ОРГАНИЗАЦИЯ КРАЕВЕДЧЕСКОЙ РАБОТЫ В НАЧАЛЬНОЙ ШКОЛЕ

-приобретение знанийо природе родного края, о культуре, обычаях и традициях своего народа;

- формированиеуважительного, бережного отношения окружающим людям, историческому наследию своего края, его истории, культуре, природе;

- приобретение опыта поисковой краеведческой деятельности.

Программа включала в себя такие тематические блоки, как «Юные туристы», «Если не мы, то кто…»,«Я и моя семья». При создании программы по краеведению для учащихся 3-4 классов мы учитывали возрастные особенности младших школьников, структуру понятия «школьное краеведение», а также была предпринята попытка реализовать идею творческого взаимодействия педагогов, учащихся и родителей в обучении, воспитании и развитии младших школьников.

Формы работы, предлагаемые программой, весьма разнообразны: классные часы, походы, викторины, экскурсии, уроки, марафоны, предметные недели, конкурсы, кружки, факультативы, участие в городских соревнованиях и другие.

Данная программа была апробирована на базе СОШ посёлка Годылёво Быховского района Могилёвской области.

Важным условием организации занятий по разработанной программе было вовлечение самих учащихся в поисковую деятельность. Например, при подготовке альбома по теме «Красная книга Могилёвской области» третьеклассники посетили краеведческий музей, изучили природоведческую литературу.

Особый интерес вызвали у детей следующие формы работы: викторина «Лучший знаток своего города», сбор материала для гербария, фото-викторина, практикум по изготовлению поделок из природного материала,конкурс плакатов на экологическую тему и прочие.

Опытно-экспериментальная работа свидетельствовала о том, что проведение факультативных занятий с младшими школьниками по краеведению содействует формированию патриотических чувств, знанийо природе родного края, о культуре, обычаях и традициях своего народа, развитию духовно-нравственной сферы младших школьников.

Литература:

1. Габрусев, В. А. Организация краеведческой работы в начальных классах: Практикум / Автор-составитель В.А. Габрусев. – Мозырь: МозГПИ им. Н. Н. Крупской, 2000. – 48 с.

2. Дуктаў, У. Мой Магілёў: нарысы / У. Дуктаў, М. Хобатаў. – мінск: Маст. літ., 2007. – 95 с.

3. Рапцевич, Е. С. Золотая книга педагога / под общ. ред. А. П. Аста-хова. – Минск: Современная школа, 2010. – 720 с.

ВЫХАВАННЕ ДУХОЎНАСЦІ ВУЧНЯЎ ПАЧАТКОВЫХ КЛАСАЎ ПРАЗ РОДНАЕ СЛОВА

Сёмуха А.С.,

навучэнец 3 курса Аршанскага каледжа УА “ВДУ імя П.М. Машэрава”,

г. Орша, Рэспубліка Беларусь

Навуковы кіраўнік – Суднічэнка Т.А., выкладчык

Важную ролю ў выхаванні асобы, яе духоўнасці, асабліва на пачатку навучання, адыгрывае беларуская дзіцячая літаратура, якая з’яўляецца часткай агульналітаратурнага працэсу. Яна выконвае важную ролю ў выхаванні лепшых чалавечых якасцяў вучняў пачатковай школы, утрымлівае ў сабе вялікі пазнавальна-выхаваўчы патэнцыял. Для таго, каб сфарміраваць рысы характару чалавека, яго чытацкі густ, неабходна змалку прывабіць дзяцей да кнігі,выклікаць у іх устойлівую цікавасць да чытання.Перажываючы разам з героямі твораў пэўныя жыццёвыя сітуацыі, вучні пачатковых класаў набываюць сацыяльны і эстэтычны вопыт, таму што мастацке слова мае асаблівасць хваляваць душу дзіцяці, адкрываць перад ім таямніцы свету [1, с.14].

У межах культурна-адукацыйнай прасторы пачатковай школы асноўнай мэтай з’яўляецца агульнакультурнае развіццё дзіцяці. А гэта патрабуе рашэння наступных задач:

- стварэнне цэласнай карціны свету сродкамі мастацкага слова;

- развіццё свядомага ўспрыняцця зместу твора;

- засваенне агульначалавечых каштоўнасцяў.

