Бос калган орындар ДНК полимераза комегымен комплиментарлы нуклеотидтермен толтырылады
25. Крик постулаты анықтайды
-Биологиялық жүйедегі тукым куалау акпаратынын берылу типтері мен бағытын аныктайды
26. ДНҚ ілісуші тізбегінің синтезінің лидерлік тізбектің синтезделуінен ерекшелігі—
1) -узык-узык оказаки фрагменттерынен турады
2)5-3 бағыттында қозғалады
3) РНК қозғышы яғни РНК праймерлер бос орындарды толықтырады
27. Табиғаттағы тұқым қуалау ақпараттың тасмалдану түрі
Репликация
Транскрипция
Трансляция
Жалпы жане арнайы
28. Репликация үдерісін тән генетикалық ақпараттың тасмалдануының типін көрсетіңіз
ДНК-ДНК
29. Әрбір бастапқы ДНҚ тізбегінің жаңа түзілетін ДНҚ тізбегіне матрица болатын ұстанымы
Жартылай консервативтылык
30. Репликацияның бір мезгілде ДНҚ ның бірнеше жерден басталу ұстанымы
Екы багытты репликация
31. Жаңа ДНҚ тізбегінің 5'- тан 3' бағытына қарай синтезделу ұстанымы
униполярлылығы
32. ДНҚ тізбегінің босаңсытуын (деспиралдануын) қамтамасыз ететін фермент
Топоизомера
33. Репликацияның аяқталуын көрсететін фермент
Лигаза
34. Репликациялық айырдың тұрақтылығын қамтамасыз ететін фермент
SSB
35. ДНҚ-ның жаңа тізбегінің синтезделуін бастайтын фермент
ДНК полимераза
|
|
|
36. Репликациялық айырдың пайда болуын қамтамасыз ететін фермент
Хеликаза
37.ДНК тізбегін бөлетін фермент қандай нөмермен белгіленгенін анықтаңыз және қалай аталады?
Хеликаза
38. Репликативті айырды тұрақтандыратын фермент қандай нөмермен белгіленгенін анықтаңыз және қалай аталады?
10-SSB
39. Аденин 600 000 , ал гуанин— 2 400 000 тең болғанда, ДНҚ молекулаларының репликациясына қанша және қандай бос нуклеотидтерді қажет етеді?
6000 000
40. Адамның бір сомалық жасушасының 46 хромасомадағы ДНҚ молекуласының барлық массасы 9⋅10−9 мг. Репликациядан кейін ДНҚ моллекуласының массасы неге тең болады?
18⋅10−9
41.Теломер құрлысы нені сипаттайды? Коп кайталанатын фрагменттерден турады
42. Хромосомалар ұштарын ұзартаттын фермент
Теломераза
43. Теломераза активті
44. Жаңа ДНҚ молекуласының ұштарының репликацияланбай қалу мәселесі байқалады
Адамда
Эукариоттарда
45. ДНҚ молекуласының жаңа тізбегінің ұштарының ұзаруы тән
Жыныс жасушаларына
Ісік жасушаларына
|
|
|
46. Хромосоманың теломерлік бөліктерінің қызметі
жасушалардың бөліну санын реттеуге қатысады
хромосомалардың ядро матриксіне бекінуіне қатысады
Репликацияланбай калудан сактайды
47. Теломер құрлысы
Белок Rap 1
48. Теломеразаның белсенділігі жоғары болатын жасуша
Ісік
49. « Хейфлик лимиті» неше рет бөлінуін реттейді
50. Теломерлердің орны
Хромасома ұштары
51. Теломеразаның белсенділігі жасушада байқалмайды
Репликациядан кейінгі кезеңнен басқа кезеңдерде
52 . «Хейфлик лимиті» анықтайды
жасқа байланысты жасуша бөлінуінің төмендеуі
жасушаның бөліну санының адам жасына тәуелділігі
53.Теломераза жұмысының кезеңі
Иницияция
Элонгация терминация
54. Теломераза ферментінің қызметі
ДНКнын Матрицалық тізбегін ұзартады
55. Теломераза жұмысынң кезеңі
Иницияция
Элонгация терминация
56. Жаңа теломердің түзілуінде бір теломерге ұзару үдеріс
Элонгация
57.Теломеразаның бір теломерлік келесі бөлікке ауысуы
Транслокция
58. Сома жасушасының репликациясынан кейінгі №2 сурет қандай өзгеріске ұшыраған?
|
|
|
калыпты жасуша
59. «Хейфлик лимиті» нені білдіреді?
1. + жасқа байланысты жасуша бөлінуінің төмендеуі
2. + жасушаның бөліну санының адам жасына тәуелділігі
60. Теломераза циклының қай сатысы б - әріпімен белгіленген
61.ДНҚ-РНҚ полимераза комплексінің түзілу орны
Промотор
62. Ақуыз синтезіне матрица болатынРНҚ
А-РНК
63. Ядродағы а-РНҚ ДНҚ-ның бір тізбегімен синтезделеді. Ол процессті қалай атайды?
Транскрипция
64. а-РНҚ-ның пісіп- жетілуі кезінде арнайы ферменттердің көмегімен интрондар кесіліп, экзондар тігіледі. (процессинг) Геннің ақпараттық бөлігі қалай аталады? экзон
65. Эукариоттардың генетикалық аппараты: экзон-интрон-экзон қатарынан тұрады. Бұндай құрылымдық функционалдық ұйымдасу транскрипциясының ерекшелігі. Осы схемаға сәйкес а-РНҚ- ны анықтаңыз.
Экзон экзон экзон
66. Ақуыз синтезі бірнеше реттік этаптан тұрады. Бірінші жетілмеген а-РНҚ-ның синтезделуі қажет. Бұл процесс қалай аталады? транскрипция
|
|
|
67. Төмендегі жауаптардың ішінен РНҚ – полимеразаның кор-ферментінің атқаратын қызметін сипаттайтын ЕҢ ДҰРЫСЫ толық жауабы қайсы?
трансляцияның терминациясы
транскрипцияның элонгациясы
68. РНҚ-полимеразаның ДНҚ-мен байланысатын бөлігі
Промотор
69. ДНҚ-РНҚ полимераза комплексінің түзілу орны
Промотор
70.Процессинг жүретін ағза
Адам
Эукариоттар
70.Процессинг жүретін ағза адам
71. Сплайсинг үдерісі интрондардың қырқылуы
72. ДНҚ молекуласының келесі нуклеотидтік қатары берілген. 5'-ATAGGC-3 ' 3’-UAUCCG-5’
ДНҚ-ның осы бөлігінен а-РНҚ молекуласын синтездеңіз.
73. Транскрипция мен репликация ұқсастығын табыңыз.3 сатыдан тұрады инициация элонгация терминация
74. 1970 жылы РНК молекуласы (про-аРНҚ) полипептидтік тізбекте синтезделетін аминқышқылдар қатарынан да көп триплеттерден тұратыны дәлелденді. Оны қалай түсіндіруге болады? Процессинг
75. 22 жасар қызда туберкулездің ашық формасы екені анықталды. Тағайындалған дәрілер кешенінде құрамында ДНҚ- ға тәуелді РНҚ полимеразамен байланыстыратын прокариоттардың туберкулез қоздырғышын тежеуі қандай процесске негізделген?Транскрипция
76. Адамда гендік аппарат саны 30000 генді құрайды, ал антиденелер саны миллионға жуық. Осынша антидене түзілуі үшін қандай механизм жұмыс істейді?
