Спряжение глаголов в системе перфекта страдательного залога



I II IIIa III б IV

Ре rfectum indicativi passivi

Sing. 1 mutatus, a, um sum tentus, a, um sum cultus, a, um sum captus, a, um sum munitus, a, um sum
2 mutatus, a, um es tentus, a, um es cultus, a, um es captus, a, um es munitus, a, um es
3 mutatus, a, um est tentus, a, um est cultus, a, um est captus, a, um est munitus, a, um est
Pl. 1 mutati, ae, a sumus tenti, ae, a sumus culti, ae, a sumus capti, ae, a sumus muniti, ae, a sumus
2 mutati, ae, a estis tenti, ae, a estis culti, ae, a estis capti, ae, a estis muniti, ae, a estis
3 mutati, ae, a sunt tenti, ae, a sunt culti, ae, a sunt capti, ae, a sunt muniti, ae, a sunt

Plusquamperfectum indicativi passivi

Sing. 1 mutatus, a, um eram tentus, a, um eram cultus, a, um eram captus, a, um eram munitus, a, um eram
2 mutatus, a, um eras tentus, a, um eras cultus, a, um eras captus, a, um eras munitus, a, um eras
3 mutatus, a, um erat tentus, a, um erat cultus, a, um erat captus, a, um erаt munitus, a, um erat
Pl. 1 mutati, ae, a eramus tenti, ae, a eramus culti, ae, a eramus capti, ae, a eramus muniti, ae, a eramus
2 mutati, ae, a eratis tenti, ae, a eratis culti, ae, a eratis capti, ae, a eratis muniti, ae, a eratis
3 mutati, ae, a erant tenti, ae, a erant culti, ae, a еrant capti, ae, a erant muniti, ae, a erant

Futurum II (secundum) і ndicativi passivi

Sing. 1 mutatus, a, um еrо tentus, a, um еrо cultus, a, um еrо captus, a, um еrо munitus, a, um еrо
2 mutatus, a, um eris tentus, a, um eris cultus, a, um eris captus, a, um eris munitus, a, um eris
3 mutatus, a, um erit tentus, a, um erit cultus, a, um erit captus, a, um erit munitus, a, um erit
Pl. 1 mutati, ae, a erimus tenti, ae, a erimus culti, ae, a erimus capti, ae, a erimus muniti, ae, a erimus
2 mutati, ae, a eritis tenti, ae, a eritis culti, ae, a eritis capti, ae, a eritis muniti, ae, a eritis
3 mutati, ae, a erunt tenti, ae, a erunt culti, ae, a erunt capti, ae, a erunt muniti, ae, a erunt

Упражнения

I .Образуйте РРР от указанных глаголов и проспрягайте глаголы в страдательном залоге всех времен системы перфекта:

certo, certavi, certatum, certare - борот ь ся; соревноваться;

expugno, avi, atum, are – захватывать

occido, occidavi, occisum, occidere - убивать.

pendo, pependi, pensum, pendere - взвешивать.

peto, ivi, itum, ere – просить

postulo, postulavi, postulatum, postulare – требовать;

promitto, misi, missum, ere – обещать

puto, putavi, putatum, putare - думать, считать;

spero, avi, atum, are – надеяться

sumo, sumpsi, sumptum, sumere - брать

terreo, ui, itum, ere - устрашать

vincio, vinxi, vinctum, vincere – связывать.

II . Переведите тексты на русский язык и определите времена употребялемых в текстах глагольных форм:

A. De causa belli Troiani

Erant nuptiae Pelei, regis Thessaliae, et Thetidis deae. Omnes dei invitati erant, praeter Discordiam. Dea Discordiae ira commota est et malum aureum inter epulantes iactavit, in quo inscriptum erat "Pulcherrimae". Diu Iuno, Minerva, Venus de malo certabant. Denique iussu Iovis a Mercurio ad Paridem, regis Priami filium, ductae erant. Iuno Paridi potentiam, Minerva sapientiam, Venus Helenam, pulcherrimam mulierum, promisit. Paris Veneri malum tradidit. Paulo post a Priamo patre in Graeciam missus est. Ibi Helenam, Menelai regis uxorem, rapuit. Hinc bellum Troianum incipitur. Multos annos ad Troiam pugnatum erat. Denique a Graecis dolo capta et deleta est.

