Склонение польских и иноязычных фамилий



 

Мужские польские и иноязычные фамилии, оканчивающие-ся на согласный звук, склоняются как существительные I скло-нения в полном соответствии с падежными окончаниями един-ственного и множественного чисел данного склонения. В поль-ской орфографии не принято транслитерировать иноязычные фамилии народов, пользующихся на письме латиницей.

 

Единственное число

 

Им. Tuwim Schiller van Gogh Remarque
         
Род. Tuwima Schillera van Gogha Remarque’a
         
Дат. Tuwimowi Schillerowi van Goghowi Remarque’owi
         
Вин. Tuwima Schillera van Gogha Remarque’a
         
Твор. Tuwimem Schillerem van Goghiem Remarque’iem
         
Предл. o Tuwimie o Schillerze o van Goghu o Remarque’u
         
Зват. Tuwimie Schillerze van Goghu Remarque’u
         

 

Множественное число

 

Им. Tuwimowie Schillerowie van Goghowie Remarque’owie
         
Род. Tuwimów Schillerów van Goghów Remarque’ów
         
Дат. Tuwimom Schillerom van Goghom Remarque’om
         
Вин. Tuwimów Schillerów van Goghów Remarque’ów
         
Твор. Tuwimami Schillerami van Goghami Remarque’ami
         
Предл. o Tuwimach o Schillerach o van Goghach o Remarque’ach
         
Зват. Tuwimowie Schillerowie van Goghowie Remarque’owie
         

 


 

41


В том случае, когда фонетически фамилия заканчивается на согласный звук, а пишется с гласным в конце слова (Remarque — Ремарк, Verlaine — Верлен, Voltaire — Вольтер), тогда во всех косвенных падежах единственного числа и во всех падежах мно-жественного падежные окончания отделяются от иноязычной фамилии знаком апострофа (Remarque’a, Verlaine’a, Voltaire’a).

 

Соответствующие женские фамилии не склоняются. Мужские польские и иные славянские фамилии на -ski, -cki,

 

-dzki склоняются так же, как имена прилагательные (субстан-тивированные прилагательные) мужского рода.

 

Единственное число

 

Им. Komorowski Mazowiecki Piłsudzki
       
Род. Komorowskiego Mazowieckiego Piłsudzkiego
       
Дат. Komorowskiemu Mazowieckiemu Piłsudzkiemu
       
Вин. Komorowskiego Mazowieckiego Piłsudzkiego
       
Твор. Komorowskim Mazowieckim Piłsudzkim
       
Предл. o Komorowskim o Mazowieckim o Piłsudzkim
       
Зват. Komorowski Mazowiecki Piłsudzki
       

 

Множественное число

 

Им. Komorowscy Mazowieccy Piłsudzcy
       
Род. Komorowskich Mazowieckich Piłsudzkich
       
Дат. Komorowskim Mazowieckim Piłsudzkim
       
Вин. Komorowskich Mazowieckich Piłsudzkich
       
Твор. Komorowskimi Mazowieckimi Piłsudzkimi
       
Предл. o Komorowskich o Mazowieckich o Piłsudzkich
       
Зват. Komorowscy Mazowieccy Piłsudzcy
       

 

Соответствующие женские фамилии склоняются как при-лагательные женского рода.


 

42


Единственное число

 

Им. Komorowska Mazowiecka Piłsudzka
       
Род. Komorowskiej Mazowieckiej Piłsudzkiej
       
Дат. Komorowskiej Mazowieckiej Piłsudzkiej
       
Вин. Komorowską Mazowiecką Piłsudzką
       
Твор. Komorowską Mazowiecką Piłsudzką
       
Предл. o Komorowskiej o Mazowieckiej o Piłsudzkiej
       
Зват. Komorowska Mazowiecka Piłsudzka
       

 

Множественное число

 

Им. Komorowskie Mazowieckie Piłsudzkie
       
Род. Komorowskich Mazowieckich Piłsudzkich
       
Дат. Komorowskim Mazowieckim Piłsudzkim
       
Вин. Komorowskie Mazowieckie Piłsudzkie
       
Твор. Komorowskimi Mazowieckimi Piłsudzkimi
       
Предл. o Komorowskich o Mazowieckich o Piłsudzkich
       
Зват. Komorowskie Mazowieckie Piłsudzkie
       

 

