Ынталы жобаны орындау мерзімі 5 страница
- шешуге бағытталған ғылыми мәселе;
- ұсынылған жоба бойынша босалқы дайындық;
- қажетті жабдықтардың тізбесі.
Ұжымдық пайдалану орталығын құру жобасы мыналарды көрсетеді:
- мәселелерді шешудегі білім саласы;
- жабдықтардың тізбесі, техникалық жағдайы, негізгі сипаттамалары;
- түбегейлі зерттеулер үшін жабдықтар кешенін ғылыми-әдістемелік пайдаланудағы тәжірибе;
- кешеннің ғылыми-әдістемелік дамуының негізгі бағыттары.
Зерттеушілер жобалары салыстырмалы экономикалық әсердің тұрақсыздықтың жоғары деңгейін иемдейді және жоғарғы тәуекелмен сипатталады. Сондықтан пайда алуға бағдарланған қаржылық институттар, басқа да құрылымдар оларды инвестициялауға мүдделі емес. Мұндай жобалар мемлекеттік бюджетпен қаржыландырылады.
Венчурлық жобалар жаңа кәсіпорынды құрумен, өнім топтамасын немесе тәжірибелі үлгілерді өндірумен, құралдар мен басқа да ірі қымбат жұмыстарды сатып алумен байланысты болып келеді. Олар коммерциялық болып табылады. Көптеген коммерциялық банктер арнайы бөлімдер құрады және инвестициялық қызмет принциптерін әзірлейді.
Инновациялық жобалар шешілетін тапсырмаларды ауқымдылығына байланысты мыналарға бөлінеді:
|
|
|
1) Моножобалар;
2) Мультижобалар;
3) Мегажобалар.
Моножобалар бір ұйыммен немесе бір бөлімшемен орындалады. Мысалы, нақты бұйымды, технологияны құру.
Мультижобалар күрделі инновациялық мақсатқа жетуге бағытталған. Мысалы, ғылыми-техникалық кешенді құру, ірі технологиялық мәселені шешу. Олар бірнеше моножобаларды біріктіреді.
Мегажобалар орталықтанған қаржыландыру мен үйлестіру орталығының басшысын қажет ететін көп мақсатты кешенді бағдарламаларды ұсынады. Мысалы, техникалық сала жобалары, өнім мен технологияның бәсеке жарамдылығын көтеру, т.б.
5.2 Инновациялық проекттерді іріктеу әдістері
Инновациялық жобаларды өткізу үшін жаңа енгізілімнің түрлі ұйымдық-экономикалық аспектілермен айналысатын мамандар қажет, яғни инновациялық менеджерлер. Олар түрлі ұйымның құрылымында әрекет етуі мүмкін.
Инновациялық менеджерлер ғылыми-техникалық және экономиклық-психологиялық, инженерлік - экономикалық білімдерді, дәстүрлі менеджерлер мен ғылыми зерттеушілердің қасиеттерін иелену қажет.
|
|
|
Инновациялық жобаның менеджері ғылым мен техника саласындағы оның білімі үшін, ынтасы үшін таңдалады. Егер жобаға қатысушылар жастары өмірлік және кәсіптік тәжірибелері әр түрлі болып келетін адамдар болса, онда инновациялық жобаның менеджері мәселелермен кездеседі. Осыған байланысты сөйлесу және жанжал мәселері туындауы мүмкін. Сондықтан инновациялық менеджер адамдарды басқара білуі қажет және жанжалдарды шешуі үшін тәсілдер қолдана білуі қажет. Инновациялық жобаның менеджері ұйымның жоғарғы басшысымен әрдайым қарым-қатынаста болады.
Инновациялық жобаларды қалыптастыра отырып, басшы оның ерекшеліктері мен тиімділігін есепке алуы қажет:
- ең төменгі тәуекелі бар, бірақ аз пайда беретін және қысқа мерзімді нәтиже алуға бағытталған жобалар;
- тәуекелдіктің орта деңгейі мен орта пайдалы орта мерзімді жобалар;
- тәуекелдіктің жоғары деңгейі мен жоғары пайдалы ұзақ мерзімді жобалар.
Инновациялық жобаларды басқару фирма стратегиясының байланысынан тыс жүргізілмейді, ол фирма стратегиясына енгізілуі керек. Инновациялық жобаны әзірлеу мен оны өткізуді басқару кезінде ғылым мен техниканың қазіргі жетістіктері туралы, ақпаратты реттеуі және басқа компаниялармен стратегиялық одақ құруы тиіс.
|
|
|
Басқарудың дәстүрлі - ұйымдық құрылымы менеджментте вертикалдық ретінде белгілі. Ол барлығын төменнен жоғары қарай бағындыруды болжайды. Ұйым құрылымы жобаны өткізуді бірнеше өндірушінің қатысу керектігін есепке алуы қажет.
