АТЖ-ні цифрландыру стратегиясы.
Аудандастырылмаған аналогты ҚТЖ-нің құрылымы. Аудандастырылмаған қалалық телефон желілері - бір АТС-тен тұратын (АТС - Автоматты телефон станциясы) желілер, 2.1-сурет; Сурет 2.1 – Аудандастырылмаған ҚТЖ 2.Пакеттер және хабарлама коммутациясына анықтама беріңіз. Қолдану аясын атап көрсетіңіз. Пакеттер коммутациясы--компьютерлік мəліметтер алмасуда қолданылады. Мəліметтер алмасу қабілеті арналар коммутациясын қолдануды қажетсіз етіп тастайтындай кең көлемді аймақта қолданылады. Мəліметтер əдетте пакеттер деп аталатын жеке-жеке бөліктерде өңделеді. Əрбір пакет басқа пакеттерден тəуелсіз берілетін тəуелсіз ақпараттық блок болып табылады. Желі бойымен бір уақытта бірнеше пакет жіберілуі мүмкін. Айта кету керек арналар коммутациясы екі компьютер арасындағы мəлімет алмасуды сапалы орындайды. Бірақ пакеттер коммутациясы мəлімет алмасу ортасын анағұрлым тиімді пайдалануға мүмкіндік береді. Оның арналар коммутациясынан бір ерекшелігі мəліметтер пакетін жібере алмаған жағдайда келесі бір реті келген уақытта қайта жіберу үшін, коммутатор көмегімен буферлеуді жүргізеді. Бұл қарастырған əдістердің ішіндегі ерекшесі. Хабар коммутациясы-кезінде басқа ақпараттық блок қолданылады. Хабар көлемі оның мазмұнымен анықталады. Хабар мəліметтер пакеті сияқты оны қайта қосқанда да желінің транзитті құрылғыларында уақытша сақтала алады. Хабар коммутациясы əдетте мəліметтер алмасуда кідіріс болмайтын, қалыпты жағдайда қолданылады. 3.Екіншілік желілердің классификациясы. Екіншілік желілер коммутациялық станциялар, коммутациялық тораптар, түйіндер, ақырғы абоненттік құрылғылардың және екіншілік ретті арналардың екінші жиынтығы болып табылады. Екіншілік желілер магистральдық және жергілікті болуы мүмкін. Екіншілік желілерге келеселерді жатқызуға болады: телефондық желілер, деректерді тарату, телеграфтық, газет жолының ақпаратын жіберу, дыбыстық және телевизиондық желілер. 4.Ауылдық телефон желілерінің құрылу принциптері. Қазақстан Республикасында ауылдық телефон желілерінде (АТЖ) радиалды (2.2а-сурет), радиалды-түйінді желісінің құрылысы (2.5б-сурет) пайдаланылады, сонымен бірге, аралас әдіс пайдаланылуы мүмкін (2.5в-сурет). АТЖ құрамына кіреді: аудан орталығында орналасқан орталық станция (ОС - ЦС), ол бір мезгілде аудан орталығының телефон станциясының және АТЖ транзиттік торабының функцияларын орындайды. Радиалды құрылым кезінде орталық станцияға (ОС) қосқыш желілер (ҚЖ) арқылы ақырғы станциядан (АС) қосылады . Радиалды-түйінді конструкциясы кезінде желінің негізі болып орталық станция (ОС), ақырғы станциялар (АС) және түйінді станциялар (ТС) табылады. Орталық станция арқылы автоматты қалаарлық телефондық станцияға (АҚТС-АМТС) байланыс жасалады. Сурет 2.2 – Ауылдық телефондық желінің құрылымы АТЖ –дің құрысында әуелі және кабельді желілер кездеседі. Өткізу қабілеттігін арттыру үшін телефон желілерінде каналдардың жиілікті бөлінуі және уақыттық бөлу негізіндегі жүйелер қолданылады. Әуелі желілерде 2-3 жоғары жиілікті каналдары бар В2 жіне В3 типті жүйелер қолданылады. Кабельді желілерде КНК-6 және КНК-12 деген құрылғылар қолданылады, сонымен қатар КАМА (30 каналды) жүйе қолданылады. Каналдардың уақыттық бөлінуі бар жүйеде ИКМ-15 және ИКМ-30 жүйелері қолданылады. 5.Пакеттер және арналар коммутациясына анықтама беріңіз. Қолдану аясын атап көрсетіңіз. Арналар коммутациясы-коммутаторлар деп аталатын арнайы құрылғылар көмегімен жеке бөлімшелерді біріктіру арқылы абоненттер арасында физикалық байланыс орнатады. Қосылу үшін мəлімет алмасу алдында арнайы əрекеттерді орындау қажет. Қазіргі кездегі коммутаторлар арнайы мультиплекстік техниканы пайдаланаотырып мəліметтерді бірнеше арнаға жіберуге мүмкіндік береді. Пакеттеркоммутациясы-компьютерлікмəліметтералмасудақолданылады. Мəліметтералмасуқабілетіарналаркоммутациясынқолданудықажетсізетіптастайтындайкеңкөлемдіаймақтақолданылады. Мəліметтерəдеттепакеттердепаталатынжеке-жекебөліктердеөңделеді. Əрбір пакет басқапакеттердентəуелсізберілетінтəуелсізақпараттық блок болыптабылады. Желібойыменбіруақыттабірнеше пакет жіберілуімүмкін. Айта кету керекарналаркоммутациясыекі компьютер арасындағымəліметалмасудысапалыорындайды. Бірақпакеттеркоммутациясымəліметалмасуортасынанағұрлымтиімдіпайдалануғамүмкіндікбереді. Оныңарналаркоммутациясынанбіререкшелігімəліметтерпакетінжібереалмағанжағдайдакелесібірретікелгенуақыттақайтажіберуүшін, коммутатор көмегіменбуферлеудіжүргізеді. Бұлқарастырғанəдістердіңішіндегіерекшесі. 6.Аудандастырылған аналогты ҚТЖ-нің құрылымы. аудандастырылған қалалық телефон желілері (түйін түзуінсіз), 2.2-сурет, бұл желілерде бірнеше аудандық АТС бар (ААТС-РАТС) әрқайсысының «әрқайсысымен» қағидасы бойынша желілерге қосылған; Сурет 2.2 – Аудандастырылған ҚТЖ (түйінсіз) 7.Қазақстан Республикасының бірыңғай телекоммуникация желісінің құрылымына сипаттама беріңіз. Қазақстан Республикасының бірыңғай телекоммуникация желісі Қазақстан Республикасының аумағында орналасқан телекоммуникация желілерінен тұрады және мынадай санаттары бар: 1) жалпы пайдаланымдағы телекоммуникация желісі (сети телекоммуникаций общего пользования); 2) ведомстволық телекоммуникациялар желілері; 3) бөлінген телекоммуникация желілері; 4) арнайы мақсаттағы телекоммуникация желілері; 5) корпоративтік және т.б. Қазақстан Республикасындағы бірыңғай телекоммуникация желісі иерархиялық құрылымы бар желі болып табылады және келесі үш деңгейді қамтиды: Бірінші деңгейі – біріншілік желі. Екінші деңгей – екіншілік желі. Үшінші деңгей – СТК белгілі бір түрлеріне байланысты абоненттерге ұсынылатын қызмет. 8.Аудандастырылған және аудандастырылмаған қалалық телефон желілеріне анықтама беріңіз. а) Аудандастырылмаған қалалық телефон желілері - бір АТС-тен тұратын (АТС - Автоматты телефон станциясы) желілер, 2.1-сурет; Сурет 2.1 – Аудандастырылмаған ҚТЖ б) аудандастырылған қалалық телефон желілері (түйін түзуінсіз), 2.2-сурет, бұл желілерде бірнеше аудандық АТС бар (ААТС-РАТС) әрқайсысының «әрқайсысымен» қағидасы бойынша желілерге қосылған; Сурет 2.2 – Аудандастырылған ҚТЖ (түйінсіз) 9.