В польском языке возможно (но не обязательно) образова-ние женских фамилий от фамилии мужа, оканчивающейся на согласный (кроме -b, -g) или гласный звук (-o, -e) с помощью суффикса -owa: Mickiewicz — Mickiewiczowa, Kuroń — Kuro-niowa, Orzeszko — Orzeszkowa, Linde — Lindowa, Kościuszko — Kościuszkowa или с помощью суффикса -ina/-yna от фамилий на -a, -b, -g, -ga: Puzyna — Puzynina, Zaręba — Zarębina, Pług — Płużyna, Śnieg — Śnieżyna, Skarga — Skarżyna. Те из них, которые оканчиваются на -owa, склоняются как имена прилагательные,

а те, которые оканчиваются на -ina/-yna, — как имена суще-ствительные III склонения (kalina, Maryna):


 

43


Единственное число

 

Им. Mickiewiczowa Orzeszkowa Śnieżyna Zarębina
         
Род. Mickiewiczowej Orzeszkowej Śnieżyny Zarębiny
         
Дат. Mickiewiczowej Orzeszkowej Śnieżynie Zarębinie
         
Вин. Mickiewiczową Orzeszkową Śnieżynę Zarębinę
         
Твор. Mickiewiczową Orzeszkową Śnieżyną Zarębiną
         
Предл. o Mickiewiczowej o Orzeszkowej o Śnieżynie o Zarębinie
         
Зват. Mickiewiczowo Orzeszkowo Śnieśyno Zarębino
         

 

Множественное число

 

Им. Mickiewiczowe Orzeszkowe Śnieżyny Zarębiny
         
Род. Mickiewiczowych Orzeszkowych Śnieżyn Zarębin
         
Дат. Mickiewiczowym Orzeszkowym Śnieżynom Zarębinom
         
Вин. Mickiewiczowe Orzeszkowe Śnieżyny Zarębiny
         
Твор. Mickiewiczowymi Orzeszkowymi Śnieżynami Zarębinami
         
Предл. o Mickiewiczowych o Orzeszkowych o Śnieżynach o Zarębinach
         
Зват. Mickiewiczowe Orzeszkowe Śnieżyny Zarębiny
         

 

От мужских фамилий возможно (но не обязательно) образование фамилий дочерей. Так, дочери отцов с фа-милиями Mickiewicz, Orzeszko, Śnieg, Skarga станут, если захотят, носить либо фамилию, идентичную фамилии отца, т. е. Mickiewicz, Orzeszko, Śnieg, Skarga, Zaręba, либо специальную «девичью» форму: Mickiewiczówna, Kuroniówna, Lindówna, Kościuszkówna, Orzeszkówna от отцовских фамилий на согласный звук (кроме -b, -g) или: Puzynianka, , Zarębianka, Płużanka, Śnieżanka, Skarżanka (от отцовских фамилий на -a, -b, -g, -ga). Однако, в отличиеот фамилий своих матерей, фамилии дочерей будут склонять-


 

44


ся не по типу прилагательного, а по типу существительного

 

III склонения (matka, korona): Единственное число

Им. Mickiewiczówna Orzeszkówna Śnieżanka Zarębianka
         
Род. Mickiewiczówny Orzeszkówny Śnieżanki Zarębianki
         
Дат. Mickiewiczównie Orzeszkównie Śnieżance Zarębiance
         
Вин. Mickiewiczównę Orzeszkównę Śnieżankę Zarębiankę
         
Твор. Mickiewiczówną Orzeszkówną Śnieżanką Zarębianką
         
Предл. o Mickiewiczównie o Orzeszkównie o Śnieżance o Zarębiance
         
Зват. Mickiewiczówno Orzeszkówno Śnieżanko Zarębianko
         

 

Множественное число

 

Им. Mickiewiczówny Orzeszkówny Śnieżanki Zarębianki
         
Род. Mickiewiczówien Orzeszkówien Śnieżanek Zarębianek
         
Дат. Mickiewiczównom Orzeszkównom Śnieżankom Zarębiankom
         
Вин. Mickiewiczówny Orzeszkówny Śnieżanki Zarębianki
         
Твор. Mickiewiczównami Orzeszkównami Śnieżankami Zarębiankami
         
Предл. o Mickiewiczównach o Orzeszkównach o Śnieżankach o Zarębiankach
         
Зват. Mickiewiczówny Orzeszkówny Śnieżanki Zarębianki
         

 

Все женские фамилии на склоняются. Кроме вышеупо-мянутых фамилий на -ska, -cka, -dzka и других славянских фамилий (Wolna, Mickiewiczowa, Mickiewiczówna, Biełaja) это относится (в отличие от русского языка) и к иноязычным фа-милиям типа Halama, Fonda, которые склоняются как соответ-ствующие им по окончаниям основы существительные (Fonda, Fondy, Fondzie).

