SIMM-30, SIPP, SIMM-72 модульрі
Дәріс 8 Тақырыбы: SIMM және SIPP модульрі
Жоспар
1. SIMM-30 модулі
2. SIPP модулі
3. SIMM-72 модулі
Оперативті есте сақтау құрылғысы немесе ЭЕМ-нің жедел жады (RAM), сондай-ак тұрақты есте сақтау құрылғысы (ROM) компьютердің ішкі жадын құрайды, осы екеуімен процессор жұмыс кезінде мәлімет алмасып отырады.
Өңделуге тиісті кез келген мәлімет алдымен компьютердің сыртқы жадынан (магниттік дискілерден) жедел жадына жазылады.
Компьютердің жедел жадында осы мезетте дереу өңделуге тиіс мәліметгер мен программалар ғана сақталады. Информация керек кезінде магниттік дискіден жедел жадқа көшіріліп, өңделген соң олар қайта сыртқы жадка жазылып қойылады. Жедел жадта информация тек жүмыс сеансы кезінде сақталып, ондағы мәлімет ЭЕМ сөндірілгенде немесе электр торабында ақау болып, ток өшкен шақтарда ізсіз жоғалады. Осыған байланысты әрбір адам өзіне ұзақ уақыт керек болатын информацияны жоғалтып алмауы үшін оны оқтын-оқтын магниттік дискіге жазып отыруы керек. Компьютердің жедел жадының көлемі өскен сайын оның есептеу жылдамдығы да артады. Информация көлемін өлшеуде сегіз биттен (бір мен нөл тізбегі) түратын байт бірлігі қолданылатыны белгілі. Осы өлшем бірлігі арқылы жедел жадтағы не магниттік дискеттегі сақталатын информация ЗбОкб, 720 кб нзмесе 1,44 Мб болып жазылуы мүмкін. Мүнда 1 кб (1 килобайт)=1024 байт, ІМб (1 мегабайт)=1024 кб, ал винчестер деп аталып жүрген қатты дискіде, 1000-ЮОООМб (1-4 Гигабайт) және одан да көлемді информация жазылып сақталады.
|
|
|
Әдетте IBM PC XT (бүрынғы модель) компютерлерінің жедел жадының көлемі 640 кб, IBM PC AT үшін - ІМб-тан жоғары, ал олардың жоғарғы модельдері 1-ден 16 Мб-қа дейін, бірақ оның көлемі 32 Мб не одан да жоғары бола береді – жедел жадтың көлемін оның негізгі тақшасына микросхема қоса отырып үлкейтуге болады.
Компьютердің жедел жадынан өзгеше оның тұрақты жады бар, ол езгертілмейтін информацияны сақтайды, ешкім оны өшіріп қайта жаза алмайды, оны тек оқуға болады. Әдетте тұрақты жадтың көлемі шағын 32 - 64 Кб шамасында. Тұрақты жадқа керекті программалар оны шығаратын заводта жазылады, олар көбінесе компьютерді тоқ көзіне жалғаған кезде оны тексеріп іске қосу үшін қажет.
Сиымдылығы 1 Мб немесе одан жоғары болып келетін компьютерлердің жедел жады екі бөлімнш тұрады – алғашқы 640 Кб қолданбалы программалар мен операциялық жүйе үшін, ал қалғаны төмендегідей мақсаттарға пайдаланылады:
|
|
|
- операциялық жүйенің алғашқы жүктемесін және компьютердің жұмысқа жарамдылығын тексеретін операциялық жүйенің бөлігін сақтауға, сондай-ақ төменгі деңгейдегі қарапайым енгізу-шығару жүмыстарын орындау үшін;
- экранға кескіндерді беру үшін;
- компьютердің қосымша қүрылығыларымен бірге жүктелетін операциялық жүйелердің әртүрлі кеңейтілген мәліметтерін сақтау үшін қажет болады.
Жедел жадтың көлемі туралы сөз болғанда, оның бірінші бөлігі туралы айтылады, ал ол кейбір программаларды орындауға жеткіліксіз болып қалады. Мінз, осывдай сәттерде компьютердің жедел жадының кеңейтілгш бөлігі (extended) мен қосымшасы (expanded) пайдаланылады.