77. Суретте қандай процесс көрсетілген? Транкрипция.а-РНК тізбегінің синтезі
78. а-РНҚ синтезінің бағытын көрсетіңіз 5-3
79. Тұмаудан жазылған балада а-РНҚ-ның синтезінің артуына байланысты иммуноглобулиннің мөлшері көбейді. Қорғаныштық ақуыздардың көбейюі қандай процесс нәтижесінде жүзеге асады? Трансляция транскрипция
80. ДНҚ молекуласының келесі нуклеотидтік қатары берілген:
5'-GGACTA-3 '
3'-CCTGAT-5 '
Түзілген а-РНҚ-ның нуклеотидтік қатары: 5'-GGACUA-3 '
Транскрипцияның жүруін сипаттайтын нұсқаны көрсетініз:
81. Аминқышқылының бірнеше кодонмен кодталуын анықтайтын генетикалық код Артықтылығы
82. Мағынасыз кодондар саны 3
83. Генетикалық кодтың бір сипаттамасы – артықшылығы. Бұл нені білдіреді? Аминқышқылдар бірден артық кодондар санымен анықталады.
84. Генетикалық кодтың артықтылығы- бірнеше триплеттің бір аминқышқылын кодтауы.
Қай аминқышқылы бір триплетпен кодталады? Met Метионин AUG, Trp Триптофан UGG
85. Тірі ағзаларда генетикалық кодтың бірдейлігін көрсететін қасиеті Универсалдығы
86.Триплетпен не кодталады? аминқышқылы
87.Генетикалық кодтың бірлігі триплет
88. Бір аминқышқылын 1-6 дейінгі кодондармен кодталуын сипаттайтын генетикалық кодтың
Қасиеті Артықтылығы
89.Төмендегі жауаптардың ішінен егер ДНҚ-дағы нуклеотидтер қатары ақуыздағы амин
қышқылы қатарына сәйкес келесе, бұл генетикалық кодтың қандай қасиетін сипаттайды? коллинеарлығы
90. Генетикалық кодтың қасиеттері- триплеттігі және артықтылығы екені белгілі. Кодталған триплетте қай нуклеотидтің ауысуы оның мағынасын өзгертпейді? 3-інші нуклеотид
91. 64 кодон бар екені белгілі. Олардың қаншауында аминқышқылдар жайлы ақпарат бар және стоп-кодон болып табылады? 61-інде аминқышлдар жайлы ақпарат бар, 3-еуі стоп-кодон
92. Орақ тәрізді жасушалық анемияда гемоглобиннің альфа және бета- тізбектерінде аминқышқылдарының ауысуы жүреді. Қайсысы HbS -ке сәйкес келеді ( орақтәрізді анемия кезінде )? Глутаминнің валинге алмасуы бета тізбек деп коймай жатр айгерм
93. Рибосомада синтезделген полипептид, 54 аминқышқылынан тұрады. Ақпараттық РНҚ-да синтез кезінде матрица ( қалып ) болған қанша кодон бар? 54 кодон
94. Пептид синтезі жөнінде ақпарат тасымалдаушы,110 амиқышқылдарының қалдықтарынан тұратын ДНҚ ұзындығы қандай ? 330 нуклеотид
95. Полипептидтік тізбектегі аминқышқылдар құрамындағы нуклеотид жұбының өзгеруі- нүктелік мутациядан екені анықталды. Бұл генетикалық кодтың қандай қасиетіне негізделген? Қайта жабылмайтындығы
96. Аминқышқылдардың тізбегіндегі ақуыз молекуласы туралы ақпарат ДНҚ молекуласындағы төрт түрлі ну
,,,,,,клеотидтер тізбегі түрінде жазылған , әр түрлі аминқышқылдары 1-ден 6-ға дейінгі триплеттермен кодталады. Бұл генетикалық кодтың қай ерекшелігі болып табылады? Артықтылығы
97. Ғалымдар аминқышқылдық тізбекті рибонуклеаза ферментінің молекуласынан анықтаған. Бұл тізбек жасушада қалай кодталған ? триплет түрінде
98. Триплетте төрт азоттық негіздердің үш түрлі үйлесімдері 4³=64 кодонды құрайды, сондықтан аминқышқылдары әр түрлі триплетпен кодталған. Ақуыз синтезі үшін пайдаланылатын аминқышқылдардың т-РНҚ санының көп болуы немен түсіндіріледі? артықтылығы
99. «Генетикалық код» тақырыбы бойынша студенттерден сұрау барысында оқытушы: «Генетикалық код неліктен универсалды?» деген сұрақ қойды. Бұл сұрақтың дүрыс жауабы: «Себебі ол ...» Генетикалық код қарапайымдылардан бастап адамға деін бірдей және біркелкі қызмет атқарады.
100.Студенттер генетикалық кодтың ерекшеліктерін оқып үйренгенде алты кодон кодтайтын аминқышқылдарын, 5 аминқышқылдарына – 4 кодон жауап беретінін анықтады. Басқа аминқышқылдары 3 және 2 кодонмен кодталады және 2 аминқышқылы 1 кодонмен кодталады. Студенттер генетикалық кодтың қандай қасиетін ашты? Артықтылығы
101. т-РНҚ-сайтына не байланысады? Аминқышқылы
102. Трансляцияға қатысатын фермент Аминоацил-Т-РНҚ-синтентазалар, пептидил-трансферазалар
103.Ересек адамның гемоглобині (HbA) екі α- және екі β-пептидтік тізбектерден тұратын тетрамериялық ақуыз. Бұл ақуыздың құрылымы қандай? Төртінші реттік гемоглобин Л немесе Л2Б2
104.Ақуыз синтезінің сатыларының бірі кодон мен антикодонды тану болып табылады. Екінші триплет а-РНҚ-УАУ. Қай триплет т- РНҚ –ның антикодоны ? АУА
105. Трансляцияға қатысатын фермент Аминоацил-Т-РНҚ-синтентазалар, пептидил-трансферазалар
106. Ақуыз синтезі а-РНҚ молекуласына байланысқан рибосомалар бойынша жүзеге асырылады. Қандай РНҚ аминқышқылдарды рибосомаларға тасымалдайды т рнқ
107. Информосоманың сипаттаңыз? Синтезделуге тиісті нәруыз молекуласының құрылымы туралы ақпарат жазылған денешік
108. Рибосома құрамын анықтаңыз? Рибосомалық РНҚ-лардың негізгі 3 тізбегінен, арнайы рибосомалық белоктардан
109. ДНК молекуласындағы ақуыздың синтезделу үдерісін сипаттаңыз? трансляция
110. Төмендегі жауаптардың ішінен әрбір аминқышқылының ЕҢ ДҰРЫСЫ шифрі қайсы? Түсінбедім
111. Төмендегі жауаптардың ішінен ақуыздар биосинтезіне қатысатын ең негізгі бірліктері қайсы?Аминқышқылдар, ферменттер, а-РНҚ,т-РНҚ, рибосома
112. Прокариоттардағы трансляцияның басталуы рибосоманың пептид орталығына аминқышқылдың қосылуымен байланысты. Келесі аминқышқылдардың қайсысы синтезделген ақуыз молекуласында бірінші болып табылады? Фенил метионин
113. Жасушадағы ақуыздың биосинтезін зерттеу үшін тышқан жасушаларына таңбаланған аминқышқылдары аланин және триптофан енгізілді. Органеллалардың қайсысында таңбаланған аминқышқылдардың жиналуы байқалады? рибосома
114. Жасушаға рибосоманыңқұрылымынаәсерететінпрепараттаренгізілді. Қайпроцесстербіріншібұзылады? Нәруыз синтезі ТРАНСЛЯЦИЯ
115.Ақуыз синтезінің сатыларының бірі кодон мен антикодонды тану болып табылады. Екінші триплет а-РНҚ-УАУ. Қай триплет т- РНҚ –ның антикодоны ?АУА
116. Науқасқа көптеген белоктар қажет. Қандай препарат қолдану керек?