 

Русские фамилии на -ов, -ев, -ин, -ой изменяются по паде-жам как существительные I склонения (lew, komin, kraj):


 

45


Единственное число

 

Им. Lermontow Rylejew Puszkin Tołstoj
         
Род. Lermontowa Rylejewa Puszkina Tołstoja
         
Дат. Lermontowowi Rylejewowi Puszkinowi Tołstojowi
         
Вин. Lermontowa Rylejewa Puszkina Tołstoja
         
Твор. Lermontowem Rylejewem Puszkinem Tołstojem
         
Предл. o Lermontowie o Rylejewie o Puszkinie o Tołstoju
         
Зват. Lermontowie Rylejewie Puszkinie Tołstoju
         

 

Множественное число

 

Им. Lermontowowie Rylejewowie Puszkinowie Tołstojowie
         
Род. Lermontowów Rylejewów Puszkinów Tołstojów
         
Дат. Lermontowom Rylejewom Puszkinom Tołstojom
         
Вин. Lermontowów Rylejewów Puszkinów Tołstojów
         
Твор. Lermontowami Rylejewami Puszkinami Tołstojami
         
Предл. o Lermontowach o Rylejewach o Puszkinach o Tołstojach
         
Зват. Lermontowowie Rylejewowie Puszkinowie Tołstojowie
         

 

Русские женские фамилии на -ова, -ева склоняются по типу субстантивированных прилагательных (królowa). Фамилии на -ина склоняются как существительные III склонения (tkanina):

 

Единственное число

 

Им. Iwanowa Isajewa Karenina Rodnina
         
Род. Iwanowej Isajewej Kareniny Rodniny
         
Дат. Iwanowej Isajewej Kareninie Rodninie
         
Вин. Iwanową Isajewą Kareninę Rodninę
         
Твор. Iwanową Isajewą Kareniną Rodniną
         
Предл. o Iwanowej o Isajewej o Kareninie o Rodninie
         
Зват. Iwanowo Isajewo Karenino Rodnino
         

 


 

46


Множественное число

 

Им. Iwanowe Isajewe Kareniny Rodniny
         
Род. Iwanowych Isajewych Karenin Rodnin
         
Дат. Iwanowym Isajewym Kareninom Rodninom
         
Вин. Iwanowe Isajewe Kareniny Rodniny
         
Твор. Iwanowymi Isajewymi Kareninami Rodninami
         
Предл. o Iwanowych o Isajewych o Kareninach o Rodninach
         
Зват. Iwanowe Isajewe Kareniny Rodniny
         

 

Польские, русские и другие славянские фамилии на -о, -а — Kościuszko, Fredro, Moniuszko, Szewczenko, Zagłoba, Osterwa, Neruda — в единственном числе изменяются по III склонению (poeta, aktywista), а во множественном числе по I склонению (dom, mak, sad):

 

Единственное число

 

Им. Kościuszko Fredro Zagłoba Neruda
         
Род. Kościuszki Fredry Zagłoby Nerudy
         
Дат. Kościuszce Fredrze Zagłobie Nerudzie
         
Вин. Kościuszkę Fredrę Zagłobę Nerudę
         
Твор. Kościuszką Fredrą Zagłobą Nerudą
         
Предл. o Kościuszce o Fredrze o Zagłobie o Nerudzie
         
Зват. Kościuszko Fredro Zagłobo Nerudo
         

 

Множественное число

 

Им. Kościuszkowie Fredrowie Zagłobowie Nerudowie
         
Род. Kościuszków Fredrów Zagłobów Nerudów
         
Дат. Kościuszkom Fredrom Zagłobom Nerudom
         

 


 

47


Продолжение табл.

 

Вин. Kościuszków Fredrów Zagłobów Nerudów
         
Твор. Kościuszkami Fredrami Zagłobami Nerudami
         
Предл. o Kościuszkach o Fredrach o Zagłobach o Nerudach
         
Зват. Kościuszkowie Fredrowie Zagłobowie Nerudowie
         

 

Непольские фамилии на -i, -y, -е (Gorki — Горький, Verdi — Верди, Fellini — Феллини, Kennedy — Кеннеди, Goethe — Гёте, Gandhi — Ганди, Szewardnadze — Шеварднадзе) склоняются как прилагательные.

