Жобалау трансцендентік деп неліктен аталады? 24 страница



Педагогикалық және әлеуметтік бастамаларды қолдау.Әлеуметтік жобалау.

Білім берудің нәтижелеріне қоғамдық сараптама жасалуы және мектептің қоғамдық аттастациялаудан өтуі.

Мектептегі білім беру ортасы

Басқа мекемелерімен - мектепке дейінгі білім беру, қосымша білім беру, кәсіптік білім беру мекемелерімен, мәдениет және спорттық ұйымдармен өзара байланысы.

Ата- аналармен педагогикалық серіктестік тұрғысындағы қарым- қатынасы.

Қоғамды ұйымдармен қарым- қатынасы.

Мемлекеттік мекемелермен және түрлі меншік иелеріндегі өнеркәсіптермен, мекемелермен қарым- қатынасы.

5. Педагогтарды инновациялық міндеттерін орындауға даярлау

Педагогикалық мақсат қою жүйесін басқару.

Кәсіби жетілдірудің түрлері мен әдістері.

Педагогтардың құзыреттілігін дамыту бағдарламасы.

Педагогтарды құзыреттілігін дамытуға ынталандыру.

Педагогикалық ұйым мүшелерінің өзара қарым - қатынастары.

   Даму бағдарламасын құрастыру бірнеше кезеңдерден тұрады:

Бірінші кезең: білім беру нәтижелерін бағалау кезеңі. Басқарудың теориялық моделі білім беруді жаңартуды қол жеткен білім беру нәтижелеріне талдау жасаудан, оларды білім берудің жаңа нәтижелеріне жету үшін қойылған мақсатпен салыстырудан бастау тұрғысынан қарастырады. Бұндай баға беруді педагогтар мен білім алушылар, ата – аналар арасында жүргізілген сауалнамалар қорытындаларын, қоғамдық сараптама мен қоғамдық аттестациялау қорытындаларын жинақтау негізінде ұйымдастыруға болады. Білім беру нәтижелерін бағалау бір жолғы жүргізілетін үрдіс болмауы да мүмкін, оның ұзағырақ мерзімді қамтуы, оның ішінде білім беру үрдісі субъектілерінің мақсат қоюшылық технологиясын дамыту, білім беру мақсатын қайта қарастыру кезеңдері ретінде жүргізілуі мүмкін.

Білім беру нәтижелерін бағалауды тақырыптық семинарлар, тренингтер, конференциялар, педагогикалық кеңестер, әдістемелік кеңестер түрінде өткізіп, оларда нәтижелердің алуан түрлері талдауға болады. Бұл шаралардың алдында міндетті түрде ақпараттарды талдау әдістері, оларды жинақтау мен талдау жұмыстары жүргізілуі тиіс.

Екінші кезең: жобалау кезеңі

Бұл кезеңде білім беру бағдарламаларыны нұсқаларын таңдау жүзеге асырылады. Нұсқаларды таңдау еліміздегі білім беру сапасын арттыруды көздейтін нормативтік құжаттарға, білім беру үрдісін ұйымдастыру ерекшеліктеріне, ұйымдастырылу мәдениетіне, педагогтар кәсібилігіне қатысты жүргізіледі. Онда білім беру нәтижелерін көтерудің түрлі жолдары мен әдістері, түрлі білім мекемелерінде жүргізілген тәжірибелік, инновациялық жұмыстар қорытындалары, ғылыми және әдістемелік әдебиеттердегі теориялық және практикалық зерттеулер туралы ақпараттар мен мәліметтер жинақтау және талдау жасалады. Аталған бірінші және екінші кезеңдердегі бағдарлама мазмұны орындалу мерзімі бойынша аралас келуі де, ұжымның аналитикалық – талдау түрінде жүзеге асырылатын кәсіби деңгейін көтеруге бағыталған бағдарлама ретінде де қарастырыла алады.

Бұл жұмыстардың қорытындалары ретінде білім беру нәтижелерін көтерудің түрлі жолдары мен әдістері туралы мәліметтер жинақтары жасалады.

Келесі қадам болуы мүмкін өзгерістердің жобалық матрицаларын құрастыру. Бұндай матрицаларды өзгерістер жасалатын әрекеттің әрбір бағыты үшін жасаған дұрыс болады. Нұсқаларды таңдаудың критерийлері ретінде қол жеткен нәтижелерді бағалау, білім беру жүйесінің әлеуеті, басқару стратегиясының моделі (дәстүрлі, иннвациялық, эксперименттік). Осылардың қорытындысы бойынша бірнеше бағыттарды матрицалар құрастыруға болады. Олар: білім беру үрдісі, мектептің ұйымдастырылу мәдениеті, білім беру ортасы, педагогтардың әлеуетіне қатысты.