Қалалық телекоммуникация желілерін құру принциптері. ҚТЖ құрылғылары сызықтық (линейное) және станционды (станционное) тұрады. Сызықтық құралдарға: - жерасты кабельді және әуе желілері; - үлестіру құралы (шкаф, коробка - распределительная); - телефонды канализация құралдары (құдық, құбыр желісі); - ақырғы терминалдар (телефон аппараттары, таксофондар). Өз функцияларына сәйкес сызықты құралдар абоненттік желі және қосушы желі деп бөлінеді. Станционды құралдар ретінде: райондық АТС (РАТС); түйіндік станциялар (транзитті түйіндер) шығыс және кіріс хабараламары үшін; АҚТСмен байланысы үшін арналған түйіндік станциялар; арнайы қызметтермен байланыстыратын түйіндер. 4 типті аналогты ҚТЖ бар, олар: Аудандастырылмаған желілер және аудандастырылған түйінсіз желілер, КХТ және ШХТ бар желілер. 10.Ауылдық телефон желілерін құру қағидалары. Қазақстан Республикасында ауылдық телефон желілерінде (АТЖ) радиалды (2.2а-сурет), радиалды-түйінді желісінің құрылысы (2.5б-сурет) пайдаланылады, сонымен бірге, аралас әдіс пайдаланылуы мүмкін (2.5в-сурет). АТЖ құрамына кіреді: аудан орталығында орналасқан орталық станция (ОС - ЦС), ол бір мезгілде аудан орталығының телефон станциясының және АТЖ транзиттік торабының функцияларын орындайды. Радиалды құрылым кезінде орталық станцияға (ОС) қосқыш желілер (ҚЖ) арқылы ақырғы станциядан (АС) қосылады . Радиалды-түйінді конструкциясы кезінде желінің негізі болып орталық станция (ОС), ақырғы станциялар (АС) және түйінді станциялар (ТС) табылады. Орталық станция арқылы автоматты қалаарлық телефондық станцияға (АҚТС-АМТС) байланыс жасалады. Сурет 2.2 – Ауылдық телефондық желінің құрылымы АТЖ –дің құрысында әуелі және кабельді желілер кездеседі. Өткізу қабілеттігін арттыру үшін телефон желілерінде каналдардың жиілікті бөлінуі және уақыттық бөлу негізіндегі жүйелер қолданылады. Әуелі желілерде 2-3 жоғары жиілікті каналдары бар В2 жіне В3 типті жүйелер қолданылады. Кабельді желілерде КНК-6 және КНК-12 деген құрылғылар қолданылады, сонымен қатар КАМА (30 каналды) жүйе қолданылады. Каналдардың уақыттық бөлінуі бар жүйеде ИКМ-15 және ИКМ-30 жүйелері қолданылады. 11.Электрбайланыс желісіне анықтама беріп, жалпы құрылымдық сұлбасын келтіріңіз. Электрбайланыс желісі – белгілі бір аймақта орналасқан және хабарламаларды жеткізуді және үлестіруді қамтамасыз ететін, коммутациялық станциялар мен ақырғы құрылығылар орналасқан байланысжелілерінің (каналдарының) жиынтығы (сурет 1.2). Байланыс желісінің кірісі мен шығысына хабарламаларды электрлік сигналдарға түрлендіретін және керісінше түрлендіретін ақырғы құрылғылар орналасады. Сурет 1.2 – Электрбайланыс желісінің жалпы құрылымдық сұлбасы 12.Электрбайланыс желісінің түрлеріне анықтама беріңіз. Электрбайланысы желілері келесі түрге бөлінеді: - телефондық; - телеграфтық; - деректерді тарату (передача данных); - факсимильді; - телевизионды хабар тарату; - дыбысты хабар тарату. Желілерді әртүрлі белгілеріне қарай классификациялау, әр желінің электрбайланыс жүйесінде орнын белгілеу үшін және желілерді басқару, бақылау (мониторинг), өзара әрекеттесуін қамтамасыз ету үшін қажет. Желілердің классификациясы Классификациялық белгі Желі атауы Категория - жалпы пайдалану желісі; - арнайы бөлінген желілер; - технологиялық желілер; - арнайы мақсаттағы желілер. Функционалды белгісі - қатынау желілері; - транспорттық желілер. Абоненттік терминалдарының қосылу типі - тіркелген байланыс желілері; - жылжымалы байланыс желілері. Каналдардың құрылу тәсілі - біріншілік желілер; - екіншілік желілер. Аймақтық бөліну - халықаралық; - қалааралық; - зоналық; - жергілікті. Нөмірлеу коды - АВС кодты желілер (географиялық нөмірлеу жүйесі); - DEF кодты желілер (географиялық емес нөмірлеу жүйесі). Тұрақтылығы және қауіпсіздігі - Iклассты магистральдык желілер; - II классты магистральдык желілер. Электрбайланыс қызметінің саны - моносервистік; - мультисервистік. Коммутация түрі - коммутацияланған; - коммутацияланбаған. Коммутация тәсілі - арналар коммутациясы; - пакеттер коммутациясы; - хабарлама коммутациясы. 13.Байланыс желісін құруға арналған қандай топология түрлері. Қазақстан Республикасы аумағындағы желілер көбінесе жалпы пайдалану желісіне жатады. Бұл желілерге қойылатын талаптардың бірі болып табылады, яғни әр абонент әр уақытта басқа абонентпен байланысуға мүмкіндігі болу керек. Осы талапты орындау үшін желі белгілі бір қағидамен құрылуы тиіс. Сондықтан, желілер әртүрлі құрылымды және әртүрлі топологиямен құрылады. Байланыс желілерін құрудың бірнеше түрін ажыратуға болады: - толық қосылу принципі («әрқайсымен» принципі); - радиалды; - радиалды-түйінді; - сақиналы; - біріктірілген түрі. 1.3-сурет телекоммуникация желісінің топологияларының түрлерін көрсетеді. Толық қосылу құрылыс түрі немесе «әрқайсысымен» деп аталған принципі - коммутаторлар арасында тікелей байланыстар бар (сурет 1.3а). Желінің бір аймағында болған зақымдалыну және шамадан артық жұмыс істеуі кезінде, ол жерді транзитті байланыс ұйымдастыру арқылы айналып өту мүмкіндігі бар, бірақ бұндай желі тұрғылу принципі қымбат тұратын болып саналады. Желілік құрылыстың радиалды түрі - коммутаторлардың арасындағы байланыс орталық коммутатор арқылы жүзеге асырылады (сурет 1.3б). Осы құрылымда қосу желілерінің түйіндер санын азаяды, бірақ айналып өту жолдары болмайды. Осындай құрылым шағын аймақта тұрғызылады. Үлкен аймақты желілерді көбінесе радиалды-түйінді құрылыммен құрады. Радиалды-түйін типі орталық, түйіндік және терминалдық коммутаторларды қамтиды (сурет 1.3c). Желіні құрастырудың сақиналы түрі сағат тілімены және сағат тіліне қарсы бағытта байланысуға мүмкіндік береді (сурет 1.3г). Желінің белгілі бір аймағында зақымдалу болса желі толықтай жұмысын сақтайды. Біріктірілген түрде - жоғарғы иерархиялық деңгейдегі коммутаторлар толығымен қосылған схемамен байланыстырылады (сурет 1.3д). Әр құрылғылардың ішінде әр түрлі қызметтер атқарылады: біреуінде тек қана қосылу, екіншісінде тұтынушылармен арналардың бөлінуі, енді үшіншісінде - берілу желілері бір бірімен қосылады және күшейтілген аппаратурра орнатылады. Сурет 1.3 – Телекоммуникация желілерінің топология типтері 14.