 

Единственное число

 

Им. Verdi Fellini Goethe Kennedy
         
Род. Verdiego Felliniego Goethego Kennedy’ego
         
Дат. Verdiemu Felliniemu Goethemu Kennedy’emu
         
Вин. Verdiego Felliniego Goethego Kennedy’ego
         
Твор. Verdim Fellinim Goethem Kennedym
         
Предл. o Verdim o Fellinim o Goethem o Kennedym
         
Зват. Verdi Fellini Goethe Kennedy
         

 

Множественное число

 

Им. Verdiowie Felliniowie Goetheowie Kennedy’owie
         
Род. Verdich Fellinich Goethech Kennedych
         
Дат. Verdim Fellinim Goethem Kennedym
         
Вин. Verdich Fellinich Goethech Kennedych
         
Твор. Verdimi Fellinimi Goethemi Kennedymi
         
Предл. o Verdich o Fellinich o Goethech o Kennedych
         
Зват. Verdiowie Felliniowie Goetheowie Kennedy’owie
         

 


 

48


Знаком апострофа отделяются падежные окончания фами-лий на -y в родительном, дательном и винительном падежах единственного числа: Hardy (Гарди) — Hardy’ego; Saint-Exupéry (Сент-Экзюпери) — Saint-Exupéry’ego, а также падежные окончания фамилий на -e, которые на письме оканчиваются на непроизносимый согласный -s: Beaumarchais (Бомарше) — Beaumarchais’go; Rabelais (Рабле) — Rabelais’go.

 

По этой же модели склоняются мужские имена, оканчиваю-щиеся на -i, -y.

 

Единственное число

 

Им. Antoni Jerzy Walery
       
Род. Antoniego Jerzego Walerego
       
Дат. Antoniemu Jerzemu Waleremu
       
Вин. Antoniego Jerzego Walerego
       
Твор. Antonim Jerzym Walerym
       
Предл. o Antonim o Jerzym o Walerym
       
Зват. Antoni Jerzy Walery
       

 

Множественное число

 

Им. Antoniowie Jerzowie Walerowie
       
Род. Antonich Jerzych Walerych
       
Дат. Antonim Jerzym Walerym
       
Вин. Antonich Jerzych Walerych
       
Твор. Antonimi Jerzymi Walerymi
       
Предл. o Antonich o Jerzych o Walerych
       
Зват. Antoniowie Jerzowie Walerowie
       

 

Французские мужские фамилии, оканчивающиеся на непро-износимый согласный звук, отраженный на письме (Falconet —


 

49


Фальконе, Monet — Моне, Degas — Дега, Rostand — Ростан, Dumas — Дюма, Camus — Камю, Gounod — Гуно), склоняются как существительные первого склонения.

 

Единственное число

 

Им. Falconet Dumas Rostand
       
Род. Falconeta Dumasa Rostanda
       
Дат. Falconetowi Dumasowi Rostandowi
       
Вин. Falconeta Dumasa Rostanda
       
Твор. Falconetem Dumasem Rostandem
       
Предл. o Falconecie o Dumasie o Rostandzie
       
Зват. Falconecie Dumasie Rostandzie
       

 

Множественное число

 

Им. Falconetowie Dumasowie Rostandowie
       
Род. Falconetów Dumasów Rostandów
       
Дат. Falconetom Dumasom Rostandom
       
Вин. Falconetów Dumasów Rostandów
       
Твор. Falconetami Dumasami Rostandami
       
Предл. o Falconetach o Dumasach o Rostandach
       
Зват. Falconetowie Dumasowie Rostandowie
       

 

Обратите внимание на то, что в именительном паде-же все такие фамилии произносятся так, как в языке ори-гинала, т. е. [falkone, diuma, rostan], а в косвенных падежах непроизносимый во французском языке согласный звук в окончании произносится [falkoneta, diumasa, rostanda].

 

Мужские фамилии не склоняются в следующих случаях:

 

— если фамилия оканчивается в произношении на [ua]: Benoit (Бенуа), Maurois (Моруа), Pasqua (Паскуа);


 

50


— если последним звуком в фамилии является звук [u], независимо от того, как это выглядит в написании: Ceauşescu (Чаушеску), Nehru (Неру), Pompidou (Помпиду);

— если последним звуком в фамилии является звук [о] под ударением, независимо от того, как это выглядит в написании: Hugo (Гюго), Rousseau (Руссо), Cocteaux (Кокто).