117.Молекулалық биологияның орталық догмасы бойынша ақпарат тұқымқалаушылық бағытымен беріледі деген ұғым болды «ДНҚ-РНҚ-ақуыз» .Ал ретровирустарда бұл қалай беріледі? РНҚ-ДНҚ-ақуыз
118. Науқастың қанының құрамында гранулярлы эндоплазмалық торға рибосомаларды бекіндіретін магний иондарының төмендегені анықталды. Бұл ақуыз биосинтезінің бұзылуына әкелетіні белгілі. Ақуыз биосинтезінің қандай сатысы бұзылады?Трансляция
119.Бір адамның әртүрлі жасушалары бірмезгілде түрлі белоктарды синтездеуге қабілетті. Бұл мүмкін, себебі: днқ гендерінің активтілігіне байланысты
120. Тұмау вирусы клеткаға енді. Жасуша белоктарының биосинтезі механизмі вирустық ақуыздың синтезі пайда болғандай етіп қайта ұйымдастырылды
Полирибосомалардда
121. Жасушада репрессор –ақуызы белгілі. Осы ақуыздың аминқышқылдық ретін қандай ген кодтайды?
Регулятор
122.Лактозалық оперонды активтендіретін не?
Индуктор
123.Лактозалық опероның элементі
Промотор,репрессор ген оператор құрылымдық гендер,z,y.a белок репрессор,индуктор
124. Лактозалық оперонның активтенуі үшін қажет
репрессор-ақуызының
индуктормен байланысуы
125. РНҚ-полимераза байланысатын геннің бөлігі
Промотор
126. Оператор
Геннің реттеуші ақуызбен байланысатын бөлігі
127. Опероның негативті бақылануындағы лактозаның ролі
ИНдуктор
128. Лактозалық оперонда оператормен байланысатын ақуыз
Репрессор
129. Оперон моделін ұсынған ғалым
Ф.Жакоб пен Монр
130. Оперон компоненті
Құрылымдық гендер
131. Репрессор-ақуызы байланысатын геннің бөлігі
Оператор
132. Адам жасушасында транскрипция жүрді. ДНҚ молекуласы бойымен ДНҚ-ға тәуелді РНҚ полимеразы ферменті нуклеотидтердің белгілі бір нақтылығына жетті, содан кейін транскрипция тоқтатылды. ДНҚ-ныңбұлбөлігіқалай аталады?
Терминатор
133. Лактоза оперонының гипотезасына сәйкес (Jacob, Mono, 1961) Escherichiacoli индукторы - бұл жасушаға қоршаған ортадан түсетін лактоза. Лактозаны ыдыратын ферменттер синтезін қалай арттырады және оперонды қалай іске қосады?
Лактозаның жасушада болуы операторлар бос репрессор ақуызының лактозамен байланысы
134. Ғалымдар Франсуа Жакоб және Жак Моно 1961 жылы прокариоттардың (оперондық модель) генетикалық құрылысының жалпы схемасын ұсынды. Бұл модельдегі репрессорлық ақуыздың рөлі қандай?
Оператордың қызметіне әсер етеді
135.Бактерия оперонының жұмысы зерттелуде. Репрессорлық ақуыздан операторды босатты. Осыдан кейін жасушада қандай процесс жүреді:
Транкрипция процесі,құрылымдық гендердің трансляциясы
136. E. coli геномының репликациясын эксперименттік зерттеу кезінде жаңа синтезделген ДНҚ-ның фрагменттері анықталды. Олардың көмегімен ферменттер полинуклеотидті байланыс қалыптастырады?
137. Полипептид молекуласындағы амин қышқылының қалдықтарының тізбегі белгіленеді. Бұл жүйе ДНҚ-ның мұндай бөлігінде нуклеотидтердің белгілі бір орналасуына сәйкес келеді:
Құрылымдық ген
138. Триптофан оперонынтоқтататын-бұл триптофан депаталады. Триптофан қалайоперондыблоктайды?
Триптофан белок репрессормен байланысып, оны активтендіреді.Осы активті комплекс оператор генге жалғанып,транскрипцияны блоктайды.
139.Экспериментте лактозадан кейінгі бета-галактозидазаның белсенділігінің жоғарылауы E. coli көрсеткен мәдениет ортасына енгізілді. Лактоза оперонының қандай бөлігі осы жағдайларда репрессордан босатылады?
140. Гендер белсенділігінің реттелу типін анықтаңыз
Позитивті бақылау
141. Эукариоттарда «молшылық» гендермен реттелетін гендер активтілігінің реттелу
деңгейі
Гендік деңгейдде
142. Эукариоттар гендері экспрессиясының посттрансляциялық деңгейдегі реттелуін бақылайтын факторлар:
143. Эукариот генінің активтілігінің реттелу деңгейлері:
Транскрипциянық гендік деңгейінде
144. Эукариоттар гендері экспрессиясының посттрансияциялық деңгейдегі реттелуінің бұзылуы, қандай аномальдық заттардың түзілуіне әкеледі:
Темір жетіспейтін анемия
145. эукариоттардағы гендер экспрессиясының реттелу типтері
ҰЗАҚ ЖӘНЕ ҚЫСҚА МЕРЗЫМДЫ
146. Эукариоттардың гендер белсенділігінің бастапқы реттелуін бақылайтын элементтерді көрсетіңіз
147. Сплайсинг сызбасының өзгеруі қай деңгейдегі реттелуге мысал бола алады:
148. Эукариоттардағы гендер белсенділігінің реттелуіндегі энхансердің рөлі:
149. Рибосоманың антибиотикалық молекулаларды қосудан кейінгі жұмысының өзгеруі реттелудің қай деңгейіне мысал бола алады?
150. Постранскрипциялық деңгейдегі про-а-РНҚ-ға тән:
151. Эукариот гендерінің белсенділігі транскрипциялық деңгейде қандай өнімнің түзілуіне әкеледі
А-РНҚ
152. Зертханалық жағдайларда, сайленсерлерді зерттеу үшін эксперимент жүргізілді. Эукариоттардағы сайленсер генінің гендер белсенділігіндегі рөлі:
ТРАНКРИПЦИЯ ЖЫЛДАМДЫҒЫН ТӨМЕНДЕТЕДІ 153. Эукариоттық жасушаларда транскрипцияны реттеу кезінде РНҚ полимераза ДНҚ-ның қай бөлігімен байланысады?ПРОМОТОР
154. Эукариот гендерінің белсенділігі транслияциялық деңгейде қандай өнімнің түзілуіне әкеледі
АҚУЫЗ(ПОЛИПЕПТИДТИК ТИЗБЕК)
155. Адамдарда лактозаны лактаза ферменті ыдыратады. Лактозаның ыдырамауы немен түсіндіріледі:
156. Төмендегі жауаптардың ішінен эукариот жасушаларының гендері белсенділігінің геномдық деңгейде бақылануын сипаттайтын ЕҢ ТОЛЫҚ дұрыс жауабы қайсы?