INTEL фирмасының 80286, 80386SX және 80486SX сияқты процессорлары 1-16 Мб жедел жад көлемімен, ал 80386 және 80486 процессорлар - 4-8 М6 көлемімен жұмыс істей алады. Бірақ операциялық жүйе үлкен келемді жадты толық пайдалана алмайды. Қосымша жадты пайдалану үшін арнаулы программалар - "драйверлер" жасалынады, олар қолданбалы программадан тапсырма алады да, процессордың "қорғалған режим" жүйесіне көшеді. Тапсырманы орындаған соң, драйвер алғашқы режимге көшуді қамтамасыз етеді де, микропроцессор жұмыстың қалыпты режиміне ауысады.
|
|
|
Процессордың өте жылдам істейтін тағы бір шағын көлемді жады бар, оны кэш-жад (Cash) немесе бүркеме-жад деп атайды. Ол жедел жад пен процессордың жұмысын жылдамдату үшін аралық дәнекер жад ретінде пайдаланылады. Процессордан бөлек компьютер қүрамында: - ЭЕМ құрамына кіретін (дисплей, диск жәнз т.с.с.) әртүрлі қүрылғылар және олардың жұмысын басқаратын электрондық схемалар (контроллерлер);
- енгізу-шығару порттары, олар жүйелік блокқа әртүрлі принтер, графиксызғыш, тышқан тетігі тәрізді шеткері құрылғыларды тіркейтін көпразрядты байланыс құрылғылары түрінде болады.
Енгізу-шығару порттары ішкі негізгі кұрылғылармен байланыс жасайтын арнайы порттан және шеткері құрылғылармен (принтер, тышқан тетігі т.с.с.) байланыстыратын жалпы мақсаттағы порттардан тұрады.
|
|
|
Жалпы мақсаттағы порттар LPT1 - LPT3 деп белгіленетін параллель және COM1 - COM3 болып белгіленетін тізбекті бөліктерге жіктеледі. Параллель порттар жұмысты жылдам істейді, бірақ байланысу үшін көбірек сым шоғырларын керек етеді (принтермен жалғасатын порт параллель, ал модеммен телефон желісі арқылы байланысатын порт тізбекті түрге жатады).
SIMM-30, SIPP, SIMM-72 модульрі
SIMM (Single In-Line Memory Module) және SIPP (Single In-Line Pin Package) модульдері бір жақты разъемды, ықшам баспа платасы. SIMM модульдердің контакттары алтын жалатқан алаңшалар ретінде көрініп, платаның екі бөлімінде, бір жағында орналасқан. Слово Single (жалғыз) сөзі, платаның екі бөлімшелерінде орнатылған алаңшалар эквивалентті (электр тоғы арқылы бір-бірімен байланысады). Кең таралмаған SIPP модульдердің контакттары штырь (pin - ине) түрінде шығарылады, ол контакттарды қажет болса SIMM модулінің алаңдарына дәнекерлеп қюға болады. SIPP модульдері болса, осал, тасымалдауды және кайта-қайта орнатуды шыдамайды. Модульдерде жады микросхемалары құрастырылған, олар SOJ или TSOP корпустарында орналасып, адрестік кірістер біріктірілген. Сұлбалардың түрімен саны керекті разрядпен сақтау мәліметтердің көлеміне байланысты. Кеңтаралған модульдердің қорегі 5 В, олардың параметрлері 8.1-кестесінде көрсетілген.