Телефондық желіні құрудың жалпы принциптерін атаңыз. Тарату құрылғыларын және коммутацияны пайдаланатын телефон желісі иерархиялық принцип бойынша құрылады. Жалпы оңайлатылған телефон желісінің түрі 1.6 суретте көрсетілген. Төменгі сатыда абоненттік терминалдар орналасқан, олар үйде, офиста орналасқан терминалдар. Абонентік желі арқылы әр абоненттік терминал коммутациялық станциямен қосылады, ол жергілікті станция (АТС) деп аталады. Абоненттер бір-бірімен жергілікті коммутациялық станция арқылы байланысады. Жергілікті станциялар өзара тікелей немесе жоғары деңгейдегі станция арқылы байланыса алады, жоғарғы деңгейдегі станция транзитті (түйінді), сонымен қатар қалааралық станция (АҚТС) бола алады. Қалааралық станциялар өзара тікелей және одан да жоғары деңгейдегі түіндер арқылы байланысады, яғни автоматты коммутация түйіні (АКТ-УАК) арқылы. Сурет 1.6 – Телефон желесінің иерархиялық құрылымы 15.Шығыс (ШХТ) және кіріс хабарламала түйіндері (КХТ) бар ҚТЖ-не анықтама беріңіз. Кіріс хабарлама түйіндері бар аудандастырылған қалалық телефон желілері бірнеше түйінді аудандардан тұрады. ААТС әр аудан түйіні ішінде өзара «әрқайсысымен» принципі бойынша (1-түйінді аудан) байланыса алады немесе өзінің түйінді ауданының (2-түйін ауданы) кіріс хабарламасының түйіні (КХТ) арқылы байланысады (2.3-сурет). Әрбір түйінді ауданның сыйымдылығы жүз мың нөмірден аспайды; Сурет 2.3 - Кіріс хабарламасының түйіні (КХТ) бар ҚТЖ г) Шығыс (ШХТ) және кіріс хабарламала түйіндері (КХТ) бар ҚТЖ. Қаланың аумағы әрқайсысының сыйымдылығы 100 мыңға дейінгі нөмірі болатын түйіндік аудандарға бөлінеді. Әр түрлі түйіндердің ААТС арасында байланыс орнату үшін әр облыстың аудандарында ШХТ құрылады, басқа түйінді аудардардың станцияларының шыңыс жүктемесі біріктіріледі де КХТ-не үлестіріледі (түйінді ауданда максимум 10 ШХТ) (2.4 сурет). Сурет 2.4 – Шығыс және кіріс түйіндері бар ҚТЖ 16.Қазақстан Республикасы желілерінің нөмірлеу принципі. Қазақстан Республикасының телекоммуникация желілерінде нөмірлеу жоспарында аймақтық принципі қолданылады. Нөмірлеу жоспарында әр аймақта үш таңбалы ABC коды (географиялық аймақтық нөмірлеу) немесе DEF (географиялық емес аймақтық нөмірлеу) тағайындалады. Абоненттер арасындағы байланыс Республика аумағында, сондай-ақ елдер арасында қалааралық нөмірлерді қолдану арқылы жүзеге асырылады (Е.160 МСЭ-Т ұсынысы). Әрбір пайдаланушы (абонентке), терминал типіне қарамастан, бірегей ұлттық (маңызды) нөмір тағайындалады. CERT ұсынымдарына сәйкес желі үштаңбалы нөмір апаттық және анықтамалық ақпараттық қызмет 1UV үшін пайдаланады. Халықаралық нөмірде мемлекет коды, тағайындалған елдің ұлттық коды және абоненттің нөмірі бар. ABC (DEF) ұлттық тағайындау коды Қазақстан Республикасының шақырылып отырылған абоненттің аймақтық нөмірлеу кодына сәйкес келеді. Халықаралық нөмірдің құрылымы 2.6-суретте келтірілген. Сурет 2.6 – Нөмірлену құрылымы А ретінде 1 және 2 басқа әр түрлі сан болуы мүмкін, ал В және С – әр түрлі сандар. Аймақтық нөмірлеуде абоненттің нөмірі жергілікті желідегі «ab» (ішкі аймақ коды) кодынан және қаланың немесе ауылдық округтің жергілікті желісіндегі абоненттік нөмірінен тұрады. Аймақішілік нөмір құрылымы 2.7-суретте көрсетілген. Сурет 2.7 – Аймақішілік нөмір құрылымы Бірінші а саны ретінде 8 және 0 басқа әр түрлі сандар алынуы мүмкін. Жүзмыңдық топта абоненттік нөмір бестаңбалы ххххх. Нөмірлеу аймағындағы жүзмыңдық топ саны 80 артық болмайды, сондықтан аймақішілік желі сыйымдылығы 8 млн.нөмір. ҚТЖ желінің сыйымдылығына байланысты нөмір бес, алты, жеті таңбалы болады. Қалалық АТС-ның сыймдылығы онмыңдық АТС тұрады, сондықтан абоненттік нөмір АТС кодынан х жіне төрттаңбалы нөмір хххх (0000 ден 9999 дейін) тұрады. Егер желі сыйымдылығы 10 мың нөмірден асайтын болса (аудандастырылмаған) немесе 80 мың нөмір (аудандастырылған), онда бестаңбалы нөмірлеу қолданылады. КХТ бар аудандастырылған желіні қарастырсақ, онда (сыйымдылығы 800 мың нөмірге дейін) алтытаңбалы нөмірлену қолданылады bххххх, бұл жерде b – жүзмыңыншы түйінделген ауданның кодын анықтайды, bх – АТС коды. Егер КХТ және ШХТ бар аудандастырылған желіні қарастырсақ, онда (сыйымдылығы 8 млн нөмірге дейін) жетітаңбалы нөмірлену қолданылады аbххххх, бұл жерде аb – жүзмыңыншы ауданның кодын анықтайды. 17.Аналогты абоненттік қатынаудың әдістеріне анықтама беріңіз. Қазіргі таңда аналогты коммутация жүйелерінде абоненттік желіні қолданудағы тиімділікті арттырудың үш басты әдісі белгілі, олар: екі абонентті қосудағы қосарланған әдісті пайдалану; телефон аппараттарын жоғары тығыздықпен қосу сұлбасын пайдалану; аналогты АТС подстанцияларын пайдалану. Қосарланған әдіс дегеніміз – бір-біріне жақын орналасқан әртүрлі телефон нөмірлері бар абоненттік терминалдарды бір абоненттік АТС желісіне қосу. Әдетте абоненттердің нөмірлері тек соңғы немесе соңғының алдындағы санының өзгеруімен ерекшеленеді. Бұндай қосылудың ерекшелігі, егер бір абонент желіні пайдаланып жатса, онда екінші абоненттің терминалы өшіріледі. АТС-тен келген шақыру тек сол терілген нөмірге барады. Желінің стационарлы бөлігінде (АТС) қосарланған аппараттар комплектісі бар, ал абоненттік бөлікте бөлгіш диодты тізбегі құрастырылған. Жоғары тығыздықты абоненттік жүйе 0,3...3,4 кГц жиіліктегі негізгі каналдан басқа қосымша бір канал құруға мүмкіндік береді. Бұл канал бастапқы сөйлеу сигналының жиілік жолағын тарату кезінде сызықты жолаққа бір рет түрлендірумен және қабылдау кезінде қайта түрлендірумен алынады. Осылайша, жоғары тығыздықты абоненттік жүйесін пайдаланғанда екі абоненттен бір уақытта сигналдарды жіберуге болады. 3.5-суретте негізгі каналдың және қосымша каналдың жиілік спектрі көрсетілген. Сурет 3.5 - Жоғары тығыздықты абоненттік жүйедегі тарату сигналдарының жиілік спектрі Негізгі канал 3,4 кГц-ке дейінгі жолақты алады. ТА-дан АТС-ке жоғарғы жиілікті каналда сигнал тарату үшін 28 кГц жиілігі қолданылады, ал АТС-тен ТА – 64 кГц жиілік қолданылады. Осы тасымалдаушлар көмегімен қабаттаспайтын жиілікте берілетін сигналдар алуға болады. Осы кезде абоненттен станцияға дейін сигнал 24,6...31,4 (28±3,4) кГц диапазонында, ал станциядан абонентке – 60,6...67,4 (64±3,4) кГц диапазонында таратылады. Желіге тасымалдаушы (несущая) және екі бүйірлік жолақ (боковые) жиілігі жіберіледі. Осы әдісте сызықты сигналдың қуатының үлкен бөлігі пайдасыз жұмсалады, бірақта осындай әдісен құрылған жүйе максималды оңай болады және арзандай түседі. 