ПОМОЩЬ ДЕТСКИМ ДОМАМ И ДЕТЯМ-СИРОТАМ В ПРАКТИКЕ РАБОТЫ ЖЕНОТДЕЛОВ
Тукайло Н.К.,
студентка 5 курсаУО «ВГУ им. П.М. Машерова», г. Витебск, Республика Беларусь
Научный руководитель – Яковлева Г.Н., канд. ист. наук, доцент.
Цель работы – проанализировать деятельность женотделов и делегатских собраний в отношении детских домов и детей-сирот впервые послевоенные годы.
В декабре 1945 года ЦК КП(б)Б принял постановление о создании в БССР при райкомах, горкомах и обкомах КП(б)Б шести Западных областей, а также в ЦК КП(б)Б отделов по работе среди женщин. В 1946 году IX Пленум ЦК КП(б)Б принял решение о возобновлении деятельности делегатских собраний на территории Западной Беларуси.
Одним из направлений деятельности женотделов и делегатских собраний было оказание помощи детям-сиротам и детским домам. Война тяжело отразилась на детях: потеря родителей, голод, болезни, смерть. Процветала беспризорность. Эти дети требовали особого внимания со стороны партийных и советских органов государства. Уже в октябре 1946 г. в план работы женотделов была включен пункт проверки состояния детских домов и оказание им практической помощи, а также борьба с беспризорностью и безнадзорностью.
В результате проверок, организованных женотделами и делегатскими собраниями, было доведено до сведения руководящих органов реальное положение детских домов. Например, в справке 1946 г. «О состоянии массово-политической и учебно-воспитательной работы детских домов» по Полоцкой области отмечалась плохая постановка учебно-воспитательной работы, недостаточная связь детдома со школой, незаинтересованность администрации школы в жизни воспитанников детского дома. Отсутствие контроля со стороны учителей за процессом обучения детей, несоответствие укомплектованности необходимыми предметами детского дома возрасту воспитанников. Недостаточным было снабжение детских домов необходимой одеждой, бельем и продуктами питания для воспитанников. Отсутствие воспитательной работы со стороны сотрудников: не привиты элементарные правила поведения, не сформулировано никакой мотивировки для получения знаний [1, л. 15-16]. Такая же ситуация наблюдалась во всех областях республики.
|
|
|
Исходя из вышеперечисленных замечаний и недостатков, женотделами был направлен ряд предложений и рекомендаций директорам детских домов по их устранению. Отделам по работе среди женщин обкомов, горкомов и райкомов КП(б)Б совместно с районными комитетами Красного Креста было поручено создать и организовать работу шефских комиссий из актива женщин-общественниц. Шефские комиссии должны были проводить работу по оказанию материальной помощи детским домам и детям, находившимся на патронате [2, л. 22; 3, л. 19]. Была поставлена задача: «организовать шефство над детскими домами и детьми-сиротами. При детских домах создать попечительные комитеты из 5 – 7 человек (представитель от партийных, советских, комсомольских органов, органов здравоохранения, райОНО, Красного Креста), которые должны установить общественный контроль над денежными средствами, правильным использованием продуктов питания, одежды, отпускаемых для детдомов и детей-сирот государством» [Цит. по 2, л. 22]. Согласно справкам «О состоянии политико-массовой работы среди женщин по Западным областям» за 1946 год в Беларуси был создан 251 детский дом, в которых воспитывалось 29123 детей-сирот. Отдано на патронирование 30753 ребенка. По шести западным областям БССР было создано 96 детдомов, в которых разместилось 8520 детей и отдано на патронирование 5637 [3, л. 16].
|
|
|
Помощь по сбору средств организовывалась путем отчисления части зарплаты, проведения благотворительных базаров, киносеансов, концертов, танцев, лотерей. Женщины Барановичской области оказывали помощь в пошивке и починке одежды. В городах Вилейка и Молодечно по инициативе женщин была разработана система проверки детей-сирот, находящихся на патронировании. В Брестской области проводился ряд мероприятий с активом женщин с целью сбора средств, в пользу детей-сирот: организовывались вечера самодеятельности и т.д. [4, л. 19].
|
|
|
Таким образом, деятельность женотделов имела значительные результаты в оказании помощи детям-сиротам и детским домам. Несмотря на ограниченные возможности самих женотделов и делегатских собраний, отсутствие средств, они смогли привлечь внимание общественности к проблемам детей в первые послевоенные годы.
Литература:
1. Государственный архив Витебской области (далее ГАВО). – Ф. 10060-п. – Оп.26. – Д. 70.
2. ГАВО. – Ф.1 0060-п. – Оп.1. – Д. 1195.
3. Национальный архив Республики Беларусь (далее НАРБ). – Ф. 4-п. – Оп. 49. – Д. 8.
4. НАРБ. – Ф. 4-п. – Оп. 49. – Д. 7.
