Ж.Пиаже жаңа проблемалық ситуацияның өзгеруі:/ Әрекет етуді/Аккомодацияны/Әрекет схемасын
Ж.Пиаженің интеллекет дамуының сенсорлы сатысында қалыптасуы: /Адаптация/Дағды/Алғашқы айналмалы реакциялар
Ж.Пиаженің интеллектикалық эпистемологиясын қарастыратын ғылым: Білімді/Ұғымды/Таным операция түрлерін
Ж.Пиаженің 20-шы жылдары алғашқы жарық көрген кітаптары: / Баланың дүние туралы түсінігі/ Түсінуі мен ой қорытындысы/ Баланың сөйлеуі мен ойлауы/
Жоғарғы адамгершілік сезімдер.
Отансүйгіштік/борыш сезімі/ар-ождан
ЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗЗ
З.Фрейдтің психоанализ ұстанымындағы теориялық ұғымдарды анықтауы:
\жыныстық\агрессиялық инстинктер\санаға бағынышсыз даму кезеңдері\
З.Фрейд ұсынған бақылау жүйесінің ерекшелігі:
\адамның мінез-құлқындағы елеусіз заттарға дейін мән берді\адамның жан-табиғатын түгел алып қарастырды\
З.Фрейд барлық инстинктерді «өмір инстинктері» мен «өлім инстинктері»деп екі топқа біріктіреді. Өмір инстинктіне не жатады:
\аштық\құмарлық\жыныстық\
З.Фрейд тұлғасын негізгі үш тұжырымдамалы жүйесін немесе сатысын бөліп көрсетеді:
\ид(ол)\эго(мен)\супер эго(жоғарғы мен)\
З.Фрейдтің сублимация түсінігі
\шығармашылық жетістіктері\ ғылыми жетістіктері\бірлікке дамыту
Зейіннің негізгі түрлері, бұл:***Ырықты, ырықсыз, үйреншікті
Зейін адам еркіне қарай бөлінеді:
Ырықты/ырықсыз/үйреншікті
Зейін түрлері:
Топтық зейін/даралық зейін/ұжымдық зейін
Зейін мынадай ерекшеліктермен сипатталады:
Көлемі/бөлінуі/шоғырлануы
Зейіннің байланыстылығы:
Саналы әрекетпен/адамның мінез-құлқымен/темперамент ерекшеліктермен
Заттың қатынасына байланысты қасиеттері.
Ұқыптылық/ұқыпсыздық/салдыр-салақтық
ЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕЕ
Eрік бұл: Aдамның өз мінез құлқын меңгере алуы. Мақсатты орындауда кездескен қиындықтарды жеңу үшін күш жұмсау. Қоғаммен еңбектің дамуымен бірге пайда болды.
Еріктің амал кезеңдеріне кіретіндер.
Мақсатқа жетуге ұмтылу/ниет тілектердің пайда болуы/мақсат қою
Еріктің ұнамды қасиеттері.
Батылдылық/дербестік/табандылық
Ерік сапаларының барысындағы жас кемелденуі.
Мектеп жасы/тәлім-тәрбие/оқу
Ерікті адам ерекшеленуі.
Шын ақылмен/анық шығармашылық қиялымен/күшті моральдық сезімдерімен
Еріктік қозғалыстарға жататын рефлекторлық қозғалыстар.
Укол салу/қас қағу/түшкіру
Ес ассоциациялары төмендегідіей жіктеледі: Іргелестік, Икемділік, Ұқсастық.
Есте сақтау мерзіміне қатысты: Қысқа мерзімді / Ұзақ мерзімді / Оперативті ес.
Ес мәселесін зерттеген психологтар: А.Бине / А.С.Смирнов / С.М.Зинченко.
Естің негізігі түлері: Материалды есте сақтау ұзақтығына байланысты / Тұлғаның психикалық белсенділігіне байланысты / Іс әрекеттің мақсатына байланысты.
Есте сақтау: Жаңа білімдерді меңгерудің жүйелілігін ұғынымдылығын қамтамасыз ететін процесс / Алынған әсерлерді есте ұстауға бағытталған есте ұстаудың алғы шарты / Адам есте қалдырғанды біршама уақыт есте сақтап тұру қабілеті.
