Переходные и непереходные деясловы, их лексичныя и марфалагичныя асабливасци.
Усе дзеясловы у залежнасци ад характару накираванасци,пераходу абазначанага ими дзеяння на абъект падзяляюцца на пераходныя и непераходныя.
Пераходныя абазначаюць дзеянне,якое накиравана,пераходзиць на абъект-дапауненне у форме В.скл. без прыназоуника(араць поле,жаць жыта).
Такое дапауненне называюць прамым абъектам.Кали прамым абъектам выступае не увесь прадмет, а тольки частка(астковы абъект), то назоуник ужываецца у Р.скл(прынесци вады).Абъект мае форму Р.скл. и тады,кали пры пераходным дзеяслове есть адмоуе(не сдавау экзаменау).Форма Р.скл. ужываецца таксама як прамы абъект пры дзеясловах браць, даць, прасиць и падобных, кали “бярэцца, даецца на час”(дай ручки, вазьми нажа).
Пры перахлдных дзеясловах можа и не быць прамога абъекта,але ён лёгка падразумеваецца(то жыць, то касиць, то прыбираць снапы).
Абъекты моуць быць разнастайныя пры перах. Дзеясловах.Яны могуць абазначаць назвы асобы ци жывёлы(сустракаць брата);канкрэтных неадушаулённых прадметау, што вазникаюць у вынику дзеяння(пабудавацьмост) або иснавали на пачатку дзеняя((малациць жыта).Прамым абъектам можа выступаць и назва абстрактных паняццяу(падаць каманду).Кали яны ужываюцца без прамога абъекта, то можа аслабляцца абъектнае значэнне, а увага сканцытроуваецца на самим дзеянне(спявае песню).Яны пачынаюць зближацца значэннем з непераходными, характарызуючы стан,навыки, уласцивыя утваральнику дзеяння.
|
|
|
Непераходными называюцца дзеясловы,якия моуць мець пры сябе прамога дапаунення у форме В.скл без прыназоуникау(дзеянне не пераходзиць на абъект):сохнуць, плакаць,расци.
Сярод их есть такия, якия абазначаюць пераход дзеяння на абъект, яки зъяуляецца ускосным дапауненнем(перашкаджаць брату,сумаваць па радзиме).Такия дзеяловы называюцца ускосна пераходными.Пер. и непер. не маюць спецыяльных марфалагичных паказчыкау.Выключэнне складаюць выпадки, кали да дзеяслова далучаецца постфикс –ся.Кожны пераходны дзеяслоу пры далучюнни –ся становяцца непераходными(мыць-мыцца).Часам далучэнне прыстауки да неперах. Дзеяслова робяць яго пераходным(дымиць-задымиць).
Перах/неперах. Звязанна з яго лексичным значэннем и словаутваральнай структурай.Напрыклад, адыменныя дзеясловы з суф. –ича-ць, -ница-ць,ствава-ць,е- ць, э-ць непераходныя(важничаць,днець, рыжэць,синець).Дзеясловы утвораныя ад выкличникау и гукапераймальных слоу,таксама непераходныя(ойкаць,нукаць,булькаць).Адыменныя дзеясловы з суф. и-ць, ы-ць належаць да пераходных(сушыць, синиць, бялиць).
Дата добавления: 2015-12-17; просмотров: 44; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!