157. Адениннің гуанинге алмасуынан болатын гендік мутация
Транзиция
158. Триплеттегі нуклеотидтің өзгеруінен мағналы кодонның мағнасыз кодонға айналуына алып келетін гендік мутация
Нонсенс-мутациялар
159. Митохондриялардағы ДНҚ –ның құрылысының өзгеруі қандай мутацияға жатады?
ХРОМОСОМАЛЫк
160. Динамикалық мутациялар тән, тек
Адамдарға
161. Қандай үрдістің дұрыс жүрмеуі гендік мутациялардың себебі болады?
РЕПЛИКАЦИЯ
162. Адамдарда УК сәулесінің әсерінен терінің пигментациясы күшейеді. Бұл қандай өзгеріс нәтижесінде пайда болады?
163. Темекі түтініндегі химиялық элементтер ДНҚ молекуласындағы нуклеотидтерд қатарын аденинді тиминге немесе гуанинді цитозинге алмастыра алады. Бұл қандай мутация?
Трансверсия
164. Науқаста ұзақ уақыт темекі шегуден қызыл иегінде метастаздалған жаңа түзілістер анықталды. Төменде келтірілген үдерістердің қайсысы жаңа түзілістің себебі болып табылады?
МУТАЦИЯ
165. Нейтралды мутацияларға алып келе алатын генетикалық кодтың қасиеті
АРТЫҚТЫЛЫҚ
166. β-каротин, С және Е дәрумендері ДНҚ-дағы спонтанды өзгерістерді төмендететіні белгілі. Бұл заттар қандай топқа жатады?
АНТИМУТАГЕНДЕР
167. Гемолитикалық анемияның ауыр түрімен ауыратын науқастың гемоглобиннің бета тізбегіндегі глутамин аминқышқылының валинге алмасуына байланысты эритроциттерінің пішіні орақ тәрізді. Мутацияның қандай типі анемияның дамуына себеп болған?
МИССЕНС-МУТАЦИЯ
168. Генетикалық зертханада ақ Вистар егеуқұйрықтарының ДНҚ молекуласымен жұмыс барысында нуклеотидтердің алмасуы жүргізілді. Нәтижесінде полипептидтік тізбекте тек бір ғана аминқышқылы өзгерді. Байқалған өзгеріс қандай мутация нәтижесі болып табылады?
ТРАНСВЕРСИЯ
169. Антисептик профлавин және акридиндік бояулар көрші орналсқан негіздердің арасына еніп, ДНҚ деформациялануына, инсерцияға алып келеді. Аталған өзгеріс қандай мутация типіне алып келеді?
170. Жасушада геннің құрылымдық бөлігіндегі бірінші экзонда мутация болды. Ондағы жұп нуклеотидтер 290-нан 288 болып азайды. Бұл қандай мутация типіФРЕЙМШИФТ
171. Кейбір химиялық элементтер (брома препараттары, профлавин және т.б.) инсерция инсерция типті мутацияларға алып келетіні белгілі. Егер бұл өзгерістер геннің құрылымдық бөлігінде болса қандай муатацияға алып келеді?
172. ДНҚ молекуласындағы матрицалық тізбекте мутация нәтижесінде ТАЦ триплеті АТЦ триплет өзгерді. Мұндай мутация типі аталады: Миссенс мутация
173. ATGCGA Гендік мутация типін анықтаңыз
ATACGA
174. Бірқатар гемоглобинопатияларда гемоглобиннің альфа- және бета тізбектеріндегі аминқышқылдарында өзгерістер болады. Төмендегі өзгерістердің қайсысы HbS (орақ тәрізді жасушалық анемияға) тән?Глу-вал
175. Дюшен үдемелі бұлшықет дистрофиясында науқастарда аномальды дистрофин ақуызының синтезделуіне алып келетін экзондардың делециялары анықталады. Мутация типін анықтаңыз
176. Күн сәулесі әсерінен адамның тері жасушаларындағы ДНҚ молекуласында көбіне түзіледі Витвмин Д
177. Молекулалық деңгейдегі антимутациялық кедергі болып табылатын геннің қаситеті жуп гомолгтык хромосоманын болуы, артыктылык триплеттилик
178. SOS репарациясының ерекшелігі
179. Репликация кезінде ДНҚ полимераза қызметінде болуы мүмкін қателіктер ДНК молекуласынын уштарынын репликацияланбай калуы
180. Бұл репарация типінде тимин димерлері және химиялық модификацияланған негіздер кесіліп алынады. Қандай репарция туралы айтылыр тұр?Рекомбинативтик
181. УК сәулесі әсерінен адамның ДНҚ молекуласында өзгерістер болды. Алайда, арнайы ферменттер көмегімен ДНҚ молекуласындағы өзгерістер бастапқы қалпына келді. Бұл құбылыс қалай аталады? Фотореактивация
182. Рекомбинативтік репарация кезінде қалпына келетін тізбек илесуши тизбек
183. Репарацияның қандай түрінде зақымдалмаған комплементарлық тізбек қажет емес? Мисметч
184. ДНҚ молекуласындағы бір тізбекті үзілулерді фосфодиэфирлік байланысты қалпына келтіретін фермент лигаза
185. Эксцизиялық репарация кезінде түрлі зақымдалуларды танитын фермент Гликозилаза
186. Бұл репарция жүйесі ДНҚ молекуласында зақымдалулар көп болып, жасуша тіршілігіне қауіп төнгенде іске қосылады. Қандай репарация типі туралы айтылып тұр? СОС репарация
187. Аутосомды рецессивті мутация бойынша гомозиготалы пигменттік ксеродермамен ауыратын балалар туылғанда қалыпты болып өмірге келеді. Бірақ, ерте балалық шақтарында күн сәулесі әсерінен олардың терілерінің зақымдалуы байқалады. Қандай үдерістің бұзылыстары пигменттік ксеродерма ауыруына алып келеді?