8.1-кесте. SIMM модульдерінің ұйымдастырылуы
| Көлемі, Мбайт | Паритетті | Паритетсіз | ||
| 30-pin | 72-pin | 30-pin | 72-pin | |
| 256 Кбайт | 256 К х 9 | - | 256 К х 8 | - |
| 1 | 1 М х 9 | 256 К х 36 | 1 М х 8 | 256 К х 32 |
| 2 | - | 512 К х 36 | - | 512 К х 32 |
| 4 | 4 М х 9 | 1 М х 36 | 4 М х 8 | 1 М х 32 |
| 8 | - | 2 М х 36 | - | 2 М х 32 |
| 16 | - | 4 М х 36 | - | 4 М х 32 |
| 32 | - | 8 М х 36 | - | 8 М х 32 |
| 64 | - | 16 М х 36 | - | 16 М х 32 |
Логикалық ұйымдастырылуы бойынша біржақты және екіжақты модульдер болып бөленеді. Бір жақты модульдерде микросхемалар бір жақта орналасқан (алдыңғы жағында), екі жақты модульдерде микросхемалар платаның екі алаңдада орналасқан. Модульдің бір жағында екіншісіне қарағанды көбірек микросхемелар бор баспа платаларда жиі кездеседі (бақылау биттері). Ондай модульдер логикалық бір жақты деп есептеледі. Нағыз екі жақты модульдердің екі жағындада бірдей микросхемалар орналасқан.
SIMM модулінің ескі типті SIMM 30-pin модулі 30 баспа шығыстарымен бір байтты ұйымдастыруды иеленген (8.1-сурет). IBM фирманың модульлерінің шығыстардың ажыратылуы жалпы стандарттардай айырмашылықтары бар. Бұл айырмашылық 1 Мбайт-тан артық модульдерді сәйкессіздендіріпқойды: IBM модульдері екіжақты бола алса (2 Мбайт), ас стандартты модульдер тек бір жақты. Көп таралмаған SIPP модульдері 30 штырлі шығыстарды иеленіп, ажыратпалары SIMM-30 модулінің стандарттарымен сәйкестенеді. SIMM-30 және SIPP модульдерінің шығыстардың тағаиындалуы 8.2-кестесінде көрсетілген.
8.1-сурет. SIMM-30 модулі
8.2-кесте. SIMM-30 және SIPP модульдерінің шығыстардың тағаиындалуы
| Контакт | STD | IBM | Контакт | STD1 | IBM2 |
| 1 | +5 В | +5 В | 16 | DQ4 | DQ4 |
| 2 | CAS# | CAS# | 17 | MAS | MA8 |
| 3 | DQ0 | DQ0 | 18 | MA9 | MA9 |
| 4 | МА0 | MA0 | 19 | М10 | RAS1# |
| 5 | MA1 | MA1 | 20 | DQ5 | DQ5 |
| 6 | DQ1 | DQ1 | 21 | WE# | WE# |
| 7 | MA2 | MA2 | 22 | GND | GND |
| 8 | МАЗ | МАЗ | 23 | DQ6 | DQ6 |
| 9 | GND | GND | 24 | N.C. | PD(GND) |
| 10 | DQ2 | DQ2 | 25 | DQ7 | DQ7 |
| 11 | МА4 | MA4 | 26 | PB-Out | PD(1M=GND) |
| 12 | MAS | MAS | 27 | RAS# | RASO# |
| 13 | DQ3 | DQ3 | 28 | CAS-Parity# | N.C. |
| 14 | MA6 | MA6 | 29 | PB-ln | PB-(ln/Out) |
| 15 | MA7 | MA7 | 30 | +5B | +5B |
SIMM 72-pinмодульдері (SIMM-72) 72 баспа шығыстарды (8.2-сурет, 8.3-кесте), CASx# сигналдары бойынша тәуелсіздік байт бойынша сұраныспен 4-байттық ұйымдастыруды иеленеді. Жолдарды сұрыптау сигналдары бойынша биттер екі сөзге бөлінеді, DQ[0:15] бірінші банкіне RAS0# және RAS1 # сигналымен екінші банкіне, DQ [16:31] үшінRAS2# и RAS3# сигналдарына сәйкес. Бір жақты модульдерде (1,4,16, 64 Мбайт — 1 банк) сұрыптау кезінде тек бірінші RAS0# и RAS2# қос сигналы пайдаланады, екі жақты модульдерінде (2, 8, 32 Мбайт -2 банка) RAS# қос сигналдары. Модульдердің контрольдік биттері паритеттік сұрыптау бойынша сәйкестелетін байттар бойнжа жазылады, ЕСС-модульдерінде әр-түрлі нұсқаулар болады. Паритетсіз модульдер 32 бит иеленеді, паритетпен - 36 бит, ЕСС модульдері - 36 немесе 40 бит. ЕСС-36 және ЕСС-40 (ECC-optimised) модульдері дайт боыйнша суранысты рұксаттамай, 32-битті паритеттік модульдерден айрықша.