Eстің анықтамасы:
. Cыртқы дүние заттары мен құбылыстарының адам миында сақталып, қайта жаңғыртылып, танылып, ұмытылуын бейнелейтін процесс
. Aдам тәжірибесін есте тұту, сақтау және қайта жаңғырту жолымен бейнелендіру
. Бұрынғы тәжірибені ұйымдастыру және сақтау процестері
ИИИИИИИИИИИИ
Интроверттік мінез типі:**Тұйық**Өзімен-өзі болып жүреді**Ойшыл
Ид(ол) Фрейдтің теориясындағы тұлғаның бір жағы, ол либидолық қуаттың жиналған элементі болуы:
\өте қарапайым\хайуандыққа жақындатады\инстинктивті
И.П.Павлов бойынша қабілеттердің үш типі:
Көркеммәнерлік /Ой саналық/аралас
И.М.Сеченев пен И.П.Павлов ілімі бойынша ерікті әрекеттердің негізі.
Материалдық процесс/сытқы әсер/шартты рефлекстер
Интроверттік типтің жағымсыз жағы: Эмоционалды салқындық, Ойлаудың тарлығы, Қыңырлық.
И.П.Павлов ашқан жүйке жұйесінің типтері: . Ұстамсыз тип
. Ширақ тип . Баяу тип
ООООООООООООООО
О.Зельц міндетті шешу барысы мен тәсілдерін сипаттауда қандай ұғымды енгізді: *Тәсіл*Қарым-қатынас*Операция
Ой формасы:**Пікір**Ой қорытындысы**Тұжырым
Оқу әрекеті арқылы адам: Ішкі рухани дүниесін байытады, Дүниетанымдық көзқарас қалыптастырады, Қоғамдағы тарихи мағұлматтар мен білім қорын меңгереді.
Ойлаудың анықтамасы : Алам соның арқасында заттар мен шындық құбылыстарын олардың елеулі белгілері бойынша бейнелендірітін және олардың елеулі байланыстарды ашатын психикалық процесс./ Сыртқы дүниені бейнелеудің ең жоғарғы формасы/ Сыртқы дүние заттарымен құбылыстарының байланыс қатынастарының мида жалпылау және жанама түрде сөз арқылы бейнеленуі. Ой операциялары: Талдау / Абстракциялау / Салыстыру. Ойлау мәселесін зерттеген психологтары: Ж.Пиаже / Д.Гартли / А.Н.Радищев.
Орналасу мен тітіркендіргішті рецепторлардың 3 топқа бөлінуі:
Экстрорецепторлар/проприорецептор/интрорецепторлар
Ойлау мен сөлеу мәселесін психологиялық тұрғыдан зерттеген отандық ғалымдар.
Т.Тәжібаев/Ә.Алдамұратов/М.Мұқанов
Ой қорытындыларының түрлері.
Дедукция/индукция/традукция
Ойлаудың түрлері:
Абстрактілі/нақтылы/бейнелі
Ойлау түрлері:
. Көрнекі-әрекеттік ойлау
. Көрнекі-бейнелік ойлау
. Cөз- логикалық ойлау
Ойын іс-әрекетінің бала психикасының дамуына әсерін зерттеген ғалымдар.
А.С.Выготский/Д.Б.Эльконин/А.Б.Запорожец
Ойын іс әрекетнінің бала психикасының дамуына әсерін зерттгеген ғалымдар/А.С. Выготский/Д. Б.Эльконин/А.В.Запорожец
Оқу жетекші іс-әрекет ретінде:
. Жеткіншектер кезеңі
. Бастауыш сынып оқушысы кезеңі
. Жас өспірім кезеңі
Өзіне-өзінің қатнасына байланысты қасиеттері.
Қайырымдылық/өркөкіректік/кішіпейілділік
ККККККККККККК
Концепциялық схема бойынша қабілет қалыптасуындағы жеке дара ерекшеліктері анықталады:
нышанының сандық сапалық ерекшеліктерінен/ бірлескен іс әрекетінің құрылымдық ерекшеліктерінен/ бірлескен іс әрекеттегі серәктестіктің мазмұндық сипаттарына
Когнитивті теория бойынша адамның қылықтары үш компоненттен тұрады: Ой / Әректтің өзі / Белгілі бір әректті орындаудағы сезім. Кез-келген дыбыстардың негізгі қасиеттері: Жоғарылығы / Қаттылығы / Тембрі.
Конфликтілік эмоциялық жағдайлар: ***Стресс, аффект, фрустрация
Күрделі еріктік әрекеттің буындары: Мақсатты түсіну.. Жоспарлау. . Орындау.
