Ынталы жобаны орындау мерзімі 7 страница
9.2 Шағын инновациялық бизнесті мемлекеттік қолдау (шет ел тәжірибесі)
Отандық инновациялық процесстің даму болашағын қарай отырып онда пайдалы төмендегі ИД мүмкін болатын қаржыландыру көзі классификциясын таныстырылады
Ғылыми басылымдар мен оқу құралдарының авторларының басым көпшілігі, инновациялық экономикаға және менеджментке арналған инновациялық жобаларды қаржыландыру мен инвестірлеу туралы түсініктерді араластырады осыдан кейін интигровалды өмірлік циклдың концепциясынан шығады. Осыған сәйкес бөлімде көрсетілгендей өмірлік цикл радикалды инновациясы өте ашық көрсетілген кезеңдерден тұрады (тіпті инновациялық кезең, инвестициалды және оперативті кезеңдер).
Осымен байланысты инновациялық жобаларды қаржыландыруға қатысы болғандықтан маңызды ережелер бар:
Негізінен инновациялық талдау инвестициялық жобаларға дейінгі кезеңдерге жатады енді жақын арадағы жұмысқа қабілетті жаңалықтар қажет оның өзі инвестициялау және оны енгізу туралы шешімдерді қабылдауда жағдай жасау
Инновациялық қызметті қаржыландырудың тарихы
| Қаржыландырудың түр сипаты | Қаржыландыру көзі |
| Өзін - өзі қаржыландыру | Капиталды түсімдерден өзін өзін қаржыландыру ( фирманың даму қоры есебінен); Амортизациялық қор жинағынан және алдағы уақыттағы амортизациялық төлемдерден өзін өзін қаржыландыру ; Кәсіпорынның алдағы уақыттағы уақытша шығындарын жабу үшін , кәсіпорыннның өнім шығарудағы және сатудағы , өнім шығару мен сатудағы шығын көлеміннен асып түсетін алдағы уақытта жобалық көрсеткіштерге жеткенше қосымша қорларды пайдалану; кәсіпорынның өз капиталды қорынан қаржыландыру жарғылық қорға орналастырылған ( жарғылық қордың белгілі бір әрекет етіп тұрған нормативінің белгілі бір көрсетішінен асып тұрған уақытында) |
| Заемді қорлар | Банкілік несиелер (бірінші кезекте ұзақ мерзімге берілген орта мерзімдік инвестициялық несиелер); Заемдық қорлар биржалық және биржалық емес қорлар базарында арнайы кәсіпорынның арнайы облигациялық қағаздарын сатуға шығару арқылы; Материалды жеткізушілердің коммерциялық несиесі (шикізаттың, жартылай фабрикаттылы қоры оның өзі бұйымдар мен контрагенттер қызметі) осы ресурстарды сатып алуда бөліп төлеу түрі немесе кешіктіріп төлеу мерзімін пайдалану; Арнайы тапсырыс берілген құрал - жабдықтар және оны кешіктіріп төлеу түрі ол яғни жеткізілгеннен кейін белгілі бір уақытта пайдалануға рұхсат алғаннан кейін және белгілі бір уақытқа дейін оны жалдау түрінде пайдалану (бұл жерде лезингтің бір түрлігі тікелей ,оперативті ,қаржылы және басқа қаржылы түрі); |
| Ішкі өзін өзін қаржыландыру қорларын тарту арқылы | Акционер құрылтайшылардың қорларын пайдалану (пайшылардың) және ашық акционерлі қоғамдарда өткен қосымша эмиссиядан кім акцияларды алды (акцияны шығару); Қорлы базарында жаңа акцияларды орналастырудан түскен қорлар (немесе жаңадан келген пайшылардан түскен егер сөз акционерлі емес қоғам немесе жауапкершілігі шектеулі серіктестер туралы болса оның жарғы қоры қайтадан тіркеген уақытта оның көлемі жаңадан қабылданған мүшелердің есебінен қосымша ұлғаюы мүмкін); Бір біріне конвертирлі акциялар мен құнды қағаздарды шығару мен орналастыру; |
| Инновациялық жобаларды қаржыландырудың спецификалық көздері. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Сонымен қатар инновациялық жобаларды қаржыландыру мен инвестициялаумен араластыру мақсатты болмайды.