Ұйымдық құрылымды инновациялық жобаларды басқару үшін мынадай себептер бойынша таңдайды:
- көптеген жобаның ағымдағы мәртебесін анықтауға рұқсат береді;
- түрлі жобаларды дайындау кезінде пайда болатын қарама-қайшылықтарды шешуге көмектеседі;
- жобаларды басқару жүйесінің икемділігін көтереді;
- басшыға қызметкерлерді жақсы бақылау мүмкіндігін береді;
- жобаның мақсатын, оның мәртебесі мен қиындықтарын анықтауға мүмкіндік береді;
- ұйымдағы басқаратын лауазым санының өсуін қамсыздандырады.
|
|
|
5.3 Инновациялардың экономикалық тиімділігін анықтау әдістері
Зерттеушілер жобалар ғылымының мемлекет экономикасының дамуына, әлеуметтік мәселелерді шешуге, экономикалық жағдайға әсер етеді.
Зерттеушілік инновациялық жобаның жетістігі зерттеулер мен әзірлемелермен айналысатын ұйымдағы дарынды ғалымдарға байланысты. Зерттеушілер жобаның басшысын таңдау зерттеушілер жобасы бойынша тиімді жұмыс үшін үлкен мәнге ие. Жобаның басшысы кең ой-өріске және өз мамандығы саласындағы қабілетке ие болуы керек. Жұмысты ұйымдастыру жоба мақсатына жетуге үлкен әсер етеді. Мұнда маңызды элемент болып инновациялық жобаны орындайтын ұйымның материалдық-техникалық базасы табылады. Жұмыс жағдайы мен психологиялық ахуал инновациялық жоба мақсатына жету факторларының бірі болып табылады. Қолайлы психологиялық ахуал басшылық сапасын куәландырып, кадрлардың тұрақты жұмыс жасауына мүмкіндік береді.
Зерттеушілік жобаның басшысы өз уақытының 80 %-ын арнауы тиіс, яғни:
- ғылыми-техникалық ақпараттың талдауына;
- жобаны орындау басшылығына;
- зерттеулер мен әзірлемелер нәтижесінің ғылыми және практикалық мәнін бағалауға;
- жұмыстарды жоспарлауға;
- ғылыми есептемелерді құруға;
- кітаптар мен монографияларды жазуға.
Зерттеушілік жобаларды тиімді басқару келісім-шарт негізінде олардың жұмыстарын жоспарлау мен жүргізу жолымен қамтамасыз етеді.
Зерттеулер мен әзірлемелер тақырыбын таңдау кезінде ғылым саласына сәйкес дамуының әлемдік деңгейі туралы сапалы ақпараттың барлығын есепке алу қажет. Себебі, тек зерттеулер қандай да бір саладағы жетістіктерін білу негізгі тақырыпты таңдауды қамтамасыз етеді. Ғылым қызметін басқару тиімділігін бағалаудың сапалық және сандық әдістері бар.
Сапалық әдістерде қойылған тапсырмаларға ғылыми жұмыстың нәтижесінің сәйкестігі және оларды өткізу тәсілдері бағаланады. Сапалық әдістер сандық әдістерді толықтырады:
- орындалған зерттеушілік жұмысының саны;
- баспа парақтарға жарияланатын көлемі;
- патенттік өтінім саны;
- алынған патенттер саны.
Бекітілетін сұрақтар:
1. Инновациялық проекттердііріктеу әдістері.
2. Коммерциялық ұсынысты және инновациялық идея мен проектті экономикалық экспертизадан өткізу.
3. Инновациялардың экономикалық тиімділігін анықтау әдістері.
Негізгі түсінік
Персонал
Кадр
Ұйым
Пирамида
Ұсынылатын әдебиеттер:
1. Иленькова С.Д.,Гохберг Л.М.,Ягудин С.Ю.Инновационный менеджмент. -
банки и биржи,ЮРИТИ – 1997. - 327с
2. Гончарова Н.П.,Перерва П.Г.Маркетинк инновационного процесса.- Киев,1998.- 264с
3.Абдыгаппарова С.Б.Инновационный потенциял Казахстана:механизмыактивизации. - Алматы Экономика,2001. -158
4.Абдыгаппарова С.Б.Инновационный менеджмент:Алматы, Экономика,2003. - 164с.