Қабылдаудың таңдамалылығының обьективті себебі: **Бағыттылығы**Таңдауы**Мән
Қимыл-қозғалыс есі:**Әрекеттерді есте қалдыру**Қимыл-қозғалыс дағдыларын қайта жаңғырту**Әр-түрлі амалдарды қолдана отырып есте қалдыру
Құрылу принципі мен әдісіне қарай топтар: Формалды / Формалды емес / Шартты.
Қиял өзіндік дәрежесіне қарай бөлінуі:
қайта жасау қиял/шығармашылық қиял/қайта жасау шығармашылық қиял
Қиял әрекетінің байлылығы және жан жақтылығы туралы айта алатын қазақ жазушылары:
Б.Майлин/Қ.Жарықбаев/Әл Фараби
Қиялдың күштілігі байланысты:
Қажеттіліктеріне/Қызығушылығына/Мүмкіншіліктерінің күшіне
Қиялды дамытуға шәкірттерінің қызығулары:
Танымдық/Адамгершілік/Эстетикалық
Қабілеттіктер табиғи нышандардың негізгі байланысы ретінде:
Оқыту мен тәрбиеге/Ортаға/Жеке басын жетілдіруіне
Қабілет жайлы сөз қозғағанда төмендегі жағдайларды ескерген жөн:
Қабілеттер адамды бір бірімен ерекшелейді/Қабілеттер іс әрекетті сәтті орындауға етеді/Қабілеттің көмегімен қалыптасқан іскерлікпен дағдыны жаңа жағдайға ауыстыруға болады.
Қабілеттердің қалыптасу ерекшеліктерінің байланыстылығы:
Ата анасына/Мұғаліміне/Тәрбиешісіне
Қабылдаудың негізгі ерекшеліктері:
Қабылдаудың тұтастығы/қабылдаудың мағыналығы/қабылдаудың таңдамалығы
Қашықтық пен заттар көлемін қабылдауда көздің қабілеттері:
Конвергенция/дивергенция/аккомодация
Қабылдаудың типтері:
Икемді/субъективті/обьективті
Құлақ есту рецепторларының бөлімдері:
Сыртқы/орта/ішкі
Қазіргі антропологиялық ғылымның құрылымы:
Адам морфологиясы/жас ерекшелігін бала кезден кәрілікке дейін/жыныстық деморфизмді
Қандай кеңес психологтары зерттеулерінде ақыл ой әрекеті сыртқы заттық түрінде көрініп бірте бірте ішкі психологиялық амалға ауысатынын көрсетеді:/ А.Н. Леонтьев/С.Л. Рубинштейн./Л.С.Выготский
Қазіргі кезде қабілетке берілетін анықтамалар:
. Қабілет - барлық мүмкін психикалық процестер мен жағдайлардың жиынтығы.
. Қабілет - іс-әрекеттің табысты орындалуын қамтамасыз ететін іскерліктер мен дағдылар, жалпы және арнаулы білімнің дамуының жоғары деңгейі.
. Қабілет - білім, іскерлік және дағдымен сәйкес келмейтін, тек олардың тәжірибеде тиімді пайдаланылуына негізделген.
Қабылдаудың классификациясында материяның тіршілік етуінің негізгі формалары:
. Кеңістік
. Уақыт
. Қозғалыс
МММММММММММММ
Мотивацияның қозғаушы күштері:
Адамның ақыл-ойы/адамның санасы/адамның еркі
Мотивацияның психологиялық теориялары:
Автоматизм теориясы/шешім қабылдау теориясы/эволюциялық теория
Мотивтердің келесі қызметтері:
Мағына құрушы қызмет/селективті қызмет/энергетикалық қызмет
Мотивация және жеке адам мотивтері.
Билік мотиві/аысқа жету және сәтсіздіктен қашу мотиві/агрессия мотиві
Мінездің қасиеттері.
Еңбекке байланысты/ұжымға, адамдарға байланысты/заттарға қатынасы
Мінездің еңбек іс-әрекетіне байланысты қасиеттері.
Адалдық/еңбек сүйгіштік/жалқаулық
Мінез құрылымының ерекшеліктері.
Мінез тереңдігі/адамның жеке басының ерекшеліктері/мінез тұрақтылығы
Меланхолик типіне тән қасиеттер:
Жасқаншақ/Уайымшыл/Тұйық
ННННННННННННН
Нақтылау дегеніміз: Жеке заттар мен құбылыстар туралы ой / Жалпыланған білімді жеке жағдайға қолдану / Абстракциялық ұғымды соған сәйкес келетін жеке ұғыммен түсіндіру. Нақты заттарды қате қабылдау: Алдану / Галлюционация / Иллюзия.