Слова до тексту


aureus, a, um золотой

bellum, и n война

capio, cepi, captum, ere брать, хватать, захватывать

causa, ae f причина

certo, avi, atum, are спорить

commotus, a, um возбужденный, раздраженный

dea, ae f богиня

deleo, delevi, deletum , ereразрушать

denique  в конце концов

diu долго

dolus, i m хитрость, ухищрение

dіctus, а, umсказанный

epulans, ntis приглашенный на банкет, который пирует

filius, ii m сын

iacto, avi, atum , areбросать

incipio, cepi, ceptum, ereначинать

inscriptus, a, um написанный

inter между (асс.)

invitatus, a, um приглашенный

ira, ae f гнев

iussu по приказу

malum, и n яблоко

mitto, misi, missum, ere посылать, отправляться

mulier, eris fженщина

multus, a, um многочисленный

omnis, e любой, всякий

pater, tris mотец

paulo post немного (кое-что), более поздний

potentia, ae fсила

praeter кроме (асс.)

promitto, misi, missum, ereобещать

pugno, avi, atum, areбиться; воевать

pulcherrimus, a, um прекраснейший

rapio, pui, ptum, ereпохищать

rex, gis m царь

sapientia, ae fмудрость

trado, didі, ditum, ereрассказывать, передавать

uxor, oris f жена

 


B. De obsidione Alesiae

Pleraeque Gallorum gentes a Iulio Caesare victae erant. Una gens Arverni diu Romanis resistebat. Regulus eorum Vercingetorix erat, qui multis proeliis defessus intra moenia Alesiae fugatus erat. Dum autem Caesar ad oppidum omnibus cum copiis tendit, moenia a Gallis firmantur. Mox Caesar advenit et oppidum obsidere statuit.

Castra extra moenia a Romanis posita erant et oppidum extero muro cinctum erat, unde Caesar cotidie moenia oppugnabat, sed capere non poterat. Obsidio multos menses producebatur; tandem autem obsessi cibo et aqua carebant. Mox omnes in forum convocati sunt. Tum unus e princibus Gallorum consilium dedit: "Cibum non habemus; si cibus nobis non paratus erit, infantes nostros edere non oportebit".

Vercingetorix Gallique Caesare se dediderunt. Multi eorum extemplo occisi sunt; ceteri cum Vercingetorige in vincula coniecti sunt. Proximo anno Romam adducti sunt; ibi Caesar eos triumpho duxit; deinde miseros capite damnavit.


Слова до тексту


adductus, a, um тот, которого привели

advenio, veni, ventum, ire прибывать

annus, i m год

aqua,ae f вода

autem а, же , тем не менее

capio, cepi, captum, ere брать, захватывать, обступать

caput, itis n голова

careo , ui, iturum, ereтерять, не иметь; не хватать; содержаться

ceterus,a,um другой

cibus, i m пища

cinctus, a, um окруженный, отороченный

coniicio, ieci, iectum, ere бросать, заковывать (в кандалы)

consilium, i n совет

convoco, avi, atum, are созвать

copiaе, аrum f воинские силы; войско, запасы, благосостояние

cotidie каждого дня, каждый день

cum с, из (abl.)

damno, avi, atum, are признавать виновным, осуждать, осудить, присуждать, присудить

do, dedi, ditum, ere отдавать, сдавать, казаться, пеердавати, предавать

defessus, a, um утомленный, измученный, обессиленный

deinde потом

diu долго

do, dedi, datum, dare давать

duco, duxi, ductum, ere вести

edo, didi, ditum, ere выдавать

extemplo сейчас, сейчас же, сразу

exter, a, um внешний

extra за, вне (асс.)

firmo, avi, atum, are укреплять, укреплять

forum, и m площадь

fugio, fugi, fugitum, ere бежать

gens, ntis f племя

habeo, bui, bitum, ere иметь; владеть

ibi там

infans, ntis m, f ребенок (до 7 лет); грудной ребенок

intra внутри (асс.)