18.Абоненттік желінің типтік құрылымының сұлбасын келтіріп, абоненттік желіге анықтама беріңіз. Типтік абоненттік желіні келесі жолдармен ұйымдастыруға болады: 1) жеке екі сымды физикалық тізбек, бұл тізбек әртүрлі диаметрлі кабель бөліктерін қамтиды; 2) екі сымды физикалық тізбек, екі ақырғы құрылғылар арасында қолданылатын тізбек. 3) кіші арна жүйесі арқылы ұйымдастырылатын жеке арна (АЖО жүйесі - абоненттік жоғары жиілікті орнату; АЖЦТЖ абоненттік желі бойынша цифрлық тарату жүйесі). Типтік абоненттік желіде біріккен (комбинированная система) жүйе бар (3.2-сурет), яғни абоненттік қатынаудың екі принципін ұштастырады: 1) «шкафтық жүйе»; 2) «тікелей қуат көзі». 3.2 – Абоненттік желінің типтік құрылымы Жоғарыда көрсетілген варианттарды абоненттік желілерді дамытудың перспективті бағыттары деп қарастыруға болмайды, себебі олардың терминалдық құрылғылар мен коммутациялық жүйенің арасындағы сенімділігі және ақпараттың сапасының төмендігі айтарлықтай. Абоненттік желі - ең қымбат телекоммуникация желісінің элементтері болып табылады сонымен қатар бұл деңгей ең аз пайдаланылатын желінің иерархиясына жатады. Абоненттік желінің құны жергілікті желіні құру және пайдалану құнының 32% құрайды. Абоненттік желі құны келесі тәсілдердер арқылы біршама қысқартылуы мүмкін: 1) абоненттік желілердің ұзақтығын азайту; 2) терминалды құрылғыға цифрлық ағындарды максималды реттеу; 3) абоненттікқатынаудажаңатехнологиялардықолдану. 19.Коммутациялық құрылғының циклінің үш фазасына анақытама беріңіз. Коммутациялық құрылғының циклі (4.2-сурет) үш фазадан тұрады: 1) қосылу фазасы (тұйықталу), ұзақтығы құрылғыны жұмыс істемейтін күйден жұмыс істейтін күйге ауыстырған кезде анықталатын ұзақтығымен анықталады және жұмыс істеу ерекшеліктеріне және басқару тізбектеріндегі коммутация схемасына байланысты болады; 2) ұстау фазасы (белсенді күй), оның ұзақтығы құрылғы функцияларына байланысты; 3) ажырату фазасы (босату) ұзықтығы құрылғыны жұмыс істемейтін күйге қайтару жылдамдығымен анықталатын және құрылғының конструкциясына және басқару тізбектеріндегі коммутация схемасына байланысты болады. 20.Координаталы АТС-ға анықтама беріп, қолдану аймағын атаңыз. 4.3.1 Координаталы АТС. АТСК қолдану аймағы: қала типтес АТСК- үлкен сыйымдылықты станция (10000-20000 нөмір), ҚТЖ-де қолданылады; 100/2000 АТСК, 50/200 АТСК – кіші және орташа сыймдылықты, АТЖ-де қолданылады; АМТС-2, АМТС-3, АРМ-20 – ақырғы АМТС ретінде қалаарлық желіде қолданылады. 100/2000 АТСК, 50/200 АТСК мекемелік АТС қолданылады, яғни мекеменің технологиялық байланысын орнату үшін ұйымдастрылады. АТСК ерекшеліктері: іздестіру кезеңдерінің көп деңгейлі құрылысы; қосымша (регистрлі) басқару; байланыс орнатудың айналып өту принципі. Координаталы АТС негізінде коммутациялық өріс тұрғызу үшін коммутациялық құрылғылар айдаланылады – бірнеше координатты қосқыштар, оларда n кіріс және m шығысы болады.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Квазиэлектронды АТС.
АТСДШ және АТСК-да басқару құрылғылары жұмысының логикасы орнатылған бағдарламамен белгіленеді, яғни ол принцииалды схемалық орнату арқылы анықталады. Квазиэлектрондық АТС (ATСКЭ) электрондық басқару компьютерлері жадта сақталған жазылған бағдарламаға сәйкес жұмыс істейтін басқарушы құрылғылар ретінде пайдаланылады және коммутациялық өріс матрицалық коннекторлардың әртүрлі типтеріне негізделген.
АТСКЭ қолдану аймағы:
1) қалалық, ауылдық және мекемелік орташа және аз сыйымдылықты АТС;
2) ақырғы АМТС.
4.5-суретте АТСКЭ құрылымдық сұлбасы көрсетілген.
Сурет 4.5 – АТСКЭ құрылымдық сұлбасы
22.Коммутацияның негізгі принциптері
Коммутация деп кез-келген электр тізбектерінің ауыстырып қосу түрлерін (қосу, ажыратылу, бір тізбектен екіншісіне ауыстыру) айтамыз. Коммутация процесін іске асыру үшін коммутация құрылғылары қолданылады.
Коммутациялық құрылғы деп бақылау сигналы қабылданған кезде оның кірістеріне және шығыстарына қосылатын электр тізбектерінің қосуын, ажыратылуын және бір тізбектен екіншісіне ауыстыруын қамтамасыз ететін құрылғы.
Коммутациялық құрылғыда электр тізбегін қосу немесе ажырату коммутациялық элемент арқылы жүзеге асырылады, қарапайым жағдайда сондай қосудың бір контактісі болады. Коммутациялық құрылғыға әртүрлі өткізгіштігі бар желілерді қосуға болады, бұл бір мезгілде қосылатын сымдар саны бойынша анықталады. Түрлі өткізгіштігі бар желілерді коммутациялау үшін (екі, үш-сым және т.б.) коммутациялық топқа бірігетін бірнеше коммутациялық элементтер қажет, ол элементтер басқару сигналының әсерінен бір мезгілде қосылады. Коммутациялық құрылғыда қосылған желілердің санына байланысты коммутациялық топтардың әртүрлі саны орнатылуы мүмкін.
23.Импульстік-кодтық модуляция
Бастапқы үздіксіз аналогты сигналдың цифрлық сигналға түрленуі имульсті-кодалық модуляция (ИКМ) де аталады. Телекоммуникацияда бастақы код ретінде екілік тізбегі алынған, себебі осындай кодатық тізбек ең аз аппараттық шығындармен орындалды.
ИКМ-да негізгі операциялар: уақыт бойынша дискретизациялау, деңгей бойынша кванттау (уақыт бойынша дискреттелген сигналды деңгей бойынша дискретизациялау) және кодтау.ИКМ сигналын қалыптастыру принципі негізіне Котельниковтың (Шенонның) теоремасы қолданылады: кез келген аналогты (үздіксіз) сигнал дискреттеледі және қайта қалпына келтіріледі, егер дискреттеу жиілігі осы сигналдың жоғарғы жиілігінен екі есе көп болған жағдайда.
Аналогты сигналды ИКМ сигналына түрлендіру
24.2 Мбит/сек жылдамдығы бар цикл құрылымы.
Дыбыстық ақпаратты тарату әр тональдық жиілік каналдардың телефон желілеріне диапазоны 300 - 3400 Гц аралығында жүзеге асады. Цифрлық коммутациялық тракттың ұйымдастырылуы үшін біріншілік ағын қолданылады ИКМ 30/32.