Необихевиоризм ілімін зерттеген ғалымдар.
К.Халл/Э.Толмен/Б.Скиннер
Нышан қасиеттері:
Анатомиялық/Марфологиялық/Физиологиялық
Н.Ф.Гоноболин ұсынған белгі бойынша қабілет типтері:
Тілдік қабілет/Бедел қабілет/Академиялық қабілет
ПППППППППППП
Психологияда мінез топтастырылып мынандай төрт түрлі жүйеге бөлінген: . Eңбекке байланысты қасиеттер
. Ұжымға, адамдарға қатысты қасиеттер
. Өз-өзіне қатынасы, заттарға қатысты
Педагогикалық психологияның тармағы бар:**Ұстаз психологиясы**Оқыту психологиясы**Тәрбие психологисы
Психикалық бейнелеудің ерекшелігі:**Психикалық бейненің өзі адамның белсенді іс-әрекеті үстінде қалыптасады**Белгілі бір адамға тән іс-әрекеттің қандай да бір сапалық-сандық деңгейін қамтамасыз ететін тұрақты құрылымдарды сәулелендіреді**Қоршаған шындықты дұрыс бейнелеуге мүмкіндік береді
Психиканың функциясы:**Тіршілік етуді қамтамасыз ету үшін тірі жанның мінез-құлқын реттеу***Тіршілік етуді қамтамасыз ету үшін тірі жанның іс-әрекетін реттеу**Қоршаған дүниені бейнелеу
Психологияның даму барысындағы зерттеу пәні:**Психология – жан туралы ғылым**Психология мінез-құлық туралы ғылым ** Психология – сана туралы ғылым
Психикалық бейне: Адамның өзінің ішкі, психологиялық дүниесінің де бейнесі, Механикалық енжар көшіру, Өзінен кейін із қалдырмайды. Психологияның шетел ағымдары: Психоанализ / Бихеворизм / Гештальтпсихология.
Психология ғылым ретінде дамуында ХХғ 30-50жж аралығындағы анықтамасы. Мәдени тарихи теорияның пайда болуы / Психологиядағы ашық дағдарыстың болуы / Шетел ғылымында бихеворизм, психоанализ, гештальтпсихология ағымдарының пайда болуы. Пікір дегеніміз: Құбылыстар арасында байланыстар орнату / Бір затты мақұлдау немесе оны бекерге шығаруда көрінетін ой формасы / Заттар мен құбылыстар арасындағы байланысты бейнелейтін, бір нәрсені мақұлдайтын не теріске шығаратын ойлау формасы. Психологиялық-педагогикалық эксперимент түрлері: Бақылаушы/ Белгілеуші/ Қалыптастырушы. Психика: Объективті дүниенің субъективті таңдамалы бейнесі / Қоршаған объективті дүниені оның байланыстармен және қатынастармен бірге бейнелеуге қабілетті тірі жоғары ұйымдасқан материяның қасиеті / Объективті шындықты түйсік, қабылдау, елестету, сезім, ерік, ойлау, арқылы белсенді бейнелейтін мидың жүйелі қасиеті.
Психологияның міндеттері: Оқыту мен тәрбиелеу / Психикалық құбылыстардың мәнін және олардың заңдылықтарын түсінуге үйрету / Психикалық құбылыстарды және олардың заңдылықтарын басқаруға үйрету.
Павловтың пайымдауы бойынша жүйке жүйесінің типтері ми қабығындағы қозу мен тежелу процестері құралған негізгі үш белгісінің жиынтығы:
Қозу мен тежелу/Тепе теңдік/Қозғалығыштық
Психикалық құбылыстар құрылымы:
Психикалық процестер/псих-қ қасиет/псих-қ күй
Психологиялық зерттеулердің негізгі әдістері:
Субъективті/объективті/модельді
Психология ғылымының анықтамасы:
Жан туралы ғылым/сана туралы ғылым/психикалық құбылыстардызерттейтін ғылым
Психология ғылымынң салалары:
Жас ерекшелік псих-сы/әлеуметтік псих-сы/арнайы псих-я
Психологиялық экспериментті жүргізу тиімділігі
Ішкі жандүниесінде бір мезгілде зерттеп білуге мүмкіндік болады/тікелей қарым-қатынаста жылдам зерттеледі/бірнеше қайталап зеттеуге болмайды
Психикалық потологияның әлеуметтік мәдениетті үлгісін жақтайтын ғалымдар,адамның күнделікті өзара әрекетте нені тудырады деп жорамалдайды.