188. ДНҚ-да зақымдалулар көп болғанда жасуша эксцизиялық репарация арқылы оларды толығымен жөндеп үлгермейді. Нәтижесінде осындай ДНҚ молекуласында репликациядан кейін бастапқы тізбектегі зақымдалған жерге комплементарлы жаңа тізбекте нуклеотид қойылмай «бос қуыс» қалады. Репарацияның қандай типі арқылы аталған өзгерістер жөнделеді? Рекомбинативті
189. ДНҚ репликациясы нәтижесінде комплементарлық принцип сақталмай жұптаспаған негіздер орналасуы мүмкін. Жұптаспаған негіздер тек жаңа тізбекті ғана қамтиды. Мисмэтч репарациясы жүйесі жаңа тізбекті тауып, комплементарлы емес нуклеотидті түзетуі керек. Мисмэтч-репарациясы кезінде жаңа тізбекті танитын фермент метилаза
190. Әйел соляриде болғаннан кейін терісінде жаңа түзілістердің көбейгендігін байқады. УК сәулесі әсерінен нуклеотидтер жүйесіндегі өзгерістер жаңа түзілістердің себебі болып табылады. Қандай үдерістің дұрыс жүрмеуі жаңа түзілістердің пайда болуына алып келді?Репликация или репарация процессінің дұрыс жүрмеуі
191. УК сәулесі ДНҚ тұтастығын бұзып, мутацияға алып келетін пиримидиндік димерлердің түзілуіне алып келеді. Неліктен сәулеленген жасушалар қараңғыға қарағанда жарықта көбірек тіршілік қабілеттілігін сақтайды?Фотореактивация жарық
192. Пигменттік ксеродерма ауруымен ауыратындардың терілері күн сәулесіне өте сезімтал болып келеді. Сондықтан, тері рагі дамуы мүмкін. Қандай ферменттің синтезінің дұрыс жүрмеуі аталған ауруға алып келеді? Фотолеаза
193. Блум синдромы- бұл жоғарғы фотосезімталдық және репарацияның бұзылуымен сипатталатын ауру. Сидромның клиникалық белгілері бойдың өсуінің тежелуі, терінің гипопигментациясы, мойында және бетте «көбелек» тәрізді қызыл дақтардың болуы, ісік ауруларына бейімділік. Репарацияның қандай типінің дұрыс жүрмеуі Блум синдромының себебі болып табылады? Рекомбинативтік
194. Рактың көпшілік формасында гендік мутация нәтижесінде репликация қателігінен пайда болған жұптаспаған негіздердің репарациясы дұрыс жүрмейді. Жұптаспаған негіздердің репарациясының дұрыс жүрмеуі полипозды емес рактың қандай түріне алып келеді? Ток ішек рагы
195. Коккейн синдромы бойдың қысқалығымен (өсу гормонының қалыпты болуына қарамастан), бас сүйегінде кальцидің көп жинақталуымен, көру нервінің атрофиясымен, кереңдік және ерте қартаюмен сипатталатын ауру. Коккейн синдромында қандай ферменттің синтезінің дұрыс жүрмеуі байқалады?эндонуклеаза
196. ДНҚ зақымдалуын тексеруші, соныменқатар “геномның қорғаушысы” саналатын ақуыз:р53
197. Жасушалық циклді бастайтын циклин-CDK кешені циклин Д – СДК 4 ,6
198. Жасушаны митозға “өткізетін”және ол процесті реттейтін циклин-CDK кешені Б-СДК1
199. Жасуша пролиферациясының стимуляторы Д-СДК4,6
200. Адам терісінің жасушасы шамамен күніне бір рет бөлінеді. Тері жасушасы G1 бақылау нүктесінен өтпеуіне келесі шарттардың қайсысы себеп болуы мүмкін? Днк репликациясынын толык журмеуи
201. Келесітұжырымдардың қайсысы pRb ақуызының ролін дұрыс сипатайды? 1с1кт1н дамуын тежейд1,супрессор
202. Жасуша циклінің G1 бақылау нүкесінде «рұқсат» сигналын алған эукариоттық жасуша G2 кезенге отеды
203. Жасушалық циклдің реттелуіндегі циклиннің роліне ең жақсы салыстыру:
204. Cdk белсенділігін реттеуші «жасушалық циклді басқару жүйесі» механизмін қай тұжырым жақсы сипаттайды?
205. Жасуша циклін бақылауға қатысатын реттеуші ақуыздардың ыдырауы жүзеге асырылады убиквитиннің ... бекітілуі арқылы МСФ
206. Гиперфосфорланған күйде бұл ақуыз ДНҚ синтезін жүргізуге қатысатын Е2F транскрипциясы факторларын тежейді PRB
207. Cdk-циклин кешендерінің белсенділігін реттеуші қосымша деңгей қамтамасыз етіледі: BCL-2
208. МРF деңгейінің жоғарылауы алып келеді: Метафазага хромосома шратылып тыгыздалуына ядро кабыкшасынын жойылуына
209. Прогестерон стероиды МРF синтезін активтендіретіні белгілі. Бұл гормонды цитоплазмаға ендіргенде G2 –кезеңде тежелген бақа ооциттеріне не болады?
210. G2 –кезеңдегі бақа ооциттеріне ақуыз синтезінің ингибиторын қосса, онда бақа жасушасы
211. Митоз чекпойнтында жасуша циклінің тоқтау себебі
212.АРF белсенділігінің жоғарылығы тудырады
213. Хромосома кинетохорасын бөліну ұршығының микротүтікшелеріне бекітуді қамтамасық ететін кешен: когезин
214. Жасуша циклі арқылы өтуді бақылау процесінде маңызды роль атқаратын бұл супрессор гені зақымдалса, онда адамның көз торында ісік пайда болады. Бұл қандай ген?
215. Жасуша циклінің протекиназа ингибиторлары қандай ауруларды емдегенде қолданылуы мүмкін?
216. Апоптоз үрдісінде ультракүлгін сәулесінің әсерінен болатын ДНҚ зақымдануларды танитын фермент қандай?
217. Бұл ақуыздың жасуша цитоплазмасындағы арақатынасының өзгеруі митохондрия мембранасының өткізгіштігін жоғарлатады, нәтижиесінде ақуыздар оны тастап, каспазалық каскадты белсендіреді. Қандай ақуыз туралы айтылды?
218. Каспазалар әсер ететін цитоплазмалық нысана болып табылатын ақуыз
219. Жасушада осы фактордың болмауы, р53 ақуызының мөлшері жоғарлап, содан кейін «бұйрықтық апоптоз» басталады. Қандай фактордың болмауы апоптоздың белсенді болуына алып келеді?
220. Ақуыз, митохондрия каналдарын ашылуына және AIF и цитохром С протеазаларының босап шығуына, каспазалық каскадты белсендіруіне алып келеді. Митохондрия каналдарын ашатын ақуыз қайсы? ВАХ ВАК
221. Генетикалық бағдарланған жасушаішілік механизмнің атқаратын қызметі: қажетсіз немесе дефектісі бар жасушаны жою. Сондықтан да жасушаның органоидтары және нуклеотидтері көршілес жасушалармен жойылады. Дефектісі бар жасушаны жоюда апоптоздың тиімді типі қайсы?
222. Иондаушы немесе УК сәулеленуімен ДНК зақымданған кезде, топоизомераз II ингибиторлары және басқа да әсерлерден, p53 генінің экспрессиясы жүреді.