5.2-суретте ИКМ-30 жүйесінің цикл және сверхцикл құрылымы келтірілген. Цикл 32 уақыт интервалдарынан тұрады. Ал сверхцикл 16 циклдан тұрады. 
ИКМ-30 аппаратының циклды және жоғары циклдық құрылымы
Циклдың созылу уақыты ТЦ= 125 мкс, ол сәйкесінше циклдың жиілігін анықтайды fЦ=8 кГц. Жоғары циклдың созылу уақыты 16х125мкс=2мс тең. Циклдағы әр каналдың интервалы τК.И=3,9 мкс беріледі. Әр канал үшін ақпаратты тасымалдауда 8-разрядталған бинарлы кодтар тағайындалған. Сонда бір разрядтың (бита) ұзақтығы τб=0,49 мкс болады. Бір уақытша интервалдың жіберу мүмкіндігі 64 кбит/с, сонда ИКМ трактындағы бірлік стандарттық жібіру мүмкіндігі 64х32=2048 кбит/с құрайды. ИКМ циклындағы уақытша интервалдар 0 және 16 қызметтік каналдары болып келеді, ал 1-ден 15-ке дейінгі және 17-ден 31-ге дейінгі интервалдары ақпараттық каналдар болып келеді.
25.Сандық байланысты құру стратегиясы
Желіні толық модернизациялау қиын әрі қымбат болы келеді. Көптеген елдерде аналогтыдан цифрлыға ауысу жолы ондаған жылдарды алады.
Сандық желіні құру үшін бірнеше стратегиялары бар:
- аралстратегиясы (орын басу стратегиясы);
- қабаттасу (наложение)стратегиясы;
- прагматикалық стратегия (біріктірілген).
Аралдарстратегиясыдеп шектеулігеографиялықаумақтарда аналогты жүйелер цифрлы жүйегебіртіндепауыстырылатын стратегияны айтамыз. Ондай аумақтар цифрлы аралдар деп аталады. Содан кейін сандық аралдар біріге келе біртіндеп сандық желіні қалыптастырады.
Аралдар стратегиясы
Қабаттасу стратегиясы аналогты желісі бар территорияны қамтуға арналған цифрлы желі құру стратегиясы
Қабаттасу стратегиясы
Прагматикалық стратегия кезінде желілерді модернизациялау кезінде әртүрлі аумақ қабаттасу стратегиясымен де, аралдар стратегиясымен де жетілдіріледі. Прагматикалық стратегия детальді түрде әр саланы қарастырады, техникалық жағы болсын экономикалық жағынан болсын.
26.Райондалмаған сандық ҚТЖ құру
Цифрлау кезінде телефон желісі шағын қалашықтарда, болашақ 5...10 жылда номер көлемі 100 мың абоненттерден аспайтын болса, онда райондалмаған сандық ҚТЖ құру тиімді болады. Бұл жоғарыда аталған мәселе сыйымдылығы 100 мың нөмірі бар жаңа цифрлы АТС арқылы шешіледі.
Бұл жағдайда, қолданыстағы желіні цифрландыру үшін, қабаттастыру стратегиясын пайдаланған жөн. Осы стратегия арқылы жаңадан пайдалануға берілген қолданыстағы желі нысандары (электромеханикалық аналогты АТС және аналогты ҚЖ) жаңа объектілермен (цифрлы АТС және ҚЖ) толықтырылады немесе кезеңмен ауыстырылады.
Райондалмаған цифрлы ҚТЖ құру кезінде екі жағдайды қарастыруға болады:
бір электромеханикалық АТС-дан тұратын райондалмаған цифрлы ҚТЖ-ні цифрландыру;
Электромеханикалық АТС-лар бір-бірімен «әрқайсысы әрқайсысымен» деген принциппен байланыстыратын райондалмаған цифрлы ҚТЖ-ні цифрландыру;
Райондалмаған ҚТЖ-ні цифрландыру екі түрлі нұсқамен жүргізілуі мүмкін:
Бірінші нұсқа: бір электромеханикалық АТС-ны цифрлы коммутациялық станцияға ауыстыру. Ескі АТС-ны жаңаға ауыстырғанмен ҚТЖ-нің жалпы сұлбасы өзгермейді. Тек абоненттік желі ғана өзгереді, себебі желіге концентраторлар енгізіледі.
Екінші нұсқа: желіге жаңа АТС-ны енгізу, бірақ ескі АТС кейін желіден алынады.
Райондалмаған цифрлы ҚТЖ (толықтай цифрландыру)
27.Райондалған цифрлы ҚТЖ құру
Үлкен қалаларды цифрлау кезінде болашақта номер көлемі 100 мың абоненттерден 1-2 млн нөмірді қамтитын болса, онда райондалған сандық ҚТЖ алтытаңбалы нөмірленумен құру тиімді болады. ҚТЖ құрудың екі нұсқасы бар:
Барлық цифрлы АТС-лар бір-бірімен «әрқайсысы әрқайсысымен» деген принциппен байланысады, транзитті байланыс құрылмайды.
Цифрлы ҚТЖ ақырғы және транзитті станцияларды қамтиды.
Бұл ҚТЖ түрінде де цифрландыру сатылы түрде жүру керек.Бірінші деігейде жаңадан енгізілген цифрлы АТС барлық РАТС-мен аналогты желілермен және цифрлы каналдармен байланысу керек. АЦТ электромеханикалық АТС жағында орналасуы тиіс.
Екінші деңгейде бір немесе бірнеше АТС жаңадан енгізілуі мүмкін және аналогты АТС-ны ауыстыруы мүмкін. Бұл жерде АТС-ның цифрлы және аналогты желімен байланысының екі жолы бар:
әр цифрлы және әр аналогты АТС толық сұлба арқылы байланысады.
бірінші АТС жағадан енгізілген цифрлы АТС-ларға транзит ретінде пайдаланылады.
Райондалған ҚТЖ - толық цифрландыру.
АТЖ-ні цифрландыру стратегиясы.
АТЖ ҚТЖ-ге қарағанда даму стратегиясы өзгеше десе болады, себебі экономикалық, географиялық және т.б. факторымен өзгешеленеді. Аналогты АТЖ-нің цифрлық телефондық желіге түрленуі төрт басты стратегияға бөлінеді:
аналогты АТС бір уақытта цифрлықа ауыстыру;
аналогты АТС-ны біртіндеп цифрлы коммутациялық станцияларға ауыстыру;
ҚТЖ-дегі сценарий бойынша қаббаттастыру принципімен цифрландыру;
АТЖ-ні ҚТЖ-мен біртіндеп интеграциялау, ол бірыңғай желінің құрылуымен сипатталады.
Барлық аналогты АТС-ды цифрлыққа бірдей ауыстыру ешқандай өтпелі кезеңдерден және деңгейлерден тұрмайды. Осындай әдісті қолдану тек өте аз аналогты ОС бар желілерде ғана қолданылады. Осындай монтаж жұмыстары жүргізілеп жатқанда абоненттерге уақытша байланыс орнату қажет, ол үшін жылжымалы АТС бар байланыс технологиясын пайдалануға болады.
29. ҚТЖ-ні модернизациялау аралдар принципі
Аралдар стратегиясы деп шектеулі географиялық аумақтарда аналогты жүйелер цифрлы жүйеге біртіндеп ауыстырылатын стратегияны айтамыз. Ондай аумақтар цифрлы аралдар деп аталады. Содан кейін сандық аралдар біріге келе біртіндеп сандық желіні қалыптастырады (6.6-сурет).
Сурет 6.6 – Аралдар стратегиясы
Цифрлы аралдарды ескі телефон станциялары көп аудандарда және цифрлы тарату жүйесі кеңінен қолданылатын аудандарда енгізу ұсынылады.
