ПРОБЛЕМА ВЛАСТИ И ПРАВА В ТРАГЕДИЯХ АНДРЕАСА ГРИФИУСА
Лаходынова Ю.А.,
студентка 3 курсаУО «ВГУ им. П.М. Машерова», г. Витебск, Республика Беларусь
Целью нашей работы является изучение отличительных особенностей творчества Андреаса Грифиуса в сравнении с литературными традициями эпохи Барокко. Исследование выполнено с использованием комплекса взаимодополняемых методов: описательно-аналитического, сравнительно-исторического, научно-исследовательских приемов (интерпретация, сравнение, систематизация).
Выдающегося поэта немецкого барокко Андреаса Грифиуса по праву называют создателем высокой немецкой трагедии. Трагедийное творчество Грифиуса составляет единое целое с его поэзией. Трагедии, как и лирика, раскрывают богатый внутренний мир поэта, его напряженную мысль. Он творит с глубокой мыслью, ему не чужд критический взгляд на социальную справедливость [1, с. 213].
Почти все трагедии были созданы драматургом в 40-е годы, и только трагедия «Папиниан» приходится на последний период творчества писателя. Первая трагедия Грифиуса – «Лев Армянин, или Цареубийство» (1646–1647). В «Предисловии к читателю» Грифиус заявляет, что он хотел показать «суетность земных дел». Однако в этом характерном для искусства барокко мотиве трагедии «Лев Армянин» получили отражение одновременно философские раздумья поэта над актуальными государственно-теоретическими проблемами своего времени. При написании трагедии образцом Грифиусу служили исторические драмы его старшего современника голландца Вондела. Сюжет заимствован автором из византийских хроник.
|
|
|
В этой трагедии Грифиус с симпатией рисует образ героя, который выступает против жестокости. Но во всех его драмах, как и во всем его творчестве, безысходная человеческая жизнь, полная скорби и печали, занимает центральное место. Он прославляет христианское мученичество [2, с. 208].
Как указывает двойное название трагедии, это не драма характеров, а изложение политического события, «цареубийства», его мотивов и движущих пружин. Трагическое вытекает не из внешнего, а из внутреннего конфликта: герой, раз нарушив естественные законы, обрекает себя на гибель. Грифиус первым вводит в немецкую трагедию тип тирана, поправшего своими действиями вечные «божественные» законы.
Любая власть, достигнутая нечестными средствами, пагубна — таков нравственный итог трагедии. В этической трактовке писателем проблемы власти отражается неразрешимое для сознания немецкой бюргерской интеллигенции XVII в. противоречие. С одной стороны, убедительно показывая, что несправедливое насилие в сфере политики ведет к новым преступлениям и вине, драматург выступает защитником принципа незыблемости существующего строя, с другой – он ясно осознает, что любая власть не соответствует идеальным представлениям о правовых нормах и основана на беззаконии и узурпации [3, с. 307].
|
|
|
«Екатерина Грузинская» является первой из трех трагедий Грифиуса, в центре которых находится образ мученика. Он, в противоположность антагонисту, охваченному сиюминутными страстями, действует всегда в соответствии с вечными ценностями [2, с. 209]. Смерть героини является не только прославлением высших этических ценностей, но для современников драматурга приобретает значение индивидуального протеста против произвола и беззакония, чинимого многочисленными правителями немецких земель.
В трагедии «Убиенное величество, или Карл Стюарт» раскрываются подлинные мотивы политических поступков, а их оправдание проводит четкую границу между ними и идеологическими предлогами. Писатель переводит политическую проблему в этический план [1, с. 215]. На материале современной борьбы за власть Грифиус разрабатывает основную этическую проблему века: несовпадение сущности вещей и их внешнего проявления. В своей трагедии он снова проводит идею неприкосновенности суверенной власти, и Карл Стюарт выступает у него в ореоле мученика.
|
|
|
Создавая свои трагедии, Грифиус следует аристотелевской традиции. Они должны потрясать зрителя или читателя, вызывать у него чувство сострадания, страха или ужаса и тем самым помогать ему проникать в тайны мироздания, постигать суть и смысл земного существования человека.
Литература:
1. Saalfeld, L. von. Geschichte der deutschen Literatur von den Anfängen bis zur Gegenwart / L. von Saalfeld, D. Kreidt, F. Rothe. – München, 1993. – 370 c.
2. История зарубежной литературы XVII – XVIII в.в. Учебник для студентов пед. ин-тов / С.Д. Артамонов [и др.]. – 5-е изд. – М. : «Просвещение», 1978. – 320 с.
3. Deutsche Literaturgeschichte von den Anfängen bis zur Gegenwart / W. Beutin [u.a.] – Fünfte, überarbeitet. Aufl. mit 400 Abb. – Stuttgart; Weimar : J.B. Metzler Verlag, 1994. – 350 c.
НАВАТАРСТВА ВАЛЕРЫЯ ГАПЕЕВА Ў КАНТЭКСЦЕ СУЧАСНАЙ БЕЛАРУСКАЙ ПРОЗЫ ДЛЯ ПАДЛЕТКАЎ
Лівіцкая Т.А.,
студэнтка 5 курса УА “ВДУ імя П.М. Машэрава”, г. Віцебск, Рэспубліка Беларусь
Навуковы кіраўнік – Русілка В.І., канд. філал. навук, дацэнт
Сучасная літаратура мае вострую патрэбу даследаваць не столькі знешнія атрыбуты гісторыі, колькі ўнутраны свет чалавека, яго штодзённыя клопаты, адносіны да рэчаіснасці, звярнуцца да “маленькага чалавека” з яго ўнутраным мікракосмасам.
|
|
|
Беларускія пісьменнікі, усведамляючы вялікія выхаваўчыя магчымасці літаратуры, пачынаюць звяртаць усё большую ўвагу на тэму жыцця моладзі, праблему пошуку шляху ў дарослае жыццё, маральнага выбару, адносін з сябрамі, бацькамі і настаўнікамі. Адносна нядаўна пачала выходзіць серыя аповесцяў і апавяданняў для падлеткаў “Пераходны ўзрост”. Пісьменнікі з усіх куткоў Беларусі імкнуцца праз зразумелае сучаснае беларускае слова стаць сябрамі падлеткаў падчас іх станаўлення як асобы.