9.3 Венчурлы бизнестегі тәуекелдің орны
Инновациялық жобаны қаржыландыру жағынан мән –мағнасы жағынан үлкен мәні бар болады олар:
* «өзін өзі қаржыландыру» кезінде экономикалық болашақтағы жетістіктері және инновациялық жобаның беріктілігі (жобаның төлемдері жағдайының болуы);
заемды көздерді және сыртқы өзін - өзін қаржыландыруды пайдаланған уақытта несие алушының төлем жағдайы мен қаржылық жағдайы яғни кәсіпорынның жаңа енгізулерді пайдаланып жатырған айтылмыш жағдайда қаржылық қорларды инновациялық жағдайға байланысты алуда бір айтарлықтай спецификаны алып тастайды;
|
|
|
мақсатты қаржыландырудың ішкі көздерін пайдалануда (қайтарылатын және қайтарылмайтын) инновациялық жобаның төлем жағдайы және меншіктіліктің құқықтарының бөлінуі (және сонымен қатар тәуекелділіктің) оның көрсеткішіне болады. Сыртқы иневестор («бизнес періштелер, демеуші, венчурлы қор т/б) инновациялық өзіндік кезеңдерін қаржыландыруға қатысушы өз алдына (толықтай және ара - арасында) жаңа енгіулер көрсеткіштерін пайдалануда құқықтық алады және өзінің инновациялық тәуекелділігінің бөлігін алып жүреді. Бұл сәт маңыздылығы жағынан дағдарысты түрде болады яғни инновациялық жобалар жөнінен келісім - шарттар жасаған уақытта .
Қазіргі заманғы Ресей кәсіпорындарындағы инновациялық жағдайларды құру кезіндегі жеке меншіліктің бөлінуінің байыпты немесе байсалды есебін мысал ретінде қарастырайық.
«Дөңгелекті тракторлар 180-210 қуаты бар зауыттың бос тұрған базарға жылдамдатып шығуы шетелдік трактор шығарушы ірі бірі корпорациымен бірігіп шығару үшін жоба жасалуда. Біздің кәсіпорыннның үлесі ақырғы қортындысында кем дегенде 60-65% пайызды құрамақ соның ішінде ең соңында құрап шыққан уақытында. Волгоград мемлекеттік трактор зауыты өзінің сервиз орталықтары және дилерлік желісін сатуды ұйымдастыруға пайдаланбақ сонымен қатар сатып алудың алдындағы дайындық , кепілдік қызметтер , қосалқы бөлшектермен қамтамасыз ету т/б .»
Инновациялық жобаларға байланысты шығындар кәсіпорынның өнімінің өзіндік құн есебінен тұрады алдағы уақыттағы кезеңдерде және сонымен қатар жақын уақыттағы рентабелділікті төмен түсіре отырып бірз салықтық қалқанды әсерін қамтамасыз ете отырып, Инновациялық жобаны іске қосудағы басты негізі болып оны қаржыландару агенттіктеріне маңыздылығы болып табылады (күтілетін нәтижелердің құндылығы және олардың мықтылығы, жылдам алынуы немесе жасалуы) жобалық жоспарлы сметаның шығындары оларды қаржылы ресурстар құнымен есептей отырып қаржыландыру және меншіктік құқығын бөлу арқылы.
Қаржыландырудың шешімі мәні іштегі фактілер дәлелдейді және сонымен қатар жобаның сыртқы инновациялық қаржыландыру тұтастығында да « командалық келіс болуы қажет өйткені бұл жерде дисциплина аралық болғасын немесе с сақталғасын».
