Лшеу құралдары. Өлшеулер туралы негізгі мәліметтер. Өлшеу қателері мен олардың түрлері. Технологиялық өлшеулер.
Автоматика және автоматтандыру» пәнінің дәріске тезистары
Дәрістің тақырыптық жоспары
Модуль. «Автоматика және автоматтандыру» пәнінің мақсаты мен мазмұны.
1 дәріс. Тақырыбы мен жоспары: Басқару жүйелері жайлы негізгі түсініктер. Пәннің мақсаты және міндеттері. «Жүйе», «Басқару жүйелері», «АБЖ», «ТПАБЖ», түсініктері және анықтамалары. Анықталған, ықтималдық, қарапайым, күрделі, өте күрделі басқару жүйелері. Тұрақтандыру, бағдарламалық, қадағалау басқару жүйелері.
Метрология және өлшеулер жайлы негізгі түсініктер. Метрология, өлшеу, сезгіш құралдар, өлшеу приборлары, өлшеулер дәлдігі ұғымдары. Өлшеу қателіктерін есептеу. Сезімталдық, шкаланың бөліну бағасы, тексеру, бөлшектеу түсініктері.
лшеу құралдары. Өлшеулер туралы негізгі мәліметтер. Өлшеу қателері мен олардың түрлері. Технологиялық өлшеулер.
Кез-келген өлшеупроцестері қателікпен өлшенеді, пайда болу себептерін зерттемей тұрыполардың өлшеу жуйелеріне әсеріне қарай белгілі бір топтарға бөлуге болады. Бұл тұжырымды дұрыстап түсіну үшін төмендегі (3.1. сурет) схеманы пайдалануға болады.
Қате дегеніміз - өлшемнің шын мәні мен оның өлшенген кездегі мәндерінің арасындагы айырмаға тең шаманы айтады, яғни:
|
|
|
Қ=Хө - Хш (3.1)
мұндағы Хө - өлшенген мән; Хш – шын мәні.
Өлшемнің шын мәні дегеніміз - қатесіз өлшенетін идеалды нәтиже. Бірақ күнделікті өлшеу процестерінде өлшемнің нақты мәнімен түрлі операциялар жасалынады.
Өлшеу кезінде өлшемнің мәніне түзетулер енгізіледі. Оны төмендегі теңдік арқылы сипаттауға болады:
Т=Хн - Хш (3.2)
Ал, өлшемнің нақты мәні өлшенген мән мен түзетудің қосындысына тең. Сонымен қателер өлшөу кезінде, сыртқы кедергілердің әсерінен пайда болады. Сыртқы кедергілер мыналар: өлшеу, процесіне қайта әсер ететін кедергі, аддитивті сыртқы кедергілер, мультипликатты (деформациялаушы) кедергі. Сонымен қатар, өлшеуге ішкі кедергілер де әсер етеді.
Дата добавления: 2015-12-21; просмотров: 1; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!