Дүниежүзінің тамақ өнеркәсібінің салалық құрамы
Дүниежүзінің тамақ өнеркәсібі алуан түрлі. Оның өнімінің мөлшері дамыған және дамушы елдердеде жылдан-жылға артуда. Аграрлық өнеркәсіптік кешеннің бір саласы болып табылатын тамақ өнеркәсібі бір-бірімен тығыз байланысқан орналастыру факторлары жағынан айырмашылығы бар бірнеше салалардан тұрады. Оның салаларын орналастыру ерекшеліктеріне қарай 4 топқа бөлінеді.
1. Тасмалдауға қолайсыз ауылшаруашылық өнімдерінен тасмалдауға қолайлы өнім өндіретін өндіріс. Олар шикізат көзінде орналастырылады (қаныт өнеркәсібі).
2. Тасмалдауға қолайлы ауылшаруашылық өнімдерінен тез бұзылатын тамақ өнімдерін шығаратын өндіріс. (нан-тоқаш, кондиттер өнімдері) Олар көпнесе тұтынатын аудандарда орнастырылады.
3. Сырттан әкелінетін ауылшаруашылық шикізаттарына негізделген порттарда орнаоастырылатын тасмалдауға қолайлы өнім өндіретін өндіріс.
4. Шикізат көзінде өңделіп, тұтынатын ауданында жартылай фабрикат өндіретін өндіріс(қаныт өнеркәсібі).
Тамақ өнеркәсібін орналастырудағы ілгерілеулер еншілес кәсіпорындардың дамуына көліктің дамуындағы жетістіктерде әсеретуде. Мысалы, тоңазытқыштық техникалар жетіліп, рефережатор кемелер, вагондар мен автомобилдерді қолдану тез бұзылатын тағамдарды алысқа тасмалдауға мүмкіндік тудырды. Қазіргі кезде балықтар мен балдырлар өсіретін теңіз фермаларының (аквакультуралардың) жедел дамуы балықты ашық теңізден аулағаннан гөрі қолдан өсіргеннің тиімді болатынын дәлелдеді. Жапон ғалымдарының теңіз балдырынан этил спиртін алуға болатынын дәлелдеуі дүниежүзінің спирт өнеркәсібінің географиясына өзгерістер енгізуі мүмкін. Норвегияда теңіз фермаларында өсірілген бекіре балықтар мол өеім беруде. 1990 жылы өндірілген қан 126 млн. тонна қаныттың 2/3 бөлігі қаныт құрағынан, 1/3 бөлігі қант қызылшасынан алынды. Д үниежүзінде ұсақ қант өндіретін ірі елдердің қатарына Үндісстан, Бразилия, Қытай, АҚШ, Тайланд, Австралия, Мексика, Франция, Куба, ГФР, Украйна жатады. 1950 жылы қанттың 47 % қант қызылшасынан, 53 % қант құрағынан өндірілсе, қазір 70 % қант құрағынан алынады. Дүниежүзінде қанттың 60 % О.Америка мен Азияда өндіріледі. Дүниежүзіндежылына жанбасына шаққанда 21 кг қаныт өндірілгенімен ол көрсеткіш әр елде әртүрлі. Қытайда бірнеше кг артпаса Ұлыбританияда, Австралияда, Кубада 50 кг дейін жетеді., Дамушы елдерде қаныттың 95 % қаныт құрағынан өндіріледі.Бразилия, Тайланд, Гвантемала сыяқты дамушы елдер ірі қаныт экспорттаушылар болып табылады. Жасыл кофені экспорттайтын ірі елдерге Бразилия, Колумбия, Индонезия, Мексика, Гвантемала, Кот-д ' Ивуар және Үндістан, ал қуырылған кофе экспорттаушыларға ГФР, Белгия,Люксембург, АҚШ, Канада, Ұлыбритания сыяқты дамыған елдер жатады. Шайды Үндістан, Шри Ланка, Кения экспорттайды.
|
|
|
Дата добавления: 2016-01-04; просмотров: 1; Мы поможем в написании вашей работы! |
Мы поможем в написании ваших работ!