Мінез-құлық патологияны/шиеленістерді/бастан кешіретін стрестер
Психоанализдік әдебиеттерде мінездің суреттелуі жиі кездеседі.
Оральді/фалликалық/генитальды
Психоаналитиктер ретінде танылған ғалымдар.
А.Адлер/П.Федерн/О.Ранк
Психоанализдік әдебиеттерде мінездің суреттелуі жиі кездеседі:Оральді/ Фалликалық/ Генитальды
Психологиялық потологияның әлеуметтік мәдениетті үлгісін жақтайтын ғалымдар, адамның күнделікті өзара нені тудырады деп жариялады:/мінез құлық патологияны/ шиеленістерді/бастан кешіретін стресстер
Психоаналитик ғалымдар: А.Адлер/П.Федерн/О.Ранк
Психология сана туралы ғылым ретінде:
. XVII ғасырда жаратылыстану ғылымдарының дамуымен байланысты пайда болды.
. ойлану, сезіну, тілеу қабілетін сана деп атады.
. зерттеудің негізгі тӘсілі адамның өзін-өзі бақылауы (интроспекция) Әдісі болды.
Психология:
. Психиканың объективті заңдылықтарын, оның көріністері мен механизмдерін зерттейтін ғылым
. Психикалық құбылыстардың пайда болу, даму және қалыптасу заңдылықтары туралы ғылым
. Aдамның өзі түсінетін не түсінбейтін субъетивтік құбылыстарының, процестерінің және күйлерінің, мінез-құлқының ішкі мазмұнын қарастыратын ғылым
Психология мінез-құлық туралы ғылым ретінде:
. ХV ғасырда пайда болды
. Тікелей нені көруге болатындарға, яғни қылықтарға, адамның жауап реакциялары зерттеу жүргізуді көздеді
. Зерттеудің негізгі тәсілі эксперимент пен бақылау жасау болды
РРРРРРРРРРРР
Р.М.Грановская эмоциялық құбылыстарды қарастыруы:
Құбылыстар арасындағы аффектілерді/Құбылыстар арасындағы сезімдерді/Құбылыстар арасындағы дүниелерді
Рецепторлардың орналасу ерекшеліктеріне орай түйсіктердің түрлер: Проприорецепторлар / Экстрорецепторлар / Интрорецепторлар.
Референттік топ:**Өмірлік ұстанымдары өнеге болатын топ**Көзқарас талаптары үлгі болып саналатын ақиқат өмір сүруші топ**Қадір қасиетін бағалап қолдау көрсететін тобы
ССССССССССССССС
C.Л.Рубинштейн бойынша тұлға құрылымдары: Бағыттылық пен қабілет Өзіндік сана Темперамент пен мінез
Салыстыру бұл: Обьектілердің арасындағы ұқсастық пен айырмашылықты анықтауға негізделген ой амалы / Заттардың ұқсастығы мен айырмашылығы айқындалады / Заттардың ұқсастығы мен айырмашылығын анықтау. Санасыздық көрсеткіштері: Жеке танылмаған тітіркендіргіштерге қайтарылған жауаптар / Түс көру кезіндегі психикалық құбылыстар / Автоматтандырылған қимылдар.
Сана мен іс әрекеттің бірлігі принципі: Іс- әрекет сананың белсенділігінің формасы / Сана іс әректтің ішкі жоспарын құрайды / Сана мінез құлық пен іс әрекеттің нәтижесі
Синтез дегеніміз: Біріктіру / Жалпылау / Топтау.
Санаға тән: Әлеуметтік жағдайлармен себептелу / Шындықты шығармашылықпен өзгерту / Дүниені оның мәнді байланыстары мен қатынастарында бейнелеу.
Синестезия дегеніміз: Түйсіктердің қосарланып жүруі / Бір түсіктің орнына қатар екінші түйсіктің тууы / Түйсіктердің өзара байланысы.