Қандай ақуыз арқылы ДНҚ зақымдануы туралы сигнал р53 геніне беріледі? Протеинкиназалар
223. Ядролық ақуыз-апоптоздың реттеуші немесе транскрипциялық факторы ДНҚ зақымданулары бар жасушаның бөліну үрдісін тоқтатып, апоптозды іске қосады. Қандай ақуыз апоптоздың көптеген гендерінің транскрипциялық факторы болып табылады? Р 53
224. Көп жасушалы ағзаның онтогенздік даму кезеңіндегі морфогенетикалық үрдістерде және жасушалар санының реттелуінде бағдарланған жасушаның өлімі маңызды рөл атқарады. Эмбриональдық морфогенез барысында саусақаралық «жарғақтардың» жойылуында тиімді апоптоздың типі қандай? Бұйрықты апоптоз
225. «Бұйрықтық апоптоз механизмінің» іске қосылуы, каспазалық каскадтың белсенділігіне байланысты болады. Жасушаның «өлім рецепторларының» адаптор ақуыздары арқылы іске қосылуы, прокаспазалардың белсенді болуына алып келеді. Қандай каспаза плазмалемадан келген синалға бірінші болып активтенеді? Каспаза 8
226. Алғаш рет бакуловируста апоптоз ақуыздарының ингибиторлары анықталды. Осы ашылудан кейін ашытқы саңырауқұлақтардан, сүтқоректілерге дейінгі барлық эукариоттарда ингибиторлар гомологтары анықталды. Апоптоз ақуыздарының ингибиторларының негізгі рөлі 3, 7, 9 каспазларының белсенділігін басып тастау. Апоптоз сигналдарының берілуін тоқтататын ингибиторды анықтаңыз? ІАР тұқымдасының белоктары
227. Жасушаішілік органеллалардағы кальцийді реттейтін препараттарды қолдану, жасушаішілік Ca2 + деңгейінің жоғарылауы эндонуклеаздардың тікелей белсенді болуына және митохондрияның өткізгіштігінің жоғарлауына байланысты апоптоздың индукциялануына алып келуі мүмкін. Апоптоздың іске асырылуына Ca2+,Mg2+‑ тәуелді эндонуклеазалар қатысады. Апоптоздағы Ca2+,Mg2+‑ тәуелді эндонуклеазалврдың қызметін анықтаңыз. Хромосомаларды тек нақты, линкерлік учаскелерде ғана бөліп ажыратады.
228. Арнайы жасушаның өлімінен (некроздан) апоптоздың ерекшелігі тән:табиги, алдын ала багдарланган процесс
229. Қандай жасуша өлімі үшін осы келтірілген сипаттамалар тән: хроматиннің тығыздалуы және жасушаның жиырылуы (қитоплазманың тығыздалуына байланысты ) жүреді, хроматин ядрода гомогенді масса түрінде орналасады, цитопалазма көлемі кішірейеді, жасуша өзінің пішінін өзгертеді?
230. Липидтердің пероксидті тотығуының салдарынан митохондрия несінің жоғарлауына алып келеді
231. Жедел лейкозбен ауыратын науқаста сүйек кемігін биопсиясын иммуноцитохимиялық зерттеуде ДНҚ фрагментациясы апоптозға тән белгілері бар жасушалардың саны көп мөлшерде кездесті. Апоптозда ДНҚ фрагментациясы ферменттің көмегімен жүреді:кальций магний тауелди эндонуклеазалар
232. Емізулі баланы зерттелгенде, қолдың үшінші және төртінші
саусақтарының қосылып қалғандығы анықталады. Апоптоздың типін анықтаңыз Бұйрық бойынша апоптоз
233. 10-12 аптасында түсік тастау қаупі болған жүктіліктен, 2600,0 г. салмақпен бала туылды. Туылғаннан кейін 12 сағаттан соң баланы тексергенде жағдайы ауыр болып, құсулар байқалды. Өкпенің екі жақты көптік қырылдары естіледі. Іші кебіңкі, жұмсақ. Балаға өңештің туа біткен ақаулығы диагнозы қойылды. Бұйрықтық апоптоздың бұзылуынан болатын өңештің даму ақаулығы қайсы? Өңеш атрезиясы
234. Ауру Д., 62 жаста, бұрын от жағушы болып жұмыс істеген, ауруханаға түскендегі шағымдары, жалпы әлсіздік, бірден азуы, дауысының жуандауы, тыныс алудың қиындығы, ауызындағы жағымсыз иістің, құрғақ жөтелдің болуы. Ларингоскопия жасағанда жұтқыншақтан ісік анықталды Апоптоздың қандай типі бұзылғанда ісіктің осы түрінің дамуына алып келеді?
235. Екінші күні тексеру кезіндегі орташа ауырлықтағы баланың күйі: терісі қызғылт шырышты қабыршықты, тіндердің тургорі біршама азайған. Асқазанын тексеру барысында 40 мл қою-қоңыр түсті қоймалжың зат бөлінді. Іш қуысының радиографиясын қарау кезінде, ащы ішектің атрезиясы, ішектің бітеулігі анықталды. Қандай механизм жұмыс істемеді баланың қуысты мүшелеріндегі қуыстардың түзілуінде? Бұйрықты апоптоз
236. Жасушаның ісіктік трансформациялануына алып келетін факторлар. Хим. Физ. Био. Мутагенди факторлар
237. Қалыпты жасушаның ісік жасушасына айналу үдерісі. Канцерогенез н/е онкогенез
238. Жасушаның ісіктік трансформациялануына себепші болатын вирус
239. Жоғарыда келтірілгендердің қайсысы физикалық канцерогендерге жатады, көрсетіңіз:УК сауле ,радиоативти ионданушы сауле
240. Жоғарыда келтірілгендердің қайсысы химиялық канцерогендерге жатады, көрсетіңіз:ароматты комирсутектер, ароматты аминдер нитрокосылыстар
241. Протоонкогеннің онкогенге айналу жолын анықтаңыз:
242. Жасушадағы гендер трансформациясының қандай қасиеттері онкогенездің себебі болуы мүмкін:
243. Адамдағы ісіктің 40-50% осы геннің мутациясынан болады. Кейбір жағдайларда бұл геннің мутациясынан тұқым қуалайтын, Ли Фрумен синдромы болады . Қандай ген туралы айтылды? Р 53
244. В отличие от нормальных клеточных штаммов линии аномальных бессмертных клеток (раковых) не стареют и содержат активного фермента. Фермент, который активен в злокачественных опухолях
245. Тоқ ішектің жанұялық аденоматозды полипозыды көп жағдайда АРФ геніндегі мутациямен байланысты. АРФ гені көптеген ұлпаларда экспрессияланады. Тоқ ішектің эпителий жасушаларында APФ маңызды рөл атқарады. АРФ гені қандай гендер тобына жатады? Супрессор
246. Темекі түтінінің құрамындағы химиялық заттар С (цитозиннің) А (аденинге) ауысуына алып келетіндігі бізге мәлім. Бұл өзгеріс p53 генінің нуклеотидтік қатарында орын алса, p53 ақуызының синтезі өзгеріп, онда оның ісіктің өсуін тоқтатын қызметі бұзылады. Осы геннің қызметі ісіктің өсуін басып тастау. p53 гені қандай гендер тобына жатады? Супрессор, антионкоген
247. Осы сатыда қалыпты жасуша геномының тұрақсыздығына, бақылаусыз және тоқтаусыз бөліну қабілетіне ие болады, бірақ өсудің реттелуі жасушааралық және ұлпалық бақылауда болады. Қатерлі ісіктің кезеңін анықтаңыз: Инициация
248. Осы кезең барысында трансформацияланушы жасушаның 10 есленіп көбеюі жүреді. Бұл кезеңнің ұзақтығы шамамен 15 жылдан 30 жылға дейін созылады. Қатерлі ісіктің кезеңін анықтаңыз: Промоция
249. Қатерлі ісік жасушалары жасушааралық байланысқа жауап беретін, беткейлік ақуыздардардан байланысты жоғалтып, негізгі ісіктен бөлініп, қан тамырларына еніп және оның беткі қабаты арқылы басқа мүшелерге таралады. Бұл көрініс қалай аталады?Метастаз
250.Ісік бір немесе одан да көп жасуша ағзаның бақылауынан шығып, бөліну жылдамдай бастағанда пайда болады. Жасуша бөлінуінің ағзаның бақылауынан шығуын сипаттайтын ісіктің қасиеті қандай?Автономдылыгы
251. Метастазданған ісіктерде көбінесе бірнеше типті жасушалар кездеседі, бірақ олардың бастапқы және кейінгі өсуі әдетте бір топ ісік жасушаларына байланысты болады. Бұл бір бастапқы жасушадан пайда болған жасушалар. Осы қатерлі ісікке тән, қасиетті анықтаңыз Моноклоналдылығы
252. Жасуша беткейінің терең өзгеруімен болатын, инвазивті өсу және метастаз беру сияқты қасиеттерімен анықталатын онкогенездің сатысы аталады: Прогрессия
253. Онкологтың қабылдауына 45 жастағы әйел келеді , онда оң жақ көкірегінде диаметрі 2 см-дей аурсыну байқалмайтын, жеке қатты консистенциялы ісік анықталды. Тексеру барысында сүт безінің фиброарданасы диагноз қойылды. Сүт безі қатерлі ісігіннің тұқым қуалау қаупінің жоғары болуын ақтайтын , 13q12 хромосомада орналасқан ген- BRCA2. Қандай топқа BRCA2 - гені жатады? Антионкоген немесе супрессор ген
254. Ер адам А. 54 жаста, 25 жыл бойы темекі шегеді, бояу шығаратын салада 10 жыл жұмыс істеп, үнемі бояйтын заттармен байланыста болған. 2 апта бұрын қан аралас зәрді байқаған. Тексеру барысында қуықтың сілемейлі қабығынан алынған биоптаттан ісік жасушалары анықталды. Содан «қуықтың рагы» диагнозы қойылды.