А. Бадак, Р. Баравікова, А. Наварыч, А. Жвалеўскі, Я. Хвалей — вопытныя пісьменнікі, якія імкнуцца размаўляць з моладдзю на адзінай мове (“Адзінокі васьмікласнік хоча пазнаёміцца”, “Казімір — сын Ягайлы + Насця з 8 “б” = ♥”, “Памалюся Перуну, пакланюся Вялесу…”, “Прынцэса тусоўкі”). Праблемы і штодзённыя перажыванні падлеткаў — лейтматыў творчасці беларускага пісьменніка Валерыя Гапеева.
На нашу думку, сёння, у час высокіх камп’ютарных тэхналогій, закрануць падлетка мастацкім словам вельмі складана. Калі дзіцяці літаратурнае слова прапануюць праз казкі і вершы бацькі, родныя, выхавацелі ў дзіцячых садах, а дарослыя, маючы жыццёвы вопыт, самі вызначаюць для сябе кнігі, то з падлеткамі куды складаней. Гэтая катэгорыя насельніцтва самая “нестабільная”, на іх густ уплывае мода, словы нефармальных лідараў,сяброў. Свядомы дыдактызм падлеткі звычайна адмаўляюць,таму сучасным беларускім аўтарам, якія пішуць для моладзі, прыходзіцца шукаць адметныя тэмы і сюжэты, якія былі б цікавыя падлеткам.
Адзін з самых актыўных у сучаснай літаратурнай прасторы – В. Гапееў, пісьменнік для падлеткаў па прызванні. Яго аповесці “Пастка на рыцара”, “Ведзьміна тоня”, “Лёшкава каханне, або Віртуальнае дрэва рэальнасці” і іншыя знайшлі свайго чытача ў гарадскіх і вясковых школах, бо аўтар разумее чытача і жыве яго праблемамі.
Адметным і наватарскім з’яўляецца тое, што В. Гапееў імкнецца не адставаць ад часу і акрамя папяровага сродку зносін з чытачом выкарыстоўвае электронны. У аўтара ёсць свая старонка на сайце “Беларускія пісьменнікі”. Калі ўпісаць ў пошукавік “Валерый Гапееў”, то першы знойдзены варыянт будзе менавіта гэты сайт. На ім прадстаўлены ўсе творы аўтара: надрукаваныя, якія чакаюць свайго выхаду і тыя, што, як прызнаецца сам аўтар, не для друку (электронныя зборнікі “Калі…” і “Буслы не спяваюць”).
Валерый Гапееў у сваіх аповесцях і апавяданнях звяртаецца да важных тэм у жыцці маладога чалавека: першае каханне, сяброўства, адносіны з бацькамі , настаўнікамі і аднакласнікамі, мары юнакоў і дзяўчат, выбар шляху ў жыцці. Яго героі — Лёшка з аповесці “Лёшкава каханне…”, Юрка з “Доказу закона прыгажосці” ці Ігар з “Трафіка для паэта” — пакутліва шукаюць сваё месца ў свеце, часам робячы памылкі, але не здраджваючы ідэалам дабра і чалавечнасці.
Друкаванне сваіх твораў на старонках сайтаў — на сённяшні дзень не толькі танны альтэрнатыўны спосаб данесці сваё слова да чытача. Сучасныя людзі ўжо не разумеюць сваё жыццё без інтэрнет-прасторы, і пісьменнікам усіх пакаленняў трэба браць гэты аспект на ўзбраенне.
Валерый Гапееў не толькі прадстаўляе свае творы, але і дае магчымасць пазнаёміцца з усімі літаратуазнаўчымі і крытычнымі водгукамі на свае аповесці і апавяданні. Наведвальнік можа пазнаёміцца з біяграфіяй аўтара, прачытаць творы, азнаёміцца з рэцэнзіямі і нават пакінуць каментарый ці напісаць пісьмо аўтару. Згадзіцеся, такі падыход да мастацкага слова значна спрашчае разуменне аўтара і яго ідэі. Пісьменнік выкарыстоўвае сродкі сучасных тэхналогій, каб стаць бліжэй і карысней чытачу.
Некаторыя крытыкі ставяць у віну пісьменніку залішні дыдактызм і несуаднесенасць паводзін і стасункаў герояў-падлеткаў і іх равеснікаў у рэальным жыцці. Аднак літаратура і скіравана на тое, каб выхоўваць ці хаця б падштурхоўваць да роздумаў пра сваё выхаванне.
Майстэрства В. Гапеева як пісьменніка сёння на ўздыме. Спроба быць сучасным і не адставаць ад сусветнай літаратуры і патрэбаў дня вызначае яго творчы патэнцыял. Проза В. Гапеева займае адметнае месца ў сучаснай дзіцячай (падлеткавай) літаратуры.
Дата добавления: 2018-05-09; просмотров: 270; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!