30. ҚТЖ-ні модернизациялау қаббаттастыру принципі
Райондалған ҚТЖ-ні модернизациялау қаббаттастыру принципі арқылы кезең-кезеңмен жүргізіледі. Егер барлық блоктарды бірыңғай ауыстыратын болсақ, онда жұмсалатын шығын өте үлкен болады, сондықтан кезең-кезеңмен жаға блоктарды енгізу тиімді. 6.9-суретте құрылған ҚТЖ сұлбасы бейнеленген, құрамында үш электромеханикалық АТС бар.Қабаттастыру принципі келесі шартты орындауды талап етеді:
Жаңа құрылатын АТС электромеханикалық АТС-мен бір ғимаратта орналасуы жиі кездеседі, себебі болашақта ол АТС-ны демонтаж жасауға ыңғайлы, бірақ басқа ғимаратта орналасуы да мүмкін.
Цифрлы АТС арасында мөлдір (прозрачный) канал орнатылады.
Цифрлы АТС аналогты АТС-мен цифрлы канал арқылы байланысады, сонымен қатар АЦТ (АЦП) аналогты АТС орнатылған жерде қойылуы тиіс және желілік станцияны немесе желілік түйінді құрады, ол мультиплексорлы құрылғы ИКМ- мен ұйымдастырылады.
– Аналогты райондалған ҚТЖ түйінсіз
31.Кеңістіктік-уақыттық коммутацияның принципі.
Цифрлық сигнал координатасының кеңістіктік-уақыттық түрленуін жүзеге асырушы блок немесе модуль S/T– қадам деп аталады.
Цифрлық сигнал координатасының кеңістіктік-уақыттық түрленуінің негізі, берілген каналдық интервалды бір ИКМ линиядан басқасына қос линия циклінің құрылымдарындағы каналдық интервалдың ретін өзгерте отырып көшіру болып табылады.
Кеңістіктік-уақыттық коммутация принципі
32.Цифрлық сигналдың кеңістіктік коммутацияның принципі.
Кеңістіктік коммутацияны жүзеге асырушы цифрлық коммутациялық өріс блогы немесе модулі коммутацияның кеңістіктік қадамы немесе S– қадамы ( space- кеңістік) деп аталады.
Цифрлық сигналдың кеңістіктік координаталарының түрленуінің негізі оның берілген каналдық интервалды бір ИКМ линиясынан басқасына ауыстыру кезінде, қос линия циклінің құрылымдарында каналдық интервалдың ретін сақтап көшіру болып табылады (7.3- сурет).
Мұндай түрленудің векторлық көрінісі 7.4-суретте көрсетілген. Бұл жағдайда да цифрлық сигналдың уақыттық және кеңістіктік координатасының түрленуін ортогональды деп қарастырамыз:
Кеңістіктік коммутация принципі
33.Цифрлық сигналдың уақыттық коммутация принципі.
Цифрлық сигналдың уақыттық коммутация функциясын жүзеге асыратын блок немесе модуль коммутацияның уақыттық қадамы немесе Т-қадамы (time Т- уақыт) деп аталады.
Шығыс ИКМ линиясының бір каналдық интервалының кіріс ИКМ линиясымен салыстырғандағы ретінің өзгеруі ақпаратты бір абоненттен екінші абонентке беруді білдіреді (7.1-сурет). Бұл уақыттық коммутацияның принципін білдіреді (кейде каналдық интервалдардың қайта құрылуы немесе ақпараттың бір каналдан екіншісіне ауысуы туралы айтылады).
Сурет 7.1 - Уақыттық коммутация принципі
34. Біріншілік желі құрылымына анықтама беріп,сұлбасын келтіріңіз
Біріншілік желі деп ҚР БТЖ типтік тарату арналарын, желілік тракт және желі түйіндерінің негізінде құрылған типтік физикалық тізбектердің, желілік станциялар, ақырғы қондырғылардың, және қосушы желілердің жиынтыңын айтады. Біріншілік желі екіншілік желіге тарату каналдарын және физикалық тізбектерін пайдалануға береді.Біріншілік желі мемлекеттің толық аумағын қамтиды және үшсатылы құрылымын біріктіреді,олар магистралдық, аймақішілік және жергілікті.
Біріншілік желінің құрылымы
35.Үшінші класты ЦКӨ.
ЦКӨ-нің мұндай түрлеріне мына жүйелер жатады: МТ 20/25 (Франция), System X (DSS) (Ұлыбритания), EWSD (Германия), GDTS (АҚШ), DTS-11 (Жапония) және т.б. Бұлардың негізінде жергілікті, қалааралық және өткінші станциялар құруға болады.
Бұл кластың ЦКӨ әмбебап болып келеді, себебі коммутация жүйелерін тәжірибе жүзінде сыйымдылықтың барлық диапазондары арқылы: кіші, орта және үлкен етіп құруға мүмкіндік береді. Бұл жағдайда сыйымдылықтың өсуі кеңістіктік коммутацияның бөлімшелер санының артуымен байланысты болады, өте қарапайым құрылымдардан S/T-S-S/T өте күрделі құрылымдарға S/T-S-S-S/T өте отырып құруға болады. Коммутациялық өрістің жобалануы кезінде уақыттық және кеңістіктік коммутация баспалдақтары жиі сәйкес блоктарға бірігеді: уақыттық коммутация блогы және кеңістіктік коммутация блогы болып бірігеді. Бұл жерде енді КӨ сыйымдылығының өсуі УКБ мен ККБ-ның белгілі бір санының қосылуымен жүзеге асады.
Үшінші класты ЦКӨ базалық құрылымы
36.Телефон желісінің түрлері.
Телефондық желілер аумақтық белгілері бойынша келесіге жіктеледі:
Қалалық телефондық желілер (ҚТЖ) қала және қала маңы территориясын телефондық байланысын қамтамасыз етеді.
Ауылдық телефондық желілер (АТЖ) ауылдық әкімшілік аудандарда телефон байланысын қамтамасыз етеді.
Мекемелік телефондық желілер (МБЖ) кәсіпорындардың, мекемелердің, ұйымдардың ішкі телефон байланысын қамтамасыз етеді.
Бұл телефон желілерінің үш түрі жергілікті телефон желілері деген ортақ атауға біріктіріледі.
Зоналық телефон желілері(ЗТЖ) бір аймақтың аумағында орналасқан жергілікті телефон желілерінің абоненттері арасындағы байланыс үшін арналған, бірыңғай жеті таңбалы нөмірлеуді сипаттайды.
Қалааралық телефон желісі (ҚаТЖ) әртүрлі аймақтардың аумағында орналасқан жергілікті телефон желілерінің абоненттері арасындағы байланысқа арналған.
37.Бірінші класты ЦКӨ.
Бастапқыда ЦКӨ-нің мұндай түрлерінің негізі ретінде коммутацияның кеңістіктік баспалдағының бөлімшесі алынған болатын, мысалы: АТС Sintel, DEX-T-да коммутацияның параллелді тәсілінде S-S типті өрістің құрылымы қолданылады. Алайда кеңістіктік коммутаторларда ішкі тежеулер болудың үлкен ықтималдығы бар, сондықтан тәжірибе жүзінде кең қолданысқа ие болған құрылым, ол – коммутацияның кеңістіктік S-баспалдақтары уақыттық Т-баспалдақтармен бөлінген құрылым, яғни мұндай ЦКӨ симметриялық өрістерді біріктіреді 8.2 сурет.
Бірінші класты ЦКӨ базалық құрылымы
38.Екінші класты ЦКӨ.
ЦКӨ-нің мұндай түрлеріне мына жүйелер жатады: NEAX 61 (Жапония), №4 ESS (АҚШ), АХЕ 10, D70, FETEX150.