Матрицаларды құрастыру үрдістер сипатында болып, ұжымды білім беруді жаңарту бағдарламасын орындауға даярлау кезеңінен тұрады, ол үшін инновациялық бағыттарды ендіру үшін арнайы  даярланған топ құрылады.

Үшінші кезең: модельдеу кезеңі

Бұл кезеңде мектептің білім беру жүйесіндегі өзгерістердің бөлек – бөлек матрицаларын өзара келісімге келтіру нақты жобалар құрып, олардың орындалу кезеңдері анықталады.

Осы кезеңге дейін мектептің білім беру жүйесінде болатын барлық өзгерістердің негізгі бағыттары анықталады, ұжымның білім беру нәтижелерін көтеру бағдарламасын орындауға даярлағы қамтамасыз етіледі. Даярлықтың шарты ұжымның стратегиялық әрекеттерінің нақтылануы, мектептің перспективалық даму бағдарламасының құрастырылуы болып табылады. Бұндай бағдарламаны орындаудағы жетекші элемент ретінде жобалау тобын қалыптастыру және жеке бағыттарды орындауға жауапты адамдарды тағайындау есептеледі. Бағдарламаны орындау алдында оны басқарудың жағдайлары жасалады. Олар, білім беру жүйесінің барлық элементтеріндегі өзгерістерді құқықтық қолдауды қамтамасыз ететін жекелеген нормативтік актілерді жасаудан тұрады. Бағдарламаның басталуы алдында оның орындалуын бақылау түрлері белгіленеді және оны білім беру үрдісі субъектілеріне таныстыру технологиялары анықталады.

Ұйымның даму бағдарламасын жасаудың негізгі мәнісі білім беру ұйымының жалпы әлеуетіне баға беру, сонымен қатар, оны көтеру мүмкіндіктерін анықтау және жүзеге асыру шараларын белгілеу болып табылады. Соған сай, оның әлеуеті өзі жете алатын, жетуге болатын білім нәтижелерімен және қолда бар ресурстарымен айқындалады. Ресурстармен қамтамасыз етілу деңгейі білім саласындағы жалпы саясатқа, білім беру ұйымының орналасқан жеріне (ауыл, аудан, қала), сонымен қатар, білім беру ұйымының өзіне, оның қажет ресурстарды тарта білу қабілетіне де байланысты болып келеді.

Бағдарлама білім беру ұйымының өзінде бар мүмкіндіктерге сай даму бағытында өзгерістерді енгізудің, ресурспен қамтамасыз етілудегі өзгерістердің, қолда бар ресурстарды пайдаланудағы өзгерістердің жоспарлануын қамтамасыз етеді.

Педагогикалық жүйені дамытуды жобалар көбінесе даму бағдарламасының бір бөлігі ретінде де, немесе, өз алдына дербес те жүзеге асырыла алады. Бұлардың қайсысын алсақ та, педагогикалық жүйенің проблемаларын анықтау, оның құрылымдары мен компоненттерін мақсатты түрде дамытуды, ондағы негізгі процестерге өзгерістер енгізуді көздейді. Бұл өзгерістер «қалыптасқан жүйені күтілетін жүйеге сәйкестендіру үшін іс жүзіндегі жүйенің белгілі бір қызметін өзгертіп, оны күтілетін жүйе деңгейіне жеткізетін жаңа сипатты жүйе құрастыру, іс жүзіндегі жүйеден күтілетін жүйеге өту процесін жоспарлау және шешімді жүзеге асыру» логикасында жүзеге асырылады.

Қорыта келе, басқарудағы мақсаттық - бағдарлы жобалау  технологиясы жүйенің өзіндік ұйымдастырушылық қабілеті оның құрамындағы субъектілік компоненттердің өз бетімен білім алуы мен өзін өзі дамыту сапаларын педагогикалық жүйелерді дамытуға жұмылдыра алады, сонымен қатар, аталған сапалар жүйе қызметінің басты мақсаты болып табылады.   

Сұрақтар мен тапсырмалар

Ұйымның даму бағдарламасы - жобалау әрекетінің  нәтижесі  ретінде

Даму бағдарламаларын жобалау мазмұны

Бағдарламаның құрылымы мен  міндеттері

Бағдарлама мазмұнына сай жасалатын өзгерістер кезеңдері

Даму бағдарламасын құрастыруға қойылатын талаптар

Бағдарламаның білім беру үрдісін жаңартудағы негізгі бағыттары

Даму бағдарламасын құрастыру кезеңдері

Ұйымның даму бағдарламасын жасаудың негізгі мәні

Өзіңіз оқитын немесе жұмыс істейтін білім беру ұйымынң даму бағдарламасына талдау жасап, оны өзгерту немесе мақұлдау үшін сараптама жасаңыз.