mensis, is m месяц

miser, era,erum бедный, несчастный

moenia , ium n городские стены

mox скоро

multus, a, um многочисленный

murus, i m стена

obsidio, onis f осада

occido, cidi, cisum, ere убивать

omnis, e весь, любой

oportet следует, надо

oppidum, i n город

oppugno, avi, atum, are нападать, облегать

paro, avi, atum, are готовить

pleraeque большинство

positus, а, um расположенный

possum, tui, posse мочь

princeps, pis m руководитель, председатель, проводник, предводитель

produco, duxi, ductum, ere выводить, приводить, отводить, выдавать, сопровождать

proelium, i n битва

proximus, a, um ближайший

regulus, i m правитель небольшого государства

resisto, stiti, ere противодействовать, оказывать сопротивление

sed но

statuo, tui, tutum , ere постановлять

tandem тогда, в конце концов

tendo, tetendi, tentum, ere тянуть, протягивать(сия), направлять(сия), направлять

triumpus, i m триумф, триумфальная походка, победа, торжественность

unde откуда

unus, a, um один

vinco, vici, victum, ere побеждать

vinculum, i n  кандалы, пута

приведенный


C. Quomodo cena praeparatur

Multi amici a Gaio Cornelio ad cenam invitati sunt. Aurelia, nupta eius, in forum cum servis cibaria emptum venit. Iussu Aureliae a Pseudolo servo porcus emptus est. Alii servi ova, lactucam, asparagam, malam pira, olivas, persica, et pullos comparaverunt. Nam Cornelius amicos suos caros ad cenam invitavit, idcirco cena optima parari debebant.

Jam hora cenae appropinquabat. Dum in culina cibus coquebatur, ancillae triclinium parabant. Servi mensam in triclinium portaverunt. Deinde tres lecti circum mensam ab eis positi sunt.

 


 ad к, к

alius,a,ud другой

amicus, i m друг

ancilla, ae f служанка

appropinquare приближаться

asparagus, i m спаржа

carus,a,um дорогой

cena, ae f трапеза

cibariium, i n ячменная мука

cibus, i m еда

comparare сравнивать

coquere варить

culina, ae f жаровня

cum с

debere быть должным

deinde далее

dum пока

emptus,a,um купленный

forum, i n рынок

hora, ae f время

iam уже

idcirco по этой причине

in в, на

invitare приглашать

iussu по приказанию

lactuca, ae f кочанный салат

lectus, i m кровать

malum, i n яблоко

mensa, ae f стол

multus,a,um многий

nam поэтому

nupta, ae f жена

oliva, ae f оливка

optimus,a,um лучший

ovum, i n яйцо

parare готовить

persicum, i n персик

pirus, i f груша

ponere класть

porcus, i m свинина

portare нести

praeparare готовит

pullus, i m цыпленок

quomodo как

servus, im раб

suus свой

tres три

triclinium, i n триклиний

venire приходить


D. Quomodo cena praeparatur

Triclinium Cornelii erat valde pulchrum et ornatum. In muris picturae variae erant. In alia earum canis Cerberus e regno inferorum extrahebatur, in alia Mercurius eo animos mortuorum adducebat, in alia Orpheus eodem descedebat.

Interea convivae adveniebant. Nonnulli libertini, quoque ad cenam invitati, mappas secum portaverunt. Nam reliquus post cenam cibus ab eis asportati poterat. Id licitum est.

Convivae in atrio steterunt, Cornelium expectaverunt. Tandem Cornelio ipso comiter salutati sunt.

 