Екінші класты ЦКӨ ерекшеліктері:
Екінші класты ЦКӨ базалық құрылымы
- қосымша S-баспалдақтардың қолданылуы өрістің сыйымдылығы мен өткізу қабілеттілігін арттырады, бірақ оның жұмыс істеу принциптеріне әсер етпейді;
- кірісте алдын ала мультиплекстеу кіретін цифрлық тракттардың екінші рет тығыздалуын қамтамасыз етеді, ал шығыста кезектес демультиплекстеу оларды қайта қалпына келтіреді, бұл қосымша S-баспалдақтардың қолданылуынсыз ЦКӨ өткізу қабілеттілігін арттыруға әкеледі;
- КӨ-те мәліметтер өңдеудің жылдамдығын арттыру үшін әдетте кірістегі тізбектей кодтың параллелді түрге түрлендіруін жасайды. Ол үшін әр кіріс линияға тізбекті-параллелді типті түрлендіргіш орнатылады, ал шығысқа параллелді-тізбекті.
39.Төртінші класты ЦКӨ.
ЦКӨ-нің мұндай түрлеріне мына жүйелер жатады: PROTEL UT және т.б. Төртінші кластың ЦКӨ кең қолданысқа ие, оның себебі әмбебап интегралды микросұлбалар (ИМС) түрінде жасалған S/T-баспалдақтардың қарапайым қосылуы арқасында өріс сыйымдылығының үлкеюінің ыңғайлы болуы.
S/T-баспалдағының негізін коммутациялық элементтер мен модульдер құрайды. Сыйымдылығы үлкен емес ЦАТС жобалануы кезінде олардың КӨ-сі бір ғана модульді қамтитын (әдетте 8/8-ден 32/32-ге дейін кіріс/шығыс ИКМ линияларының сыйымдылығы болатын) S/T-баспалдағының бір бөлімшесінің қолданылуымен құрылуы мүмкін (8.5 сурет).
Төртінші класты ЦКӨ-тің базалық құрылымы
Бесінші класты ЦКӨ.
ЦКӨ-нің мұндай түрлеріне мына жүйелер жатады: ITT1240 (АҚШ), S12 Alcatel, бірақ сақиналық ЦКӨ кең қолданысқа ие болған жоқ. Сақиналық өрістің бөлімшелері әдетте сақиналық цифрлық коммутациялық элементтердің (ЦКЭ) негізінде құрылады. ITT1240 жүйесінің ЦКӨ құрылымы 8.6 суретте көрсетілген. Мұндай ЦКӨ қосылу блогынан (ҚБ) және топтық коммутация блогынан (ТКБ) тұрады. Бір ҚБ екі ЦКЭ-ден тұрады. ТКБ-дағы баспалдақтар мен ҚБ саны қосылған шеткі модульдер (ШМ) санына байланысты болады. Жазықтықтар саны шеткі модуль (ШМ) тудыратын орта жүктемеге және орнатылған қызмет көрсету сапасына байланысты болады.
Бесінші класты ЦКӨ-тің базалық құрылымы
40.ЦКӨ анықтама беріңіз
Цифрлық коммутация функциясын іске асыратын коммутациялық жүйе цифрлық коммутациялық жүйе (ЦКЖ) деп аталады. Цифрлық коммутациялық жүйеде коммутация функциясын цифрлық коммутациялық өріс (ЦКӨ) жүзеге асырады. Коммутация жүйесіндегі барлық процесстерді басқарушы кешен жүзеге асырады. ЦКӨ буын принципі бойынша құрылады. ЦКӨ буыны деп цифрлық сигнал координаттарын түрлендірудің бір және сол функциясын іске асыратын (S-, Т- немесе S/Т-) сатылар тобын атайды. Буындар санына байланысты екі, үш және көп буынды КП болып бөлінеді.ЦКӨ егер ондағы кез-келген байланыс бірдей буын сандары арқылы орнатылатын болса, біртекті болып саналады.
41.BORSCHT функциясыныңсипаттамасы
| Аббревиатура әріптері | Функцияның аты (ағылшынша)және оның қазақша аудармасы | Функцияныңсипаттамасы |
| B | Batteryfeed (Микрофондардың қуатталуы) | Абоненттіклинияғакөмірлікмикрофондардыңқуаттауғақажеттікернеуберіледі (бұрынғыСССРелдерінде U=60 B, I=20 мА) |
| O | Overvoltage protection (Қауіптікернеукөзіненқорғау) | ЦифрлықАТС-тіңқұрылғысықосымшақұрылғыларарқылыабоненттіклиниятарапынан 220 (380) Вкернеужәнеденайзағайсоққандағыкернеутүсуіненқорғайды |
| R | Ringing (Шақырусигналыныңжіберілуі) | Шақырылатынабонентке 25 Гцжиілігіжәне 95 Вкернеуібар "Шақыру" сигналыжіберіледі (кейбірелдердекернеу 110 Вболуымүмкін) |
| S | Supervision, кейдеSignalling (Бақылаунемесесигнализация) | АТСқұрылғаларышақырыпотырғанжәнешақырылатынабоненттердіңмикротелефондықтрубкаларыныңкөтерілужәнеқойылуфактілерінтіркепотыруыкерекжәнедешақырылатынабонентнөмірініңцифрларыныңқабылдауынқамтамасызетуікерек |
| C | Сoding (Кодтау) | Абоненттіклинияарқылытүсетінаналогтысигналцифрлықсигналғажәнекерісіншетүрлендіріледі |
| H | Hybrid (Дифжүйефункциясы) | Аналогтыабоненттіклинияекіөткізгіштіболыпкеледі, алцифрлықАТС-тердегісигналдардыңтаралуыменкоммутациясы – төртөткізгішті. Сондықтандифференциалдыжүйелер (дифжүйелер) арқылытүрлендіружүзегеасады |
| T | Testing (Бақылау) | Абонентіклинияментелефондықаппараттыңжұмысыжәнедежоғарыдакөрсетілгенфункциялардыорындайтынқұрылғылардыңжұмысынбақылайды |
42.Сигнализацияныңсигналдары
Сигнализация - бұл сигналдардың жиынтығы, яғни жалғағыш трактілердің әртүрлі этаптағы құру және ажыратуды қамтамасыз ететін станциялар мен түйіндер арасындағы сигналдардың жиынтығы.
Сигнализацияның сигналдары - ақпаратты тасымалдаушы ретінде қарастырылады, белгілі бір каналға, кіріс хабарламаға немесе желіні басқару прооцедурасына қатысты болады, олар үш түрге бөлінеді:
- сызықты;
- басқару;
- ақпаратты.
Сызықты сигнализация шақырысқа қызмет көрсету процесінде станцияаралық байланыс үшін станцияны линияның немесе байланыс каналының жағдайы туралы ақпаратпен қамтамасыз етеді. Бұл сигналдар қосылысты ұйымдастырудың негізгі этаптарын атап көрсетеді және АТС-тердегі қосқыш линиялар жабдықталатын линиялық комплектілердің арасында кез келген сәтте таратылады.
Басқару сигнализациясы байланыс желісінде шақырып отырған абоненттің талабы бойынша қосылысты ұйымдастыруға қолданылады және шақырылып отырған абоненттің линиясының нөмірі туралы (адрестік ақпарат), АТСтердегі басқару құрылғысының жұмыс режимі туралы желінің жұмыс режимі туралы, байланыс каналдары туралы ақпарат сақталады.
Ақпараттық сигналдар (абоненттердi ақпараттандыру сигналы) шақырылушы абонентке қосылыстың ұйымдастырылғаны туралы, сондай-ақ шақырылушы абоненттің линиясы мен жалғаушы линиялардың бос немесе бос еместігі туралы ақпарат береді. Ақпараттық сигналдарға "Станцияның жауабы - СЖ", "Шақыруды жiберу - ШЖ", "Шақыруды жiберудi бақылау - ШЖБ","Бос емес сигналы - БЕС", осы бағыттағы каналдардың бос еместiгi жатады.
ЦКЖ интерфейстері.
ЦКЖ интерфейстері.