 

Үшінші бөлім бойынша сұрақтар мен тапсырмалар

1. Педагогикалық  жобалауды ұйымдастыру нысандары

2. Жобалауды ұйымдастыру құрылымы мен компоненттері

3. Дамыту жобасының мазмұндық құрылымы

4. Жобалау негізідегі педагогикалық ұжымның өзгерістері

5. Инновациялық  жобалауға қойылатын талаптар

6. Мақсатты жобаларға тән белгілер

7. Жобалау   алды   даярлық жұмыстарының құрылымы

8. Жобаның негізгі бөлімдеріне талдау жасаңыз

9. SWOT-талдаудың мәні мен мазмұны

10. PEST- талдаудың ерекшелігі

11. Жобалаудың логикалық құрылымына сүйене отырып өзіңіз оқитын не жұмыс істейтін педагогикалық жүйені өзгерту жобасының құрылымын жасаңыз

12. Жобалауды ұйымдастыру шарттарын анықтау қажеттігі неде?

13. Жобалауды ұйымдастыру шарттарын атап, сипатама беріңіз.

14. Жобаны жүзеге асыру кезеңдері

15. Жобаны жүзеге асыру барысының мониторингі

16. Жобалау құжаттары мен эксперттердің сараптамалары

17. Жобаның    аяқталуын рәсімдеу талаптары

18. Жоба жетекшілеріне қойылатын талаптар

19. Жобалау үрдісінің үздіксіз циклын құрайтын алгоритмі

20. Педагогикалық ұжымда жобалауды жүзеге асырудағы міндеттер

21. Педагогикалық жүйелердің жобалау негізіне неліктен субъектінің өзіндік дамыту жүйесі ретінде алынатыны мысалдар арқылы дәлелдеңіз.

22. Педагогикалық жобалаудың қайта жаңғыртушылық деңгейлеріне сипаттама беріңіз.  

23. Жобалаудың басқа басқару амалдарынан ерекшелігі неде?

24. Педагогикалық жобалаудың міндеттері

25. Жоба құрастырудың жалпы логикасы

26. Педагогикалық жүйелерді классикалық сипатта басқарудың мәні

27. Педагогикалық жүйелерді басқаруда жобалауды ұйымдастырудың мәні мен ерекшеліктері

28. Жобалау ресурстары мен оны ұйымдастыру

29. Жобаны жүзеге асыратын топтар не командаларға қойылатын талаптар.

30. Жобалау негізіндегі ұйымдастыршылық өзгерістер мәні

31. Педагогикалық жобалаудың нәтижелері неге байланысты анықталады?

32. Педагогикалық жүйе ретіндегі білім беру ұйымдарының мақсаттар жүйесі қалай анықталады?

33. Педагогикалық мақсаттық- бағдарлы жобаларды ұйымдастыру кезеңдері

34. Жобалау негізінде білім берудің құзыреттілік нәтижелерін қалыптастырудың  мазмұны және технологиясын сипаттаңыз.

35. Мақсаттық - бағдарлы жобалау  барысындағы аралық нәтижелерді бағалау кезеңдері мен көрсеткіштері

36. Белгілі бір педагогикалық жүйені негізге ала отырып, берілген кезеңдерге сай ұжымды дамытудың жобасын жасаңыз және алынатын нәтижелерді бағалау көрсеткіштерін белгілеңіз.

37. Жобалау негізінде ұжымның өзгерістерін   қамтамасыз ететін ресурстар.

38. Педагогикалық әрекеттерді жобалау технологиясының кезеңдеріне сипаттама беріңіз

39. Иновациялық үрдістерді жобалау технологиясына қойылатын талаптар.

40. Педагогикалық жобалауға дайындық мазмұны

41. Педагогикалық ұжымның инновациялық мүмкіндіктерін дамыту жобасы негізінде оның барлық кезеңдерін қамти отырып, берілген үлгімен өзіңіз үшін өзекті тақырыптағы жоба құрастырыңыз және оны топпен талқылыңыз.

42. Жобаны бағалау көрсеткіштерін жасап, өз жобаңызды бағалаңыз.

43. Жобалаудың дәстүрлі әдістемелік шаралардан айырмашылығын мысалдар арқылы ажыратыңыз.