Зыходзячы з гэтага можна адзначыць, што прыярытэтнымі кірункамі літаратурнай адукацыі ў пачатковых класах павінна быць развіццё і ўзбагачэнне пачуццёвага, маральна-эстэтычнага і пазнавальнага вопыту малодшага школьніка, навучанне майстэрству чытання, спосабам працы з тэкстам і дзіцячай кнігай,фарміраванне патрэбнасці ў чытанні,развіццё духоўнай, грамадзянскай камунікатыўнай культуры.

З кожным годам спецыфіка мастацкіх твораў, звязных выказванняў для дзяцей мяняецца. Аўтарам сучасных мастацкіх твораў, тэкстаў трэба мець на ўвазе тое, што сёння вучні пачатковых класаў валодаюць значна большай інфармацыяй, чым іх аднагодкі ранейшых пакаленняў. І гэта заканамерна, таму што яны жывуць у век камп’ютарызацыі і іншых, амаль казачных, адкрыццяў. Менавіта гэтыя змены аказалі значны ўплыў на слоўнікавы запас вучняў пачатковых класаў і на пазнавальныя працэсы сучаснага малодшага школьніка ўвогуле. Яшчэ ў кнізе “Урокі” В. Вітка пісаў, што “развіццё сучаснага дзіцяці цяпер залежыць ад магутных, індустрыялізаваных крыніц інфармацыі – тэлебачання, радыё, кіно”. З аўтарам можна згадзіцца, дадаўшы такую важную крыніцу інфармацыі, якая неадназначна ўздзейнічае на свядомасць малодшых школьнікаў, як інтэрнэт [2, с.21]. Маючы на ўвазе такую сітуацыю, настаўніку пачатковых класаў трэба больш актыўна працаваць з мастацкімі творамі для дзяцей, звяртаць увагу школьнікаў на актуальнасць твораў А. Якімовіча, У. Дубоўкі, Я. Маўра, В. Вольскага, Е. Лось, Э. Агняцвет, А. Пісьмянкова і інш. Трэба мець на ўвазе, што, акрамя “пладоў тэхнічнай рэвалюцыі”, унутраны свет дзіцяці павінен атрымліваць такія тэматычныя абсягі, як Бацькаўшчына, Айчына, дом, маці. Вучняў пачатковых класаў, далучаючы да мастацкіх твораў, па-ранейшаму трэба вучыць патрыятызму, працавітасці, сумленню. Усё гэта знаходзіць адбітак у творах для дзяцей, якія назаўсёды ўвайшлі ў скарбонку беларускай дзіцячай літаратуры. Майстры слова, усведамляючы ролю роднай мовы ў выхаванні асобы, знаходзяць яе не проста сродкам камунікацыі або абмену культурнай інфармацыяй, а моцным інструментам уздзеяння на чалавека, сродкам фарміравання яго светапогляду, паўнавартаснага выхавання, сродкам пазнання акаляючай рэчаіснасці, актуалізацыі ўсіх набыткаў практыкі чалавецтва.

Усведамленне моўнага адзінства і веданне культурных набыткаў народа адыгрываюуць важную ролю ў самім працэсе фарміравання нацыянальнай самасвядомасці. Родная мова прарастае ў душы чалавека нябачнымі нітачкамі, тонкімі і глыбокімі гісторыка-культурнымі, інтэлектуальнымі, эмацыянальнымі каранямі .У мове ўвасоблены ўсе каштоўнасці этнасу, уся яго самабытная культура, своеасабліва закадаваны ўвесь яго лёс з усімі паваротамі, катаклізмамі і ўзаемасувязямі. Таму сапраўднае адраджэнне нацыі можа адбыцца толькі на аснове засваення роднай мовы і выкарыстання яе ў якасці сродку памнажэння культурных і інтэлектуальных набыткаў [3, с.6 ].

Заўсёды трэба памятаць, што роднае слова з’яўляецца крыніцай развіцця асобы, яе духоўнасці, інструментам і сродкам развіцця нацыянальнай культуры, выконвае функцыі адной з рухаючых сіл навукі і спосабу перадачы і захавання навуковых ведаў [1, с.44].

Літаратура:

1. Дзяшкевіч, М. Ад вытокаў радаводных: літаратурна-крытычныя артыкулы,нарысы, успаміны / М. Дзяшкевіч. Мінск, 1991.

2. Віслабокава, Н.С.Выхаванне цікавасці да вывучэння роднай мовы// Беларуская мова. і літаратура. – 2004. – № 5. – С.3.

3. Вабішчэвіч, В.В.Мова як кампанент нацыянальнай самасвядомасці // Роднае слова.–1997. – № 3.– С. 6.

Мы поможем в написании ваших работ!