Төменде келтірілген факторлардың қайсысы ісіктің себебі болуы мүмкін? Химиялык фактор
255. 55 жастағы науқас К., төменгі еріннің рагының болуына байланысты оперативті ем алу үшін онкодиспансерге келді. Жиналған мәліметтерден, науқас шамамен 40 жыл бойына күніне 1 қораптан аса темекі шекендігі мәлім болды. Төменгі ерінде анық айқындалған шекаралары бар тығыз ісік бар. Ісігі бар тері зақымдалған. Жақ асты лимфалық түйіндер ісінген, ұстағанда тығыз болып сезіледі, аурсыну байқалмайды. Келтірілген үрдістердің қайсысы ісіктің пайда болу себебі болып саналады?Мутация
256. Дәрігерге 46 жастағы науқас М., үнемі аз мөлшерде қақырықтың бөлінуімен құрғақ жөтелдің, бас айналуының, әлсіздіктің болатынына шағымданды. 15 жыл бұрын ол атом электр станциясында болған апатты жоюға қатысқан. Лак және бояу шығаратын, химиялық өндіріс орнында жұмыс істейді. 25 жыл бойы күніне 10-15 темекі шеккен. Бір жыл бұрын өзін нашар сезінгендіктен темекіні тастаған. Бронхоскопия жасағанда негізгі оң бронхтың ісігін анықтады.
Ісіктің пайда болуының себебі нақты қандай мутация болуы мүмкін?
257. Көптеген ғалымдардың зерттеу жұмыстарында нитраттарды, кальций антагонистерін, бетта-адреноблокаторларды қабылдау кезінде стенокардия ұстамаларына, тіпті кейбір жағдайларда микард инфарктісіне және өлімге алып келетіні сипатталған. Яғни, дәрілік заттарды қабылдау кезінде әсер ету бағыты бойынша күткен жағдайдан басқа болады. Ағзаның осындай реакциялары қалай аталады? Пародоксальдық реакция
258. Дәрілік заттардың қалыпты мөлшерін бергенде науқастардың ағзасында олардың қанда жылдам метобализімі нәтижесінде терапевтикалық деңгейге жетпейді. Сондықтан, мұндай науқастар үшін дәрілік заттардың мөлшері стандартты мөлшерден жоғары болуы керек. Мұндай адамдар қандай метаболизаторлар тобына жатады? Жылдам немесе белсенді
259. Хирургияда бұлшықеттердің босаңсуы үшін дитилинді қолданғанда кейбір жағдайларда 2-3 минуттың орнына 2 сағатқа тыныс алу тоқтап қалуы байқалады. Мұндай жағдайларда, науқастарды осы уақыт аралығында жасанды тыныс алдыру арқылы құтқарып қалуға болады. Мұндай жағдайларды осы препаратты ыдыратуға қатысатын қандай ферменттің мутациясы байқалады? Холинэстераза
260. Тагакара ауруында жараларды сутегінің асқын тотығымен өңдеу тиімсіз. Бұл қандай ферменттің активтілігінің жеткіліксіздігімен байланысты? Каталаза
261. Науқасқа стандартты дозамен емдеу тағайындалды. Алайда, науқаста дәріні артық мөлшерде бергендей токсикалық әсер байқалады. Бұл науқас қандай метаболизаторлар тобына жатады? Баяу жүретін
262. Глюкозо-6-фосфат-дегидрогеназа ферменті жеткіліксіз адамдар тотықтырғыш әсерлері бар дәрілік заттарды қабылдағанда эритоциттердің гемолизденуі байқалады. Аталған геннің мутациясы Х тіркесті рецессивті типпен тұқым қуалайды. Осындай дәрілік заттарға сезімтал адамдардың генотипін анықтаңыздар: Хһ Хһ, ХһУ
263. Бұл аурулар тағамға бұршақ өнімдерін немесе олардың тозаңдарын пайдаланғанда олардың құрамы оттегінің радикалдарының түзілуіне қатысатын хинондар түзу арқылы гидролизденумен байқалады. Глюкозо-6-фосфатдегидрогеназа бойынша дефектілі эритроциттер бұл радикалдарға өте сезімтал және еріп кетеді. Қандай ауру туралы айтылып тұр? Фавизм
264. Адам ағзасының дәрілік заттарға фармакологиялық реакцияларының қалыптасуы жеке гендердегі «өзгеріс» түріндегі генетикалық факторлар байланыстылығын зерттейтін ғылым саласы аталады : Фармакогенетика
265. Дәрігерлер өз тәжірибесінде нақты бір дәрілік заттарға жоғары сезімтал адамдарды, қалыпты және сезімтал емес адамдар түрлі жиілікпен кездеседі. Фармакогенетика тұрғысынан алып қарағанда бұл немен байланысты?Генетикалык полиморфизм
266. Дәрілік заттардың ағзадағы барлық кезеңдері: енгізілу, таралу, биотрансформация, ағзадан шығарылуы анықталады: Фармакокинетика
267. Дәрілік заттардың әсер ететін «нысана-молекулаларын», рецептор-ақуыздарды және өнімдері патологиялық үдерістерге қатысатын гендер жатады: ІІ топ. Фармакологиялық полиморфизм
268. Туберкулезбен ауыратын науқасқа изониазидтің стандартты мөлшерімен емдеу тағайындалды. Бірақ науқаста артық мөлшері кезіндегі сияқты токсикалық әсер пайда болды. Ағзаның дәріге деген бұл реакциясы қалай аталады: Жоғары сезімталдық
269. Кейбір адамдарда дәрілік заттардың метаболизмге қатысатын ферменттің синтезі жүрмейді немесе активсіз фермент синтезделеді. Осының нәтижесінде дәрі-дәрмек көп мөлшерде жиналып, жағымсыз реакциялрдың пайда болуына әкеледі. Осындай адамдардың метаболизмі қандай типке жатады? Баяу жүретін
270. Безгек ауруын примахинмен емдеу барысында кейбір жағдайларда эритроциттің өткір гемолизі нәтижесінде өлімге әкелуі мүмкін. Ағзаның примахинге байланысты осындай реакциясы қай ферменттің синтезінің жетіспеушілігіне байланысты туындауы мүмкін? Глюкоза 6-фасфатодегидрогеназа
271. Рахиттің айқын белгілері көрінетін кейбір науқастарда D дәруменінің стандартты мөлшерде қолданылуы емдік әсер бермейді. Бұл тұқымқуалайтын ауру D дәруменінің резистенттік рахиті немесе гипофосфотомия деп аталады. Аурудың негізгі себебі бүйрек каналдардарындағы фосфат реабсорбциясының төмендеуі. Бұл жағдайда организмнің дәріге патологиялық әсері қандай типке жатады? Толық толеранттылық