ПРАФІЛАКТЫЧНЫЯ МЕРАПРЫЕМСТВЫ ПА ПЕРАДУХІЛЕННІ ЗАХВОРВАННЯЎ НА ВОСПУ Ў ВІЦЕБСКАЙ ГУБЕРНІ Ў 1916 ГОДЗЕ
Хаданёнак В.М.,
аспірант БДУ, г. Мінск, Рэспубліка Беларусь
Навуковы кіраўнік – Коршук У.К., доктар гіст. навук, прафесар
У гады Першай сусветнай вайны насельніцтва неакупаванай тэрыторыі Беларусі (Віцебская, Магілёўская, частка Мінскай губерні) зазнала на сабе ўсе жахі жыцця ў прыфрантавой зоне. Апроч пастаяннага недахопу прадуктаў харчавання, холаду ў зімовы час, дадаваліся і шматлікія інфекцыйныя захворванні, змагацца з якімі ва ўмовах ваеннага часу было надзвычай складана. Дэталёвы разгляд медыцынскай справы ў гады Першай сусветнай вайны пакуль што адсутнічае ў беларускай гістарыяграфіі. Тым больш не асвятляліся пытанні, звязаныя з супрацьдзеяннем распаўсюджанню інфекцыйных захворванняў, у прыватнасці – воспы. А без падрабязнага аналізу дадзенай праблемы, усё вывучэнне гісторыі Беларусі перыяду Першай сусветнай вайны будзе не поўным. Улічваючы ўсё вышэй абазначанае, мэтай дадзенай работы з’яўляецца – аналіз праводзімых мерапрыемстваў па папярэджванні захворванняў на воспу ў Віцебскай губерні ў 1916 г. Для дасягнення дадзенай мэты аўтар карыстаўся ў асноўным метадам колькаснага аналізу.
|
|
|
21 чэрвеня 1914 г. царом быў зацверджаны закон “Аб устанаўленні палажэння аб папярэджвальным воспапрышчапленні”[1, арк. 9]. Згодна з ім прышчэпкі ад воспы хоць і не сталі абавязковымі, але ж за прафілактыкай захворвання ўстанаўліваўся пільны кантроль. Рэкамендавалася праводзіць першую прышчэпку ад воспы ўсім дзецям, па дасягненні імі 1-го году. Сама працэдура прышчэпкі разглядалася як хірургічная аперацыя і павінна была праводзіцца з усімі асэптычнымі перасцярогамі.
Пачатак баявых дзеянняў прывёў да значнага росту захворванняў на воспу, што асабліва тычылася прыфрантавой паласы. Вялікая колькасць бежанцаў, антысанітарныя ўмовы пражывання, спрыялі найбольш хуткаму распаўсюджванню хваробы.
У Віцебскай губерні напярэдадні Першай сусветнай вайны (звесткі на 1-га студзеня 1914 г.) пражывала 1.953.100 чалавек; у тым ліку ў гарадах – 326.200 чалавек, а ў вёсках – 1.629.900. [2, с. 18-19]. Зразумела, што ва ўмовах ваеннага часу і катастрафічнага недахопу дактароў, прышчэпкі ад воспы рабіць было няма каму. Таму масава пачалі арганізоўваць адмысловыя курсы, з мэтай даць асобам без медыцынскай адукацыі неабходную тэарэтычную і практычную падрыхтоўку для воспапрышчаплення [1, арк. 16]. Дадзеныя курсы арганізоўваліся пераважна прыватнымі асобамі і грамадскімі арганізацыямі. А загадчыкам курсаў мог быць толькі доктар, на практыцы знаёмы з воспапрышчапленнем, які пэўны час займаў пасаду на ўрадавай ці грамадскай службе. У праграму курсаў уваходзіла абавязковае вывучэнне элементарных звестак па гігіене, па працяканню захворвання на натуральную воспу, тэхніка аперацыі воспапрышчаплення. Па заканчэнні курсаў праводзіўся іспыт і выдавалася адмысловае пасведчанне. Яно давала права праводзіць воспапрышчапленне пад наглядам доктара.
Аналізуючы дакументы медыцынскага аддзялення Віцебскага губернскага праўлення за 1916 год, можна бачыць памеры і эфектыўнасць прафілактычнага воспапрышчаплення ў Віцебскай губерні. Пэўную недакладнасць звесткам (што не можа паўплываць на агульныя высновы), дае той факт, што асобныя павятовыя і гарадскія ўправы прадастаўлялі інфармацыю аб воспапрышчапленні не рэгулярна і не ў поўным аб’ёме. Так за першае паўгоддзе 1916 г. у Віцебскай губерні былі зроблены прышчэпкі ад воспы 29925 чалавекам. З гэтай колькасці дзяцей да 1-го года было – 10161, ад 1да 5 год – 5226, ад 5 да 10 год – 4865, людзей іншага ўзросту – 9676. З агульнай колькасці ўпершыню прышчэпленых вынік быў пракантраляваны ў 13 973 чалавек (у 11806 паспяхова, а ў 2167 – неўдала) [1, арк. 2].
Перыядычна праводзіліся і паўторныя прышчэпкі ад воспы (рэвакцынацыя). Так у межах Віцебскай губерні паўторна былі прышчэплены 23629 чалавек (у 10 190 з іх вынік быў пракантраляваны) [1, арк. 3].
Такім чынам бачна, што папярэджвальнае воспапрышчапленне ў Віцебскай губерні ў 1916 г. не набыло масавага характару ( у першую чаргу з-за недахопу кваліфікаванага медыцынскага персаналу і цяжкасцяў ваеннага часу). Так за першае паўгоддзе 1916 г. у Віцебску было прышчэплена ўсяго толькі 149 чалавек, а ў Полацку - 108 [1, арк. 2]. Усяго ж па губерні за 1916 г. было прышчэплена каля 1,5% насельніцтва. Усё гэта стварала значныя цяжкасці для змагання з распаўсюджваннем хваробы і недапушчэннем перарастання яе ў маштабную эпідэмію.
Літаратура:
1. Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі. Фонд 2513. Воп. 2. Справа 1861.
2. Россия, 1913 г. / Рос. АН, ин-т рос. истории. – СПб.: Рус.-Балт. информ. центр “Блиц”, 1995. – 416 с.
Дата добавления: 2018-02-18; просмотров: 566; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!