Қаржыландыру концепция жобасы төмендегі мәселелерді шешуге бағытталған :
- жобаның қажетті объемдері мен қаржыландыру құрлымын анықтау (басқаша айтқанда смета немесе жоба бюджеті туралы);
- қаржыландыру көздеріне шек қою;
- аталмыш көздерде қаржыларындыру жүйесін құру;
- жауапты тұлғалармен байланыс (шешім қабылдайтын тұлғалар үшін);
- қаржыландыруды жүзеге асыру туралы ұсыныстарды салыстыру;
- ретке келтіру туралы келіссөздер кезінде көмек жасау ;
- мемлекеттік инвестициялық көмектерді пайдалану;
- қаржыландырудың әртүрлі көздерін құрамды ету;
- несиелеуге байланысты ұсыныстарды талдау;
- қаржыландырудың оптималды пакетін талдау;
- Инновациялық жоспарды қаржыландыру туралы дайындалған ұсыныстар ішкі қаржыландыру субъекілерімен келісім жүйелерімен дайындалған өз кезегінде төмендегі сұрақтар бойынша өзінің пікірін қалаптастыру қажет:
- коммерциялық мүмкіндіктер;
- жоба идеясы;
- базарды зерттеу;
- жобаның рентабелділігін зерттеу;
- жобаның техникалық жүзеге асырылуын зерттеу;
- қаржыландырудың концепциясын талдау (мандат);
- қаржыландыруды құрлымдау (синдицировалдау);
- өз алдына немесе өз алдына бөлекше (арнайы);
- меморандум; (келісім)
- командалық ведмость (team sheet )
Инновациялық жобаның нақты жоспары жобалы жұмыстардың көлемі мен мерзіміне байланысты қиылысып отырады инновациялық жобаның шығындарының процессін басқару кезінде. Дегенмен қаржыландыру немесе қаржыландыру жоспары кезінде қаржылық бақылауды бағалауға болмайды яғни сол инновациялық жобаның кезеңдері кезінде. Ол техникалық және оперативті мәні бар және жобаның тиімділігін көтерудің бар потенциалына ие бола алмайды. Бұған жақын болып төмендегі бекітілімдер жатады :
«Шығындардың басым көпшілігі бизнестегі және өнімдегі жаңа түрлерді шығаруды талдауға байланысты ол өнімнің шығару мен коммерциялау кезеңіндегі талдаулармен байланысты болады. Әрине түсінікті 1% пайыз бұл кезеңдердегі шығындар айтарлықтай көп болады идеяларды 1% жүзеге асырудағы идеяларға қарағанда . Яғни,сондықтан да шығару кезінде өнімді шығаруға дейін жеткізу және коммерциализациялау кезеңі өте маңызды болып табылады алдыңғы кезеңдерге қарағанда.»
Бекітілетін сұрақтар:
1. Шағын инновациялық кәсіпорындардың негізгі мінездемелері.
2. Шағын инновациялық бизнестің рыноктағы орны.
3. Шағын кәсіпорындарда инновациялық процесстердің қалыптасу және жүзеге асыру сатылары.
Негізгі түсінік
Венчурлы
Бизнес
Компания
Ұсынылатын әдебиеттер:
1. Иленькова С.Д.,Гохберг Л.М.,Ягудин С.Ю.Инновационный менеджмент. -
банки и биржи,ЮРИТИ – 1997. - 327с
2. Гончарова Н.П.,Перерва П.Г.Маркетинк инновационного процесса.- Киев,1998.- 264с
3.Абдыгаппарова С.Б.Инновационный потенциял Казахстана:механизмыактивизации. - Алматы Экономика,2001. -158
4. Абдыгаппарова С.Б.Инновационный менеджмент:Алматы, Экономика,2003. - 164с.
5.Нарибаев К. Джумамбаев С.К. Нусупова А.Инновационный менеджмент:Алматы,1998. - 60с
6.Инновационный менеджмент И.В.Афонин Москва, 2005
10 - тақырып. Венчурлы қаржыландыру
Дәріс жоспары:
10.1 Жоғары технологиялық шағын компанияның өмірлік циклы.
10.2 Венчурлы компанияның қалыптасу және даму этаптары.
10.3 Венчурлы компанияның өмір циклының негізгі алты кезеңі.
10.2 Венчурлы компанияның қалыптасу және даму этаптары
Қазіргі кезде өндірістің экономикалық даму деңгейін, оның көлемімен емес, инновациялық бағдарламасымен және икемділік басқарылуымен анықталады.
Венчурлық инновациялық қызмет – бұл инновациялық қызмет, яғни коммерциялық тәуекелдіктің ережесі бойынша ұзақ мерзімді қаржылық жұмсалым. Венчурлық кәсіпкерлік әр түрлі формада болады. Сонымен қатар экономикалық қатынастың үлкен жиынтығын қамтиды. Соның ішінде өндіріске дайындық, өнеркәсіптің ашылуы инновациялық фирманың жаңаша тәсіл ойлап-табумен байланысты. Венчурлық фирмалар өсу деңгейімен жұмыс жасайды және жаңаша ақпараттың ашылуына, молаюына, сақталуына ғылыми іздестіруі негізінде жүзеге асырылады.