5.Нарибаев К. Джумамбаев С.К. Нусупова А.Инновационный менеджмент:Алматы,1998. - 60с
6.Инновационный менеджмент И.В.Афонин Москва, 2005
6 – тақырып. Инновациялық өнімді енгізу және өндірудің процессін басқару әдістері
Дәріс жоспары:
6.1 Бенчмаркинг түрлері және оны пайдалану процессінің кезеңдері.
6.2 Бенчмаркинг түсінігінің әр түрлілігі және көп салада пайдалануы.
6.3 Бенчмаркинг - күшті бәсекелестердің тәжірибесін зерттеу және игеру әдісі.
6.1 Бенчмаркинг түрлері және оны пайдалану процессінің кезеңдері
Осы қазіргі уақытта жобаларды басқару ұйымдастыру экономикалық ғылымның бір негізгі саласы болып табылады оның өзінде экономикалық және экономикалық емес жобалар болып бөлінетін ,ал экономикалық жобалар ішінде кәсіпорнның барлық дамуының үлгісінің спектірлері бөлініп шығатын және соның ішінде бір ерекше болып инновациялық жобалар болып табылады , жоспарлауда және жүзеге асыруда ұйымдастырушылық жобалы жұмыстардың ерекшеліктері айқын көрініп тұрады. Осыдан квалификациялды белгілерінен басқа Г.Дитхелм бөліп көрсетеді :
*көлемі ( қаржыландыру көлем белгілеріне қарай) Германия кәсіпорындарына үлкен жобалар құнына қарай оның пікірі бойынша 1 млн маркіден жоғары болады;
* институализациялау көрсеткіші сыртқы және ішкі мекемелерге қатысы бар және оларды жүзеге асыру;
*жаңа енгізулер көрсеткіші (новатырлы және рутинді);
*өнеркәсіпті, мемлекеттік қоғамдық және дүниежүзілік;
*мердігерлермен орындалған жобалар немесе кейбір мекемелердің келісім - шарт тұрғысында бақылап отыратын жобалар тобы;
Инновациялық жоба өзімен бірге стратегиялық және тактикалық міндеттер жүйесін ,бағдарлауды енгізеді сонымен қатар бағдарламалапр және ондағы жетістіктер, құжатты турде толтырылған оның өзі қаржылық жағымен өзара байланысып отыратын , орындаушылар және орындалу мерзімі тек бірақта мекмелер ішінде тәуелді іс- шаралар жиынтығы ол қаржыландыруда,зерттеуде т/б,құрлыста ,өнеркәсіпте , маркетингте немесе сонымен бірге нақты инновацияларды коммерцииализациялау мен талдау енгізеді.
6.2 Бенчмаркинг түсінігінің әр түрлілігі және көп салада пайдалануы
Инновациялық жобалар шеңберінде төмендегі басқарушылық функциялары жүзеге асырылады:
*талдау мен жобалау;
*мекемелер мен координациялар;
*басшылық және серіктестік ( мекеме ішімен бірге сырт жақтарын-да да);
*мониторинг және көрсеткіштерге баға беру.
Инновациялық жобалардың бекітілуі тек нақтыланған стратегиялық көрсеткіштерге кейбір өз алдына бөлек иновациялық жобаларды іске асыру жолында бар шектеулерге қарамай - ақ қол жеткізу болып табылады. Соңғысына соның ішінде қаржылық ресурстар, жүзеге асырылу уақыты және мамандар кіреді.
Әсіресе ерекше болып әр жобаның бір қасиеті болып табылады және оның басқа бизнес белсенділігіне және кәсіпорынның зерттеу қызметіне қарамай ақ тәуелділігі болып табылады. Дегенмен, Дитхелм осы тұрғыдан төмендегіше көзқарасты ұстайтын «....... кәсіпорындарда жүзеге асырылып жатырған жайттарға қарамай және бағынышты болмай өақ осы жобалардың олардың кейбір кезеңдер мен әрекеттері бар болып табылады. Міне, сондықтан да аталмыш бір облыстағы менеджмент жобалар кейбір облыстарда стандартизацияларға тап болған және оның әдістері мен оның жүзеге асырылуында».
Сол көрсетілген кезеңдердегі және стандартталған іс ө шаралардың жобаларда болуы демек оның жоспарлануы және басқарушылығын көрсетеді.