Цифрлық коммутациялық жүйелердің жұмысы әртүрлі телекоммуникациялық құрылғының айналасында жүзеге асады: басқа АТС (цифрлық және аналогтық), әртүрлі абоненттік құрылғылар, тарату жүйелері. ЦКЖ аналогты және цифрлық абоненттік линиялар (АЛ) және тарату жүйелерімен интерфейсті (интерфейс) қамтамасыз етуі керек.
Интерфейс депекіфункционалды блок арасындағышекараныайтады. Бұлшекарафункционалдысипаттамалар, физикалықбайланыстыңжалпысипаттамалары, сигналдарсипаттамаларыжәнеспецификаға қарай басқа да ерекшеліктергебайланысты белгіленеді.
Интерфейс екі құрылғы арасындағы байланыстың параметрлерін анықтаудың бір реттілігін қамтамасыз етеді. Бұл параметрлер байланыстырушы тізбектердің типіне, формасына және функциясына және де осы тізбектер арқылы берілетін сигналдардың типіне, формасына және тізбектілігіне қатысты болады.
Цифрлық АТС интерфейстері (9.1 сурет):
- аналогтыабоненттік интерфейс;
- цифрлықабоненттік интерфейс;
- ISDN абоненттікинтерфейсі;
- желілік (цифрлықжәнеаналогты) интерфейстер.
Цифрлық коммутациялық жүйелердің интерфейстері
44.Арнайы бөлінген каналдағы сигнализация түрлері
Егер тарату каналы цифрлық болса, онда сигнализацияның сигналдарының беру үшiн (ӘРК ) жеке цифрлық канал қолданылуы мүмкін немесе уақытпен бөлінген каналдары бар тарату жүйесінің цифрлық каналы қолданылады.
Жеке цифрлық канал қолданылса сигнализацияның негізгі екі әдісі қолданылады:
- дауыстық символдар негізіндегі сигнализация, бұл кезде тактілік интервалдар (ең бірінші кезекте кодталған даустық сигналдарды таратуға арналған) сигнализация сигналдарын таратуға арналады;
- каналдықинтервалдағы сигнализация, бұлжағдайда сигнализация ақпаратытактілікинтервалдаберіледі, олканалдықинтервалдаорналасады.
45.Таңдалған канал бойынша сигнализация.
Сигнализация жүйелерiнiң классификациясы.
Байланыс желісінде сигнализация сигналдарын тарату үшін каналдарды ұйымдастырудың екі әдісі бар
- таңдалған канал бойынша сигнализация;
- ортақ канал бойынша сигнализация.
Таңдалған канал бойынша сигнализация.
Таңдалған канал бойынша сигнализация белгілі бір каналды эксплуатациялау үшін қажет, сигнализация сигналдары осы канал арқылы немесе арнайы таңдалған канал арқылы беріледі, бұл канал ақпараттық каналға бекітілген болады.
Сигнализация сигналдарыүшінтаңдалған канал әдісібойынша сигнализация жүйелерініңклассификациясы
46,48 Ортақканалды сигнализация 7 (ОКС7)
Ортақ каналды сигнализация 7 (ОКС7) – көптеген телефон станцияларын конфигурациялау үшін пайдаланылатын сигналдық телефон протоколдарының жиынтығы.
ОКС7 - бұл қосылысты ұйымдастыруда басқару ақпаратын барлық сөйлесу каналдарына және деректерді тарату каналдарына деректер блогы (сигналдық хабарламалар) ретінде таратады, ол бір ортақ сигнализация каналы арқылы жүзеге асады. Бұл ИКМ біріншілік трактісінің кез келген уақыттық интервалында ұйымдастырылуы мүмкін (нөлден басқасында), екі өзара әсерлесетін АТС-тер арасында бір-бірімен тікелей байланыс орнататын сигнализация жүйесі (12.1 сурет).
Ортақканалдысигнализацияныңпринципі
47,49ЦКЖ-ныжобалаудыңміндеттері.
ЦКЖ-ныжобалаукелесідейөзарабайланыстыміндеттердішешугенегізделеді:
- жобалаудыңміндетінқұрастыру, алдын-ала мәліметтердідайындау;
- ЦКЖ-ныңқұрылымдықжәнебайланыстыұйымдастырусұлбаларынтұрғызу;
- жабдықтардыңсанынанықтау, ЦКЖ-ныңбасқа да ішкіпараметрлерініңмәндерінтаңдау;
- автозалдажәнестанцияныңбасқа да бөлмелерінде ЦКЖ-ныңжабдықтарынорналастыружоспарынәзірлеу;
- аралықтұстамалардағыкростаусұлбаларынқұрастыру, анықтамалықақпаратбазасынжобалау;
- жобалық документация комплектісіне спецификация, смета жәнетүсіндермехаттықұрастыру.
50.ЦЖ-ДЕГІ СИНХРОНИЗАЦИЯ ПРИНЦИПТЕРІ. ЦИКЛДІК ЖӘНЕ АСҚЫНЦИКЛДІК (СВЕРХЦИКЛ) СИНХРОНИЗАЦИЯ.
Циклдың созылу уақыты ТЦ= 125 мкс, ол сәйкесінше циклдың жиілігін анықтайды fЦ=8 кГц. Жоғары циклдың созылу уақыты 16х125мкс=2мс тең. Циклдағы әр каналдың интервалы τК.И=3,9 мкс беріледі. Әр канал үшін ақпаратты тасымалдауда 8-разрядталған бинарлы кодтар тағайындалған. Сонда бір разрядтың (бита) ұзақтығы τб=0,49 мкс болады. Бір уақытша интервалдың жіберу мүмкіндігі 64 кбит/с, сонда ИКМ трактындағы бірлік стандарттық жібіру мүмкіндігі 64х32=2048 кбит/с құрайды. ИКМ циклындағы уақытша интервалдар 0 және 16 қызметтік каналдары болып келеді, ал 1-ден 15-ке дейінгі және 17-ден 31-ге дейінгі интервалдары ақпараттық каналдар болып келеді.
5.2-суретте көрсетілгендей, әрекіншіциклдацифрлық синхросигнал 2-8 нөлдікканалдыинтервалдаорыналады. Циклдық синхросигнал 0011011 комбинациялардыкөрсетеалады. Нөлдікинтервалдардың 2-8 символдарыменциклдықсинхросигналдыңимитациясының болу мүмкіндігінжоюүшін 2 символдытақциклынабұлинтервалдарда 1 мәніберіледі. Жоғарыциклды синхросигнал, сверхциклдациклдыңқорытындысынжүзегеасыруғамүмкіндікбереді, 0000 комбинациясынкөрсетеаладыжәне 1-4 разрядтықинтервалдар 16 каналдықинтервалындағы 0 циклындаорыналады.
16 каналдық интервал сигнализация таратудақызмететеді. Әрциклдаекітелефондықканалдың сигнализация сигналдарыберіледі.
5.2-суретіндегі белгіленулер: ТК – телефондықканалдыңнөмірі; RO, ... RI5 – сверхциклдағыциклдар; SK - каналдық интервал; В1, ... В8 - ұзындығы 8 бит кодтықсөз; N - бит халықаралыққолданыстарғарезервтелген (символдыңмағынасыанықталмаған, казіргіуақытта 1 мағынасынқабылдаукерек); А – ИКМ құрылғысынаберілетінавариялықсигналдыңқарама-қарсысоңғыжелібайланысы; VI, ... V5 - символдар, ұлттыққолданысқаарналған (цифрлықтракттарда, мемлекеттікшекараныңқиылысында) бұлсимволдармағынаберуіқажет 1); х — резервті символ; у - символ, жоғарыциклды синхросигнал индикациялықшығуүшінқолданылады; а, b, с, d- сигнализацияныңжалпыканалынұйымдастырудағысимволдар (ОКС), егер Ь, с және d ОКС үшінқолданылмайды, оларкелесібелгілерменқамтамассыздандырылғанболуыкерек: b = 1, с = 0, d= I.
Дата добавления: 2018-06-01; просмотров: 1776; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!