272. Туберкулезбен ауыратын науқасқа изониазидтің стандартты дозасымен емдеу тағайындалды. Бірақ науқаста артық дозалану кезіндегі сияқты токсикалық әсер пайда болды. Мұндай науқастарда дәрінің ағзадан шығарылуы қалыпты жағдайда 2 сағатта емес, 6-10 сағатта іске асады. Дәрінің организмнен баяу шығарылуының себебі қай ферменттің мутациясының әсерінен болады? ацетилтрансфераза
273. Кейбір адамдарда көзге глюкокортикоид ерітіндісін тамызғанда көзішілік қан қысымының өте қатты жоғарылауы (глаукома) байқалады. Мұндай реакция аутосомды-рецессивті тип бойыншы тұқым қуалайтыны белгілі. Глаукоманың белгілері айқын байқалатын науқастың генотипін анықтаңыз: аа
274. Адамның барлық гендерінің жиынтығының, яғни геномының дәрілік препараттарға фармакологиялық жауабын зерттейтін ғылым: Фармакогенетика
275. Дәрілік заттардың ағзаға сіңірілуіне, таралуына және шығарылуына қатысатын биотрансфармация ферменттерін кодтайтын гендер және транспортер гендері қай топқа жатады: І топ. Фармакологиялық полиморфизм
276. Операцияға дайындық кезінде науқас әйел өзінің әкесі мен ағасының хирургиялық операция кезінде қайтыс болғаны туралы қорқынышын білдірді. Дәрігер қандай тұқым қуалайтын аурудың болғаны жайлы күмәнданды?
277. Дәрі-дәрмектің әсер ету механизмі, фармакологиялық әсері, олардың әсер ету күші мен созылмалылығы анықталады: Фармакодинамика
278. Ағзаның барлық гендерінің құрылысы мен қызметін зерттейтін ғылым саласы: Геномика
279. Жасушаның гендер эксперессиясының немесе фенотиптің өзгеруі заңдылықтарының ДНҚ нуклеотидтер қатарынадағы өзгерістерге байланысты еместігін зерттейтін ғылым саласы: Эпигенетика
280. Тұтас ағзаның дамуы мен қызметі үшін қажетті жасушадағы биологиялық ақпаратты тасымалдайтын барлық тұқым қуалайтын материалдың жиынтығы аталады: Геном
281. ДНҚ-ның нуклеотидтер қатарын өзгертпейді, бірақ гендер «активтілігіне» әсер ететін хромиатиннің химиялық модификацияларының жиынтығы аталады: Эпигенетикалық маркерлер
282. Егер ДНҚ-ның қандай да бір бөлігінде транскрипция үдерісі белсенді жүрсе осы аймақта метилдену деңгейі: Төмен
283. ДНҚ молекуласына СН3 тобының жалғануы эпигенетикалық реттелудің маңызды механизмдерінің бірі. Ол қалай аталады? Метилдену
284. Гистондық өсінділерге СН3СО сірке қышқылының жалғануы аталады: Ацитилдену
285. ДНҚ молекуласындағы қандай азоттық негіз жиірек метилденуге ұшырайды: Ц
286. CpG аймақтары көп ДНҚ-ның бөліктері аралшықтар немесе CpG мотивтер деп аталады. ДНҚ молекуласында CpG жұптары қандай бөлікте көбірек шоғырланған? Промотор аймағында
287. Барлық жасушаларда генетикалық материал бірдей болғанына қарамастан, жасушалар бір-бірінен ерекшеленеді және әртүрлі заттар бөліп шығарады. Бұл байланысты, түрлі жасушаларда:
288. Ісіктерде алғаш анықталған эпигенетикалық маркер бұл хромосомалардың тұрақсыздығына алып келетін геномның тұтас гипометилденуі болды. Бұл жаман белгі, өйткені ол гендердің белсенденуіне алып келеді:
289. Сүт безі рагінде CpG-аралшықтарының гиперметилденуі байқалады. Қалыпты жағдайда 85–90% мұндай аралшықтар метилденбейді. Олардың метилденуі зиянды болып келеді. Себебі төмендегі гендердің жұмысы репрессияланады:
290. Гистондар – бұл ДНҚ тізбегін тызыздап орайтын ақуыздар. Гитондардың модификациясы, әдетте оған ацетил тобының (CH3CO) байланысуы арқылы жүреді. Ацетилдену арқылы тығыздалып оралған ДНҚ молекуласы аздап босаңсыйды және бұл қандай үдерістің жеңіл жүруін қамтамасыз етеді?
291. Эпигенетикалық реттелудің бұзылуынан болатын көптеген аурулар мен синдромдар бар. Анасынан алынған хромосомадағы 15q11-13 бір немесе бірнеше ауданының эпигенетикалық механизміндегі өзгерістер қанлай ауруға алып келеді? Ангельман синдромы
292. Эпигенетикалық реттелудің бұзылуынан болатын көптеген аурулар мен синдромдар бар. Әксінен алынған хромосомадағы 15q11-13 бір немесе бірнеше ауданының эпигенетикалық механизміндегі өзгерістер қанлай ауруға алып келеді? Прадера Вилли синдромы
293. ДНҚ репликациясын арнайы ферменттер бақылайды және жаңа синтезделген тізбекке метил тобын жалғайды. Так передается схема метилирования от материнской клетки дочерним. Ферменты, которые обеспечивают этот процесс:ДНҚ метилтрансфераза
294. Егер ДНҚ метилденуі тұрақты эпигенетикалық өзгеріс болса, гистондардың модификациясы ауыспалы болып келеді. Белгілі бір геннің гистондарында өзгерістер болуы мүмкін, кейін ол қайта қалпына келеді. Гистондардың осындай күрделі өзгерістері эволюция үрдісіне не үшін қажет?
295. Төменде келтірілген үдерістердің қайсысы эпигенетикалық реттелу арқылы бақыланады:
296. РНҚ –ның қысқа (19-25 нуклеотидтерден) ерекше, ешқандай ақпараты жоқ молекулалары бар. Олар кейбір ақаулығы бар аРНҚ-ларды танып, олармен байланысып ыдыратады. Бұл РНҚ-лар аталады: микроРНҚ
297. Соңғы жылдары РНҚ-ның белгілі 3 түрінен басқа да РНҚ-лар анықталды. Мысалы, интрондардан өндірілетін және барлық геномда кездесетін. Олар гендер экспрессиясын төмендете де, жоғарлата да алады. Бұл РНҚ-лар аталады: нкРНҚ
Дата добавления: 2018-09-20; просмотров: 4616; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!