8.2-сурет. SIMM-72 модулі
8.3-кесте. SIMM-72 модулінің шығыстарының тағайындалуы
| Контакт | х32, Parity/ECC модульдерінің тағайындалуы | Контакт | х32, Parity/ECC модульдерінің тағайындалуы |
| 1 | GND | 37 | PQ1/DQ19 |
| 2 | DQ0/DQ0 | 38 | PQ3/DQ20 |
| 3 | DQ16/DQ1 | 39 | GND |
| 4 | DQ1/DQ2 | 40 | CASO# |
| 5 | DQ17/DQ3 | 412 | CAS2#/MA10 |
| 6 | DQ2/DQ4 | 422 | CAS3#/MA1 1 |
| 7 | DQ18/DQ5 | 43 | CAS1# |
| 8 | DQ3/DQ6 | 44 | RASO# |
| 9 | DQ19/DQ7 | 45 | RAS1# |
| 10 | +5В | 462 | (OE1#)/DQ21 |
| 112 | (CAS-Parity#)/PD5 | 47 | WE# |
| 12 | МА0 | 482 | Reserved/ECC |
| 13 | МА1 | 49 | DQ8/DQ22 |
| 14 | МА2 | 50 | DQ24/DQ23 |
| 15 | МАЗ | 51 | DQ9/DQ24 |
| 16 | МА4 | 52 | DQ25/DQ25 |
| 17 | МА5 | 53 | DQ10/DQ26 |
| 18 | МА6 | 54 | DQ26/DQ27 |
| 192 | МАЮ/ОБ* | 55 | DQ11/DQ28 |
| 20 | DQ4/DQ8 | 56 | DQ27/DQ29 |
| 21 | DQ20/DQ9 | 57 | DQ12/DQ30 |
| 22 | DQ5/DQ10 | 58 | DQ28/DQ31 |
| 23 | ОСШ/ОСП 1 | 59 | +5B |
| 24 | DQ6/DQ12 | 60 | DQ29/DQ32 |
| 25 | DQ22/DQ13 | 61 | DQ13/DQ33 |
| 26 | DQ7/DQ14 | 62 | DQ30/DQ34 |
| 27 | DQ23/DQ15 | 63 | DQ14/DQ35 |
| 28 | МА7 | 642 | DQ31/DQ36 |
| 292 | MA11(OEO#)/DQ16 | 652 | DQ15/DQ37 |
| 30 | +5В | 662 | (OE2#)/DQ38 |
| 31 | MAS | 67 | PD1 |
| 32 | МА9 | 68 | PD2 |
| ЗЗ2 | RAS3#/NC | 69 | PD3 |
| 342 | RAS2#/NC | 70 | PD4 |
| 35 | PQ2/DQ17 | 712 | (OE3#)/DQ39 |
| 36 | PQ0/DQ18 | 72 | GND |
SIMM модулінің сигналдары (8.4-кесте) негізінде динамикалық жадылардың микросхемаларымен сәйкестеген. Модульдерді идентификациялау үшін PD[1:5] сигналдары пайдаланады. Жерге түйістірілген сигналдар бойынша жүйелі платасы жүйенің жылдамдығымен, орнатылған жадының көлемін байқайды. SIMM-72 модуліне арналған JEDEC стандарты төмеде көрсетілген шығыстар тағайындалуын негіздейді (0 – жерге түйістірілген, 1 - бос):
- PD[1: 2] сигналы (67, 68 контакттары) – модуль жадысының көлемі, Мбайт: 00=4,11=8, 01=16, 10=32;
- PD[3:4] сигналы (69, 70 контакттары) – қол жеткізу уақыты, нс: 00=100, 10=80, 01=70, 11=60;
- PD5 сигнал ЕСС-модулінің белгісі болуы мүмкін (жерге түйістірілген контакт).