ab от

adducere отводить

ad к

advenire приходить

alius, a ,ud другой

animus, i m душа

asportare уносить

atrium, i n атрий, гостиная

canis, is m пес

cena, ae f обед

cibus, i m еда, обед

comiter ласково

convivium, i n гость

descedere опускать

e вот

expectare смотреть, ждать

extrahere вытягивать

id этот

idem тот самый

in в, на

inferi, orum m усопшие

interea между тем

invitare приглашать

ipse сам

libertinus, и m вольноотпущенный

licitus,a,um позволенный

mappa, ae f салфетка

mortuus,a,um мертвый

murus, и m стена

nam поэтому

nonnullus,a,um некоторый

ornatus,a,um украшенный

pictura, ae f картина

portare нести

posse мочь

post после

prаеparare готовить

pulcher, chra, chrum красивый

quomodo как

quoque также

regnum, i n царство

reliquus,a,um оставшийся

salutare приветствовать

secum с собой

stare стоять

tandem наконец

triclinium, i n триклиний

valde очень

varius,a,um разный


e. De erroribus Ulixis

Graeci, postquam urbem Troiam ceperunt, naves solverunt. Sed multi eorum tempestatibus disiecti sunt. Ulixes, rex Graecorum, longis erroribus per maria actus est. Socii Ulixis boves sacras Solis dei interfecerunt et ad cenam paraverunt. Iuppiter omnes naves Ulixis fulmine fregit sociosque necavit. Ulixes, tempestate coactus, ad insulam Ogygiam pervenit, ubi nympha Calypso habitabat et ibi septem annos vixit a nympha deceptus.

Denique Calypso a deis admonita Ulixem in patriam remisit. Sed Neptunus mox navem eius fregit, Ulixes fame et frigore confectus ad Phaeacum insulam actus est. Paulo post ab incolis insulae in patriam missus est.

 


ad у

admoneo, monui, monitum, ere напоминать, понуждать

ago, egi, actum, ere действовать

annus, i m год

bos, bovis m бык

Calypso, us f Калипсо, дочь Атланта

capio, cepi,captum, ere хватать

cena, ae f еда

cogo, coegi, coactum, ere сгонять, собарить

conficio, feci, fectum, ere делать, изготавливать

de о

decipio, cepi, ceptum, ere обманывать

denique затем

deus, i m бог

disiicio, ieci, iectum, ere разбрасывать

error, oris m странствия

et и

f а mes, is f голод

frango, fregi, fractum, ere ломать

fulmen, inis m молния

Graecus, i m грек

habito, avi, atum, are жить

ibi там

incola, ae m житель

insula, ae f остров

interficio, feci, factum, ere убивать

Iuppiter, Jovis m Юпитер

longus,a,um длинный

mare, is n море

mitto, missi, missum, ere отправлять

mox вскоре

multus,a,um мнигий

naves, is m корабль

neco, avi, atum, are убивать

Neptunus, i m Нептун

nympha, ae f нимфа

Ogygia, ae f Огигия (остров)

omnis, e весь

paro, avi, atum, are готовить

patria, ae f

paulo post немного позже

per по

pervenio, veni, ventum, ire прибыть

Phaeaces, um m феаки, миф. племя мореплавателей

postquam после

remitto, misi, missum, ere отпускать

res, gis m царь

sacrus,a,um святой

sed но

septem семь

socius, i m спутник

Sol, is m Солнце

solvo, solvi, solutum, ere отвязывать

tempestas, atis f буря

Troia, ae f Троя

ubi где

Ulixes, ixis m Улисс, Одиссей

urbs, rbis f город

vivo, vixi, victum, ere жить


Пословицы и поговорки

Alea iacta est.                                        Жребий брошен.

De tripode dictum.                       Сказанное с треножника, т.е. загадочно, неясно, как прорицание оракула.

Dictum – factum.                                   Сказано - сделано.

Noli equi donati inspicere dentes.          Дареному коню в зубы не смотрят.

Omnia sunt subito mutata.                    Все неожиданно изменолось.

Pia desiderata.                                       Благие намерения.

Post factum.                                          После сделанного.

Post scriptum.                                       После написанного.

Probatum est.                                   Решено, установлен, нравится.

Vox audita latet, littera scripta manet. Написанная буква остается, звук улетает.

 

Тема 14. Gradus comparationis adiectivorum.

Степени сравнения прилагательных.

 

Gradus positivus(положительная) - cловарная форма

Gradus comparativus (сравнительная) -

                         основа прилагательного + ior (m, f ), ius (n)

Gradus superlativus (превосходная) -

                         основа прилагательного + issim+us, a, um

Особенности образования сравнительной и превосходной степеней

1. Если форма мужского рода прилагательного на – er, то превосходная степень образуется по правилу: форма муж.рода+rim+us,a,um.