В том случае, если фамилия принадлежит неизвест-ному для говорящего человеку, если он не знает, на какой звук она оканчивается, то такую фамилию возможно и даже желательно не склонять.


Имя прилагательное. Przymiotnik

 

Имена прилагательные согласуются с именами существи-тельными в роде, падеже и числе. В единственном числе они бывают мужского, женского и среднего рода. Во множественном числе они образуют так называемые лично-мужскую (męsko-osobowa) и женско-вещную (żeńsko-rzeczowa) формы. Первая используется в том случае, когда прилагательные согласуются

 

с существительными, обозначающими мужчин или группу лю-дей, в которой есть хотя бы один мужчина. Вторая — для всех остальных случаев. Имена прилагательные в польском языке склоняются довольно однотипно (отличаются омонимией па-дежных окончаний в пределах парадигмы).

 

Однотипно с именами прилагательными склоняются также по-рядковые числительные (pierwszy — первый, drugi — второй и т. д.), местоименные прилагательные (nasz — наш, wasz — ваш).

 

Склонение имен прилагательных (odmiana przymiotników), порядковых числительных (liczebników porządkowych), местоименных прилагательных (przymiotników zaimkowych) среднего рода

 

Единственное число

 

Им. młode wysokie wasze pierwsze
         
Род. młodego wysokiego waszego pierwszego
         
Дат. młodemu wysokiemu waszemu pierwszemu
         
Вин. młode wysokie wasze pierwsze
         

 


 

52


       

Продолжение табл.

           
Твор. młodym wysokim waszym   pierwszym
           
Предл. o młodym o wysokim o waszym   o pierwszym
           
Зват. młode wysokie wasze   pierwsze
           

 

Обратите внимание на то, что при всей схожести скло-нения польских и русских прилагательных, местоименных прилагательных и порядковых числительных в среднем роде, в польском языке, в отличие от русского, совпадают формы творительного и предложного падежей.

 

Множественное число (прилагательные среднего рода несочетаются с лично-мужскими существительными, следователь-но относятся к женско-вещной форме множественного числа):

 

Им. młode wysokie wasze pierwsze
         
Род. młodych wysokich waszych pierwszych
         
Дат. młodym wysokim waszym pierwszym
         
Вин. młode wysokie wasze pierwsze
         
Твор. młodymi wysokimi waszymi pierwszymi
         
Предл. o młodych o wysokich o waszych o pierwszych
         
Зв. młode wysokie wasze pierwsze
         

 

В форме множественного числа в склонении подобных слов еще больше сходства с русским языком, чем в форме единствен-ного числа.

 

Склонение прилагательных

И других имен женского рода

 

Единственное число

 

Им. młoda wysoka wasza pierwsza
Род. młodej wysokiej waszej pierwszej
Дат. młodej wysokiej waszej pierwszej
Вин. młodą wysoką waszą pierwszą

 


 

53


       

Продолжение табл.

           
Твор. młodą wysoką waszą   pierwszą
Предл. o młodej o wysokiej o waszej   o pierwszej
Зват. młoda wysoka wasza   pierwsza

 

Обратите внимание на то, что при всей схожести скло-нения польских и русских прилагательных, местоименных прилагательных и порядковых числительных в женском роде в польском языке, в отличие от русского, совпадают формы творительного и винительного падежей.

 

Множественное число (прилагательные женского рода несочетаются с лично-мужскими существительными, следователь-но относятся к женско-вещной форме множественного числа):

 

Им. młode wysokie wasze pierwsze
         
Род. młodych wysokich waszych pierwszych
         
Дат. młodym wysokim waszym pierwszym
         
Вин. młode wysokie wasze pierwsze
         
Твор. młodymi wysokimi waszymi pierwszymi
         
Предл. o młodych o wysokich o waszych o pierwszych
         
Зват. młode wysokie wasze pierwsze
         

 

Во множественном числе прилагательные среднего и жен-ского рода склоняются одинаково.

 


Дата добавления: 2020-04-08; просмотров: 806; Мы поможем в написании вашей работы!

Поделиться с друзьями:






Мы поможем в написании ваших работ!