8.4-кесте. SIMM модулінің сигналдары
| Сигнал | Тағайындалуы |
| МАІ | Multiplexed Address – адрестік мультиплесорлық сызықтары. RAS# сигналдарының азайуы кезінде сызықтарда адрестік жолдар қатысады, ал CAS# сигналдарының азайуы кезінде сызықтарда адрестік тізбектері қатысады. 16 Мбайттық SIMM модульдері 11 бит адрестік жолдармен 11 бит адресті тізбектердің симметриялы ұйымдастыруы болуы мүмкін, немесе сыметриялы емес - 12x10 битке сәйкес. |
| DQx | Data Bit – мәліметтер биттері (біріктірілген шығыстармен кірістер) |
| PQx | Parity Bit – х-тік байтының бит паритеті |
| PB-ln, PB-Out | Parity Bit Input, Output – бир паритетінің кірістерімен шығыстары (SIPP және SIMM-30 үшін). Праритеттерді сақтау үшін шығыстарыме кірістері бөлінген бір битті ұйымдастыру микросхемалары пайдаланады. Әдетті модульдерде ол контакттар қосылған. |
| WE# | Write Enable – жазу рұқсатамасы. CAS# сигналының азайуы кезінде ұяшыққа жазылу ұйымдастырылады. |
| RASx# | Жолдарды сұрыптау стробтары. RAS0# және RAS1# сигналдары [0:15] және [16:31] биттері үшін, ал RAS1# RAS3# сигналдары [0:15] және [16:31] биттері үшін. |
| CASx# | Жолдарды сұрыптау стробтары, әр байтқа бөлек: CAS0# - DQ[0:7], PQO; CAS1# - DQ[8:15], PQ1; CAS2# - DQ[16:23], PQ2; CAS3# - DQ[24:31], PQ3. |
| CAS-Parity# | Контрольді разрядтарға арналған тізбектерді сұрыптау стробтары (сирек кездеседі). |
| ОЕх# | Output Enable – шығыс буферінің ашылу рұқсаттамасы. Жүйелі плтпсының осы шығыстары әдетте логикалық нөлменен қосылады, ал буфермен басқару кезінде RAS#, CAS# және WE# сигналдары пайдаланады. |
| PD[1:5] | Presence Detect – қатысу сигналы |
| N.C. | No Connection – бос шығыс |
Контрольные вопросы:
1. SIMM интерфейсін пайдаланып дербес комиьютерге қандай құрылғыларды қосуға болады?
2. SIPP интерфейсін пайдаланып дербес комиьютерге қандай құрылғыларды қосуға болады?
3. SIMM-30 және SIMM-72 интерфейстерінің арасында қандай айырмашылықтар бар?
Список использованной литературы:
1. Джеф Раскин, Интерфейс: новые направления в проектировании компьютерных систем. - Пер. с англ. - СПб.: Символ-Плюс,2003 г.
2. Торрес Р.Дж. Практическое руководство по проектированию и разработке полъзовательского интерфейса. - Пер. с англ. - М.: Вильямс, 2002 г.
3. Коутс Р., Влеймник И. Интерфейс "человек-машина" - N4.: Мир, 1990 г.
4. Алиев Т.М., Вигдоров Д.И., Кривошеев В.П. Системы отображения
информации. - М: Высшая школа, 1988 г.
5. Гасов В.М., Соломонов Л.А. Инженерно-психологическое проектирование взаимодействия человека с техническими средствами. Практическое пособие. //Под ред. Четверикова В.Н. - М,: Высшая школа, 1990 г.
6. Соломонов Л.А., Филипович Ю.Н., Шульгин В.А. Персональные
автоматизированные информационные системы. Практическое пособие./Под ред.Четверикова В.Н. -М.ІВысшая школа, 1990 г.
7. Гасов В.М., Меньков А.В., Соломонов Л.А., Шигин А.В. Системное проектирование взаимодействия человека с техническими системами. Практическое пособие. //Под ред.Четверикова В.Н. - М.: Высшая школа, 1991 г.
8. Гасов В.М., Коротаев А.И., Сенькин С.И. Отображение информации. Практиеское пособие. /Под ред.Четверикова В.Н. - М.: Высшая школа,1991 г.
Дата добавления: 2018-02-18; просмотров: 481; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!