2.6 прилагательных на - ilis, e образуют превосходную степень по правилу:

основа прилагательного+ lim+us, a, um (similis, e; dissimilis, e; facilis, e; difficilis, e; humilis, e; gracilis, e)

3. Если прилагательное оканчивается на -dicus, ficus, volus, то и сравнительная , и превосходная степень образуются с дополнительным суффиксом –ent-.

4. Описательный способ ( если основа прилагательного оканчивается на гласный ) –сравнительная степень образуется с magis, превосходная с maxime + полная форма прилагательного.

1. Соmраrаtіо suppletiva (неправильные формы степеней сравнения)

bonus,a,um                                            melior, melius  optimus,a,um

malus,a,um                                                 peior, peius  pessimus,a,um

magnus,a,um                                              maior, maius maximus,a,um

parvus,a,um                                               minor, minus minimus,a,um

multi,ae,a                                                   plures, plura plurimi, ae, a

Упражнения

I. Образуйте и просклоняйте сравнительную и превосходную степень от следующих прилагательных:



acer, acris, acre острый

amplus, a, um обширный

aptus,a,um – меткий

asper, aspera, asperum острый

attentus,a,um- внимательный

audax, acis отважный

bellicosus, a, um воинственный

bonus, a, um хороший

brevis, e короткий

carus, a, um дорогой

celeber, bris, bre известный

celer, eris, ere - быстрый

clarus,a,um – светлый

communis,e – общий

crudelis,e жестокий

diligens, ntis – старательный

dissimilis, e непохожий

dives, itis – богатый

elegans, antis элегантный

exiguus,a,um худой

facilis, e – легкий

fecundus,a,um плодородный

felix, icis – счастливый

fidelis, e преданный

fortis, e – храбрый

gracilis,e стройный

gravis, e важный

honestus,a,um – знатный

humilis, e низкий

latus,a,um широкий

lenis,e нежный

liber, era, erum – свободный

malus, a, um плохой

tener, era, erum нежный

minax, minacis грозный

multus,a,um многий

noxius,a,um – вредный

obnoxius, a, um покорный

obvius, a, um любезный

parvus, a, um малый

praestans, praestantis отличный

prudens, prudentis разумный

recens, ntis – свежий

sapiens, sapientis умный

superbus, a, um гордый

tristis, e печальный

turpis, e глупый

utilis,e полезный

vacuus, a, um полый

velox, velocis быстрый

іgnavus, a, um вялый


II . Переведите тексты на русский язык и определите формы степеней сравнения прилагательных:

A. De regno Persarum

Antiquissimis temporibus Persae fortiores et belliciores erant ceteris omnibus Asiae populis. Cyrus, vir fortissimus et prudentissimus, Persae imperio Medorum, gentis multo infirmioris et ignavioris, liberaverat et conditor ingentis regni Persarum fuit. Brevissimo temporis spatio regnum Persarum amplissimum fuit, et reges Persarum divitissimi et potentissimi fuerunt omnium regum Asiae. Persae non modo cum populis Asiae bellaverunt, sed etiam cum gentibus aliarum terrarum. Paulatim autem divitiae et luxuria Persas imbelliores et molliores fecerunt.

 


alius,a,ud другой

amplus,a,um обширный

antiquus,a,um древний

autem напротив, же

bellicus,a,um воинственный

bello, avi, atum, are воевать

brevis, e короткий

ceterus,a,um другой

conditor, oris m основатель

cum с

Cyrus, i m Кир, царь

de о

dives, itis богатый

divitiae, arum f богатство

et и

etiam также

facio, feci, factum, ere делать

fortis, e сильный

gens, ntis f род, племя

ignavus,a,um

imbellis, e невоинственный

imfirmus,a,um бессильный

imperium, i n власть, империя

libero, avi, atum, are освобождать

luxuria, ae f пышность

Medi, orum m медяне

mollis, e мягкий

multo много

non не

omnis, e весь

paulatim понемногу

Persa, ae m перс

populus, i m народ

potens, ntis могущественный

prudens, ntis разумный

regnum, i n царство

rex, gis m царь

sed но

spatium,i n пространство

tempus, oris n время

terra, ae f земля

vir, i m муж, мужчина


B . De varietate morum

Magna est varietas morum populorum. Ut regiones dissimillimae sunt, ita mores incolarum dissimillimi sunt. Aliis temporibus populis alii mores sunt. Dissimillimi erant mores Germanorum antiquorum et Romanorum. Romani pulcherrima aedificia et celeberrimas urbes habebant; domus Germanorum humillimae et angustissimae erant. Nonnullae gentes Germanorum temporibus Caesaris certas sedes non habebant. Romani habebant templa pulcherrima et simulacra deorum pretiosa, Germani imagines deorum non habebant.