Венчурлық фирмалар өз зерттеуін басқа фирмаға береді. Мысалы, маманданған шағын кәсіпорынға жаңадан құрылған кәсіпкерге және т.б. Венчурлық фирманың құрылымы мынадай бөліктерден тұрады:
- инновациялық идея;
- қоғамдық қажеттілік және жаңа фирма ұйымындағы дайын ұсыныс ретінде;
- капиталды қаржыландыру тәуекелдігі.
10.3 Венчурлы компанияның өмір циклының негізгі алты кезеңі
Венчурлық қаржыландыру екі негізгі формада жүзеге асырылады:
1) Жаңа фирманың акциясын алу;
2) Әр түрлі несиелер алу.
Венчурлық капитал өзінің активтерін ірі компаниялардан емес, яғни банктерден, мемлекеттен сақтандыру және зейнетақы қорларынан және жаңадан өсіп келе жатқан бизнестен алады.
Венчурлық кәсіпорын екі түрде болады:
- өзінің тәуекелдік бизнесі;
- Ірі корпорациялардың ішкі тәуекелдік жобасы.
Өз кезегінде тәуекелдік бизнес екі негізгі шаруашылық субъектілерден тұрады:
- тәуелсіз ішкі инновациялық фирма;
- қаржылық капитал беретін мекеме.
Қазіргі кезде техникалық қаржыландыру инновацияның негізгі көзі – ол кәсіпорынның өзінің қаражаты, табыс, аммортизация, жарғылық капитал, бағалы қағаз эмиссиясындағы кіріс және қаржылық өнеркәсіптік топтық ресурсы.
Әлемдік нарықта венчурлық қордың негізгі түрлері:
- зейнетақы қоры, сақтандыру компаниясы;
- банктер, өнеркәсіп корпорациясы;
- коммерциялық емес қорлар.
Венчурлық қаржыландырудың механизмі негізгі үш қызметтен тұрады:
1) институционалдық инвестор;
2) кәсіпкерлік фирма;
3) агенттік делдалдар.
Венчурлық кәсіпкерлікті дамытуда үш экономикалық құрылым қажет:
1) Еркін капитал;
2) Бизнесті және инвесторды қызықтыратын орта.
3) Инвестицияның ең қолайлы кірісі.
Бекітілетін сұрақтар:
1. Старт кезеңі: Start- up- «жаңа ғана пайда болған компания».
2. Стартқа дейінгі кезең: Seed – «өсіруге арналған компания». Алғашқы өсу кезеңі: Early Stag- «дамудың алғашқы қадамдары».
3. Тұрақты өсу кезеңі: Expansion- «кеңейу».
Негізгі түсінік
Start- up- «жаңа ғана пайда болған компания»
Seed – «өсіруге арналған компания»
Early Stag- «дамудың алғашқы қадамдары
Ұсынылатын әдебиеттер:
1. Иленькова С.Д.,Гохберг Л.М.,Ягудин С.Ю.Инновационный менеджмент. -
банки и биржи,ЮРИТИ – 1997. - 327с
2. Гончарова Н.П.,Перерва П.Г.Маркетинк инновационного процесса.- Киев,1998.- 264с
3.Абдыгаппарова С.Б.Инновационный потенциял Казахстана:механизмыактивизации. - Алматы Экономика,2001. -158
4.Абдыгаппарова С.Б.Инновационный менеджмент:Алматы, Экономика,2003. - 164с.
5.Нарибаев К. Джумамбаев С.К. Нусупова А.Инновационный менеджмент:Алматы,1998. - 60с
6. Инновационный менеджмент И.В.Афонин Москва, 2005
11 - тақырып. Инновациялық салада қызмет етуші құрылымдардың көп түрлілігі және инновациялық бизнестің түрлері
Дәріс жоспары:
11.1 Инновациялық қызметті ұйымдастыру түрлері.
11.2 Инновациялық рынокта қызмет етуші фирмаларға әсер етуші сыртқы орты факторлары.
Дата добавления: 2018-04-05; просмотров: 592; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!