Осыдан кейін тұжырымдай отырып инновациялық мақсатын жобалауда ( бөлімге қараңыз инновация сиымдылығына арналған), бұл жерде инновациялық жобаның мақсатының қосарлы мінездемесін айтуға болады: нақты бір қоғамдық қажеттілікті коммерцияландырулы қанағаттандыруы (соңғы мақсат) және бір ғылымиө техникалық қағидалы түрде көрсеткіш алу оның өзі өтпелі бір қортынды ретінде немесе көрсеткіш сапасы кәсіпорында материалсыз белсенділігінің (активінің) құрылуы арқылы көрінуі.
6.3 Бенчмаркинг - күшті бәсекелестердің тәжірибесін зерттеу және игеру әдісі
Сондықтан да инновациялық жоба шамалайды:
- кәсіпорындағы нақтыланған мақсаттар мен міндеттемелердің көрсетілген стратегиясы;
- ғылми зерттеушілік, тәжірибелі конструктрлы, ұйымдастырушылық, құрылыстық, өнеркәсіптік, маркетингті және қаржылы іс - шаралар жиынтығы және осының барлығы талдау мен жаңалықты енгізуге бағытталған;
- белгілі бір аталмыш мерзімдер және ресурстар жобалы іс шараларды жүзеге асырудағы;
- жобаларды басқару және ұйымдастыру және кординациялау ; жоспарлы және есепті құжаттар жиынтығы олардың өзі жобаның жүзеге асырылуын бекітіп және қамтамасыз етіп отыратын (соңғысы салық төлеу ,жобалы шығындар жағынан құнды болып табылады.);
- алдағы уақыттағы мониторинг және кезеңдердің орындалуына және қортындысына деген бағалау олардың өзі қабылданған қағидалардан орын алған.
Осыдан келіп жоғарыда көрсетілгендерден тұжырымдауға болады көрсетілген инновациялық жоба өзара белгіленген және мақсатты жиынтық ретінде болуы мүмкін былай алып қарағанда бір ерекше және өз алдына автономды және жобаланған, құжатталған, белгіленген талдауға бағытталған тауарлық және технологиялық жаңа енгізулерге, шектелген мерзімі мен ресурстарын қарай көрінеді.
Инновациялық жобаның басқарудың төмендегі қағидаларын атап өтуіміз қажет :
- альтернативті таңдау жобаны жалпы қаржыландыру және кәсіпорынның иновациялық қызметін;
- инновациялық жобаны иілмелі түрінде жобалау;
- инновацияның мүмкін болатын мақсатты шамалау және иновацияның күтіліп отырған тиімділігімен шығындар мен тәуекелділікті теңестіру;
- алға қойылған жобаны басқарудағы цикл толықтылығы және таңдалған инновациялық даму стратегиясы;
- әр кезеңділік (бірақ сызықты емес) иновациялық жобаны жүзеге асыру мен бақылау;
- инновациялық жобаның айтулы бір тиімділігіне назар аудару;
- осы жоба кезеңдеріндегі тәуекелділік және қаржыландырудың кері қарай айналу динамикасының бөлінуі;
- инновациялық ұжымның жобалау барысындағы жұмсақ реструктуризациясы мүмкіншілігі;
- жиынтықты түрдегі бағдарламалардың жобаның іс - шараларының өзара қиысуы.
Былай алып қарағанда жобалаудың ерекшелігі жұмысының ұйымдастырылуы көбіне әдістемеліктерде көрінпеді өзі сол жерде жүзеге асырылатын. Дитхелм осындай жеті әдісті ашып көрсетеді;
- қатысуы;
- командаларды пайдалану;
- шығармашылықты көтеру;
- визуализация және презентация;
- желілі ойлаулар
- жоба менеджменттер құралы ретіндегі семинарлар;
- қарапайымдылау процессі.
Осының ішінде біздің ойымызша мекеменің жобалау еңбегінің спецификациясын анықтап беретін түрлеріне тоқталып өтейік.
Жобаның бір басым жағы болып оның командасының жүзеге асырылуы болып табылады тек функционалды бөлімі емес. Инновациялық жоба командасының өзімен бірге тек уақытша ұйымдастырылушылықты, қызметкерлердің ұйымшылдығы олардың өздері әртүрлі құрлымдарға кіретін бұл жерде нақты бір инновациялық талдауды жүзеге асыру үшін. Міне, сондықтан да инновациялы матрицалы құрлымы туралы болмақ бұл жерде менеджер- интегратор оның өзі басшысында құқық алып алған.
Дата добавления: 2018-04-05; просмотров: 777; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!