C . Gentes Italiae

Italiam superiorem habitabant Galli. Partem Italiae, quae cis Alpes sita est, Romani Galliam Citeriorem vel Cisalpinam appellabant. Maior Gallia Ulterior vel Transalpina appellabatur, quod trans Alpes sita est.

Romanorum finitimi erant Etrusci, qui prioribus temporibus ex Asia in Italiam venerunt. Interiores partes Italiae incolebant Sabini, Aequi aliaeque nationes. Difficillimum fuit cum Samnitibus foedus facere. Pleraeque gentes Italiae mediae et interioris Romanis parebant. Italiam inferiorem Romani Magnam Graeciam appellabant, quod Graeci ibi plurimas colonias constituerant.

Словарь к текстам

 


aedificium, i n здание

Aequi m Эквы

alius,a,ud другой

alius,a,um другой

amplus,a,um

angustus, a, um узкий

antiquus,a,um древний

appellare называть

Autem

bellare воевать

bellicosus,a,um воинственый

brevis, e короткий

celeber, bris, bre известный

certus,a,um определенный

ceterus,a,um другой

cis с этой стороны

Cisalpinus,a,um цизальпийский

citerior, oris ближайший

colonia, ae f колония

conditor, oris m основатель

constituere постановлять

cum с

de в

deus, и m бог

difficilis, e трудный

dissimilis, e неподобный

dives, itis богатый

divitiae, arum f богатство

domus, us f дом

etiam также

Etruscus, и m Этруск

facere делать

finitimus,a,um соседний

foedus, eris n договор, союз

fortis,e сильный

Gallia,ae f Галлия

Gallus, и m Галл

gens, ntis f род, племя

habere иметь

habitare жить

humilis, e низкий

ignavus,a,um жалкий

imago, inis f изображение

imbellis, e невоинствующий

imperium, ii n империя

incola, ae m житель

incolere населять

inferior, ius нижний

infirmus,a,um бессильный

ingens, ntis огромный

interior, ius внутрений

ita так

liberare освобождать

luxuria, ae f

magnus,a,um большой

maior, oris больший

medius, a, um средний

modus, и m

mollis, e

mos, oris m нрав, обычай

Multo

natio, onis f нация

non не

nonnulus,a,um некоторый

omnis, e весь

parere являться

pars, rtis f часть

Paulatim понемногу

plerae многие

plurimi, ae, a самые многочисленные

populus, i m народ

potens, ntis могущественный

pretiosus, a, um ценный

prior, oris передний

prudens, ntis

pulcher, chra, chrum красивый

quae какая

quod какое

regio, onis f район

regnum, и n царство

rex, gis m царь

Sabini Сабины

Samnis, itis m Самнит

sed но

sedes, is f местопребывания

simulcrum, i n жертвенник

situs, a,um расположенный

spatium, ii n пространство

superior, oris верхний

templum, i n храм

tempus, oris n время

terra,ae f земля

trans через

Transalpinus,a,um трансальпийский

ulterior, ris противоположный

urbs, rbis f огород

ut как

varietas, atis f разнообразие

venire прибывать

vir, i m мужчина

 



Пословицы и поговорки

Carior est auro iuvenis.                         Молодость дороже золота.

Cedo maiori.                                          Уступая старшему.

Fama nihil est celerius.                          Нет ничего быстрее молвы.

Melior est canis vivus leone mortuo.               Живая собака лучше мертвого льва.

More maiorem.                                      По обычаю предков.


Дата добавления: 2019-02-12; просмотров: 530; Мы поможем в написании вашей работы!

Поделиться с друзьями:






Мы поможем в написании ваших работ!