С.Л.Выготский бойынша жас ерекшелігі кезеңіндегі туылу дағдарысы:
\бір жас\үш жас\жеті жас
С.Л.Выготский ойынша өтпелі кезең негіздері
\табиғи жыныстық жетілу\ әлеуметтік қарым-қатынас\тәрбие процесінің өзгерістері\
С.Л.Выготский бойынша синхронды емес процестер
\жекелеген биологиялық жүйелер\психикалық жетілуінде ішкі диспропорциялардың болуы\физикалық есеюге сәйкес келмейтін әлеуметтік есеюдің байқалуы
С.Л.Выготский бала дамуының заңдылығын бөліп көрсетті
\циклдік және дамудың бірқалыпты еместігі\бала дамуындағы метоморфоздар\бала дамуындағы эволюция және инволюция байланысы
С.Л.Выготскийді бойынша жас ерекшелік кезеңдері
\жаңа туылу кезеңі\ мектепке дейінгі кезең\пубертатты кезең
С.Л.Выготский бойынша, жоғары психикалық функциялардың ерекшеліктері
\біріккен іс-әрекет\ұжымдық өзара қатынас\өзара әрекет қатынас\
С.Л.Выготскийдің мәдени-тарихи даму теориясында психиканың сыртқы практикалық іс-әрекетпен жақындасу бағыттары
\адамның практикалық іс-әрекеттерінің ерекшеліктері\адамның психикалық құрылымы\еңбектік іс-әркетінің құрылымы\
С.Л.Рубинштейннің айтуы бойынша:
Адам қабілеті оларды басқа тірішілік иелерінен ерекшеленеді/Адам табиғатының өзі ол тарих өнімі/ Адам табиғатын құрайды
Сангвиник типіне тән қасиеттер:
Шапшаң/Күшті/Тұрақсыз
Сөйлеу әрекетінің сатылары:
Сөйлеуге даярлық/бақылау/жоспарлау
Сөйлеу әрекетін атқаратын қызметтер:
Коммуникативті/экспрессивтік/сигнификативтік
Сөйлеудің түрлері:
Бағдарлы/реактивті/активті сөйлеу
Сөйлеудің өзіндік ерекшеліктері
Диологті/монологті/үнсіз сөйлеу
Cенсомоторлық, идеомоторлық, эмоционалдық-моторлық процестердің атқаратын қызметтері:
. Қабылдау мен қимыл-қозғалыстың байланысын жүзеге асырады
. Қимыл ммен оның орындалуы туралы түсініктерді байланыстырады
. Қимылдың орындалуын эмоциямен, сезіммен, психикалық күймен, адамның уайымдарымен байланыстырады
Cангвиник типінің сипаттамаларын тап: . Іске шапшаң кіріседі, ұйымдастырушылық қабілеті жоғары . Көңіл-күйі шапшаң өзгереді, өте әсершіл . Мәнерлі сөйлейді, қимылы көп, ақжарқын ашық келеді
ТТТТТТТТТТТТТТТ
Танымдық үрдiстер - бұл:***түйсiк, қабылдау, ойлау, қиял
Тұлға туралы гуманистік теорияның көрнекі өкілі: **А.Маслоу*Э.Фромм**К.Роджерс
Тұлғаның акцентуациялық мінез типтерін жіктеген ғалым :**Е.А.Личко**К. Леонгард**К. Юнг
Тұлғаның мінез құрылымы: **Ерік**Сезім**Темперамент
Түйсіктің анықтамасы: **Материалдық дүние заттары мен құбылыстарының жеке қасиеттерін бейнелеуде көрінетін қарапайым психикалық процесс**Сыртқы дүние заттары мен құбылыстарының жеке қасиеттерінің сезім мүшелеріне тікелей әсер етуінен пайда болған мидағы бейнелер**Тірі материяның жалпы биологиялық қасиеті
Тұлға- бұл: Адамның қоғамдық тарихи және онтогенетикалық дамуының біршама кеш нәтижесі / Қоғамдық тарихи категория / Қоғамда белгілі бір жағдайға ие, белгілі бір қоғамдық роль атқаратын саналы индивид. Тұлғаның типтік мінезінің қалыптасуына әсер ететін фактолар: Іс-әрекет пен өмір жағдайларына / Әрбір әлеуметтік дәуір / Қоғамдық қатынастардың тарихи дамуы.
Тұлғаның мәнді сипаттамалары: Дүниетанымның мазмұны, психологиялық мәні / Қоғамдық-тарихи категория / Дүниетанымының, сенімдерінің тұтастығы мен қоғамдағы өз орнын сезіну. Топ дегеніміз: Ортақ мақсат мүддеге бағытталған адамдар қауымдастығы / Ортақ мақсат көздеп, кеңістікте белгілі уақыт ішінде бір бірімен коян-қолтық араласып іс-әрекетке түсетіндер / Әлеуметтік тұтастықтан белгілі бір нышандары негізінде бөлінетін адамдардың шектеулі шамадағы қауымдастығы.