44. Ұйымның даму бағдарламасы - жобалау әрекетінің  нәтижесі  ретінде

45. Даму бағдарламаларын жобалау мазмұны

46. Бағдарламаның құрылымы мен  міндеттері

47. Бағдарлама мазмұнына сай жасалатын өзгерістер кезеңдері

48. Даму бағдарламасын құрастыруға қойылатын талаптар

49. Бағдарламаның білім беру үрдісін жаңартудағы негізгі бағыттары

50. Даму бағдарламасын құрастыру кезеңдері

51. Ұйымның даму бағдарламасын жасаудың негізгі мәні

52. Өзіңіз оқитын немесе жұмыс істейтін білім беру ұйымынң даму бағдарламасына талдау жасап, оны өзгерту немесе мақұлдау үшін сараптама жасаңыз.

 

Үшінші бөлім бойынша негізгі әдебиеттер

 

1. Шапиро В.Д. и др. Управление проектами. - СПб.: «Два ТРИ», 1996.

2. Зуев С.Э. Управление изменениями. Социальное проектирование. Учебно-методический комплект по курсу, МВШСН. − М., 2003. −С.72.

3. Безруков В.С. Проектирование педагогических систем. − Самара, 2007. − с.315

4. Тряпыцина А.П., Радионов В.Е. Теоретические основы педагогического проектирования. − СПб., 1996. − с.196

5. Дункан В.У. Путеводитель в мир управления проектами. − Екатеринбург, 1998. −С.45-142.

6. Колесникова И.А. Горчакова-Сибирская М.П. Педагогическое проектирование. − М., 2005. − с.288

7. Ляхов И.И. Проектная деятельность (социально-философский аспект). −М., 1996. -356 с.

8. Ушаков К.М. Ресурсы управления школьной организацией. −М.: Изд. Сентябрь, 2000.

9. Бахишева С.М. Педагогикалық жүйелерді басқарудағы жобалау және оның ғылыми-теориялық негіздері, монография. − Алматы, 2009.

10. Senge, Р. «The Fifth Disciplinepline: The Art and Practice of the Learning Organization» Сенге П.«Пятая дисциплина: искусство и практика самообучающейся организации» /пер. с англ.-ЗАО «Олимп-бизнес», 2003. -408

11. Масюкова Н.А. Теория и практика проектной деятельности в системе ПК работников образования: дисс. ... д.п.н. − Минск, 1999. −340 с.

12. Взятышев В. Ф. Методология проектирования в инновационном образовании — М., 1995.

13. Гаспарский В. Праксеологический анализ проектно-конструкторских разработок. — М., 1978.

14. Джонс Дж.К. Методы проектирования / Пер. с англ. — 2-е изд., - М., 1986.

15. Хилл П. Наука и искусство проектирования: методы проектирования, научное обоснование решений. — М., 1973.

16. Анисимов О. С. Основы методологического мышления. — М., 1989.

17. Бедерханова В. П. Становление личностно ориентированной позиции педагога. — Краснодар, 2001. 

 

 

IV. ОҚУШЫЛАРДЫҢ ЖОБАЛАУ ӘРЕКЕТТЕРІН ҰЙЫМДАСТЫРУ

 

 1. Оқытудағы жобалау және оқушылардың жобалау әрекеттері.

Оқытудағы жобалау. Әлеуметтік – мәдени контексте алғанда жобалауды оқыту әрекетін басқарудың түрі деп қарастыру және оның ерекшеліктерін ескере отырып, жобалау арқылы оқушыны дамыту міндеттерін орындау мүмкіндігі белгілі. Бірақ бұл жағдайда жобалау әрекетін ұйымдастыру әлеуметтік жобаларды жүзеге асырумен бірдей деуге болмайды.

Жобалау әрекеті мектеп жасындағы оқушының барлығына да бірдей жүргізілмейді, ол әр сатыдағы (бастауыш, негізгі, жоғары сыныптар) оқушылар үшін түрлі қызмет атқарады, түрлі мақсаттар қойылады және түрліше орындалады.

Мектепте ұйымдастырылатын жобалаудың мақсаты өнім алу ғана емес. Оқушы үшін жобалау әрекетіне қатысу оның өз бетімен жұмыс істеуге ұмтылуына ықпал етсе, мұғалім үшін ол педагогикалық міндеттерді орындау құралы болып табылады. Сондай – ақ, жобалау әрекеті оқу әрекетін түгелдей алмастыра алмайды және ол мектепте жүргізілетін жұмыстардың жалғыз ғана тиімді түрі деп те есептелмейді.


Дата добавления: 2018-10-27; просмотров: 516; Мы поможем в написании вашей работы!

Поделиться с друзьями:






Мы поможем в написании ваших работ!