Темперамент типтері:
Флегматик/Меланхолик/Сангвиник
Темпераменттің компоненттері (B.Д.Hебылицин бойынша):
. Қызбалық
. Жалпы психикалық белсенділік
. Қимыл белсенділігі
Тұлғаның психологиялық қасиеттері:
Мотивация/темперамент/қабілет және мінез
Түйсік дүниедегі заттар мен құбылыстардың қасиеттеріне байланысты емес, ол сезім мүшелерінің жұмыс істеу қасиеттерімен белгіленеді-деп тұжырымдаған ғалымдар:
Юм/Мах/Берклин
Түйсіктің түрлері:
Көру түйсігі/есту түйсігі/статикалық түйсік
Топтық зейін қажет.
Сыныпта/лабораториялық тәжірибелерде/өзара тексеру жүргізгенде
Тұлғаның біртұтас қасиеттері қорғаныс механиздеріне жатады.
Орнын баса тұру/проекция/реактивті құрылым
Тұлғаның жеке дара қасиеттері.
Диспозициялар/бітістері/мінездемелері
Тұлғаны психологиялық құрлым ретінде талдауға жататын деңгейлер.
Тұлғаның бөлек элеметтері/біртұтас тұлғаның қаситтері/тұлға компоненттерінің жүйесі
Тұлғаның біртұтас қасиеттері қорғаныс механизмдеріне жатады:/ Орнын баса тұру/Проекция/Реактивті құрылым
Тұлғаның жеке дара қасиеттері: Диспозициялары/бітістері/мінездемелері
Тұлғаның психикалық құрылым ретінде талдауға жататын деңгейлер: /тұлғаның бөлек элементттері/ біртұтас тұлғаның қасиеттері/ тұлға компоненттерінің жүйесі/
Төменде келтірілген сипаттамалардың қайсысы дарындылықты сипаттайды :
. Aдамның жалпы және арнайы қабілеттерінің жинақталып, ерекше нәтижелерге қол жеткізуі
. Hышанның ықпалымен қалыптасқан түрі
. Aдамның дарындылығы жүйке қызметінің тума типіне байланысты
ФФФФФФФФФФФФФ
Фрейдтің тұлға теориясында қомақты орын алатын кезеңі:
\ерте жас өспірім шақ\ерте балалық шақ\ерте сәбилік шақ\
Флегматик типәне тән қасиеттер:
әлсіз /сылбыр/байсалды
Фрейд бойынша инстинктердің атауы:
Өмір сүру/өлім/агрессивтілік
Фрейд құрастырған мотивацияның бастапқы компоненттері:
Ішкі мен/сыртқы мен/жоғары мен
Формалды емес топтың қарым-қатынас ерекшелігі:**Сенім жақындығы**Көзқарас бірдейлігі
ХХХХХХХХХХХХ
Халерик типіне тән қасиеттер:
Шыдамсыз/Күйгелек/Белсенді
ШШШШШШШ
Шығармашылық қиялдың өзіндік ерекшеліктері:
Түсініктерімен білімдерінің жеке байлылығы/Қиялының ерекше шығармашылық сапасына байланысты/Адамның қажеттіліктерімен қызығуларымен ынталандырылады
Шығармашылық қиял байқалады.
Музыкада/Бейнелеу өнерінде/Сәулет өнеріне
Шығармашылық, дарындылық құрылымының компаненттері:
Үлгілі эталондарды жасауға қабілеттіктері/өзгеше шешімге жету мүмкіндіктері/танымдылық мотивацияның басым ролі
Шығыс әлеміндегі жан туралы ғылыми пікірлерді қостаған ғұламалар:
Әбу-Насыр әл-Фараби/әбу әли Ибн Сина/Ж.Баласағұн
ЭЭЭЭЭЭЭЭЭ
Эстетикалық сезім: Aдамның шындықтағы қандайда бір болмасын әсемдікті сезінуі. Aдамның жан дүниесін тереңдетіп, оны шабыттандыра түседі. Өмірдегі шынайы, әсем нәрселерден ләззат алу
Э.Кречмер анықтаған конституциялық тип-пикник сипаттамасы: Бойы қысқа немесе орташа, Мойны қысқа, Өтетолық
Эмоцияның түрлері:
Фрустрация/Стерсс/Аффект
Эмоцияның анықтамасы қарастыратын аспектілері:
Ішкі уайымдау/Физиологиялық белсенділік/Бақыланатын эмоциялар кешені
Эмоцияның атқаратын қызметі:
Ауыспалы/Нығайтушы/Эвристикалық
Эмоцияның пайда болуына әсер ететін факторлар:
Субъектінің индивуалды ерекшеліктері/Уақыт факторы/Қажеттіліктер сипаттамасы
Эго-нің қорғаныс механизмдері, бұл-шектен тыс шыдатпайтын мазасыздықты төмендету үшін Эго қабылдауға мәжбүр болатын арнайы тәсілдері:
\ығыстыру\проекция\регрессия\
Эго-нің қорғаныс механизмдерінің ортақ сипаттамасы
\олар болмысты жоққа шығарады\бұрмалайды\олар санасыз әрекет етеді
Эмоцияны зерттеген ғалымдар:
.У.Джемс
. Г.Ланге
. У.Кеннон
ІІІІІІІІІІІІІІІІІІІ
Іс-әрекеттің құрылымы: **Мақсат**Нәтиже**Мотив
Іс-әрекет барысында қалыптасқан зейін қасиеттері:
Алаңдауы/тұрақтылығы/көлемі
Ішкі бейне мен сыртқы болмысты теңестіру.
Бір-біріне үлестірмелі/бірдейлену/ұқсастыру
Іс әрекет ерекше психологиялық шындық ретінде құрылып, алғашқы түсіндірулері қандай кеңестік психологтардың есімдерімен байланысты: А.Н. Леонтьев/ В.Л. Рубинштейн/Л.С.Выготский
Іс әрекет құрылымының түрі:/ Ұнамды/Ұнамсыз/Зиянды.
Іс әрекеттің айрықшаланатын ерекшеліктері: Нәтижелері/ Келусілері/ Мотивациясы
Іс әрекет құрылымына не жатады:/Дағды/Икедділік/Әдет
Ішкі бейне мен сыртқы блмысты теңестеру:Бір біріне үйлестірмелі/ Бірдейлену/Ұқсастыру
ЫЫЫЫЫЫЫЫЫЫЫЫЫ
Ырықты және үреншікті зейінге тән қасиеттер.
Еркі күшті/мақсаты айқын/мақсатына талпынушылық
УУУУУУУУУУУУ
Уманский (Ушинский) бірлескен әрекетті ұйымдастырудың үш формасын бөліп көрсетеді:**«Бірлескен әрекет»**«Бір ізді бірлескен әрекет»**«Бірлескен өзара әрекет»
Уақыт шақтары: Өткен шақ, Осы шақ, Келер шақ.
У.Джеймс бойынша тұлға келесі үш инстанцияның жиынтығы: Физикалық Мен Әлеуметтік Мен Рухани Мен
ЖЫЛДАР
1920 жылы Фрейдтің жазған теориясы:
\өлім инстинкті\өлімге ұмтылу\ажалға ұмтылу\
1905 жылы жазылған З.Фрейдтің «Жыныстық теориясының үш этюды»атты еңбегінде:
\жүйке жүйесінінің дамуы\ сана жүйесінің дамуы\ балалардағы жыныстық дамуы жайлы жазылған\
1902 жылы құрылған Психоаналитиктер қоғамының мүшелері,белгілі психоаналитик ғалымдар.
Алферд Адлер/Отто Ранк/Пауль Федерн
1902ж құрылған психоаналитиктер қоғамның мүшелері, белгілі психоаналитик ғалымдар:/А.Адлер/Отто Ранк/Пауль Федерн
ҒАСЫРЛАР
XIX ғ. адам психикасының қыр сырын табиғи тұрғыдан іздестірген орыстың революцияшыл демократтары:А.И.Герцен, Н.Г.Чернышевский, В.Г. Белинский.
ХХ ғасырдағы психология ғылымы сипаттайтын американдық бағыт бихеовиоризм: Мінез-құлықты сыртқы ортаның әсер етуіне организмнің беретін жауабының жиынтығы деп түсіндіреді / Сананы негізгі зерттеу объектісі деп саналады / Адамның мінез-құлқын жеке қарастырады.
Дата добавления: 2019-01-14; просмотров: 503; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!